| Organisatie | Bronckhorst |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Toezicht en handhaving gemeente Bronckhorst Uitvoeringsprogramma 2023-2024 |
| Citeertitel | Toezicht en handhaving gemeente Bronckhorst Uitvoeringsprogramma 2023-2024 |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp |
Deze regeling vervangt het Uitvoeringsprogramma Toezicht en Handhaving gemeente Bronckhorst 2022 en Toezicht- en Handhavingsbeleid gemeente Bronckhorst 2017-2022.
Onbekend
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 09-03-2023 | nieuwe regeling | 17-01-2023 |
Vastgesteld op 17 januari 2023
Dit is ons eerste uitvoeringsprogramma dat valt onder ons nieuwe handhavingsbeleid en geldt voor de jaren 2023 en 2024. In dit uitvoeringsprogramma leest u hoe wij de activiteiten uit ons handhavingsbeleid concreet gaan uitvoeren. Bij het opstellen van het uitvoeringsplan hebben wij de adviezen van de rekenkamercommissie meegenomen. Wij hanteren nu bij een hoge prioriteit activiteitenkaarten met smart geformuleerde doelen, waar mogelijk vertaald naar concrete resultaten.
De ontwikkeling van indicatoren is een groeimodel die wij de komende jaren zullen uitbreiden. Waar nodig zullen wij evalueren en stellen wij onze doelen en prio’s bij.
Onze werkzaamheden zijn gericht op het bevorderen van het naleefgedrag van onze inwoners en ondernemers, maar anderzijds denken wij ook graag mee met onze inwoners. Wij hebben een zo breed mogelijke blik bij de (on)mogelijke aanpak gedurende het handhavingstraject. Wij kijken zo veel mogelijk vooruit en denken mee in oplossingen. Daarnaast ligt onze kracht in samenwerken!
Binnen ons beleid voeren wij proactief het goede gesprek met onze inwoners en bedrijven en werken wij integraal samen met onze ketenpartners. Wij investeren aan de voorkant en spreken onze inwoners aan op hun handelen en eigen verantwoordelijkheden. Door het creëren van bewustwording bij inwoners willen we toewerken naar minimaal handhaven.
Op grond van de uitgevoerde risicoanalyse kennen wij prioriteiten toe aan activiteiten. Deze vullen de basis voor de concrete uitvoering van onze taken. Daarnaast zetten wij in principe capaciteit in op alle activiteiten. De prioriteit bepaalt echter de rangschikking van onze taken en de intensiteit van de controles. Wij voeren risicogerichte controles uit en geven extra aandacht aan bestuurlijke aandachtspunten en nieuwe ontwikkelingen, zoals de komst van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging.
Tot slot verrichten wij onze toezichts- en handhavingsactiviteiten met name ten behoeve van de veiligheid en gezondheid van onze inwoners en ondernemers.
Onze werkwijze kenmerkt zich door het voeren van het goede gesprek. In gesprek waar het kan, handhaven waar het moet! Wij denken mee, maar pakken door waar nodig.
1.1 Waarom een uitvoeringsprogramma
Dit is het uitvoeringsprogramma 2023 en 2024 van het cluster Toezicht en Handhaving van de gemeente Bronckhorst.
Het opstellen van een integraal uitvoeringsprogramma, waarin zowel handhaving- en toezichtstaken zijn opgenomen, is een wettelijke verplichting. Dit programma beschrijft waar en hoe onze inzet de komende twee jaar plaatsvindt. Het beschrijft de reguliere taken, de projecten en de activiteiten die vanuit verschillende thema’s worden opgestart.
Wij hebben dit uitvoeringsprogramma onder andere afgestemd met meerdere partijen zoals:
Veiligheid, aanpak van ondermijning en gezondheid staan altijd voorop bij alle inzet en keuzes die wij maken.
Bij de uitwerking van dit programma nemen wij het advies van de rekenkamer in acht. Wij maken gebruik van activiteitenkaarten met hoge prioriteit en smart geformuleerde doelstellingen, die indien mogelijk omgezet zullen worden in concrete resultaten.
Er wordt in ons beleidsplan een onderscheid gemaakt in verschillende prioriteiten: Hoog, Gemiddeld en Laag. Op alle onderwerpen worden inzet gepleegd, de prioriteit bepaalt de volgorde, mate en intensiteit van de controles. Per onderwerp vermelden wij in dit programma welke prioriteit het heeft.
Onze doelen vloeien voort uit onze ambities en uitgangspunten, zoals omschreven in ons beleidsplan. Het uitvoeringsprogramma is vervolgens de vertaling van de activiteiten naar de uitvoering. De activiteiten met een hoge prioriteit werken wij nader uit in een zogenaamde activiteitenkaart. Hierin wordt het wie, wat en waarom SMART beschreven ten aanzien van de betreffende activiteit. Voor de activiteiten met de scores ‘Gemiddeld’ en ‘Laag’ wordt geen activiteitenkaart gemaakt. Op alle activiteiten zetten we capaciteit in, maar de prioritering geeft de mate van intensiviteit en volgorde aan waarin wij dit doen.
Concrete uitvoering van gestelde doelen dwingt ons tot het aanbrengen van focus. Wat gaan we op welke wijze bereiken en hoe zetten we de beschikbare capaciteit in?
Hieronder een voorbeeld van aan activiteitenkaart waarin wij de uitvoering van de activiteiten met een hoge prioriteit SMART omschrijven:
Het SMART maken betekent dat wij het doel en resultaat zodanig programmeren dat zij:
⊠ Specifiek ⊠ Meetbaar ⊠ Acceptabel ⊠ Realistisch en ⊠ Tijdsgebonden is.
Als er een reden is waarom dit niet het geval is, dan wordt dit in de activiteitenkaart onderbouwd. Wij werken vanaf 2023 met de activiteitenkaart. In eerste instantie voor de hoge prioriteiten. Dit jaar zal gebruikt worden om te kijken of deze kaart in vorm of omvang nog aanpassing kan gebruiken. Dit zal in de evaluatie van het uitvoeringsprogramma meegenomen worden.
1.3 Toezicht- en Handhavingsbeleid 2023-2027
In ons beleidsplan omschrijven wij wat wij doen en hoe wij dat gaan doen.
De missie uit het Toezicht- en handhavingsbeleid 2023-2027 is:
“Samen bereiken we meer. In gesprek waar het kan, handhaven waar het moet.” Wij voeren proactief het goede gesprek samen met onze inwoners en bedrijven en werken integraal samen met onze ketenpartners. Wij zorgen samen voor een veilige, gezonde, duurzame en innovatieve (fysieke) leefomgeving in de gemeente Bronckhorst.
Wij investeren aan de voorkant en spreken onze inwoners aan op hun gedrag en eigen verantwoordelijkheden. Wij creëren bewustwording bij de burgers en ondernemers en hoeven uiteindelijk zo min mogelijk te handhaven.
In dit hoofdstuk leest u waar onze focus ligt, deze komen terug in het coalitieakkoord en de begroting en vormen tevens de basis voor het bovenliggende beleid.
2.1 Uitgangspunt: prioritering activiteiten op basis van de risicoanalyse
Wij hebben een prioritering van activiteiten op basis van de uitgevoerde risicoanalyse. Zij vormen de basis voor de concrete uitvoering van onze taken. Daarnaast brengen wij focus aan, aan de hand van een aantal onderwerpen. Deze zijn:
Wij spelen een belangrijke rol bij het signaleren en herkennen van ondermijning 1 . Op die manier leveren wij een bijdrage aan de integrale inzet op dit onderwerp door de gemeente en externe partners. Doel is het tegengaan van de georganiseerde misdaad. Wij nemen op verzoek van Openbare Orde en Veiligheid (OOV) deel aan integrale controles (samen met politie, ODA en OOV). Wij blijven aangehaakt bij de laatste ontwikkelingen en cursussen.
2.2 Inzet capaciteit: prioriteit bepaalt volgorde en intensiteit
Wij zetten capaciteit in beginsel in op alle activiteiten. De prioriteit is echter bepalend voor de volgorde waarin wij onze taken uitvoeren en de intensiteit van de controles. Wij controleren risico gestuurd en hebben extra aandacht voor bestuurlijke aandachtsgebieden en nieuwe ontwikkelingen, zoals de komst van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging.
Wij controleren op (vermoedelijke) illegale situaties waar een melding van een inwoner aan ten grondslag ligt. Wanneer tijdens een (reguliere) inspectie strijdigheid geconstateerd wordt, treden wij handhavend op. Anonieme klachten en meldingen hebben een lage prioriteit, ook hierbij hanteren wij maatwerk. Indien bijvoorbeeld de brandveiligheid in het geding komt, dan handhaven we uiteraard wel met een hoge urgentie.
