| Organisatie | Bloemendaal |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Beleidsregels betogingen en samenkomsten 2023 |
| Citeertitel | Beleidsregels betogingen en samenkomsten 2023 |
| Vastgesteld door | burgemeester |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp |
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 31-08-2023 | nieuwe regeling | 23-08-2023 |
De burgemeester van Bloemendaal,
dat het wenselijk is beleidsregels over betogingen en samenkomsten vast te stellen;
het bepaalde in artikel 5, 6 en 7 Wet openbare manifestaties en artikel 2:3 van de APV gemeente Bloemendaal 2023;
artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht;
vast te stellen de ‘beleidsregels betogingen en samenkomsten 2023’.
Jaarlijks vindt er in de gemeente Bloemendaal een aantal betogingen en samenkomsten plaats om aandacht te vestigen op een grote diversiteit aan onderwerpen. Om helderheid te bieden aan de Bloemendaalse samenleving over hoe met betogingen en samenkomsten wordt omgegaan zijn gemeentelijke beleidsregels vastgesteld. Deze beleidsregels geven invulling aan de bevoegdheid van de burgemeester op grond van de Wet openbare manifestaties om voorschriften en beperkingen op te leggen aan betogingen en samenkomsten. Hierbij wordt aangetekend dat deze beleidsregels als richtlijn gehanteerd wordt door de burgemeester bij het gebruik van zijn bevoegdheden. Dit neemt niet weg dat hij, indien de situatie daar om vraagt, van de beleidsregels kan afwijken ter bescherming van de belangen genoemd in de Wet openbare manifestaties.
Een belangrijk uitgangspunt van deze beleidsregels is het gegeven dat demonstreren een grondrecht betreft dat grondwettelijke en verdragsrechtelijke bescherming geniet. De mogelijkheden om dit grondrecht te beperken of zelfs te verbieden zijn gelet op de bescherming van dit grondrecht uiterst beperkt. Uit de Grondwet en de Wet openbare manifestaties vloeit voort dat de demonstratievrijheid dient te worden beschermd en gefaciliteerd door de overheid. De grondwettelijke bescherming van de demonstratievrijheid verplicht een overheid om veel toe te staan en zich te onthouden van een oordeel over het onderwerp waarover gedemonstreerd wordt.
In artikel 9 van de Grondwet, waarin de vrijheid van vergadering en betoging is verankerd, is bepaald dat de wet regels kan stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. Deze regels zijn opgenomen in de Wet openbare manifestaties (Wom). In de Wom is een helder onderscheid aangebracht in de bevoegdheden die toegekend zijn aan de gemeenteraad en aan de burgemeester. De raad kan regels stellen over de verplichting tot kennisgeving van een betoging. Deze regels zijn opgenomen in artikel 2:3 van de APV.
Ook staat in de Wom de bevoegdheid om een demonstratie te beëindigen. Alle bevoegdheden van de burgemeester in de Wom kunnen slechts worden aangewend te bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. De burgemeester mag bijvoorbeeld geen voorwaarden opleggen of een verbod geven ten aanzien van uitingen die tijdens de demonstratie kenbaar worden gemaakt vanwege het preventief censuurverbod.
Naar aanleiding van de kennisgeving wordt contact gezocht met de organisatie om meer informatie over de demonstratie in te winnen. Vervolgens wordt samen met de politie een risicoanalyse gemaakt om te bepalen welke voorwaarden aan de betoging worden opgelegd en welke voorbereidingen getroffen moeten worden om de demonstratie in goede banen te leiden. Bij deze risicoanalyse wordt gekeken naar:
Als er voldoende informatie is en de demonstratie is tijdig aangemeld en er geen andere beletselen zijn om de demonstratie doorgang te laten vinden, wordt door de burgemeester een WOM-beschikking afgegeven. In deze beschikking staat een aantal voorwaarden waaraan de demonstratie moet voldoen. Deze voorwaarden verschillen per demonstratie en zijn afhankelijk van verschillende factoren. In beginsel wordt de door de organisator van een demonstratie beoogde locatie toegewezen. Op basis van de risicoanalyse kan de burgemeester een andere dan de gewenste locatie toewijzen, of beperkingen ten aanzien van de locatie in de voorwaarden opnemen. Bijvoorbeeld als het gaat om de kwetsbaarheid of gevoeligheid van die locaties in relatie tot de aard van de demonstratie of de aard en omvang van de groep betrokken demonstranten. In bijlage 1 van deze beleidsregels is een basisset voorschriften opgenomen die als voorwaarden aan een organisatie kunnen worden opgelegd, deze set wordt uitgebreid met specifieke voorschriften als dat gelet op de aard, omvang of locatie van de demonstratie nodig is.
