Beleidsregel zonnepanelen op, aan of bij beschermde monumenten en in beschermde dorpsgezichten Gulpen-Wittem 2024

Artikel 1 Definities

In deze beleidsregel wordt verstaan onder:

• •

  a. adviescommissie: gemeentelijke adviescommissie Mergelland;

• •

  b. beschermde dorpsgezicht:

  • o

    een op grond van de Monumentenwet door de Minister aangewezen dorpsgezicht of

  • o

    een op grond van de verordening fysieke leefomgeving aangewezen dorpsgezicht

  • o

    met een bijzonder cultuurhistorisch karakter;

• •

  c. beschermd monument:

  • o

    een rijksmonument als bedoeld in artikel 1.1 van de Erfgoedwet of

  • o

    een gemeentelijk monument als bedoeld in artikel 6:1 van de verordening fysieke leefomgeving;

• •

  d. dakelementen: doorbrekingen of uitsteeksels op het dak die geen onderdeel uitmaken van de dakbedekking, zoals schoorstenen, dakramen, dakkapellen, decoraties en windveren;

• •

  e. in het zicht: het gedeelte van een gebouw of een erf dat zichtbaar is vanuit het openbaar toegankelijk gebied;

• •

  f. openbaar toegankelijk gebied: gebied dat voor publiek toegankelijk is, zoals gedefinieerd in bijlage I van het Besluit bouwwerken leefomgeving;

• •

  g. omgevingsvergunning: vergunning, als bedoeld in artikel 5.1 en 5.2 van de Omgevingswet;

• •

  h. rendement: de opbrengst van de zonnepanelen, die afhankelijk is van de dakhelling en oriëntatie van de zonnepanelen, bepaald op basis van het stralingsdiagram dat als bijlage aan deze regels is toegevoegd;

• •

  i. uit het zicht: het gedeelte van een gebouw of een erf dat niet zichtbaar is vanuit het openbaar toegankelijk gebied;

• •

  j. zonnepanelen en zonnecollectoren: installaties die op daken of op erven worden aangebracht voor het opwekken van zonne-energie of het verwarmen van water, inclusief de bijbehorende leidingen, bedrading, omvormer(s) en andere bijbehorende installaties.

Artikel 2 Doel

Het doel van deze beleidsregel is om een toetsingskader vast te stellen voor de afweging van de belangen van eigenaren van beschermde monumenten alsmede panden gelegen in beschermde dorpsgezichten en het algemeen belang van instandhouding van deze beschermde monumenten en beschermde dorpsgezichten. Daarbij is uitgangspunt het behoud van historische materialen, constructies en beeldkwaliteit van beschermde monumenten bij plaatsing van zonnepanelen op daken en in tuinen of op erven van en bij beschermde monumenten.

Artikel 3 Reikwijdte

Deze beleidsregel geldt voor het plaatsen van zonnepanelen op, aan of bij beschermde monumenten en in beschermde dorpsgezichten.

Artikel 4 Algemene uitgangspunten voor het plaatsen van zonnepanelen

Om de aantasting van monumenten en beschermde gezichten zoveel mogelijk te voorkomen, worden onderstaande algemene uitgangspunten gehanteerd:

• •

  a. de opbrengst van de zonnepanelen is alleen ten bate van het desbetreffende beschermde monument of pand in het beschermde dorpsgezicht;

• •

  b. ingrijpende voorzieningen aan de historische constructie zijn niet toelaatbaar. Een eventueel aan te brengen hulpconstructie om de draagkracht van het dak te versterken, moet zodanig zijn, dat de constructie na het verwijderen van de zonnepanelen eveneens kan worden verwijderd zonder dat schade aan de historische constructie ontstaat of deze constructie in de originele staat wordt hersteld;

• •

  c. bouwhistorisch waardevolle materialen mogen niet worden aangetast. Dit betekent onder andere dat de zonnepanelen boven op de dakbedekking moeten worden geplaatst, waarbij na het verwijderen van de zonnepanelen geen schade achter blijft aan de historische dakbedekking en de historische dakpannen behouden blijven;

