Organisatie | Samenwerking De Bevelanden |
---|---|
Organisatietype | Regionaal samenwerkingsorgaan |
Officiële naam regeling | Beleidsregels schuldhulpverlening GR De Bevelanden 2023 |
Citeertitel | |
Vastgesteld door | dagelijks bestuur |
Onderwerp | maatschappelijke zorg en welzijn |
Eigen onderwerp |
Geen
N.v.t.
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
---|---|---|---|---|---|
30-10-2023 | Beleidsregels schuldhulpverlening GR De Bevelanden 2023 | 18-09-2023 |
Het Dagelijks bestuur van het samenwerkingsverband Gemeenschappelijke regeling Samenwerking De Bevelanden,
- het advies van de cliëntenraad Bevelands Belang Werk en Inkomen op 18 juli 2023;
- het advies van het Portefeuillehoudersoverleg WIZ op 4 september 2023;
overwegende, dat het Plan Schulddienstverlening 2022 – 2025 ten behoeve van een eenduidige uitvoering van schuldhulpverlening een nadere uitwerking vraagt;
Beleidsregels schuldhulpverlening GR De Bevelanden 2023
Per 1 januari 2021 is de gewijzigde Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) van kracht geworden. Dit vergt op onderdelen aanpassing van de huidige beleidsregels. Deze nieuwe beleidsregels schuldhulpverlening vervangen de bestaande beleidsregels Toelating tot de schuldhulpverlening uit 2017.
Naast de wettelijke kaders beschrijft de Kadernota Armoede en Schulden 2021 – 2024 de gemeentelijke kaders en uitgangspunten voor de aanpak van armoede en schulden. In het gemeentelijke Plan Schulddienstverlening 2022 – 2025 zijn de kaders uitgewerkt en is beschreven hoe gemeenten problematische schulden bij inwoners willen voorkomen en oplossen. De uitvoering is overgedragen aan de GR De Bevelanden. Voor een eenduidige uitvoering van de schuldhulpverlening is het nodig om beleidsregels op te stellen.
De doelstelling van schuldhulpverlening is schulden beheersbaar maken en inwoners zoveel mogelijk het perspectief bieden op een schuldenvrije toekomst. De dynamiek van de aanpak van schulden is dusdanig dat er continu sprake is van verandering in regel- en vormgeving. Puntsgewijs gaat het om de volgende wijzigingen:
Verder is het zogenaamde NVVK-arrangement geïntroduceerd om het proces van schuldhulpverlening te versnellen en inwoners met schulden te ontzorgen. Eén van de onderdelen van het arrangement is de inzet van saneringskredieten waardoor stress bij inwoners wordt weggenomen en zij zich eerder kunnen richten op participatie via werk of scholing;
Wij verwachten dat wij deze beleidsregels met meer regelmaat moeten bijstellen door de vele ontwikkelingen op het gebied van schuldhulpverlening.
Conform de wet staat schuldhulpverlening open voor alle inwoners van 18 jaar en ouder met een geldige verblijfstitel van de gemeenten Borsele, Goes, Kapelle, Noord-Beveland en Reimerswaal. Activiteiten in het kader van schuldpreventie en informatie & advies kunnen ook gericht worden aan inwoners onder 18 jaar.
Eigen initiatief: Een inwoner met een schuldhulpverleningsvraag kan zelf een melding doen bij GR De Bevelanden. Als de inwoner een begeleider, bewindvoerder of budgetbeheerder heeft, kan deze bij volmacht de melding ook voor de inwoner doen. Hetzelfde geldt voor doorverwijzingen vanuit andere samenwerkingspartners van de gemeente. De aanmeldingen kunnen zowel digitaal als mondeling geschieden.
Het Dagelijks bestuur ontvangt op grond van de wet en conform het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening signalen van betalingsachterstanden bij vastenlastenpartners wanneer één van de volgende situaties zich voordoet:
Met de vaste lastenpartners zijn afspraken gemaakt in het Landelijk Convenant Vroegsignalering. Daarnaast sloot GR de Bevelanden convenanten met lokale partners af. De juridische grondslag die vanuit de AVG vereist is voor het doorgeven van signalen van betalingsachterstanden door deze wettelijke signaalpartners ligt vanaf 1 januari 2021 vast in de wet.
De signalen van betalingsachterstanden worden verzameld en gekoppeld op huisadres door middel van een beveiligd digitaal meldpunt. Er is een verwerkersovereenkomst afgesloten tussen het Dagelijks bestuur als opdrachtgever en het digitaal meldpunt als opdrachtnemer waarin privacy van gegevens gewaarborgd is.
Artikel 5. Besluit over schuldhulpverlening
2. In afwijking van het eerste lid kan een besluit achterwege blijven als de inwoner in het eerste gesprek aangeeft af te zien van verdere schuldhulpverlening.
