| Organisatie | Twenterand |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Twenterand houdende regels omtrent de fysieke leefomgeving |
| Citeertitel | Uitvoeringsprogramma fysieke leefomgeving 2021 |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | milieu |
| Eigen onderwerp | |
| Externe bijlagen | Bijlage 1 Cyclus BOG-8 Bijlage 2 Doelenbomen programma Ruimte 2021 Bijlage 3 Werkprogramma Ruimte 2020 Bijlage 4 Formatie team omgeving Bijlage 5 Risicoanalyses Bijlage 6 Piramidemodel met toelichting Bijlage 7 Input UP en jaarverslag Brandweer Twente Bijlage 8 UP 2021 Omgevingsdienst Twente |
Geen
Onbekend
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 08-04-2021 | nieuwe regeling | 26-01-2021 |
Het Uitvoeringsprogramma is een verplichting op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: Wabo) en het Besluit omgevingsrecht (hierna: Bor) en bovendien een uitwerking van de Landelijke kwaliteitscriteria VTH 2.2. Deze Landelijke kwaliteitscriteria zijn bedoeld om de uitvoering van de VTH-taken door gemeenten en provincies in het Omgevingsrecht te professionaliseren en de kwaliteit in de organisatie te borgen.
Dit Uitvoeringsprogramma (hierna: UP) maakt transparant waar het team Omgeving van de gemeente Twenterand de beschikbare capaciteit op inzet voor 2021 in verhouding tot de VTH-taken van de gemeente Twenterand.
Bovendien is dit UP gecombineerd met het jaarverslag (hierna: JV) over 2020, specifiek gezien de periode tussen 1 oktober 2019 en 30 september 2020, zodat er eerst verantwoording wordt afgelegd over de gerealiseerde taken en daarna over de taken die op het programma staan voor 2021.
Het UP voldoet aan de cyclus van de BIG 8. De BIG 8 bevat als het ware de omloop van alle VTH-processen op basis van de wettelijke kwaliteitscriteria die zijn verankerd in de Wet milieubeheer (Wm), het Besluit omgevingsrecht (Bor) en de Ministeriële regeling (Mor). De organisatie van de VTH-taken dient zodanig te zijn dat de BIG 8 sluitend is. In bijlage 1 staat de BIG-8 cyclus afgebeeld met een nadere toelichting.
Op de vorige pagina’s is de samenvatting van dit UP voor 2021 en van het JV voor 2020 schematisch weergegeven in de vorm van ‘in 1 oogopslag’, gevolgd door een inhoudsopgave.
De ‘in 1 oogopslag’ geeft een samenvatting op hoofdlijnen weer van zowel het JV 2020 als het UP 2021 (welke zijn uitgesplitst over 2 pagina’s). De belangrijkste speerpunten worden op een overzichtelijke en grafische wijze met de lezer gedeeld. Op deze manier hoeft de lezer niet het gehele document te lezen om tot de kern te komen.
De conclusie die volgt uit de uitvoering van de VTH taken die in dit UP worden genoemd, is dat er aan de kant van vergunningverlening deels (1/7) onbalans is en aan de kant van toezicht en handhaving grotendeels (4/6). De onbalans is vrijwel geheel te wijten aan corona en in de tweede plaats aan capaciteitstekort. Desondanks zijn de taken wel adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende. De onbalans heeft een aantal doelstellingen vertraagd (zoals het realiseren van de maatschappelijke effecten uit het programma Ruimte) en de dienstverlening en kwaliteit van producten kan onvoldoende worden gewaarborgd.
Zoals uit de inhoudsopgave af te leiden is, bestaat het UP naast een algemeen deel, uit een deel met de uitwerking van het lokaal programma ‘Bouwen, wonen, ruimtelijke ontwikkeling en VTH’, het eveneens lokaal programma ‘Openbare orde en veiligheid’ en het ODT-programma.
Het UP volgt per onderdeel een vast stramien:
Aan dit UP ligt hantering van een risicoanalyse ten grondslag. Doelstelling hiervan:
Het UP bestaat uit de beschrijving van reguliere taken en meer specifieke, lokale taken, thema’s en projecten.
Deze paragraaf verwoord de eerste twee stappen van de BIG 8 cyclus, namelijk de strategische verantwoording en verantwoording van het VTH-beleid.
Uitvoerings- en handhavingsbeleid
Verordening kwaliteit VTH en VTH-beleid Twente
De gemeenteraad van Twenterand heeft op 7 februari 2017 de ‘Verordening kwaliteit vergunningverlening toezicht en handhaving omgevingsrecht Twenterand 2016’ vastgesteld . Deze verordening vormt het kader voor de kwaliteit van de Wabo-taken door de gemeente en in opdracht daarvan handelende (omgevings)diensten.
De Landelijke kwaliteitscriteria 2.2 (en daarop volgende kwaliteitscriteria) gelden daarbij als de maatstaf. Daardoor is de verordening een blijvend kader voor het bevorderen, beoordelen en borgen van de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving.
De verordening noemt de volgende onderwerpen waarop doelen voor de kwaliteit en de kwaliteitscriteria gebaseerd kunnen worden:
Dit UP gaat in op deze onderwerpen in het hoofdstuk “Financiën en personeel”. Het inzicht hoe de uitvoeringskwaliteit is geborgd, is verwoord in een separaat verslag, zijnde ‘Rapport borging kwaliteit uitvoering VTH-taken’. Dit rapport zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2021 worden vastgesteld.
Binnen het werkgebied van de Omgevingsdienst Twente (hierna: ODT) zijn de kwaliteitsdoelen, na een (Twente)brede afstemming, gelijkluidend opgenomen in het uniform beleidsplan, ‘VTH-beleid Twente’. Het VTH-beleid Twente verbindt uitvoeringskwaliteit aan verschillende omgevingsdoelen, waaronder fysieke veiligheid, omgevingskwaliteit en duurzaamheid.
De hieronder opgesomde nota’s en beleidsplannen beschrijven hoe de gemeente Twenterand taken op het gebied van de fysieke leefomgeving vorm wil geven. Het UP geeft details op het niveau van uitvoering.
Algemene Plaatselijke verordening Permanente bewoning recreatiewoningen |
Daarnaast sluit het UP aan bij het Coalitieakkoord 2018-2022 ‘Kernachtig veranderend Twenterand’. Energiebesparing en verduurzaming zijn daarin de speerpunten met het doel om tot de kopgroep van de duurzaamste gemeenten van Nederland te gaan behoren.
Sinds 1 januari 2017 worden taken uitgevoerd op basis van overkoepelende programma’s die nader uitgewerkt worden in werkprogramma’s. De programma’s en werkprogramma’s zijn onderdeel van de programmabegroting en de bestuursrapportage (hierna: Berap).
De programmabegroting is gebaseerd op de prioriteiten die in de kadernota zijn genoemd. Verantwoording wordt afgelegd in de Berap.
Het geheel aan programma’s is uitgewerkt in doelenbomen (zie bijlage 2 voor de doelenbomen van het programma Ruimte). De programma’s zijn voortdurend in ontwikkeling.
Daarnaast zijn er ontwikkelprogramma’s die toekomstgericht denken en doen in beweging houden.
De, in het programma Ruimte genoemd, beoogd maatschappelijk effect bestaat uit de volgende onderdelen:
De doelen uit het programma Ruimte zijn sterk gerelateerd aan het realiseren van het hoogst maatschappelijk doel zoals de Omgevingswet deze heeft geformuleerd.
Het team Omgeving werkt hoofdzakelijk aan de doelen en subdoelen uit de volgende drie doelenbomen uit het programma Ruimte:
De (sub)doelen worden gehaald door te voldoen aan de bijbehorende streefwaarden van de indicatoren. Daarnaast worden per jaar in de programmabegroting de doelen vertaald in een aantal activiteiten.
Het team Omgeving geeft mede door het opstellen van het UP uitvoering aan de (voor het team van toepassing zijnde) activiteiten en zorgt wat betreft de milieutaken voor overdracht aan en afstemming met de ODT. Met het halen van de (sub)doelen en het uitvoeren van de activiteiten wordt het beoogd maatschappelijk effect gewaarborgd. Afwijken van het UP blijft evenwel mogelijk en wordt in dat geval eerst ter beoordeling aan het college van burgemeester en wethouders (hierna: college) voorgelegd. Daar waar afgeweken wordt van de streefwaarden of waar activiteiten niet zijn uitgevoerd, zal worden aangegeven welke risico’s en gevolgen er zijn en op welke wijze deze opgelost, dan wel beperkt moeten worden.
Daarnaast draagt het team bij aan de ontwikkelprogramma’s ‘Invoering Omgevingswet’ en ‘Agenda Duurzaam Twenterand’.
Ontwikkelingen en aandachtspunten
Sinds 16 maart 2020 wordt er veelvuldig thuisgewerkt door de medewerkers van het team Omgeving. Daartoe is gekozen vanuit de maatregelen die getroffen zijn om de besmetting met de Covid-19 zo veel mogelijk te beperken. De door de landelijke overheid opgelegde maatregelen en adviezen in verband met het besmettelijke virus Covid-19, waar Nederland sinds maart 2020 onder gebukt gaat, worden sindsdien strak gevolgd en uitgevoerd. Dat betekent concreet een heel ander speelveld voor allemaal.
De impact op de organisatie en de structuur van de uitvoering was en is tot op heden aanzienlijk. De dagelijkse gang van zaken moest opnieuw worden uitgevonden en ingericht. Met dien verstande dat er op afstand moest worden gewerkt en afgestemd. Ook het contact met de inwoners, bedrijven en instellingen moest ineens anders en zoveel mogelijk digitaal. Daarnaast moesten veel taken digitaal worden ingericht en meer passend bij de ontstane situatie worden georganiseerd en uitgevoerd.
Het vinden van de nieuwe structuur en digitale werkwijze heeft de voortgang gefrustreerd en enige tijd in zijn greep gehouden. Prioriteit lag aanvankelijk dan ook bij het goed en soepel laten verlopen van de processen, als ook het juist faciliteren van de werkplekken bij iedereen thuis. Communicatiemiddelen moesten worden verbeterd en worden afgestemd als ook hardware, zoals computers en laptops. Daarnaast moest er gezorgd worden voor de juiste en passende autorisaties als ook de noodzakelijk beveiligingsmaatregelen om iedereen op afstand te laten werken en toegang te geven tot de gemeentelijke systemen.
Hoe groot de omvang van de vertraging in de doorloopsnelheid van te behandelen zaken is geweest, is niet met cijfers uit te drukken. Omwille van de tijdsdruk en het opnieuw inrichten van de organisatie is daar niet op gemonitord.
Gevolgen toezichthoudende taak
Voor de toezichthouders en bijzondere opsporingsambtenaren (hierna: boa’s) is een uitzondering gemaakt betreffende het ‘Thuiswerken’. Er is gezorgd voor werkplekken op voldoende afstand en instructies hoe moest worden omgegaan met kantoorruimtes, dienstauto’s en het contact met derden. Maar ook hier was de impact groot, omdat gebruikelijke controles waarbij contact met derden niet kon worden uitgesloten, aanvankelijk zijn verdaagd naar een meer geschikt moment. Op het moment dat de coronamaatregelen versoepeld werden, zijn de controles weer opgepakt, maar met respect voor de resterende coronamaatregelen.
Over het algemeen kan worden gesteld dat de regulier geplande controles in relatie tot bouw, sloop, ruimtelijke ordening (hierna: RO), Drank- en Horecawet (hierna: DHW) en de Algemene Plaatselijke Verordening (hierna: APV) in met name de maanden maart, april en mei van 2020 tot stilstand zijn gekomen. Uitzondering daarop zijn de controlemomenten die een hoogstnoodzakelijk karakter hadden gekregen, zoals illegale bouw, illegaal gebruik als ook het in strijd met de coronamaatregelen handelen.
Bij de ODT zijn er themacontroles ingezet ten behoeve van het toezicht op de coronamaatregelen. Bovendien heeft de ODT in plaats van integrale controles gevelcontroles uitgevoerd om te beoordelen of de vergunde of gemelde activiteit nog wel in overeenstemming is met de actuele situatie.
Extra gecontroleerd is er op de naleving van de coronamaatregelen en de regels van de Noodverordening. Daartoe zijn meerdere medewerkers van het team ingezet, ook buiten kantoortijd en in het weekend. In de zomer zijn de regels versoepeld en zijn de reguliere controletaken beetje bij beetje weer opgepakt. De naleving van de coronamaatregelen en de regels van de Noodverordening bleven/blijven echter capaciteit vergen van de boa’s. Er is veelvuldig, zowel op eigen initiatief als acterend op klachten en meldingen, gecontroleerd op:
Naast vermanend toespreken, was het in sommige gevallen ook nodig om verbaliserend op te treden.
Gevolgen vergunningverlenende taak
De impact op de taak Vergunningverlening was minder groot. De aanvragen bleven binnenkomen, zowel waar het gaat om Omgevingsvergunningen voor het bouwen of gebruiken als ook voor APV en vergunningen op basis van de DHW vanwege aanpassingen van de terrassen in relatie op voldoende afstand om gasten toe te laten. Hoeveel extra capaciteit de maatregelen voor de taak Vergunningverlening heeft gevergd, is niet gemonitord.
