Beleidsregel handhaving particuliere bouwwerken Helmond 2010

vast te stellen de Beleidsregel handhaving particuliere bouwwerken Helmond 2010

Mede als gevolg van de invoering van de Omgevingsvergunning en het dientengevolge vaststellen van nieuw handhavingsbeleid, is de handhavingsnota: “Helmond, een veilige en leefbare stad” (De Vlindernota) uit 2004 geëvalueerd en geactualiseerd. Deze actualisatie dwingt de gemeente ook om het uitgangspunt van de Vlindernota: “illegale situaties worden niet gedoogd” nader te specificeren en te nuanceren. Immers in de loop der jaren zijn er in de gemeente Helmond verschillende illegale situaties ontstaan door overtredingen van met name bouwregelgeving, die niet of nog niet zijn aangepakt. Het gaat hierbij vaak om illegale situaties die al vele jaren geleden zijn ontstaan, in een tijd dat handhaving minder prominent op de agenda stond. Het is echter onmogelijk om vanaf het moment dat het nieuwe handhavingsbeleid in werking treedt eveneens alle in het (verre) verleden ontstane illegale situaties aan te pakken.

Algemene wet bestuursrecht, Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht

In het (nieuwe) handhavingbeleid van de gemeente Helmond wordt programmatisch handhaven voorgestaan. Programmatisch handhaven is het bewust voeren van een handhavingsbeleid. Dat vereist het maken van keuzes waar het accent in de handhavingsinspanning wordt gelegd en welke handhavingstaken een lagere prioriteit krijgen. Op basis van de handreiking van de Landelijke Stuurgroep Handhaven op Niveau worden de prioriteiten geordend aan de hand van een risicoanalyse op basis van een 6-tal wegingscriteria, vermenigvuldigd met de kans op werkelijke schade indien niet-handhavend wordt optreden. Naarmate het risico hoger wordt getaxeerd, verdient het betreffende handhavingsonderwerp een hogere prioriteit.

De uitkomsten van het risicomodel voor wat betreft de handhavingstaken van de afdeling Bouwen en Wonen worden vastgelegd in het wettelijk voorgeschreven Handhavingsbeleidsplan, dat deel gaat uitmaken van de Vlindernota die zijn opvolging vindt in het Handhavingsbeleid gemeente Helmond, Vlindernota 2. Tevens is daarin opgenomen waar de bestuurlijke prioriteiten liggen binnen de diverse handhavingstaken. Op basis van de prioritering dient actieve handhaving zich te richten op de taken met de hoogste prioriteit. In de urenplanning wordt daarmee rekening gehouden.

Het zal niettemin echter elk jaar ondoenlijk blijken om gegeven de capaciteit alle handhavingstaken op te pakken. Veel overtredingen zijn bovendien gedateerd, waardoor de overtreders zich soms kunnen beroepen op het door de gemeente gewekte vertrouwen dat de situatie niet meer zal worden aangepakt. Vaak doet een burger die geconfronteerd wordt met handhaving een beroep op het gelijkheidsbeginsel door te verwijzen naar vergelijkbare (oudere) situaties die kennelijk niet worden gehandhaafd. Zonder een duidelijk en voor de burger kenbare beleidswijziging zal op dat beginsel mogelijk met succes bij de rechter een beroep kunnen worden gedaan. In sommige gevallen kan door tijdsverloop zelfs sprake zijn van rechtsverwerking. In bijzondere omstandigheden kan het gemeentebestuur het recht om op te treden verliezen, bijvoorbeeld wanneer het gemeentebestuur zelf de verwachting heeft gewekt dat tegen de overtreding niet meer zou worden opgetreden. Ook zijn er overtredingen achterhaald door de inwerkingtreding van de gewijzigde Woningwet per 1 januari 2003 en door de WABO, waardoor op basis van het Besluit Omgevingrecht (BOR) veel (destijds vergunningsplichtige) bouwwerken vergunningvrij (zullen) zijn.

Dit alles betekent dat voor de uitvoeringspraktijk een nadere selectie dient plaats te vinden. Het is aan te bevelen om daarbij een scherpe grens te trekken door middel van het vaststellen van een peildatum voor een nulsituatie, dat wil zeggen een situatie die ontstaat door het registreren van de bestaande illegale situaties in de gemeente. Door het vastleggen van een nulsituatie in het handhavingsbeleid wordt tot uiting gebracht dat de gemeente alle nieuwe overtredingen van de bouwregelgeving systematisch aanpakt volgens het in dit handhavingsbeleid beschreven beleid en van de overtredingen die vóór de datum van de nulsituatie zijn ontstaan per situatie wordt beoordeeld of de overtreding nog zal worden aangepakt. Tegenover de rechter kan het strengere optreden tegen nieuwe illegale situaties worden verantwoord door te verwijzen naar het beleid in deze beleidsregel.

Om aan het bovenstaande invulling te geven wordt een gebiedsgerichte aanpak voorgestaan.Helmond wordt daarbij opgedeeld in de volgende 6 gebieden:

• 1.

  Binnenstad (tussen de kanalen)

• 2.

  Dierdonk

• 3.

  Stiphout (met zwanenbeemd Noordzijde Europaweg)

• 4.

  Mierlo-Hout / Helmond West

• 5.

  Brouwhuis / Rijpelberg

• 6.

