Besluit van burgemeester en wethouders van Oudewater houdende een beleidsregel met een leidraad hoogte van dwangsommen en lengte van begunstigingstermijn (Beleidsregel leidraad hoogte van dwangsommen en lengte van begunstigingstermijn gemeente Oudewater)

Voor u ligt de leidraad hoogte van dwangsommen en lengte van begunstigingstermijnen van de gemeente Oudewater. De gemeente is op basis van artikel 7.2 lid 7 sub d van het Besluit Omgevingsrecht (hierna: Bor) ¹ verplicht om inzicht te geven op welke wijze zij uitvoering geeft aan de bestuurlijke sancties bij overtredingen van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: Wabo), de Algemene Plaatselijke Verordening Oudewater 2017

(hierna: APV) en de termijnen die zij daarbij hanteert.

In deze beleidsregel zijn naast de beleidswensen ook de feitelijke ervaringen van het afgelopen jaar en de ontwikkelingen in relevante wetgeving en jurisprudentie meegenomen.

Bij de keuze welk handhavingsinstrument wordt ingezet om een overtreding te doen beëindigen, laat de gemeente Oudewater zich leiden door die instrumenten die tegen zo laag mogelijk kosten het meeste rendement opleveren. Om die reden kiest de gemeente - waar dat mogelijk en verantwoord is – dan ook voor oplegging van een last onder dwangsom in plaats van een last onder bestuursdwang. Bij het toepassen van bestuursdwang maakt de gemeente zelf op kosten van de overtreder een einde aan een illegale toestand.

Een last onder dwangsom is een bestuurlijke herstelactie. De overtreder wordt via een financiële prikkel gemotiveerd om de overtreding te beëindigen of om verdere overtreding of herhaling van de overtreding te voorkomen. Wanneer sprake is van een zodanige spoedeisende acute situatie waarbij de veiligheid in het geding is, dan past de gemeente zelf direct bestuursdwang toe als herstelactie.

Beleidsplan Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH)

Het college van burgemeester en wethouders heeft op 4 juli 2023 het VTH-beleid gemeente Oudewater vastgesteld en de gemeenteraad geïnformeerd. In het licht van rechtszekerheid en gelijkheidsbeginsel wil de gemeente op een uniforme wijze tegen overtredingen optreden. Dit geeft duidelijkheid en transparantie over de hoogte van dwangsommen en begunstigingstermijnen in relatie tot overtredingen.

Bij de hoogte van de dwangsommen houdt de gemeente rekening met onder andere de volgende uitgangspunten:

• a.

  Voordeel/opbrengst voor de overtreder

  • -

    de dwangsom moet voldoende afschrikwekkend zijn om de overtreder te stimuleren om de overtreding uit eigen beweging op te heffen;

  • -

    de hoogte van de dwangsom moet dusdanig hoog zijn dat overtreder geen voordeel heeft bij het laten voortduren van de overtreding;

  • -

    de geschatte kosten om de overtreding te beëindigen moeten lager zijn dan het geschatte financiële voordeel van de overtreder bij het laten voortduren van de overtreding.

• b.

  De omvang van de schade voor de veiligheid, volksgezondheid, openbare orde, ruimtelijke ordening/kwaliteit, water, woon- en leefklimaat, natuur en landschap enzovoorts.

• c.

  De aard en de ernst van de overtreding

• -

  De mogelijke gevolgen van de overtreding kunnen als volgt worden gecategoriseerd:

  • •

    vrijwel nihil;

  • •

    beperkt;

  • •

    van belang;

  • •

    aanzienlijk.

• -

  Een zwaardere categorie qua gevolgen rechtvaardigt oplegging van een hogere dwangsom.

• -

  Het doel is voorkoming van herhaling, beperking van de schade en herstel in oorspronkelijke staat.

• d.

  Het gedrag van de overtreder en de handhaving historie

• -

  De wijze waarop een overtreder zich gedraagt en opstelt kan als volgt worden gecategoriseerd:

  • •

    goedwillend;

  • •

    onverschillig;

  • •

    calculerend;

  • •

    bewust/crimineel.

Een dwangsom kan in drie vormen worden opgelegd:

• 1.

  een maximum bedrag ineens;

• 2.

  een bedrag per tijdseenheid waarin de last niet is uitgevoerd, met een maximum;

• 3.

  een bedrag per overtreding van de last, met een maximum.

Bij een bedrag ineens moet de overtreder betalen voor het laten voortduren van de overtreding wanneer die voor een bepaalde datum niet is beëindigd. Een bedrag loopt dan niet op. Bij een bedrag per tijdseenheid moet de overtreder per (gedeelte van de) dag/week/maand dat hij de overtreding begaat/in stand laat en/of herhaalt een bedrag betalen. Een bedrag kan dan wel oplopen. Als de dwangsom per tijdseenheid of per overtreding wordt opgelegd is de gemeente verplicht om een maximum bedrag vast te leggen waarboven geen dwangsom meer wordt verbeurt.

Een eenmalige dwangsom is duidelijk. De veelal afschrikkende hoogte van de eenmalige dwangsom is meestal de reden om de overtreding te beëindigen. Bij overtredingen van gedragsvoorschriften (een overtreder moet iets doen of juist nalaten), wordt veelal voor een dwangsom per tijdseenheid of per overtreding gekozen. Voor het bepalen van de hoogte van de bedragen is aangesloten bij geldende landelijke richtlijnen.

Cumulatie dwangsom

Als er cumulatie is van dezelfde soort overtredingen dan is de overtreding dus groter. Dan dient ook de dwangsomhoogte proportioneel groter te zijn. Dit is bijvoorbeeld wanneer er:

• •

  meerdere gebouwen zijn gebouwd zonder een benodigde vergunning; of

• •

  meerdere overtredingen zijn die ieder apart in strijd met het bestemmingsplan zijn.

   

Als er sprake is van gecombineerde overtredingen dan worden de in de tabellen genoemde bedragen cumulatief opgenomen in de last onder dwangsom (zie voor de bedragen hoofdstuk 5). Dit gebeurt niet als er een aanleiding is om hiervan af te zien vanwege bijzondere omstandigheden.

Overtreding is niet beëindigd

Het kan voorkomen dat na het verstrijken van de begunstigingstermijn van een last onder dwangsom blijkt dat de overtreder geen gehoor heeft gegeven en de overtreding nog steeds voortduurt. De gemeente kiest dan bij voorkeur voor het bereiken van het maximale dwangsombedrag om een verbeurdverklaring te verzenden, waarin de overtreder nogmaals geïnformeerd wordt dat de dwangsommen van rechtswege zijn verbeurd en ingevorderd zullen worden wanneer het maximum is bereikt. Vervolgens volgt de invorderingsbeschikking van de verbeurde dwangsom(men). Dit is een voor bezwaar vatbaar besluit.

Herhaalde overtreding

Indien sprake is van een herhaling van een overtreding- door dezelfde overtreder op hetzelfde perceel- waarvoor in het verleden al een dwangsombeschikking is afgegeven, gebruikt de gemeente de tabellen niet meer. Er is kennelijk onvoldoende prikkeling geweest om de overtreding te beëindigen. De dwangsom wordt dan met maximaal 100% verhoogd of er wordt overgegaan tot het opleggen van een last onder bestuursdwang. De betreffende overtreding moet dan wel binnen twee jaar plaatsvinden nadat de vorige last onder dwangsom is opgelegd.