Met de komst van de Omgevingswet veranderen onze werkzaamheden. Er komt meer verantwoordelijkheid bij de burger en burgerparticipatie is nog belangrijker; het in gesprek gaan met elkaar. Mede door de inzet van mediation proberen wij ervoor te zorgen dat partijen met elkaar in gesprek gaan. De voorbereidingen zijn in volle gang om op 1 juli 2023 van start te gaan. Vanaf dat moment wordt er nog meer vanuit ‘vertrouwen’ gewerkt, het ‘ja, mits’ principe treedt nog meer naar de voorgrond. Voor meer informatie verwijzen wij naar het programmaplan. Hierin wordt gedetailleerde informatie gegeven over de Omgevingswet.
Wij gaan trainingen volgen zodat wij klaar zijn voor de invoering van deze wet. Daarnaast zullen er aanpassingen komen over ICT-systemen. Ook zullen wij meer inzetten op het gebruik van social media.
2.2.3 Wet Kwaliteitsborging (WKB)
Parallel aan het invoeren van de Omgevingswet loopt het invoeren van de Wet kwaliteitsborging bouw. Dit betekent een andere manier van werken (in hoofdstuk 3.2 leggen wij uit wat dit inhoudt).
2.3 Inzetten op buurtbemiddeling en /of mediation
In 2022 hebben wij goede resultaten behaald met het inzetten van buurtbemiddeling en/of mediation voorafgaand of tijdens een handhavingstraject Wij zetten in eerste instantie in op een bemiddelend gesprek met een onafhankelijke partij om te onderzoeken of beide partijen gezamenlijk afspraken kunnen maken. Op die manier wordt het onderliggende probleem opgelost. Deze manier van werken zetten wij in de komende twee jaren door.
Wij voeren onze toezicht- en handhavingsactiviteiten uit om de veiligheid en gezondheid van onze inwoners en ondernemers te waarborgen. Wij controleren risico gestuurd en hebben extra aandacht voor bestuurlijke aandachtsgebieden en nieuwe ontwikkelingen. In dit hoofdstuk leest u een uitwerking van de activiteiten die wij de komende twee jaar uitvoeren.
Een groot deel van de activiteiten ziet op het houden van toezicht op bouwwerkzaamheden. Dit bouwtoezicht bestaat onder andere uit het controleren van:
Wij controleren aan de hand van de Bouwmatrix (bijlage 2) en op basis van de prioritering in het beleidsplan 2023-2027. Daarnaast controleren wij op basis van een gemeentelijke verordening. Dit is een regeling die geldt voor iedereen binnen de gemeente en die tot doel heeft de gemeente netjes en leefbaar te houden. De gemeente Bronckhorst heeft er een aantal, waaronder de Algemene plaatselijke verordening (APV) en de Omgevings- en Bouwverordening4. In de APV van de gemeente Bronckhorst5 staat de gemeentelijke regelgeving op het gebied van openbare orde en veiligheid. De APV is in november 2021 aangepast. Als er in strijd met de bepaling(en) uit de verordeningen wordt gehandeld, dan zijn wij bevoegd hiertegen handhavend op te treden.
De gemeente is tevens het bevoegde gezag voor verschillende bijzondere wetten, zoals de Alcoholwet. Dit jaar zetten we in op de volgende onderdelen. Hierin is een prioritering aangebracht. De basis voor de prioritering is gelegd in het beleidsplan 2023-2027.
3.1 Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (nieuwbouw)
Doelstelling ► Zorgdragen voor een veilig woon- en leefklimaat.
Op 1 juli 2023 treedt de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) naar verwachting in werking. Deze wet met als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren, gaat samen met de Omgevingswet ingrijpende gevolgen hebben voor het proces van bouwen en vergunningverlening. Zo houden private toezichthouders controle op de kwaliteit van het bouwproces en wordt de aansprakelijkheid van de aannemer verruimd. Het bouwproces moet anders worden ingericht omdat er in sommige gevallen geen vergunningsplicht meer is, maar een meldingsplicht.
De vergunninghouder wordt verplicht een onafhankelijke kwaliteitsborger in te schakelen. Deze toetst tijdens de bouw de bouwtechnische voorschriften en verklaart of deze onderdelen aan de voorschriften voldoen. Voordat een gebouw in gebruik genomen kan worden moet er eerst een verklaring zijn van de kwaliteitsborger dat alles in orde is. De gemeente blijft wel verantwoordelijk voor het handhavend optreden.
De invoering van de wetgeving heeft alleen betrekking op bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 12 bij private partijen belegd.
De gemeente blijft verantwoordelijk voor het toezicht op de overige nieuwbouw die niet valt onder de Wet Kwaliteitsborging, bestaande en nieuwbouw en omgevingsveiligheid. Wij blijven het bevoegd en verantwoordelijk gezag van de controleur en bij de afronding van het bouwtraject. Voor omgevingsvergunningen buiten de gevolgklasse 1 blijft de huidige werkwijze behouden.
Doelstelling ► Het in goede staat houden van monumenten.
Werkzaamheden aan monumentale panden ten behoeve van renovatie en/of verbouw worden geïnspecteerd.
3.3 Brandveilig en veilig gebruik (bestaande bouw)
Doelstelling ► Zorgen voor een brandveilig gebruik 3 van gebouwen voor bewoners, gebruikers en (directe) omgeving.
Gebouwen moeten veilig worden gebruikt zodat bewoners, gebruikers en omgeving geen extra risico’s lopen.
Het Bouwbesluit 2012 bevat voorschriften die het toetsingskader vormen voor het toezicht op brandveilig gebruik van gebouwen. Daarin staan eisen voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw. Het Bouwbesluit geeft een minimaal niveau waar een bestaand gebouw aan moet voldoen. Daarbij kunnen er vanuit onze kant hogere eisen gesteld worden, wanneer het gebouw of het gebruik van het gebouw wijzigt of intensiveert. De Woningwet biedt verder de mogelijkheid om de eigenaar en/of gebruiker van een gebouw te verplichten het niveau van de brandveiligheidsvoorzieningen op een geschikt niveau te brengen.
Naast de brandveiligheid wordt er ook toegezien op de gebruiksveiligheid en de constructieve veiligheid van gebouwen. Specifiek aandachtspunt is het niet corrosieresistent roestvrijstaal in zwembaden. Vanwege corrosie is het niet veilig om in zwembaden RVS toe te passen.
De gemeente werkt bij de toezicht op brandveiligheid nauw samen met de Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG). De VNOG heeft een adviserende en uitvoerende rol.
Er is een verdeling gemaakt in vier categorieën gebouwen, gebaseerd op een risico in het kader van het brandveilig gebruik van een gebouw.
De VNOG houdt toezicht op de prio 1, 2 en nieuwbouw. Er zijn afspraken gemaakt over bezoekfrequentie. De basis afspraak is dat prio 1 en 2-jaarlijks bezocht worden. In de praktijk maken wij echter een afweging op basis van het naleefgedrag en de risico’s en dit houdt in dat wij bij goed gedrag de frequentie aanpassen.
De VNOG koppelt bevinden terug en de gemeente beslist op basis hiervan of en hoe er handhavend wordt opgetreden.
De gemeente ziet zelf toe op prio 3, 4 en de bestaande bebouwing.
3.4 Strijdig gebruik bestemmingsplan
Doelstelling ► Een mooie, veilige en gezonde leefomgeving en het strijdig gebruik zoveel mogelijk beperken.
In de bestemmingplannen Landelijk gebied Bronckhorst en Stedelijk gebied Bronckhorst staan regels over het gebruik van gronden en de bouwwerken die hierop staan.
Indien er sprake is van strijdig gebruik met het bestemmingsplan wordt er handhavend opgetreden conform ons handhavingsbeleid. Onderzoek naar de mogelijkheid tot legalisatie maakt onderdeel uit van het handhavingstraject. Als er achteraf een omgevingsvergunning aangevraagd wordt, worden de leges met 50% verhoogd.
Deze activiteit wordt deels gevoed door input vanuit controles die de omgevingsdienst heeft uitgevoerd. Dit maakt dat we minder ‘Smart’ formuleren maar wel steeds meer inzicht krijgen en gerichter toe kunnen zien en handhaven.
Doelstelling ► Het doel van handhaving is het naleven van wetten en regelgeving en vroegtijdig te signaleren zodat nog mogelijk is tijdens de bouw aanpassingen te doen.
3.5.1 Omgevingsvergunning permanente bouwwerken
Voor veel bouw-/sloopactiviteiten wordt een omgevingsvergunning verleend. Wij zien toe op naleving van de voorschriften tijdens de bouw. Toezicht op dit onderdeel wordt uitgevoerd conform de bouwmatrix (zie bijlage 2, Bouwmatrix) gemeente Bronckhorst. Er volgt een actualisering van de matrix vanwege de komst van de Wet kwaliteitsborging.
