| Organisatie | Leeuwarden |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Aanwijzingsbesluit Veiligheidsrisicogebied binnenstad Leeuwarden (art. 2:1e APV) |
| Citeertitel | Aanwijzingsbesluit Veiligheidsrisicogebied binnenstad Leeuwarden |
| Vastgesteld door | burgemeester |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp | Aanwijzingsbesluit Veiligheidsrisicogebied binnenstad Leeuwarden |
Geen
artikel 151b van de Gemeentewet
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 10-03-2023 | 10-03-2024 | Nieuwe regeling | 28-02-2023 | 2023-042810 |
De burgemeester van de gemeente Leeuwarden besluit op grond van artikel 2:1e van de Algemene plaatselijke verordening van de gemeente Leeuwarden (verder: APV), in samenhang met het bepaalde in artikel 151b van de Gemeentewet, om de binnenstad van Leeuwarden aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied.
Dit besluit neemt de burgemeester naar aanleiding van het advies van de teamchef van het politiebasisteam Leeuwarden, Eenheid Noord Nederland, van 1 februari 2023.
Het besluit treedt in werking op 10 maart 2023 en is geldig tot 10 maart 2024.
- Op grond van artikel 151b van de Gemeentewet kan de gemeenteraad bij verordening de bevoegdheid aan de burgemeester verlenen om een veiligheidsrisicogebied aan te wijzen, bij verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van wapens, dan wel bij ernstige vrees voor het ontstaan daarvan. De gemeenteraad van Leeuwarden heeft bij verordening deze bevoegdheid aan de burgemeester verleend (artikel 2:1e van de APV).
- In een veiligheidsrisicogebied kan de officier van justitie zijn bevoegdheden, bedoeld in de artikelen 50, derde lid, 51, derde lid, en 52, derde lid, van de Wet wapens en munitie toepassen. Daarbij gaat het, kort weergegeven, om de bevoegdheid van de officier van justitie een last te geven die strekt tot doorzoeking op de aanwezigheid van wapens of munitie van goederen, met inbegrip van reisbagage, van voertuigen en van kleding (fouilleren). Een zodanige last geldt voor maximaal 12 uren.
- Sinds enige jaren is de binnenstad van Leeuwarden herhaaldelijk aangewezen als veiligheidsrisicogebied. Deze aanwijzing wordt jaarlijks geëvalueerd in het driehoeksoverleg bedoeld in de artikel 13, eerste lid, van de Politiewet 2012, waarbij wordt besproken of deze maatregel al dan niet verlengd moet worden. De teamchef van het politiebasisteam Leeuwarden, Eenheid Noord Nederland, heeft op 1 februari 2023 het advies gegeven tot hernieuwde aanwijzing van het veiligheidsrisicogebied (Binnenstad) in het centrum van Leeuwarden.
- De burgemeester heeft in het driehoeksoverleg over dit advies overlegd met de officier van justitie van het arrondissementsparket Noord-Nederland en de teamchef van het politiebasisteam Leeuwarden, Eenheid Noord Nederland.
- Uit dit advies komt onder meer naar voren dat een aanzienlijk deel van de geweldsincidenten in de gemeente Leeuwarden in 2022, evenals eerdere jaren, plaatsvond in het betreffende gebied. De absolute en relatieve omvang van wapenincidenten is in dit gebied significant en onaanvaardbaar hoog, in vergelijking met de omliggende gebieden. Ook komt naar voren dat de politie bij periodieke preventief fouilleeracties in dit gebied in 2022 verscheidene wapens heeft aangetroffen. Daar komt bij dat dit gebied zich (onder meer) kenmerkt door een bijzondere concentratie van publieke voorzieningen, waaronder uitgaansgelegenheden, met een verhoogd risico op verstoringen van de openbare orde. Dit gebied is al enige jaren een zgn. ‘code rood’-gebied in de jaarlijkse Veiligheidsprestatieindex van de gemeente Leeuwarden.
- De politie beschrijft hiermee feiten en omstandigheden die maken dat in dit gebied sprake is van verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van wapens, dan wel van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan.
- In bijlage II bij dit besluit wordt een nadere toelichting gegeven op de incidentencijfers en de aangetroffen wapens in de gemeente Leeuwarden en specifiek de Binnenstad en het advies van de politie om de Binnenstad wederom aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied. Deze bijlage maakt onderdeel uit van dit besluit.
