Handreiking afwijkingsmogelijkheden Geluidsnota Amersfoort Wet geluidhinder

Toelichting

Inleiding

In de Geluidsnota Amersfoort Wet geluidhinder zijn regels opgenomen om geluidoverlast door weg- en railverkeerslawaai te voorkomen. De regels in de Geluidsnota sluiten aan bij de Wet geluidhinder en zijn primair gericht op permanente situaties. Voor tijdelijke woningen (tot 10 jaar) regelt de Wet geluidhinder niets. In de Geluidsnota is opgenomen dat we in het kader van een goede ruimtelijke ordening tijdelijke woningen hetzelfde behandelen als permanente woningen.

Recente landelijke ontwikkelingen (zoals de oorlog in de Oekraïne, de crisis in de asielopvang en de landelijke inzet om dakloosheid tegen te gaan) maken dat er sneller en meer betaalbare (tijdelijke) woningen nodig zijn. Het realiseren van tijdelijke woningen kan daarbij een (tijdelijke) oplossing bieden: vanwege de kortere planologische procedures en kortere bouwtijd kunnen dit soort woningen sneller gerealiseerd worden. Hiermee wordt het versneld huisvesten van verschillende doelgroepen, waaronder die met een acute huisvestingsvraag, in een krappe woningmarkt mogelijk.

Het streven is dat mensen ergens versneld tijdelijk kunnen wonen en vervolgens doorstromen naar een permanente woning. Voor deze specifiek tijdelijke woningen vinden wij het aanvaardbaar om niet dezelfde geluidbeperkende maatregelen te eisen als in de Geluidsnota verplicht worden gesteld, maar hiervan af te kunnen wijken, zolang sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Het afwijken van de normen voor permanente woningen komt het doel van tijdelijke woningen ten goede; het zorgt ervoor dat er sneller woningen kunnen worden toegevoegd en het helpt bij de financiële haalbaarheid. Er komen ook meer locaties in beeld, die zich overal door de stad kunnen bevinden.

In hoofdstuk 6 van de Geluidsnota is voor het College de bevoegdheid opgenomen om in afwijkende situaties een specifieke afweging te maken. Om te borgen dat ook bij afwijking van de Geluidsnota ten aanzien van tijdelijke woningen sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat geven we in deze Handreiking een richting om te kunnen afwijken van de Geluidsnota voor tijdelijke woningen. In de Geluidsnota zijn maatregelen opgenomen om een goed woon- en leefklimaat te borgen. Voor tijdelijke woningen kan worden afgeweken van de Geluidsnota als voldaan wordt aan de in deze Handreiking afwijkingsmogelijkheden Geluidsnota Amersfoort Wet geluidhinder opgenomen maatregelen. Door deze maatregelen toe te passen, wordt ook bij een hogere geluidbelasting geborgd dat sprake is van een voldoende woon- en leefklimaat. Aangezien iedere situatie anders is, zal bij ieder besluit apart worden gemotiveerd op welke wijze een voldoende woon- en leefklimaat geborgd wordt. Het College besluit uiteindelijk over elke specifieke afwijking.

Looptijd

De looptijd van de Handreiking afwijkingsmogelijkheden voor tijdelijke woningen is tot 2030. De Handreiking is op dit moment nodig omdat de nood hoog is wat betreft de beschikbaarheid van woningen. Op termijn is het echter de bedoeling om terug te gaan naar het beleid dat is verwoord in de Geluidsnota Amersfoort Wet geluidhinder, om tijdelijke woningen hetzelfde te behandelen als permanente woningen. Aansluitend bij het Deltaplan Visie en Aanpak Woonopgave Amersfoort uit 2019, is ervoor gekozen om de handreiking in 2030 te laten vervallen. Mochten de afwijkingsmogelijkheden voor tijdelijke woningen dan nog steeds nodig zijn, dan moet daarover opnieuw worden besloten.

Doel en werkwijze

De handreiking is bedoeld om zo eenduidig, eenvoudig en duidelijk mogelijk kaders te geven voor het afwijken van de Geluidsnota ten behoeve van tijdelijke woningen. Dit verlaagt ook de onderzoekslasten en voorkomt het gebruik en onevenredig hoge kosten van bouwmaterialen -bijvoorbeeld voor een geluidscherm- voor de korte termijn waar het hier over gaat. Met deze standaard regels voorkomen we dat de geluidbelasting en de gevelwering in detail moeten worden bepaald en wordt het binnenniveau van 40 dB bij transformatie of 35 dB bij nieuwbouw geborgd.