• •

  d. zonnepanelen mogen zich niet nadrukkelijk in het zicht manifesteren en de panelen worden zo laag mogelijk in het dakvlak geplaatst, waarbij te allen tijde de afstand tot goot, nok en de zijkanten van het dak minimaal 40 centimeter bedraagt;

• •

  e. historische dakelementen of opbouwen (schoorstenen, dakkapellen, decoraties, et cetera) moeten behouden blijven;

• •

  f. de zonnepanelen op hellende daken moeten direct op en evenwijdig aan de hellingshoek van het dakvlak worden geplaatst;

• •

  g. de panelen worden in een rechthoekig en regelmatig geordend plan gelegd (legplan) dat ondergeschikt blijft aan de hoofdvorm van het dak en de daarop aanwezige elementen;

• •

  h. de oorspronkelijk dakbedekking moet overwegend in het zicht blijven;

• •

  i. de panelen inclusief het raamwerk en de ondersteuningsconstructie moeten qua materialisatie van zodanige aard zijn, dat zij bij zonlicht niet reflecteren;

• •

  j.de kleur van de panelen, het raamwerk en de ondersteuningsconstructie is mat zwart;

• •

  k. op bijzondere daken, binnen beschermde dorpsgezichten, bij gebouwen van een als complex aangewezen monument en historische buitenplaatsen, gelden specifieke uitgangspunten die hieronder zijn beschreven.

Artikel 5 Bijzondere situaties waarbij zonnepanelen niet toelaatbaar zijn

In onderstaande bijzondere situaties zijn zonnepanelen op beschermde monumenten niet toelaatbaar:

• •

  a. op daken met een bijzondere vorm, zoals ronde vormen of een torenspits;

• •

  b. op daken met bijzondere materialen, zoals riet, metaal en zeldzame typen dakpannen en op oorspronkelijke leien daken;

• •

  c. op daken met een bijzonder of decoratief patroon in de dakbedekking;

• •

  d. binnen beschermde historische buitenplaatsen of bijgebouwen met een historische tuin- of parkaanleg die als ensemble beschermd monument zijn, niet:

  • o

    op hoofdgebouwen in deze ensembles;

  • o

    in zichtassen binnen deze ensembles;

  • o

    op ondergeschikte gebouwen die in zichtassen liggen of zichtbaar zijn vanuit de historische groenaanleg;

  • o

    op zichtbare plekken in de groenaanleg;

• •

  e. bij beschermde monumenten binnen een complexbescherming niet:

  • o

    op plekken waar panelen een onevenredig negatief effect hebben op het beeld van het ensemble, of

  • o

    op (daken rond) binnenplaatsen of binnentuinen van complexen van beschermde monumenten;

• •

  f. op beschermde monumenten die zijn gelegen op zichtlocaties van een beschermd dorpsgezicht:

  • o

    die door hun hoogte of breedte domineren boven de gemiddelde bouwmassa van het beschermde dorpsgezicht;

  • o

    die liggen in de zichtassen van straten, parken; of deel uitmaken van een historische plein- of parkwand

Artikel 6 Voorkeur voor plaatsing

Bij het kiezen van een geschikte locatie voor het plaatsen van zonnepanelen, worden de volgende locaties in overweging genomen, in volgorde van hoogste voorkeur naar laagste voorkeur:

• •

  a. op of bij beschermde monumenten:

  • o

    1. op daken van bijgebouwen zonder monumentale waarden of op platte daken;

  • o

    2. in de tuin op het achtererf, zolang dit niet ten koste gaat van de monumentale waarden van een historische waardevolle tuin(aanleg) of groenaanleg (in de vorm van huisweiden;

  • o

    3. op dakvlakken die uit het zicht liggen;

  • o

    4. op dakvlakken die in het zicht liggen als het rendement van zonnepanelen op dakvlakken uit het zicht minder dan 80% bedraagt (zie bijlage).

  • o

    5. als zowel de voor als achterzijde in het zicht liggen, dient in samenspraak met de gemeente te worden gezocht naar de plaats die het minste afbreuk doet aan de cultuurhistorische waarden van beschermde gezicht;

• •

  b. in beschermde dorpsgezichten:

  • o

    1. op dakvlakken van lage aan- of bijgebouwen uit het zicht;

  • o

    2. op platte daken;

  • o

    3. op hellende achterdakvlakken uit het zicht (vergunningsvrij)

  • o

    4. op dakvlakken die in het zicht, als het rendement van zonnepanelen op dakvlakken uit het zicht minder dan 80% bedraagt (zie bijlage).

