Aanwijzingsbesluit verbod groepsfietsen Rotterdam

Toelichting  

De afgelopen jaren is in (grote) steden in toenemende mate sprake van het gebruik van groepsfietsen. Vooral de zogenoemde bierfiets springt in het oog. Bierfietsen zijn groepsfietsen waarop meerdere personen tegelijk kunnen plaatsnemen die al fietsend alcoholische dranken (bier) consumeren. Dit type groepsfiets is te huren als groepsactiviteit voor bijvoorbeeld bezoekers, bedrijfsuitjes of voor vrijgezellenfeesten.

Ook in Rotterdam zien we de bierfiets inmiddels in het straatbeeld, onder andere in het centrum, en zijn signalen van bewoners ontvangen van overlast. Deze overlast heeft betrekking op wildplassen in de portieken, verrommeling van de openbare ruimte door plastic bekertjes en schreeuwende en lallende personen. Door het instellen van een verbod op de groepsfiets in bepaalde delen van de stad wil de gemeente verdere overlast in de toekomst voorkomen. De verwachting is namelijk dat er een toename van het aantal groepsfietsen zal ontstaan, ook omdat een aantal gemeenten een verbod overweegt dan wel heeft ingesteld.

Ter voorkoming van onder andere hinderlijk gedrag, openbaar dronkenschap en geluidsoverlast door personen op een groepsfiets worden de gebieden Centrum en een deel van Kralingen-Crooswijk aangewezen als gebied waar een verbod op de groepsfiets geldt. Omdat het gebruik van alcohol op straat in deze gebieden overlast veroorzaakt, is hier (reeds) een alcoholverbod van toepassing om de overlast terug te dringen. Het centrum is door zijn aantrekkingskracht een gebied waar het heel druk is. Dit geldt ook voor de fietspaden, die intensief gebruikt worden. De exploitatie van een groepsfiets in het drukke centrum van de stad leidt makkelijk tot overlast, verkeershinder en onveilige situaties. Het is een log en traag vervoersmiddel waardoor het opstoppingen zal veroorzaken. Dit zal sneller leiden tot baldadig gedrag en overlast. Ook is het centrum een gebied waar al de nodige overlast wordt ervaren. Dit geldt ook voor een deel van het gebied Kralingen-Crooswijk. In Kralingen wonen en verblijven veel studenten. Studenten zijn een belangrijke doelgroep voor de bierfiets, waardoor de verwachting is dat de bierfiets in een gebied waar veel studenten wonen en veel studentencafés gevestigd zijn ook hier makkelijk tot overlast en hinder zal leiden.

Met het aanwijzen van deze gebieden kan dus verdere en/of toekomstige overlast worden voorkomen. Het voorkomen van deze overlast weegt wat de gemeente betreft zwaarder dan de financiële belangen van de exploitanten van de groepsfietsen. Het verbod is proportioneel omdat het verbod enkel geldt in het gebied Centrum en een deel van het gebied Kralingen-Crooswijk en in deze delen van Rotterdam reeds een verbod op het nuttigen van alcohol geldt.

Overlast door bierfiets nu niet goed handhaafbaar

Overlast door de bierfiets wordt momenteel o.a. aangepakt door te handhaven op verboden alcoholgebruik en wildplassen.

Deze aan de groepsfiets gerelateerde overlast laat zich op dit moment moeilijk handhaven.

De overtredingen kunnen alleen op heterdaad geconstateerd worden en de handhaving moet gericht zijn op het (overlastgevende) gedrag van de (individuele) passagiers. Het fenomeen van een bierfiets zelf, die op zichzelf ook overlast en (verkeers)hinder veroorzaakt, wordt hiermee echter niet aangepakt. Met het verbod wordt dus mede een titel gecreëerd om exploitanten van groepsfietsen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. Door het aanwijzen van gebieden waar een verbod op groepsfietsen geldt, wordt overlast en hinder van de groepsfietsen (geluidsoverlast, baldadigheid, verboden alcoholgebruik, openbare dronkenschap of wildplassen) tegengegaan. De alternatieven (een alcoholverbodsgebied en intensivering van de handhaving) bieden onvoldoende handvatten om de overlast nu en in de toekomst tegen te gaan. Tevens is het onevenredig om de beperkte handhavingscapaciteit die we in de stad hebben, in te zetten voor het handhaven op overlast van bierfietsen.

Verkeershinder/veiligheid

Naast het openbare orde motief zijn het voorkomen van verkeershinder en onveilige verkeerssituaties belangrijke doelstellingen. Veel Rotterdamse fietspaden zijn volgens landelijke richtlijnen te smal om al het huidige (fiets)verkeer veilig te kunnen afwikkelen. De bierfiets is gezien zijn omvang een log en traag vervoersmiddel dat op onze drukke fietspaden voor extra opstoppingen en gevaarlijke situaties zorgt. Verder is de bierfiets zonder elektromotor bij het vanuit stilstand vertrekken dermate traag dat het voertuig het op sommige locaties met verkeerslichten niet haalt om in één keer over te steken bij groen licht. Daarnaast blokkeert de bierfiets bij onzorgvuldig op- en afstappen trottoirs, waardoor de voetganger in de knel komt.

Bierfiets draagt niet bij aan gewenste aantrekkelijkheid stad

Een aantal gemeenten overweegt het invoeren van een verbod of heeft al een verbod op groepsfietsen in aangewezen gebieden. Deze ontwikkeling kan leiden tot een verplaatsingseffect waarbij exploitanten op zoek gaan naar alternatieve locaties, zoals Rotterdam, waar de bierfiets nog wel is toegestaan. Het aanbod in de stad kan hierdoor toenemen. In Amsterdam kent men al langer een verbod op groepsfietsen in door de burgemeester aangewezen gebieden. Sinds de inwerkingtreding van het verbod in een groot deel van het centrum (en daarbuiten), wordt in Amsterdam vrijwel geen overlast meer ervaren door bewoners van groepsfietsen. Om het gebruik van groepsfietsen beheersbaar te houden maar ook om Amsterdamse perikelen te voorkomen, is in Rotterdam eveneens een dergelijk verbod in aangewezen gebieden wenselijk. Rotterdam is immers begonnen met een inhaalslag in populariteit. Om deze ontwikkeling in goede banen te leiden is in 2020 een Visie Toerisme vastgesteld. Met de realisatie van deze visie wordt ingezet op de ontwikkeling van toerisme waarbij bezoekers positief bijdragen aan de stad op het gebied van leefbaarheid, lokale economie, duurzaamheid en authenticiteit. De ontwikkeling van toerisme moet in lijn zijn met de Rotterdamse identiteit waarbij toeristische winkels en voorzieningen het straatbeeld niet gaan domineren. Het tegengaan van de komst van groepsfietsen, waaronder bierfietsen, past bij de uitgangspunten van de Visie Toerisme.

Overgangstermijn/inwerkingtredingstermijn

Een verbod op groepsfietsen was per 23 mei 2023 voorzienbaar. Bij de gemeente bekende aanbieders zijn geïnformeerd dat er naar verwachting een verbod op groepsfietsen wordt ingevoerd. Een overgangstermijn tot 1 oktober 2023 is redelijk voor het aanpassen van de bedrijfsvoering, waaronder het informeren van klanten die al geboekt hebben of de opzegging van een stallingslocatie. Tot 1 oktober 2023 worden exploitanten van groepsfietsen die in de aangewezen gebieden worden aangetroffen, geïnformeerd dat na 1 oktober de groepsfiets verboden is. Bij overlast en excessen wordt door toezichthouders gehandhaafd.