Nota Hondenbeleid 2023

De gemeente Twenterand vindt het van belang dat de fysieke leefomgeving veilig, gezond en uitnodigend is.¹ Daarom is het belangrijk dat de openbare ruimte netjes en leefbaar is en blijft voor elke inwoner. Deze nota Hondenbeleid moet daaraan bijdragen.

In 2003 werd beleid vastgesteld door het college gericht op het tegengaan van overlast van hondenpoep. Deze werd later in 2009 geactualiseerd. Deze twee nota’s zijn dus 20 jaar lang van toepassing geweest voor de gemeente Twenterand. Dit hondenbeleid werd meegenomen in de APV van de gemeente Twenterand. Ook de regels omtrent aanlijnen en muilkorven van honden staat in de gemeentelijke APV vermeld. Ondanks dat er dus hondenbeleid van toepassing is, werd op 12 april 2023 door de gemeenteraad kenbaar gemaakt dat er veel overlast wordt ervaren door hondenpoep in de gemeente Twenterand.

De gemeente heeft besloten dat de beleidsregels zoals in 2003 zijn opgesteld nog steeds voldoen aan de wensen van de gemeente en haar inwoners, dit is mede gebaseerd op een inwonersenquête uit 2020 (zie hoofdstuk 2). Echter, er is wel behoefte aan een duidelijke nota waarin het bestaande hondenbeleid staat beschreven, gezien het beleid uit 2003 slechts door middel van een adviesnota is vastgesteld. Hoewel al deze regels reeds in de APV staan beschreven, voorziet deze nota erin de bestaande regels te bundelen in een document en verdere toelichting te geven. Ook is deze beleidsnota voorzien van kaart- en beeldmateriaal waarop alle hondenvoorzieningen in de gemeente staan.

Hiervoor werd het onderzoek naar het hondenbeleid van de gemeente Twenterand uit 2020 al genoemd. Doel van dit inwoneronderzoek was om te achterhalen hoe het huidige beleid functioneert en of dit voldoet aan de wensen van inwoners (zowel hondenbezitters als niet-hondenbezitters).

• -

  Uit dit onderzoek bleek dat 43% van de inwoners vaak last heeft van hondenpoep en 45% soms last van hondenpoep ervaart.

• -

  Daarnaast blijkt dat het grootste deel van zowel hondenbezitters als niet-hondenbezitters het weghalen van de hondenuitlaatplekken (HUP’s) geen goed idee vinden (60% van niet-hondenbezitters en 68% van de hondenbezitters).

• -

  Met name niet-hondenbezitters geven aan dat meer controle op het volgen van de regels zal helpen om de overlast van honden(poep) te beperken (54% denkt dit). Onder hondenbezitters wordt bij een dergelijke vraag door een kleine meerderheid (51%) aangegeven dat meer voorzieningen (zoals zakjes en prullenbakken) hen zal helpen de poep beter op te ruimen

Dat veel inwoners die de enquête destijds invulde dus in meer of mindere mate last heeft van hondenpoep vindt de gemeente Twenterand buitenproportioneel.

Er is op basis van de uitkomsten van deze enquête besloten het bestaande beleid te behouden. Het beter handhaven van bestaand beleid, het bieden van voldoende voorzieningen en duidelijke communicatie van het beleid zal wel bijdragen aan het verminderen van overlast.

Deze nota Hondenbeleid zal handvatten bieden hierboven genoemde punten uit te voeren.

Er gelden ten aanzien van honden dus drie verschillende categorieën aan regels; het opruimen van hondenpoep, het aanlijnen van honden en regels rondom muilkorven van honden. Deze regels staan besloten in Algemene Plaatselijke Verordening. Voor de regels omtrent honden wordt daarom doorverwezen naar de meest actuele APV die van toepassing is.

Gezien deze nota niet steeds zal worden geactualiseerd, maar de APV wel, zullen bij afwijkingen tussen deze nota en de APV altijd de regels in de APV leidend zijn.

In wat volgt wordt wat betreft hondenpoep en het aanlijnen van honden de regels in versimpelde taal uitgelegd.

3.1 REGELS HONDENPOEP

• 1.

  De gemeente heeft 43 Hondenuitlaatplekken (HUP’s) aangewezen waar hondenpoep mag blijven liggen. De gemeente streeft ernaar dat een HUP altijd op maximaal 300 meter verwijderd is van een woning.

• De in 2003 en 2009 aangewezen HUP’s blijven gehandhaafd (zie overzicht van alle plekken in paragraaf 3.2). In 2003 is hiervoor een maximum afstand van 300 meter voor gekozen. Gezien dit niet altijd in de praktijk haalbaar is, is een afstand van 300 meter een streven en geen eis.

