Vergunningen, Toezicht en Handhavingsbeleid 2024-2027

Eén van de taken van gemeente De Fryske Marren is om ervoor te zorgen dat inwoners, bedrijven en recreanten op een veilige, gezonde en duurzame wijze in een mooie en leefbare omgeving kunnen wonen, werken en recreëren. Dit doet de gemeente onder meer door het verlenen van vergunningen, het houden van toezicht en indien noodzakelijk handhavend op te treden. In de wet staat beschreven dat de gemeente voor deze VTH-taken (uitvoerings)beleid moet opstellen. Met deze beleidsnotitie komen we tegemoet aan deze wettelijke verplichting.

Allereerst bestaat het beleid uit een opsomming van de algemene doelstellingen en uitgangspunten die binnen gemeente De Fryske Marren gelden en die voor de uitvoering van de VTH-taken een doorwerking hebben. Daarnaast zijn de VTH-strategieën (preventiestrategie, vergunningenstrategie, toezichtstrategie, sanctiestrategie en gedoogstrategie) in het beleid opgenomen, die worden gehanteerd bij het uitvoeren van de VTH-taken.

Ook worden de beleidsmatige prioriteiten beschreven. Om de keuzes te kunnen maken, hebben we een omgevingsanalyse uitgevoerd. De omgevingsanalyse schetst met welke risico’s en ontwikkelingen we te maken hebben. Voor een gestructureerde analyse is aansluiting gezocht met de gebieden zoals deze benoemd worden in de Omgevingsvisie, namelijk ‘Bebouwd gebied’ (stads- en dorpskernen), ‘Buitengebied’(inclusief Natuurgebied en Recreatiegebied) en ‘Bedrijvigheid’. Elk gebied kent zijn eigen aandachtspunten. De omgevingsanalyse is uitgevoerd door een brede vertegenwoordiging vanuit team VTH onder leiding van Arena Consulting Group BV. De uitkomsten van deze analyse zijn ter check en aanvulling (input) voorgelegd aan collega’s van andere teams van de gemeente, de Omgevingsdienst (FUMO), Veiligheidsregio (VRF) en de politie. Het VTH-beleid biedt op deze wijze een gedegen basis voor het stellen van prioriteiten voor de komende periode.

In het beleid staan de beleidsmatige keuzes voor de VTH-taken die we de komende periode uitvoeren en geeft aan welke doelen we willen realiseren. De aanpak (de wijze waarop) is beschreven in de strategieën. Deze strategieën hebben twee functies. Ten eerste kan deze als motivering dienen voor besluiten. Ten tweede wordt vastgelegd hoe er met bevoegdheden wordt omgegaan. Met de strategieën leggen we onszelf verplichtingen op. We zijn in beginsel verplicht te handelen volgens de eigen beleidsregels. In de strategieën beschrijven we onder meer hoe diepgaand de toetsing van aanvragen en het toezicht plaatsvindt, wanneer we overgaan tot sanctioneren en hoe we samenwerken met interne en externe partners. De vertaling van de doelstellingen in prestaties met daarbij een capaciteitsraming vindt op basis van dit beleidskader plaats in de periodieke VTH-uitvoeringsprogramma’s.

De gemaakte keuzes, de strategieën en gestelde prioriteiten met bijbehorende doelen werken we uit in de VTH-uitvoeringsprogramma’s. Deze combinatie van een meerjarig beleidsplan met periodieke uitvoeringsprogramma’s maakt het mogelijk flexibel in te spelen op actualiteiten. In de programma’s leggen we vast welke instrumenten we inzetten, in welke intensiteit dit plaatsvindt en welke gevolgen dit heeft voor de personele inzet. Vervolgens leggen we in het jaarverslag verantwoording af van de uitvoering van de activiteiten en de behaalde resultaten. Daarnaast toetsen we de actualiteit en de prioriteiten van het beleid via de jaarlijkse verslagen en het bereikte resultaat. Zo nodig stellen we het beleid en de aanpak bij in het eerstvolgende VTH-uitvoeringsprogramma. Het VTH-beleid wordt, net zoals het VTH-uitvoeringsprogramma en het jaarverslag, vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders en bekend gemaakt aan de gemeenteraad.

Na de inleiding in hoofdstuk 1 treft u in hoofdstuk 2 het beleidskader aan van dit VTH-beleid. Naast de doelstelling en reikwijdte van het beleid wordt daar met name ingegaan op de uitgangspunten die daarbij aan de basis staan. Omdat er ook keuzes gemaakt moeten worden in de uitvoering van onze VTH-taken, gaan we in hoofdstuk 3 in op onze beleidsmatige prioriteiten. Hierin wordt inzicht gegeven waarop we de komende jaren de nadruk willen leggen, zowel in de vergunningverlening als in het toezicht en de handhaving. In de daarop volgende hoofdstukken (4, 5, 6, 7, 8, en 9) gaan we in op de verschillende strategieën die we gaan inzetten op de prioriteiten om de gestelde doelen te bereiken.

De aanleiding voor het opstellen van dit beleid is meerledig, namelijk:

• •

  De wettelijke verplichting voor het hebben van VTH-beleid op grond van artikel 7.2 van het Besluit omgevingsrecht (Bor) en paragraaf 13.2.2 van het Omgevingsbesluit;

• •

  Ingrijpende wetswijzigingen van Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) naar Omgevingswet en bijbehorende kwaliteitseisen voor de VTH-werkzaamheden in de volle breedte van deze wetgeving;

• •

  Voorsorteren en inspelen op de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) – ‘privatisering van het bouwtechnische toetsen en toezicht’ - en de aanpassingen/veranderingen die deze wetten met zich meebrengen, en;

• •

  De Rapportage ‘DoeMee - Toezicht en handhaving - Openbare orde en veiligheid’ van de Rekenkamercommissie De Fryske Marren d.d. 27 mei 2020.

Het doel van dit beleid is om op basis van bestaande beleidskaders en de omgevingsanalyse de VTH-instrumenten zodanig in te zetten waardoor de opgaven, zoals de gemeenteraad deze in haar Omgevingsvisie heeft benoemd, worden gerealiseerd.

Tegelijkertijd wordt met dit beleid ervoor gezorgd dat gemeente De Fryske Marren voldoet aan de wettelijke eisen (procescriteria) zoals omschreven artikel 7.2 van het Bor en in paragraaf 13.2.2 van het Omgevingsbesluit én tegemoet wordt gekomen aan de aanbevelen van de Rekenkamercommissie.

Het VTH-beleid ziet op de fysieke leefomgeving, de openbare orde en veiligheid. Concreet betekent dit dat in deze notitie wordt ingegaan op de inzet en uitvoering van de VTH-taken, die vallen onder de Wabo, de Wro, de Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) (vanaf inwerkingtreding), Algemene plaatselijke verordening (hierna te noemen Apv) en de Bijzondere Wetten (waaronder de Alcoholwet en Wet op de kansspelen). Hier valt ook het onderwerp ‘gezondheid in relatie tot het fysieke leefomgeving’ onder. Buiten de reikwijdte van dit beleid vallen de VTH-taken die door de omgevingsdienst (Fumo) worden uitgevoerd. Voor deze taken hebben de deelnemers aan de Fumo gezamenlijk het VTH-beleid ‘Fryslân, uniform beleid voor vergunningverlening, toezicht en handhaving van de provinciale en gemeentelijke basistaken’ opgesteld. Dit beleid hebben we in 2021 vastgesteld en wordt door de gezamenlijke deelnemers geactualiseerd naar de Omgevingswet. Daarnaast vallen ‘toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang’ en ‘gezondheid in relatie tot het sociaal domein’ buiten de reikwijdte van het beleid. Het laatste onderwerp is opgenomen in het Preventie- en Handhavingsplan middelengebruik (2022-2026). In het jaarlijkse uitvoeringsprogramma wordt rekening gehouden met de uitgangspunten en doelen uit het Preventie- en Handhavingsplan.

VTH is een dienstverlenend team op gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving in het fysieke domein. De ontwikkelingen in deze werkvelden geven ons kansen en veranderingen. We willen onze taken uitvoeren die passen in de nieuwe ontwikkelingen die op ons af komen. Daarbij blijven we bij onze eigen identiteit en kwaliteit: kennis, veranderingsbereidheid, samenhang en doorzettingsvermogen. Versterking van de samenwerking is hierbij essentieel. Zowel intern binnen het eigen team als ook naar andere teams. Maar ook buiten de organisatie met onze samenwerkingspartners en uiteraard onze inwoners, instellingen en bedrijven. Dat vraagt om inlevingsvermogen, open vizier, kwaliteit en uitgaan van onze eigen kracht. Het vraagt ook om een stuk verdieping in onze professionaliteit. We willen onze taken zelfstandig uitvoeren omdat we goed zijn in ons werk. Daar waar het ons ontbreekt aan kennis of capaciteit, gaan we opschalen.

We staan dicht bij bewoners, bedrijven en bestuur; willen weten wat er leeft.

Onze missie is het behouden en bevorderen van een leefbare, veilige en duurzame leefomgeving waarbij het behoud en waar mogelijk het herstel van het landschap van groot belang is. De inzet van onze instrumenten, namelijk het verlenen van toestemmingen, het stellen van regels, het houden van toezicht op de naleving van regels en het optreden tegen overtredingen, worden daartoe op een zo’n doelmatig mogelijke wijze ingezet.

