Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Nissewaard, houdende nadere regels voor het verstrekken van voorzieningen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Nadere regels maatschappelijke ondersteuning Nissewaard 2023)

Artikel 1.1 Reikwijdte van deze nadere regels

Er zijn artikelen in de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en in de Verordening maatschappelijke ondersteuning Nissewaard 2023 die normen bevatten die met algemene woorden zijn aangeduid. Deze normen vragen om een nadere invulling. Daardoor worden concrete rechten en plichten voor een ieder bepaald. De onderwerpen in deze nadere regels dienen in samenhang te worden gelezen met de betreffende artikelen uit de wet en de verordening. Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat de wettelijke begrippen en definities uit de verordening ook van toepassing zijn bij deze nadere regels.

Artikel 2.1 Gebruikelijke hulp

Volgens artikel 1.1.1 van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 wordt onder gebruikelijke hulp verstaan de hulp die naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten.

Wat naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht, is afhankelijk van de volgende factoren.

• a.

  De aard van de relatie

  Van een echtgenoot mag meer worden verwacht dan van een andere huisgenoot. Bij kinderen hangt het van de leeftijd af wat kan worden verwachten.

• b.

  De aard van de hulp

  Wanneer het om huishoudelijke taken gaat, dan mag bijvoorbeeld worden verwacht dat een gezonde volwassen huisgenoot dit overneemt. Minder gebruikelijk is het dat huisgenoten elkaar helpen bij hun persoonlijke verzorging, maar echtgenoten in kortdurende situaties mogelijk wel. Wanneer het beperkt blijft tot aansturing dan kan het ook gebruikelijk zijn om dit te bieden. Wanneer de hulp gegeven moet worden en of deze uitstelbaar is kan mede een rol spelen.

• c.

  De omvang van de hulp

  Bij de tijd die nodig is om hulp uit te voeren, kan de gemeente meewegen wat de huisgenoot aan andere verplichtingen heeft.

• d.

  Richtlijn gebruikelijke hulp

  Uitgangspunt is dat een gezamenlijk huishouden zelf verantwoordelijk is voor het eigen huishouden en de wijze waarop het huishouden wordt gevoerd. Kan één van de huisgenoten een deel van de huishoudelijke taken niet meer uitvoeren dan dienen de overige huisgenoten in beginsel door herverdeling van taken deze over te nemen.

Gebruikelijke hulp is de normale, dagelijkse hulp die huisgenoten geacht worden elkaar onderling te bieden omdat ze als leefeenheid een gezamenlijk huishouden voeren. Gebruikelijke hulp is dus alleen aan de orde als er een leefeenheid is die een gezamenlijk huishouden voert. Uitwonende kinderen vallen hier dus buiten. Betreft het een eenpersoonshuishouden dan is dit géén leefeenheid zoals hiervoor bedoeld en is er dus géén sprake van gebruikelijke hulp.

Gebruikelijke hulp is per definitie hulp waarop geen aanspraak bestaat vanuit de wet en is in de verordening gedefinieerd. Bij het inventariseren van de eigen mogelijkheden binnen de leefeenheid, zoals het verlenen van gebruikelijke hulp, wordt geen onderscheid gemaakt op basis van sekse, religie, cultuur, de wijze van inkomensverwerving of persoonlijke opvattingen over het verrichten van huishoudelijke taken.

Gebruikelijke hulp onderscheidt zich van mantelzorg. Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende, door personen uit diens directe omgeving waarbij de zorgverlening rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie. Bij mantelzorg wordt de normale gebruikelijke zorg in zwaarte, duur of intensiteit aanmerkelijk overschreden. Mantelzorg vindt plaats op basis van vrijwilligheid en is niet afdwingbaar.

Artikel 2.2 Gebruikelijke hulp en de leeftijd van huisgenoten

De mate waarin gebruikelijke hulp aan de orde is, wordt voor een belangrijk deel bepaald aan de hand van de leeftijd van de huisgenoten.

Artikel 2.2.1 Gebruikelijke hulp van echtgenoten en andere volwassen huisgenoten voor elkaar

Van echtgenoten en volwassen huisgenoten wordt verwacht dat zij de huishoudelijke taken van degene met beperkingen volledig kunnen overnemen, tenzij er sprake is van beperkingen in de zin van de wet bij die persoon zelf of als er sprake is van een bijzondere situatie. Onder andere volwassen huisgenoten worden ook inwonende kinderen vanaf 21 jaar verstaan.