Er wordt gebouwd/gesloopt conform de vergunning en volgens de eisen van het Bouwbesluit. Specifieke aandacht gaat uit naar:
Wordt in afwijking van de vergunning gebouwd? Dan treden wij handhavend op conform het handhavingsbeleid.
De komst van de WKB maakt dat de activiteit soms minder specifiek is, maar door het bijhouden van een goede registratie, blijft e.e.a. meetbaar en kunnen we inspelen op wijzigingen.
Doelstelling ► een integrale aanpak op ondermijning4 , daar waar sprake is van georganiseerde ondermijnende criminaliteit dan wel gebieden/sectoren die daarvoor kwetsbaar zijn.
Het signaleren en herkennen van ondermijning is van cruciaal belang in de aanpak van ondermijning. De toezichthouders spelen hierbij een zeer belangrijke rol.
De coördinatie van de aanpak van ondermijning, waar bewustwording ook een onderdeel van is, ligt bij Openbare orde en veiligheid (OOV)
De aanpak van ondermijning is niet één dimensionaal en vraagt van de gemeente een integrale aanpak en samenwerking.
Dit betekent dat wij integraal werken met onze partners (politie, ODA, OM, OOV) en structureel overleggen. Goede, efficiënte en snelle afstemming is daarbij van groot belang.
In opdracht van OOV sluiten wij aan bij onderzoeken naar verdachte situaties en bieden ondersteuning. Deze casussen zijn over het algemeen niet in te plannen. Er is wel een duidelijke stijging te zien in de afgelopen jaren. Dit onderwerp heeft een hoge prioriteit en zal altijd snel opgepakt worden.
Cluster Toezicht en handhaving is verantwoordelijk voor de bestuurlijke handhaving en het nemen van besluiten in het kader van onder andere:
Doelstelling ► Een schone leefomgeving, behoud draagvlak gemeentelijk afvalbeleid en verbeteren kwaliteit ingezamelde grondstofstromen.
Het bijplaatsen van afval naast ondergrondse containers is een probleem van alle tijden, maar is de afgelopen twee jaar door Corona (ernstig) versterkt. Inwoners zijn meer thuis, waardoor er meer afval vrijkomt. Daarnaast is het aantal internetbestellingen fors toegenomen, hetgeen ook een toename veroorzaakt van verpakkingsafval naar de milieuparken. Bijplaatsingen zorgen voor veel ergernissen en verminderen het draagvlak voor het gemeentelijke afval- en grondstoffenbeleid bij inwoners.
Het is belangrijk dat de kwaliteit van de ingezamelde grondstoffen goed is. Vervuiling levert nadelige effecten op: hoge kosten door afkeur of uitval. Het zorgt voor verminderde toepassingsmogelijkheden en maakt hergebruik lastig of zelfs onmogelijk.
3.8 Evenementen en APV-vergunningen
Doelstelling ► Veilige evenementen voor bezoeker en omgeving. Zoveel als mogelijk voorkomen dat er alcoholhoudende drank wordt verstrekt dan wel verkocht aan minderjarigen.
Voor het organiseren van een evenement is een vergunning nodig van de burgemeester, met uitzondering van de limitatieve opsomming in de APV-gemeente Bronckhorst. Een evenement mag niet in afwijking van de vergunning plaatsvinden.
Er wordt toezicht gehouden op de naleving van de voorwaarden en voorschriften die verbonden zijn aan de evenementenvergunning. Dit ziet o.a. toe op de veiligheid van de bezoekers, gebruik en schenken van alcoholhoudende drank en overlast beperking voor de omgeving.
Doelstelling ► Inwoners, en in het bijzonder jeugd bewust maken van de risico’s, behouden van een veilige leefomgeving.
Wij controleren op basis van de Alcoholwet en kunnen wij handhavend optreden tegen o.a. weder verstrekking#_ftn15 .
Wij werken samen met Halt (jeugd) en Iriszorg ((jong)volwassenen. In bepaalde casussen is het effectiever om op deze wijze handhavend op te treden in plaats van het opmaken van een proces verbaal. Het gaat om het bereiken van het juiste doel en dat is het effect van alcohol en drugs onder de aandacht te brengen van de jongeren. Op deze manier leveren wij een bijdrage bij het voorkomen, bestrijden en bestraffen van (jeugd)criminaliteit of zorg op andere gebieden.
Doelstelling ► Het leveren van een bijdrage aan en het bevorderen van een vitale toeristische sector in de gemeente Bronckhorst. Daarnaast om de strijdige situaties in beeld te brengen en indien nodig handhavend optreden.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Wij controleren op basis van meldingen over strijdig gebruik op campings en recreatiewoningen/parken.
Wij controleren en handhaven op strijdig gebruik van het bestemmingsplan. | |
Wij willen permanente bewoning tegengaan om het recreatief gebruik in stand te houden. | |
| |
|
Omdat wij capaciteit inzetten naar aanleiding van meldingen is het vooraf minder goed aan te geven welke aantallen te verwachten zijn. Daarom meten wij de resultaten op basis van de actie die wordt uitgevoerd na een melding.
3.11 Illegale bouw en sloop (niet vergund)
Doelstelling ► Behoud van een mooie leefomgeving en het beëindigen van strijdigheden.
Hierbij gaat het om het bouwen zonder benodigde omgevingsvergunning of in afwijking van een verleende omgevingsvergunning. Illegale bouw komt in alle delen van de gemeente Bronckhorst voor. Voorbeelden zijn: het bouwen van een uitbouw zonder vergunning, het anders uitvoeren van een bouwwerk dan de vergunning voorschrijft.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
De externe meldingen worden individueel opgepakt. Deze aantallen zijn niet in te schatten, maar onze indicatie is dat dit ongeveer gelijk zal blijven met vorig jaar (+/- 75 zaken).
Doelstelling ► Het creëren van een mooie, veilige en gezonde leefomgeving en de niet in gebruik zijnde vervallen panden tot een minimum te beperken.
Cluster Omgeving probeert met de eigenaar van het pand altijd tot een oplossing te komen die passend is in het omgevingsbeeld. Indien dit traject geen effect blijkt te hebben, treden wij handhavend op. Als de veiligheid in het geding komt treden wij altijd direct op.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Het initiatief voor dit onderdeel ligt bij het cluster RO. Wij krijgen een seintje als er een zaak wordt opgepakt. Wij houden er rekening mee dat wij in 2023-2024 vier casussen per jaar oppakken.
3.13 Basisadministratie Adressen en gebouwen (BAG)
Doelstelling ► Het actualiseren en optimaliseren van gemeentelijke basisgegevens voor een goede dienstverlening naar de burger.
De Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) bevat gemeentelijke basisgegevens van alle adressen en gebouwen in een gemeente. Deze wettelijke regeling is onderdeel van het overheidsstelsel van basisregistraties. Gemeenten zijn bronhouders en daarmee verantwoordelijk voor het opnemen van de gegevens in de BAG en voor de kwaliteit ervan.
Ze zijn van groot belang voor openbare orde en veiligheid, bestrijding van fraude en bij de voorbereiding van nieuw beleid.
Tijdens een controle wordt er bekeken of er sprake is van strijdig gebruik met de verleende omgevingsvergunning of het bestemmingsplan en of er een extra verblijfsobject gerealiseerd is. Deze controles zijn niet alleen essentieel voor de juiste gegevens van de BAG, maar ook ter voorkoming van precedentwerking naar andere inwoners toe.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
In eerste instantie zijn er bij strijdigheden twee mogelijkheden: de inwoners kunnen een aanvraag indienen voor de woonvisie of een deel van de voorziening moet verwijderd worden.
Stap 1 | Wij informeren de inwoner over de nieuwe beleidsuitgangspunten en proberen de inwoner te bewegen naar het indienen van een aanvraag. Legalisatie door bijvoorbeeld woonvisie) niet mogelijk? Dan wordt er handhavend opgetreden.
Stap 2 | Door handhavend op te treden een deel van de voorziening te laten verwijderen (zoals het fornuis + afzuigkap, of de hele keuken of de watervoorziening of de natte voorziening.).
3.14 Opgelegde landschapsinpassingen bestemmingsplan (Vereveningen)
Doelstelling ► Het behoud en versterken van de landschappelijke kwaliteit door ruimtelijke ontwikkelingen goed aan te laten sluiten bij het landschap.
In het kader van bestemmingsplanwijzigingen en omgevingsvergunningen wordt in een aantal gevallen een verplichting tot landschappelijke inpassing opgelegd. Na afloop van de realisatietermijn van de verplichting wordt gecontroleerd of aan de verplichtingen is voldaan.
In veel gevallen kan de controle gekoppeld worden aan de controle op de uitvoering van de bouwwerken.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Ons streven is om op dit onderdeel 10 casussen per jaar te controleren. Wij hebben een checklist ontwikkeld die ingevuld wordt bij iedere controle. Daarnaast wordt de voortgang van de locaties bijgehouden in een Exceloverzicht. Deze documentatie zijn voor alle toezichthouders te raadplegen zodat deze info voor iedereen inzichtelijk is.