Om ervoor te zorgen dat de missie, visie en ambitie zo goed mogelijk worden nagestreefd, worden naast de genoemde instrumenten in de voorgaande paragraaf de volgende uitgangspunten gehanteerd.

De uitvoering van VTH-taken staat in het teken van onze gemeente brede ambities zoals vastgesteld in de Omgevingsvisie. De focus ligt op concrete opgaven en risico’s in de verschillende gebieden van onze gemeente. Omdat binnen het team VTH de capaciteit en de (financiële) middelen een bepaalde omvang hebben, is het niet mogelijk om deze onbeperkt in te zetten. We moeten dan ook keuzes maken. Deze keuzes zijn doorvertaald in prioriteiten. Hierbij zijn de prioriteiten benoemd op basis van ervaringen, lokale kennis, deskundigheid, risico’s, bestuurlijke wensen en opgaven uit de omgevingsvisie. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de doorwerking van deze prioriteiten in vergunningverlening, toezicht en handhaving.

Doel van het stellen van prioriteiten is het sturen op die effecten waarvan de kans groot is dat ze voor kunnen komen en ook een significant negatief (bestuurlijk) risico met zich meedragen.

Wanneer de kans op een potentieel negatief effect aanwezig is en de kans hierop groot is, is het goed hier een hoge prioriteit aan toe te kennen. Voor vergunningverlening in algemene zin wordt onderscheid gemaakt in een viertal toetsniveau’s uit het toetsprotocol van Collectieve Kwaliteitsnormering Bouwvergunningen (CKB).

1. Sneltoets (volledigheid)

• •

  Bevat de aanvraag alle benodigde documenten?

• •

  Kloppen globaal de uitgangspunten van de aanvraag en wordt met alle benodigde aspecten rekening gehouden?

• •

  Bevat de aanvraag voldoende informatie voor een eventuele uitgebreide toetsing?

2. Visuele toets

• •

  Bevat de aanvraag alle benodigde documenten?

• •

  Kloppen de uitgangspunten op de aangeleverde stukken?

• •

  Van ieder te toetsen aspect wordt nagegaan of de uitgangspunten juist zijn en of de uitkomsten plausibel zijn.

3. Inhoudelijke toets

• •

  Bevat de aanvraag alle benodigde documenten?

• •

  Kloppen de uitgangspunten in de aangeleverde stukken?

• •

  Van ieder te toetsen aspect wordt nagegaan of de uitgangspunten juist zijn en of de uitkomsten plausibel zijn.

• •

  Bij berekeningen en rapportages worden de belangrijkste berekeningen en conclusies gecontroleerd dan wel nagerekend.

4. Complete toets

• •

  Bevat de aanvraag alle benodigde documenten?

• •

  Kloppen de uitgangspunten op de aangeleverde stukken?

• •

  Volledige toets waarbij alle documenten en alle te toetsen aspecten gedetailleerd worden getoetst.

• •

  Bij berekeningen en rapportages wordt alles gecontroleerd en nagerekend.

Voor de activiteit bouwen is in onderstaande matrix het toetsniveau bepaald bij de verschillende typen bouwwerken (het betreft hier de functie van het bouwwerk); dit in combinatie met aspecten waarop wordt getoetst. Hierbij wordt opgemerkt dat het enkel om bouwwerken gaat die vallen onder gevolgklasse 2 en 3 zoals bedoeld in de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1 zullen na inwerkingtreding van deze Wkb (1 januari 2024) voor het bouwdeel worden getoetst door de kwaliteitsborger.

De bovenstaande tabel geeft aan hoe voor de typen vergunningaanvragen de prioriteiten doorwerken in de toetsing. De doorwerking is ook zichtbaar gemaakt in de omgevingsanalyses in bijlage A. Op die wijze vinden de gestelde prioriteiten in de vergunningverlening haar doorwerking in de prioriteiten van de toezicht en handhaving. Gelijktijdig geldt ook het omgekeerde; wanneer vanuit toezicht en handhaving een patroon wordt waargenomen van soorten van overtredingen, wordt de (mate van) toetsing tijdens de vergunningverlening hierop aangepast.

Risicogericht werken

Het is onmogelijk om alle initiatieven, activiteiten en aanvragen vooraf te toetsen of te controleren en zo alle risico's van niet-naleving in te perken. Bovendien sluit een vergunning én een intensieve controle niet uit dat er alsnog sprake is van overlast of dat zich een ongeluk of een ramp voordoet. Door risicogericht te werken wordt dit wel tot een minimum beperkt en wordt daar inzet gepleegd waar dit het meest noodzakelijk is.

Bestemmingsplan (omgevingsplan) en welstand zijn speerpunten

Aan het toetsen van aanvragen om omgevingsvergunning aan de bepalingen van het geldende bestemmingsplan (Omgevingsplan) hechten wij grote waarde. Hierbij streven wij te allen tijde naar een goede ruimtelijke ordening. Iedere aanvraag wordt dan ook getoetst aan het bestemmingsplan/ Omgevingsplan. Bij afwijkingen aan het door de gemeenteraad vastgestelde toetsingskader vindt een integrale beoordeling plaats. Medewerking aan afwijkingen van het bestemmingsplan/Omgevingsplan worden altijd goed gemotiveerd.

Het in stand houden van de ruimtelijke kwaliteit van ons gebied vinden wij belangrijk. We toetsen de ingediende aanvragen hierbij aan de door de gemeenteraad vastgestelde welstandsnota. In een aantal gebieden is een ambtelijke toets mogelijk. Hier geldt bij de beoordeling minimaal het vier-ogen principe. Bij twijfel wordt opgeschaald door de aanvraag alsnog voor te leggen aan de Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit (Hûs en Hiem). De overige aanvragen worden altijd aan deze commissie voorgelegd. We hechten veel waarde aan haar advies. Afwijken van dit advies vindt alleen in uitzonderlijke gevallen plaats en wordt uitsluitend met een gedegen motivering gedaan.

In paragraaf 3.1 is aangegeven dat bij het benoemen van de prioriteiten aansluiting is gezocht bij de opgaven van de vastgestelde omgevingsvisie. Dit geldt ook voor de indeling. De gebiedsindeling die in deze paragraaf wordt gehanteerd, sluit aan bij die van de omgevingsvisie. In de onderstaande tabel wordt dit schematisch weergegeven.

Bijlage A bevat onze omgevingsanalyse die is ingedeeld naar de vijf gebiedstypen die we als structuur hanteren. Voor elk gebiedstype is in de bijlage beschreven:

• •

  Het profiel van het betreffende gebied;

• •

  de omgevingsanalyse (situatie, ontwikkelingen, kansen en risico’s) met prioriteiten.

In onderstaande paragrafen zijn de prioriteiten en bijbehorende doelstellingen benoemd. In aanvulling op de gebiedstypen formuleren we doelstellingen voor onze algemene dienstverlening voor de VTH-taken. Deze doelen zijn van toepassing op alle gebiedstypen.

De prioriteitstelling is meetbaar gemaakt door het uitvoeren van een omgevingsanalyse. Voor elke risicovolle activiteit of ongewenst gedrag is het effect beoordeeld op zes aspecten, namelijk:

• •

  Veiligheid: Risico op schade in de vorm van persoonlijk en lichamelijk letsel (bijvoorbeeld instortingsgevaar bij slopen, explosiegevaar, verstoring van de openbare orde en veiligheid);

• •

  Duurzaamheid: risico op aantasting van het milieu, de natuur en verspilling van grondstoffen (bijvoorbeeld energieverspilling, stikstofproblematiek, verdwijnen natuur);

• •

  Gezondheid: Risico op aantasting van de persoonlijke gezondheid en gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld verontreiniging van bodem, water en lucht, asbest);

• •

  Leefbaarheid: Risico op overlast of vermindering van de kwaliteit van de omgeving (bijvoorbeeld geluids- en geuroverlast, zwerfafval);

• •

  Natuur: Risico op schade aan natuurwaarden (bijvoorbeeld verstoren van broedgebieden van vogels, illegaal kappen van bomen);

• •

  Economisch/imago: Risico op financiële of economische schade en op schade aan het imago en het vertrouwen in het openbaar bestuur (bijvoorbeeld: kosten voor saneren van verontreiniging, concurrentievervalsing, negatieve media-aandacht).

Bij de omgevingsanalyse zijn we nagegaan in welke mate zich effecten voordoen en wat de kans is dat dit effect optreedt (risico = kans x effect). De uitkomst daarvan (lage, gemiddelde of hoge prioriteit) is steeds weergegeven. Hierbij kan wel de situatie ontstaan dat een bepaald onderwerp op basis van de vastgestelde omgevingsvisie als heel belangrijk wordt bestempeld, maar toch een lage prioriteitsscore kent vanwege het feit dat de kans dat de activiteit / het onderwerp voorkomt erg laag is.

In de hoofdstukken 2 en 3 van dit beleid hebben we de doelen en de omgevingsanalyse vastgelegd. In de hoofdstukken 4, 5, 6, 7, 8 en 9 gaan we in op de ‘hoe-vraag’. Dus op welke wijze gaan we de VTH-taken inzetten op de prioriteiten om de gestelde doelen te bereiken. Hierbij hebben we afwegings-ruimte in de wijze waarop VTH-taken worden ingezet om aan de slag te gaan met de prioriteiten en vervolgens de doelen te bereiken. Het gaat dan met name om:

• •

  Het vormgeven van preventieve instrumenten, gericht op het voorkomen van naleeftekorten (bijvoorbeeld door gerichte communicatie met doelgroepen);

• •

  Het vormgeven van de vergunningverlenings- en meldingsprocessen;

• •

  De wijze waarop toezicht wordt gehouden;

• •

  De wijze waarop wordt overgegaan tot handhaven;

• •

  De wijze waarop bestuurlijke sancties en termijnen worden gehanteerd, en;

• •

  Wanneer eventueel in uitzonderlijke gevallen (als dat maatschappelijk gewenst is) wordt overgegaan tot gedogen.