Van een bijzondere situatie kan bijvoorbeeld sprake zijn als de echtgenoot of huisgenoot meer dan gemiddeld tijd moet besteden aan zijn werkkring en er hierdoor overbelasting dreigt.

Ook kan het zijn dat de echtgenoot of huisgenoot als gevolg van zijn werk regelmatig niet thuis is. Bijvoorbeeld omdat de echtgenoot of huisgenoot werkzaam is in de offshore, als internationaal chauffeur of werkt in het buitenland. De langdurige afwezigheid moet wel inherent zijn aan het werk en een verplichtend karakter hebben.

Een indicatie voor hulp bij het huishouden kan dan worden afgegeven voor niet uitstelbare taken gedurende de periodes dat de echtgenoot of huisgenoot afwezig is. Niet uitstelbare taken zijn onder andere maaltijd verzorgen, kinderen verzorgen, afwassen en opruimen.

Voor wel uitstelbare taken wordt slechts een indicatie afgegeven als de afwezigheid langer is dan 7 etmalen. Uitstelbare taken zijn bijvoorbeeld: boodschappen doen, wasverzorging, bedden verschonen, ramen aan de binnenzijde van de woning zemen, stofzuigen, sanitair schoonmaken.

Artikel 2.2.2 Gebruikelijke hulp van inwonende kinderen voor de ouder

Bij gezinnen is het uitgangspunt dat van kinderen vanaf 18 jaar verwacht mag worden dat zij een deel van de huishoudelijk taken overnemen. Het gaat daarbij om taken in de omvang vergelijkbaar met die bij het voeren van een eenpersoonshuishouden. Hiertoe behoren: het schoonhouden van de sanitaire ruimte, keuken, één kamer, het doen van de was en boodschappen, het verzorgen van de maaltijden, afwassen en opruimen.

Van kinderen onder de 18 kan geen volwaardige bijdrage aan het huishouden worden verwacht. Afhankelijk van de leeftijd en ontwikkeling van het kind wordt bekeken of er eventueel een bijdrage kan worden geleverd, of dat er juist extra ondersteuning nodig is. De bijdrage die normaal gesproken mag worden verwacht is:

• -

  bij kinderen van 13 jaar tot 18 jaar: naar eigen mogelijkheden werkzaamheden zoals opruimen, tafel dekken en afruimen, afwassen, afdrogen, vaatwasser in- en uitruimen, boodschappen doen, kleding in de wasmand doen, rommel opruimen, stofzuigen, bed verschonen;

• -

  bij kinderen van 8 jaar tot en met 12 jaar: naar eigen mogelijkheden inzet bij licht huishoudelijk werk zoals opruimen, tafel dekken en afruimen, afwassen, afdrogen, vaatwasser in- en uitruimen, boodschappen doen, kleding in wasmand doen;

• -

  bij kinderen van 0 tot en met 8 jaar wordt geen bijdrage verwacht.

Voorwaarde is dat kinderen niet overbelast worden doordat zij te veel verantwoordelijkheid op zich nemen. In die zin mag een kind in een gezin met een ouder met belemmeringen in het voeren van het huishouden niet meer belast mogen worden dan een kind met gezonde ouders.

Speciale aandacht hierbij is vereist ten aanzien van de invloed die het uitvoeren van huishoudelijke werkzaamheden kan hebben op de schoolprestaties van de kinderen. Het mag nooit zo zijn dat het verlenen van gebruikelijke hulp door tot de leefeenheid behorende kinderen die schoolprestatie negatief beïnvloeden.

Het verzorgen en begeleiden van jongere gezinsleden valt buiten de gebruikelijke hulp van kinderen, tenzij het inwonende kind aangeeft de taak van verzorging van een jonger gezinslid te willen verrichten en duidelijk is dat dit ook verantwoord is en de ouders daarmee instemmen.

Artikel 2.2.3 Gebruikelijke hulp van ouders voor kinderen

Ouders hebben een zorgplicht voor hun kinderen. Deze strekt zich uit over opvang, verzorging, begeleiding en opvoeding, inclusief zorg bij ziekte. Uitgangspunt is dat bij uitval van één van de ouders de andere ouder deze zorg overneemt. Zo nodig kan daarbij gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden van zorgverlof, kinderopvang, buitenschoolse opvang en dergelijke. Een individuele voorziening voor structurele opvang van kinderen is niet mogelijk binnen de wet. Slechts bij calamiteiten en als alle voorliggende voorzieningen en mogelijkheden onvoldoende oplossing bieden, kan een tijdelijke voorziening voor de verzorging van de kinderen worden toegekend.