Brandveiligheid zorginstellingen
Daarnaast zijn er met één Woon- Zorgcentrum in afstemming met de brandweer specifieke afspraken gemaakt over de brandveiligheid en hoe te handelen tijdens een calamiteit. Reden daartoe was het feit dat het zorgcentrum bij de uitbraak van Covid-19 een verbetering van de brandveiligheid van het gebouw onderging. Die werkzaamheden moesten worden gestaakt om besmetting van de kwetsbare ouderen tot een minimum te beperken. Inmiddels voldoet het centrum aan de normen en is een eindcontrole gepland. De eindcontrole wordt mogelijk zodra de omstandigheden van de tweede golf van Covid-19 dit toelaten.
De maatregelen in het kader van Covid-19 hebben ertoe geleid dat de gemeente Twenterand in samenwerking met initiatiefnemers binnen de kaders van coronaregels, vergunningverlening, toezicht en handhaving heeft gezocht naar en ingezet heeft op aanvaardbare alternatieven, zoals:
Per 1 december 2020 is de tijdelijke Wet Maatregelen COVID-19 en haar AMvB van kracht geworden. De wet bevat regels die voordien ook in de basis van kracht waren en heeft een voorlopige werking tot 1 maart 2021. Nu zijn de regels bij wet vastgelegd en kunnen er sancties volgen wanneer de regels niet in acht worden genomen. Op het moment dat het Jaarverslag 2020 en het UP 2021 werd opgesteld was de besmettingsgraad nog te hoog in heel Nederland. Bovendien had zich een Britse variant van het virus aangediend en wordt het verscherpen van maatregelen om zoveel mogelijk contactmomenten te voorkomen onderzocht. Het zal naar verwachting leiden tot meer en langer thuiswerken, een avondklok en beperken van bezoeken als ook reisbewegingen. De regio Twente kende gedurende weken aan het eind van 2020 en aan het begin van 2021 een hoge besmettingsgraad. Van versoepeling was dan ook geen sprake. Inmiddels zijn er wel flinke vorderingen met het beschikbaar krijgen van een goedgekeurd vaccin gemaakt en kan er gevaccineerd worden. Dat zal stapsgewijs plaatsvinden in een bepaalde volgorde. Dat betekent dat heel 2021 in het teken staat van vaccineren. Tot die tijd gelden er regels om het besmetting met het virus zoveel mogelijk te voorkomen. De verwachting is dan ook dat Covid-19 de organisatie ook in 2021 nog flink in de greep zal houden. gevaccineerd worden. Dat zal stapsgewijs plaatsvinden in een bepaalde volgorde. Dat betekent dat heel 2021 in het teken staat van vaccineren. Tot die tijd gelden er regels om het besmetting met het virus zoveel mogelijk te voorkomen. De verwachting is dan ook dat Covid-19 de organisatie ook in 2021 nog flink in de greep zal houden.
De Omgevingswet (hierna: Owet) bundelt en vereenvoudigt de bestaande wet- en regelgeving op het gebied van de fysieke leefomgeving. De inwerkingtreding is vastgesteld op 1 januari 2022. Het centrale doel van de Owet is om een veilige, gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit te bereiken en in stand te houden. Met het werken aan het lokale Ontwikkelprogramma invoering Owet wordt in de gemeente Twenterand nadere invulling gegeven aan de implementatie van de Owet.
De in ontwikkeling zijnde Owet en de daaraan verbonden AMvB’s c.q. regelingen, als ook de nadere afstemming en coördinatie tussen de gemeente en de ODT krijgen steeds meer greep op de uitvoering van de taken binnen het omgevingsrecht. De doorontwikkelingen dienen in relatie daarmee in hoge mate toekomstgericht te zijn. Het geheel aan veranderingen maakt het noodzakelijk dat de medewerkers van het team Omgeving in andere rollen moeten worden ingezet op taakonderdelen buiten hun specialisatie. In 2021 zal capaciteit ingezet moeten worden van het team Omgeving om het team voor te bereiden op deze verandering. Wanneer het daarbij noodzakelijk is om anders te prioriteren zullen steeds keuzes worden gemaakt op basis van risicobepaling.
Ook zullen de huidige VTH-beleidsdocumenten op de Owet afgestemd moeten worden.
Met het voorbereiden en ontwikkelen van een Omgevingsvisie is gestart. Dat is een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. De Omgevingsvisie is voor de hele gemeente en beslaat alle terreinen van de leefomgeving, zoals ruimte, water, milieu, natuur, landschap, verkeer en vervoer, infrastructuur en cultureel erfgoed. De visie komt in samenspraak met onze inwoners, ondernemers en andere betrokkenen tot stand.
Met de invoer van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (hierna: Wkb) verschuift de focus in de bouw van het vooraf verkrijgen van een vergunning naar het tijdens en achteraf kunnen aantonen dat wordt voldaan aan de eisen uit het Bouwbesluit 2012 en andere afgesproken kwaliteitseisen. De gemeente dient te controleren of het instrument voor kwaliteitsborging daadwerkelijk is toegelaten voor de betreffende gevolgklasse en of de kwaliteitsborger toestemming van de instrumentaanbieder heeft om te werken met dat instrument. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het toezicht op de bestaande bouw en op de omgevingsveiligheid. Het nieuwe stelsel treedt stapsgewijs in werking en geldt vanaf 1 januari 2022 eerst voor bouwwerken in de laagste risicoklasse.
De Wkb zou kunnen leiden tot een verminderde taakuitvoering voor het onderdeel bouwen. Het is lastig inschatten welke gevolgen dit heeft op het behalen van de doelen uit het programma Ruimte. Derhalve wordt in 2021 gewerkt aan de implementatie van de Wkb.
Praktijkgevallen en onderzoeken hebben aangetoond dat de georganiseerde misdaad hun werkgebied verbreden. Waar het werkgebied zich voorheen leek te concentreren in de bruisende omgeving van de steden zijn er steeds meer tekenen dat ook het platteland het toneel is van criminele activiteiten. In die omgeving proberen criminelen goedwillende en niets vermoedende inwoners te strikken voor criminele activiteiten of hun er deelgenoot van te maken. Dit crimineel gedrag en bijbehorende activiteiten zijn bekend onder de naam ‘ondermijning’.
De overheid gaat in gezamenlijkheid ondermijning aanpakken. Om een bijdrage daaraan te leveren zal het team Omgeving capaciteit beschikbaar stellen om deel te nemen aan trainingen en projecten om ondermijnende activiteiten te signaleren en daartegen op te treden (zie bijlage 2).
Meerdere keren per jaar worden grootschalige controles in samenwerking met ketenpartners opgezet. Dit vraagt capaciteit van het team, zowel bij toezicht en handhaving, als juridische capaciteit.
Enkele keren per jaar is het nodig ondersteuning te bieden bij het ontruimen van illegale hennepplantages, maar ook vanwege ongewone voorvallen bij bedrijven, bijvoorbeeld brand of stagnatie productieproces die nadelige milieugevolgen hebben of kunnen krijgen. Ook in de nazorg is capaciteit nodig om te kunnen beoordelen of het bouwwerk na ontruiming c.q. calamiteit nog wel aan de eisen van het Bouwbesluit en/of milieuvoorschriften kan voldoen. Bovendien blijkt per jaar capaciteit nodig te zijn voor samenwerking met de politie. Het gaat daarbij om gezamenlijke controles op handelsvoorraden, als ook inkoop- en verkoopregisters bij handelaren in gebruikte en ongeregelde goederen (lees: dumphandel tegen afbraakprijzen, dit i.v.m. eventuele heling).
Deze uren zijn niet separaat opgenomen in het UP, omdat vooraf niet helder is of de voorvallen zich ook aan zullen dienen. Wanneer een zaak zich aandient, kunnen de uren ten laste komen van de toezichthouders en/of de boa’s. Wanneer het ongewoon voorval binnen een inrichting betreft, zal de ODT worden verzocht de van toepassing zijnde dienst te leveren.
De VTH-taken worden uitgevoerd door het team Omgeving. Het team Omgeving is onderdeel van afdeling Ruimte. De dagelijkse leiding is opgedragen aan een teamleider. Het team bestaat uit medewerkers met specifieke kennis binnen de domeinen Bouw/Sloop, Monumenten, Ruimtelijke Ordening, Openbare orde en Bijzondere Wetten (Bijv.: Drank- en Horecawet, APV en overige lokale regelgeving). Bovendien heeft het team de taak om in afstemmende en coördinerende zin invulling te geven aan de milieutaken die overgedragen zijn aan de ODT. Het team is verder samengesteld uit medewerkers die de administratie als ook de basisregistratie onderhouden. Ten behoeve van de lokale taken geven medewerkers uitvoering aan diverse VTH-taken. Daarnaast bevat het team juridische medewerkers, een medewerker juridisch/beleid, een senior medewerker juridisch/beleid en een juridisch adviseur. Zie bijlage 4 voor een overzicht van de functies en de daaraan gekoppelde fte’s.
Het team heeft een nauwe samenwerking met de ODT, Brandweer Twente, Politie, Waterschap en boa’s van buurgemeenten c.q. op basis van het regionaal convenant ‘Samenwerkingsovereenkomst Boa’s domein I’ en het convenant ‘Handhaving Regio Oost Nederland’ in relatie tot toezicht op de groene wetgeving in de buitengebieden.
Het team Omgeving neemt deel aan diverse procesprojecten, maar houdt zichzelf ook de spiegel voor. In 2018 is intensief aandacht geschonken aan de rollen binnen het team en of deze rollen voldoende doelmatig zijn in relatie tot de producten. In 2019 heeft dit zowel geleid tot een herschikking van taken bij verschillende medewerkers als tot een doelmatiger inrichting van de werkomgeving, zoals het bij elkaar plaatsen van de toezichthouders Bouw en RO. Daarnaast is de formatie met 2 boa’s en een juridisch medewerker APV uitgebreid in 2020. Ook is er een juridisch medewerker RO en een toezichthouder bouw/RO bijgekomen in 2020.
De formatie binnen het team Omgeving bevatte in 2020 30.07 fte (34,97 fte incl. inzet van Brandweer en ODT). Daarbij is de inzet van flexibele capaciteit voor onder andere digitalisering en wegwerken achterstanden RO inbegrepen.
In 2021 wordt de formatie structureel uitgebreid met 1 fte voor de ondersteuning van de juridisch medewerkers RO. Ook is een juridisch adviseur per 2021 officieel deel uit gaan maken van het team.
De totale formatie voor 2021 van het team Omgeving komt dan op 32,34 fte (37,24 fte incl. inzet van Brandweer en ODT). De personele capaciteit is voldoende om de doelstellingen te halen, maar op onderdelen is onvoldoende capaciteit beschikbaar. Daar zal het noodzakelijk zijn gebruik te maken van tijdelijke inhuur.
De financiële en personele middelen die de vereiste formatie en uitvoering, als ook de deelname aan de ODT mogelijk moeten maken zijn geborgd in de programmabegroting onder drie verschillende kostenplaatsen, namelijk personele middelen, doorontwikkeling ODT en provinciale middelen VTH. De ‘personele middelen’ bevat tevens een budget ‘flexibele schil’ waarmee knelpunten kunnen worden opgevangen. Indien in 2021 blijkt dat er een tekort is aan personele capaciteit, zal in de eerste instantie ingezet worden op de flexibele schil.
Monitoring is het stelselmatig en systematisch verzamelen, bewerken en verstrekken van gegevens om na te gaan of en in hoeverre het gevoerde beleid effect heeft en/of de gestelde doel- en taakstellingen zijn of worden gehaald. Om verantwoording te kunnen afleggen over de inspanningen en resultaten zijn verschillende gegevens nodig. Deze gegevens moeten periodiek opvraagbaar zijn voor zowel managementdoeleinden (voortgang van de uitvoering) als voor periodieke verantwoording naar het college en de gemeenteraad. Ook de provincie dient hiervan, in het kader van het interbestuurlijk toezicht (hierna: IBT) , op de hoogte te worden gesteld.
Voor alle VTH-taken, m.u.v. de toezichthoudende taak op gebied van APV en bijzondere wetten, worden registratiesystemen PowerBrowser en het Medewerkersportaal gebruikt, die een integrale behandeling van omgevingsdossiers mogelijk maken. Deze twee zaakregistratiesystemen zijn inherent. Het registreren en behandelen van omgevingsdossiers wordt hierdoor eenvoudiger en overzichtelijker. PowerBrowser heeft daarbij sinds november 2020 het oude registratiesysteem Squit XO vervangen. Kenmerkend voor PowerBrowser is dat de werkprocessen zelf te ontwikkelen en in te richten zijn, waardoor het systeem beter op de (specifieke) VTH-taken van de gemeente Twenterand kan worden afgestemd. Bovendien maakt de ODT ook gebruik van PowerBrowser, wat voor een snellere informatie-uitwisseling zorgt. Het gevolg van de invoer van een nieuw zaakregistratiesysteem is dat er veel capaciteit verloren is gegaan aan het ‘inwerken’ van het nieuwe systeem. Een uniforme registratiewijze ontbrak. Dit heeft invloed gehad op de uitvoering van de VTH-taken. Zo is tijdens de monitoring gebleken dat veel taken, voornamelijk in de beginfase, buiten het systeem om werden afgehandeld. De uitdaging is om in 2021 hier een verbeterslag in te maken.
Ten aanzien van de toezichthoudende taak op gebied van APV en bijzondere wetten wordt door de boa’s gebruik gemaakt van het registratieprogramma City Control.
Ter evaluatie worden periodiek rapportages gedraaid en besproken en indien nodig tijdens managementrapportagegesprekken (hierna: Marap) aan de orde gesteld. Deze gegevens worden gebruikt als input van jaarlijkse evaluatie en dienen ook als input voor het UP.
