Bijlage
Sport versterkt Nissewaard
Lokaal sport- en beweegakkoord II, 30 juni 2023
4 Waarmee gaan we in Nissewaard aan de slag?
Dit akkoord bevat (nog) geen actieplan. Aan de hand van de opgaven (wat is er nodig) en de ambities (wat willen we bereiken) gaan we met elkaar werken aan een concrete aanpak.
Deze aanpak is onlosmakelijk verbonden met de bredere aanpak die de gemeente ontwikkelt in het kader van gezondheid en preventie. Ook raakt het sportakkoord de activiteiten en inzet die uit naam van High Five of Thuis in Nissewaard plaatsvinden. Het is belangrijk om samenhang te vinden en behouden. De coördinator sport en preventie (zie hoofdstuk 5) bewaakt deze samenhang.
In Nissewaard leggen we onze focus op de volgende opgaven:
Kinderen in beweging (raakvlak met alle onderdelen van het sportakkoord en in bredere zin van gezondheid met de thema’s: regeling combinatiefuncties, gezondheidsachterstanden, kansrijke start, mentale gezondheid, overgewicht en obesitas, leefomgeving, kansrijk opgroeien, versterken sociale basis, eenzaamheid)
Fitter oud worden (raakvlak met deze onderdelen van het sportakkoord: inclusie, sociaal veilig, vitale aanbieders en ruimte voor sport. En in bredere zin met: regeling combinatiefuncties, gezondheidsachterstanden, mentale gezondheid, overgewicht en obesitas, valpreventie, leefomgeving, versterken sociale basis, mantelzorg, eenzaamheid, welzijn op recept)
Een beweegvriendelijke leefomgeving (raakvlak binnen het sportakkoord met: inclusie, sociaal veilig, vaardig in bewegen, ruimte voor sport. En in bredere zin met: regeling combinatiefuncties, gezondheidsachterstanden, mentale gezondheid, overgewicht en obesitas, valpreventie, leefomgeving, versterken sociale basis, eenzaamheid)
4.1 Inclusie en diversiteit
Oproep uit het landelijke Hoofdlijnen Sportakkoord II Het is nodig dat gemeenten kiezen voor een proactieve aanpak rondom inclusie en diversiteit, en om te zorgen voor samenwerking tussen sport en andere relevante domeinen. We vragen aan gemeenten om meer duidelijkheid te creëren over de beschikbare ondersteuning voor mensen met een laag inkomen en om inclusie en diversiteit nadrukkelijk op de beleidsagenda te zetten. Sportaanbieders sporen we aan om inclusie en diversiteit serieus te nemen en om te bouwen aan een plek waar mensen zich welkom en thuis voelen, zodat ze er met plezier kunnen sporten en van sport kunnen genieten. We verwachten van lokale partijen dat de samenwerking wordt gezocht met landelijke en regionale partijen die expertise hebben van bepaalde problematieken of bepaalde groepen mensen (bijvoorbeeld met een laag inkomen, migratieachtergrond of een handicap) die belemmeringen ervaren om te sporten. |
Gemiddeld heeft 1 op de 10 van de mensen te maken met een beperking. Een groot deel van deze groep doet niet aan sport en bewegen. Vaak omdat ze zichzelf niet in het plaatje herkennen van een ‘vitale inwoner’. Daarbij komt dat fysieke locaties en sportaanbieders nog niet altijd ingericht om mensen met een beperking te verwelkomen.
De uitdaging voor deze doelgroep is in het kort dus tweeledig; aan de ene kant het overtuigen van mensen met een beperking om mee te doen en aan de andere kant het aanbod en fysieke locaties zo inrichten dat iedereen mee kan doen.
We houden de landelijke definiëring van doelgroepen aan die Uniek Sporten gebruikt:
Lichamelijke beperking, verstandelijke beperking, auditieve/visuele beperking, langdurige ziekte, ontwikkeling en aandacht, senioren. Armoede en integratie nemen we hierin mee.
Thema’s in Nissewaard:
- •
Kwetsbare doelgroepen – iedereen doet mee
- •
Armoede – vergroten financiële toegankelijkheid
- •
Integratie – versnellen integratie
- •
Senioren – vergroten seniorenaanbod
- •
Aangepaste sporters – vergroten praktische toegankelijkheid
- •
Minderheden – vergroten sociale toegankelijkheid
Concrete acties en lopende zaken:
- •
De gemeente stelt een inclusie-agenda op die laat zien hoe er de komende jaren aandacht aan een inclusieve samenleving wordt besteed.