3.15 Omgevingsvergunning tijdelijke bouwwerken
Doelstelling ► Controleren op de gebruiksfunctie van de tijdelijke bouwwerken en hier overzicht over houden.
Binnen de gemeente Bronckhorst worden er o.a. tijdelijke omgevingsvergunningen verleend voor een tijdelijk bouwwerk. Hierbij valt te denken aan mantelzorgwoningen, stacaravans tijdens (ver)bouwwerkzaamheden, tijdelijke opslag e.d. Zoals wordt aangegeven, is er sprake van een tijdelijke plaatsing.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Zodra een tijdelijke omgevingsvergunning is verlopen wordt er gecontroleerd of het tijdelijke bouwwerk is verwijderd of inmiddels legalisatie mogelijk is geweest. Als dit niet het geval is, wordt er handhavingsstrategie bepaald.
Doelstelling ► Het aantal meldingen rondom geluid- en geurhinder terugdringen.
Geluiden en geuren zijn onderdeel van onze leefomgeving. Soms kan geluid of geur echter ook tot hinder leiden. Hinder wordt door iedereen anders ervaren. Het woord hinder is daarom lastig te definiëren. De ene persoon ervaart dezelfde geluiden en/of geuren anders dan bijvoorbeeld zijn of haar buren.
De meest voorkomende meldingen zijn:
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Deze meldingen worden vaak opgepakt in samenwerking met de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA).
Doelstelling ► Zoveel als mogelijk voorkomen dat er alcoholhoudende drank wordt verstrekt dan wel verkocht aan minderjarigen.
Voor verkoop en/of verstrekken van alcoholhoudende drank in een slijterij, horecabedrijf, sportkantine, verenigingslokaal of bedrijfsrestaurant is een alcoholvergunning vereist. Cafetaria’s en levensmiddelenbedrijven (bijvoorbeeld supermarkten) hoeven geen vergunning te hebben om alcoholhoudende drank te verkopen. Zij mogen alleen zwak alcoholhoudende drank verkopen en thuis consumeren zoals bier en wijn.
Aan een alcoholvergunning zijn voorwaarden en voorschriften verbonden, conform de Alcoholwet.
Wij voeren per jaar verschillende controles uit bij horecabedrijven. Deze controles zijn gericht op: inrichtingseisen, oplevering, vergunning, leeftijdsgrenzen, verantwoord alcoholgebruik en klachtmeldingen. Om te bepalen welke horecabedrijven extra gecontroleerd moeten worden, wordt gebruik gemaakt van risico gestuurd toezicht. Bedrijven die het goed doen (weinig klachten etc.) worden minder gecontroleerd (of niet gecontroleerd) dan die waarover wij vaker meldingen ontvangen.
In onze gemeente hebben wij zo’n 150 (para)commerciële horecabedrijven. Wij zullen in 2023 en 2024 steekproefsgewijs controles uitoefenen bij (para)commerciële horecabedrijven. Ons streven is om per jaar 15 controles uit te voeren.
In 2023 of 2024 gaan we mysteryshoppers inzetten. De mysteryshopper zetten we in bij horecagelegenheden en evenementen om te controleren of de ondernemer voldoet aan de wet- en regelgeving.
3.18 BRP, leegstaande woningen en LAA
Doelstelling ► Bevorderen van de kwaliteit van de landelijke basisregistratie personen door het vaststellen van de feitelijke woonsituatie op adressen binnen de gemeente.
De Basisregistratie Persoonsgegevens (BRP) is aangewezen als basisregistratie voor persoonsgegevens. Dit betekent dat alle overheids-/ uitvoeringsinstanties verplicht zijn de gegevens te gebruiken zoals wij die in de BRP vastleggen. Het is daarom van belang de feitelijke situatie goed in beeld te hebben. Hiervoor is het nodig om soms adrescontroles uit te voeren. Het aanstellen van een toezichthouder BRP is een wettelijke verplichting. Zo komen onterechte aangiften adreswijzigingen in beeld die niet met de feitelijke situatie overeenstemmen. Maar ook zien we bij de controles soms schuldproblematiek/zorgvragen of ook bijvoorbeeld extra verblijfsobjecten die zonder vergunning zijn opgericht. Verder worden met het oog op de kwaliteit BRP met enige regelmaat (administratief) leegstaande woningen gecontroleerd. Het vaststellen van de feitelijke situatie is hierbij van belang voor de kwaliteit van de BRP, het aanleveren van gegevens voor de woonvisie maar ook in het kader van mogelijke ondermijning.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
De input voor de controles wordt geleverd door het cluster Burgerzaken. In het kader van de BRP voeren wij wekelijks controles uit aan de hand van de meldingen die hierover binnenkomen. Wij controleren vraag gestuurd. Van de afgelopen twee jaren is de data niet representatief om een goed beeld te krijgen hoeveel wij controleren. Dit jaar zullen wij dit bijhouden zodat wij inzichtelijk krijgen hoeveel wij per week controleren.
Daarnaast controleren wij op basis van Landelijke Aanpak Adreskwaliteit. Dit is een risico gestuurd adresonderzoek vanuit het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Wij werken samen om incorrecte adresgegevens in de BRP te herkennen en te herstellen. Ook controleren wij vraaggestuurd op leegstaande woningen. Wij ontvangen zo’n 10 á 15 verzoeken per week voor het controleren van leegstaande woningen.
Doelstelling ► Behoud van mooie en gezonde leefomgeving door de opgelegde herplantplicht te controleren. Om het bomenbestand op peil te houden wordt er een herplantplicht opgelegd.
Een herplantplicht wordt opgelegd als bomen met een vergunning worden gekapt of wanneer illegaal is gekapt. Het bomenbestand moet op peil blijven om te voorkomen dat boomstructuren langzaam verdwijnen, dit is belangrijk voor het behoud van laanbomen, solitaire bomen en landschapselementen zoals houtwallen en singels.
Bij kap van een boom behorend tot een boomstructuur is herplant niet altijd vanzelfsprekend. Het behoud van de boomstructuren staat voorop en behoud van kwaliteit gaat boven behoud van kwantiteit. Staan bomen bijvoorbeeld op een korte plantafstand dan kan ervoor gekozen worden om de bomen op een grote plantafstand terug te planten. Voor basisbomen wordt een herplantplicht opgelegd wanneer de nieuwe boom zich op de aangewezen locatie duurzaam kan ontwikkelen.
Toezicht en handhaving gebeurt steekproefsgewijs. De kapvergunningen waarvoor een herplantplicht geldt worden steekproefsgewijs gecontroleerd.
De uitgevoerde herplant wordt vastgelegd in Rx Mission. Voor herplant welke niet binnen de gestelde termijn is uitgevoerd, geldt het gebruikelijke handhavingsprotocol.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
3.20 Ecologisch beheren van bermen
Doelstelling ► Het behoud en versterken van de ecologische en verkeerskundige functie van de bermen.
Bermen hebben een belangrijke functie voor de stevigheid van de wegkanten, de verkeersveiligheid, en als leefruimte voor bomen, planten en dieren. De gemeentelijke bermen worden met ingang van 2022 op de meeste plekken ecologisch beheerd. Dit bestaat voornamelijk uit zo extensief mogelijk maaien en het afvoeren van het maaisel.
Om de belangrijkste functie van de bermen voor verkeer en biodiversiteit te waarborgen willen we ook deze plekken weer terugnemen in beheer volgens haar wettelijke verplichting.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
In 2023 zoeken wij uit welke instrumenten wij hebben om handhavend op te treden. Wij schrijven een plan van aanpak en starten een werkgroep om projecten op te starten. Wij zullen een onderzoeksbureau inschakelen die ons hierbij ondersteunt. In 2024 beginnen wij met onze nieuwe werkwijze om te controleren.
Doelstelling ► Behoud en bevorderen van een veilige leefomgeving.
Het foutief parkeren van motorvoertuigen (en niet-motorvoertuigen) kan leiden tot gevaarlijke situaties. Daarnaast blijkt uit het jaarverslag handhaving 2022 dat meldingen met betrekking tot parkeren op nummer één staan van alle meldingen in de gemeente Bronckhorst.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Wij houden regelmatig toezicht op de enige blauwe zone in Bronckhorst, namelijk Vorden. Op basis van de klachten/meldingen tot parkeren wordt signaal gestuurd toezicht gehouden ook met betrekking tot het stallen van campers, aanhangers en caravans. Indien noodzakelijk treden wij handhavend op.
Doelstelling ► Het creëren van een mooie, veilige en gezonde leefomgeving. Daarnaast zijn het strijdig gebruik, de proactieve houding richting de inwoners en de opsporing van ondermijning verschillende doelen waar we door middel van dit project aan werken.