Wel gaan we graag over elk plan het gesprek aan. Elke situatie is maatwerk. We kijken graag samen met de initiatiefnemer per locatie welke verbeterpunten mogelijk zijn. Hierbij vinden wij het belangrijkste aspect dat mensen goed kunnen slapen. Waar zonder moeite of te hoge kosten winst te halen is, streven we in eerste instantie naar de geluideisen uit de Geluidsnota. Wanneer dit niet haalbaar is kan afgeweken worden, maar is het streven in te zetten op een betere geluidkwaliteit dan de minimale eisen, als onderdeel van de integrale afweging voor een goede ruimtelijke ordening.

Bestaand en nieuw

We maken een onderscheid tussen bestaande panden die worden getransformeerd tot tijdelijke woningen en locaties waar tijdelijke woningen nieuw worden gebouwd. Dat doen we omdat de uitgangssituatie anders is bij een bestaand gebouw ten opzichte van de mogelijkheden bij nieuwbouw.

Bij transformaties gaan we uit van een standaard gevelwering van 20 dB. Tijdelijke woningen zijn dan zonder meer mogelijk bij een geluidbelasting tot en met 60 dB, omdat in dat geval een binnenniveau van 40 dB gehaald wordt. Als de geluidbelasting hoger ligt dan 60 dB, moet worden aangetoond dat een binnenniveau van 40 dB gehaald kan worden in geluidgevoelige ruimten. In dat geval zijn geen maatregelen nodig. Als het binnenniveau van 40 dB niet gehaald wordt zijn in het kader van een goede ruimtelijke ordening extra maatregelen nodig om dit toch voor elkaar te krijgen.

Bij nieuwbouw van tijdelijke woningen gaan we ervan uit dat een binnenniveau van 35 dB haalbaar is. Omdat hierbij geen sprake is van een bestaand gebouw kan, op plekken waar dit nodig is, direct rekening worden gehouden met een hoge geluidbelasting en kan de geluidwering van de gevel daarop aangepast worden. Bij nieuwbouw is een gevelwering van rond de 30 dB zowel bouwkundig als financieel haalbaar.

Als tijdelijke woningen nieuw worden gebouwd, kan bovendien rekening worden gehouden (inspanningsverplichting) met een akoestisch gunstige verkaveling. Dat betekent dat rekening wordt gehouden met de geluidbelasting bij het indelen van het terrein en het plaatsen van de woningen ten opzichte van de geluidbron (-nen). Woningen worden bij voorkeur parallel aan de geluidbron geplaatst, zodat aan de achterzijde een geluidluwer geveldeel ontstaat. Een eventuele aparte slaapkamer komt aan deze luwe zijde.

Afbakening

Bij woningen die worden bestemd voor 10 jaar of langer gelden de normen uit de Wet geluidhinder. Daarvan kunnen we niet afwijken. In de tabel is ter vergelijking met de afwijking bij tijdelijke woningen in de laatste kolom opgenomen welke normen bij woningen voor 10 jaar of langer gelden.

Deze afwijking van de Geluidsnota heeft betrekking op weg- en railverkeerslawaai. Geluid van bedrijvigheid of industrieterreinen valt hier dus buiten. De wettelijke geluidnormen hiervoor gelden ook voor tijdelijke situaties. Hier kan de gemeente niet van afwijken.

In de normering van de Wet geluidhinder wordt onderscheid gemaakt tussen geluid van snelwegen of gemeentelijke wegen. Voor tijdelijke woningen maken we dit onderscheid voor het gemak niet.

We maken geen onderscheid tussen tijdelijkheid tussen 0 en 10 jaar. Het streven bij deze woningen is dat mensen er tijdelijk wonen en zo snel mogelijk doorstromen naar een reguliere permanente woning.

De handreiking geldt voor alle tijdelijke woningen. De afwijkingsmogelijkheid is met name nodig om tijdelijke woningen mogelijk te maken voor doelgroepen waarvoor het woningtekort het meest urgent is, zoals statushouders en asielzoekers. De afbakening van de doelgroepen die urgent zijn is echter moeilijk en projecten voor tijdelijke woningen zijn vaak bedoeld voor meerdere doelgroepen. Daarom is ervoor gekozen om de handreiking voor alle tijdelijke woningen te laten gelden. Dat past ook bij de insteek van het Rijk, die veel doelgroepen als urgent bestempelt. Er zijn voor alle doelgroepen veel woningen nodig en vooral in het betaalbare segment is de nood hoog. Tijdelijke woningen helpen in het iets verminderen van de druk voor alle doelgroepen die aangewezen zijn op dit segment van de woningmarkt.