De inzet van politie en handhaving wordt voorafgaand aan de demonstratie afgestemd tussen de politie en de gemeente. Op basis van de risicoanalyse wordt ook afgestemd met het openbaar ministerie. Ook worden er beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen (voorbeeld in bijlage 2) opgesteld. Deze beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen zijn door het bevoegd gezag opgestelde handvatten voor de politie om op te kunnen treden tijdens een lopende demonstratie . Deze worden, voor zover afwijkend van de standaard, in de driehoek besproken en vastgesteld. De inzet van de politie is onder andere afhankelijk van de aard van de demonstratie, locatie, tijdstip en ervaringen uit het verleden. Dit is dus per demonstratie verschillend. De beschikbare capaciteit van de politie speelt een belangrijke rol bij de afweging over het al-dan-niet onder bepaalde voorwaarden laten doorgaan van de demonstratie of het verbieden daarvan. Hierbij is een complicerende factor dat het aantal deelnemers een variabele is die niet altijd goed te voorspellen is.
Optreden en opschalen van de politie tijdens de demonstratie, anders dan hun dagelijkse optreden (bv uitschrijven bekeuringen of aanspreken van deelnemers op hun gedrag) gebeurt altijd in overleg met de burgemeester. Hierbij kan gedacht worden aan zaken als inzet ME en inzet van bijzondere middelen als waterwerper. Alleen als er spoed is en overleg niet kan worden afgewacht kan de politie direct ingrijpen (art. 11 Wom). De strafrechtelijke handhaving valt onder het gezag van de officier van justitie.
De organisator van een betoging is primair verantwoordelijk voor het ordelijk verloop daarvan. De voorwaarden die worden gesteld richten zich dan ook grotendeels tot de organisator. Politie en/of de gemeente hebben dan ook nauw contact met de organisator over de gang van zaken tijdens de demonstratie. Als er zaken niet goed gaan spreken zij de organisator hierop aan.
Op basis van de Wom kan de burgemeester ook tijdens de demonstratie aanwijzingen geven aan de demonstranten of zelfs de demonstratie voortijdig beëindigen en/of te verplaatsen. De aanwezige politie en/of ambtenaar neemt telefonisch contact op met de burgemeester. Reden kan bijvoorbeeld zijn dat één of meer voorwaarden van de demonstratie worden overtreden. De burgemeester kan op basis van de informatie besluiten om extra aanwijzingen aan de demonstranten te geven. Deze extra aanwijzingen worden daarna zo spoedig mogelijk op de dan meest effectieve wijze aan de demonstranten kenbaar gemaakt. Als verdere inzet van politie nodig is of als het gewenst is tot aanhoudingen over te gaan, dan gebeurt dit in afstemming met de driehoek.
In zeer uitzonderlijke gevallen kan de burgemeester besluiten om de demonstratie te beëindigen, bijvoorbeeld als de deelnemers blijven handelen in strijd met de opgelegde voorwaarden, beperkingen of aanwijzingen. Voor het beëindigen van een demonstratie geldt dezelfde werkwijze als voor het geven van een aanwijzing.
Het komt voor dat een demonstratie niet, of niet tijdig wordt gemeld bij de burgemeester.In zulke gevallen kan de burgemeester besluiten om de demonstratie alsnog door te laten gaan, te verbieden, of als deze al plaatsvindt, te beëindigen. Ook in dat geval vormen de belangen uit artikel 2 van de Wom (bescherming van gezondheid, verkeer en bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden) het afwegingskader.