De naleefstrategie heeft twee functies. Ten eerste kan deze als motivering dienen voor besluiten. Ten tweede wordt vastgelegd hoe er met bevoegdheden wordt omgegaan. Met deze strategie legt de gemeente zichzelf verplichtingen op. De gemeente dwingt haar zelf te handelen volgens haar eigen werkafspraken.

De VTH-taken worden zo effectief (doeltreffend) en efficiënt (verantwoorde inzet van budget en personeel) mogelijk ingezet om ervoor te zorgen dat de omgevingsrisico’s beheersbaar zijn en de beleidsdoelen worden gerealiseerd. Dit gebeurt in de VTH-uitvoeringsprogramma’s. Hierin leggen we vast welke instrumenten we inzetten, in welke intensiteit en welke gevolgen dit heeft voor de personele inzet.

De naleefstrategie bestaat uit vijf onderdelen. In het onderstaande schema zijn deze onderdelen gevisualiseerd. Samen vormen ze het kader voor de uitvoering van de VTH-taken in de fysieke omgeving.

De wijze van inzet van de VTH-taken is gericht op het bereiken van de doelen en de monitoring daarvan. Bij de inzet gelden de volgende uitgangspunten:

• •

  De uitvoering vindt plaats binnen de wet- en regelgeving en de landelijke en regionale bestuurlijke afspraken (conform de vergunningenstrategie, de Landelijke handhavingsstrategie Omgevingswet en de Leidraad handhavingsacties en begunstigingstermijnen);

• •

  Proportionele inzet: ruimte geven waar het kan, strikt handhaven waar het moet;

• •

  Preventie vóór interventie; meedenken met initiatiefnemers;

• •

  Bevorderen van bewustzijn over naleefgedrag en zelfregulering;

• •

  In de uitvoering ruimte laten voor innovatie en experimenteren met de inzet van VTH-taken, met name in de wijze van toezicht;

• •

  Transparantie i.v.m. de democratische controle.

Voor een mooie, schone, veilige, gezonde en duurzame gemeente is het belangrijk dat inwoners, bedrijven en instellingen regels naleven. Daarom willen we overtredingen voorkomen en naleving bevorderen. Het doel van preventie is de spontane naleving van regels vergroten. Door de inzet van communicatiemiddelen, zoals voorlichting en ondersteunend optreden binnen initiatieven en aanvragen omgevingsvergunningen. Door middel van vooroverleg beïnvloeden we het gedrag op een positieve manier.

We vinden het belangrijk om duidelijk te maken wat de regels zijn, waarom ze er zijn en hoe we erop toe zien. Met een goede inzet van communicatiemiddelen kunnen we het naleefgedrag aanzienlijk verbeteren. Pas als regels bekend zijn kunnen inwoners, bedrijven of instellingen deze bewust naleven. Meestal is onbekendheid van de voorschriften de hoofdoorzaak van niet-naleven. Natuurlijk blijft het wel de verantwoordelijkheid van de initiatiefnemer zelf om op de hoogte te zijn en blijven van regels.

Vergunningverleners, toezichthouders en handhavers (VTH-ers) zijn een belangrijke schakel tussen overheid, inwoners en ondernemers en spelen een grote rol in de verbetering van het naleefgedrag. Zij hebben rechtstreeks contact met inwoners en ondernemers en kunnen regels uitleggen en toelichten.

Preventie, toezicht en handhaven kunnen zowel na elkaar als naast elkaar worden ingezet om het naleefgedrag te bevorderen. Het is aannemelijk dat preventieve instrumenten meer (kunnen) domineren bij welwillend gedrag en toezicht en handhaven meer bij calculerend en bewust overtredend gedrag. Dat laat onverlet dat preventieve instrumenten ook bij calculerend gedrag kunnen bijdragen aan een beter naleefgedrag. Handhaving is nodig als slecht naleefgedrag onaanvaardbare omgevingsrisico’s met zich meebrengt en de inzet van andere instrumenten geen effect heeft.

De samenhang tussen de preventie-, toezicht- en handhavingsstrategieën komt tot uitdrukking in de VTH-uitvoeringsprogramma’s. Hierin wordt per programmaonderdeel het volgende benoemd:

• •

  Het gewenste en geconstateerde naleefgedrag in meetbare doelen;

• •

  de factoren die het geconstateerde naleefgedrag (en de tekortkomingen) bepalen;

• •

  de selectie van instrumenten om het naleefgedrag indien nodig te verbeteren, rekening houdend met de factoren die overtredingen veroorzaken;

• •

  de vertaling naar organisatorische condities en werkafspraken over rolverdeling, samenwerking, informatie-uitwisseling, communicatie en afstemming.

Daarnaast wordt op basis van de bevindingen uit de inspecties, per programmaonderdeel bekeken of de inzet van preventieve instrumenten effectief en efficiënt is.

Inwoners en bedrijven zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor hun naleefgedrag en eventuele schade die dit veroorzaakt voor de omgeving. Een deel van de overtredingen gebeurt echter door gebrek aan kennis of onvoldoende bewustzijn van gedragsrisico’s. Daar komt bij dat het omgevingsrecht een domein is dat de laatste jaren vaak aan wetswijzigingen onderhevig is geweest en nog steeds is. De gemeente investeert om deze redenen in het vergroten van bewustzijn, kennis en informatie. Dat kan op het moment dat inwoners en/of ondernemers een vergunning of ontheffing aanvragen, een melding doen of ‘in het veld’ op locaties waar overtredingen plaatsvinden. Daarnaast kan branchegericht voorlichting worden gegeven.

In de preventiestrategie wordt de aanpak en werkwijze bij de inzet van andere instrumenten dan toezicht en handhaving beschreven. Het doel hierbij is om inwoners en ondernemers van juiste informatie en kennis te voorzien, zodat zij bij hun activiteiten op de hoogte zijn van de regels die gelden en hierdoor wordt voorkomen dat overtredingen ontstaan. Preventie is gericht op het verbeteren van het spontane naleefgedrag. Door in te zetten op onderstaande instrumenten hopen we dit te bewerkstelligen.

• •

  Communicatie, kennis- en informatieoverdracht. Dit is van belang bij nieuwe wetgeving;

• •

  Ondersteunend optreden zoals vooroverleg bij aanvragen en initiatieven of hulp bij het invullen van formulieren;

• •

  Samenwerking, bijvoorbeeld met ondernemers en branchevertegenwoordiging;

• •

  Zichtbaarheid van het toezichts- en handhavingsactiviteiten. We laten zien dat we toezicht houden en handhaven als dat nodig is. We communiceren over toezichts- en handhavingsprioriteiten en over grotere handhavingsprojecten. We zijn daarnaast regelmatig zichtbaar aanwezig in het gebied;

• •

  Mediation, vooral ter oplossing óf voorkoming van conflicten en daarmee mogelijk juridische procedures. Het levert vooral een bijdrage aan een verbetering van de context waarbinnen het naleefgedrag tot stand moet komen;

• •

  Participatie (Participatiewijzer / Wikselwurk).

Onder vergunningverlening valt het verlenen, weigeren of wijzigen van een vergunning waarbij we aan een bedrijf, inwoner of (bestuurlijke) organisatie toestemming verlenen (of weigeren) om een bepaalde activiteit (die zonder vergunning verboden is en niet mag worden uitgevoerd) uit te voeren. Daarbij bestaat de mogelijkheid om ontheffing van met name gemeentelijke regels te verlenen, dit gebeurt op basis van een gedegen motivering en na een belangenafweging. Daarnaast behandelen we diverse meldingen, leggen we maatwerkbesluiten of nadere voorwaarden op (na invoering Omgevingswet maatwerkbesluit of maatwerkregel) en worden waar nodig verklaringen van geen bedenkingen afgegeven (na invoering van de Omgevingswet heet dit een “bindend advies”). Tot slot behoort het geheel of gedeeltelijk intrekken van een vergunning ook tot vergunningverlening.

De vergunningenstrategie stelt ons in staat om heldere, transparante en handhaafbare vergunningen op te stellen en ze te verlenen binnen de gestelde termijn. Dit alles moet leiden tot een goede ruimtelijke ordening c.q. goede ruimtelijke kwaliteit.

Het wettelijk kader welke binnen de vergunningverlening een rol speelt is divers. Allereerst hebben we te maken met algemene wetgeving. Dit zijn de Gemeentewet (Gw) en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Meer specifieker hebben we het onder andere over de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), het Besluit omgevingsrecht (Bor), de Regeling omgevingsrecht (Mor), het Bouwbesluit 2012, Wet natuurbescherming (Wnb), Wet ruimtelijke ordening (Wro), Wet milieubeheer (Wm), Algemene Plaatselijke Verordening (APV), Alcoholwet en Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen (Wkpb).

