TREASURYSTATUUT gemeente Molenlanden 2023

Inhoudsopgave

• •

  Inleiding 3

• •

  Risicobeheer 3

• •

  Financieringen en uitzettingen 4

• •

  Leningen en garanties aan derden 5

• •

  Administratieve organisatie en interne controle 7

• •

  Inwerkingtreding 11

• •

  Bijlage 1 Begrippenkader 12

1. Inleiding

Dit treasurystatuut bevat het beleidskader voor de uitvoering van de treasuryfunctie. Onder treasury wordt verstaan: “Het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s”. In het treasurystatuut worden de uitgangspunten, doelstellingen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgelegd. Daarnaast beschrijft het de financiële kaders voor financieringen, uitzettingen, derivaten gebruik, en het verstrekken van leningen en garanties aan derden.

Doelstellingen van de treasuryfunctie

De treasuryfunctie van de gemeente dient tot:

• •

  het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities;

• •

  het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s, valutarisico’s en liquiditeitsrisico’s;

• •

  het streven, binnen de kaders van wet- en regelgeving en binnen de bepalingen van dit Statuut naar een optimale financieringsstructuur en beheersing van de daarmee gemoeide kosten.

• •

  het ondersteunen en adviseren van alle onderdelen binnen de gemeente met betrekking tot financieringsvraagstukken.

2. Risicobeheer

Inleiding

Onder risicobeheer worden alle activiteiten en handelingen verstaan om het risico van nadelige marktcondities van rente op de kapitaalmarkt op te vangen voor zover dit het gemeentelijk beleid negatief kan beïnvloeden. Dit geldt voor het uitzetten van geld en het aantrekken van geld en het op orde houden van liquiditeit en de toegang hiertoe.

2.1 Uitgangspunten risicobeheer

Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten:

• 1.

  Bij de uitvoering van alle treasury-activiteiten dienen de regels en bepalingen van dit treasurystatuut, de wet financiering decentrale overheden (Wet Fido), de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo) en de Regeling verplicht schatkistbankieren in acht te worden genomen;

• 2.

  De gemeente mag leningen of garanties uit hoofde van de “publieke taak” uitsluitend verstrekken aan derde partijen als voldaan is aan de uitgangspunten van hoofdstuk 4 onder 4.1;

• 3.

  De gemeente kan middelen uitzetten uit hoofde van de treasuryfunctie indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico. Het prudente karakter van deze uitzettingen wordt gewaarborgd middels de richtlijnen en limieten van dit treasurystatuut.

•  

2.2 Rente risicobeheer

Rente risicobeheer omvat het beperken van de invloed van rentewijzigingen op de financiële resultaten van de gemeente.

• 1.

  Het renterisico op de netto vlottende schuld is begrensd tot de kasgeldlimiet, gemiddeld over een kwartaal, conform de Wet Fido. Deze grens mag niet structureel (langer dan twee kwartalen) worden overschreden1;

• 2.

  Het renterisico op de lange schuld bedraagt maximaal de renterisiconorm, conform de Wet Fido;

• 3.

  Nieuwe leningen, uitzettingen of vervroegde aflossingen worden afgestemd op de bestaande financiële positie en de liquiditeitenplanning;

• 4.

  De gemeente streeft naar spreiding in de rente-typische looptijden van leningen en uitzettingen, zodat een gelijkmatige renterisicospreiding binnen de gehele leningenportefeuille ontstaat.

•  

2.3 Koersrisicobeheer

Koersrisicobeheer is het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat de financiële activa van de gemeente in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen.

• 1.

  De looptijd van uitzettingen wordt afgestemd op de liquiditeitenplanning.

• 2.

  Aandelen worden alleen gekocht in het kader van de uitoefening van de publieke taak en in lijn met het deelnemingenbeleid van de gemeente.

• 3.

  Als de kasgeldlimiet voor het derde achtereenvolgende kwartaal wordt overschreden, moet aan de provincie een herstelplan worden voorgelegd.

• 4.

  Overtollige liquide middelen worden uitsluitend uitgezet bij de Nederlandse Staat (schatkistbankieren) of mede overheden.

• 5.