• Uit de inwonerenquête van SIR Communicatie Management blijkt dat de HUP’s voor zowel de meerderheid van hondenbezitters als niet-hondenbezitters naar behoren functioneert. HUP’s worden altijd aangeduid met een speciaal bordje (zie paragraaf 3.5).

• 2.

  Er geldt voor de gehele gemeente een opruimplicht, met uitzondering van de HUP’s. Uitwerpselen dienen dus onmiddellijk nadat de hond zich er van heeft ontdaan te worden opgeruimd.

• Op basis van artikel 2;58 lid 1 en 2 moet hondenpoep direct nadat de hond zich ervan heeft ontdaan te worden opgeruimd. Degene die de betreffende hond uitlaat is hier verantwoordelijk voor.

• 3.

  Hondeneigenaren of houders zijn verplicht te allen tijde opruimmiddelen voor hondenpoep bij zich te dragen.

• De gemeente vindt het van dat de openbare ruimte netjes, veilig en gezond is voor iedereen. Daarom geldt een opruimplicht voor de gehele openbare ruimte, met uitzondering van de aangewezen hondenuitlaatplekken. Daarom dienen hondenbezitters en/of houders en/of degene die de hond uitlaat, op grond van artikel 2;58 lid 3 van de APV te allen tijde een opruimmiddel mee te hebben zoals hondenpoepzakjes, poepschepje of broodzakje tijdens het uitlaten van de hond(en).

• 4.

  Er worden gratis hondenpoepzakjes uitgegeven bij aangestelde punten

• Gezien het verplicht is om tijdens het uitlaten van een hond een opruimmiddel mee te dragen voor het verwijderen van hondenpoep wil de gemeente hondenbezitters/hondenhouders tegemoet komen door gratis hondenpoepzakjes te faciliteren.

• 5.

  Het is niet toegestaan hondenpoep (in zakjes) te deponeren in goten en putten

• Hoewel in het verleden werd aangegeven dat hondenpoep (in zakjes) in de goot of put mogen worden gegooid is dit anno 2023 achterhaalt. Hondenpoepzakjes in putten en goten zorgen voor -verstoppingen en andere onwenselijkheden. Daarom dienen gevulde hondenpoepzakjes te worden gedeponeerd in de reguliere openbare prullenbakken of mee te worden genomen naar huis om daar te worden weggegooid in container/prullenbak.

• 6.

  Zakjes met hondenpoep dienen te worden gedeponeerd in de reguliere prullenbakken of te worden meegenomen naar huis om daar in de afvalbak te worden gegooid.

• De gemeente Twenterand heeft geen speciale prullenbakken voor hondenpoep. Hondenpoepzakjes dienen dus in de reguliere prullenbakken te worden gegooid. Figuur 1 laat de meest voorkomende openbare prullenbakken zien in de gemeente Twenterand.

Figuur 1: Openbare prullenbakken

3.2 HONDENUITLAATPLEKKEN

In vorige paragrafen is uitgelegd dat de gemeente Twenterand 43 HUP’s telt waar men hondenpoep mag blijven liggen. Een HUP wordt door het college van Burgemeester en Wethouders aangewezen. Er kunnen dus bij ingang van deze nota HUP’s zijn toegevoegd of afgeschaft. Onderstaande lijst zal niet worden geactualiseerd, echter de Uitlaatkaart (zie figuur 2) en onderstaande tabel op de site van de gemeente wordt wel aangepast wanneer er verandering plaatsvindt in de hoeveelheid HUP’s.

In wat volgt wordt eerst door middel van een lijst de aangewezen HUP’s opgesomd.

Figuur 2: Uitlaatkaart gemeente Twenterand²

Op de site van de gemeente is zowel een lijstversie als een kaartversie (zie voorbeeld figuur 2) te vinden waarop alle hondenuitlaatplekken staan. Op bovenstaande Uitlaatkaart (figuur 2) kan worden ingezoomd zodat men niet alleen kan zien waar de dichtstbijzijnde HUP zich bevindt, maar ook hoe groot de HUP is. Bovendien zijn de hondenspeelvelden en ophaalpunten voor poepzakjes op de kaart te vinden.

3.3 REGELS AANLIJNEN

Ten aanzien van het aanlijnen van honden gelden de volgende regels:

• 1.

  Honden dienen binnen de bebouwde kom te allen tijde te worden aangelijnd tenzij zij zich begeven op een door het college aangewezen hondenlosloopgebied.

• Een voorbeeld van zo'n hondenlosloopgebied binnen de bebouwde kom zijn de hondenspeelvelden.

• 2.