Bouw/Sloop/Monumenten/Ruimtelijke Ordening VTH
Tot de VTH-taken binnen de specialisaties Bouw/Sloop/Monumenten en RO behoren het tijdig afhandelen van aanvragen, meldingen en (principe)verzoeken, het uitvoeren van controles op de verleende vergunningen als ook op de naleving van de bestemmingsplannen en het behandelen van klachten/meldingen. De Brandweer Twente is verantwoordelijk voor de gebruikscontroles brandveiligheid. Over de activiteit ‘sloop’ dient opgemerkt te worden dat sloop met asbest een milieu gerelateerde activiteit is en om die reden is overgedragen aan de ODT.
Doelen, indicatoren en streefwaarden
Vanuit het programma Ruimte is het beoogd maatschappelijk effect ‘In Twenterand is het prettig wonen en werken’. Voor de VTH-taken binnen de specialisaties Bouw/Sloop/Monumenten en RO zijn de volgende, uit de doelenboom en op basis van het beleid VTH 2019-2022 afgeleide doelen, indicatoren en streefwaarden van belang voor het waarborgen van het beoogd maatschappelijk effect:
Over de indicator normconform gedrag is het in het kader van de toezicht en handhaving op gebied van Bouw, Sloop, Monumenten en RO goed om aan te geven dat in 2020 onvoldoende inzichtelijk is gemaakt of de streefwaarden gehaald zijn. Hierop vindt een doorontwikkeling plaats in 2021.
Risicoanalyse Bouw/Sloop/Monumenten en Ruimtelijke Ordening VTH
De activiteiten worden gepland op basis van risico’s die kunnen ontstaan wanneer wet- en regelgeving niet normconform worden nageleefd. Voor het jaar 2021 worden dezelfde risicoanalyses gebruikt als voor het jaar 2020. De analyses passen nog bij de huidige praktijk. De resultaten van de risicoanalyse zijn hieronder in tabelvorm samengevat. Een uitgebreide beschrijving is terug te vinden in bijlage 5.
Vergunningverlening - Bouw/Sloop/Kap/Monumenten
Jaarlijks worden aanvragen ontvangen voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning, toestemming Bouw. Hoeveel aanvragen ingediend worden, is vooraf niet te bepalen. Enige houvast om een prognose te stellen, is de voorraad van voorgaande jaren. Dit geldt ook voor de meldingen in relatie tot het slopen van objecten die geen asbest bevatten.
Specifieke objecten binnen deze werkvoorraad zijn de monumenten. De vergunningverlening voor monumentaal erfgoed wordt behandeld door de vergunningverleners Wabo. Zij zullen in de eerste instantie trachten klachten/meldingen op het gebied van (het aanbrengen van wijzigingen aan rijks- al dan niet gemeentelijke) monumenten zoveel mogelijk zelfstandig af te doen. Als dat niet mogelijk is, dan zullen zij de toezichthouders Wabo en de juridisch medewerker Wabo daarbij betrekken. Zij maken deel uit van hetzelfde team, maar er vindt wel een onderverdeling in de taken plaats. De toezichthouders voeren controles uit op de (naleving) van vergunningsvoorschriften en de juridisch medewerker handhaaft zo nodig. Klachten en meldingen ten aanzien van monumenten worden bovendien als separate zaak ingeboekt en afgehandeld.
Vanwege de omvang van de gemeente wordt bij nieuwe ontwikkelingen een specifieke afweging gemaakt bij individuele zaken, kortom maatwerk. Uitzondering vormen de bestemmingsplannen. Hierover meer in de paragraaf “Ruimtelijke Ontwikkeling”.
De totale geplande werkvoorraad voor 2020 kwam uit op 491 zaken. Het gerealiseerde totaalaantal zaken bedraagt 494. Daarmee liggen de totalen op het gebied van vergunningverlening Wabo over 2020 dicht bij elkaar.
* Gezondheidszorgfunctie +: Gezondheidszorgfunctie met bedgebied
** Gezondheidszorgfunctie -: Gezondheidszorgfunctie zonder bedgebied
*** Bedrijf Cat 1 E/Overig geen gebouw E: Bedrijf Cat 1 eenvoudig/ Overig geen gebouw eenvoudig
**** Bedrijf Cat 1 C/Overig geen gebouw C: Bedrijf Cat 1 complex/Overig geen gebouw complex
De inhoud van bovenstaande grafiek toont dat de prognose over 2020 over het algemeen dichtbij de werkelijkheid lag. Uitschieters vormen de categorie “overig geen gebouw E” en de categorie “intrekking”. Het daadwerkelijk aantal gerealiseerde producten ligt in zijn totaliteit iets hoger dan geprognotiseerd. De oorzaak is markt gerelateerd: er zijn meer aanvragen/meldingen binnengekomen. Daarentegen zijn er in 2020, vermoedelijk in het kader van de coronamaatregelen, meer intrekkingen van aanvragen geweest dan de voorgaande jaren.
In 2020 is er één aanvraag, toestemming monumenten, binnen gekomen, waarvan het traject nog niet is afgerond. Dit heeft tot gevolg dat de Erfgoedcommissie geen definitieve adviezen heeft verstrekt in 2020, waarvan afgeweken zou kunnen worden. Er zijn in 2020 dan ook geen monumenten bijgekomen op grond van de Erfgoedverordening gemeente Twenterand. Dat betekent dat er in 2020 26 rijksmonumenten en 29 gemeentelijke monumenten bestonden, zoals blijkt uit de Erfgoedlijst van de gemeente Twenterand.
De gerealiseerde werkvoorraad heeft 3,2 fte aan capaciteit gekost. Voor deze taken was 2,32 fte gekwalificeerd personeel beschikbaar, waarvan 1 fte ingehuurd. Met de inzet van de beschikbare fte’s kon de werkvoorraad niet worden voltooid. Het was daarom in 2020 noodzakelijk om gebruik te maken van outsourcing en de ondersteuning van een juridisch medewerker Wabo.
In 2020 zijn de taken adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende. In 2020 is er geen vergunning van rechtswege verleend. Daardoor is voldaan aan de streefwaarde van de indicator op het gebied van vergunningverlening.
Op basis van de evaluatie van 2020 is er geen reden om de prognose voor 2021 op grootschalige wijze, m.u.v. de categorie “overig geen gebouw zijnde E”, aan te passen. Het programma voor 2021, dat in totaal 481 zaken bevat, ziet er daarom als volgt uit:
* Gezondheidszorgfunctie +: Gezondheidszorgfunctie met bedgebied
** Gezondheidszorgfunctie -: Gezondheidszorgfunctie zonder bedgebied
*** Bedrijf Cat 1 E/Overig geen gebouw E: Bedrijf Cat 1 eenvoudig/ Overig geen gebouw eenvoudig
**** Bedrijf Cat 1 C/Overig geen gebouw C: Bedrijf Cat 1 complex/Overig geen gebouw complex
In 2021 worden meer aanvragen verwacht binnen de categorie “Wonen” dan in 2020 geprognotiseerd was. Dit heeft te maken met een aantal factoren. Ten eerste zullen uit een aantal bestemmingsplannen (waaronder Oosterweilanden en Mozaïek) hoogstwaarschijnlijk meer aanvragen voortvloeien. Ook de situatie rondom de schadewoningen aan kanaal Almelo – De Haandrik zullen naar verwachting voor een toename in het aantal aanvragen zorgen.
Het is moeilijk te voorspellen of er in 2021 over het algemeen meer of juist minder aanvragen worden verwacht. De hoeveelheid aanvragen die binnen stromen, zijn sterk marktafhankelijk. Ook de coronamaatregelen zouden hier van invloed op kunnen zijn. Op het moment van schrijven zijn veel publieke locaties en bedrijven gesloten. Het is niet bekend tot wanneer deze sluiting nodig blijft. Dit zou een reden kunnen zijn voor minder aanvragen. Ook het aantal intrekking dat voor 2021 verwacht wordt, is niet met zekerheid te zeggen.
Voor het uitvoeren van het programma voor 2021 is 2,4 fte beschikbaar, maar is 2,88 fte benodigd. Dit is niet voldoende om geplande werkvoorraad te realiseren. Het is duidelijk dat er nauwelijks ervaren en snel inzetbare externen beschikbaar zijn. Het is het mogelijk om voor de constructieberekeningen capaciteit van buurgemeente Wierden in te lenen wanneer dat nodig is en voor het overige gebruik te maken van outsourcing.
Er is een risico dat de geplande werkvoorraad niet kan worden gerealiseerd. De voortgang wordt periodiek besproken met de vaste medewerkers en waar nodig wordt extra capaciteit ingezet. Hiermee wordt voorkomen dat vergunningen van rechtswege worden verleend en kan de taakuitvoering adequaat en op beheersniveau uitgevoerd worden.
Toezicht en Handhaving - Bouw/Sloop/Monumenten (incl. BAG/WOZ/BGT)
Het bouw- en slooptoezicht wordt in overeenstemming met de registratie in ons geautomatiseerd systeem gepland en uitgevoerd. Daarnaast is er samenwerking met de Brandweer Twente over controle brandveiligheid. Daarbij geldt de afspraak met betrekking tot nieuwbouw dat de controles op brandveiligheid/ brandpreventie gezamenlijk worden uitgevoerd. Wanneer de controles tot handhaving leiden, neemt de toezichthouder bouw van de gemeente het proces over. Op deze wijze wordt voldaan aan de systematiek van het integraal Toezicht Protocol (hierna: iTP). Bovendien wordt gepland op basis van de risicoanalyse. Het uitgangspunt is, op basis van het beleidsplan VTH 2019-2022, dat zoveel mogelijk zonder bestuurlijke handhaving opgelost wordt.
De totale geplande werkvoorraad voor 2020 kwam uit op ongeveer 516 objecten/zaken. In deze werkvoorraad is de achterstand die is ontstaan t.a.v. de Basisregistratie Adressen en Gebouwen, de Basisregistratie Waarde Onroerende Zaken en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (hierna: BAG/WOZ/BGT) meegenomen. In totaal zijn er in 2020 325 objecten/zaken gerealiseerd.
* Gezondheidszorgfunctie +: Gezondheidszorgfunctie met bedgebied
** Gezondheidszorgfunctie -: Gezondheidszorgfunctie zonder bedgebied
*** Ad hoc: klachten, meldingen en constateringen
Uit bovenstaande grafiek blijkt dat er in 2020 meer objecten/producten waren geprognotiseerd dan konden worden gerealiseerd met de beschikbare capaciteit.
Ook valt op dat er een groot aantal minder controles is uitgevoerd ten aanzien van de BAG/WOZ/BGT zaken. Het restant schuift door naar volgend jaar, vermeerderd met het aantal dat voor 2021 op het programma staat aan BAG/WOZ/BGT controles. De BAG/WOZ/BGT controles worden door de toezichthouders Bouw in gezamenlijkheid met de toezichthouder RO opgepakt.
Verder is uit bovenstaande grafiek af te leiden dat er minder objectcontroles hebben plaatsgevonden in de categorieën Wonen, Publiek, Bedrijf en Brandveiligheid, dan geprognotiseerd voor 2020. Dit heeft twee oorzaken.
Het blijkt dat ongeveer de helft van de in 2020 binnen gekomen bouwcontroles niet in het zaakregistratiesysteem zijn geregistreerd. Dit heeft te maken met de overgangsperiode van Squit XO, het oude registratiesysteem, naar PowerBrowser, het registratiesysteem dat het team Omgeving vanaf november 2019 in gebruik heeft. Desondanks zijn alle binnen gekomen bouwcontroles afgehandeld.
Ook is een deel van de achterstand te wijten aan de maatregelen die in het kader van corona zijn opgelegd aan publieke instanties en bedrijven. Hierdoor was het onmogelijk of niet verstandig in het kader van de eigen veiligheid en de veiligheid van anderen om ter plaatse controles uit te voeren. Deze controles worden doorgeschoven naar volgend jaar, indien de maatregelen dat toestaan. Hier komen geen onaanvaardbare risico’s uit voort. Immers, alle bouwcontroles (uitvoering wapening betonconstructies) zijn uitgevoerd.
In 2020 blijkt dat er nog steeds (te) weinig gereedmeldingen binnen komen, zodat opleveringscontroles (waaruit akkoord ingebruikname moet volgen) te weinig worden uitgevoerd. Hierdoor heeft de gemeente niet duidelijk in beeld wat de bouwkundige staat van de opgeleverd bouwwerken is en dat zou een risico kunnen opleveren voor de constructieve veiligheid.
Ook is gebleken dat de afspraken die de toezichthouders met vergunninghouders maken, niet altijd worden nageleefd. Om die reden, wordt er vanaf heden meer intern gestuurd op de te controleren opleveringen. Vanuit vergunningverlening wordt, via het zaakregistratiesysteem PowerBrowser, een melding verstuurd naar de toezichthouders Bouw, wanneer er een vergunning voor een te (ver)bouwen woning of pand verleend wordt. Op die manier zal proactief op de waarborging van de constructieve veiligheid gehandeld worden.
De capaciteit is in juli 2020 uitgebreid met 1 fte (inhuur). In totaal was er over 2020 1750 uur (1,25 fte) aan capaciteit beschikbaar. Gelet op de gegevens uit de grafiek, kan geconcludeerd worden dat de prognose over 2020 te hoog ingezet was. Het aantal gerealiseerde objecten/producten heeft 1880 uur (1,34 fte) aan capaciteit gekost. Aangezien de toezichthouder RO ondersteuning heeft geboden op het gebied van BAG/WOZ/BGT controles is een kleine overschrijding van de ingezette capaciteit t.o.v. de beschikbare capaciteit aannemelijk.