  De gemeente beperkt de koersrisico’s op uitzettingen uit hoofde van treasury, door daarbij uitsluitend producten te hanteren waarbij de hoofdsom aan het einde van de looptijd gegarandeerd is.

2.4 Kredietrisicobeheer

Het kredietrisicobeheer is er op gericht om tegenpartij-risico zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.

• 1.

  Uitzettingen van middelen uit hoofde van de treasuryfunctie vinden, boven het drempelbedrag, uitsluitend plaats bij het Agentschap van het Ministerie van Financiën of bij medeoverheden.

• 2.

  Bij uitzettingen uit hoofde van de “publieke taak” gelden de uitgangspunten van 3.5 Relatiebeheer.

• 3.

  Derivaten worden alleen aangetrokken van financiële instellingen die minstens een single A-rating hebben, afgegeven door minstens twee van de drie erkende ratingbureau’s Moody’s, Standard and Poor’s en Fitch, deze derivaten zijn niet gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico.

• 4.

  Voor het aanhouden van gelden op rekeningcourant of spaarrekening dient de dienstverlenende financiële instelling ten minste een single A-rating te hebben, afgegeven door minstens twee van de drie erkende ratingbureau’s Moody’s, Standard and Poor’s en Fitch op het moment van afsluiten;

• 5.

  Financiële instellingen moeten gevestigd zijn in landen met minimaal een A-rating en vallen onder Nederlands of anderszins EER-toezicht , zoals De Nederlandsche Bank.

2.5 Intern liquiditeitsrisicobeheer

De gemeente beperkt haar liquiditeitsrisico’s door haar treasury-activiteiten te baseren op een korte termijn liquiditeitenplanning (looptijd tot één jaar), alsmede een meerjarige liquiditeitenplanning met een looptijd van minimaal vier jaar die ook de cyclus van de meerjarenbegroting volgt.

2.6 Valutarisicobeheer

Valutarisico’s worden in de gemeente uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in euro’s. Derivaten worden alleen aangetrokken in euro’s.

3. Financieringen en uitzettingen

3.1 Geldstromenbeheer

Teneinde de kosten van het geldstromenbeheer te minimaliseren wordt:

• 1.

  Het liquiditeitsgebruik beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en de liquiditeitenplanning af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig kunnen worden nagekomen.

• 2.

  Het betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitgevoerd door één bank.

3.2 Langlopende Financiering

Bij het aantrekken van financieringen voor een periode van één jaar en langer gelden de volgende uitgangspunten:

• •

  Financieringen worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak;

• •

  Financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de beschikbare interne financieringsmiddelen te gebruiken teneinde de renterisico’s en het renteresultaat te optimaliseren;

• •

  De gemeente vraagt offertes op, direct of via tussenpersonen, bij minimaal 3 instellingen alvorens een financiering met een looptijd vanaf één jaar wordt aangetrokken.

3.3 Kortlopende financiering

Voor het aantrekken van kortlopende financieringen met een looptijd tot één jaar gelden de volgende uitgangspunten:

• •

  De gemeente streeft naar een rentecompensatie bij de bank met de gunstigste condities;

• •

  Indien er een liquiditeitsbehoefte ontstaat, kan de gemeente kortlopende middelen aantrekken. Hierbij geldt de kasgeldlimiet conform de Wet Fido;

• •

  Toegestane instrumenten bij het aantrekken van kortlopende middelen zijn daggeld, kasgeldleningen en rekening-courant- krediet;

• •

  De gemeente vraagt offertes op, direct of via tussenpersonen, bij minimaal 3 instellingen alvorens een financiering met een looptijd tot één jaar wordt aangetrokken.

3.4 Uitzettingen

Bij het uitzetten van middelen uit hoofde van de treasuryfunctie gelden de volgende uitgangspunten:

• 1.

  Het uitzetten van overtollige middelen mag alleen plaatsvinden bij:

  • a.

    -het Agentschap in het kader van Schatkistbankieren

  • b.

    -financiële instellingen tot het drempelbedrag,

  • c.

    -een decentrale overheid niet zijnde toezichthoudende provincie;

• 2.

  Toegestane instrumenten bij het uitzetten van gelden zijn rekening-courant, daggeld, spaarrekeningen, deposito’s en Nederlands staatspapier.

