Tijdelijke beleidsregels voor de omgang van bodemverontreiniging en bodemsanering gemeente Nieuwegein 2024

Bijlage - Inhoudelijke toelichting op de beleidsstukken

Horend bij B&W voorstel Overnemen bestaand (provinciaal) beleid bodemverontreinigingen en bodemsaneringen onder de Omgevingswet

• 1.

  Handelingskader voor diffuus lood in de bodem.

• 2.

  Handelingskader OCB Kromme Rijnstreek.

• 3.

  Circulaire bodemsanering 2013.

• 4.

  De memo “Risicogrenzen ten behoeve van de vaststelling van Interventiewaarden voor PFOS, PFOA en Gen X”.

Bovenstaande stukken hebben alle betrekking op beleid wat onder de Omgevingswet onder de bevoegdheid van de gemeente komt te vallen. Dit betreft over het algemeen beleid van toepassing op het moment dat de interventiewaarde wordt overschreden en betrekking heeft op mogelijke saneringssituaties.

Handelingskader diffuus lood in de bodem

Met dit handelingskader geeft de Provincie Utrecht aan hoe tot de inwerkingtreding van de Omgevingswet:

• -

  de risico’s van diffuus lood voor jonge kinderen beperkt kunnen worden, op basis van de adviezen van het RIVM;

• -

  zij de afspraken in het bodemconvenant 2016-2020 uitvoert;

• -

  zij deze opgave op een kosteneffectieve en doelgerichte manier aanpakt;

• -

  zij een verdere invulling geeft aan de wettelijke kaders van de Wbb ten aanzien van diffuus lood en de in voorbereiding zijnde Omgevingswet;

• -

  zij een verdere invulling geeft aan de rolverdeling tussen overheden.

Na inwerkingtreding van de Omgevingswet kunnen gemeenten als bevoegd gezag zelf invulling geven aan de aanpak van (diffuse) bodemverontreinigingen en de voorgestane aanpak overnemen in hun Omgevingsplan.

Het handelingskader is voor een groot deel uitgevoerd. Voor de beoordeling van situaties/ onderzoeken blijven een aantal onderdelen van belang. Dit betreffen:

• -

  Het verstrekken van gebruiksadviezen in aandachtsgebieden.

• -

  De wijze waarop omgegaan wordt met kinderspeelplekken op het moment dat deze worden gerealiseerd of heringericht.

• -

  De beoordeling van statische en ook nieuwe situaties/ bestemmingswijzigingen waarbij voor het nemen van maatregelen afgeweken kan worden van de standaard maatregelen en er volstaan kan worden met eenvoudige inrichtingsmaatregelen voor de activiteit Saneren.

Handelingskader OCB Kromme Rijnstreek

Het handelingskader voor het omgaan met organochloorbestrijdingsmiddelen (OCB) in de bodem van de Kromme Rijstreek van 3 december 2021 (ref nr. 823BF3DO) geeft aan hoe omgegaan kan worden met de (ecologische) risico’s van OCB in de Kromme Rijnstreek (gemeenten Wijk bij Duurstede, Houten en Bunnik). Aangezien ook Nieuwegein in de jaren ’50 van de vorige eeuw veel fruitteelt heeft gekend, is dit ook in Nieuwegein aan de orde. Dit handelingskader geeft een verdere invulling aan de wettelijke kaders van de Wbb voor OCB en de Omgevingswet. Het omschrijft het regionale beleid waarmee de overheden binnen de Kromme Rijnstreek de problematiek van de met OCB verontreinigde (voormalige) boomgaarden aanpakken. Na inwerkingtreding van de Omgevingswet kunnen gemeenten als bevoegd gezag zelf nadere invulling geven aan de aanpak van (diffuse) bodemverontreinigingen; zij kunnen de in dit document beschreven aanpak direct overnemen in hun Omgevingsplan. Met dit handelingskader is hergebruik binnen de begrenzing van (voormalige)boomgaardpercelen onder voorwaarden toegestaan tot 2,5 keer de interventiewaarde. Zonder dit kader is hergebruik boven de interventiewaarde niet toegestaan.

Circulaire bodemsanering 2013

De Circulaire bodemsanering 2013 geeft met name uitwerking aan het saneringscriterium waarmee wordt vastgesteld of een spoedige sanering noodzakelijk is. Daarnaast wordt ingegaan op de uitwerking van de saneringsdoelstelling en de aanpak van verontreinigingen.

De Circulaire is niet volledig verwerkt in de Omgevingswet en onderliggende besluiten en bevat elementen die van belang zijn voor een goede overgang naar de Omgevingswet. Door de mogelijkheid te hebben deze toe te passen als het aangeboden instrumentarium in het kader van de Omgevingswet niet toereikend is worden zo mogelijkheden gegeven om zoveel mogelijk beleidsneutraal over te gaan. De Circulaire wordt dan gehanteerd als regelgeving wanneer de Omgevingswet onvoldoende mogelijkheden biedt om de voorkomende situatie goed te kunnen beoordelen.

Bij de uitwerking van beleid en regels om te kunnen voldoen aan de Kaderrichtlijn water (KRW) liep ook de provincie er tegenaan dat het Rijk de Circulaire intrekt en de Omgevingswet geen vervangende regels heeft opgenomen. Daarom heeft de provincie ervoor gekozen in haar omgevingsverordening en het bodem- en water programma regels op te nemen waarbij ook de Circulaire bodemsanering 2013 van toepassing wordt verklaard. De Circulaire kent dus blijvend een bredere toepassing.

Het advies is om de Circulaire in elk geval toe te passen in de volgende situaties:

• -

  Nader invulling geven aan het begrip “onaanvaardbaar humaan risico’s” en “aanzienlijke bedreiging drinkwatervoorziening”.

• -

  Mogelijke saneringsmaatregelen anders dan graven en isoleren (zie bijlage 4 paragraaf 2.2).

• -

  Eisen aan dikte van leeflagen (zie bijlage 4 paragraaf 2.3)

Memo “Risicogrenzen ten behoeve van de vaststelling van Interventiewaarden voor PFOS, PFOA en Gen X”

De memo “Risicogrenzen ten behoeve van de vaststelling van Interventiewaarden voor PFOS, PFOA en Gen X” van het RIVM heeft betrekking op nieuwe bodemverontreiniging en historische bodemverontreiniging met PFAS. Door het beleid uit deze memo over te nemen door dit vast te stellen kunnen verontreinigingssituaties met PFAS beoordeeld worden en worden er saneringscriteria vastgelegd. Het gebruiken van dit beleid betreft een tijdelijke situatie tot het moment dat de minister landelijke normen in de wet vastlegt. Er is nog geen duidelijkheid wanneer dit plaatsvindt. Daarom is ervoor gekozen gemeenten te adviseren om dit beleid over te nemen. Door het ontbreken van landelijke regelgeving kan zonder dit beleid niet worden bepaald op welk moment een saneringsplicht ontstaat voor een PFAS verontreiniging.

Bronnen van de beleidsstukken

• 1.

  Handelingskader voor diffuus lood in de bodem | Lokale wet- en regelgeving (overheid.nl)

• 2.

  Provinciaal blad 2022, 2387 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)

• 3.

  Staatscourant 2013, 16675 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)

• 4.

  memo Risicogrenzen ten behoeve van de vaststelling van Interventiewaarden voor PFOS, PFOA en GenX.pdf