Beleidsregels wegtreinen 2023

Een wegtreintje wordt door de Rijksdienst voor het wegverkeer gedefinieerd als “een samenstel van een motorvoertuig en een of meer aanhangwagens, bestemd om passagiers te vervoeren met een snelheid van ten hoogste 25 km/uur”. Wegtreinen kunnen verschillende functies hebben. Daarom maken we onderscheid tussen twee categorieën wegtreinen:

• 1.

  Een wegtrein voor recreatief gebruik;

• 2.

  Een wegtrein die gebruikt wordt als een pendeldienst.

Ad 1 Een wegtrein voor recreatief gebruik.

Dit type wegtrein wordt doorgaans gehuurd door groepen voor recreatieve ritten. De route ligt niet vast en de wegtrein rijdt alleen als deze door een groep is gehuurd er geen sprake van iets wat een dienstregeling lijkt zoals bij openbaar vervoer. Er is sprake van een dienst conform de Europese diensten-richtlijn.

Ad 2 Een wegtrein die gebruikt wordt als een pendeldienst

Dit type wegtrein wordt gebruikt om reizigers te verplaatsen tussen bijvoorbeeld bedrijfsonderdelen die op verschillende locaties liggen en/of tussen een vast opstappunt, zoals een vakantiepark met verblijfsaccommodatie en heeft een vaste bestemming. Hierbij rijdt de wegtrein over een vaste route met een regelmatige frequentie/dienstregeling.

De in deze beleidsregels opgenomen wetgeving en regels zijn voor beide typen wegtreinen van toepassing. Hoofdstuk 5 ‘Beperkt aantal ontheffingen recreatieve wegtrein’ is echter alleen van toepassing op de recreatieve wegtrein.

Volgens artikel 61b lid 1 van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV) is het vervoeren van passagiers in aanhangwagens die getrokken worden door een motorvoertuig verboden, tenzij het college van burgemeester en wethouders hiervoor een vergunning afgeeft.

Met andere woorden: de gemeente is bevoegd om (onder voorwaarden) vergunning te verlenen om het rijden op openbare wegen met een ‘wegtrein’ toe te staan (artikel 61b lid 2 onder e).

Artikel 61b van het RVV

• 1.

  Het is verboden personen te vervoeren in de open of gesloten laadruimte van een motorvoertuig of bromfiets en in of op een aanhangwagen achter een motorvoertuig of bromfiets.

• 2.

  Het eerste lid is niet van toepassing:

  • a.

    op het vervoer van personen in de laadruimte van een ambulance, dierenambulance, of voertuig dat blijkens een aantekening op het kentekenbewijs speciaal is uitgerust voor rol-stoelvervoer;

  • b.

    op het vervoer van personen in de laadruimte van motorvoertuigen ten dienste van politie en brandweer en van andere door Onze Minister aangewezen hulpverleningsdiensten;

  • c.

    op het vervoer van een persoon op de bestuurderszitplaats in een motorvoertuig of op een bromfiets op meer dan twee wielen die door een ander motorvoertuig of een andere bromfiets op meer dan twee wielen wordt voortgetrokken en op het vervoer van passagiers van het getrokken voertuig als hier bedoeld, voor wie geen zitplaats in het trekkende voertuig als hier bedoeld beschikbaar is;

  • d.

    in het geval het vervoer van personen geschiedt in het kader van een evenement of optocht waarvoor een vergunning op grond van een gemeentelijke verordening is afgegeven.

  • e.

    op het vervoer van personen met een motorrijtuig met een door de constructie bepaalde maximumsnelheid van niet meer dan 45 km per uur, met niet meer dan acht zitplaatsen, de bestuurderszitplaats niet meegerekend, niet zijnde een bromfiets, dat een combinatie vormt met één of meer aanhangwagens die zijn ingericht voor het vervoer van personen indien voor dit vervoer een vergunning door het bevoegd gezag is afgegeven.

Artikel 62 van het RVV

Weggebruikers zijn verplicht gevolg te geven aan de verkeerstekens die een gebod of verbod inhouden.

Artikel 87 van het RVV

Door het bevoegd gezag kan ontheffing worden verleend van de artikelen 3, eerste lid, 4, artikel 5, eerste, tweede en achtste lid, 6, eerste, tweede en derde lid, 8, 10, 23, eerste lid, 24, 25, 26, 42, 43, 46, 53, 61b, alsmede artikel 62 voor zover het betreft de verkeerstekens C1, C2, C4, C6 tot en met C21, C22a, C22c, D2, D4 tot en met D7, E1 tot en met E3, F7 en de verkeerstekens genoemd in de artikelen 73, 76, 77, 78 en 81.