In 2020 zijn de taken adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende. Het aantal bestuurlijke (her)controles bouw/sloop in handhavingssfeer is 0 (<5 van het totaalaantal controles). Naast de 26 afgehandelde ad hoc zaken, waar controles in het kader van klachten, meldingen en constateringen onder vallen, is een deel buiten het registratiesysteem afgehandeld. Desondanks zijn alle ontvangen klachten en meldingen afgehandeld. Het percentage behandelde klachten ligt daardoor op 100%.
Derhalve wordt voldaan aan de streefwaarden voor de indicatoren van het onderdeel toezicht en handhaving.
De prognose voor 2021 is geënt op de verhouding tussen het aantal geprognotiseerde en gerealiseerde producten van 2020. In totaal zullen er naar verwachting 567 controles plaatsvinden. Omdat in 2020 niet de gehele achterstand wat betreft BAG/WOZ/BGT controles is weg gewerkt, zal in 2021 opnieuw een inhaalslag plaatsvinden. Deze controles zijn inherent aan de ontwikkeling dat steeds meer bouwobjecten buiten de vergunningplicht komen te liggen en niet direct zichtbaar zijn. Deze objecten dienen in veel gevallen wel geregistreerd te worden en te voldoen aan de regels. Aandacht in de vorm van toezicht is nodig, vanwege de toets of er inderdaad sprake is van een vergunningvrij object.
* Gezondheidszorgfunctie +: Gezondheidszorgfunctie met bedgebied
** Gezondheidszorgfunctie -: Gezondheidszorgfunctie zonder bedgebied
*** Ad hoc: klachten, meldingen en constateringen
Het nauwkeurig bepalen van het aantal objecten/zaken lukt niet vanwege het feit dat niet zichtbaar is hoeveel bouwaanvragen er in een komend jaar worden ingediend en wanneer de melding ‘start bouw’ wordt ontvangen.
Het bouwen in afwijking van de verleende Omgevingsvergunning blijft een aandachtspunt. Tijdig controleren voorkomt erger en biedt de mogelijkheid om op korte termijn de afwijkingen ongedaan of (voor zover mogelijk) gelegaliseerd te krijgen.
Zoals aangegeven bij het programma voor 2021 in de paragraaf “Vergunningverlening – Bouw/Sloop/Kap/Monumenten”, zullen er in 2021 naar verwachting aanvragen binnenkomen ten aanzien van de schadewoningen aan kanaal Almelo – De Haandrik. Dit zou kunnen leiden tot een toename van het aantal controles voor de toezichthouders Bouw.
Onduidelijk is welke invloed de coronamaatregelen in 2021 zullen hebben op de geplande werkvoorraad. Het uitvoeren van controles op constructieve veiligheid blijft in de buitenlucht, bijvoorbeeld bij wapening betonconstructies wel mogelijk, indien daarbij de coronamaatregelen van zowel de toezichthouders als de vergunninghouders in acht worden gehouden.
Om de geprognotiseerde werkvoorraad voor 2021 uit te kunnen voeren, is 3298 uur (2,36 fte) benodigd. Met de beschikbare capaciteit van 2800 uur (2 fte), en de bijval die de toezichthouders Bouw krijgen van de toezichthouder RO in het kader van de BAG/WOZ/BGT, is de doelstelling om vergunningverlening op een adequaat niveau te houden, haalbaar.
Voor 2021 worden geen afwijkingen verwacht. De risico’s blijven met de huidige beschikbare capaciteit in voldoende mate beperkt. De taakuitvoering kan adequaat uitgevoerd worden en het beheersniveau blijft voldoende. Door tijdig controleren wordt uitvoering gegeven aan het VTH-beleid (zo min mogelijk bestuursrechtelijk optreden).
Vergunningverlening - Brandveiligheid
Het toetsen aan de normen brandveiligheid bij bouw en de organisatie van evenementen is voor zover van toepassing een taakonderdeel van het team Omgeving, specialisatie Bouw. Daarbij wordt, waar het specifiek gaat om woningen, getoetst door de vakspecialist Bouw en waar het gaat om bouwwerken binnen de categorie ‘Publiek’ (scholen, zorg etc.) en bedrijven de toets overgedragen aan de specialisten van de Brandweer Twente. Bij evenementen is in veel gevallen een combinatie gebruikelijk.
In totaal stonden er voor 2020 36 zaken op het programma. In werkelijkheid bestond de werkvoorraad in 2020 uit 76 zaken.
De inhoud van bovenstaande grafiek toont dat de prognose over 2020 over het algemeen lager ligt dan de werkelijkheid. Uitschieters vormen de categorie “bouw toets” en “evenement toets”. Het daadwerkelijk aantal gerealiseerde producten ligt in zijn totaliteit fors hoger dan geprognotiseerd. De oorzaak is niet gemonitord. Naar alle waarschijnlijkheid is de reden, net als bij werkvoorraad binnen vergunningverlening Wabo, markt gerelateerd.
Onder de categorie “evenement toets” zijn ook meegenomen de afgelaste evenementen die door de coronamaatregelen geen doorgang konden vinden en de evenementen die onder strikte voorwaarden mochten plaatsvinden.
Om de geplande werkvoorraad te kunnen uitvoeren, was 0,12 fte nodig. In werkelijkheid heeft de werkvoorraad 0,22 fte gevergd. Voor deze taken was 0,2 fte gekwalificeerd personeel beschikbaar.
In 2020 zijn de taken adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende. De gerealiseerde werkvoorraad kon met de beschikbare 0,2 fte worden uitgevoerd.
De werkvoorraad op deze taakuitvoering kent op basis van ervaring, normaliter, geen sterke fluctuaties. Toch bleek in 2020 anders het geval te zijn. Aangezien de oorzaak daarvan niet gemonitord is, is de verwachte werkvoorraad voor 2021 aangepast. Voor 2021 zijn in totaal 66 zaken geprognotiseerd.
Gelet op de coronamaatregelen die specifiek, en al geruime tijd, voor de evenementenbranche gelden, zou dit er in 2021 toe kunnen leiden dat er minder aanvragen voor het organiseren van een evenement worden gedaan t.o.v. de voorgaande jaren (46 in 2019). Een andere denkbare situatie is dat evenementen onder bepaalde voorwaarden worden toegestaan. Beide geschetste beelden zijn niet uit te drukken in harde cijfers. Om die reden is het aantal geprognotiseerde producten op het gebied van “evenement toets” voor 2021 iets ruimer aangehouden dan er werkelijk in 2020 zijn opgeleverd.
Daarnaast heeft de categorie “bouw toets” in 2021 een hoger kengetal toebedeeld gekregen dan in 2020 werd geprognotiseerd. Ook hieraan zijn geen harde cijfers te verbinden, omdat het aantal aanvragen sterk kan fluctueren en afhankelijk is van de vraag vanuit de markt.
De verwachte werkvoorraad kan met de beschikbare 0,2 fte worden uitgevoerd. De Brandweer heeft in deze taakstelling een adviserende rol. De samenwerking is prima en kent korte lijnen vanwege het feit dat een afvaardiging van de Brandweer een werkplek heeft in het gemeentehuis.
Formatief en qua ontwikkelingen zijn er geen risico’s. De taakuitvoering kan adequaat en op beheersniveau uitgevoerd worden.
Toezicht en Handhaving - Brandveiligheid
Brandweer Twente (hierna: de Brandweer) is belast met de taakuitvoering op het gebied van advisering en toezicht brandveiligheid. De gemeente Twenterand is als bevoegd gezag (eind)verantwoordelijk voor deze taak en de daaruit voortvloeiende bestuursrechtelijke handhaving (juridische procedure). De maatschappelijke doelstelling hierbij is het realiseren van een hoogwaardige uitvoering van taken en gezamenlijke projecten op het gebied van toezicht en het leveren van een relevante bijdrage aan meer veiligheid en betere naleving in Twente.
Voor 2020 stonden er 63 controles in het kader van brandveilig gebruik op het programma. Er hebben in 2020 ook daadwerkelijk 63 controles plaatsgevonden.
* Naleefgedrag: in hoeverre er maatregelen worden genomen na afloop van een controle(traject), uitgedrukt in percentages.
De bovenstaande grafiek toont aan dat, ondanks in zijn totaliteit evenveel controles hebben plaatsgevonden als geprognotiseerd, er verschillen bestaan in de onderlinge categorieën. Zo hebben er in 2020 meer controles plaatsgevonden dan geprognotiseerd binnen de categorieën “publiekstoegankelijk” en “onderwijs en KDV”, maar minder in de categorieën “zorg” en “logies”. Betreffende de categorie “logies” dient te worden opgemerkt dat er van de geprognotiseerde locaties 1 nog niet in gebruik genomen is in 2020 en derhalve het voor de Brandweer niet mogelijk was om deze locatie te controleren.
De verschillen zijn geheel te wijten aan de coronamaatregelen die in 2020 van kracht waren. Zorginstellingen, de horeca en scholen waren gesloten en evenementen waren niet of onder strikte voorwaarden toegestaan.
Naast de controles die in het kader van brandveilig gebruik zijn verricht, zijn er nog een aantal overige controles op het gebied van brandveiligheid door de Brandweer uitgevoerd. Zie hiervoor onderstaande grafiek. Voor deze controles was geen prognose bekend en is ook geen prognose ontwikkeld.
Naast de capaciteit van de Brandweer was ter uitvoering van de nazorg en handhaving capaciteit nodig van bouw- en woningtoezicht en juridische capaciteit. Voor de verwachte en gerealiseerde werkvoorraad was ongeveer 0.2 fte nodig.
In 2020 zijn de taken op het gebied van advisering en toezicht brandveiligheid adequaat uitgevoerd, maar werd de planning, door de effecten van de coronamaatregelen, niet gehaald. Er zijn geen directe aanwijzingen dat de uitgestelde controles tot een onacceptabel verhoogd risico leiden.
Het naleefgedrag is goed, m.u.v. het naleefgedrag van de zorgsector. Zorginstellingen werken hard om aan een minimaal niveau van brandveiligheid te kunnen voldoen. Brandveiligheid wordt opgepakt, maar dit zijn kostbare en langdurige trajecten. Uit de toelichting van de Brandweer blijkt dat zij zorginstellingen ondersteunen en adviseren bij het maken van keuzes wanneer de brandveiligheid grootschalig opgepakt wordt en bij het ontwikkelen van een brandveiligheidsvisie voor de toekomst.
Het aantal bestuurlijke (her)controles brandveiligheid in handhavingssfeer is 0 (<4 van het totaalaantal controles). Daarnaast zijn alle ontvangen klachten en meldingen afgehandeld. Het percentage behandelde klachten ligt daardoor op 100%.
Derhalve wordt voldaan aan de streefwaarden voor de indicatoren van het onderdeel toezicht en handhaving.
De Brandweer doet ieder jaar een uitvoeringsvoorstel ten aanzien van taken op terrein van brandveilig gebruik in relatie tot het UP. Het voorstel is samen met het jaarverslag in het geheel aan het UP toegevoegd als bijlage 7. Voor 2021 staan er in totaal 68 te controleren objecten op het programma.
In 2021 zal de zorg als belangrijkste thema in het toezichtprogramma opgenomen worden. Brandweer Twente zal zich dan concentreren op het onderdeel hulp bij ‘ontruiming bij brand’. Op basis van een nieuw verschenen ‘Handreiking 7.11a voor toezichthouders‘ zal Brandweer Twente beoordelen of er in zorgfuncties voldoende ontruimers aanwezig zijn en daarmee voldoen aan artikel 7.11a uit het Bouwbesluit 2012. Aan de hand van de handreiking zal een toezichthouder in een aantal stappen eenvoudig bepalen of een ontruiming snel genoeg kan verlopen. Hierbij wordt o.a. gekeken naar de bouwkundige staat van het gebouw, de hulp die bewoners nodig hebben bij ontruiming en het aantal ontruimers dat beschikbaar is. De resultaten van de Handreiking kunnen daarbij tevens gebruikt worden om te zoeken naar verbeterpunten indien blijkt dat tijdig ontruimen een probleem is.
Ook de aanpak van ondermijning krijgt meer aandacht om te voorkomen dat de maatschappelijke integriteit, veiligheid en leefbaarheid aangetast wordt. Op verzoek van de gemeente sluit de Brandweer aan bij zogenoemde Multidisciplinaire Integrale Acties (hierna: MIA).
Daarnaast voert de Brandweer in afstemming met de gemeente controles uit in de realisatie van objecten. Het ambitieniveau dat de Brandweer daarbij hanteert is vastgelegd in de Algemene Werkwijze Toezicht (hierna: AWT). De primaire risico-indeling in relatie tot het object als ook het gebruik zijn gebaseerd op het model ‘Risico Afwegingsmodel Toezicht’ (hierna: RAT). Zie hierna de schematische weergave:
De gevolgen van de coronamaatregelen, een toename van ad hoc controles, integrale controles of een toename bij controle in de realisatiefase en/of evenementen, kunnen van invloed zijn op de capaciteit van de Brandweer bij toezicht in de gebruiksfase.
Er zal komend jaar wederom periodiek overleg tussen brandweer en gemeente plaatsvinden om tot een passende afstemming van de werkvoorraad te komen, met name in relatie tot het naleefgedrag in de sector ‘Zorg’.
