| Organisatie | Dantumadiel |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Oardering Frysk yn it skriftlik ferkear fan de gemeente Dantumadiel |
| Citeertitel | Oardering Frysk yn it skriftlik ferkear fan de gemeente Dantumadiel |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | onderwijs |
| Eigen onderwerp |
Geen
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 19-07-2007 | 05-12-2017 | nieuwe regeling | 26-06-2007 Nieuwsblad van Noord-Oost Friesland, 18-07-2007 |
Artikel 2: Berik fan de oardering
Dizze oardering regelet it brûken fan de Fryske taal yn skriftlike stikken fan de gemeente Dantumadiel.
De bestjoersorganen hawwe it rjocht om te kiezen foar it brûken fan de Fryske taal, foar safier't dat rjocht net beheind wurdt troch wetlike bepalings.
Dit artikel jout definysjes foar begripen dy’t net omskreaun binne yn de Algemene wet bestuursrecht.
Yn dit artikel wurdt de wurking fan de modeloardering oanjûn. Der binne twa begrinzings. Yn it foarste plak jildt de oardering allinnich foar de besjoersorganen fan de gemeente. Der wurde gjin regels steld dy’t fanbetsjutting binne foar de taalkar fan boargers. Yn de Algemene Wet Bestuursrecht binne dêr wol bepalings oer opnommen.
It doel fan de oardering is lykwols rjochtswissens te bieden oan boargers yn de omgong mei bestjoersorganen. It is dan ek saak om sa dúdlik mooglik te omskriuwen hoe’t de gemeente mei it Frysk omgiet.
Yn it twadde plak jildt de oardering allinnich foar it skriftlik ferkear. It mûnling ferkear is in saak fan ‘normale wederkerende tegemoetkomendheid’. Dêrneist binne yn artikels 2:7 en 2:8 fan de Algemene Wet Bestuursrecht regels opnommen oer it mûnling ferkear.
Krekt mei it skriftlik ferkear hingje rjochten en ferplichtings gear. Yn artikel 2:9 fan de Algemene wet bestuursrecht wurdt oan de yn de provinsje Fryslân festige bestjoers-organen dy’t net ta de sintrale oerheid hearre, dan ek eksplisyt it foech jûn om regels te stellen foar it brûken fan de Fryske taal yn skriftlike stikken.
De bestjoersorganen fan in gemeente binne: de gemeenterie, it kolleezje fan boargemaster en wethâlders en de boargemaster. Sjoen de bestjoerspraktyk yn Fryslân falt net te ferwachtsjen dat der swierrichheden oer ûntsteane mei Nederlânske partisipanten. Dêrby kin der ek wer wiisd wurde op de ‘normale wederkerende tegemoetkomendheid’.
It rjocht fan in frije taalkar kin beheind wurde troch wetlike bepalings. Dêrûnder wurde formeel wetlike bepalings ferstien, lykas artikel 2:10 en 2:11 út de Algemene wet bestuursrecht en artikel 88 fan de Beropswet.
Yn ‘e diskusje oer it Frysk yn it bestjoerlik ferkear spilet de fraach oft foar twataligens of dûbeltaligens keazen wurde moat. Twataligens docht rjocht oan it begjinsel fan lykweardigens, mar freget wol in bewuste kar yn eltse situaasje. Yn de taalnotysje ‘Frysk yn Dantumadiel’ is ek keaezen foar twataligens. Dûbeltaligens jout in konkur-rinsjeferhâlding en it kostet mear tiid en jild om alles yn twa talen op te stellen.
Yn de Algemene Wet Bestuursrecht stiet de mooglikheid iepenfoar beide stelsels.
De oardering giet út fan de algemien akseptearre útgongspunten foar regeljouwing oer it brûken fan it Frysk yn it bestjoerlik ferkear, nammentlik de lykweardigens en lykber-jochtiging fan it Frysk en it Nederlânsk as talen fan it offisjele ferkear yn Fryslân.
Yn artikel 5, lid e binne dizze útgongspunten dellein en dêrmei ek it útgongspunt fan dizze oardering: it ferbetterjen fan de posysje fan it Frysk yn it bestjoerlik ferkear.
In oersetting fan in Frysktalich stik op fersyk sil (ynearsten) fergees jûn wurde.
Om’t der sitewaasjes wêze kinne wêryn’t it net ridlik is sjoen de omstannichheden om fêst te hâlden oan it bepaalde yn’e oardering is der foar keazen om dizze ridlikheidsklausule op te nimmen. Der soene ommers omstannichheden wêze kinne wêryn’t in bestjoersorgaan ôfwike wol fan it begjinsel fan twataligens en in stik dûbeltalich nei bûten bringe wol. Yn alle gefallen moat it gean om bysûndere omstannichheden dy’t harren net fan te foaren yn in regel fetsje litte en wêrby’t sprake wêze sil fan ûnridlikens wannear’t de oardering tapast wurdt. It bestjoersorgaan sil har oardiel hjiroer jaan moatte en sil de ôfwiking fan’e oardering motivearje moatte.