• 3.

  Bij het extern uitzetten van gelden korter dan één jaar zijn slechts de in 2.4 genoemde tegenpartijen toegestaan;

• 4.

  De gemeente vraagt bij minimaal 3 instellingen offertes op alvorens een uitzetting met een looptijd vanaf één jaar wordt gedaan.

3.5 Relatiebeheer

Goed relatiebeheer is vooral van belang om de (product) ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt te monitoren. Hierbij moet onder andere gedacht worden aan ontwikkelingen op de rentemarkt en financiële innovaties.

Doelstellingen relatiebeheer:

• 1.

  Het intensiveren en verbeteren van contacten met financiële marktpartijen, met als doel de positie/naamsbekendheid (in de ogen van de geldgevers) van de gemeente te verbeteren.

• 2.

  Het zorgdragen voor permanente beschikbaarheid van bancaire en financiële diensten.

Richtlijnen relatiebeheer:

• 1.

  Bankrelaties zijn alleen van toepassing voor de uitvoering van het betalingsverkeer. De bank die het betalingsverkeer uitvoert dient tenminste een A-rating te hebben op het moment dat de overeenkomst wordt afgesloten.

• 2.

  Financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) dienen onder Nederlands of anderszins EER-toezicht te vallen, zoals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer.

• 3.

  Tussenpersonen dienen geregistreerd te staan bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en daarvan een vergunning als makelaar te hebben ontvangen.

• 4.

  De Treasurer van Molenlanden onderhoudt de contacten met de financiële instellingen, waarbij zij gehouden zijn aan de algemene gemeentelijke regels op het gebied van integriteit.

4. Leningen en garanties aan derden

4.1 Uitgangspunten

De volgende algemene uitgangspunten gelden voor het verstrekken van leningen en garanties aan derden:

• 1.

  De te financieren activiteit waarvoor een gemeentelening of gemeentegarantie wordt aangevraagd moet passen in het gemeentelijk beleid en dient ter beoordeling van het college van burgemeester en wethouders van voldoende openbaar belang te zijn;

• 2.

  Er dient vastgesteld te zijn dat het project zonder gemeentelening of gemeentegarantie niet of niet exploitabel tot stand komt;

• 3.

  Indien er landelijk opererende instellingen of andere overheidsinstanties zijn die bereid zijn onder overzienbare en aanvaardbare voorwaarden garanties of leningen te verstrekken dan garandeert of leent de gemeente niet of slechts gedeeltelijk;

• 4.

  Het risico voor de gemeente dient overzienbaar en aanvaardbaar te zijn en zoveel mogelijk te worden beperkt;

• 5.

  Een gemeentelening of gemeentegarantie moet passen binnen de hiervoor geldende nationale en internationale kaders, waaronder de wet Fido en de bepalingen die van toepassing zijn op staatssteun

4.2 Voorwaarden

Ter beperking van het gemeentelijk risico worden hieraan de volgende voorwaarden gesteld:

• 1.

  Het besluit om een lening of garantie te verstrekken moet worden genomen door het college van burgemeester en wethouders. De lenings-, garantie- en overige overeenkomsten die op basis van dit besluit worden afgesloten zijn aan de goedkeuring van burgemeester en wethouders onderworpen en dienen, voor zover van toepassing, te voldoen aan de hiervoor geldende nationale en internationale kaders;

• 2.

  Bij garanties dient de geldgever zonder nadrukkelijke toestemming van het college van burgemeester en wethouders, geen uitstel van betaling te verlenen aan de geldnemer.

• Indien geldnemer niet kan voldoen aan enige verplichting dient de geldnemer daarvan burgemeester en wethouders zo spoedig mogelijk in kennis te stellen en jaarlijks binnen zes maanden na afloop van het jaar aan de gemeente een opgave te verstrekken van de restantschuld van de lening per 31 december van het voorafgaande jaar;

• 3.

  De instelling die een lening krijgt, betaalt jaarlijks aan de gemeente een marktconforme rente (De Europese commissie hanteert als basisrente het éénjaars-EURIBOR met een opslag van tenminste 0,6%.), die overeenkomt met de richtlijnen van de Europese Unie; bij verstrekking van een lening worden tevens de directe kosten van het aantrekken in rekening gebracht;

• 4.