De primaire taken die voortvloeien uit de ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit zijn indirect gekoppeld aan de Wabo VTH-taak. Dit zijn onder meer principeverzoeken, bestemmingsplannen, RO-advies Wabo en informatieverzoeken RO. Bij RO adviezen Wabo worden alleen de adviezen ten aanzien van de kruimelafwijkingen in de telling meegenomen. Bij informatieverzoeken RO worden de interne vragen van bijvoorbeeld vergunningverlening of handhaving in de telling meegenomen, maar ook de telefoontjes van externe partijen die nog geen principeverzoek zijn, de vragen van erfcoaches en andere verzoeken nog niet gelieerd aan een zaak.
Voor het grootste deel wordt de beschikbare capaciteit ingezet op de primaire taken. De overige capaciteit wordt ingezet op beleidstaken, met name in relatie tot de Owet.
In de paragraaf “Vergunningverlening – Bouw/Sloop/Kap/Monumenten” werd aangehaakt op het onderwerp Monumenten. Dit onderwerp raakt ook het werkveld van de ruimtelijke ontwikkeling. Zo wordt in alle (nieuwe) actualisatieplannen een paragraaf opgenomen met daarin archeologische bepalingen, tenzij uit onderzoek is gebleken dat er geen archeologische of cultuurhistorische waarden worden aangetast. Er is een actuele archeologische en cultuurhistorische waardenkaart opgesteld in 2017. Bij partiële herzieningen vindt, indien noodzakelijk, onderzoek plaats.
Voor 2020 stonden er in totaal 486 zaken/producten op het programma. In werkelijkheid zijn er 532 zaken/producten gerealiseerd.
Uit bovenstaande grafiek blijkt dat in 2020 de werkvoorraad groter was dan werd verwacht.
Het zaakregistratiesysteem PowerBrowser kan een vertekend beeld geven van de daadwerkelijke werkvoorraad. Taken worden soms verschillend aangeduid en er blijven taken in het systeem hangen die eigenlijk afgerond zijn. Dat komt doordat de procedures in PowerBrowser nog niet optimaal zijn ingericht.
In de prognose van 2020 stond voorheen ook de categorie “RO overeenkomsten” genoemd. In afstemming met de medewerkers van RO is besloten deze uit de prognose te halen, aangezien het proces dat hier aan hangt geen aparte procedure is, maar onderdeel van de ruimtelijke procedure.
De categorie “partiële herzieningen” is hiervoor in de plaats gekomen. Dit betreft wel een aparte ruimtelijke procedure, die eerst niet in de prognose was opgenomen. Om die reden is de prognose voor 2020 gesteld op 0, maar dit blijken er in feite 38 te zijn geweest.
Bij de categorie “coördinatieregeling” is te zien dat er 1 was geprognotiseerd, maar dat er geen zijn gerealiseerd. Dit heeft te maken met het feit dat er in 2020 een coördinatieverordening opgesteld wordt. Naar verwachting zullen er in 2021 2 zaken zijn die daar gebruik van gaan maken.
Bij “bestemmingsplan” gaat het om zowel grote en kleine bestemmingsplannen. In 2020 zijn er 10 bestemmingsplannen ontwikkeld. Dit aantal overschrijdt ruimschoots de streefwaarde van 3 zoals opgenomen in de doelenboom van het programma Ruimte.
In 2020 zijn er drietal ontwikkelplannen ten aanzien van monumentaal erfgoed in behandeling geweest, die zowel van de vergunningverlener Wabo als de juridisch medewerkers RO capaciteit hebben gekost. Er is niet gemonitord hoeveel capaciteit dit exact betreft.
De coronamaatregelen hebben ook invloed gehad op de primaire taken binnen RO, in die zin dat de oplevercapaciteit terugliep in voornamelijk de eerste periode van de coronamaatregelen (medio maart 2020). De reden hiertoe was dat veel werk bij externe partijen, zoals adviesbureaus even stil heeft gelegen.
Ook in 2020 is, net als voorgaande jaren, inhuur geweest om de achterstanden op de primaire taken weg te werken. Doordat veel verloop is geweest in tijdelijke inhuur, zijn dossiers meermaals overgedragen. De waarborging van de continuïteit in aanpak en doorloop kwam hierdoor in gevaar. Er zijn namelijk relatief veel zaken die een langere servicetermijn hebben dan gebruikelijk voor ruimtelijke procedures.
In 2020 bleek, ook na de inzet van tijdelijke inhuurkrachten, dat de werkvoorraad groter was dan de beschikbare capaciteit. Hierdoor is opnieuw achterstand ontstaan in de taakuitvoering.
Voor het uitvoeren van de taakstelling was in 2020 4,5 fte aan vaste capaciteit beschikbaar en inzetbaar. Daarvan is 0,5 fte aangetrokken in 2020 om op structurele en fulltime basis de groep te versterken.
Daarnaast is in 2020 1,5 extra ingehuurd. De groep wordt ondersteund door een juridisch adviseur.
Ondanks de extra inhuur is de werkvoorraad in 2020 niet in balans, maar zijn de taken wel adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende. De achterstand die is ontstaan wordt opgepakt, maar daardoor blijven nieuwe aanvoer en minder prioritaire zaken liggen. Er vindt dan ook een selectie van de taakuitvoering plaats op prioritering. Zaken die blijven liggen, worden overgeheveld naar 2021. Aan de streefwaarde voor het ontwikkelen van bestemmingsplannen wordt ruimschoots voldaan.
Aangezien in 2020 achterstand is ontstaan in de taakuitvoering, zijn de zaken die daardoor doorgeschoven werden meegenomen in de prognose voor 2021. Begin 2021 is het de bedoeling dat langlopende dossiers, die al langer dan één jaar lopen, worden afgesloten. De capaciteit die hieraan besteed moet worden, is eveneens meegenomen in de prognose voor 2021. In totaal omvat de verwachte werkvoorraad voor 2021 587 zaken/producten.
De categorieën “partiële herziening” en “coördinatieregeling” in de prognose voor 2021 zijn aangepast naar hetgeen eerder onder de paragaaf “Evaluatie 2020” van dit hoofdstuk aan bod kwam.
Verwacht wordt dat een groot aantal initiatiefnemers voor de inwerkingtreding van de Owet een aanvraag zal willen indienen. Er is geen exact aantal aan deze voorspelling te koppelen, maar er wordt rekening gehouden met een kwart meer aanvragen dan normaal.
Met de inwerkingtreding van de Owet verandert een groot deel van de werkprocessen binnen de ruimtelijke procedures. Ter voorbereiding hierop moet er tijd worden gereserveerd voor het in kaart brengen van de veranderingen en onze eigen rol daarin. Dit zal ten koste gaan van de inzetbare uren op dossiers. In 2021 zal de groep RO’ers 20% van de beschikbare capaciteit aan de Owet besteden. Dit leidt er, in gezamenlijkheid met het wegwerken van de achterstanden, toe dat de capaciteit uitgebreid zal worden in 2021.
Voor het uitvoeren van het programma is dan 6 fte beschikbaar. Dit is, mits de capaciteit, waaronder inhuur, in 2021 evenwichtig blijft, voldoende om de taken te kunnen uitvoeren.
Er is een risico dat de geplande werkvoorraad niet kan worden gerealiseerd. De voortgang wordt periodiek besproken met de vaste medewerkers en waar nodig wordt extra capaciteit ingezet. Hiermee wordt voorkomen dat de achterstand verder oploopt en kan de taakuitvoering adequaat en op beheersniveau uitgevoerd worden.
Toezicht en Handhaving - Ruimtelijke Ordening
De toezicht- en handhavingstaken in relatie tot bestemmingsplannen c.q. regels betreffende ruimtelijke ordening raken in de praktische uitvoering regelmatig de overige VTH-taken. De rode draad is het daadwerkelijk gebruik van gronden of objecten.
Het toezicht op de regels van ruimtelijke kwaliteit vindt plaats op basis van:
Voordat overgegaan wordt tot het opleggen van een handhavingsmaatregel zoals een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang dient eerst onderzocht te worden of een illegale situatie gelegaliseerd kan worden. Dit komt voort uit actuele jurisprudentie.
Het verwachte aantal controles/zaken voor 2020 betrof 150. Er zijn 148 controles/zaken gerealiseerd.
In bovenstaande grafiek wordt onderscheidt gemaakt in een aantal categorieën. Wat opvalt is dat de categorieën “spontane controles” en “legalisatieonderzoeken eenvoudig” gelijkwaardig zijn betreffende de cijfers. Dat komt doordat deze categorieën nauw aan elkaar verwant zijn. Hetzelfde geldt voor de categorieën “inventariseerde controle” en “legalisatieonderzoeken complex”.
In de prognose van 2020 werd ook de categorie “handhavingsverzoeken” genoemd. Aangezien deze al behandeld wordt in het hoofdstuk “VTH – Juridische zaken”, is deze categorie vervangen door de categorie “Klachten/meldingen” om ook betere aansluiting te vinden bij de doelen, indicatoren en streefwaarden voor deze taakstelling.
De werkwijze binnen toezicht en handhaving RO volgt een vaste structuur en is als volgt:
In 2020 is de formatie binnen toezicht en handhaving RO structureel met 1 fte uitgebreid. Op deze manier is er capaciteit vrij gemaakt om o.a. illegaal gebruik van gronden en/of objecten op te sporen en hierop te handelen. Daarvoor werd hoofdzakelijk een piepsysteem aangehouden, voornamelijk in het buitengebied. Concreet houdt dit in dat de toezichthouder RO naar aanleiding van klachten, meldingen of een handhavingsverzoek de situatie op een locatie in kaart brengt. Daarnaast probeert de toezichthouder RO zo veel als mogelijk actief te controleren op strijdigheden en illegaal gebruik. Dit gebeurt in samenspraak met de toezichthouders Bouw. Zij stuiten bij controles in het kader van bijvoorbeeld brandveilig gebruik nog wel eens op illegaal gebruik en strijdigheden. Onderling vindt een goede uitwisseling van informatie plaats.
Thema- en projectmatige controles (zoals controles op de naleving van rood voor rood regelingen en deelname aan het erfinrichtingsplan) zullen nader in 2021 doorontwikkeld worden. Daarnaast zal meer ingezet moeten worden op spontane controles (actief toezicht).
Bij het toezicht op en de handhaving van een goede ruimtelijke ordening ligt de nadruk op voorkantsamenwerking, waarbij de insteek is zo veel als mogelijk binnen de groene zone van het piramidemodel uit het VTH beleid Twente 2018-2021 te handelen. Dit leidt tot minder juridische slagkracht. Zie bijlage 6 voor het piramidemodel.
De formatie bestond in 2020 uit 1 fte. Het aantal gerealiseerde controles/zaken heeft 1310 uur (0,94 fte) aan capaciteit gekost. Daarnaast heeft de toezichthouder RO, zoals ook beschreven is in het hoofdstuk “Toezicht en Handhaving – Bouw/Sloop/Monumenten (incl. BAG/WOZ/BGT)”, capaciteit geleverd ter uitvoering van de (achterstallige) BAG/WOZ/BGT controles.
In 2020 zijn de taken adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende. Het aantal bestuurlijke (her)controles RO in handhavingssfeer is 0 (<4 van het totaalaantal controles). Daarnaast zijn alle ontvangen klachten en meldingen afgehandeld. Het percentage behandelde klachten ligt daardoor op 100%.
Derhalve wordt voldaan aan de streefwaarden voor de indicatoren van het onderdeel toezicht en handhaving.
Een goede prognose voor 2021 is lastig te maken. Zaken vloeien hoofdzakelijk voort uit klachten, meldingen, handhavingsverzoeken of door eigen constateringen (of die van de toezichthouders Bouw). De duur per controle verschilt ook sterk. Het uitgangspunt is dat zoveel mogelijk zonder bestuurlijke handhaving opgelost dient te worden en dat kost vaak meer tijd.
Voor 2021 staan er 145 controles/zaken op het programma. Zie de grafiek hieronder:
Het is wenselijk om in 2021 een uitgebreidere categorisering van de werkvoorraad in kaart te brengen. De resultaten zoals hierboven aangegeven zijn meetbaar, maar daarmee wordt de taakstelling op het gebied van toezicht en handhaving RO niet voldoende inzichtelijk gemaakt.
Voor de uitvoering van de toezicht- en handhavingstaken RO is in 2021 0,89 fte beschikbaar. Dit is onvoldoende om de taakstelling te kunnen uitvoeren, aangezien hiervoor 0,94 fte is benodigd. Daarnaast moet in 2021 capaciteit worden geleverd om controles in het kader van BAG/WOZ/BGT uit te voeren. Dit gebeurt in gezamenlijkheid met de toezichthouders Bouw.
Formatief zijn er vanaf september 2020 enkele wijzigingen. De capaciteit daalt van 1 fte naar 0,89 fte. De 0,11 fte worden niet op een andere wijze ingezet of gereserveerd. Dit kan van invloed zijn op de adequate uitvoering en beheersbaarheid van de taakstelling.
Ook is onduidelijk wat de Wkb voor verandering in de taakuitvoering van de taakstelling “Toezicht en Handhaving – Bouw/Sloop/Monumenten (incl. BAG/WOZ/BGT)” brengt. Als de Wkb ertoe leidt dat er een verminderde taakuitvoering ontstaat voor het onderdeel bouwen, dan zou de capaciteit die daar dan ‘overblijft’ ingezet kunnen worden op de taakstelling “Toezicht en Handhaving – Ruimtelijke Ordening”.