Nieuwe wetgeving: Omgevingswet (Ow)

De komst van de Omgevingswet (per 1 januari 2024) betekent dat er veel verandert. De wet bundelt 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. In de Omgevingswet staat de decentrale besluitvorming door de gemeente centraal. Gemeenten krijgen meer beleidsvrijheid en verantwoordelijkheid en meer mogelijkheden om lokale afwegingen te maken en rekening te houden met gezondheid en wensen van inwoners. Ook maakt de wet het mogelijk om beter in te spelen op actuele ontwikkelingen. De gemeenten krijgen hiervoor nieuwe (kern)instrumenten, die zij kunnen inzetten om hun doelen en ambities t.a.v. de fysieke leefomgeving te verwezenlijken, namelijk de omgevingsvisie, het programma en het omgevingsplan.

Een omgevingsvisie is een strategische visie, met ambities en beleidsdoelen, voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. De gemeente stelt voor het gehele grondgebied 1 omgevingsvisie vast. Het programma bevat de uitwerking van beleid en bevat maatregelen die leiden tot de gewenste kwaliteit van de fysieke leefomgeving (omgevingswaarde). Er zijn verplichte (geluid en dreigende overschrijding van omgevingswaarden) en onverplichte programma’s. Het omgevingsplan neemt binnen de Omgevingswet een prominente rol in. De gemeente kan de gewenste kwaliteit van de fysieke leefomgeving, zoals beschreven in de omgevingsvisie, concreter maken door die ook stevig juridisch vast te leggen. Het omgevingsplan bevat juridisch bindende regels voor de gemeente en haar inwoners en ondernemers. De regels kunnen betrekking hebben op de gehele gemeente of op slechts delen daarvan.

Met de komst van de Omgevingswet wordt een groot aantal rijksregels decentraal (in het omgevingsplan) geregeld, zoals verschillende milieuregels uit het Activiteitenbesluit milieubeheer. Deze specifieke rijksregels zijn opgenomen in de bruidsschat om te voorkomen dat er een juridisch gat ontstaat voor onderwerpen c.q. specifieke regels die tot het moment van inwerkingtreding landelijk geregeld werden, maar na inwerkingtreding van de Omgevingswet gedecentraliseerd zijn. Het Rijk verwacht namelijk niet van gemeenten om een omgevingsplan (waar deze onderwerpen voortaan in geregeld gaan worden) direct bij inwerkingtreding van de Omgevingswet vast te stellen. De gemeente krijgt wel de verantwoordelijkheid voor deze regels. Tijdens een overgangsfase kunnen gemeenten keuzes maken over hoe én of deze tijdelijke regels worden opgezet.

Onder de Omgevingswet zullen de algemene rijksregels minder vergunningplichten voor activiteiten bevatten. Voor de meest voorkomende activiteiten, zoals milieubelastende activiteiten en bouwactiviteiten, geldt nog steeds een plicht om een omgevingsvergunning aan te vragen. De wetgever heeft op rijksniveau voor zoveel mogelijk activiteiten algemene regels gemaakt. Daardoor heeft de initiatiefnemer van een activiteit niet meer altijd toestemming nodig. Ten aanzien van de omgevingsvergunning wijzigt het volgende:

• 1.

  De reguliere procedure wordt standaard.

• 2.

  De vergunning van rechtswege vervalt.

• 3.

  Eén loket, gemeenten bij meervoudige aanvragen bevoegd gezag.

• 4.

  Meldingen en aanvragen komen binnen via DSO, per mail of analoog.

• 5.

  Nieuwe definities, begrippen en terminologie.

• 6.

  Nieuwe aanvraagvereiste m.b.t. participatie.

• 7.

  De ‘knip’ (en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen, Wkb).

• 8.

  Omgevingsvergunning geen omgevingsdocument, wel verplichting na 5 jaar verwerken in het omgevingsplan.

• 9.

  Nieuw toetsingskader inhoudelijke beoordeling en toezicht en handhaving.

In hoofdstuk 2 is al een groot aantal uitgangspunten benoemd die mede bepalend zijn voor onze vergunningenstrategie. Daar kunnen de volgende uitgangspunten, ook met het oog op de aanstaande Omgevingswet, nog aan worden toegevoegd:

Sturen aan de voorkant: het vooroverleg

Hierbij wordt ingestoken op het doorlopen van een vooroverleg voordat de formele aanvraag wordt ingediend. Elke initiatiefnemer wordt gestimuleerd om, ook daar waar dit wettelijk niet verplicht is, eerst een verkennende/ voorbereidende fase te doorlopen om zo de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en eventueel noodzakelijk maatwerk van het voorgestelde plan inzichtelijk te maken. Dit noemen we het vooroverleg en werkt door een aanvraag via het Omgevingsloket (onder de omgevingswet is dat het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet)) in te dienen.

Door in te zetten op een vooroverleg wordt voorkomen dat er een vergunning wordt aangevraagd voor een plan dat niet haalbaar is, dat verkeerde activiteiten worden aangevraagd of activiteiten niet worden aangevraagd. Dat zou namelijk kunnen leiden tot een plan dat ondanks een verkregen toestemming (bijv. vergunning) toch niet uitvoerbaar blijkt. Kansrijke vooroverleggen worden zodanig voorbereid dat ze daarna vlot de formele vergunningprocedure kunnen doorlopen. Kansarme initiatieven stranden vroegtijdig zonder dat de aanvrager hier in het algemeen een grote investering heeft gedaan.

Beginselbereidheid

Bestemmingsplannen zijn over het algemeen vrij gedetailleerd geformuleerd, waardoor bepaalde activiteiten soms niet zijn toegestaan terwijl er feitelijk niks op tegen is c.q. vrijwel risicoloos zijn. Als de aanvraag niet past binnen het van toepassing zijnde bestemmingsplan, wordt de aanvraag getoetst. Hierbij hanteren wij de ‘Ja-mits-houding’.

Vergunningverlening binnen gestelde (wettelijke) termijnen

De gemeente wil vergunningaanvragen en meldingen altijd binnen de wettelijke termijn afhandelen. Bij de behandeling van vergunningen wordt binnen de geldende wettelijke kaders meegedacht met de aanvrager, maar wordt ook gekeken naar de belangen van derden/andere belanghebbenden. Voor een vooroverlegtraject geldt in de basis een (interne) termijn van 8 weken. Al naar gelang de zwaarte van het verzoek kan hiervan worden afgeweken. Goed contact hierover met de aanvrager is hier van belang.

Participatie op basis van de participatiewijzer

Onder de Wabo, maar helemaal onder de Omgevingswet, wordt er steeds meer belang gehecht aan een goed participatietraject. Binnen vergunningprocedures is het aan de aanvrager om een goed participatietraject te doorlopen om eventuele bezwaren zoveel mogelijk te voorkomen. Een gedragen plan is dan ook het streven. Om aanvragers hierin te ondersteunen hebben we de participatiewijzer voor ruimtelijke initiatieven vastgesteld. Deze fungeert als leidraad voor aanvragers en gaat uit van het credo hoe groter het plan en aantal belanghebbenden, hoe intensiever het participatietraject moet worden ingezet. Aanvragers dienen inzichtelijk te maken op welke wijze zij participatie hebben toegepast en wat de uitkomst hiervan is, helemaal wanneer het een plan betreft waarover de raad heeft besloten dat hiervoor verplichte participatie van toepassing is.

Vergunningverlening is voor gemeente De Fryske Marren een instrument om activiteiten in de fysieke leefomgeving te reguleren en om de openbare orde en veiligheid te borgen. Vergunningen (en afwijkingen/ontheffingen) verschaffen zekerheid en duidelijkheid voor alle betrokken partijen, zodat helder is welke eisen er aan het uitvoeren van vergunde activiteiten zijn gesteld. Vergunningverlening, in samenspel met toezicht en handhaving, bevordert consistent gemeentelijk optreden en vertaalt regelgeving naar de praktijk.

Voor het uitoefenen van onze vergunningenstrategie hebben we verschillende instrumenten tot onze beschikking. Naast het feit dat een vergunning an sich een instrument is, hebben we ook instrumenten die gebruikt worden voor het toetsen van een aanvraag omgevings-vergunning (toetsingskader). Dit zijn namelijk het bouwbesluit, het bestemmingsplan (onder de Omgevingswet wordt dit het Omgevingsplan), de bouwverordening en de toets aan redelijke eisen van welstand. Dit laatste vindt plaats op basis van door de gemeenteraad vastgesteld welstandsbeleid.

Bestemmingsplan

Aan de toets aan het bestemmingsplan hechten we groot belang, aangezien dat het kader is waarbinnen een goede ruimtelijke ordening wordt gerealiseerd. Het bestemmingsplan/ omgevingsplan wordt door de gemeenteraad vastgesteld. Iedere aanvraag wordt aan dit kader getoetst. Het biedt voor de gemeenschap kaders, rechten en bescherming. Wanneer een aanvraag voorziet in een strijdigheid met het bestemmingsplan/omgevingsplan wordt er enkel medewerking verleend aan een afwijking ervan, wanneer er sprake blijft van een goede ruimtelijke ordening ofwel, onder de Omgevingswet, een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. We kennen tot op heden nog geen afwijkingenbeleid. Dit betekent dat iedere aanvraag op zijn eigen merites wordt beoordeeld.

Milieumeldingen/vergunningen

Landelijk zijn in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) milieubelastende activiteiten aangewezen en is bepaald aan welke milieuregels – inclusief regels over vergunningen en meldingen – daarbij moet worden voldaan. In het omgevingsplan is via de systematiek van werkingsgebieden aangegeven welke van deze milieubelastende activiteiten waar zijn toegestaan. Daarbij kunnen in het omgevingsplan tevens nog aanvullende milieuregels zijn/worden opgenomen waaraan deze milieubelastende activiteiten moeten voldoen. De VTH-milieutaken bij deze milieubelastende activiteiten – inclusief de milieuregels die daarover in het omgevingsplan staan – vallen onder de basistaken van de FUMO en vallen daarmee buiten de reikwijdte van dit VTH-beleid.