Leegstand heeft een bestuurlijke prioriteit in het kader van de Opiumwet en het woningcontingent. Bij deze casussen is er vaak een nauwe samenwerking tussen OOV, politie en boa’s, aangezien hier ook een stukje ondermijning en bewustwording naar de inwoners in meegenomen wordt. Hoewel leegstaande panden op zichzelf een lage prioriteit hebben zal dit dus hoger zijn op het moment dat sprake is van een samenloop met de hogere prioriteit “Veiligheid”.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Doelstelling ► Behoud van een mooie en schone openbare leefruimte en verrommeling tegengaan.
Om bij te dragen aan een mooie en schone leefomgeving is het van belang om reclame-uitingen in het buitengebied en in de kernen zoveel mogelijk tegen te gaan. Wij treden op tegen het plaatsen, verspreiden of plakken van illegale reclame- of evenementenborden, posters of andere reclame-uitingen, om mogelijke gevaarlijke situaties, vervuilingen van de openbare ruimte en oneerlijke concurrentie tegen te gaan.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Doelstelling ► Behoud van mooie en gezonde leefomgeving en daarvoor het waarborgen, behouden en versterken van de bomen en boomstructuren. En tot een minimum beperken van illegale kap, waaronder we ook verstaan het ernstig in voortbestaan bedreigen van een boom of boomstructuur.
Voor het kappen van een esdoorn, paardenkastanje, haagbeuk, beuk, es, noot, plataan, populier, eik, grove den, acacia, linde, iep, wilg (geknot), els (geknot) of tamme kastanje met een stamomtrek van meer dan 95 centimeter op 1,30 meter van het maaiveld is een omgevingsvergunning vereist. 6
Er wordt tevens opgetreden aan de hand van meldingen wanneer er bijvoorbeeld een houtwal of landschaps-haag verwijderd wordt. Voor bomen die aangemerkt zijn als markante bomen, of behoren tot boomstructuren (lanen, houtwallen e.d.) is de inspanning tot behoud hoger dan voor de overige bomen (de Basisbomen). Behoud gaat verder dan niet-kappen. Voor een boom, waarop het verbod tot vellen van toepassing is, die ernstig in zijn voortbestaan wordt bedreigd, kan het bevoegd gezag immers eisen om voorzieningen te treffen, waardoor die bedreiging wordt weggenomen.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Op basis van meldingen en vrije veld toezicht wordt bekeken of de vereiste omgevingsvergunning is aangevraagd en is verleend. Indien er geen vereiste omgevingsvergunning is aangevraagd en is verleend, is sprake van illegale kap en wordt hiertegen handhavend opgetreden, conform het huidige handhavingsbeleid. Het herstellen van de strijdige situatie is in dergelijke gevallen niet meer mogelijk en hierdoor wordt er strafrechtelijk opgetreden (proces verbaal). Daarnaast wordt een herplantplicht opgelegd.
Doelstelling ► Het adviseren over het stoken op de juiste manier. Op deze wijze in te steken hopen wij het aantal meldingen terug te brengen.
Landelijk wordt gewerkt aan nadere regels rond hout stoken.
Tot dit kader gereed is, is toezicht en handhaving op hout stoken lastig.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
We zetten vooral in op voorlichting over juist hout stoken (schoon en droog hout, niet bij windstil weer, schoorsteen jaarlijks laten vegen etc.).
Wij geven hierbij uniforme adviezen tot basisvereisten voor een goede houtverbranding.
Doelstelling ► Bevorderen van de veiligheid bij kinderopvangvoorzieningen en gastouders.
Kinderopvangvoorzieningen en gastouders moeten zich houden aan regels. De GGD is de formele toezichthouder volgens de wet.
Hierover adviseert zij de gemeente die het bevoegde gezag is.
Jaarlijks worden alle kinderopvanglocaties en gastouderbureaus gecontroleerd, met uitzondering van de gastoudervoorzieningen. Ieder jaar wordt 50% van de gastoudervoorzieningen gecontroleerd
Sinds 1 januari 2022 heeft de GGD de mogelijkheid om een flexibele inspectiewijze toe te passen. Dit betekent dat er minder met standaarden wordt gewerkt en er meer ruimte is voor maatwerk
De nieuwe werkwijze wordt in 2022 en 2023 gemonitord. Hierbij worden de ervaringen van zowel GGD-en, gemeenten als van houders en ouders betrokken. In de tweede helft van 2023 wordt besloten of de werkwijze aangepast wordt, waarna met ingang van 2024 de nieuwe werkwijze verplicht wordt.
Doelstelling ► Zorgdragen voor een veilige, duurzame en gezonde leefomgeving op het gebied van milieu.
De Omgevingsdienst Achterhoek (hierna: ODA) zorgt voor vergunningverlening, toezicht en handhaving op het terrein van milieu, veiligheid en cultureel erfgoed. Dit gebeurt in opdracht van onder andere de gemeente Bronckhorst. De ODA draagt hiermee bij aan een veilige, duurzame en gezonde leefomgeving voor bedrijven en inwoners.
5. Professionaliseren, optimaliseren en kwaliteit verbeteren
Naast de inhoudelijke speerpunten en de specifieke taken en werkzaamheden, wordt nog geïnvesteerd in algemene taken en werkzaamheden. Wij streven naar het meer optimaliseren van de werkprocessen, kwaliteitsverbetering en professionalisering van ons team.
Hierdoor kunnen wij adequater en nauwkeurig uitvoering geven aan de actualiteiten en onze wettelijke taken en bevoegdheden met als uiteindelijk doel het dienen van de samenleving van de gemeente Bronckhorst.
Net als voorgaand jaar is het streven extra in te zetten op onderstaande onderdelen:
Doelstelling ► Met het inzetten van een bestuurlijk handhavingsprocedure tijdig en effectief beëindigen van overtredingen dan wel strijdigheden.
Overtredingen en strijdigheden worden in beginsel opgelost in het gesprek (het goede gesprek). Dit gesprek wordt schriftelijk bevestigd in een niet juridische brief (afhankelijk van de geconstateerde overtredingen). In sommige gevallen heeft dit niet het gewenste effect, dan wordt er handhavend opgetreden. Bij overtredingen wordt een constateringsrapport opgemaakt. Dit maakt onderdeel uit van het handhavingstraject.
De behandeling van bezwaar- en beroepsprocedures ligt bij cluster Juridische zaken. Het cluster Toezicht en Handhaving levert de inhoudelijke handhavingsexpertise bij deze juridische procedures. Dit gebeurt natuurlijk ook andersom. Hierover vindt nauwe afstemming plaats. Daarnaast vindt er iedere twee weken een afstemmingsoverleg plaats tussen ons cluster en dat van cluster Juridische Zaken. Op deze manier houden wij elkaar op de hoogte van lopende zaken en wisselen ervaringen uit.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Als het handhavingstraject in gang gezet wordt, wordt er een juridische verkenning opgesteld. Hierin wordt onder andere een toets aan het bestemmingsplan uitgevoerd. Als blijkt dat de situatie niet vergunningsvrij is wordt het voorgelegd aan de bouwplantoetser of de RO adviseur. Na de beoordeling kan het handhavingstraject worden opgestart. De zaak wordt bijgehouden in het voortgangsdocument. Beide documenten worden opgeslagen op de algemene schrijf zodat bij afwezigheid van de behandelaar een ander het over kan nemen. De aankomende beleidsperiode zullen wij hiermee experimenteren.
Wij lopen in uniform door de kernen om de zichtbaarheid te vergroten. Wij hebben gemerkt dat wij op deze manier de wijken goed leren kennen en op een andere manier met de inwoners in gesprek komen. Wij voeren proactief en preventief gesprekken en geven voorlichting waar nodig. Op deze manier zoeken wij de verbinding met de inwoners en weten wat er speelt in de kernen.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Wij maken een verdeling per kern en koppelen daar boa’s aan die hier maandelijks een ronde maken. De organisatie is bezig met de aanbesteding voor nieuwe auto’s, voor ons cluster is dit wellicht een auto met striping.
Communicatie met betrekking tot de handhavingstaken en procedures speelt een belangrijke rol in onder andere het naleefgedrag. Daarbij kan communicatie ook een belangrijke rol spelen in het (her)kenbaar maken van de taken naar de inwoners van de gemeente Bronckhorst.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Burgers en ondernemers worden door middel van verschillende communicatiekanalen geïnformeerd over de huidige wet- en regelgeving. Samen met het cluster Communicatie wordt hier vorm aan gegeven.
Onze intentie is om meer bekendheid te geven aan de (dagelijkse) taken en werkzaamheden van onze BOA’s en toezichthouders. De inzet van social media is hierin een mogelijkheid.
Op welke wijze en in welke vorm dit verder uitwerking krijgt gaat in samenspraak met het cluster Communicatie.