3. Aan een besluit als bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, kunnen voorwaarden worden verbonden.
Artikel 6. Toetsingskader aanbod schuldhulpverlening
1. Het Dagelijks bestuur verleent aan de aanvrager schuldhulpverlening op basis van vastgestelde kaders. Een verzoek tot ondersteuning wordt daarom getoetst aan het geldende gemeentelijke Plan Schulddienstverlening en aan deze beleidsregels. Een verzoek kan op grond van die toetsing worden afgewezen.
Artikel 7. Aanbod en kwaliteitsborging schuldhulpverlening
5. Het Dagelijks bestuur besteedt de schuldhulpverlening aan zelfstandig ondernemers uit aan daarin gespecialiseerde schuldhulpverleningsbureaus. Met deze bureaus zijn overeenkomsten afgesloten waarin de werkwijze is vastgelegd. De werkwijze van de bureaus is gebaseerd op de gedragscodes en kwaliteitsnormen van de brancheorganisatie NVVK.
Artikel 8. Maximaal aflossen en vrij te laten bedrag
Ten aanzien van de aanvrager met minderjarige thuisinwonende kinderen worden alle mogelijkheden ten aanzien van schuldhulpverlening bekeken om afsluiting van gas, water en energie of woningontruiming te voorkomen, onder de voorwaarde dat de aanvrager de vereiste medewerking verleent zoals bijvoorbeeld:
Artikel 11. Beëindigingsgronden
Artikel 12. Hardheidsclausule en onvoorziene omstandigheden
Het Dagelijks bestuur handelt in overeenstemming met deze beleidsregels, tenzij dat naar het oordeel van het Dagelijks bestuur voor één of meer belanghebbenden gevolgen zou hebben die wegens bijzondere omstandigheden onevenredig zijn in verhouding tot de met de beleidsregel te dienen uitgangspunten, overeenkomstig artikel 4:84 van de Awb.
Artikel 13. Inwerkingtreding en citeertitel
Deze beleidsregels worden aangehaald als: 'Beleidsregels Schuldhulpverlening GR De Bevelanden 2023' en treden in werking op de dag na bekendmaking. De huidige ‘Beleidsregels Toelating tot de schuldhulpverlening GR De Bevelanden’ komen hiermee te vervallen.
Vastgesteld door het Dagelijks bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Samenwerking de
Bevelanden in zijn openbare vergadering van 18 september 2023.
Toelichting bij de Beleidsregels schulddienstverlening GR De Bevelanden 2023
Wij maken een onderscheid tussen schuldhulpverlening en schulddienstverlening. Schuldhulpverlening zijn de minnelijke schuldregelingen en het budgetbeheer als onderdeel van de schuldregeling die GR De Bevelanden uitvoert. Schulddienstverlening is de dienstverlening die geleverd wordt in de gehele keten. Hieronder vallen onder andere maatschappelijk werk, verslavingszorg, bewindvoerders, vrijwillig budgetbeheerders, vrijwilligersorganisaties etc. Deze beleidsregels betreffen de uitvoering van schuldhulpverlening.
Dit artikel behoeft geen verdere toelichting.
De schuldhulpverlening staat open voor alle inwoners van de aan GR De Bevelanden deelnemende gemeenten van 18 jaar en ouder.
Per 1 januari 2021 maakt de Wgs het mogelijk om niet-inwoners schuldhulpverlening te bieden als er sprake is van bijzondere omstandigheden. Voorbeeld hiervan is schuldhulpverlening aan een (ex)gedetineerde. In het kader van de terugkeer van gedetineerden in de samenleving kan het wenselijk zijn om in voorkomende gevallen al een schuldhulpverleningstraject op te starten voordat de gedetineerde vrijkomt. Een ander voorbeeld is als iemand al in een traject schuldhulpverlening zit en verhuist naar een andere gemeente. In dat geval kan het ook gewenst zijn om deze persoon te blijven helpen vanwege de continuïteit van de hulpverlening. Deze voorbeelden zijn niet limitatief.
In de Memorie van Toelichting bij de gewijzigde Wgs per 1 januari 2021 wordt benadrukt dat alle ondernemers die persoonlijk aansprakelijk zijn voor schulden van hun onderneming, in aanmerking komen voor gemeentelijke schuldhulpverlening. Per definitie zijn dit ondernemers met een eenmanszaak, VOF, commanditaire vennootschap of een maatschap. Dit zijn rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid en daarom is de ondernemer zelf, als natuurlijk persoon, aansprakelijk voor schulden van de onderneming. Maar ook andere ondernemers, die als natuurlijk persoon aansprakelijk zijn voor zakelijke schulden, kunnen voor die schulden een aanvraag schuldhulpverlening doen. Dit is bijvoorbeeld als een ondernemer privé heeft meegetekend voor een lening van zijn BV. Of als een ondernemer zijn eenmanszaak heeft omgezet in een BV, maar nog betalingsverplichtingen heeft die hij met zijn eenmanszaak is aangegaan. Het gaat er dus om dat de ondernemer persoonlijk aansprakelijk is voor de zakelijke schulden. Rechtspersonen zoals BV’s, stichtingen, verenigingen en coöperaties hebben geen toegang tot de gemeentelijke schuldhulpverlening.
Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.
Met ingang van 1 januari 2021 is Vroegsignalering opgenomen in de Wgs. Hiermee is het voor gemeenten een wettelijke taak geworden. Voor de manier waarop gemeenten deze taak uitvoeren, hebben zij beleidsvrijheid. Het Dagelijks bestuur stelde in 2021 een afwegingskader vast waarop Vroegsignalering door GR De Bevelanden werd uitgevoerd. Na een evaluatie in 2022 is besloten vanaf 2023 hetzelfde kader te handhaven. Omdat het aantal signalen aanzienlijk is gestegen in 2022, passen we aanvullende criteria op het afwegingkader toe. Op die manier kunnen we zoveel mogelijk persoonlijk contact leggen bij de meest nijpende signalen. De aanvullende criteria zijn:
Als er sprake is van een crisis waarbij ontruiming of afsluiting dreigt, zoeken wij altijd persoonlijk contact.
Artikel 5. Besluit over schuldhulpverlening
De wet schrijft voor binnen welke termijnen een eerste gesprek moet plaatsvinden en een besluit moet worden genomen. Daarnaast stelt de NVVK voorwaarden aan haar leden. Wij beschrijven onze werkwijze in het werkproces schulddienstverlening.
Onder een crisissituatie verstaan wij een gedwongen woningontruiming, beëindiging van de levering van gas, elektriciteit, stadsverwarming of water of opzegging dan wel ontbinding van de zorgverzekering.
Artikel 6. Toetsingskader aanbod schuldhulpverlening
Dit artikel behoeft geen verdere toelichting.
Artikel 7. Aanbod en kwaliteitsborging schuldhulpverlening
Lid 1. De producten en diensten die vallen onder het aanbod, zijn uitgewerkt in het werkproces schulddienstverlening. Het werkproces is gebaseerd op de modules en gedragscodes van de NVVK en de termijnen die de Wgs stelt.
Bij het aanbod van schuldhulpverlening streven wij een integrale aanpak na. Dit betekent dat wij waar nodig de casussen bespreken met collega’s binnen het sociaal domein.
Lid 3 sub d. Bij de inzet van saneringskredieten kan het totale aanbod aan schuldeisers hoger uitvallen dan de maandelijkse afloscapaciteit x 18 maanden, doordat de opbrengst van het te liquideren en in te zetten vermogen bij de start van de schuldregeling ook aangewend kunnen worden voor het aanbod aan de schuldeisers.
Lid 4 en 5. Ook bij uitbesteding van taken aan externe bureaus blijft GR De Bevelanden verantwoordelijk voor de kwaliteit van de schuldhulpverlening. Deze kwaliteit is geborgd door alleen met externe bureaus samen te werken die lid zijn van de NVVK.
Artikel 8. Maximaal aflossen en vrij te laten bedrag
Een gebruikelijke methode om de afloscapaciteit vast te stellen, is de Recofamethode. Recofa is de werkgroep rechter-commissarissen in faillissementen; de Recofamethode geldt bij toepassing van de Wsnp. Voor de vaststelling van de hoogte van het VTLB bij minnelijke schuldregelingen bij GR De Bevelanden, is het VTLB-rapport van Recofa leidend.
Op grond van de Wgs is het niet meer toegestaan dat een inwoner onder de beslagvrije voet uitkomt, ook niet op vrijwillige basis. De NVVK heeft daarom een alternatief vastgesteld dat de wet respecteert en het Dagelijks bestuur in staat stelt toch een minnelijk voorstel te doen, terwijl het de berekening en de aanpak zo simpel mogelijk houdt. Het Dagelijks bestuur volgt deze handreiking van de NVVK.
Dit artikel is een nadere uitwerking van de artikelen 6 en 7 van de Wgs. Met dit artikel wordt nogmaals de eigen verantwoordelijkheid van de aanvrager benadrukt voor het slagen van een schuldhulpverleningstraject. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van de aanvrager om tijdig de informatie te verstrekken die nodig is voor het traject, alsmede om de benodigde medewerking te verlenen gedurende het traject.