  Brandevoort

De komende jaren zal steeds 1 van deze 6 gebieden worden geïnventariseerd op illegale bouwwerken en reclame(-borden) bij particulieren. Na toetsing aan de in deze beleidsregel opgenomen prioritering zal handhaving plaatsvinden op illegale bouwwerken die niet in deze beleidsregel zijn uitgezonderd.

In het integraal handhavingsprogramma 2010 is aangegeven dat het gebied Binnenstad (tussen de kanalen) als eerste geïnventariseerd zal worden op illegale particuliere bouwwerken.

Prioritering in de handhavingsaanpak zal voor particuliere bouwwerken worden aangebracht door:

• 1.

  Geen actieve handhaving in te zetten op niet legaliseerbare overtredingen wanneer deze

  a: Dateren van vóór 25 april 2004 (datum vaststellen welstandsnota) en die

  b: Geen gevaar, schade, hinder of overlast voor derden met zich meebrengen en;

  c: Geen gevaar vormen voor precedentwerking;

  d: Niet in aanmerking komen voor een gedoogbesluit.

• 2.

  Tenzij:

  • a.

    de overtreding de veiligheid of gezondheid van de overtreder of belanghebbenden in gevaar brengt;

  • b.

    de overtreding is gewraakt door middel van een wrakingsbrief;

  • c.

    het overtredingen betreft die de planologische ontwikkelingen in het betreffende gebied in de weg

    (kunnen) staan.

  • d.

    het overtredingen betreft die betrekking hebben op dakkapellen, erfafscheidingen, aan- en

    bijgebouwen, carports, luifels, zonweringen, rolluiken en schotel-)antennes, welke in beginsel voor

    pardonnering in aanmerking komen, maar die vanwege hun omvang of verschijningsvorm onder omstandigheden toch tot handhaving dwingen omdat zij door de welstandscommissie als een exces

    worden beschouwd;

  • e.

    er sprake is van privaatrechtelijke belemmeringen, zoals het feit dat het betreffende bouwwerk zich

    op gemeentegrond bevindt;

  • f.

    sprake is van maatschappelijk belang: indien bijvoorbeeld de roep om handhavend optreden groot is

    of wanneer het bestuurlijk imago in het geding is;

• 3.

  Geen actieve handhaving in te zetten op legaliseerbare "Onbeduidende overtredingen" (zie bijlage 2) bij

  particuliere bouwwerken mits deze

  • a.

    geen exces opleveren;

  • b.

    geen gevaar opleveren voor de fysieke veiligheid en leefomgeving;

Bij het trekken van de grens is het verstandig om aansluiting te zoeken bij of een inventarisatie op de datum van vaststelling van (belangrijke) bestemmingsplannen of de datum waarop luchtfoto’s zijn gemaakt. Eenvoudig zal dan bekeken kunnen worden welke bouwwerken op de datumaanwezig waren. Gelet op de samenloop van de vaststelling van de welstandsnota 2004 en de in dat jaar in Helmond genomen luchtfoto`s, is besloten 25 april 2004 als peildatum aan te nemen. Tegen “nieuwe” overtredingen, dat wil zeggen overtredingen die zijn ontstaan na genoemde peildatum en die niet legaliseerbaar zijn, zal worden opgetreden volgens het nieuwe handhavingsbeleid.

Dit betekent overigens niet dat voor overtredingen die zijn ontstaan vóór de peildatum een generaal pardon zal gelden. Dit blijven immers illegale situaties, maar de actieve handhaving zal zich hier in eerste instantie niet (meer) op focussen. Daarvoor geldt echter wel een aantal beperkingen. De gemeente behoudt zich daarom het recht tot handhaven voor in de onder 2. genoemde criteria.

Aan de hand van het bij deze beleidsregel behorende stroomschema (bijlage 1) en toelichting (bijlage 2) kan worden nagegaan of de onder 1. 2. en 3. genoemde criteria aan de orde zijn en of op basis van de prioritering in beginsel van actieve handhaving kan worden afgezien.

Het stroomschema is ook van toepassing op overtredingen in lopende handhavingprocedures of in geval van een verzoek tot handhaving. Vooropgesteld dat een verzoeker als belanghebbende kan worden aangemerkt, lijken de belangen van derden op voorhand niet erg groot. Immers in veel gevallen bestaat de overtreding al geruime tijd en is er nooit eerder geappelleerd. Dit geldt ook voor nieuwe eigenaren, die nog vóórdat tot aanschaf van een onroerend goed wordt overgegaan, zich duidelijkheid kunnen (laten) verschaffen over de toelaatbaarheid van een situatie en zich dus achteraf niet kunnen beroepen op onwetendheid.

Deze beleidsregel lijdt uitzondering daar waar in specifiek beleid reeds in een handhavingsbeleid wordt voorzien, zoals bijvoorbeeld bij reclame-uitingen in het centrum.

Door een gebiedsgerichte aanpak kunnen soortgelijke overtredingen binnen een begrensd gebied worden aangepakt waarbij voorkomen wordt dat men de gemeente succesvol willekeur kan verwijten door te verwijzen naar soortgelijke overtredingen.

Deze beleidsregel is een uitvloeisel van het handhavingsbeleid in de “Vlindernota `s 1 en 2” en het integraal handhavingsprogramma 2010.

Bijlagen

• -

  Stroomschema (bijlage 1)

• -

  Nadere uitwerking stroomschema (bijlage 2)

Deze beleidsregel treedt in werking op de dag na bekendmaking.