5.4 Verzoeken om handhaving (VOHH)
Doelstelling ► Het adequaat en gedegen onderzoeken van de aard van het verzoek om handhaving en dit binnen de wettelijke termijn van acht weken te handelen.
Handhavingsverzoeken – ongeacht de prioritering nemen wij deze altijd in behandeling. Ons cluster stelt in dergelijke gevallen vast of het verzoek voldoet aan de wettelijke eisen en inhoudelijk in behandeling moet worden genomen. Wij onderzoeken of er sprake is van een overtreding. Vervolgens bereiden bij een besluit voor, inhoudende een afwijzing of toekenning van het verzoek om handhaving.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Als er een verzoek om handhaving wordt ingediend dat voldoet aan de wettelijke eisen, wordt deze altijd inhoudelijk in behandeling genomen en geldt er een beslistermijn. Dit betekent dat wij binnen een bepaalde periode een besluit moeten nemen. Er moet dan wel sprake zijn van een verzoek van een belanghebbende7 . In hoeverre er bij een overtreding direct handhavend wordt opgetreden, of dat dit later kan is wel weer afhankelijk van de prioriteit die aan de overtreding wordt toegekend (zolang dit goed gemotiveerd is). Daarom is het stellen van prioriteiten in beleid erg belangrijk.
5.5 Meldingen woon- en leefomgeving
Doelstelling ► Meldingen woon- en leefomgeving worden adequaat en waar nodig zo snel mogelijk opgepakt.
In de praktijk is het niet altijd mogelijk om alle meldingen snel af te wikkelen. Dit is afhankelijk van de complexiteit van de vraag en in sommige gevallen is er sprake van enig uitzoekwerk.
Via de website (Slim Melden) of telefonisch kunnen meldingen worden ingediend over de woon- en leefomgeving. Afhankelijk van de prioriteit van het onderwerp worden meldingen ingepland.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Alle meldingen worden beoordeeld en opgepakt. De meldingen die binnenkomen met onderwerpen die in de basis opgelost kunnen door het onderlinge gesprek te voeren krijgen een mail en/of brief als antwoord. Wij spreken uit dat de eerste stap ligt bij de burger door de betrokkene eerst aan te spreken en in uitzonderlijke, langdurige kwesties gebruik te maken van buurtbemiddeling en/of mediation.
Mocht het probleem nadien nog niet opgelost zijn dan wordt de mogelijkheid geboden om alsnog contact met ons op te nemen en/of een VOHH in te dienen. Bij een VOHH zijn wij verplicht om een formeel standpunt in te nemen.
Voor meldingen met een lage prioriteit en waarvoor geen capaciteit is om op deze zaken direct handhavend op te treden gaan we werken standaardbrief (zie bijlage 3).
Doelstelling ► Het creëren van een mooie, veilige en gezonde leefomgeving en het strijdig gebruik, zoveel als mogelijk tot een minimum te beperken.
Naast ons reguliere werk is er vaak sprake van zogenoemd ‘vrije veld toezicht’.
De waarnemingen komen tot stand, doordat de toezichthouders in het veld aan het werk zijn en constateringen doen, niet naar aanleiding van een vergunning, verzoek om handhaving, melding of klacht. Het kan daarbij gaan om vele soorten overtredingen: strijdig gebruik in het kader van het bestemmingsplan, reclame-uitingen, niet vergunde bouw, afvaldumpingen etc.
Daarnaast is het ‘vrije veld toezicht’ belangrijk in het kader van ondermijning. Bij de aanpak van ondermijning is het van cruciaal belang dat er tijdig wordt gesignaleerd en wordt ingegrepen.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Onze boa’s proberen zoveel mogelijk buiten te zijn. Als zij voor een controle gericht op pad gaan doen zij soms ook toevallige waarnemingen. Op basis van prioriteiten worden deze constateringen opgepakt.
De uitkomsten van de WPG-Audit in 2021 zijn verwerkt in onze werkprocessen. Naar aanleiding daarvan worden in 2023 en 2024 interne controles uitgevoerd. Deze controles worden uitgevoerd op diverse niveaus. Namelijk door:
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Het uitvoeren van de interne controles, waar wij zelf verantwoordelijk voor zijn, en het meewerken aan controles die door de FG of cluster Control worden geïnitieerd.
5.8 Signalerende rol kwetsbare personen
Tijdens ons werk komen wij inwoners tegen die soms wat extra begeleiding nodig hebben. Het gaat dan om (sociaal) kwetsbare personen. Hiervan is sprake als de draaglast van de ervaren problemen en tegenslagen te groot is voor de beschikbare draagkracht. Hierdoor worden ze bedreigd met maatschappelijke uitval of sociale uitsluiting. Wij helpen deze personen op weg door ze door te verwijzen naar de juiste clusters zoals Participatie en Openbare Orde en veiligheid.
5.9 Digitaliseren van ons systeem
Doelstelling ► Het creëren van een overzichtelijk en digitaal platform.
Door te werken met een goed digitaal systeem, kunnen wij werkprocessen optimaliseren en ons werk inzichtelijk en toegankelijk maken.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
In 2023 en 2024 wordt RX Mission verder ingericht. Deze applicatie wordt gebruikt door de clusters Omgeving (voor o.a. omgevingsvergunningen) en Toezicht en handhaving. Voor cluster Omgeving is RX Mission al grotendeels ingericht. De volgende stap is het inrichten van toezicht. We starten met het inrichten van het proces voor het toezicht op de omgevingsvergunningen bouw. Daarna volgen de processen toezicht op evenementenvergunningen en toezicht op kapvergunningen. En zo gaan we in 2023 en 2024 verder met het verder ontwikkelen van Rx Mission voor toezicht en handhaving.
5.10 Buurtbemiddeling en mediation
Doelstelling ► Het inzetten op de verantwoordelijkheid van de burger en het herstellen van de communicatie.
In ons werk zien wij een stijging in het aantal burenruzies. De gemeente wordt vaak ingeschakeld en gebruikt in deze strijd. Hoe eerder het conflict kan worden aangepakt, hoe minder schade. Wij willen bij meldingen, maar ook bij concrete verzoeken om handhaving waaraan een burenschil aan ten grondslag ligt, eerst inzetten op buurtbemiddeling. Als zij dit weigeren, willen wij een terughoudende houding aan nemen. Deze werkwijze heeft het voorgaande jaar effect gehad.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Conflicten eerder aanpakken voordat het escaleert. Bij enig vermoeden van een burengeschil als onderliggende oorzaak, direct buurtbemiddeling inschakelen. Pas als dit geen effect heeft treden wij handhavend op.
5.11 Gebiedsgericht risicoprofiel
Wij starten met de voorbereiding voor het hierop volgende beleidsplan (2028-2032). Wij willen bij dat plan de risicoanalyse wat anders insteken en hierbij gebruik maken van een gebiedsgericht risicoprofiel. Dit houdt in dat wij iedere kern onder de loep nemen en kijken welke risico’s daar gelden. Zijn deze gelijk voor andere kernen of zijn er verschillen? Vervolgens krijgen wij een inzicht van de aanwezige risicovolle situaties en de incidenten die zich voor kunnen doen. Daarna kunnen wij strategische keuzes maken bij het stellen van prioriteiten voor ons nieuwe beleidsplan.
Hoe ziet onze werkwijze eruit?
Een bedrijf inhuren die voor ons deze analyse gaat maken. We zullen in 2024 een eerste pilot draaien met enkele gebieden. Dit zullen we daarna verder uitbreiden.
De capaciteit die beschikbaar is voor de uitvoering van de hierboven genoemde projecten en acties is geborgd in de begroting. Voor 2023 en 2024 is bij het cluster Toezicht en Handhaving is bijna 11 fte beschikbaar.
Eind 2022 en begin 2023 zijn er een aantal personele wisselingen. In verband met het vertrek van een boa en het doorschuiven van een collega in een andere functie, verwachten wij meerdere nieuwe collega’s voor de functie toezichthouder APV/boa.
Daardoor verwachten wij in 2023 capaciteit nodig te hebben voor het inwerken van nieuwe collega’s.
Aan Graafschap College in Doetinchem hebben wij toegezegd in 2023 ruimte te hebben voor een stagiair. Het gaat om een stageperiode van 450 uur, verdeeld over enkele maanden.
De stagiair krijgt een vaste begeleider maar zal met alle boa’s meelopen.
Aan Aventus in Apeldoorn hebben wij toegezegd in 2024 ruimte te hebben voor een stagiair. Vanwege het tekort aan stageplekken heeft Aventus 2 stagevarianten. Welke variant in 2024 voor ons van toepassing is, wordt te zijner tijd bepaald.
Voor de toezicht- en handhavingstaken is financiële dekking georganiseerd middels de begroting van 2023-2026. In dit uitvoeringsprogramma gaan wij uit van de personele capaciteit en overige middelen die daarin zijn vastgelegd.
