| Organisatie | Son en Breugel |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Nota reserves en voorzieningen 2022 gemeente Son en Breugel |
| Citeertitel | |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | financiën en economie |
| Eigen onderwerp | Nota reserves en voorzieningen 2022 gemeente Son en Breugel |
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2022 | Nieuwe regeling | 17-02-2022 | 1002029 |
In de financiële verordening 2017 is opgenomen dat de raad nadere regels over het beleid betreffende reserves en voorzieningen kan vaststellen. De laatst vastgestelde nota dateert uit 2011, vandaar deze actualisatie. Wij hebben dezelfde uitgangspunten gehandhaafd in deze nota, tenzij de raad daarover in de afgelopen jaren anders besloten heeft. Alle raadsbesluiten tot en met november 2021 die zijn genomen na vaststelling van de vorige nota reserves en voorzieningen zijn verwerkt in deze nota. Waar nodig zijn de reserves en voorzieningen aangepast om te voldoen aan het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De aanpassingen gaan in boekjaar 2022 in.
Hoofdstuk 1 geeft inzicht in het onderscheid tussen reserves en voorzieningen. Hierbij is gebruik gemaakt van wettelijke bepalingen zoals vastgelegd in het BBV, artikelen 42 tot en met 45.
In hoofdstuk 2 staan de beleidsuitgangspunten van de gemeente.
Hoofdstuk 3 beschrijft het doel en de werking van iedere reserve of voorziening.
Alle verbetervoorstellen die genoemd zijn in hoofdstuk 3 worden samengevat weergegeven in hoofdstuk 4.
Het onderscheid tussen reserves en voorzieningen staat in onderstaand overzicht:
Reserves zijn eigen vermogen die vrij te besteden zijn. Voor stortingen in reserves en onttrekkingen aan reserves is toestemming van de raad nodig. Het college legt vooraf verantwoording af aan de raad.
Dit geldt niet voor reserves waarvan de raad vooraf heeft aangegeven dat het college hierover kan beschikken. Het college legt dan achteraf verantwoording af aan de raad. Een voorbeeld hiervan is de reserve rijkscompensatie coronacrisis bij de jaarrekening.
In hoofdstuk 3 staat bij de kenmerken van elke reserve aangegeven of het college vooraf of achteraf verantwoording aflegt aan de raad (zie: beschikkingsbevoegdheid).
Het BBV kent twee soorten reserves: de algemene reserves en bestemmingsreserves.
Algemene reserves zijn reserves waar de raad (nog) geen bestemming aan gegeven heeft. Het dient in eerste instantie als waarborg voor de continuïteit, het kan worden gebruikt voor incidentele dekking en het vormt een belangrijk onderdeel van de beschikbare weerstandscapaciteit.
Bestemmingsreserves zijn reserves waar de raad een bestemming aan gegeven heeft. Het gaat hierbij om toekomstige bestedingen, maar geen financiële verplichtingen.
Zo heeft de raad altijd de mogelijkheid om een eerder toegekende bestemming te wijzigen. Het is wel zo dat de bestemming van de ene reserve eenvoudiger is te wijzigen dan de andere. Sommige zijn lastig omdat derden hieraan rechten kunnen ontlenen of er ontstaat hierdoor een gat in de begroting waarvoor andere dekking gevonden moet worden.
Uit de beschrijving in hoofdstuk 3 blijkt in welke mate bestemmingsreserves eenvoudig te wijzigen zijn of niet.
Reserves kunnen de volgende functies hebben:
Door reserves te gebruiken als eigen financieringsmiddel doen we minder beroep op de geld- en kapitaalmarkt voor het aantrekken van leningen.
Als er structureel geld aan reserves wordt onttrokken ter dekking van structurele (kapitaal)lasten gaat het om dekkingsreserves. Het gebruik van dekkingsreserves is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Dit komt omdat het vanaf 2017 verplicht is om af te schrijven op investeringen in maatschappelijk nut (wegen, openbare verlichting, etc.). Deze investeringen mogen niet meer in één keer voor het volledige bedrag ten laste van een reserve worden gebracht. Alleen de jaarlijkse afschrijvingskosten vallen vrij ten laste van een dekkingsreserve, de rentekosten dus niet.
Reserves kunnen worden gebruikt om baten en lasten over de jaren heen gelijkmatig te verdelen. Hiermee vangen we grote schommelingen in de exploitatie op.
Met name de algemene reserve dient voor het opvangen van onvoorziene uitgaven waarmee in de planning geen rekening is gehouden en die noodzakelijkerwijs plaats dienen te vinden. Hieronder valt ook het opvangen van jaarrekeningtekorten.