- •
Kinderen uit gezinnen met een inkomen tot 150% van de bijstandsnorm kunnen gratis deelnemen aan sport of cultuur met ondersteuning vanuit het Jeugdfonds.
- •
Voor volwassenen met een (gezins)inkomen tot 150% van de bijstandsnorm start een pilot met het Volwassenfonds om gratis te kunnen sporten.
- •
Binnen team High Five is een combinatiefunctionaris aangepast sporten actief om de kwetsbare doelgroepen te ondersteunen richting sport volgens het uitgangspunt: regulier waar mogelijk en aangepast waar nodig.
- •
Nissewaard is aangesloten bij het platform Uniek Sporten en zoekt bij vraagstukken samenwerking op met regionale en landelijke organisaties.
- •
Er is een start gemaakt met een werkgroep/klankbordgroep voor mensen met een beperking die meedenken in het vormgeven van aangepast sportaanbod binnen de sport.
- •
SWO organiseert beweegactiviteiten zoals golden sports voor senioren.
- •
Meerdere verenigingen hebben speciaal aanbod, zoals G-sport of old stars.
- •
Op het Praktijkcollege krijgen leerlingen via het project Teamplayers de kans om kennis te maken met verschillende sporten.
- •
Het boekje Hier! doet iedereen mee laat zien wat er in Nissewaard aan aangepast aanbod te vinden is. Dit boekje wordt actief bijgehouden.
- •
Op ThuisinNissewaard.nl is het aanbod ook te vinden. Deze online sociale kaart wordt in 2023 opgeleverd.
- •
Verschillende wijkgroepen organiseren beweegactiviteiten zoals wandelingen voor senioren.
- •
Sportfondsen (het Rivierabad) werkt aan een initiatief waarmee vroegtijdige schoolverlaters hun diploma tot lifeguard kunnen behalen.
- •
Voor en door inwoners met migratieachtergrond zonder zwemdiploma worden zwemlessen georganiseerd, vanuit High Five in samenwerking met Sportfondsen (het Rivierabad).
- •
Voor kinderen uit de internationale schakelklas (ISK – nieuwkomers) biedt de gemeentelijke zwemvangnetregeling de mogelijkheid om hun zwemdiploma te behalen bij Sportfondsen.
- •
Met naschools aanbod komen alle kinderen ongeacht hun achtergrond in aanraking met sport.
- •
Op het sportgala is aandacht voor de aangepaste (top)sportprestaties waarmee we andere aangepaste (potentiële) sporters hopen te inspireren.
- •
Verbinding leggen met/tussen het kindteam van stichting Push en het jeugdfonds sport & cultuur. Push kan als intermediair meer kinderen toeleiden naar sport.
- •
Ondersteuningsbehoefte bij patiëntenverenigingen zoals de Reumapatiëntenvereniging ophalen. Met welke hulp kunnen zij hun leden in beweging brengen?
- •
Onderzoeken hoe/of regelgeving pragmatischer georganiseerd kan worden om aanbieders en initiatiefnemers meer te kunnen laten organiseren.
- •
We betrekken het netwerk en de kwetsbare doelgroep(en) zelf bij het ontwikkelen en organiseren van nieuw gericht aanbod. We onderzoeken of dit via een gestructureerde werkwijze kan.
4.2 Sociaal veilige sport
Oproep uit het landelijke Hoofdlijnen Sportakkoord II Voor gemeenten gelden randvoorwaarden om in aanmerking te komen voor lokaal uitvoeringsbudget, waaronder het herijken van het lokaal Sportakkoord. Eén van de uitgangspunten bij deze herijking is dat gemeenten werken aan een plan van aanpak om sociale veiligheid en integriteit bij lokale sportaanbieders te stimuleren en te ondersteunen. We roepen gemeenten op om aanbieders hierbij te prikkelen om in ieder geval de minimaal noodzakelijke stappen richting een sociaal veilige sport te zetten, door middel van de basiseisen sociaal veilige sport. Sportaanbieders nodigen we uit gebruik te maken van de beschikbare ondersteuningsinstrumenten, waarmee ze deze noodzakelijk stappen op gebied van sociale veiligheid kunnen zetten. |
In Nissewaard vinden we het belangrijk dat er sprake is van sociale veiligheid en integriteit op en bij sportclubs. Samen werken we aan een plan van aanpak om hier verder vorm aan te geven. Sociaal veilige sport staat hoog op de agenda binnen het gemeentelijke beleid, het jaarprogramma van High Five en binnen dit akkoord. Gemeente, kernteam* en sportplatform* (*zie hoofdstuk 5) werken hier samen aan.