De externe inzet van bijvoorbeeld de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA), de GGD Noord- en Oost-Gelderland en de Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG) afdeling Risicobeheersing, laten wij in het financiële gedeelte buiten beschouwing.
Bij de uitvoering van het werk wordt intensief met de eerdergenoemde partijen samengewerkt.
Dit uitvoeringsprogramma heeft betrekking op toezicht en de handhaving op het gebied van:
Het omgevingsrecht (o.a. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: Wabo), Wet ruimtelijke ordening (hierna: Wro);
Taken die zijn overgedragen aan de Omgevingsdienst Achterhoek (hierna: ODA) en de brandweer (VNOG, afdeling Risicobeheersing) zijn in dit programma niet meegenomen. Deze partijen zijn zelf verantwoordelijk voor rapportages aan het college. Wij werken integraal samen en zoeken de verbinding waar nodig.
Om zo breed mogelijk integraliteit te waarborgen, ook bij de uitvoering van de taken die aan de ODA en de VNOG zijn overgedragen, wordt bij de uitvoering intensief samengewerkt en op casus niveau afgestemd. Tevens wordt ook ons programma gedeeld met deze partijen.
Controlematrix type omgevingsvergunningen (Periode 1-1-2022 t/m 1-7-2022)
Hierbij hebben we een momentopname gekozen voor beoordeling van de lopende vergunningen, deze zijn in een 4-tal types geplaatst:
1 bouwcontrole (jaar na besluit omgevingsvergunning of gereedmelding bouw)
Erfafscheiding, plaatsen toegangspoort, wijziging voorgevel, signaleringsbord, paardenbak, zonnepanelen, pergola, berging, vernieuwen dak, realiseren grafheuvel, wijzigen inrichting, plaatsen kunstobjecten, plaatsen trekkershutten, tuinhuisje, hooiberg, uitrit, terrasoverkapping, fietsenstalling, erker, plaatsen dakramen/ plaatsen abri, vlaggenmast, plaatsen informatiekolommen/ signaleringsbord, plaatsen spudpalen, plaatsen van boei.
8 bouwcontroles (bij hoge brandwerendheid)
BIJLAGE 3 - Standaard brief voor melding met lage prioriteit
Op [datum] hebben [namen toezichthouders], toezichthouders van de gemeente Bronckhorst, een controle uitgevoerd op uw perceel/bij uw bedrijf met het adres [adres en plaats], perceelnummer [ …]. In deze brief informeren wij u over onze bevindingen, wat dit voor u betekent en hoe u kunt voorkomen dat wij handhavend optreden.
Wij hebben een overtreding geconstateerd
Tijdens de controle bleek dat [omschrijving geconstateerde overtreding]. Hiermee handelt u in strijd met een wettelijk voorschrift, namelijk [omschrijving overtreden voorschrift]. Omdat er sprake is van een overtreding, zijn wij bevoegd om hiertegen op te treden. Dit zouden wij kunnen doen door bijvoorbeeld aan u een last onder dwangsom op te leggen.
De gemeente handhaaft op grond van prioriteiten
Wij werken met een handhavingsbeleid waarin omschreven staat tegen welke overtredingen wij in ieder geval direct willen optreden. Er is namelijk onvoldoende capaciteit om overal direct actie op te ondernemen. Het voorgaande heeft betrekking op de prioriteit die wij aan de overtreding toe kennen. Wij willen echter het belang van eigen verantwoordelijkheid benadrukken. U dient zich te houden aan de regels die gelden binnen de gemeente Bronckhorst. Wij blijven onze bevoegdheid houden om op te treden en dit zullen wij ook doen.
In uw geval is sprake van een overtreding met een lagere prioriteit. Wij zullen dus op dit moment geen handhavingsbesluit nemen, maar u dient de overtreding wel te beëindigen. U voorkomt hiermee namelijk dat wij in de toekomst alsnog bij u, of een nieuwe eigenaar, een last onder dwangsom of bestuursdwang opleggen.
Wij hebben niet onderzocht of er mogelijk een vergunning verleend kan worden. Deze mogelijkheid kunt u altijd zelf onderzoeken. Dat kunt u doen door contact op te nemen met de ambtenaar van de dag [RO of Bouw?). Deze is bereikbaar via 0575 750 250
In deze brief brengen wij u op de hoogte van onze constatering en de prioritering ten aanzien van het handhavend optreden. Dit is geen handhavingsbesluit en ook geen toestemming. Deze brief is dan ook geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat het niet mogelijk is om bezwaar tegen deze brief in te dienen.
BIJLAGE 4 - Legalisatieonderzoek
Als sprake is van een overtreding, dan onderzoeken wij of de overtreding kan worden gelegaliseerd, bijvoorbeeld met een (omgevings)vergunning. Dit zijn wij verplicht en dit heet een legalisatieonderzoek. Tijdens dit onderzoek bekijken wij of er sprake is van ‘Concreet zicht op legalisering' of 'concreet zicht op legalisatie'.
Wanneer is er sprake van concreet zicht?
Om van handhaving af te kunnen zien, moet (uiterlijk) op het moment van het nemen van de beslissing op bezwaar op het handhavingsbesluit zijn voldaan aan de vereisten voor concreet zicht op legalisering (ECLI:NL:RVS:2015:2523).
Welke criteria dat precies zijn, is strikt genomen afhankelijk van welke legalisatiebevoegdheid we het over hebben en welke wetgeving wordt gehandhaafd.
Concreet zicht op legalisatie ruimtelijke ordening
Activiteiten die in strijd zijn met het bestemmingsplan kunnen in algemene zin op twee manieren legaal worden. Ofwel de gemeenteraad past het bestemmingsplan aan, of het college verleent een omgevingsvergunning. Afhankelijk van de gekozen route gelden er andere eisen voor concreet zicht op legalisering.
Voor concreet zicht op legalisering is vereist dat er een ontwerp-bestemmingplan ter inzage is gelegd waarin het illegale gebruik gelegaliseerd wordt (ECLI:NL:RVS:2016:1267). Het voornemen om een ontwerp ter inzage te leggen (ECLI:NL:RVS:2014:1911) dan wel een voorontwerp bestemmingsplan (ECLI:NL:RVS:2014:1642) zijn niet voldoende.
Als op voorhand duidelijk is dat het bestemmingsplan geen stand kan houden dan is er geen concreet zicht (ECLI:NL:RVS:2014:2751). Als het bestemmingsplan is geschorst door de voorzieningenrechter betekent dat niet automatisch dat op voorhand duidelijk is dat het bestemmingsplan geen stand zal kunnen houden (ECLI:NL:RVS:2012:BY4374).
Als de reguliere voorbereidingsprocedure van toepassing is, dan geldt het volgende. Als het college wel wil legaliseren, dan is het al voldoende als het college de bereidheid uitspreekt te zullen vergunnen. Dat gaat alleen niet op als op voorhand duidelijk is dat het besluit om te legaliseren onhoudbaar is (ECLI:NL:RVS:2016:594). Als het college niet wil legaliseren, dan is dat feit meestal al voldoende om geen concreet zicht aan te nemen. Dat gaat alleen niet op als op voorhand duidelijk is dat het besluit om niet te legaliseren onhoudbaar is (ECLI:NL:RVS:2015:1795).
Concreet zicht op legalisering bouwen
Bij illegale bouwwerken heeft de Afdeling aangenomen dat het bestuursorgaan uit zichzelf moet onderzoeken of het bouwwerk gelegaliseerd kan worden door verlening van een omgevingsvergunning voor het bouwen (ECLI:NL:RVS:2018:1314). Er is dus geen aanvraag nodig om te kunnen spreken van concreet zicht op legalisering. Dat komt vanwege het limitatief-imperatieve karakter van de weigeringsgronden bij bouwvergunningen en het feit dat het bouwwerk er al staat (zodat de afmetingen ook bekend zijn). De overheid kan daardoor meestal zelf al heel snel (zonder informatie van de overtreder) zien of de overtreding kan worden gelegaliseerd. Het moet overigens wel aannemelijk zijn dat de overtreder desgevraagd een aanvraag voor een omgevingsvergunning gaat indienen (ECLI:NL:RVS:2010:BM6444). Anders zou je als overtreder immers wel erg makkelijk onder handhaving én je bouwleges uit kunnen komen door nooit een aanvraag in te dienen voor een evident legaliseerbaar bouwwerk.
Concreet zicht op legalisatie milieu
Voor legalisering van het in werking hebben van een vergunningplichtige inrichting zonder een milieuvergunning ligt de lat wat hoger. Niet alleen moet er een aanvraag liggen, het moet een ontvankelijke aanvraag zijn (ECLI:NL:RVS:2010:BM4956) waarbij:
"in de regel [is vereist ] dat [] die volgens het bevoegd gezag voldoende gegevens bevat voor een goede beoordeling van de gevolgen van de inrichting voor het milieu en dat het bevoegd gezag geen beletselen ziet voor verlening van de gevraagde vergunning."