  Met betrekking tot roerende en onroerende goederen die met de gegarandeerde of verstrekte geldleningen worden aangeschaft kunnen nader in te vullen zekerheidseisen worden gesteld, zoals het vestigen van het recht van hypotheek;

• 5.

  Garanties voor financiering van investeringen in de sportsector voor niet-commercieel ingestelde verenigingen geschieden uitsluitend op voorwaarde dat de Stichting Waarborgfonds Sport zich eveneens voor 50%, doch minimaal 40%, garant stelt;

• 6.

  De garantie- of leningverkrijgende instelling dient haar jaarrekening of vergelijkbare stukken binnen zes maanden na afloop van het jaar ter beschikking te stellen van de gemeente; het college van burgemeester en wethouders draagt zorg voor een tijdige naleven hiervan en bepaalt bij niet naleven hiervan per geval de consequenties, te ondernemen stappen en gevolgen.

• 7.

  Gedurende het bestaan van de garantie- of leningsovereenkomst mag de verkrijgende instelling de bezittingen die met de lening zijn gefinancierd niet veranderen of afbreken, noch bezwaren of vervreemden zonder toestemming van burgemeester en wethouders. Afhankelijk van de grootte van het risico kan dit tevens worden bepaald voor overige nader aan te wijzen bezittingen van de instelling;

• 8.

  De door de gemeente betaalde bedragen uit hoofde van de garantiestelling blijven als een direct opeisbare schuld op de instelling rusten. Over deze vordering wordt door de gemeente rente in rekening gebracht volgens een door burgemeester en wethouders bij het aangaan van de garantie te bepalen percentage.

5. Administratieve organisatie en interne controle

5.1 Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle

In het kader van de treasuryfunctie gelden de volgende algemene uitgangspunten op het gebied van administratieve organisatie en interne controle:

• 1.

  De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van treasury-activiteiten zijn op eenduidige wijze schriftelijk vastgelegd;

• 2.

  Bevoegdheden zijn via mandaat nader schriftelijk vastgelegd;

• 3.

  Bij de uit te voeren treasury-activiteiten is functiescheiding doorgevoerd met als belangrijkste voorwaarden:

  • a.

    iedere betalingstransactie wordt door minimaal twee functionarissen geautoriseerd (het vier-ogen-principe);

  • b.

    de uitvoering en de controle geschiedt door afzonderlijke functionarissen;

  • c.

    de uitvoering en de registratie in de financiële administratie geschiedt door afzonderlijke functionarissen.

• 4.

  Tegenpartijen wordt opdracht gegeven de bevestigingen van iedere transactie te versturen naar de financiële administratie zonder tussenkomst van de personen die bevoegd zijn tot het sluiten van de transacties;

• 5.

  Een transactie wordt onmiddellijk geregistreerd door de functionaris die de transactie heeft afgesloten;

5.2 Verantwoordelijkheden

De verantwoordelijkheden met betrekking tot de treasuryfunctie van de gemeente staan in onderstaande tabel gedefinieerd.

Functie Bevoegdheden

Onderdelen die met een * zijn gemarkeerd kunnen ook door een andere medewerker binnen team FBC worden uitgevoerd.

5.3 Bevoegdheden

Voor het verstrekken van leningen of garanties die een materiële invloed hebben op het risicoprofiel (en daarmee op het weerstandsvermogen) van de gemeente Molenlanden wordt de gemeenteraad vooraf in de gelegenheid gesteld haar wensen en bedenkingen te uiten, dit is onder punt 7, 8 en 9 het geval van het overzicht onder 5.3

In onderstaande tabel staan bevoegdheden met betrekking tot treasury-activiteiten weergegeven alsmede de daarbij benodigde autorisatie en controle:

5.4 Informatievoorziening

Met betrekking tot de treasury-activiteiten dient tenminste de in de onderstaande tabel opgenomen informatie te worden verstrekt door de betreffende functionarissen:

Inwerkingtreding:

Dit treasurystatuut treedt in werking met ingang van 21 juni 2023.