| Organisatie | Noordoostpolder |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Nota reserves en voorzieningen 2024 |
| Citeertitel | Nota reserves en voorzieningen 2024 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | financiën en economie |
| Eigen onderwerp |
Deze regeling vervangt de Nota reserves en voorzieningen, vastgesteld op 12 december 2016.
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2024 | nieuwe regeling | 11-12-2023 |
De raad van de gemeente Noordoostpolder;
Gelezen het voorstel van het college van 5 december 2023;
Gelet op artikel 212, eerste lid, van de Gemeentewet en artikel 14 van de Financiële beheersverordening;
Gelezen het advies van de commissie Bestuur, Financiën en Economische zaken;
Besluit vast te stellen: Nota reserves en voorzieningen 2024
De nota Reserves en Voorzieningen is bedoeld voor de kaderstellende rol van de raad en vormt het raamwerk waarbinnen het college van Burgemeester en Wethouders met reserves en voorzieningen dient om te gaan.
De Financiële beheersverordening gemeente Noordoostpolder op basis van artikel 212 van de Gemeentewet vormt de basis van de gemeentelijke kaders omtrent Reserves en Voorzieningen (zie bijlage 3 voor de relevante wetteksten). In artikel 14 van de Financiële beheersverordening staat onder ander dat het college van Burgemeester en wethouders ten minste eens in de vier jaar de raad een geactualiseerde nota reserves en voorzieningen aanbiedt.
Ten aanzien van reserves en voorzieningen hanteert de gemeente Noordoostpolder de volgende uitgangspunten:
Taken dienen binnen de jaarlijkse exploitatie te worden gerealiseerd. Voordat een voorstel wordt gedaan om voor een bepaald doel een voorziening of een reserve in te stellen, wordt onderzocht of het doel of maatschappelijk effect ook gerealiseerd kan worden zonder een reserve of voorziening in te stellen. Op deze manier blijven de gemeentelijke middelen zoveel mogelijk zichtbaar in de exploitatie. Het bovenmatig inzetten op bestemmingsreserves vermindert namelijk de inzichtelijkheid van de bedrijfsvoering.
Het beleid met betrekking tot reserves en voorzieningen moet eenvoudig en transparant zijn. Daar waar mogelijk wordt complexe systematiek vermeden.
Reserves worden niet gevormd naar aanleiding van onderuitputting van bepaalde begrotingsposten en budgetten.
Onderuitputting kan wel leiden tot een positief rekeningresultaat aan het einde van een boekjaar. Besloten kan worden dit resultaat via resultaatbestemming toe te voegen aan reserves (algemene reserve en/of bestemmingsreserves).
Volgens het BBV moeten in de toelichting op de balans de aard en reden, alsmede de jaarlijkse mutaties van de reserves en voorzieningen, worden toegelicht (artikel 54 respectievelijk 55 BBV). In Noordoostpolder wordt ter onderbouwing van de voorzieningen en reserves op het gebied van onderhoud veelal aangesloten bij de door het college vastgestelde onderhoudsplanningen.
Bestemmingsreserves hebben in principe een korte doorlooptijd met als uitgangspunt een periode van vier jaar. Deze periode is gelijk aan een raads- en collegeperiode.
Bij de herijking van reserves kan de gemeenteraad de individuele bestemmingsreserves heroverwegen of de levensduur juist verlengen. De reserve beleidsplan en de algemene reserve grondexploitatie vormen een uitzondering op genoemde doorlooptijd van vier jaar.
2. Inhoud en strekking van deze nota
2.1 Verschillen reserves en voorzieningen
Er zijn duidelijke verschillen tussen reserves en voorzieningen:
Stortingen in en vrijval van voorzieningen zijn onderdeel van de lasten en de baten (exploitatie). De aanwending van een voorziening wordt rechtstreeks op de voorziening gemuteerd en wordt daarom niet als last of baat beschouwd, maar verloopt via de balans. Mutaties in reserves zijn altijd onderdeel van de resultaatbestemming.
Het principe van reserves is dat de raad te allen tijde het doel en/of de bestemming kan wijzigen. Voor een dergelijke wijziging is altijd een raadsbesluit nodig. Het doel van een voorziening kan in principe vanwege het verplichtende karakter van een voorziening niet worden gewijzigd. Als dit toch nodig is, dan is het vaststellen van deze formele wijziging voorbehouden aan de raad. In het BBV en bijbehorende stellige uitspraken van de commissie BBV is al veel geregeld. Hierdoor is de gemeentelijke beleidsvrijheid beperkt.