Thema’s in Nissewaard:
- •
Versterken veilige sportomgeving
- •
Minder discriminatie en uitsluiting
- •
Aanpak grensoverschrijdend gedrag
- •
Fysieke veiligheid (veilige inrichting van de buitenruimte)
Concrete acties en lopende zaken:
- •
We stimuleren en helpen verenigingen om beleid rondom sportief en respectvol gedrag te ontwikkelen. Dit is onderdeel van verenigingsondersteuning en de subsidiemogelijkheden en -voorwaarden.
- •
Binnen het onderwijsprogramma wordt aandacht besteed aan normen en waarden. Kinderen leren hoe ze respectvol met anderen om kunnen gaan.
- •
Youz geeft preventielessen aan verenigingen.
- •
De signaalfunctie van verenigingen versterken/faciliteren, bijvoorbeeld met trainingsmogelijkheden.
- •
Training rondom middelengebruik voor kantinemedewerkers. ‘Hoe ga ik hiermee om, wat zijn de regels, hoe handel ik bij onverantwoord gebruik?’
4.3 Vitale sportaanbieders
Oproep uit het landelijke Hoofdlijnen Sportakkoord II We vragen lokale partijen een lokale Human Capital Agenda te creëren. Dit betekent goed na te denken wie aan de lokale ambities gaan werken en hoe deze mensen langdurig actief zijn en kwalitatief sterker kunnen worden. Daarnaast stimuleren we de gemeenten om tot één aanspreekpunt voor sportaanbieders te komen. We dagen lokale partijen uit om samen na te denken wat sportaanbieders nodig hebben om echt het verschil te maken op de opgaven die we belangrijk vinden, ook op de moeilijke onderwerpen zoals sociale veiligheid. |
De gemeente blijft verenigingen en andere maatschappelijk betrokken sportaanbieders ondersteunen. Onder andere met subsidies, zowel structureel als incidenteel voor maatschappelijke initiatieven. Daarnaast staan de verenigingsondersteuners van High Five voor onze sportaanbieders klaar. Met raad en daad op het gebied van hulpvragen, deskundigheidsbevordering, uitvoeringskracht en materialen. De verenigingsondersteuners vormen het eerste aanspreekpunt (1 loket) voor sportaanbieders.
Met het netwerk kijken we ook naar de toekomst van verenigingen. Wat is er nodig om ook op lange termijn vitale sportaanbieders te behouden? Daarbij verkennen we nieuwe werkwijzen en methodes rond multisport, fusies, nieuwe generatie vrijwilligers en professionalisering van bestuurstaken.
Thema’s in Nissewaard
- •
- •
- •
Gezonde bedrijfsvoering, begroting en accommodatie
- •
Energielasten het hoofd bieden
- •
Fusies en multisportterreinen
- •
Nieuwe behoeftes aan nieuw aanbod zoals scholencompetities
Concrete acties en lopende zaken
- •
Verenigingsondersteuning vanuit High Five.
- •
- •
- •
Verduurzamingsmaatregelen vanuit de gemeente.
- •
Ondersteuning bij fusiewensen.
- •
Vitaliteitsscan voor verenigingen.
- •
Maatschappelijke (huur)tarieven voor maatschappelijke organisaties.
- •
Online sociale kaart brengt overzicht in sportaanbieders.
- •
Verenigingen en naschools aanbod verbinden.