- Het bezit en gebruik van wapens levert groot gevaar op voor de openbare orde, kan leiden tot maatschappelijke onrust en gevoel van onveiligheid. Het algemeen belang om daartegen op te treden is groot. De hierboven genoemde preventieve controlemiddelen leveren daar een positieve bijdrage aan, hetgeen de veiligheid en veiligheidsbeleving in het betreffende gebied bevordert. De burgemeester vindt het daarom noodzakelijk dat de officier van justitie in staat wordt gesteld om in dit gebied de uitoefening van de controlebevoegdheden als bedoeld in de artikelen 50, derde lid, 51, derde lid, en 52, derde lid, van de Wet wapens en munitie te gelasten. Dit algemeen belang weegt naar het oordeel van de burgemeester zwaarder dan het individuele belang om in voorkomende gevallen gevrijwaard te blijven van de toepassing van de genoemde controlebevoegdheid.
- De afbakening van het aangewezen gebied volgt uit het advies van de politie. Dit gebied wordt bepaald door de plaats waar wapengerelateerde - en geweldsincidenten zich bij herhaling voordoen. Deze afbakening wordt tevens bepaald door de toegangswegen die zich in de nabije omgeving bevinden, waarbij ruimte wordt gelaten voor geringe verplaatsingen van de incidenten binnen het afgebakende gebied.
- De toe- of afname van het aantal aangetroffen wapens en wapengerelateerde incidenten in het veiligheidsrisicogebied en in de gehele gemeente Leeuwarden wordt permanent gevolgd. Als op grond daarvan kan worden geconcludeerd dat de verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van wapens, dan wel de ernstige vrees voor het ontstaan daarvan in voldoende mate is geweken, zal de burgemeester deze aanwijzing intrekken.
De burgemeester wijst, gelet op het voorgaande, als veiligheidsrisicogebied aan het gebied dat wordt getoond op de kaart in bijlage I, zijnde het gebied dat wordt begrensd door de volgende straten en grachten:
- Bleeklaan, Bote van Bolswertstraat, Alma Tademastraat, een gedeelte van de Emmakade noordzijde, Julianastraat en Spoorstraat, de spoorrails evenwijdig gelegen aan de Oostergoweg, Hollanderdijk, Wijnhornsterstraat, Van Loonstraat, Stephensonviaduct, Hermesbrug, Harlingertrekweg, Westerstadsgracht, Noorderstadsgracht, Hoekstersingel en een gedeelte van Hoeksterend.
De voornoemde straten en grachten behoren ook tot het gebied.
Dit besluit geldt voor de duur van één jaar, geteld vanaf de dag van inwerkingtreding.
Het besluit treedt in werking een dag na bekendmaking op www.overheid.nl. Tevens ligt het aanwijzingsbesluit tijdens kantooruren ter inzage op het Gemeentehuis, Oldehoofsterkerkhof 2 te Leeuwarden. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kan binnen een termijn van zes weken na bekendmaking van het besluit hiertegen schriftelijk bezwaar worden gemaakt. Het bezwaarschrift kan worden gestuurd naar de Burgemeester van Leeuwarden, Postbus 21000, 8900 JA Leeuwarden.
BIJLAGE II – TOELICHTING/ADVIES POLITIE
De burgemeester van Leeuwarden heeft, in aansluiting op eerder genomen besluiten ten behoeve van het preventief fouilleren in de gemeente Leeuwarden, de Binnenstad van Leeuwarden aangewezen als veiligheidsrisicogebied. De wettelijke grondslag hiertoe berust op artikel 151b Gemeentewet en artikel 2:1e van de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente Leeuwarden. Het aanwijzingsbesluit d.d. 07 maart 2022 betreffende het veiligheidsrisicogebied heeft een geldigheidsduur van 10 maart 2022 tot 10 maart 2023. Het controlemiddel preventief fouilleren is onderdeel van een pakket maatregelen dat ertoe moet leiden dat de veiligheid in Leeuwarden wordt vergroot.
2. Controles preventief fouilleren 2022
Voor de uitbraak van COVID-19 vonden er jaarlijks minimaal twee acties preventief fouilleren plaats, met als doel het tegengaan van illegaal wapenbezit en wapen gerelateerde geweldsdelicten, en het vergroten van de veiligheid. In 2020 is er vanwege corona geen actie preventief fouilleren georganiseerd. In 2021 is er een aantal keren preventief gefouilleerd wegens (ernstige vrees voor) verstoring van de openbare orde. Het afgelopen jaar vonden er twee acties preventief fouilleren plaats.