Onderstaande tabel biedt een overzicht van de voornaamste verschillen:
3. Beleidskaders reserves en voorzieningen
In deze nota wordt verstaan onder:
Het eigen vermogen is het verschil tussen de activa en het vreemd vermogen van de gemeente. Het eigen vermogen van de gemeente op de balans bestaat uit de algemene reserve, de bestemmingsreserves en uit het gerealiseerde resultaat van het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. Het gerealiseerde resultaat wordt afzonderlijk opgenomen in de balans als onderdeel van het eigen vermogen.
Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.
Het BBV maakt op grond van artikel 43 onderscheid tussen de bestemminsreserves en de algemene reserve. In Noordoostpolder wordt bovendien binnen de bestemmingsreserves nog een onderscheid gemaakt tussen afschrijvingsreserves en overige bestemmingsreserves.
De reserves zijn ingedeeld op grond van het doel waarvoor ze zijn gevormd:
De standen van de reserves zijn vermeld in bijlage 1 van deze nota.
De algemene reserve dient voor het opvangen van nadelige exploitatiesaldi en onvoorzienbare risico’s, zonder dat de reguliere bedrijfsvoering daaronder lijdt. De algemene reserve heeft dan ook een bepaald minimumniveau, en is niet vrij aanwendbaar.
Dit minimumniveau is niet wettelijk bepaald. Het hangt sterk af van de aanwezige risico’s in de gemeente en de wijze waarop deze risico’s zijn afgedekt. Gemeenten gaan hier in het algemeen verschillend mee om. Normen die ter bepaling van het gewenste niveau worden gehanteerd zijn bijvoorbeeld een percentage van het totale jaarlijkse uitgavenbudget van de gemeente of een vast bedrag per inwoner.
Welbeschouwd is er wel indirect een norm voor de minimumpositie van de algemene reserve. Pas als een gemeente in financieel zwaar weer verkeert en de algemene reserve onder dit minimum staat, dan komt een gemeente in aanmerking voor een aanvullende uitkering vanuit het Rijk. Dit wordt ook wel de artikel 12-norm genoemd. De reden dat deze norm relatief laag ligt, hangt samen met het uitgangspunt van het artikel 12–beleid dat een gemeente eerst zoveel mogelijk eigen middelen moet inzetten alvorens zij het Rijk benadert voor extra middelen.
Gemeente Noordoostpolder hanteert voor de algemene reserve een omvang van ten minste 15% van het structurele begrotingsresultaat vóór resultaatbestemming en exclusief de lasten betreffende de grondexploitaties, afvalstoffenheffing, rioolrechten en begraafrechten. Als de algemene reserve onder de kritische ondergrens van 15% komt, worden maatregelen genomen en vindt aanvulling van de algemene reserve plaats.
In bijlage 1 van deze nota ziet u de stand van de algemene reserve per 1 januari 2023.
Conform de nota Waardering, Activeren en Afschrijven 2024 wordt voor investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut normaliter een afschrijvingsreserve gevormd.
Bij afschrijvingsreserves is er nadrukkelijk sprake van een vastgelegde toekomstige aanwending maar er bestaat op dat moment geen (wettelijke of feitelijke) verplichting jegens een derde zoals bij voorzieningen het geval kan zijn.
Wel is het zo indien afschrijvingsreserves voor een ander doel gebruikt worden dan zullen andere middelen voor het dekken van de kapitaallasten moeten worden aangewezen.
In bijlage 1 van deze nota ziet u de stand van de afschrijvingsreserves per 1 januari 2023.
4.3 Overige bestemmingsreserves
De omvang van de overige bestemmingsreserves is per 1 januari € 85 mln waarvan het grootste deel beklemd is, voortvloeiende uit besluitvorming van de gemeenteraad.
In bijlage 1 van deze nota ziet u de stand van de afschrijvingsreserves per 1 januari 2023.