De Wgs schrijft voor dat gemeenten moeten aangeven hoe zij de schuldhulpverlening aan gezinnen met minderjarige kinderen vormgeven. Reden dat deze specifieke doelgroep in de wet wordt genoemd, is dat men ten alle tijden wil voorkomen dat gezinnen met minderjarige kinderen op straat komen te staan als er problematische schulden zijn. Wij bekijken altijd alle mogelijkheden om een woningontruiming of afsluiting gas, water en elektra te voorkomen, mits de ouders de medewerking verlenen en zich houden aan de voor hen van toepassing zijnde voorwaarden. Bij onvoldoende medewerking kunnen wij een ontruiming of afsluiting niet voorkomen en schakelen wij relevante partijen in het Sociaal Domein in om de kwetsbare positie van de kinderen te bewaken. Als er minderjarige kinderen in het geding zijn zal altijd melding worden gedaan bij Veilig Thuis. Ouders hebben immers een zorgplicht en het niet zorgen voor een huis wordt gezien als een verwaarlozing.
De Wgs biedt geen mogelijkheid om groepen inwoners categoriaal uit te sluiten van schuldhulpverlening. Er zijn slechts twee overwegingen om schuldhulpverlening te weigeren, namelijk in het geval van recidive en in het geval de aanvrager fraude heeft gepleegd.
Inwoners die na succesvolle beëindiging van een schuldhulpverleningstraject opnieuw in een situatie van problematische schulden terecht zijn gekomen, kunnen opnieuw voor een traject in aanmerking komen als er sprake is van een niet-verwijtbare oorzaak van de schulden. Als de beëindiging van het eerder traject verwijtbaar is, dan kan het Dagelijks bestuur de aanvrager uitsluiten van schuldhulpverlening. Dit is altijd een individuele afweging waarbij de schuldhulpverlener alle belangen meeweegt.
Het Dagelijks bestuur kan ook besluiten om schuldhulpverlening te weigeren als iemand fraude heeft gepleegd waarbij een bestuursorgaan financieel is benadeeld én waarbij de inwoner strafrechtelijk is vervolgd of een bestuurlijke heeft gekregen. Ook hier moet een individuele afweging plaatsvinden waarbij alle belangen worden meegewogen.
Voordat het dagelijks bestuur de schuldhulpverlening kan weigeren wordt de aanvrager een hersteltermijn geboden om alsnog de gevraagde medewerking te verlenen of informatie te verstrekken. Komt deze ook gedurende de herstelperiode de verplichting niet na, dan kan het Dagelijks bestuur besluiten tot weigering van de schuldhulpverlening. De termijn die aan aanvrager wordt gesteld is in dit artikel bewust niet benoemd. Het opleggen van een hersteltermijn is namelijk maatwerk en is afhankelijk van het type verplichting maar ook van de individuele omstandigheden van de aanvrager. Wel wordt vermeld dat het moet gaan om een 'redelijke termijn' zoals benoemd in de Algemene wet bestuursrecht.
Ten aanzien van (on)regelbare schulden en schuldenaren geldt onderstaand schema:
Een ‘regelbare schuldenaar’ houdt zich (met ondersteuning) aan afspraken en is gemotiveerd. Ook is hij bereid zich in te zetten om (indien mogelijk) meer inkomen te verwerven en ten gunste van crediteuren keuzen te maken in het bestedingspatroon. Een ‘regelbare schuldsituatie’ wordt gekenmerkt door schulden die voor een schuldregeling in aanmerking komen.
Daartegenover staat dat er schulden zijn die het treffen van een schuldregeling in de weg staan. Voorbeelden hiervan zijn een specifieke groep CJIB-schulden of schulden waarbij het door juridische procedures nog jaren duurt voordat duidelijk is hoe hoog de vordering is.
Artikel 11 Beëindigingsgronden
Voor de beoordeling of een schuldhulpverleningstraject beëindigt wordt, vindt altijd een individuele afweging plaats.
In het geval er tijdens het traject schuldhulpverlening een nieuwe schuld ontstaat, hoeft dit niet automatisch tot beëindiging van het traject te leiden. De nieuwe (fraude)schuld mag echter niet meegenomen worden tegen finale kwijting als sprake is van opzet of grove schuld. Ook hier wordt de persoonlijke situatie altijd meegewogen.
In het geval dat de aanvrager niet over voldoende inkomen beschikt, dan blijft het doel om het budget rond te krijgen en te zorgen voor voldoende aflossingscapaciteit.
Artikel 12. Hardheidsclausule en onvoorziene omstandigheden
Bij dringende redenen of bijzondere omstandigheden kan het Dagelijks bestuur gemotiveerd afwijken van het gestelde in deze beleidsregels. De slechte financiële situatie van de aanvrager is op zichzelf geen dringende reden.
Artikel 13. Inwerkingtreding en citeertitel