Europese Dienstenrichtlijn

De dienstenrichtlijn stelt eisen aan de verlening van vergunningen, vergunningsstelsels en -voorwaarden voor dienstverlening. Ook zijn sommige vereisten voor de uitoefening van diensten verboden, zoals discriminatoire vereisten, verboden.

Decentrale overheden moeten bij het opstellen van vergunningstelsels rekening houden met het feit dat:

• 1.

  het Europese begrip vergunning breder is dan het Nederlandse;

• 2.

  er algemene voorwaarden gelden voor vergunningen;

• 3.

  er onderscheid wordt gemaakt tussen vergunningstelsels voor dienstverleners die zich permanent vestigen en dienstverleners die tijdelijk diensten aanbieden.

Volgens de Dienstenrichtlijn is een vergunningstelsel ‘elke procedure die voor een dienstverlener of afnemer de verplichting inhoudt bij een bevoegde instantie stappen te ondernemen ter verkrijging van een formeel of stilzwijgen besluit over de toegang tot of de uitoefening van een dienstenactiviteit’ (art. 4 lid 6). Voorbeelden van vergunningstelsels zijn meldingen, verklaringen van geen bezwaar, certificeringsverplichtingen, concessies, erkenningen, licenties en een verplichting tot inschrijving in een register of rol voordat legaal een dienst mag worden uitgeoefend.

Ontheffing of vergunning

In de verschillende wetsartikelen wordt gesproken over zowel ontheffingen als vergunningen. Een weg-trein valt onder artikel 61b lid 2 onder e. Daarin staat dat een vergunning nodig is om met een wegtrein te mogen rijden. In Huis ter Heide zijn diverse wegen voorzien van C1 (deze wegen zijn gesloten in beide richtingen voor voertuigen, ruiters en geleiders van rij- of trekdieren of vee.). Op grond van artikel 87 kunnen we voor die wegen, mits toestemming van de grondeigenaar, ontheffing verlenen. Ook staat in artikel 87 dat de gemeente voor artikel 61b ontheffing kan verlenen. De gemeente is ook het bevoegd gezag voor de openbare wegen die particulier eigendom zijn, de eigenaar moet wel toestemming geven hiervoor.

Waar gesproken wordt over vergunning moet dat ook gezien worden als ontheffing en omgekeerd. In deze beleidsregels spreken we verder over ontheffingen.

Omgevingsvisie (Visie op hoofdlijnen)

We zijn en blijven een echte recreatiegemeente en zijn optimaal ingericht voor een meerdaags verblijf of een dagje uit voor groepen en families. Onze recreatiefaciliteiten zijn ideaal voor mensen die van rust en ruimte houden en voor mensen die van vermaak houden. We willen de rust en de kwaliteit van de natuur behouden. Daarom kiezen we voor gerichte versterking van recreatiefaciliteiten, ruimtelijke zonering en het bundelen van verkeersstromen. Met duidelijke keuze bieden we het beste van beide werelden (rust enerzijds en vermaak anderzijds). We willen de recreatie laten groeien zonder de natuur te overbelasten. Om recreatie en mobiliteit in balans te houden hebben wel als doel om in te zetten op duurzame mobiliteit en een zonering aan te brengen.

Verkeersvisie 2025

In de Verkeersvisie worden zorgen geuit over de toenemende druk op het wegennet en de bereikbaarheid van onder andere toeristisch- recreatieve voorzieningen. Er worden in de Verkeersvisie naast het aantrekkelijker maken van fietsen en wandelen geen andere alternatieven aangedragen. Het inzetten van een wegtrein als pendeldienst draagt bij aan deze bereikbaarheid doordat een extra vervoermiddel tot de mogelijkheden behoort. En hiermee worden ritten voorkomen met personenauto’s. Het past daarmee in het gedachtegoed van de Verkeersvisie.

Economische en toeristisch-recreatieve visie 2030

We zorgen ervoor dat we in 2030 regionaal en provinciaal bekend staan als een groene en recreatieve gemeente. Samen met Natuurmonumenten zetten we in op de verhoging van de kwaliteit van het landschap, het zichtbaarder maken van cultuurhistorische waarden, de verbetering van belevingswaarden. Het gereguleerd laten rijden van wegtreinen kan hier een bijdrage aan leveren. Gereguleerd omdat verstoring in de natuurgebieden moet worden voorkomen.