Deze reserve is gevormd uit de afkoopsom ontvangen van een projectontwikkelaar ten behoeve van het toekomstig onderhoud (na voltooiing van het project) van de openbare voorzieningen. | |
Deze reserve is bedoeld voor de realisatie van de toekomstige vervanging van bruggen in Noordoostpolder. | |
Deze reserve is gevormd om het inzicht te vergroten in (de realisatie van) de projecten van het Investeringsbudget Landelijk Gebied. | |
De reserve is bestemd als cofinanciering van Leader-projecten. | |
Deze reserve is bedoeld om incidentele lasten met betrekking tot onderwijshuisvesting op te vangen | |
E071 Onderhoud en aanpassing gebouwen primair en speciaal onderwijs | |
Deze reserve is gevormd om de lasten voor onderhoud en aanpassing van het financieel kader onderwijshuisvesting te kunnen dekken. | |
De reserve dient voor het groot onderhoud van de MFC Tollebeek en MFC Nagele, die in 2011 zijn gebouwd. | |
Deze reserve is bedoeld om de toekomstige vervanging van speelplaatsen c.q. speeltoestellen conform het vastgestelde vervangingsplan te kunnen dekken. | |
Deze reserve is gevormd om uitvoering te geven aan de uit te voeren bronmaatregelen aan de bestaande rioleringsstelsels. | |
Deze reserve is ingesteld om het risico af te dekken dat de gemeente loopt door middel van het verstrekken van zogenoemde ‘startersleningen’. | |
Deze reserve is ingesteld om de afschrijvingslast van de aanschaf van de elektrische auto te dekken alsmede de leasetermijnen van de bijbehorende accu’s. | |
Deze reserve is bedoeld om de uitgaven en inkomsten inzake de restauratie van (gemeentelijke) monumenten te af te zonderen. | |
Deze reserve wordt ingezet om de lasten voortvloeiende uit de ‘subsidieregeling groot onderhoud kerktorens’ te dekken. | |
Deze reserve is ingesteld om het risico af te dekken dat de gemeente loopt door middel van het verstrekken van zogenoemde ‘duurzaamheidsleningen’. | |
Deze afschrijvingsreserve is ingesteld met als doel de afschrijvingslasten met betrekking tot specifieke hardware/software te kunnen dekken. | |
Deze reserve is ingesteld ter bekostiging van de bevordering van particuliere woningbouw in Nagele. Voeding heeft ineens plaatsgevonden (saldo van vooruit ontvangen VER-gelden en dekking ISV II). | |
Deze reserve is ingesteld om uitvoering te kunnen geven aan het raadsbesluit specifieke budgetten via de resultaatbestemming te kunnen overhevelen naar een volgend begrotingsjaar. | |
Deze reserve is ingesteld om het risico af te dekken dat de gemeente loopt door middel van het verstrekken van zogenoemde ‘blijversleningen’. | |
Deze reserve is een samenvoeging van de reserve Kunstwerken en de reserve Kunstopdrachten en wordt voor dit doel ingezet. | |
Deze reserve is gevormd ter dekking van herstelkosten van achteruitgang in kwaliteit van het straatwerk bij de aanleg van glasvezel in Noordoostpolder. | |
Overschotten en tekorten ten opzichte van het jaarlijks voor Voorzien in Vastgoed-projecten beschikbare budget op de programmabegroting worden met deze bestemmingsreserve verrekend. | |
5.1 Toelichting op de voorzieningen
In deze paragraaf wordt per voorziening een toelichting gegeven omtrent functie en bestedingsdoel.
In Noordoostpolder wordt binnen de voorzieningen onderscheid gemaakt tussen:
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s:
Deze voorziening is gevormd ten behoeve van medewerkers van gemeente Noordoostpolder die vanaf 2022 mee kunnen doen aan de regeling verlofsparen. | |
Voorzieningen ter egalisering van kosten:
Bij raadsbesluit van 9 juli 2019 is de voorziening groot onderhoud Carillon ingesteld. Deze voorziening is ten behoeve van het gelijkmatig verdelen van de onderhoudslasten van het Carillon. | |
Deze voorziening is ten behoeve van een gelijkmatige verdeling van de onderhoudslasten van het eerste kunstgrasveld Ervenbos over een aantal begrotingsjaren. | |
Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt geheven:
Voorziening voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is:
Bijlage 3 Relevante wet- en regelgeving
De raad stelt bij verordening de uitgangspunten voor het financiële beleid, alsmede voor het financiële beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie vast. Deze verordening waarborgt dat aan de eisen van rechtmatigheid, verantwoording en controle wordt voldaan.
BESLUIT BEGROTING EN VERANTWOORDING GEMEENTEN PROVINCIES
De paragraaf betreffende de financiering bevat in ieder geval de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille en geeft inzicht in de rentelasten, het renteresultaat, de wijze waarop rente aan investeringen, grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend en de financieringsbehoefte.
Rentetoevoegingen aan voorzieningen zijn niet toegestaan.