Dit artikel is algemien en jout gjin oanlieding ta op- of oanmerkings.
Nederlandse tekst van de verordening inzake het gebruik van de Friese taal in het schriftelijke verkeer van de gemeente Dantumadeel
In deze verordening wordt verstaan onder:
Artikel 2: Bereik van de verordening
Deze verordening regelt het gebruik van de Friese taal in schriftelijke stukken van de gemeente Dantumadeel.
Artikel 3: Recht van taalkeuze
De bestuursorganen hebben het recht te kiezen voor het gebruik van de Friese taal, voor zover dat recht niet beperkt wordt door wettelijke bepalingen.
De bestuursorganen kiezen voor het beginsel van tweetaligheid.
Bij de taalkeuze wordt in ieder geval rekening gehouden met:
Artikel 7: Redelijkheidsclausule
In bijzondere omstandigheden waarbij de toepassing van deze verordening naar de mening van een bestuursorgaan tot onbillijkheid leidt, kan het bestuursorgaan gemotiveerd afwijken van het bepaalde in de verordening.
Toelichting verordening per artikel.
Dit artikel geeft definities voor begrippen die niet zijn omschreven in de Algemene wet bestuursrecht.
In dit artikel wordt de werking van de verordening aangegeven. Er zijn twee beperkingen. In de eerste plaats geldt de verordening alleen voor de bestuursorganen van de gemeente Dantumadeel. Er worden dus geen regels gesteld die van betekenis zijn voor de taalkeuze van burgers. In de Algemene wet bestuursrecht zijn daar wel bepalingen over opgenomen. De bedoeling van de verordening is echter om rechtszekerheid te bieden aan burgers in de omgang met bestuursorganen. Het is dus zaak om zo duidelijk mogelijk te omschrijven hoe de gemeente met het Fries omgaat.
In de tweede plaats geldt de verordening alleen voor het schriftelijk verkeer. Het mondelinge verkeer is een zaak van ‘normale wederkerende tegemoetkomendheid’. Daarnaast zijn in de artikelen 2:7 en 2:8 van de Algemene Wet Bestuursrecht regels opgenomen over het mondelinge verkeer. Met het schriftelijke verkeer hangen rechten en verplichtingen samen. In artikel 2:9 van de Algemene Wet Bestuursrecht wordt aan de in de provincie Fryslân gevestigde bestuursorganen die niet tot de centrale overheid behoren, dan ook expliciet de bevoegdheid gegeven om regels te stellen voor het gebruik van de Friese taal in schriftelijke stukken.
De bestuursorganen van een gemeente zijn: de gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester. Onder artikel 1 is nog eens aangegeven, dat het om deze organen gaat. Het recht van vrije taalkeuze kan beperkt worden door wettelijke bepalingen. Daaronder worden formeel wettelijke bepalingen verstaan, zoals de artikelen 2:10 en 2:11 uit de Algemene wet bestuursrecht.
In de discussie over het Fries in het bestuurlijk verkeer speelt de vraag of voor ‘tweetaligheid’ of ‘dubbeltaligheid’ gekozen moet worden. Tweetaligheid doet recht aan het beginsel van gelijkwaardigheid, maar vraagt wel een bewuste keuze in elke situatie. Dubbeltaligheid geeft een concurrentieverhouding en het kost meer tijd en geld om alles in twee talen op te stellen. In de Algemene Wet Bestuursrecht blijft de mogelijkheid open voor beide stelsels. In dit artikel is gekozen voor het beginsel van tweetaligheid.
De verordening gaat uit van de algemeen geaccepteerde uitgangspunten voor regelgeving over het gebruik van het Fries in het bestuurlijk verkeer, namelijk de gelijkwaardigheid en gelijkberechtiging van het Fries en het Nederlands als talen van het officiële verkeer in Fryslân. In artikel 5, lid e zijn deze uitgangspunten neergelegd en daarmee ook het uitgangspunt van deze verordening: het verbeteren van de positie van het Fries in het bestuurlijk verkeer.
Een vertaling van een Friestalig document op verzoek wordt gratis verstrekt.
Omdat er situaties kunnen zijn waarin het niet redelijk is, gelet op de omstandigheden, om vast te houden aan het bepaalde in de verordening, is er voor gekozen om deze redelijkheidclausule op te nemen. Er kunnen immers omstandigheden zijn waarin het bestuursorgaan wil afwijken van het beginsel van tweetaligheid en een stuk dubbeltalig naar buiten wil brengen. In alle gevallen moet het gaan om bijzondere omstandigheden die zich van tevoren niet in regels laten vatten en waarbij sprake zal zijn van onbillijkheid wanneer de verordening wordt toegepast. Het bestuursorgaan zal haar oordeel hierover moeten geven en zal de afwijking van de verordening moeten motiveren.
Dit artikel is algemeen en geeft geen aanleiding tot op- of aanmerkingen.