In 2018 kreeg de gemeente signalen dat er behoefte is om het beleid voor wegtreinen te herzien. We onderzochten wat de mogelijkheden zijn om het beleid te verruimen en up-to-date te brengen. Gezien de ontwikkelingen onder andere op het gebied van uitstoot van stikstof en CO2, duurzaamheid, voertuigen die op andere brandstoffen (moeten) gaan rijden dan fossiele brandstof, toenemende verkeersdrukte op bepaalde wegen, verkeersveiligheid, verstoring in de natuurgebieden voorkomen, enz. blijft het wenselijk om een beperkt aantal ontheffingen voor recreatieve wegtreinen uit te geven en dat de ontheffingen een maximale duur hebben. De ontwikkelingen gaan snel en daarom moet ook bijgestuurd kunnen worden. Bijvoorbeeld ten aanzien van de technische eisen aan een voertuig, waar wel of niet gereden mag worden, enz. Dit biedt kansen voor gemeentegrens overschrijdende recreatie. Het buitengebied tussen de diverse kernen van onze gemeente én die van omliggende gemeenten zijn aantrekkelijk om recreatief te verblijven.

Huidige wegtreinen

Momenteel rijden er vier wegtreinen in de gemeente. Drie ondernemers hebben een ontheffing om te rijden met een toeristische wegtrein, welke gehuurd kan worden. De Efteling rijdt met een pendeldienst. Daarnaast zijn er contacten met Europarcs en Landal, ook zij willen een pendeldienst opzetten. Dit kunnen er in de toekomst meer worden.

Ondernemers gevestigd binnen en buiten de gemeente

Elke ondernemer mag een vergunning aanvragen. Eerder was het voor ondernemers met een wegtrein van buiten de gemeente Loon op Zand niet toegestaan over grondgebied van deze gemeente te rijden. Terwijl aantrekkelijke gebieden ook over de gemeentegrenzen heen gaan, zoals het toekomstige plan voor Landschap Pauwels. Daarom kunnen ondernemers die buiten de gemeente Loon op Zand zijn gevestigd, ook een ontheffing aanvragen, mits zij reeds beschikken over een ontheffing van een buurgemeente.

Waar mogen de wegtreinen rijden?

De wegtreinen mogen alleen rijden op wegen die opengesteld zijn voor motorvoertuigen. Bovendien geldt er een verbod voor het rijden met een wegtrein op de Europalaan tussen de Heikant en de N261.

Indien er een weg gesloten is voor gemotoriseerd verkeer is toestemming nodig van de grondeigenaar om toch van die weg of wegen gebruik te mogen maken. Deze schriftelijke toestemming moet bij de aanvraag voor ontheffing worden bijgevoegd en jaarlijks opnieuw worden overlegd.

In totaal verlenen we maximaal 5 ontheffingen voor recreatieve wegtreinen. Dit aantal is passend bij ontvang van een kleine gemeente zoals Loon op Zand. De eerder aangegeven ontwikkelingen op het gebied van milieu (stikstof en CO2), duurzaamheid, brandstof/aandrijving, verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid spelen hierbij een belangrijke rol. Hiermee is er sprake van beleidsmatige schaarse. Voor de pendeldiensten is een maximum aantal ontheffingen niet van toepassing, deze pendeldiensten beperken juist het gemotoriseerde verkeer met personenauto’s.

Puntensysteem

Op het moment dat we meer dan 5 aanvragen hebben, werken we bij de toekenning van de vergunningen met een puntensysteem. De 5 aanvragers met de meeste punten krijgen ontheffing. Als er meerdere aanvragen zijn met hetzelfde aantal punten wordt er geloot. Hieronder staan de categorieën waar punten voor gegeven worden. Bij de aanvraag moet de aanvrager motiveren waarom deze bij de verschillende categorieën voor punten in aanmerking komt.

Aanvragen voor ontheffing moeten voor de eerste keer voor 1 oktober 2023 bij de gemeente zijn ontvangen, dit geldt voor zowel de recreatieve wegtreinen als de pendeldiensten. Dan start de beoordeling van de aanvragen. Het aanvraagproces begint te lopen vanaf 1 oktober, vanaf die datum start de termijn van 8 weken.

Ontheffing 5 jaar geldig

De ontheffingen worden iedere 5 jaar uitgegeven, voor de eerste maal conform de voorliggende beleidsregels op 1-1-2024. Hiermee kunnen wij en ondernemers inspelen op de eerder aangegeven ontwikkelingen. Alle op dit moment nog lopende ontheffingen worden van rechtswege ingetrokken.

Wanneer moet het aanvraagformulier met bijlagen zijn ontvangen?

Aanvragen moeten steeds op 1 oktober, voorafgaand aan het verlopen van de verstrekte ontheffingen, bij de gemeente zijn ontvangen. Hiermee kunnen iedere 5 jaar nieuwe aanvragen elkaar worden vergeleken volgens het eerder beschreven puntensysteem. In het geval dat in een lopende periode van 5 jaar niet alle 5 de ontheffingen zijn uitgegeven, kan een ondernemer nog een aanvraag indienen. Als deze positief wordt beoordeeld, krijgt deze een ontheffing voor de resterende periode van die lopende periode van 5 jaar.