De mate waarin het beoogd maatschappelijk effect, zijnde een veilig, klantgericht, prettig, duurzaam en leefbaar Twenterand, gewaarborgd wordt, is onvoldoende inzichtelijk. Dit is onwenselijk. Voor 2021 is het zaak om de taakstelling meer inzichtelijk te maken. Dit stond al op het programma van 2020, maar door verloop van personeel, is dit niet aan de orde geweest. Daarom schuift deze taak door naar 2021.
De taken in relatie tot de uitvoering van de bijzondere wet- en regelgeving, zoals de Drank- en horecawet (DHW), de Wet op de kansspelen en lokale autonome verordeningen, waaronder de APV en de Afvalstoffenverordening hebben direct te maken met het werkprogramma ‘Openbare Orde en veiligheid’. Dit hoofdstuk wordt specifiek toegespitst op de vergunningverleners en de boa’s. Echter, wordt deze groep ook ondersteund door een ambtenaar openbare veiligheid.
Doelen, indicatoren en streefwaarden
Het beoogd maatschappelijk effect is ‘Twenterand is een veilige gemeente’. Ten aanzien van het onderdeel Openbare orde en veiligheid zijn de volgende, uit de doelenboom en op basis van het beleid VTH 2019-2022 afgeleide doelen, indicatoren en streefwaarden van belang voor het waarborgen van het beoogd maatschappelijk effect:
Risicoanalyse bij ad hoc (klacht/melding)
De activiteiten worden gepland in relatie tot de ontvangen aanvragen en de risicobeoordeling. Daarnaast worden activiteiten geprioriteerd op basis van de hierna afgebeelde risicomatrix.
Vergunningverlening - APV, DHW en bijzondere wetten
De APV bevat een veelheid aan regels met betrekking tot diverse activiteiten in en buiten de openbare ruimte. Daarnaast bevat de APV eisen waaraan voldaan moet worden om bijvoorbeeld parkeerexcessen te voorkomen, wildgroei in reclame-uitingen te voorkomen, sluitingstijden, etc. Om regels met betrekking tot de APV te verankeren en te actueel te houden, is het nodig om beleid op te maken en regelmatig, in ieder geval jaarlijks, te actualiseren. Tot de DHW behoren regels die gelden voor het exploiteren van een horecabedrijf, maar ook het hebben van een kansspelautomaat.
De evaluatie van 2020 is opgesplitst in twee gedeelten, waarbij het ene gedeelte toeziet toe op de vergunningverlening APV en bijzondere wetten en het andere gedeelte op de vergunningverlening DHW en bijzondere wetten. Tot beide gedeeltes behoren niet alleen aanvragen, maar ook meldingen, vooroverleggen, verleende vergunningen en intrekkingen. In totaliteit stonden er voor 2020 299 producten op het programma. Er zijn 338 producten gerealiseerd in 2020. Zie de onderstaande grafieken.
Wat opvalt aan bovenstaande grafieken is dat er fors meer aanvragen zijn binnen gekomen dan geprognotiseerd op het gebied van “inrit/uitweg”, “evenementen A/B” en “exploiteren horecabedrijf”. Daarentegen zijn er veel minder aanvragen tot ontheffing op grond van artikel 35 van de DHW ontvangen.
In principe zijn al deze categorieën sterk afhankelijk van de marktvraag. Echter, door de coronamaatregelen hebben vrijwel alle evenementen geen doorgang kunnen vinden en zijn horecabedrijven voor langere tijd gesloten geweest. Dat er toch meer vergunningen zijn aangevraagd dan werd verwacht, heeft ook te maken met de kans, de hoop en de verwachting van ondernemers dat de coronamaatregelen zouden versoepelen. Bovendien is een deel van de aanvragen voor aanvang van de coronamaatregelen, die per medio maart 2020 van kracht zijn gegaan, al ingediend.
In het kader van de coronamaatregelen is binnen deze taakstelling ook capaciteit geleverd aan een zogenoemde werkgroep corona. Deze bestaat naast vergunningverleners van deze taakstelling ook uit horecaondernemers, ondernemers uit de evenementenbranche en overige ondernemers. Dit om initiatieven te bespreken en zo veel mogelijk mee te denken met de door de coronamaatregelen getroffen ondernemers.
De bovengenoemde resultaten zijn niet allen afkomstig uit het zaakregistratiesysteem PowerBrowser. De reden hiertoe is dat de procedures in PowerBrowser nog niet waren geoptimaliseerd.
Om de geplande werkvoorraad te kunnen uitvoeren was 1702 uur (1,21 fte) nodig. De gerealiseerde werkvoorraad heeft 2613 uur (1,87 fte) aan capaciteit gekost. De beschikbare capaciteit betrof in 2020 2730 uur (1,95 fte).
In 2020 zijn de taken adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende.
Aan de streefwaarde voor de indicator aantal te laat verleende evenementvergunningen B/C (0%) wordt voldaan. Daarnaast zijn alle ontvangen aanvragen en meldingen behandeld.
Aangezien de prognose van 2020 op vrijwel alle categorieën werd overschreden, is de prognose voor 2021 aangepast. Wederom wordt onderscheid gemaakt in APV en bijzondere wetten en DHW en bijzondere wetten. Ten aanzien van APV geldt dat de werkvoorraad per jaar kan fluctueren. In totaal worden in 2021 naar verwachting 357 producten uitgevraagd.
Ook in 2021 zullen de coronamaatregelen naar verwachting grotendeels ondernemers uit de horeca-, evenementen- en overige, aan deze taakstelling gerelateerde, branches in hun greep houden. Er is dan ook veel onzekerheid over wat dit voor de cijfers gaat betekenen.
Bovendien zullen de vergunningverleners van deze taakstelling evengoed in 2021 capaciteit leveren om aan de werkgroep corona te participeren.
Om de geprognotiseerde werkvoorraad uit te kunnen voeren, is 2689 uur (1,92 fte) aan capaciteit benodigd. Er is 2618 uur (1,87 fte) aan capaciteit beschikbaar in 2021. Er bestaat wat marge op de beschikbare capaciteit voor 2021. Een van de vergunningverleners binnen deze taakstelling levert namelijk ook capaciteit in het kader van de kapvergunningen, welke in het hoofdstuk “Vergunningverlening – Bouw/Sloop/Kap/Monumenten” aan bod kwam. Een kleine overschrijding van de verwachte benodigde capaciteit op de taakstelling van vergunningverlening APV, DHW en bijzondere wetten t.o.v. de beschikbare capaciteit is daardoor aannemelijk.
Derhalve is dit voldoende om de taken te kunnen uitvoeren.
Voor 2021 worden geen afwijkingen verwacht. De risico’s blijven met de huidige beschikbare capaciteit in voldoende mate beperkt. De taakuitvoering kan adequaat uitgevoerd worden en het beheersniveau blijft hiermee voldoende.
Toezicht en Handhaving – APV, DHW, bijzondere wetten en Kap
Het toezicht op en de handhaving van de verleende vergunningen en gedane meldingen wordt uitgevoerd door de toezichthouder die ook bevoegd is om als boa op te mogen treden. Gemakshalve worden deze toezichthouders in dit UP aangeduid als boa’s.
De nadruk ligt op klachtenafhandeling, controles B- en C- evenementen en controles DHW. Toezicht en handhaving op parkeerhinder, hondenbeleid, zwerfvuil, het gebruik van de openbare ruimte en illegale kap behoren echter ook tot de taakstelling van een boa.
De boa besteed veel van de beschikbare capaciteit aan surveillance. Surveillance leidt niet altijd tot optreden van de boa, in de zin van het geven van een waarschuwing of het uitschrijven van een proces verbaal (hierna: PV).
Hieronder worden twee grafieken weergegeven die de verhouding tussen het aantal geprognotiseerde en het aantal gerealiseerde producten voor 2020 voor deze taakstelling weergeeft. Daarbij is, net zoals in voorgaand hoofdstuk, onderscheid gemaakt in APV en bijzondere wetten en DHW en bijzondere wetten. In totaal stonden er voor 2020 720 controles op het programma. Er zijn 414 controles in 2020 verricht.
Uit bovenstaande grafiek valt af te leiden dat het aantal daadwerkelijke controles over het algemeen lager lag dan werd verwacht voor 2020. Uitschieters vormen de categorieën “overlast”, “paasvuren, vuurwerk en carbid” en “klachten divers”.
Wat ook capaciteit kost, maar niet in de planning is opgenomen, zijn de integrale multidisciplinaire controles (o.a. de politie). Daarom wordt deze categorie voortaan in de planning opgenomen.
De controles op permanente bewoning recreatiewoning behoren tot de portefeuille van de toezichthouder RO. Om die reden wordt deze categorie in 2021 niet meer opgenomen in het programma.
In de bovenstaande grafiek zijn ook enkele categorieën opgenomen die uit de boa-enquête “Daar moet tegen opgetreden worden” voortvloeien. Deze enquête is door Gemeentebelangen Twenterand onder de inwoners van Twenterand gehouden om ergernissen ten aanzien van de openbare ruimte in kaart te brengen. Daaruit is een prioriteitenlijst handhaving ontstaan.
Om de controles op hondenpoep kwalitatief te verbeteren, is een warmtecamera en een verrekijker aangeschaft.
Overige capaciteit, niet specifiek opgenomen in de evaluatie van 2020, is besteed aan o.a. het sluiten/openen en controleren van drugspanden, horecacontroles om de terrassen op te meten i.v.m. de vergunning (corona gerelateerd), inrichting controles zoals sportclubs, fitnesscentra, zwembaden, sporthallen (corona gerelateerd), controles rondom stationsgebied Vroomshoop, controles in het kader van de visserij en controles ter ondersteuning van Bouw, RO en de ODT.
In 2020 is vanwege de coronamaatregelen minder gecontroleerd in het kader van DHW en bijzondere wetten. Simpelweg omdat er nauwelijks evenementen hebben plaatsgevonden in 2020 en de horeca het overgrote deel van 2020 gesloten was. Aangezien er geen controles konden plaatsvinden vanwege het gebrek aan aanbod, zijn geen onaanvaardbare risico’s ontstaan.
De capaciteit is in 2020, op grond van de kadernota 2020, structureel uitgebreid met 2 fte naar in totaal 3 fte. Daarvan was daadwerkelijk maar 2,33 fte beschikbaar in 2020. Dit heeft te maken met het feit dat de toezichthouders, die in 2020 zijn aangenomen, pas later in dat jaar in dienst kwamen en zij niet gelijk benoemd konden worden als boa. Een boa heeft de bevoegdheid om in bepaalde situaties op te treden, die “normale” toezichthouders niet hebben. De toezichthouders die in 2020 in dienst zijn gekomen, konden die bevoegdheid pas later in dat jaar, nadat zij boa benoemd werden, uitoefenen.
Om de verwachte werkvoorraad te kunnen uitvoeren, was minimaal 2,21 fte aan capaciteit benodigd. De gerealiseerde werkvoorraad heeft minstens 1,59 fte aan capaciteit gekost. Niet meegenomen in deze capaciteitsberekening zijn de uren die de boa’s besteed hebben aan surveilleren in verband met (de naleving van) de coronamaatregelen. Vanaf maart 2020 zijn de boa’s, eerst op grond van de noodverordening en later op grond van de Tijdelijke wet Covid-19, veelvuldig op pad geweest om zichzelf zichtbaar te maken, burgers en bedrijven te informeren en daarnaast om waarschuwingen te geven en sancties uit te delen. Er is niet gemonitord hoeveel capaciteit het surveilleren daadwerkelijk gekost heeft, maar dit zou wel het verschil tussen de benodigde en de beschikbare capaciteit kunnen verklaren.
De boa’s zijn naast hun reguliere werktijden ook in de avonduren, in de weekenden en op feestdagen ingezet om te surveilleren in het kader van de coronamaatregelen. Dit heeft invloed gehad op de mate waarin de overige controles, waaronder de categorieën die opgenomen zijn uit de boa-enquête “Daar moet tegen opgetreden worden”, voortvloeien konden worden uitgevoerd. Daarnaast zijn de boa’s ook gedurende langere periode niet inzetbaar geweest wegens ziekte en quarantaine.
Zoals eerder aangegeven leidt een surveillance niet altijd tot optreden van de boa. Echter, blijft ook de daadwerkelijke output belangrijk om de resultaten te kunnen meten. Daarom is in onderstaande grafiek een overzicht gegeven van de resultaten van 2020 op hoofdlijnen.
De 62 waarschuwingen en de 103 pv’s worden hieronder in een grafiek uitgesplitst per categorie:
In 2020 zijn de taken adequaat uitgevoerd en is het beheersniveau voldoende.
Aan de streefwaarden voor de indicatoren aantal controles A/B-evenementen (>30), aantal controles C-evenementen (>3), controles leeftijd (>50) wordt niet voldaan. Er hebben in 2020 als gevolg van de coronamaatregelen nauwelijks evenementen plaats gevonden. De evenementen die plaats hebben gevonden zijn gecontroleerd. Dit zijn er alsnog minder dan de aantallen die bij de streefwaarden worden genoemd. Het was in 2020 dan ook niet mogelijk voor de boa’s om aan deze streefwaarden te kunnen tippen. Er bestaan geen onaanvaardbare risico’s van het niet voldoen aan de streefwaarden.
Van alle inrichting controles en evenementcontroles in het kader van de DHW die in 2020 plaats hebben gevonden, is aan de streefwaarde (100%) voldaan. Bovendien zijn er geen bestuurlijke boetes geïnd in 2020 en zijn alle ontvangen klachten/meldingen, 204 in totaal, behandeld. Hierdoor wordt ook aan de streefwaarden voor deze indicatoren voldaan.