Artikel 2.2.4 Gebruikelijke hulp voor wat betreft begeleiding, verzorging en verpleging

Ook begeleiding in gezinsverband valt tot op zekere hoogte onder gebruikelijke hulp.

Onder gebruikelijke begeleiding valt:

• -

  begeleiden op het terrein van de maatschappelijke participatie, zoals vereniging, club of activiteit;

• -

  begeleiden binnen de persoonlijke levenssfeer, zoals bijvoorbeeld bezoek aan een huisarts of andere hulpverlener;

• -

  begeleiden bij de persoonlijke administratie.

Van echtgenoten mag verwacht worden dat zij bereid en in staat zijn elkaar naar vermogen persoonlijke, lichamelijke zorg inclusief assistentie bij de algemeen dagelijkse levensverrichtingen en aandacht en begeleiding bij ziekte en psychosociale problemen te bieden. Hetzelfde geldt voor ouders die inwonende kinderen hebben. Moet de echtgenoot of ouder de zorgbehoevende ook verplegen of is de totale zorg voor de echtgenoot of ouder dusdanig belastend dat de echtgenoot of ouder daardoor niet in staat is het huishouden te verzorgen, dan ligt het op de weg dat zij op grond van de Wet langdurige zorg danwel de Zorgverzekeringswet een voorziening voor verpleging aanvragen.

Redenen als “niet gewend zijn om” of “geen huishoudelijk werk willen verrichten” leiden niet tot een indicatie voor het overnemen van huishoudelijke taken. Ontbreekt bij één of meerdere huisgenoten de vaardigheid tot het verrichten van huishoudelijke taken die de huisgenoot moet gaan verrichten, dan kan een indicatie worden afgeven voor het ondersteunen bij het aanleren van huishoudelijke taken en het leren efficiënt organiseren van het huishouden. Deze indicatie geldt in principe voor maximaal 6 weken. Het kan zijn dat van een huisgenoot in alle redelijkheid niet meer kan worden verwacht dat deze nieuwe taken volledig aanleert en over kan nemen. In dat geval kan hulp bij het huishouden worden geïndiceerd voor taken die anders tot de gebruikelijke hulp van de huisgenoot zouden worden gerekend.

Criteria ten aanzien van gebruikelijke hulp van ouders voor kinderen met een normaal ontwikkelingsprofiel in verschillende levensfasen van het kind in relatie tot zorg (bron: Indicatiewijzer) staan in de bij dit besluit behorende bijlage 1 Criteria gebruikelijke hulp voor kinderen vermeld.

Artikel 2.3 Mantelzorg

Als er voor een persoon mantelzorg beschikbaar is, kan dat deel van de zorgaanspraak buiten het indicatiebesluit blijven. Welke zorg de mantelzorger op zich neemt en in welke omvang is, in overleg met de aanvrager, uitsluitend aan de mantelzorger zelf om te beslissen. Hulp kan ook worden geïndiceerd om ervoor te zorgen dat de mantelzorger regelmatig wordt ontlast, bij ziekte van de mantelzorger of als de mantelzorger bijvoorbeeld op vakantie is.

Artikel 2.4 Dreigende overbelasting

Als de huisgenoot die huishoudelijke taken moet overnemen hierdoor overbelast dreigt te raken, kan besloten worden ook voor onderdelen van gebruikelijke hulp een indicatie af te geven, in de vorm van hulp bij het huishouden, of ambulante begeleiding.

Bij het onderzoek naar het risico van dreigende overbelasting van de huisgenoot kunnen de volgende onderwerpen aan de orde komen:

• -

  de tijd die de huishoudelijke verzorging kost en de frequentie;

• -

  de informatie die de huisgenoot zelf levert;

• -

  de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de huisgenoot;

• -

  aanwezigheid van eventuele symptomen van overbelasting;

• -

  hoeveel tijd de huisgenoot heeft (baan, eigen gezin, mantelzorgtaken);

• -

  heeft de huisgenoot een uitlaatklep (hobby, vrienden, respijtzorg);

• -

  prognose van zorgbehoevendheid;

• -

  aanwezigheid van knelpunten;

• -

  persoon van de zorgbehoevende en de mate waarin deze hoe veeleisend is en druk legt op de huisgenoot;

• -

  het oordeel van hulpverleners, zoals de huisarts, kan bij het onderzoek worden betrokken.

Artikel 3.1 Woonvoorziening

• 1.