Naast de milieubelastende activiteiten die in het Bal zijn aangewezen, kan de raad in het omgevingsplan eveneens milieubelastende activiteiten aanwijzen. Via het tijdelijk deel van het omgevingsplan worden in ieder geval een aantal milieubelastende activiteiten die niet in het Bal staan, als zogenoemde bruidsschat in het omgevingsplan opgenomen. Via de systematiek van werkingsgebieden is in het omgevingsplan aangegeven waar deze milieubelastende activiteiten zijn toegestaan. Daarbij geeft het omgevingsplan tevens aan welke inhoudelijke (milieu)voorschriften daarbij gelden. Tevens kan daarbij worden bepaald dat voor deze milieubelastende activiteiten een vergunningplicht, meldingsplicht of informatieplicht geldt.

De milieumeldingen/vergunningen van onderhavig VTH-beleid is gekoppeld aan de milieubelastende activiteiten die in het omgevingsplan zijn aangewezen en niet als zodanig zijn aangewezen in het Besluit activiteiten leefomgeving.

De overwegingen om in het omgevingsplan – in aanvulling op de aanwijzing van milieubelastende activiteiten in het Besluit activiteiten leefomgeving – eveneens milieubelastende activiteiten aan te wijzen met daarbij horende vergunningplicht, meldingsplicht of informatieplicht, staan in het omgevingsplan. Die overwegingen zijn geen onderdeel van dit VTH beleid.

Indien in het omgevingsplan een vergunningplicht voor milieubelastende activiteiten is opgenomen, wordt bij een aanvraag voor een dergelijke vergunning volledig getoetst aan de (indienings)eisen die in het omgevingsplan staan. Indien daarbij is bepaald dat ‘de omgevingsvergunning wordt verleend als . . . .’ dan wordt de vergunning verleend als aan de daarbij genoemde voorwaarden wordt voldaan. Indien daarbij is bepaald dat ‘de omgevingsvergunning kan worden verleend als . . . .’ dan wordt het voldoen aan de daarbij genoemde voorwaarden beschouwd als een voorwaarde om de vergunning te kunnen verlenen, maar niet als een verplichting de vergunning te moeten verlenen. In die situatie wordt een belangenafweging gemaakt.

Indien in het omgevingsplan een meldingsplicht voor milieubelastende activiteiten is opgenomen, wordt bij een melding volledig getoetst aan de (indienings)eisen die in het omgevingsplan staan. Indien daaraan is voldaan, geldt dat aan de meldingsplicht is voldaan en volgt een ‘acceptatiebrief’. Deze acceptatie van de melding staat los van het voldoen aan de inhoudelijke milieuregels bij het uitvoeren van de activiteit.

Indien in het omgevingsplan een informatieplicht voor milieubelastende activiteiten is opgenomen, wordt bij het indienen van gegevens volledig getoetst aan de (indienings)eisen die in het omgevingsplan staan. Indien daaraan is voldaan, geldt dat aan de informatieplicht is voldaan. Het voldoen aan de informatieplicht staat los van het voldoen aan de inhoudelijke milieuregels bij het uitvoeren van de activiteit.

Naast de vergunningplicht, meldingsplicht en informatieplicht hebben wij de bevoegdheid om middels een besluit maatwerkvoorschriften te verbinden aan milieubelastende activiteiten. Van deze bevoegdheid maken wij alleen gebruik bij voorkomende of dreigende overschrijding van doelvoorschriften. Door middelvoorschriften als maatwerkvoorschrift aan de activiteit te verbinden, kan dan duidelijkheid worden gegeven welke voorzieningen getroffen moeten worden om aan de doelvoorschriften te voldoen.

Voor een milieubelastende activiteit die op basis van het omgevingsplan niet is toegestaan in een bepaald werkingsgebied – oftewel in strijd is met het omgevingsplan – geldt dat deze als omgevingsplanactiviteit wordt beschouwd, inhoudende een activiteit waarvoor in het omgevingsplan is bepaald dat het verboden is deze zonder omgevingsvergunning te verrichten en die in strijd is met het omgevingsplan of een andere activiteit die in strijd is met het omgevingsplan. Voor deze milieubelastende activiteiten is een omgevingsvergunning nodig voor een buitenplanse omgevingplanactiviteit, waarbij de vergunningenstrategie voor de buitenplanse omgevingsplanactiviteit wordt gevolgd.

Toets bouwbesluit / Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL)

In paragraaf 3.2. is te zien dat we prioriteiten stellen aan de toets van het bouwbesluit / Besluit Bouwwerken Leefomgeving en op welke wijze we hier invulling aan geven.

Intrekken vergunningen

We vinden het ongebruikt laten voortbestaan van rechten uit vergunningen om meerdere redenen ongewenst. Ten eerste moeten we voorkomen dat bouwwerken of activiteiten die in het verleden zijn vergund maar nog niet zijn gerealiseerd, (nieuwe) planologische en stedenbouwkundige inzichten doorkruisen. Ten tweede moeten we voorkomen dat nieuwe bouwwerken c.q. activiteiten worden gebouwd/uitgevoerd naar verouderde (bouw)technische inzichten. Daarnaast is het vanuit administratief oogpunt gewenst dat het vergunningenbestand zoveel mogelijk overeenstemt met de feitelijke situatie buiten. Ook voor omwonenden is het onplezierig dat zij geconfronteerd worden met oude, ongebruikte rechten, waar ze geen rechtsmiddelen meer tegen kunnen aanwenden.

We beogen in de hiervoor genoemde situaties, afhankelijk van de specifieke omstandigheden, de vergunning na verloop van een bepaalde periode in te trekken. We kunnen vergunningen intrekken als de aanvrager erom verzoekt, als de aanvrager overleden is (bijvoorbeeld in APV-vergunningen (persoonsgebonden)), wanneer er in strijd met de voorschriften van de beschikking wordt gehandeld, het gevaar bestaat dat de vergunning misbruikt wordt voor criminele activiteiten (zie hiervoor ook de paragraaf 2.5.15 over de inzet van de Wet Bibob), gedurende een half jaar of een in de vergunning, verordening, of AMvB bepaalde langere termijn geen activiteiten zijn verricht met gebruikmaking van de vergunning. Daarbij dient te worden opgemerkt dat het intrekken van vergunningen geen plicht is. De wet bepaalt deels wanneer je een vergunning mag intrekken (bijvoorbeeld in de Ow of APV) en deels is het gebaseerd op jurisprudentie (bijvoorbeeld bij omgevings-vergunningen milieu) . Een melding vallend onder de Wkb komt automatisch te vervallen na een door de AMvB gestelde termijn. Na deze termijn moet een nieuwe melding gedaan worden.

Erfgoed

Binnen onze aantrekkelijke gemeente gaat erfgoed een steeds belangrijkere functie innemen. In 2019 heeft de gemeenteraad het ‘Gemeentelijk monumentenbeleid De Fryske Marren’ vastgesteld, rekening houdend met de rechten en plichten die voortkomen uit het beleid van de voormalige gemeenten Skarsterlân, Lemsterland, Gaasterlân-Sleat en Boarnsterhim (deels), die zijn opgegaan in gemeente De Fryske Marren. Aan de hand van deze beleidsnotitie wordt hier verder handen en voeten aangegeven. Het kunnen aanwijzen van panden en objecten als gemeentelijk monument is hierin een instrument. Binnen de vergunningplicht die hieruit voortvloeit, kan sturing worden gegeven aan de uitvoer van werkzaamheden aan deze monumenten. Dit met als doel om tot behoud en herstel van erfgoed binnen onze gemeente te komen. Ook vanuit recreatief-toeristisch oogpunt van groot belang voor de aantrekkelijkheid van onze gemeente.

De term ‘toezicht’ wordt vaak zowel in brede als in enge zin gebruikt. In brede zin is het de overkoepelende term voor alle inspecties in combinatie met ‘handhaving’. In engere zin bedoelt men het als het concrete werk van een toezichthouder.

Speciaal daarvoor aangewezen medewerkers (toezichthouders) voeren het toezicht uit. Een toezichthouder is een persoon, die op grond van de Algemene wet bestuursrecht namens het bevoegd gezag belast is met het houden van toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift. Toezicht zorgt voor een belangrijk preventief effect. Bij toezicht voeren we een controle uit, ook zonder dat we een overtreding vermoeden of daarvan weten. We kunnen een bezoek aan een activiteit, een bedrijf, een locatie, een bouwwerk of een persoon brengen. Samengevat verstaan we onder toezicht het controleren of en in hoeverre inwoners, ondernemers en instellingen de van toepassing zijnde regels naleven.

Het habitat / werkgebied van de toezichthouders is van zelfsprekend de gemeente buiten het gemeentehuis. Hierin voeren de toezichthouders de taken uit. In beginsel is de werkwijze van de toezichthouders dat zij bij hij constateren van een overtreding direct corrigerend optreden. Wanneer hierop meteen afspraken worden gemaakt, actie wordt ondernomen en de overtreding wordt beëindigd, is verdere actie niet nodig en wordt er geen handhavingsprocedure opgestart. Wel wordt de situatie en daarbij de overtreding vastgelegd in een controlerapport. Wanneer niet meteen actie wordt ondernomen en de overtreding niet wordt beëindigd, wordt dit vastgelegd in een controlerapport en wordt een handhavingszaak aangemaakt en wordt een procedure gestart.