4.4 Vaardig in bewegen
Oproep uit het landelijke Hoofdlijnen Sportakkoord II Het is van belang dat iedereen inziet dat een leven lang sport- en beweegplezier begint bij de jeugd. Gemeenten spelen een belangrijke rol in de positionering van de jeugd binnen het lokaal Sportakkoord en in het zorgen dat beschikbare ondersteuningsmogelijkheden ook worden benut om meer jeugd met plezier te laten sporten en bewegen. We roepen lokale partijen (gemeenten, sportaanbieders, kinderopvang, jeugdzorg en JGZ) op om ook voor de allerkleinsten bewegen onderdeel van hun (opvang)dag te maken. Ook kunnen lokale partijen drempels wegnemen voor het uitproberen van meerdere sporten. Daarnaast verwachten wij van gemeenten dat zij op lokaal niveau onderwijs en sport en bewegen samenbrengen. Hierbij roepen wij hen vooral op gebruik te maken van de handreiking Vaardig in Bewegen. Ook vragen we lokale partijen om goed te kijken naar hoe het sportaanbod aansluit bij de belevingswereld van jongeren, en te kijken hoe bijvoorbeeld urban sports en multisport in hun gemeente een plek kunnen krijgen. Hier kan bijvoorbeeld gebruikgemaakt worden van de aanwezige playgrounds en courts. De buurtsportcoach is lokaal een uiterst belangrijke professional in het samenbrengen van verschillende domeinen en het bereiken van de jeugd. |
Ook in Nissewaard investeren we graag in onze toekomst: de jeugd. Door onze kinderen op te laten groeien met het idee dat bewegen vanzelfsprekend is, zullen zij deze sportieve houding de rest van hun leven meenemen. Met alle positieve gevolgen van dien. Denk aan een sterk lijf, een weerbare geest en een sociaal netwerk. Wat indirect leidt tot een betere hersenontwikkeling, betere schoolprestaties, minder crimineel gedrag en een kansrijkere toekomst.
We zoeken dan ook actief de verbinding op met het onderwijs. Niet om deze taak bij hen neer te leggen. Maar om samen tot werkwijzen en interventies te komen die de jeugd van Nissewaard meer in beweging gaan brengen.
Thema’s in Nissewaard:
- •
- •
- •
- •
Voldoen aan de richtlijn voldoende bewegen
- •
- •
- •
Veiligheid (kwetsbare kinderen zonder dagbesteding belanden vaker in de criminaliteit)
- •
Motorische vaardigheden gaan achteruit
- •
- •
Koppeling onderwijs en meer bewegen (vakdocenten, bewegingsonderwijs, beweegvriendelijke schoolomgeving, naschools aanbod, gezonde kantine)
Concrete acties en lopende zaken
- •
Jeugdfonds sport & cultuur geeft elk kind toegang tot sport.
- •
Kindbudget voor minima is vrij te besteden, dus evt. ook aan sport(materialen).
- •
Naschools aanbod brengt kinderen in beweging in hun eigen buurt – breed inzetten en uitdragen.
- •
Snuffellessen / High Five kick off voor kennismaking met verschillende sporten.
- •
Sportdagen in het onderwijs.
- •
Aanbod 0-4: uitbreiden en promoten: peutergym / aanbod op kinderopvanglocaties / sportaanbieders met peuteraanbod. Onderzoeken welke ondersteuning gewenst is. Aanbod bekender maken bij jeugdondersteuning, zoals het JOT en het kindteam van stichting Push.
- •
Ontwikkeling urban sports aanbod in de buitenruimte (zoals pumptrack/freerunnen).
- •
Stichting Kinderopvang wil beweegaanbod 0-4 jaar in de kernen bieden. Met elkaar onderzoeken hoe we dit kunnen realiseren.
4.5 Ruimte voor sport en bewegen
Oproep uit het landelijke Hoofdlijnen Sportakkoord II De publieke verantwoordelijkheid en de budgetten voor het accommodatiebeleid liggen primair bij de gemeenten. De Rijksoverheid ondersteunt daarin waar dat kan, met het doel om samen met gemeenten en sportaanbieders te bouwen aan een toekomstbestendige sportsector. Onze uitnodiging aan lokale partijen is meervoudig. We vragen gemeenten om lokale en regionale afstemming te zoeken over de spreiding van sportvoorzieningen. Ook vragen we gemeenten in de inrichting van de leefomgeving de verbinding te leggen met de Omgevingswet, door aandacht te hebben voor de ruimte voor sport en bewegen en de ruimte hiervoor open en toegankelijk te houden. We vragen gemeenten om sportaanbieders te informeren over landelijke en lokale subsidie- en ontzorgingsmogelijkheden rond verduurzaming en toegankelijkheid, zodat de sportsector hier optimaal gebruik van kan maken. Bovendien vragen wij zowel aanbieders als gemeenten om sportparken meer open te stellen voor het bredere publiek en voor nieuwe exploitatiemodellen. Via deze weg kunnen we nieuwe mogelijkheden testen door meer samenwerking te zoeken tussen bijvoorbeeld sport, ondernemers en onderwijs, om sportvoorzieningen zo veel mogelijk van waarde te laten zijn voor de omgeving en de samenleving. |
Het sportklimaat verandert. Sportaanbieders hebben een creatieve houding nodig om mee te kunnen bewegen met de veranderende sportbehoefte van mensen. De buitenruimte komt ook tegemoet aan deze behoeftes: wisselende sporten uitoefenen op flexibele tijden. In Nissewaard willen we zowel het georganiseerde als het ongeorganiseerde aanbod toekomstbestendig maken.