  In de gemeente Twenterand zijn in november 2023 drie hondenspeelvelden, in Den Ham, in Vroomshoop en een in Westerhaar-Vriezenveensewijk. Deze speelvelden zijn omheind waardoor er een veilige plek is gecreëerd voor zowel mens als hond. Op deze plekken is het toegestaan de hond los te laten lopen (aangeduid met speciaal bord, zie figuur 6).

• 3.

  In het buitengebied is het toegestaan de hond los te laten lopen, tenzij anders besloten door het college.

• Een voorbeeld van een plek in het buitengebied waar wel een aanlijnplicht geldt is de Fayersheide. Hier is daarom een bordje is geplaatst met huisregels waarin is besloten dat honden aangelijnd dienen te zijn bij betreding van het gebied. Het bordje met de huisregels zijn op meer plekken geplaatst in het buitengebied (meestal op plekken waar natuurrecreatie plaatsvindt). Een voorbeeld van het bordje staat in paragraaf 3.5.

• 4.

  Op kinderspeelplaatsen en speelweiden zijn honden überhaupt niet toegestaan.

• Op basis van de APV (artikel 2:57 lid 1a) zijn honden verboden op speelplaatsen en speelweiden. De reden is om veiligheid te waarborgen en hondenpoepoverlast te voorkomen.

Voor regels omtrent muilkorven wordt doorverwezen naar de huidige APV.

3.4 GEMEENTELIJKE ROL TEN AANZIEN VAN HONDENVOORZIENINGEN

De gemeente is verantwoordelijk voor een veilige, leefbare en aantrekkelijke woonomgeving. Daarom neemt de gemeente veel verantwoordelijkheid ten aanzien van het uitvoeren van dit hondenbeleid. Dit doet de gemeente om zowel hondenbezitters als niet-hondenbezitters tegemoet; door middel van dit beleid wordt er op toegezien dat overlast van honden(poep) zo veel mogelijk wordt beperkt voor iedereen. Daarom is de gemeente verantwoordelijk voor de volgende punten:

• -

  De gemeente is verantwoordelijk voor het verwijderen van de hondenpoep bij de HUP’s.

• -

  De gemeente is verantwoordelijk voor het legen en reinigen van de openbare prullenbakken waar hondenpoep in wordt gedeponeerd

• -

  De gemeente is verantwoordelijk voor het opstellen en handhaven van de regels omtrent honden(poep)

• -

  De gemeente is verantwoordelijk voor de communicatie naar inwoners omtrent het hondenbeleid, het gebruik van de HUP’s en andere hondenvoorzieningen

• -

  De gemeente is verantwoordelijk voor het toezien op het beleid in de praktijk en het verwerken en nagaan van klachten ten aanzien van honden(poep)

Natuurlijk vraagt de gemeente de hondenbezitter ook zijn/haar verantwoordelijkheid te nemen ten aanzien van het opvolgen van de regels die in deze beleidsnota zijn opgenomen.

3.5 BORDJES

Binnen de gemeente Twenterand zijn verschillende bordjes te vinden ten aanzien van honden. Deze borden geven aan om wat voor een plek het gaat en welke regels daar dan aan verboden zijn.

Figuur 3: Bij kinderspeelplaatsen staan bordjes ‘verboden voor honden’. Uiteraard is het ontbreken van een dergelijk bordje bij een speelterrein (bijvoorbeeld als een bordje vernield is en nog niet is teruggeplaatst) niet een vrijbrief om vooralsnog honden er te laten lopen (zowel aangelijnd als los). Artikel 2:57 lid 1a is te allen tijde van toepassing. Een bordje is slechts een herinnering aan deze regel.

Figuur 4: Bij HUP’s staat met een bordje aangegeven dat honden daar zich mogen ontdoen van uitwerpselen. Met dit bord wordt dus ook bedoeld dat de hondenbezitter of houder niet verplicht is hier de poep op te ruimen.

Figuur 5: Bij plekken waar poep vaak blijft liggen waar het niet mag worden tijdelijke bordjes geplaatst om mensen erop te attenderen dat het geen HUP is. Hier staat daarom op ‘Poep goed’, ofwel; laat uw hond op de juiste plaats (HUP) poepen als u de hondenpoep niet zelf wil opruimen.

Figuur 6: Bij hondenspeelplekken staan bordjes met bepaalde huisregels die zijn opgenomen om de speelplekken veilig en schoon te houden. Zoals staat aangegeven op het bord mogen honden binnen de hekken van een hondenspeelveld los lopen.

Figuur 7: Dit bordje is geplaatst bij de ingang van de Fayersheide en geeft de huisregels aan die gelden wanneer dit gebied wordt betreed.