Een goede prognose voor 2021 is moeilijk te maken. Het is erg afhankelijk van de coronamaatregelen om streefbare doelen, met name die voor de DHW en bijzondere wetten, in de planning te kunnen maken. Daarbij komt dat niet duidelijk is hoeveel capaciteit het surveilleren in het kader van de coronamaatregelen kost. Om die reden is een “normale” prognose aangehouden, die geënt is op een situatie zonder coronamaatregelen. Als de coronamaatregelen ook in 2021 grotendeels van kracht blijven, dan gaat dit ten koste van de “reguliere” controles, aangezien controles in het kader van de coronamaatregelen hiervoor in de plaats komen.
In totaal staan er voor 2021 776 controles op het programma. De planning ziet er als volgt uit:
Voor de verwachte aantallen op het gebied van vuurwerk en carbid in 2021 is het goed om alvast op te merken dat in Nederland tijdens de jaarwisseling 2020/2021 een algeheel vuurwerkverbod geldt. De prognose is hierop aangepast.
Uit bovenstaande grafieken blijkt dat, onder normale omstandigheden, er een lichte overschrijding in het aantal controles is in vergelijking met de prognose van 2020. Dit is mede om bepaalde categorieën, die door de coronamaatregelen in 2020 minder aandacht hebben gekregen dan zij hebben verdiend, weer beter op de kaart te zetten.
In 2020 is het aantal boa’s uitgebreid van 1 naar 3. Desondanks is ook in 2020 gebleken dat duo controles erg belangrijk zijn om de veiligheid van de boa’s te waarborgen. Met 3 personen, zal dat in 2021 nog steeds niet altijd mogelijk zijn.
Om de voorgenomen werkvoorraad te realiseren, is 3,4 fte nodig. Er is 3 fte aan capaciteit beschikbaar. Dat is onvoldoende om de planning uit te kunnen voeren.
De gevraagde boa inzet is door grote onzekerheid wat de coronamaatregelen betreft, niet voorspelbaar. Indien er, ook in 2021, weer capaciteit beschikbaar moet worden gesteld aan het toezicht op en de handhaving van de naleving van de coronamaatregelen, dan zal dit ten koste gaan van andere taakgebieden.
Het beoogd maatschappelijk effect, zijnde een veilig, klantgericht, prettig, duurzaam en leefbaar Twenterand, lijkt met de beschikbare capaciteit niet gewaarborgd te kunnen worden.
In 2021 volgt een geactualiseerd integraal veiligheidsplan. De taakstelling van de boa’s zal daar op afgestemd worden. De gevraagde capaciteit kan dan invloed hebben op de inzetbaarheid van de boa’s voor de reguliere taken.
De uitvoering van VTH-taken binnen het omgevingsrecht, de bijzondere wetten en lokale regelgeving is handen van de juridisch medewerkers van het team Omgeving. Het gaat dan met name om de behandeling van bezwaren tegen verleende vergunningen of intrekkingen en besluiten in relatie tot handhavingstaken. Bovendien ontwikkelen zij lokale regelgeving en worden VTH-producten juridisch getoetst. Het team Omgeving voert de juridische taken die zich (eventueel) aandienen in relatie tot de VTH-taken binnen de beschikbare formatie uit. Het betreft handhavingsbeschikkingen, zienswijzen, bezwaar en beroep. Dit geldt ook voor juridische trajecten die voortvloeien uit de taak vergunningverlening. Daarnaast fungeren de juridisch medewerkers als vraagbaak ten behoeve van de taakonderdelen van het team. Voor het overige bestaat de taakuitvoering uit juridische advisering, collegiaal toetsen van diverse juridisch getinte producten en het actueel houden van wet- en regelgeving in relatie tot de VTH-taken.
In 2020 waren er in totaal 39 juridische zaken. Dat zijn er evenveel als in 2019. Echter, bestaan er onderling in de categorieën verschillen in de aantallen. Zo zijn er meer verzoeken tot handhaving binnen gekomen in 2020, maar zijn er ook meer beschikkingen last onder bestuursdwang toegepast. Daarentegen zijn er minder beschikkingen last onder dwangsom opgelegd er minder bezwaarzaken aan de orde geweest. In het kader van langer lopende juridische trajecten, zoals beroep en hoger beroep, hebben zich in 2020 meer zaken aangediend. Dit is waarschijnlijk een voortvloeisel uit de zaken die in 2019 in een lager stadium gespeeld hebben.
Mediatie wordt als mogelijkheid aangeboden door de gemeente om op een andere wijze dan een gerechtelijke procedure tot geschillenbeslechting te komen.
Om de werkvoorraad uit te kunnen voeren, was in totaal ruim 2,72 fte beschikbaar. Dit was voldoende om de taken te kunnen uitvoeren.
De werkvoorraad voor 2021 wordt geschat op 41 zaken. De prognose ziet er als volgt uit:
*BRIKS: bouw, ruimtelijke ordening, inrit, kap en sloop
Borging van het BIBOB-beleid en de Verordening bestuurlijke boete vallen ook onder de werkzaamheden van de juridisch medewerker APV/DHW. Deze zaken zullen, naast de in de tabel genoemde juridische procedures, capaciteit vragen.
In het kader van de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19 zouden er in 2021 handhavingsbesluiten genomen kunnen worden. Dit is echter lastig te voorspellen. Daarom kunnen hier geen harde cijfers aan verbonden worden. De verwachting is dat in 2021 het aantal DHW zaken zou kunnen zorgen voor meer handhaving, indien de coronamaatregelen voor de horeca versoepeld worden in 2021.
De capaciteit zal in 2021 structureel worden uitgebreid opdat werkvoorraad en capaciteit beter in balans worden gebracht.
Voor 2021 worden geen afwijkingen verwacht. De risico’s blijven met de beschikbare capaciteit in voldoende mate beperkt. De taakuitvoering kan adequaat uitgevoerd worden en het beheersniveau blijft hiermee voldoende.
Naast wettelijk vereiste en niet wettelijk vereiste VTH-taken zijn er lokale wensen en ambities. De lokale ambities bevatten in de regel lokaal wenselijke activiteiten/zaken die op zich geen wettelijke uitvoeringsplicht kennen. Ze zijn in veel gevallen echter wel te relateren aan de VTH-taken en kunnen ondersteunend zijn in de productverbetering of nieuwe ontwikkelingen. Bovendien zijn de ambities zodanig geprognosticeerd dat de VTH-taken mee kunnen bewegen in diverse ontwikkelingen en toekomstige veranderingen. Organisatorische afstemming en het toekomstgericht blijven ontwikkelen van de organisatie zijn daarin belangrijke doelen. De evaluatie bevat de onderwerpen waar ook het team Omgeving capaciteit op in heeft gezet. In het laatste deel van deze paragraaf wordt separaat ingegaan op het Projectbureau BodemAsbestSanering (BAS), die mede namens Twenterand, beleid en coördinatie van de asbestbodemsaneringsopgave in de bodem uitvoert.
Evaluatie 2020 en zicht op 2021
Binnen de verschillende programma's is capaciteit ingezet voor de volgende onderwerpen:
De evenementnota heeft vorm gekregen. In 2021 wordt uitvoering gegeven aan de nota. De opgave voor Recreatie & Toerisme is te komen tot een nieuwe recreatieve structuur t.b.v. lokale promotie die aansluit bij Gastvrij Twente. In 2021 worden nadere stappen gezet, waaronder een geactualiseerde Nota Vrijetijdseconomie die hierbij aansluit en die verschillende onderdelen uit de vrijetijdseconomie integreert (cultuur en evenementen).
De Verordening bestuurlijke boete bevindt zich in de ontwikkelfase. Er is een model die lokaal ingekleurd dient te worden. Bovendien moet worden beoordeeld af het op lokaal niveau aansluit met de regels die al bestaan in de reeds geldende Verordeningen. In 2021 wordt de ontwikkeling voortgezet.
Het Warmteplan bevat onder meer de weg naar aardgasvrij bouwen. Het heeft een directe relatie met de ontwikkeling van het plan Oosterweilanden. Er wordt op diverse fronten geschreven aan het warmteplan en kent een langere doorlooptijd. Zo ook in 2021.
Met name de medewerkers van de groep Beleid Ruimtelijke Ordening worden ingezet ten behoeve van de centrumontwikkelingen in Vriezenveen en Vroomshoop. Voor Vriezenveen wordt gewerkt aan een centrumvisie. Herstructureringsmaatschappij Overijssel (HMO) is daartoe ingezet alsmede de provincie. Maar ook de ondernemers zijn betrokken. In 2021 wordt er afgestemd de fijn afstemming gezocht.
Een andere lokale ambitie waarvoor het team Omgeving wordt ingeschakeld is de omgevingsvisie voor het buitengebied. Deze visie zit inmiddels n de laatste fase. In 2021 volgt het schrijven van de teksten die passen bij de ambities en keuzes voor de thema’s prettig wonen, toekomstbestendig werken, duurzaamheid, mooie omgeving en mobiliteit. Vervolgens staan voor 2021 de omgevingsvisies voor de kernen van Twenterand in de startblokken.
Voor wat betreft de centrumvisie Vroomshoop: onderzocht wordt of er mogelijkheden zijn om een winkelcentrum te verplaatsen naar een locatie van een voormalige school. Ins en outs worden doorgenomen. De financiële haalbaarheid is in deze van belang.
Om dergelijke projecten zo breed mogelijk te belichten wordt gebruik gemaakt van een zogenaamde ‘Intake tafel’. De ‘Intake tafel’ is een overlegplatform waar alle disciplines die een relatie hebben met de planvorming, het concretiseren van het plan, de realisatie van het plan en het gebruik van het plan/object aanschuiven. Op die wijze wordt vooraf zoveel mogelijk overeenstemming gezocht en gerealiseerd wat vertraging in een latere fase van het project kan voorkomen.
Op weg naar de Omgevingswet (Owet) en de Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb) zijn in 2020 diverse ontwikkelprogramma's opgestart waar team Omgeving nauw bij betrokken is. Het gaat dan met name om het verder ontwikkelen van het registratieprogramma Power Browser, de verandering van de verschillende VTH-processen, de rolverdeling binnen het team en de inhoudelijke wijzigingen van bepaalde functies enzovoort. Tem Omgeving heeft en krijgt sterk te maken met de invloeden van de Owet. Verwacht wordt dat het specialisme Ruimtelijke Ordening een belangrijke rol gaat spelen onder de Owet. De uitvoering van de verschillende taken zal in 2021 verder worden uitgewerkt en duidelijker worden. In dit omvangrijke proces wordt ook samengewerkt met de ODT en de Brandweer.
Binnen de Agenda duurzaam Twenterand draagt het team Omgeving haar steentje bij waar het gaat om energievriendelijk bouwen en het stimuleren van bedrijven om zo energievoordelig mogelijk te werken en te bestaan. Bij controles van bouwobjecten is het vast onderdeel bij vergunningverlening en bij het toezicht om hier aandacht aan te schenken. Met ingang van 2021 zijn de maatregelen scherper gesteld in het nieuwe Stelsel EPG. Daarin wordt de energieprestatie van gebouwen bepaald en de kwaliteit van het Energieprestatie Advies geborgd. De Nederlandse Technische Afspraak (NTA 8800 ‘Energieprestatie van gebouwen’) vormt de basis aan de hand waarvan de energieprestatie van een gebouw kan worden bepaald. Dit staat in relatie tot de eisen voor BENG (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) die ook per 2021 van kracht wordt.
Twenterand Digitaal is feitelijk een structureel ontwikkelprogramma om de digitale systemen actueel te houden en gereed te hebben voor de implementatie van de Owet. Vanwege het feit dat de ICT-ontwikkelingen elkaar snel opvolgen en het team Omgeving daar op brede schaal mee te maken heeft het team twee medewerkers die zich bezighouden met het functioneel beheer van de belangrijkste digitale systemen. Daarin wordt samengewerkt met de ODT en 3 andere Twentse gemeenten. Met name in deze periode van maatregelen in verband met Covid-19 is heet meer dan ooit van belang om de digitale systemen op orde te hebben. Dit vergt dagelijks capaciteit voor onderhoud en door ontwikkelen. In 2021 zal de uitdaging zich concentreren op een goede aansluit met de Owet, de overige lokale en landelijke systemen binnen het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet).
In januari 2020 is het Beleid onder de naam ‘Beleid vangen, transporteren, opvangen en verzorgen van gezelschapsdieren gemeente Twenterand 2020’. Het beleid is samen met buurgemeenten tot stand gebracht en r zijn afspraken gemaakt met een regionaal centrum voor dierenopvang.
Daarnaast was er in 2020 meer capaciteit nodig voor de volgende onderwerpen:
Ondanks de bijzondere omstandigheden is er veel gerealiseerd en wordt er druk gewerkt aan een nieuwe VTH-toekomst onder de Omgevingswet. Dit is een intensieve klus die ook in 2021 veel tijd en capaciteit gaat vergen.
In 2021 zal een groot beroep op het team worden gedaan ten aanzien van het ontwikkelprogramma Omgevingswet. Waarin een breed scala aan onderwerpen met het team worden gedeeld en ter uitvoering of meedenken aan het team worden voorgelegd. Er is een ‘Intaketafel’ ingericht om plannen integraal te behandelen. Dit instrument sluit goed aan bij de uitgangspunten van de Omgevingswet en de werkwijze die de gemeente Twenterand wil realiseren. Toekomstgericht denken en handelen is daarbij het motto.