Dat betekent dat we onze ondersteuning aanpassen aan de opgaven en vraagstukken van het moment. En dat we verbinding organiseren tussen verschillende disciplines om het aanbod nog sterker te kunnen maken.
Thema’s in Nissewaard
- •
Nieuwe generatie met nieuwe behoeftes
- •
Verduurzaming infrastructuur (verduurzaming stimuleren en faciliteren)
- •
Efficiënter ruimtegebruik sportinfrastructuur (nieuwbouw multifunctioneel inrichten, multisport, fusies)
- •
Exploitatie sportaccommodaties (toekomstbestendig, kosteneffectief en maatschappelijk verantwoord)
- •
Optimale spreiding en bereikbaarheid (aanbod in elke wijk/kern)
- •
Versterken beweegvriendelijke leefomgeving (buitengym, open schoolpleinen, Maasboulevard, pumptrack, speeltuinen)
Concrete acties en lopende zaken
- •
Speeltuinen en sportveldjes opknappen.
- •
Urban sportslocatie aanleggen.
- •
Maasboulevard herinrichten.
- •
Beweegroutes (met aanbod van oefeningen).
- •
Verduurzamingsmogelijkheden voor verenigingen.
- •
Verenigingsondersteuning bij omslag naar sportaanbod 2.0.
- •
- •
Ondersteuning, subsidies en vergoedingen in het teken van beheer/onderhoud.
- •
Omslag naar ruimer gebruik van ‘besloten’ speelruimtes zoals schoolpleinen.
- •
Kijk naar mogelijkheden om dijken / polderwegen te gebruiken als plek om te sporten.
- •
Gezonde snacks bij sportevenementen uitdelen, zoals de avondvierdaagse. In samenwerking met lokale ondernemers/boeren.
- •
PR commissie boerentuinders.nl.
- •
- •
De fiets promoten en het gebruik faciliteren. Boerenbedrijven in de polder worden veel op de fiets bezocht om producten te kopen. Kijk hoe de routes hiernaartoe optimaal/veilig kunnen worden ingericht.
4.6 Maatschappelijke waarde van topsport
Oproep uit het landelijke Hoofdlijnen Sportakkoord II Het thema Maatschappelijke waarde van topsport heeft als streven om de maatschappelijke waarde van topsport zo groot mogelijk te maken. Voor de langere termijn is er behoefte aan een geactualiseerde en vooral gezamenlijke visie op topsport, met een uitwerking hoe partners daar vanuit hun eigen rol en verantwoordelijkheid 18 invulling aan gaan geven. Daarom is besloten tot het opstellen van een gezamenlijk Strategisch kader topsport 2032. Het strategisch kader zet vier opgaven centraal: meer aandacht voor maatschappelijk verantwoord presteren, behoud en verrijking van waardevolle topsportprestaties, vergroten van de zichtbaarheid en bereik van topsport, en betere benutting van het platform topsport voor maatschappelijke doelen. Hiermee zetten we tegelijkertijd in op versterking van het fundament van de sport, groei van het bereik van sport én meer betekenis van sport. Hiermee willen we de maatschappelijke waarde van topsport vergroten en de topsport in Nederland beter bestendig maken voor de toekomst. Dit maakt en houdt topsport aantrekkelijk voor andere partijen om zich hieraan te verbinden en zo vergroten we uiteindelijk het draagvlak om (blijvend) te investeren in topsport. |
Topsport is relevant en inspirerend. Daarom willen we graag samenwerken met (potentiële) topsporters uit Nissewaard. Als ambassadeur van de eigen sport kan een topsporter andere (niet-) sporters inspireren om een bepaalde sport te gaan beoefenen of een hoger niveau te willen bereiken.
Voor talentvolle sporters kan het ook heel waardevol zijn om in contact te komen met andere topsporters. Sporters kunnen kennis en ervaring delen en krachten bundelen om dingen te realiseren.
Thema’s in Nissewaard:
- •
- •
Richtlijn voldoende bewegen
- •
Teruglopende ledenaantallen bij verenigingen
Concrete acties en lopende zaken:
- •
- •
Sportevenementen; Ja, mits.
- •
Platform topsport / talententeam.
- •
Clinics en lezingen voor kinderen/scholen.