In de bestuurlijke termijn 2018-2022 werd de hondenbelasting afgeschaft in de gemeente Twenterand. De voornaamste reden hiervoor was dat de opbrengst uit hondenbelasting in de pot voor algemene middelen terecht kwam en niet rechtstreeks ten goede kwam van hondenvoorzieningen in de gemeente.

Tot op heden betalen hondeneigenaren geen hondenbelasting in de gemeente Twenterand.

Anno 2023 telt de gemeente Twenterand drie BOA’s/toezichthouders. Sinds het vaststellen van de Kadernota 2023 is er 1 fte extra beschikbaar binnen toezicht en handhaving. Deze fte is met name nodig om te kunnen blijven inzetten op de speerpunten van het Integraal Veiligheidsbeleid en op de grootste risicofactoren, waaronder drugsoverlast (door hangjeugd) en evenementencontroles. Een van de speerpunten en tegelijkertijd een risicofactor is ook verontreiniging en overlast door honden. Dit wordt gezien als risico voor de fysieke leefomgeving omdat de pakkans klein is en de overlast groot. Het is niet een direct risico voor de openbare veiligheid, maar wel een grote storende factor voor het woongenot en de beleving van de openbare ruimte. Daarom zal de extra fte op handhaving ook ingezet worden op het controleren van de naleving van dit hondenbeleid.

Om het handhaven van dit hondenbeleid te vereenvoudigen voor toezichthouders en BOA’s zijn zij uitgerust met onder anderen een warmtebeeld-camera en een verrekijker.³ Gezien er sprake moet zijn van een ‘heterdaad’ voordat iemand beboet kan worden.

Ten aanzien van het opvolgen van het hondenbeleid houden BOA’s toezicht in de openbare ruimte. Hier gaat een preventieve werking van uit; doordat een BOA zichtbaar is in de gemeente zullen mensen minder snel een overtreding begaan.

Een ontwikkeling van de afgelopen jaren is dat BOA’s vaker een waarschuwing afgeven bij het niet naleven van het hondenbeleid. Dit gebeurt met name wanneer een er niet volledige zekerheid is van een heterdaad. Bij een waarschuwing wordt geen boete uitgeschreven maar wordt men wel geattendeerd op het naleven van het hondenbeleid.

Een BOA kan een boete uitschrijven wanneer iemand op heterdaad wordt betrapt op het niet naleven van het hondenbeleid. De boetetarieven zijn vastgesteld en worden jaarlijks geïndexeerd. Aan overtredingen worden verschillende feitcodes gekoppeld (bijvoorbeeld F 145 a). De volgende boetes zijn van toepassing in december 2023.

Aanlijnen en verblijven

• -

  F 145 a: een hond op een openbare plaats binnen de bebouwde kom laten verblijven/lopen terwijl deze niet is aangelijnd: 100 euro

• -

  F 145 b: een hond laten verblijven/lopen (zowel aangelijnd als niet-aangelijnd) op een publiek toegankelijk speelweide/-plaats zandbak/aangewezen plaats: 150 euro

• -

  F 145 e: hond op door college of burgemeester aangewezen plaats buiten de bebouwde kom niet aangelijnd laten lopen/verblijven: 100 euro

Opruimmiddelen

• -

  F 145 d: Geen opruimmiddel meedragen voor verwijderen van hondenpoep : 100 euro

Verwijderen hondenpoep

• -

  H 326; als verantwoordelijke niet onmiddellijk opruimen van hondenpoep: zie APV

Recreatiegebieden

• -

  F 212 g: een hond meenemen naar een recreatiegebied buiten de toegestane periode: 100 euro. ⁴

Allereerst wordt door het vaststellen van deze gebundelde beleidsnota opnieuw bekendheid gegeven aan de beleidsregels. Het beleid wordt duidelijk op de website gecommuniceerd. Daarnaast zal er een samenvatting op de site worden gezet met bijbehorende Uitlaatkaart. De kaart is dynamisch en kan eenvoudig door de gemeente worden aangepast, bijvoorbeeld wanneer een nieuw hondenspeelveld wordt geopend.

In de openbare ruimte bestaat al communicatie door middel van de in paragraaf 3.5 genoemde bordjes. Het plaatsen van extra of andere bordjes wordt als niet-wenselijk geacht door de gemeente, gezien bordjes gevoelig zijn voor vandalisme. Daarom houdt de gemeente het bij de bestaande bordjes.

In januari, februari en maart van het jaar 2024 aandacht worden besteed aan deze nota hondenbeleid. Deze promotie is er met name op gericht mensen te stimuleren de beleidsregels na te leven en hen wegwijs te maken in de voorzieningen die de gemeente aanbiedt.