  Een woonvoorzienig is een bouwkundige of niet-bouwkundige individuele aanpassing in of aan de woning van een client, waardoor de client in de woning kan blijven.

• 2.

  Het primaat van verhuizing is niet van toepassing, indien de hoogte van de kosten lager zijn dan € 6.000,00.

• 3.

  Indien het primaat van verhuizing van toepassing is en de client hier niet aan wil voldoen wordt aan client op verzoek voor de betreffende aanpassing een vergoeding verstrekt. De hoogte van deze vergoeding is maximaal het bedrag dat wordt verstrekt indien er wel sprake is van een verhuizing, zoals vastgelegd in artikel 4.1.

Artikel 3.2 Weigering woonvoorziening

• 1.

  Geen woonvoorziening wordt verstrekt:

  • a.

    als de beperkingen voortkomen uit de aard van de in de woning gebruikte materialen, de slechte staat van het onderhoud of de omstandigheid dat de woning niet voldoet aan de geldende wettelijke eisen;

  • b.

    als de cliënt zijn hoofdverblijf niet heeft of niet zal hebben in de woning waaraan de voorziening wordt getroffen;

  • c.

    ten behoeve van woonruimten die niet geschikt zijn voor permanente bewoning. Er kan dan wel een voorziening voor verhuizing en inrichting worden verstrekt;

  • d.

    als het om voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten gaat, anders dan automatische deuropeners, hellingbanen, het verbreden van gemeenschappelijke toegangsdeuren, het aanbrengen van drempelhulpen of vlonders of het aanbrengen van een opstelplaats bij de toegangsdeur van de gemeenschappelijke ruimte.

  • e.

    als de noodzaak het gevolg is van een verhuizing waarvoor geen aanleiding was op grond van beperkingen bij de zelfredzaamheid of participatie en er geen belangrijke reden voor de verhuizing is;

  • f.

    als de cliënt niet is verhuisd naar de voor zijn beperkingen meest geschikte beschikbare woning, tenzij daarvoor vooraf schriftelijk toestemming is gegeven door burgemeester en wethouders;

  • g.

    als de voorziening in het geval van nieuwbouw of renovatie zonder noemenswaardige meerkosten gerealiseerd kan worden.

• 2.

  In gevallen als bedoeld in c en d van het eerste lid kan er wel een voorziening voor verhuizing en inrichting worden verstrekt.

Artikel 3.3 Bezoekbaar huis

Een maatwerkvoorziening kan worden verstrekt voor het bezoekbaar maken van één woning ten behoeve van de inwoner die zijn hoofdverblijf in een Wlz-instelling in de gemeente Nissewaard heeft als inwoner:

• -

  regelmatig een bezoek brengt aan de bezoekbaar te maken woning;

• -

  het bezoek voor de inwoner noodzakelijk is voor het onderhouden van sociaal contact;

• -

  hij deze woning niet op een normale manier kan betreden of bereiken; en

• -

  hij in de woning geen gebruik kan maken van het toilet.

Artikel 3.4 Procedure woningaanpassing

Als een pgb aangevraagd wordt voor een woningaanpassing, dan wordt onderstaande procedure gevolgd.

• a.

  Nadat de aanvraag is ingediend wordt door de gemeente, eventueel in samenwerking met een externe (medische) adviseur een programma van eisen opgesteld voor de goedkoopst adequate woningaanpassing. De woningeigenaar vraagt op basis van dat programma van eisen twee offertes bij aannemers op.

• b.

  Beoordeeld wordt welke offerte de goedkoopst adequate oplossing biedt.

• c.

  Vervolgens wordt toestemming gegeven voor de woningaanpassing, op voorwaarde dat niet reeds zonder toestemming een begin is gemaakt met de werkzaamheden waarop het pgb betrekking heeft.

• d.

  De woningeigenaar is verantwoordelijk voor de uitvoering van de woningaanpassing conform het programma van eisen en de eventuele daarmee samenhangende formele opdrachtverlening aan de aannemer.

• e.

  Er wordt slechts een pgb voor een woningaanpassing verleend indien de door hen aangewezen personen toegang is verstrekt tot de woonruimte waar de woningaanpassing wordt verricht. Controle vindt achteraf plaats. De genoemde personen moeten ook inzicht krijgen in bescheiden en tekeningen, welke betrekking hebben op de woningaanpassing en de gelegenheid krijgen de woningaanpassing te controleren.

• f.