5. Bestedings- of spaarfunctie
Deze reserves zijn gevormd voor het realiseren van een vooraf bepaald doel.
Onder voorzieningen wordt verstaan: afgezonderd geld dat is gevormd voor het afdekken van kwantificeerbare risico’s en verplichtingen of verliezen tegenover derden, waarvan het bestaan en de omvang onzeker is, maar die wel redelijkerwijs geschat kunnen worden. Als een verplichting of verlies daadwerkelijk leidt tot een betaling is er sprake van een schuld, niet van een voorziening.
Er zijn ook voorzieningen voor kosten die in een volgend begrotingsjaar gemaakt zullen worden. Het maken van die kosten moet dan wel z’n oorsprong vinden in het begrotingsjaar zelf of in het jaar ervoor. Deze voorzieningen zorgen voor een gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren (zoals bij een onderhoudsvoorziening).
Tenslotte kunnen voorzieningen worden gevormd voor de egalisatie van specifiek te besteden uitgaven in de exploitatie waar geoormerkte inkomsten, verkregen van derden, tegenover staan (zoals bij afval en riolering).
Het BBV staat geen voorzieningen toe met een negatief saldo.
In dit hoofdstuk hebben we de beleidsuitgangspunten geformuleerd voor de reserves en voorzieningen in de gemeente Son en Breugel.
2.1 Instellen en opheffen van reserves en voorzieningen
Het algemene uitgangspunt is het aantal reserves en voorzieningen zoveel mogelijk beperken, zowel qua aantal als omvang. Hierbij moeten we natuurlijk wel rekening houden met de wettelijke voorschriften, zoals vermeld in het voorgaande hoofdstuk.
Het aanhouden van niet al te veel reserves en voorzieningen bevordert de inzichtelijkheid in de financiële positie van de gemeente. Het realiseren van een bepaald beleidsdoel loopt zoveel mogelijk via de exploitatie. Hier vindt namelijk ook de integrale afweging plaats.
Het hebben van veel bestemmingsreserves leidt tot uitholling van het bestuurlijk afwegingsproces van beleidsvoornemens. Hiermee wordt bedoeld dat wanneer bepaalde beleidsvoornemens passen binnen het doel van een bestemmingsreserve (en deze daartoe voldoende financiële ruimte biedt), deze doorgaans makkelijker worden gehonoreerd dan beleidsvoornemens waarvoor op een andere wijze dekking moet worden gevonden.
Instelling van reserves en voorzieningen vindt plaats door middel van een raadsbesluit. Dit dient degelijk te worden onderbouwd. Het gaat hierbij om:
De raad kan reserves en voorzieningen opheffen als het doel waarvoor ze destijds zijn ingesteld is achterhaald, het gewenste (beleids)doel ook via een reguliere begrotingspost in de exploitatie kan worden gerealiseerd of de wet- en regelgeving dit dwingend voorschrijft.
2.2 Aanvulling van reserves en voorzieningen tot het afgesproken minimum/maximum
Voor reserves en voorzieningen met een afgesproken minimum geldt dat deze bij de jaarrekening worden aangevuld tot de afgesproken ondergrens. De aanvulling komt ten laste van het resultaat vóór bestemming.
Zowel bij de primaire raming als bij bestuursrapportages worden begrote overschotten niet (meer) gestort in de algemene reserve, mits de reserve minimaal € 2,5 miljoen bedraagt. Hierdoor blijft het verwachte (positieve) resultaat in de exploitatie staan. Begrote tekorten worden wel onttrokken aan de algemene reserve. Als er tijdens het lopende boekjaar overschotten zijn, dan worden eerdere onttrekkingen aan de algemene reserve uit dat boekjaar ongedaan gemaakt. Het resterende saldo blijft in de exploitatie. Bij de jaarrekening is dan een zuivere vergelijking te maken tussen het werkelijke rekeningresultaat en het verwachte resultaat.
Hieronder staat een voorbeeld om dit “ongedaan maken” te verduidelijken.
Primair begrotingssaldo: -/- € 300.000,- onttrekken aan algemene reserve
Resultaat 1e tussentijdse rapportage: -/- € 100.000,- onttrekken aan algemene reserve
Resultaat 2e tussentijdse rapportage: + € 600.000,-
€ 400.000,- storten in algemene reserve (€ 3 ton + € 1 ton)
€ 200.000,- blijft staan in de exploitatie als verwacht resultaat
De definitieve resultaatbestemming wordt via het raadsvoorstel behorend bij de jaarrekening voorgelegd aan de raad. Daarnaast worden de reserves op hun minimale niveau gebracht mocht dit nodig zijn.