Aanvraag formulier een benodigde gegevens/documenten

Voor het indienen van een aanvraag voor een ontheffing om te mogen rijden met een wegtrein, dient gebruik te worden gemaakt van het hiervoor bestemde aanvraagformulier. Het aanvraagformulier vindt u op de website van de gemeente Loon op Zand.

Bij de aanvraag dient de aanvrager onder andere de onderstaande informatie aan te leveren:

• •

  NAW gegevens

• •

  Categorie wegtrein

• •

  Keuringsrapport van het voertuig van max. 1 jaar oud

• •

  Beoogde routes

• •

  Kopie rijbewijs bestuurder(s)

• •

  Kopie identiteitsbewijs bestuurder(s)

• •

  Vergunning wegtrein standplaats

• •

  KVK-nummer

• •

  Als wordt beoogd om over andere grond dan gemeentegrond te rijden: schriftelijke toestemming grondeigenaar met daarin het jaar of jaren en plattegrond met wegen waarvoor toestemming wordt gegeven

Aan de ontheffing worden voorwaarden verbonden, zodat onder andere de verkeersveiligheid niet in het geding komt. Denk hierbij aan technische eisen aan het voertuig en eisen aan de bestuurder.

Voorwaarden aan het voertuig

De Wegenverkeerswet voorziet, gezien het ontbreken van daarop gerichte eisen, niet in het vervoer van personen in aanhangwagens. Voor andere voertuigsoorten is ten minste als eis gesteld dat zitplaatsen deugdelijk aan het voertuig moeten zijn bevestigd.

In bijlage 1, welke onderdeel uitmaakt van deze beleidsregel, staat een opsomming van de aspecten die aangegeven zijn voor een veilig vervoer van personen in aanhangwagens en daarmee gevormde samenstellen van belang zijn. De daarbij aangegeven voorwaarden zijn geformuleerd als aanvulling op de voor een voertuig reeds op grond van de Wegenverkeerswet gestelde eisen (regeling voertuigen permanente eisen, afdeling 7).

De eisen zijn toepasbaar op zowel gekentekende voertuigen (geschikt voor snelverkeer) als voertuigen bestemd voor langzaam verkeer. De gekentekende voertuigen voldoen impliciet reeds aan een aantal hier genoemde voorwaarden, deze voorwaarden zijn met een sterretje *) gemarkeerd. Voor de andere voertuigen zijn deze voorwaarden wel aanvullend op de normale voertuigeisen. De genoemde aspecten hebben zowel betrekking op de afzonderlijke voertuigen als op het samenstel dat met deze voertuigen gevormd wordt.

Ook als de voertuigen niet voorzien zijn van kentekens dienen deze toch op een aantal punten jaarlijks gekeurd te worden. Deze rapportage moet aan de handhaver (BOA, handhavers van Natuurmonumenten, politie) getoond kunnen worden. Op de volgende punten dient gekeurd te worden, de eisen hieromtrent staan op vanaf de volgende pagina opgesomd:

• ■

  reminrichting;

• ■

  remvertraging;

• ■

  ophanging en banden;

• ■

  mechanische koppelinrichting.

Het samenstel van trekkend voertuig en aanhangwagens dient verzekerd te zijn, inclusief de personen die vervoerd worden.

Samenvattend moet het voertuig voldoen aan de Wegenverkeerswet, de technische eisen, zoals opgenomen in bijlage 1 en het voertuig moet RDW (indien van toepassing) gecertificeerd zijn.

Voorwaarden t.a.v. de bestuurder

Omdat ook onvoldoende rijvaardigheid een veiligheidsrisico oplevert, worden, naast eisen aan het voertuig, ook enige eisen aan de bestuurder gesteld.

Ten aanzien van de bestuurder wordt een minimum leeftijd van 21 jaar geëist. Ook als van voertuigen gebruikt wordt gemaakt waarvoor geen rijbewijsplicht geldt wordt geëist dat de bestuurder van het weg-trein in het bezit is van rijbewijs B. Als rijbewijs B niet vóór 1 juli 2015 is afgegeven, moet de bestuurder ook in het bezit zijn van een trekker rijbewijs. Ook dient de bestuurder in dienst te zijn voor de ontheffing houder. Deze eisen dienen om een minimum aan verantwoordelijkheidsbesef en rijvaardigheid van bestuurders van wegtreinen te waarborgen.

Vier jaar na inwerkingtreding van deze beleidsregels evalueren we deze. Uit de evaluatie kan blijken dat deze beleidsregels nog voldoen, dan gaan we er mee verder. Maar aanpassingen van de beleidsregels behoort ook tot de mogelijkheden. De volgende evaluaties vinden plaats 1 jaar voor het verlopen van de afgegeven ontheffingen. Het college van burgemeesters en wethouders kan besluiten om evaluatiemomenten aan te passen.

Het beleid treedt in werking één dag na de bekendmaking ervan.