  • o

    5. als zowel de voor als achterzijde in het zicht liggen dient in samenspraak met de gemeente te worden gezocht naar de plaats die het minste afbreuk doet aan de cultuurhistorische waarden van beschermde gezicht.

Artikel 7 Indieningsvereisten

Een omgevingsvergunningaanvraag voor het plaatsen van zonnepanelen op, aan of bij beschermde monumenten of in beschermde dorpsgezichten, bevat de volgende gegevens:

• •

  a. een offerte voor het plaatsen van zonnepanelen, waarin de volgende elementen zijn opgenomen:

  • o

    een kostenspecificatie;

  • o

    een specificatie van het type product (type, kleur, etc.);

  • o

    een legplan voor de zonnepanelen met fotomontage van het legplan in de tuin, erf of op het dakvlak, waaruit blijkt op welk dakvlak de zonnepanelen worden aangelegd en in wat voor vlak ze worden aangelegd;

  • o

    informatie waaruit blijkt hoe de zonnepanelen aan het dakvlak worden bevestigd en in welke hellingshoek ten opzichte van het dakvlak de zonnepanelen worden gelegd. Of informatie waaruit blijkt op wat voor constructie de zonnepanelen worden geplaatst in een erf of tuin;

  • o

    bij plaatsing van zonnepanelen op een beschermd monument, informatie waaruit blijkt of een plattegrond waarop wordt aangegeven hoe de zonnepanelen worden aangesloten op de elektra van het pand (waar de bekabeling loopt, waar de omvormer wordt geplaatst etc.);

• •

  b. situatietekening of luchtfoto en gevelaanzichten op schaal met daarop de situering van het bouwwerk ten opzichte van de perceelsgrenzen, de wegzijde alsmede de aangrenzende terreinen en de daarop voorkomende bebouwing en de aanduiding van de zonnepanelen op het dakvlak met de afmetingen tot de dakranden, dakvoet en nok;

• •

  c. technische tekeningen en detailtekeningen op schaal voor te treffen constructieve voorzieningen ter versterking van de dakconstructie waar de zonnepanelen worden gesitueerd. Als er geen constructieve voorziening noodzakelijk is ten behoeve van realisering van de zonnepanelen, is dit niet noodzakelijk;

• •

  d. een onderbouwing voor de locatiekeuze van de zonnepanelen waaruit blijkt welke locaties zijn onderzocht en waarbij rekening is gehouden met de te onderzoeken locaties zoals genoemd in artikel 6;

• •

  e. foto’s van het pand, van aanzichten vanaf het openbaar toegankelijk gebied, het dakvlak of andere situering waarop de zonnepanelen worden gelegd en de directe omgeving van dat dakvlak.

Artikel 8 Toets omgevingsvergunningaanvraag

Bij de toets van de omgevingsvergunningaanvraag gelden de volgende beoordelingscriteria:

• •

  a. aan de criteria genoemd in artikel 4 moet worden voldaan;

• •

  b. de zonnepanelen zijn ondergeschikt in het bebouwingsbeeld en/of de erf-/tuinaanleg. Hierbij wordt rekening gehouden met de in artikel 6 genoemde voorkeuren voor plaatsing;

• •

  c. bij repeterende woonblokken en -rijen is een uniforme plaats en kleur van de zonnepanelen vereist;

• •

  d. de zonnepanelen worden zodanig geplaatst, dat de rust in het oorspronkelijke bekappingsbeeld zo weinig mogelijk wordt aangetast.

Artikel 9 Overgangsrecht

Deze beleidsregel is niet van toepassing op aanvragen voor omgevingsvergunningen die zijn ingediend voordat deze beleidsregel in werking is getreden.

Artikel 10 Inwerkingtreding en citeertitel

• •

  a. Deze beleidsregel treedt in werking op de dag na de dag van bekendmaking.

• •

  b. Deze beleidsregel wordt aangehaald als zonnepanelen op, aan of bij beschermde monumenten en in beschermde dorpsgezichten.