Als een demonstratie expliciet is verboden en toch dreigt plaats te vinden, dat zal de burgemeester in overleg met politie en (eventueel het OM) een besluit nemen over de te nemen stappen die ertoe moeten leiden dat de demonstatie zo spoedig mogelijk wordt beëindigd. Indien nodig kan hiertoe een noodbevel worden ingezet.
Onderstaande paragraaf en de hieruit volgende voorwaarden zijn toegevoegd vanwege de Wet publieke gezondheid. Om de verspreiding van een infectieziekte behorend tot groep A1 of een directe dreiging daarvan tegen te gaan kunnen er door de Rijksoverheid maatregelen worden afgekondigd. Om de naleving van de regels met betrekking tot een dergelijke infectieziekte te waarborgen worden aan de organisatie aanvullende voorwaarden opgelegd (zie bijlage 1).
Beleidsregel van de burgemeester van de gemeente Bloemendaal houdende regels betogingen en samenkomsten zijn beleidsregels als bedoeld in artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht en vloeien voort uit de bevoegdheid van de burgemeester als bedoeld in artikel 5, 6 en 7 van de Wom. Ze treden de dag na publicatie in werking.
Bijlage 1: voorschriften demonstratie
Aanvullende voorschriften die kunnen worden gesteld bij betogingen en samenkomsten gedurende gebruikmaking van artikel 58m Wet publieke gezondheid:
Het is de deelnemers niet toegestaan om tijdens de demonstratie dan wel voorafgaand daaraan of na beëindiging hiervan zich op de openbare weg te bevinden met gezichtsbedekking (capuchon, bivakmuts, sjaal, e.d.) waarop het vaststellen van de identiteit van de betrokkenen door middel van gezichtsherkenning wordt belemmerd of belet. (Een uitzondering hierop is het dragen van een mondkapje ter bescherming tegen een infectieziekte. Het dragen van een mondkapje is daarom wel toegestaan);
Demonstranten houden altijd een veilig afstand tot elkaar; 1
Als deelnemers zich niet aan de veilige afstand houden, dient de organisatie de deelnemers hierop aan te spreken. Indien nodig zal de politie aanwijzingen geven. Eerst zal de organisatie de deelnemers vanaf het podium aanspreken met het verzoek om afstand te houden. Vervolgens zal de organisatie de deelnemers waarschuwen zich te houden aan de veilige afstand. Indien dit niet leidt tot naleving van de veilige afstandsnorm, dan dient de organisatie de demonstratie te beëindigen en aanwezigen verzoeken rustig te vertrekken. Hiervoor zijn door de gemeente voorgestelde teksten aanwezig;
Aanvullende voorschriften die afhankelijk van het risico van de demonstratie kunnen worden opgelegd:
Het gebruik van geluidsversterkende apparatuur is alleen toegestaan voor het ondersteunen van de uit te dragen van de boodschap, het aanspreken van de deelnemers van uw betoging en ten behoeve van het ordelijk verloop van de manifestatie. Het volume van de geluidsversterkende apparatuur mag niet zodanig zijn dat dit overlast veroorzaakt. Indien het geluid te hard staat zal dit op aangeven van de politie teruggebracht moeten worden naar een aanvaardbaar niveau;
Het is de deelnemers niet toegestaan om tijdens de demonstratie dan wel voorafgaand daaraan of na beëindiging hiervan zich op de openbare weg te bevinden met gezichtsbedekking (capuchon, bivakmuts, sjaal, e.d.) waarop het vaststellen van de identiteit van de betrokkenen door middel van gezichtsherkenning wordt belemmerd of belet.
Niet-naleving van deze voorschriften is strafbaar gesteld in artikel 11 lid 1 sub b van de Wet openbare manifestaties. Op de naleving van maatregelen wordt toegezien door de politie en handhaving. In het geval van dreigende verstoring van de openbare orde of het niet naleven van bovenstaande voorschriften op of rond de locatie van de manifestatie zal als volgt worden opgetreden:
Indien de organisator van en/of deelnemers aan de manifestatie niet de aanwijzingen van de politie (gegeven namens de burgemeester) opvolgen dan wel voorwaarden (waaronder voorschriften op grond van de Wet publieke gezondheid) schenden wordt daarop gehandhaafd.