De beschikkingsbevoegdheid bepaalt wie wanneer mag beschikken over een reserve of voorziening.
Wij onderscheiden twee soorten bevoegdheden:
Het college vraagt voorafgaand aan de besteding toestemming aan de raad.
Het college vraagt achteraf (via tussentijdse rapportages of jaarrekening) toestemming aan de raad door aan te geven over welke reserves is beschikt, voor welk bedrag en met welk doel.
Voor de beschikkingsbevoegdheid gelden de volgende criteria:
Voor de beschikkingsbevoegdheid van voorzieningen geldt dat het college volledig bevoegd is voor de aanwending ervan. Wanneer in enig jaar de uitvoering qua planning of kosten afwijkt van de eerder goedgekeurde (onderhouds)plannen, dan is een (aanvullend) collegebesluit nodig (of een raadsbesluit als de afwijking niet te egaliseren valt binnen de looptijd).
Er kunnen risico’s voordoen die nog niet zo concreet zijn dat er al een bestemmingsreserve of een voorziening voor gevormd is. Op basis van het BBV nemen we deze risico’s op in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing van de begroting en jaarrekening.
Het weerstandsvermogen bestaat uit de verhouding tussen de beschikbare weerstandscapaciteit enerzijds en de benodigde weerstandscapaciteit anderzijds.
De beschikbare weerstandscapaciteit zijn alle middelen waaruit we niet voorziene financiële tegenvallers kunnen betalen/opvangen. De algemene reserve en de vrij aanwendbare bestemmingsreserves maken hier onderdeel van uit.
De benodigde weerstandscapaciteit is het financieel gevolg van alle risico’s vermenigvuldigd met de kans dat deze risico’s zich daadwerkelijk voordoen.
3. Overzicht van de huidige reserves en voorzieningen
In dit hoofdstuk beschrijven wij de reserves en voorzieningen afzonderlijk volgens een vaste indeling. Cijfers over de omvang zijn afkomstig uit de jaarrekening 2020.
De dekkingsreserves zijn niet opgenomen, omdat het hierbij gaat om “administratieve” reserves zonder beleidsvrijheid. Dit geldt ook voor voorzieningen die worden verantwoord als correctie op balansposten (zoals de voorziening dubieuze debiteuren).
Voorzieningen, verplichtingen, verliezen en risico’s
Voorzieningen onderhoud en egalisatie
Voorzieningen door derden beklemde middelen
De reserve op te heffen en de middelen te storten in de reserve vrije bestedingsruimte omdat de reserve algemene risicoreserve gewijzigd wordt in algemene reserve.
De naam van de algemene reserve bouwgrond te wijzigen in algemene reserve grondexploitaties.
Reserve algemene risicoreserve
De gewenste omvang is € 2.500.000 en is bepaald op 10% van de structurele algemene uitkering uit gemeentefonds en wordt afgerond naar boven op een veelvoud van € 500.000.
Naam te wijzigen in algemene reserve en € 181.000 storten in de reserve vrije bestedingsruimte zodat de reserve op de minimum omvang komt.
De reserve is niet meer actueel en kan daarom vervallen en de middelen storten in de reserve vrije bestedingsruimte.
De reserve is niet meer actueel en kan daarom vervallen en de middelen storten in de reserve vrije bestedingsruimte.
Voorlopig wordt deze reserve in stand gehouden. Bij het vaststellen van het beheerplan kan de reserve vervallen en indien nodig worden omgezet in een voorziening.
Reserve samenwerking I&A aandeel Son
De naam van de Reserve samenwerking I&A aandeel Son te wijzigen in Reserve I&A.
Reserve jeugd en jongerencentrum
De reserve is niet meer actueel. Het voorstel is om de reserve op te heffen en de middelen te storten in de reserve vrije bestedingsruimte.
De stand van de reserve is nihil per 31-12-2021. Hiermee kan de reserve in de jaarrekening 2021 vervallen en kunnen mogelijke centrumplannen bekostigd worden uit de reserve centrumontwikkeling Son en Breugel.
Reserve veiligheidsgelden VRBZO
Gezien de stand van de reserve is het voorstel om deze reserve op te heffen en de middelen terug te laten vloeien naar de reserve vrije bestedingsruimte.
Voorziening afgesloten complexen GB
De naam van de Voorziening afgesloten complexen GB te wijzigen in Voorziening afgesloten complexen grondexploitaties.