Voor ons betekent de toezichtstrategie het verkrijgen van inzicht in het naleefgedrag en de motieven voor naleving. Daarnaast wordt met de strategie specifieke gegevens samengebracht, waardoor bijvoorbeeld de effectiviteit van het optreden kan worden bepaald of om trends en ontwikkelingen zichtbaar te maken, die mogelijk vragen om een bijstelling van het toezicht.

Doel van toezicht en handhaving is:

“Een veilig, gezond, duurzaam gebruik van gebouwen en bouwwerken, een schoon/schoner milieu, een mooie en leefbare leefomgeving en het voorkomen en tegengaan van strijdig gebruik van ruimte, gronden en activiteiten”

In gemeente De Fryske Marren vindt toezicht in een vorm en intensiteit plaats die leidt tot een adequate naleving van wet- en regelgeving. We richten het toezicht (prioriteiten en frequentie) op de meest risicovolle situaties, waar de kans het grootst is dat het naleefgedrag onvoldoende is en dit leidt (of kan leiden) tot grote(re) negatieve effecten voor de veiligheid, volksgezondheid, leefomgeving en natuur. Het is namelijk onmogelijk om binnen de beschikbare formatie, middelen en tijd alle objecten, activiteiten en locaties op alle punten te controleren. Dit is ook niet nodig, want niet alle situaties zijn even risicovol. Gelijktijdig zijn we ons ervan bewust dat door de (landelijke) verruiming van vergunningsvrije activiteiten en de verschuiving van vergunningsplichtige naar meldingsplichtige activiteiten een verandering plaatsvindt van de beoordeling en toetsing van het vergunningenproces voorafgaand aan de realisatie naar het toezicht tijdens of na realisatie. Dit vraagt meer van het toezicht.

Toezicht vindt plaats op basis van:

• •

  Het beleidskader en de periodieke uitvoeringsprogramma’s;

• •

  Verleende vergunningen en ontvangen meldingen;

• •

  Thema’s of projecten;

• •

  Ontvangen klachten, meldingen handhavingsverzoeken en calamiteiten;

• •

  Afspraken met handhavingspartners (provincie, Wetterskip, omgevingsdienst, brandweer Fryslân, politie);

• •

  Waarnemingen tijdens de (vrije) surveillance.

Binnen gemeente De Fryske Marren hanteren we voor het toezicht de volgende uitgangspunten:

- Integraal toezicht.

We willen voorkomen dat inwoners en ondernemers onnodig vaak gecontroleerd worden. Daarom stemmen we de controles op elkaar af, zodat wordt voorkomen dat inwoners en ondernemers meerdere keren worden bezocht. Het gaat hierbij om gezamenlijk toezicht, signaaltoezicht of integraal toezicht. De integrale coördinatie en planning geven we vorm in de uitvoeringsprogramma’s.

- Toezicht op basis van besluiten

We houden toezicht naar aanleiding van verleende vergunningen, maatwerkbesluiten en maatwerkregels, ingediende meldingen en op basis van algemene regels. Bij overtredingen starten we een handhavingstraject met als doel de overtreding ongedaan te maken. De wijze waarop de handhavingsmiddelen worden ingezet, is beschreven in de handhavingsstrategie (hoofdstuk 9).

- Uitoefenen van toezicht

Voor het uitoefenen van toezicht bepalen we de voor de doelgroep meest effectieve en efficiënte methode. Factoren die hierbij een rol spelen zijn:

• •

  Kennis van regelgeving;

• •

  Kosten en baten;

• •

  Mate van acceptatie;

• •

  Gezagsgetrouwheid doelgroep.

We onderscheiden preventieve en repressieve controles. Preventieve controles zijn controles die op basis van de risicomethodiek in de diverse planningen worden opgenomen. Het kenmerk van een preventieve controle is het planmatige en terugkerende karakter. Repressieve controles kenmerken zich door een specifieke aanleiding zoals klachten, meldingen, verzoeken, maar ook de bevindingen van eerdere controles en de daarop gegeven hersteltermijnen (hercontroles). Bij zowel preventieve als repressieve controles kunnen diverse toezichtinstrumenten of combinaties van instrumenten worden ingezet.

Binnen gemeente De Fryske Marren kennen we verschillende vormen van toezicht. De effectiviteit van de methode hangt af van het beleidsterrein, de aanleiding en de aspecten waarop het toezicht zich richt.

• •

  Administratief toezicht bij een registratieverplichting of bij gegevens die worden overlegd;

• •

  Structurele (routinematige) controles (aangekondigd of onaangekondigd). Periodiek toezicht op basis van vergunningen en meldingen;

• •

  Ad hoc toezicht vanwege bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld meldingen, klachten of verzoeken;

• •

  Steekproeven (bijvoorbeeld als sprake is van een goed naleefbeeld in een branche);

• •

  Thematische controles. Deze zijn gericht op bepaalde onderwerpen;

• •

  Gebiedsgerichte controles, bijvoorbeeld op bedrijfsterreinen;

• •

  Hercontroles. De hercontrole bevat toezicht op één of enkele aspecten en vindt plaats naar aanleiding van een geconstateerde overtreding.

Wanneer sprake is van gedogen, houden we frequent actief toezicht op de betreffende gedoogsituatie. Regelmatig controleren we of de overwegingen van de beslissing om af te zien van handhaving, nog actueel zijn. We gaan na of de voorwaarden van het gedoogbesluit worden naleeft. Is dit niet het geval, dan gaan we over tot handhavend optreden.

Externe afstemming is er zowel ambtelijk als bestuurlijk met instanties als de Veiligheidsregio (brandweer Fryslân), Omgevingsdienst (Fumo), politie, OM (Openbaar Ministerie), Rijkswaterstaat, provincie, Wetterskip, Belastingdienst, AID (Algemene Inspectiedienst) en nVWA,. Operationeel proberen we zoveel mogelijk informatie te delen tussen alle partners. Gelet op het grote aantal betrokken partijen en medewerkers, de verdeling van bevoegdheden en het enorm aantal uiteenlopende onderwerpen en type constateringen heeft het delen van informatie ook zijn beperkingen. Een onderdeel van het samenwerken is het toepassen van de oog- en oorfunctie door de toezichthouders. Dit betekent dat wanneer een toezichthouder een overtreding constateert waarvan een andere instantie het bevoegd gezag is, dit wordt doorgegeven aan het betreffende bevoegd gezag.

In de handhavingsstrategie is het vertrekpunt de geconstateerde overtreding/strijdigheid. We geven actief invulling aan onze (wettelijke) beginselplicht tot handhaving. Dit betekent dat, wanneer een wettelijk voorschrift wordt overtreden, we hiertegen in beginsel handhavend optreden. Onder handhaving verstaan we het afdwingen van het naleven van regels door het inzetten van bestuursrechtelijke en/of strafrechtelijke maatregelen. Bijvoorbeeld het opleggen van een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang, het intrekken van de vergunning en/of het opleggen van bestuurlijke boetes en (bestuurlijke) strafbeschikkingen.

Wanneer handhaving uitblijft, gaat dit ten koste van de geloofwaardigheid, betrouwbaarheid, rechtszekerheid en onafhankelijkheid van de gemeente. Afhankelijk van de ernst van de overtreding en het naleefgedrag van de overtreder, gaan we over tot bestuursrechtelijke en/of strafrechtelijke handhaving. Hierbij maken we optimaal gebruik van de wettelijke mogelijkheden, zoals vastgelegd in deze handhavingstrategie. Alvorens daadwerkelijk wordt overgegaan tot handhavend optreden en deze handhavingsstrategie wordt toegepast, gaan we eerst na of legalisatie mogelijk en wenselijk is.

Als toezicht niet zorgt voor het stoppen van een overtreding, treden we in beginsel op tegen de overtreding. Deze verantwoordelijkheid en beginselplicht tot handhaving staat in de Algemene wet bestuursrecht (Awb), specifieke wetgeving en vloeit voort uit vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State .

Uitvoering van de handhaving kent de volgende uitgangspunten:

• •

  Op iedere bevinding wordt op een passende wijze gereageerd (interventie);

• •

  Proces en besluitvorming zijn eenduidig en reproduceerbaar;

• •

  Gelijke gevallen krijgen gelijke behandeling (gelijke monniken gelijke kappen);

• •

  Termijnbewaking zorgt voor het tijdig in gang zetten van vervolgstappen;

• •

  Gebruik maken van standaardbrieven voor alle fases in het proces;

• •

  Wettelijke eisen worden in acht genomen;

• •

  Op basis van gebleken naleefgedrag schrijft de handhavingsstrategie voor welk instrument het beste ingezet kan worden;

• •

  Voor handhavingszaken wordt per geval bepaald of publicatie vereist is. Daarbij houden we onder andere rekening met het feit dat de overtreder al dan niet veroordeeld is door een rechter en of dat sprake is van een recidive.

Klachten, meldingen en handhavingsverzoeken zijn signalen uit de samenleving over mogelijke omgevingsrisico’s en/of overtredingen van wettelijke voorschriften. Deze signalen hebben voor ons hoge prioriteit en hierop wordt altijd geacteerd en gereageerd. Waar nodig en mogelijk wordt actie ondernomen en volgt er altijd een terugkoppeling naar de klager, melder of verzoeker.