Bijlage 2: Beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen
Het overheidsoptreden is erop gericht om de demonstratie in de gemeente Bloemendaal ongestoord en veilig te laten verlopen. Hieronder staan de beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen beschreven die de politie en de gemeente Bloemendaal zullen hanteren bij de demonstratie. Zij hebben de doelstelling een eenduidig optreden van de politie en gemeente te bewerkstelligen.
Voor manifestaties gelden in de basis de volgende uitgangspunten:
Het politieoptreden is gericht op handhaven van de openbare orde, de rechtsorde en verkeersveiligheid en bij verstoring, het zo spoedig mogelijk herstellen hiervan. Het maatschappelijk en/of economische verkeer van particulieren, bedrijven en instellingen wordt zo min mogelijk verstoord. Te alle tijden dient voorkomen te worden dat het verkeer in gevaar wordt gebracht door blokkades op hoofdwegen en bij tunnels.
Het noodzakelijke politieoptreden wordt gekenmerkt door een zorgvuldige afweging van de mate van inbreuk op de rechtsorde en de consequenties van het politieoptreden tegen deze inbreuk. Tegen personen die zich schuldig maken aan het plegen van een strafbaar feit wordt opgetreden. De wijze van optreden is afhankelijk van de situatie.
Het aanhouden van daders blijft achterwege indien een dergelijke aanhouding een ongewenste escalatie tot gevolg heeft, c.q. zou kunnen hebben (proportionaliteit/subsidiariteit). De politie zal bij haar optreden steeds de mate van inbreuk op de rechtsorde wegen tegen de consequenties van het optreden; de kaders van de hierna volgende tolerantiegrenzen zijn daarbij van belang.
De politie werkt informatie gestuurd en het optreden heeft een gefaseerd en gedifferentieerd karakter. Bij ongeregeldheden hanteert de politie een opschalingsmodel waarbij proportionaliteit, subsidiariteit en de-escalatie centraal staan en inzet wordt afgewogen tegen de consequenties van het optreden.
Tijdens de demonstratie kan de burgemeester aanwijzingen geven aan de demonstranten indien dit noodzakelijk is ter voorkoming van wanordelijkheden, in het belang van het verkeer of ter bescherming van de gezondheid. Hij kan aan de demonstranten de opdracht geven de demonstratie onmiddellijk te beëindigen en uiteen te gaan wanneer dit noodzakelijk is ter voorkoming van wanordelijkheden, in het belang van het verkeer of ter bescherming van de gezondheid of (herhaaldelijk of massaal) in strijd wordt gehandeld met een voorschrift, beperking of aanwijzing.
Wethouder van Gelukpark (zijde Burgemeester den Texlaan)
Voor het gemeentehuis, Bloemendaalseweg 158 Overveen
Parkeerplaats ‘’de witte hond’’ Leidsevaart tegenover huisnummer 272
Specifieke uitgangspunten bij betogingen en samenkomsten gedurende een epidemie van een infectieziekte behorend tot groep A1 of een directe dreiging daarvan zoals benoemd in de Wet publieke gezondheid:
Als de toestroom van demonstranten naar een aangewezen locatie zodanig groot wordt dat het in het kader van maatregelen op grond van de Wet publieke gezondheid niet meer verantwoord is om daar meer mensen naar toe te laten gaan, dan zullen zij in de directe omgeving worden opgevangen. Als ook hier geen ruimte meer is, worden de nog onderweg zijnde demonstranten door de organisator opgeroepen om huiswaarts te keren.
Tolerantiegrenzen demonstratie
De politie treedt in principe op indien er sprake is van:
Het dragen van gezicht bedekkende kleding of kledingstukken, als dit gepaard gaat met gedragingen met het kennelijke doel om de orde te verstoren of strafbare feiten te plegen. Mondkapjes vanwege de coronamaatregelen zijn wel toegestaan (meer hierover staat in de uitzonderingsbepaling artikel 2 lid 2 onder b van de Wet gedeeltelijk verbod gezicht bedekkende kleding);
Specifieke tolerantiegrenzen bij betogingen en samenkomsten gedurende een epidemie van een infectieziekte behorend tot groep A1 of een directe dreiging daarvan zoals benoemd in de Wet publieke gezondheid::