  Het pgb wordt uitbetaald aan de aanvrager tenzij deze toestemming heeft verleend aan de gemeente om het aan de woningeigenaar uit te betalen. Direct na de voltooiing van de werkzaamheden, doch uiterlijk binnen drie maanden na het verlenen van toestemming voor het aanpassen van de woning, verklaart diegene aan wie het pgb wordt uitbetaald aan de gemeente dat de bedoelde werkzaamheden zijn voltooid (de gereedmelding). Deze gereedmelding is tevens een verzoek om vaststelling en uitbetaling van het pgb. De gereedmelding gaat vergezeld van een verklaring dat bij het treffen van de voorziening is voldaan aan de voorwaarden waaronder het pgb is verleend. Degene aan wie het pgb wordt uitbetaald, dient gedurende een periode van vijf jaar alle rekeningen en betalingsbewijzen met betrekking tot de werkzaamheden ter controle beschikbaar te houden.

• g.

  De gemeente dan wel de cliënt is niet gehouden de woningaanpassing ongedaan te maken, indien de cliënt niet langer gebruik maakt van de woning. Dit staat in artikel 2.3.7, derde lid, van de wet.

Artikel 4.1 Verhuizen

• 1.

  Wanneer een cliënt om het resultaat van een huishouden, ten aanzien van toegankelijkheid, bereikbaarheid en bruikbaarheid van de benoemde vertrekken, te bereiken verhuist naar een geschikte woning of een geschikt te maken woning kan hij in aanmerking komen voor een tegemoetkoming in de verhuiskosten.

• 2.

  De tegemoetkoming in de verhuiskosten bedraagt maximaal € 3.770,00 en de kosten moeten worden aangetoond.

• 3.

  De vergoeding wordt alleen uitgekeerd als de cliënt binnen een jaar na het besluit tot toekenning van de verhuisvergoeding verhuist.

Artikel 4.2 Vergoeding aanpassing keuken en badkamer

• 1.

  Bij het geheel of gedeeltelijk vervangen van de keuken of badkamer kan worden besloten een deel van de kosten niet te vergoeden in verband met de afschrijftermijn. Het vervangen van een keuken of badkamer geldt als algemeen gebruikelijk. Keukens en badkamers zijn voor de wet ‘algemeen gebruikelijke voorzieningen’. Dat betekent dat de cliënt deze zelf betaalt. Wanneer een keuken of badkamer vervangen moet worden in verband met de beperkingen van de cliënt, dan betaalt de cliënt zelf het deel van de kosten dat gezien de leeftijd van de keuken of badkamer als afgeschreven geldt.

• 2.

  Heeft de te vervangen voorziening de leeftijd van de afschrijftermijn nog niet bereikt dan worden de meerkosten die nodig zijn als gevolg van de beperking en een deel van de vervangingskosten vergoed. Op de vergoeding van de vervangingskosten wordt een percentage van de vervangingskosten in mindering gebracht voor elk jaar dat de voorziening oud is:

  • a.

    bij een badkamer geldt een afschrijftermijn van 20 jaar met een afschrijfpercentage van 5% per jaar;

  • b.

    bij een keuken geldt een afschrijftermijn van 15 jaar met een afschrijfpercentrage van 6,7% per jaar.

• 3.

  Is de voorziening ouder dan de gestelde afschrijftermijn, dan vergoedt de gemeente alleen de meerkosten die nodig zijn als gevolg van de beperking.

Artikel 4.3 Tarieven

De bedragen, bedoeld in artikel 4.7 van de verordening, staan in de bij dit besluit behorende bijlage 2: Tarieven en Indexering.

Artikel 5.1 Hardheidsclausule

In bijzondere gevallen kan ten gunste van de belanghebbende worden afgeweken van deze nadere regels indien de toepassing hiervan leidt tot onbillijkheden van overwegende aard.

Artikel 5.2 Intrekking oud besluit

Het Financieel besluit maatschappelijke ondersteuning Nissewaard 2023 wordt ingetrokken.

Artikel 5.3 Overgangsrecht

Een cliënt houdt recht op een lopende voorziening verstrekt op grond van de in artikel 5.2 genoemde regeling, totdat een nieuw besluit is genomen waarbij het besluit waarmee deze voorziening is verstrekt, wordt ingetrokken.

Artikel 5.4 Inwerkingtreding

De nadere regels treden in werking op 1 juli 2023.

Artikel 5.5 Citeertitel

Deze regeling wordt aangehaald als: Nadere regels maatschappelijke ondersteuning Nissewaard 2023.