In juni 2014 is de Landelijke Handhavingsstrategie (LHS) door het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het Openbaar Ministerie aangeboden aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu. Het doel van deze strategie is dat de handhavende instanties, zoals de overheden, omgevingsdiensten, politie en het OM op eenzelfde optreden tegen vastgestelde overtredingen van wettelijke voorschriften, waardoor een gelijk speelveld ontstaat, het rechtsgevoel wordt gerespecteerd en een veilige, gezonde en schone leefomgeving wordt gewaarborgd. In navolging op de introductie van de LHS in 2014 hebben we deze in november 2016 binnen gemeente De Fryske Marren vastgesteld en is deze gepubliceerd.

In 2022 is de LHSO (Landelijke Handhavingsstrategie Omgevingswet) als opvolger van de LHS geïntroduceerd. In de kern en op basis van de inhoud is de LHSO niet anders dan de LHS. Met de LHSO wordt goed aangesloten op de Omgevingswet, is de terminologie hierop aangepast en is de bestuurlijke boete in de strategie opgenomen. Daarnaast is de relatie tussen het bestuursrecht en het strafrecht beter beschreven en geborgd. De LHSO wordt door ons één op één overgenomen en als handhavingsstrategie toegepast. Met het vaststellen van het VTH-beleid wordt dan ook de LHSO vastgesteld en wordt er overeenkomstig naar gehandeld. De LHSO wordt toegepast binnen het omgevingsrecht (inclusief bijbehorende besluiten en AMvB’s), de Algemene plaatselijke verordening en Bijzondere Wetten (o.a. Alcoholwet, Wet op de kansspelen, Winkeltijdenwet). De LHSO is als bijlage B gevoegd.

Als we tijdens het toezicht of naar aanleiding van een klacht, melding of verzoek een overtreding / strijdigheid constateren, gaan we eerst het gesprek aan waarbij we onder andere aangeven dat we conform de LHSO handelen. De sanctiestrategie bepaalt hoe het proces verloopt en welke sanctie we inzetten. De LHSO wordt toegepast nadat het voornemen tot handhaving is verstuurd, dus wanneer we een handhavingsbesluit nemen. Wanneer sprake is van een spoedeisende situatie, waarbij het voornemen tot handhaving wordt overgeslagen, wordt direct de LHSO toegepast.

De strategie zorgt voor een passende afstemming en inzet van bestuurs-rechtelijke- en/of strafrechtelijke instrumenten. Dit komt doordat:

• •

  we elke overtreding beantwoorden met een passende reactie. De keuze voor het instrument hangt af van het gedrag van de overtreder (waarom leeft de overtreder niet na?) en de soort en ernst van de overtreding;

• •

  we rekening houden met verzachtende of verzwarende omstandigheden, zoals een rechtvaardigingsgrond (situatie waarin de overtreding was toegestaan) en voor hoeveel schade de overtreding (mogelijk) zorgt;

• •

  de interventies strenger worden als overtredingen voortduren of zich herhalen. In beginsel handhaven we in drie stappen, waarbij bij het constateren van een overtreding in eerste instantie wordt gewaarschuwd, vervolgens een voornemen wordt gestuurd en uiteindelijk een besluit wordt genomen. Dit is afhankelijk van de ernst en omstandigheden van de overtreding. Wanneer bijvoorbeeld de veiligheid en/of gezondheid in het geding is en/of sprake is van een recidive, handhaven we in twee stappen. Namelijk het sturen van een voornemen en vervolgens nemen we een besluit. In spoedeisende gevallen wordt direct (onverwijld) een handhavings-besluit benomen (één stap);

• •

  we kijken welke manier van handhaven of mix daarvan voor welke situatie het meest effectief is;

• •

  de methodiek een goede basis is voor het maken van (werk)afspraken over afbakening en werkwijze tussen toezichthouders, buitengewone opsporingsambtenaren (Boa’s), de politie en het Openbaar Ministerie.

In deze paragraaf geven we in hooflijnen aan welke stappen tijdens een handhavingsprocedure worden gezet en welke acties in welke stappen worden ondernomen. In bijlage B is de volledige LHSO opgenomen en maakt daarmee integraal onderdeel uit van het VTH-beleid.

Leidraad handhavingsacties en termijnen

Om ervoor te zorgen dat overtredingen en de daarbij behorende negatieve effecten zo snel mogelijk worden beëindigd, maken we in beginsel gebruik van standaard hersteltermijnen en standaard sanctiebedragen. Hierbij sluiten we aan op de “Leidraad handhavingsacties en begunstigingstermijnen”, die is ontwikkeld door het kenniscentrum InfoMil, onderdeel van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Deze leidraad is in dit VTH-beleid opgenomen als bijlage C. Wanneer het gaat om een specifieke of uitzonderlijke situatie, kunnen we gemotiveerd afwijken van de termijnen en bedragen die zijn benoemd in de Leidraad.

Bestuursrechtelijke sanctiemiddelen

Het bestuursrecht kent 3 bestuursrechtelijke sanctiemiddelen, namelijk last onder bestuursdwang, last onder dwangsom en het intrekken of schorsen van een beschikking/vergunning. Het staat het bevoegd gezag vrij om zelf een keuze te maken welk sanctiemiddel wordt ingezet. Binnen gemeente De Fryske Marren wordt het merendeel de last onder bestuursdwang en de last onder dwangsom als sanctiemiddel toegepast. Het intrekken of schorsen van een beschikking/ vergunning is tot nu toe nog niet als sanctiemiddel gebruikt. Dit neemt niet weg dat dit sanctiemiddel in de toekomst in voorkomende gevallen wél kan worden ingezet. Hieronder wordt kort ingegaan op de sanctiemiddelen.

Last onder bestuursdwang

Bij het uitvoeren van een bestuursdwangactie gaan wij over of wordt in opdracht van ons overgegaan tot het beëindigen van de strijdige situatie. Dit sanctiemiddel zetten wij in wanneer sprake is van spoedeisendheid, een (dreigende) onomkeerbare schade, grote verstoring van de openbare orde, gevaar voor (verkeers)veiligheid, volksgezondheid, en/of leefomgeving. Het doel van het inzetten van dit middel is om de overtreding zo snel mogelijk te beëindigen, waardoor onherstelbare schade zo veel mogelijk wordt voorkomen. De kosten die het toepassen van bestuursdwang met zich meebrengt, worden verhaald op de overtreder.

Last onder dwangsom

Wanneer wij een handhavingsprocedure opstarten, wordt in de meeste gevallen gebruik gemaakt van het sanctiemiddel last onder dwangsom. Bij dit middel wordt een geldbedrag (dwangsom) ineens, per tijdseenheid of per overtreding opgelegd. Het doel hierbij is dat het verschuldigde geldbedrag de overtreder prikkelt om de overtreding zo snel mogelijk op te heffen. Het toepassen van een dwangsom heeft als voordelen dat de financiële risico’s voor het bevoegd gezag beperkt zijn. Daarnaast worden de lasten en de verantwoordelijkheid bij de overtreder neergelegd. Tevens hoeven we niet fysiek in te grijpen, wat de kans op schadeclaims verkleint. Het sanctiemiddel last onder dwangsom passen we in die gevallen toe wanneer niet sprake is van urgente, spoedeisende situaties, waarbij de gezondheid en/of veiligheid direct in het geding zijn. Het gaat om situaties die omkeerbaar zijn.

Het intrekken of schorsen van een beschikking/vergunning

In het geval dat niet geheel of gedeeltelijk overeenkomstig een beschikking/vergunning of de bijbehorende voorschriften wordt gehandeld, kunnen wij de beschikking/vergunning geheel of gedeeltelijk intrekken. Hierbij gaan wij pas over tot intrekking nadat de betrokkene in de gelegenheid is gesteld om binnen de aangegeven termijn alsnog de situatie in overeenstemming te brengen met de beschikking/vergunning. Dit sanctiemiddel is minder effectief dan de last onder bestuursdwang en dwangsom en wordt dan ook minder vaak toegepast. Met dit middel wordt namelijk alleen bepaalde rechten ontnomen en dwing je hiermee nog niet de houder van de beschikking/vergunning om iets te doen of na te laten. Het feit dat je degene een recht ontneemt geeft daarentegen wel aan dat het een zware sanctie is.

Samenloop sanctiemiddelen

Een last onder bestuursdwang en een last onder dwangsom mogen we in beginsel niet tegelijkertijd toepassen. De uitzondering hierop is wanneer de twee sanctiemiddelen een verschillend doel hebben en/of het om verschillende overtredingen gaat. We leggen een bepaald sanctiemiddel niet op wanneer het belang dat het betrokken voorschrift beschermt zich daartegen verzet. Een voorbeeld hiervan is wanneer bij voortduring van de overtreding gevaar bestaat of de gevolgen van de overtreding erger/groter worden. In een dergelijk geval wordt niet gebruik gemaakt van een last onder dwangsom, maar wordt een last onder bestuursdwang toegepast.

Voorts moet de keuze van het sanctiemiddel evenredig zijn. Dit betekent dat we waar mogelijk kiezen voor een last onder dwangsom in plaats van een last onder bestuursdwang omdat de dwangsom vaak minder belastend is dan bestuursdwang. Als de overtreding is gestopt en geen risico op herhaling bestaat, mogen we niet meer bestuursrechtelijk handhaven. In dergelijke gevallen kunnen we overgaan tot strafrechtelijk optreden.