Projectbureau BodemAsbestSanering (BAS)
Het Projectbureau BAS ontzorgt en faciliteert de provincie Overijssel en zeven gemeenten, waaronder Twenterand, bij het inventariseren, onderzoeken en saneren van met asbest(pulp) verontreinigde bodem. Verder is het Projectbureau een Kenniscentrum waarin ten behoeve van burgers, overheden en bedrijven kennis en expertise over asbest (in de bodem) wordt verzameld en beschikbaar gesteld.
Jaarlijks wordt door het Projectbureau in overleg met de gemeenten een programmering opgesteld waarin per gemeente is aangegeven is hoeveel onderzoeken en saneringen gepland staan en hoeveel m2, m3, en kosten daarmee gemoeid zijn. De programmering wordt in de vorm van een Uitvoeringsprogramma vastgesteld door GS. Hiermee kan het doel (schoner, gezonder en veiliger leefomgeving) worden gehaald. Er is geen reden om af te wijken van de ingeslagen weg.
VTH - Milieu (ODT) en Asbestbodem
Doelen, indicatoren en streefwaarden
Het beoogd maatschappelijk effect is ‘een duurzame en leefbare omgeving’. Ten aanzien van het onderdeel Duurzaamheid, Milieu en VTH 2020 zijn de volgende, uit de doelenboom en op basis van het beleid VTH 2019-2022 afgeleide doelen, indicatoren en streefwaarden van belang voor het waarborgen van het beoogd maatschappelijk effect:
De (sub)doelen worden gehaald door te voldoen aan de bijbehorende streefwaarden van de indicatoren. Daarnaast worden per jaar in de programmabegroting de doelen vertaald in een aantal activiteiten. Het team Omgeving geeft uitvoering aan de (voor het team van toepassing zijnde) activiteiten en legt in dit UP daarover in de evaluatie van het betreffende onderdeel verantwoording af. Met het halen van de (sub)doelen en het uitvoeren van de activiteiten wordt het beoogd maatschappelijk effect gewaarborgd. Daar waar afgeweken wordt van de streefwaarden of waar activiteiten niet zijn uitgevoerd zal worden aangegeven welke risico’s en gevolgen er zijn en op welke wijze deze opgelost, dan wel beperkt moeten worden.
Alle uitvoerende, aan een inrichting gebonden, milieutaken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving en een aantal met name genoemde specialistische taken (geluid, bodem en asbest) worden uitgevoerd door de ODT. Uitzondering hierop is beleid en uitvoering ten aanzien van asbestbodem. Dat is uitbesteed aan Projectbureau BAS, waarop in vorige paragraaf is ingegaan.
Resultaten en verwachtingen ODT
De ODT kan op dit moment nog geen betrouwbaar inzicht geven in de cijfers van 2020. De ODT verwacht deze cijfers in februari 2021 te kunnen leveren. In dit hoofdstuk geven we daarom op hoofdlijnen inzicht in de taken die de ODT namens de gemeente uitgevoerd heeft en de planning voor 2021. Uitgangspunt is de formatie zoals die in 2019 is ingebracht bij de ODT. De keuzes zijn gelijk aan die van 2020. Daarbij heeft de ODT de opdracht om bij de uitvoering van de VTH-taken uitvoering te geven aan het uniforme VTH-beleid Twente. In bijlage 8 is het volledige uniform uitvoeringsprogramma Twente 2021 voor Twenterand opgenomen.
Hieronder volgt een beschouwing van de resultaten die op het moment van schrijven van dit UP bekend zijn in relatie tot prognoses en beleidsdoelstellingen. De jaarcijfers zijn op het moment van schrijven van dit uitvoeringsprogramma nog niet bekend. De ODT hanteert een periode van januari tot januari, terwijl in Twenterand de cijfers van oktober tot oktober worden gebruikt. Uitgegaan is van de rapportage over de eerste drie kwartalen van 2020 van de ODT, in combinatie met de cijfers van het laatste kwartaal van 2019 (waarvan de cijfers vervat zijn in het jaarverslag over 2019). Zodra de definitieve cijfers van de ODT beschikbaar zijn, wordt beoordeeld in hoeverre bijstelling van de planning noodzakelijk is.
De coronamaatregelen troffen ook de taakuitvoering van de ODT. In dat kader is in overleg met het bestuur en met de bevoegde gezagen in maart 2020 besloten de fysieke controles stil te leggen. De periode hierna is gebruikt om de werkzaamheden op een alternatieve manier in de richten door de overgang naar controles op afstand en een betere ondersteuning van digitale applicaties. Werknemers zijn op deze alternatieve werkzaamheden en waar nodig zijn inhuurkrachten in uren afgeschaald. Vanaf eind juni/begin juli 2020 is, na besluitvorming door het bestuur en de bevoegde gezagen weer overgegaan tot het uitvoeren van fysieke controles binnen de door de overheid gestelde voorwaarden.
In Twenterand is in de loop van 2020 een aangepast jaarprogramma vastgesteld waarin staat dat de coronamaatregelen, specifiek voor het programma Toezicht en Handhaving, leiden tot een vermindering van de uitvoeringscapaciteit met 1/3 deel van de jaarcapaciteit.
Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving
Voor het taakveld Vergunningen wordt de vergunningenstrategie gehanteerd, die is opgenomen vastgestelde uniforme VTH Beleid Twente. Deze strategie biedt de algemene kaders en uitgangspunten voor vergunningverlening en de verschillende keuzemomenten hierin.
Voor het taakveld toezicht en handhaving zijn al geruime tijd strategieën in gebruik. Door toezicht te houden wordt gecontroleerd of wordt voldaan aan wet- en regelgeving en vergunningvoorschriften worden nageleefd. Voor de toezichthouders die de controle uitvoeren maakt de toezichtstrategie duidelijk hoe zij hun werk moeten uitvoeren. Ook geeft het inzicht in de verschillende soorten controles. Deze controles komen nader uitgewerkt ook aan de orde in de Producten en Diensten Catalogus (hierna: PDC). Om vervolgens, indien nodig, een goede uitvoering te geven aan handhaving, sluiten we aan bij de Landelijke Handhavingsstrategie (hierna: LHS). Beide strategieën zijn ook opgenomen in het uniforme VTH Beleid Twente.
Hieronder worden eerst de VTH-taken (wettelijke basistaken) besproken. De Specialismen en Projecten (de plustaken) komen verderop in dit hoofdstuk aan de orde.
Een inschatting maken van hoeveel aanvragen en meldingen er in een jaar binnen zullen stromen, is erg lastig, aangezien dit afhankelijk is van de marktvraag. Zie hieronder de werkvoorraad ten aanzien van de vergunningverlening van de ODT in 2020.
Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de algemene toestroom van aanvragen binnen vergunningverlening ondanks de coronamaatregelen hoog is gebleven. Wat opvalt is dat de ODT fors meer “meldingen activiteitenbesluit” en “meldingen bodem” heeft gerealiseerd dan waren geprognotiseerd voor 2020.
Ten aanzien van de toezicht en handhaving taken bij de ODT is eveneens een overzicht van de in 2020 bestaande werkvoorraad opgemaakt. Zie hieronder:
In bovenstaande grafiek valt op dat er minder controles zijn uitgevoerd dan werden voorspeld. De coronamaatregelen hebben naar het zeggen van de ODT veel invloed gehad op de uitvoering van de controles. Er hebben in het tweede kwartaal van 2020 vrijwel geen fysieke bedrijfscontroles plaatsgevonden. De capaciteitsruimte die daardoor vrij kwam, is zo veel als mogelijk ingezet op alternatieve producten en werkzaamheden.
Verder dient volgens de ODT rekening te worden gehouden met de volgende factoren, die van invloed kunnen zijn op de realisatie van het UP over 2020:
De verhouding tussen de gerealiseerde werkvoorraad en de verwachte werkvoorraad lijkt in balans te zijn.
Voor het taakveld Vergunningen geldt dat voldaan is aan de streefwaarde voor verleende vergunningen/behandelde meldingen (100%) en aan de streefwaarde voor de te laat verleende vergunningen (0%).
Het beperkt kunnen uitvoeren van fysieke controles kan leiden tot risico’s. Om deze mogelijke risico’s beperkt te houden, is tijdens het herstarten van fysieke controles de nadruk gelegd op risicogestuurd toezicht.
Voor het taakveld Toezicht en Handhaving geldt dat 70% van de geprognotiseerde controles daadwerkelijk zijn uitgevoerd (streefwaarde 100%), daarvan heeft 35% geleid tot een hercontrole (30% streefwaarde) en zijn er 165% klachten en meldingen behandeld t.o.v. van wat geprognotiseerd werd (streefwaarde 100%).
Voor het taakveld Vergunningen is 1,29 Fte (1853 uren) beschikbaar en zal worden ingezet op de betreffende producten uit de PDC. Opgemerkt wordt dat het aantal producten (verwachte vraag) een inschatting betreft die is gebaseerd op de aantallen van 2020 en de ontwikkelingen en trends die voor 2021 van belang zijn.
Voor het onderdeel toezicht en handhaving is 3,06 Fte (4401 uren) beschikbaar. Deze capaciteit zal worden ingezet op de producten overeenkomstig de Twentse Norm (PDC).
Voor de prognose van 2021 wordt verwezen naar bijlage 8 (Uitvoeringsprogramma VTH 2021 Twenterand, Omgevingsdienst Twente).
De basistaken (VTH) worden op adequaat niveau uitgevoerd en het beheersniveau is voldoende.
Door het feit dat de ODT zich nog steeds in de doorontwikkelingsfase bevindt en de invloed die de coronamaatregelen heeft op het taakveld Toezicht en Handhaving, is een achterstand ontstaan in de werkvoorraad Toezicht en Handhaving. Hierdoor kunnen de doelen niet worden gehaald en komt het beoogd maatschappelijk effect in gevaar. 2021 moet een duidelijke verbetering laten zien ten aanzien van het beheersniveau.
De reeds ingezette maandelijkse voortgangsgesprekken van de gemeente met de ODT worden gecontinueerd en de kwartaalrapportages worden kritisch gevolgd. Indien nodig wordt opgeschaald naar een frequentere rapportage om tijdig te signaleren wanneer en waar extra inzet gewenst is.
Naast producten op het gebied van vergunningverlening en toezicht en handhaving, kennen we ook specialistische producten. Er is aangesloten bij de producten uit de PDC. Het taakveld specialismen en projecten is vraaggestuurd. Dat maakt een goede inschatting maken lastig. Zie hieronder een overzicht van de specialistische producten in 2020:
Bovenstaand overzicht laat een fluctuerend beeld zien. Op hoofdlijnen bestaat het beeld dat minder vraag is naar adviesproducten dan vooraf werd ingeschat. Enerzijds heeft dat te maken met de registratie van adviesproducten en de aanlevering middels OD portaal. Anderzijds is de vraag naar adviesproducten zeer divers en jaarlijks afwijkend. Bij “informatieverstrekking/korte vragen OG” speelt veelal de vastlegging een rol.
De aanlevertermijn laat te wensen over. Het is vaak onduidelijk wanneer een advies verwacht mag worden. Er wordt door de deelnemers en ODT gewerkt aan een document met aanlevertermijnen.
Ten aanzien van de projecten wordt het volgende opgemerkt:
“Het realiseren van energiebesparing bij bedrijven is een belangrijke voorwaarde om onze duurzaamheidsambities te halen. Bij alle reguliere controles vanuit het basistakenpakket van de OD worden de energiebesparing aspecten integraal meegenomen. Omdat het aantal controles achterblijft op de planning, is onduidelijk hoe dit doel gehaald wordt.”
De projecten geluidssanering lopen nog.
Gelet op het voorgaande, is bij het taakveld Specialismen onduidelijk of aan alle doelen, indicatoren en streefwaarden kan worden voldaan. Het gaat hier om de streefwaarde die gekoppeld is aan het aantal controles op energiemaatregelen die door bedrijven getroffen worden (>75). Dit is onwenselijk.
De prognose voor 2020 is niet in verhouding met de vraag naar specialistische taken. Er blijkt minder vraag te zijn dan werd verwacht.
In het programma van 2021 is meer ruimte gereserveerd voor bodemadviezen, milieuadviezen ruimtelijke ontwikkeling en algemene adviezen, zodat de planning meer afgestemd wordt op de resultaten van 2020. Voor de prognose van 2021 wordt verwezen naar bijlage 8 (Uitvoeringsprogramma VTH 2021 Twenterand, Omgevingsdienst Twente).
Daarnaast is de ODT gevraagd de facultatieve taak bodembeleid en natuurtoets/flora en fauna toets uit te voeren namens Twenterand.
Voor het onderdeel specialismen en projecten is 0,64 Fte (926 uren) beschikbaar. Deze capaciteit zal worden ingezet op de producten overeenkomstig de Twentse Norm (PDC).
De specialistische taken worden op adequaat niveau uitgevoerd en het beheersniveau is voldoende.
De mate waarin het beoogd maatschappelijk effect, zijnde ‘een duurzame en leefbare omgeving’, gewaarborgd wordt, is onvoldoende inzichtelijk. Dit is onwenselijk. Voor 2021 is het zaak om de resultaten meer inzichtelijk en beter meetbaar te maken.
De maandelijkse voortgangsgesprekken van de gemeente met de ODT worden gecontinueerd en de kwartaalrapportages worden kritisch gevolgd.