De vier vuistregels voor de praktijk
Als de overheid geen ruimte heeft om een eigen afweging te maken over of legalisatie gewenst is (discretionaire ruimte), dan moet getoetst worden of de vergunning verleend of geweigerd zou moeten worden gelet op het dwingende toetsingskader. Moet de vergunning worden verleend? Dan is er concreet zicht op legalisering.
Als de overheid wel ruimte heeft om een eigen afweging te maken over of legalisatie gewenst is (discretionaire ruimte), dan is het feit dat de overheid niet wil legaliseren in beginsel al voldoende is om geen concreet zicht op legalisatie aan te nemen. Andersom geldt dat als de overheid wel wil legaliseren, er in beginsel pas geen concreet zicht op legalisering is, als aannemelijk is dat de vergunning niet verleend kan worden.
Dat is een van de belangrijkste onderwerpen die er het komend jaar (opnieuw) toe doen. De invoering van de Omgevingswet heeft bijvoorbeeld als gevolg dat er nagedacht moet worden over hoe de registratie van activiteiten op locatieniveau in het VTH-systeem OpenWave vormgegeven gaat worden. Dit alles in plaats van de tot nu toe gebruikelijke registratie op inrichting-niveau. Dit levert de nodige uitdagingen op, zoals de aanpassing van de risico-methodiek en daarmee het productenboek en de verantwoording voor de financiering. Via de werkgroep voor de implementatie van de Omgevingswet vindt er op deze punten de nodige samenwerking plaats.
Een goed functionerend stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) is essentieel voor het voorkomen van schade aan het milieu. De staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven heeft daarom een commissie onder leiding van Jozias van Aartsen om een advies gevraagd over het huidige VTH-stelsel. Dit advies is op 4 maart 2021 aan haar aangeboden. Hierin staan tien maatregelen om het VTH-stelsel te verbeteren. Als gevolg hierop zijn er begin september 2 aanvullende rapporten aangeboden. Het rapport “Omgevingsdiensten in beeld” geeft een verzameling en analyse van alle relevante data van alle omgevingsdiensten die bij de commissie van Aartsen nog niet meegenomen waren en het rapport “Juridisch onderzoek aanbevelingen Adviescommissie Vergunningverlening” geeft een wijze waarop de aanbevelingen vanuit de commissie van Aartsen wettelijk opgevolgd zouden kunnen worden.
Bovenstaande 3 rapporten en de conclusies en aanbevelingen hieruit zullen een belangrijke rol gaan spelen in de keuzes voor de toekomst ten aanzien van de omgevingsdiensten en de VTH taken in Nederland.
Risico- en effectgerichte benadering
Deze aanpak is vooralsnog voor 2022 nog niet veranderd, maar staat onder invloed van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van het branchegericht- en datagedreven werken en de eerdergenoemde Omgevingswet. Alle drie geven hun eigen kansen en beperkingen op de uitdagingen om een goede risicoanalyse en daarmee planning te maken.
Hieronder staat de frequentiematrix die nu nog gebruikt wordt als basis van de keuzes voor het uitoefenen van toezicht op de inrichtingen in Doetinchem. Toezicht en handhaving is bij het ene bedrijf namelijk minder omvangrijk en complex dan bij het andere bedrijf. Door de bedrijven volgens deze matrix te bezoeken wordt geborgd dat de toezichthouders van de ODA het bedrijf de aandacht kunnen geven die nodig is.
Op basis van deze gezamenlijk bepaalde uitgangspunten voor risico– en effectgericht toezicht is het uitvoeringsprogramma 2022 gemaakt en is tevens de leidraad voor het toezicht op inrichtingen voor de komende jaren bepaald. Naast het toezicht op de inrichtingen zijn in het uitvoeringsprogramma 2022 ook andere aspecten van toezicht meegenomen. Hierbij moet je denken aan bodemtoezicht, toezicht op asbestsloop en toezicht op aspecten als vuurwerk en energiebesparende maatregelen.
De ODA is nu al een jaar bezig met de huidige opzet van branchegericht werken. Er worden brancheplannen opgesteld met hierin verschillende manieren van toezicht houden, zoals de traditionele reguliere controle, de aspectcontrole en de zelfcontrole (bedrijven vullen vooraf zelf een checklist in, waarna gekeken wordt waar de ODA zelf nog langs moet gaan voor een controle). Verder wordt in een brancheplan ook beschreven hoe je mogelijke overtredingen kunt voorkomen door bijvoorbeeld voorlichting.
Wat betreft handhaving (als toezicht alleen niet voldoende blijkt te zijn om de overtredingen op te lossen) maakt de ODA gebruik van de Landelijke Handhavingstrategie. Hiervoor is bij de ODA een werkwijze ontwikkeld die hieraan uitvoering geeft.
In het kader van het vorige punt en de toetsing van overtredingen aan de hand van de LHS zijn de werkzaamheden in het kader van het strafrecht door de BOA’s van belang. Daarom wordt er gekeken naar een verbetering van de samenwerking met het OM, FP en de politie. De onderlinge contacten zijn goed, maar de verwachtingen en daarmee de werkafspraken en de -processen worden komend jaar nog beter op elkaar afgestemd.
Ook in 2022 zal er weer aandacht worden besteed aan ondermijning. De aanpak van (milieu-) criminaliteit en de gevolgen daarvan zijn onverminderd van belang. Dit is al een vast onderdeel van het werk van de ODA geworden en daarom wordt het ook opgenomen in de nieuwe producten- en dienstencatalogus.
Energie is een ‘hot topic’. Naast de bestaande regelingen en de uitvoering ervan staan er ook nieuwe uitdagingen klaar om aangepakt te worden. Zo is er de verplichting voor eigenaren en huurders van kantoren (groter dan 100 m3) om minimaal te voldoen aan energielabel C. Als een kantoor niet voor 1 januari 2023 aan deze eis voldoet, mag het niet meer worden gebruikt. Gemeenten moeten hierop toezicht houden, en zorgen dat dit voor hun eigen gemeentelijk vastgoed in orde is. In het kader van de bestaande opdracht met betrekking tot energiecontroles bij de inrichtingen kan/zal ook hier samenwerking in worden gezocht.
Zeer zorgwekkende stoffen (ZZS)
De ODA heeft in 2021 een uitvraag gedaan naar het gebruik en de emissie van ZZS bij de Achterhoekse gemeentelijke bedrijven. Deze uitvraag geldt tevens als voorbeeld voor de andere omgevingsdiensten. Dit was een deelproject van een gesubsidieerd landelijk project met als doel om meer inzicht te krijgen in de aanwezigheid en problemen/ knelpunten van ZZS in Nederland.
De resultaten hieruit worden gebruikt om in 2022 mee te nemen in de controles en daarvoor extra aandacht te vragen bij de betreffende bedrijven met ZZS.
Toezicht kunstgrasvelden met rubbergranulaat (SBR infill)
In 2021 was de ODA al bezig met een project over toezicht op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. Dit houdt in dat er bij de diverse clubs om informatie wordt gevraagd, onder andere over de opbouw van het veld en de daarbij gebruikte materialen. Hiervoor zijn voor enkele clubs extra regels in maatwerk op basis van het Activiteitenbesluit vastgesteld. Voor komend jaar zullen hier controles op worden uitgevoerd.
Ondermijning: de vermenging van de onder- en de bovenwereld. Denk hierbij aan de sluipende bedreiging, omkoping en infiltratie binnen de (lokale) overheid en het bedrijfsleven, maar ook aan de innesteling van criminele fenomenen in buurten en woonwijken. Het is een maatschappelijk probleem wat ons allemaal raakt.
Gevolgklasse 1 (GK1) is onderverdeeld in de volgende typen bouwwerken:
GK1-A: Grondgebonden vrijstaande eengezinswoningen, twee- onder-een-kapwoningen en rijtjeswoningen, inclusief eventuele garage en andere aanbouw;
GK1-B: Woonboten en andere drijvende woningen;
GK1-D: Bedrijfshallen, fabriekspanden, opslagruimten en magazijnen van maximaal twee bouwlagen;
GK1-E: Fiets- en voetgangersbruggen met een maximale overspanning van 20 meter en niet gelegen over een rijks- of provinciale weg;
GK1-F: Overige bouwwerken die geen gebouw zijn en niet hoger zijn dan 20 meter.
Beschermde monumenten vallen momenteel niet in gevolgklasse 1.
Voor bepaalde gebouwen is een omgevingsvergunning voor brandveilig gebruik nodig. In deze vergunning stelt de gemeente nadere eisen aan het brandveilig gebruik van een gebouw. Dit gebeurt alleen als deze eisen noodzakelijk zijn. De eisen dragen bij aan het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, brandgevaar en ongevallen bij brand.
Daarnaast is de bouwkundige staat van een gebouw ook van belang voor de brandveiligheid.