Begunstigingstermijnen

Wanneer we een handhavingsbesluit nemen, wordt in dit besluit een begunstigingstermijn opgenomen. Met de begunstigingstermijn wordt degene die wordt aangeschreven in de gelegenheid gesteld om de overtreding te beëindigen alvorens de last ten uitvoering wordt gelegd. De begunstigingstermijn moet op het moment dat deze wordt gegeven lang genoeg zijn om aan de overtreding een einde te kunnen maken. De begunstigingstermijn mag niet afhangen van de lengte van een eventueel voortraject. Bij het bepalen van de begunstigingstermijn houden we rekening met de tijd die het kost om handelingen te verrichten of voorzieningen te treffen om de overtreding ongedaan te kunnen maken. Er wordt een zeer korte of geen begunstigingstermijn vastgesteld wanneer sprake is van een urgentie situatie en de overtreding zo snel mogelijk of per direct moet worden beëindigd.

Modaliteit dwangsom

We stellen een dwangsom vast op een bedrag ineens, per tijdseenheid (dag, week, maand) waarin de last niet is uitgevoerd of een bedrag per overtreding van de last. We kiezen voor een bedrag ineens als we een eenmalige activiteit willen tegengaan. Een dwangsom per tijdseenheid wordt ingezet wanneer sprake is van een continue overtreding van voorschriften. Deze vorm wordt toegepast, wanneer het overtredingen zijn die we niet afzonderlijk kunnen constateren omdat de overtreder de voorschriften voortdurend niet nakomt. Als voorschriften van een vergunning of ontheffing regelmatig worden overtreden, ligt het meer voor de hand om de dwangsom te bepalen per overtreding. Worden meerdere voorschriften van een vergunning overtreden, dan kunnen we per overtreden voorschrift een dwangsom opleggen. In alle gevallen bepalen we een maximum waarboven geen dwangsommen meer kunnen verbeuren. De dwangsombeschikking is bij het bereiken van dat maximum ‘volgelopen’ en is daarmee uitgewerkt.

Hoogte dwangsommen

De hoogte van de dwangsom en het maximaal te verbeuren bedrag moet in redelijke verhouding staan tot de zwaarte van het geschonden belang en de beoogde effectieve werking. Het moet een prikkel zijn om de overtreding te beëindigen of om herhaling te voorkomen. Het is namelijk de bedoeling dat degene die wordt aangeschreven in actie komt en niet niets doet omdat het verschuldigd zijn van de dwangsommen lucratiever is dan het nakomen van de voorschriften. Om deze reden wegen we onder andere het financieel voordeel bij het niet nakomen van de voorschriften mee bij het bepalen van de hoogte van de dwangsom. Afhankelijk van de specifieke feiten en omstandigheden van het geval kunnen we, zoals hierboven al is aangegeven, afwijken van de standaard hoogte van een dwangsom. Bij overtredingen die niet in de tabel van de “Leidraad handhavingsacties en begunstigingstermijnen” zijn opgenomen, stellen we aan de hand van de feiten en omstandigheden van het specifieke geval vast wat in een redelijke hoogte van de dwangsom moet zijn.

Effectueren sanctiemiddel

Om ervoor te zorgen dat sprake is van adequate handhaving is het vereist dat de opgelegde sanctiemiddelen daadwerkelijk worden geëffectueerd en daarmee de verbeurde dwangsommen worden ingevorderd. Alleen onder bijzondere omstandigheden kunnen we geheel of gedeeltelijk gemotiveerd afzien van het effectueren van de sanctiemiddelen.

Naast het toepassen van de bestuursrechtelijke sanctiemiddelen uit de Awb kunnen de Boa’s (domein 1 en 2) van de gemeente gebruik maken van het strafrechtelijke sanctiemiddelen (boetes) om de norm af te dwingen. Hiervoor zijn afspraken met het Openbaar Ministerie gemaakt. Het Openbaar Ministerie heeft de zelfstandige bevoegdheid om strafrechtelijk op te treden naast of in plaats van bestuursrechtelijke handhaven. Bij het uitoefenen van de strafrechtelijke taken vallen de Boa’s onder het gezag van de Officier van Justitie. Hierbij merken we op dat hiërarchisch de Boa’s vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente als werkgever.

Wanneer toezichthouders overtredingen constateren, die worden veroorzaakt door of namens de eigen organisatie of een andere overheid, worden de portefeuillehouder handhaving en de directie hierover schriftelijk geïnformeerd. Naar aanleiding en op basis van de betreffende constatering hanteren we in beginsel dezelfde sanctiestrategie als bij overtredingen van inwoners, ondernemers of instellingen.

Zoals aangegeven hanteren we de beginselplicht tot handhaven en wordt eventueel in uitzonderlijke en/of spoedeisende situatie overgegaan tot gedogen (zie hoofdstuk 9). Wanneer daadwerkelijk is overgegaan tot gedogen, kunnen we het niet naleven van gedoogvoorwaarden niet zien als een overtreding van een wettelijk voorschrift. Het is dan ook niet mogelijk om tegen het niet-naleven van gedoogvoorwaarden handhavend op te treden. We kunnen namelijk alleen een bestuurlijke sanctie opleggen als reactie op het overtreden van een wettelijke voorschrift. In dat geval moeten we het gedoogbesluit intrekken en handhavend optreden tegen de overtreding, die door het intrekken van het gedoogbesluit ontstaat.

Gedogen houdt in dat het bestuursorgaan dat bevoegd is om handhavend op te treden tegen een overtreding, bewust en actief hiervan (tijdelijk) afziet. In beginsel hebben we de plicht om handhavend op te treden. Dit betekent dat we op iedere overtreding die we zien, reageren met een passende interventie volgens de handhavingstrategie. We zijn zeer terughoudend in het gedogen van geconstateerde overtredingen. In uitzonderlijke gevallen gedogen we actief. Hierbij onderschrijven we het landelijk beleidskader ‘Grenzen aan Gedogen’ aangevuld met eigen overwegingen. Dit staat los van eventueel strafrechtelijk optreden. In deze gedoogstrategie staat in welke gevallen en onder welke condities we (tijdelijk) niet handhaven.

We kijken bij het toepassen van de gedoogstrategie in eerste instantie altijd of er samenhang is met andere regelgeving en of het gedogen niet in strijd is met deze regelgeving. We letten hierbij op eigen regels maar ook op die van andere overheden. Dit sluit aan bij integraal werken, zoals dit eerder in dit beleid beschreven is.

We volgen de vaste jurisprudentie over gedogen van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State:

‘Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is om met bestuursdwang of een last onder dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag van het bestuursorgaan worden gevergd dit niet te doen. Dit kan zich voordoen indien concreet uitzicht op legalisatie bestaat. Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in verhouding tot de daarmee te dienen belangen, dat van optreden in de concrete situatie behoort te worden afgezien’.

Zoals hierboven aangegeven wordt alleen in uitzonderlijke en/of spoedeisende situaties gedoogd. We doen dit actief en er wordt door het bestuursorgaan dan ook een besluit over genomen.

De uitgangspunten voor gedogen zijn:

• •

  We handhaven bij overtredingen, tenzij er uitzonderlijke omstandigheden en/of overgangssituaties zijn;

• •

  Gedogen blijft zoveel mogelijk beperkt in omvang en tijd;

• •

  We gedogen expliciet en na een zorgvuldige en kenbare belangenafweging;

• •

  Het gedogen tast belangen van derden niet aanmerkelijk aan;

• •

  De activiteit is na de periode van gedogen vergund of gestopt;

• •

  We houden actief toezicht op gedoogsituaties. We kijken of het gedogen nog actueel is en of de houder van het gedoogbesluit de opgelegde beperkingen en voorschriften naleeft.

Wanneer de volgende overgangssituaties zich voordoen, kunnen we overgaan tot gedogen:

• •

  Overtredingen met concreet zicht op legalisatie;

• •

  Bedrijfsverplaatsingen;

• •

  Experimenten en andere tijdelijke overtredingen;

• •

  Situaties met overtredingen door omstandigheden die buiten de macht van de overtreder liggen of een nieuwe vergunning niet direct aansluitend op de oude vergunning;

• •

  Gevallen waarin de rechter de vergunning vernietigt, terwijl vergunnen wel mogelijk lijkt;

• •

  Als de overtreder voorschriften om technische redenen niet kan naleven en die voorschriften binnenkort worden aangepast;

• •

  Situaties waarbij de overtreding binnen afzienbare termijn ophoudt te bestaan door versoepeling van regels.

Wanneer de volgende overmachtssituaties zich voordoen, kunnen we overgaan tot gedogen:

• •

  Situaties waarin de overtreding was toegestaan. Artikel 5:5 Algemene wet bestuursrecht (Awb) stelt dat een bestuursorgaan geen bestuurlijke sanctie oplegt voor zover voor de overtreding een rechtvaardigingsgrond bestond;

• •

  Situaties waarin het belang waar de regel voor is gemaakt beter af is als we gedogen;

• •

  Gevallen waarin handhaven onevenredig zwaar is in verhouding tot het belang dat we met handhaving beschermen.

Wanneer de volgende situaties zich voordoen, gaan we niet over tot gedogen:

• •

  Wanneer het gedrag van de overtreder recidiverend of calculerend is;

• •

  Wanneer de te gedogen situatie in strijd is met een andere regel en het bevoegde gezag voor de handhaving van die regel laat weten dat het bestuursrechtelijk handhaaft of gaat handhaven.