In 2022 deed de politie Leeuwarden twee keer een aanvraag voor een last preventief fouilleren. Deze werden verleend door de officier van justitie van het arrondissement Noord-Nederland. Op grond van deze afgegeven last vond ten tijde van onderstaande tijdvak de preventieve fouilleeractie plaats:
- Zaterdag 11/06/2022 22.00 uur – zondag 12/06/2022 06.00 uur
- Vrijdag 07/10/2022 14.00 uur – zaterdag 08/10/2022 02.00 uur
De controle op 11 juni betrof een grootschalige actie tijdens dag- en avonduren. Controles werden zowel dynamisch te voet als statisch middels voertuigcontrole uitgevoerd op diverse locaties binnen het veiligheidsrisicogebied. Op 7 oktober vond een integrale controle plaats in samenwerking met de partners van Veiligheid en Service van de Nederlandse Spoorwegen, Arriva en de handhavers van de gemeente Leeuwarden. Deze controle is gecombineerd met een preventieve fouilleringsactie.
3. Veiligheidsanalyse aangewezen veiligheidsrisicogebied
In 2020 en 2021 is er sprake van de Covid-19 pandemie, die gepaard gaat met een diversiteit van maatregelen, waaronder meerdere keren een gehele/gedeeltelijke lockdown. Dit heeft impact op de veiligheidscijfers die op een aantal items een gewijzigd patroon laten zien ten opzichte van de jaren daarvoor. Het jaar 2022 staat in het teken van een geopende samenleving.
In 2022 zijn er door minder capaciteit in het basisteam keuzes gemaakt die van invloed zijn op de voortgangsrapportage. De keuze is gemaakt om minder intensief informatie te verzamelen. Daar waar dit van invloed is op een overzicht wordt dit vermeld.
Aangetroffen wapens binnen het veiligheidsrisicogebied
In onderstaande tabel zijn de aantallen (vuur)wapens weergegeven die in beslag zijn genomen in de jaren 2018 tot en met 2022. Over het algemeen is het beeld over 2022 dalend en stabiel, met uitzondering van een toename van het aantal vuurwapens. Dit aantal is vergelijkbaar met de jaren voor 2021.
In 2022 zijn er net als in voorgaande jaren, met uitzondering van 2021, vijf vuurwapens in het VRG inbeslaggenomen.
In 2022 is een daling te zien van het aantal aangetroffen imitatievuurwapens, maar samen met de toegevoegde specificatie van soortgelijke wapens is een lichte stijging te zien.
In 2022 is het aantal inbeslaggenomen messen en overige steekvoorwerpen samengevoegd.
Ook werden in dit jaar weer messen aangetroffen bij een aantal winkeldieven. Het merendeel van de messen werd aangetroffen bij een staande houding of aanhouding n.a.v. een gepleegd strafbaar feit.
Het aantal inbeslaggenomen stroomstootwapens/tasers, ploertendoders en boksbeugels laat een vrij stabiel beeld zien in vergelijking met 2021.
Door de minder intensieve wijze van informatie verzamelen is er geen exact beeld te geven over de verdeling van het aantal wapen gerelateerde incidenten onder de verschillende doelgroepen.
Bij de inventarisatie van 2022 ligt de nadruk op de late avond en nachtelijke uren te liggen.
Over het totaal is een daling te zien, m.u.v. de verdachten tussen 21-30 jaar.
Het aantal meldingen jeugdoverlast is zowel in de gemeente als in de Binnenstad na de piek in 2020 de laatste jaren weer afgenomen. Het aantal in de gehele gemeente is in 2022 (807) weer te vergelijken met 2019 (700). De jeugd blijft op zoek naar locaties waar wat te beleven valt, zoals in het centrum en rondom voetbalwedstrijden en evenementen.
In de bovenstaande tabel zijn alle (gewelds)delicten, inclusief de pogingen daartoe, weergegeven die al dan niet in relatie staan tot (vuur)wapenbezit binnen het aangewezen veiligheidsrisicogebied in 2022. Deze cijfers zijn afkomstig uit het bedrijfsprocessensysteem van de politie Noord-Nederland. In de cijfers van de Binnenstad is het aantal incidenten weergegeven die zijn geregistreerd in de gebieden Blokhuisplein, De Waag, Grote Kerkbuurt, Hoeksterend, Nieuwestad, Oldehoofsterkerkhof, het Stationskwartier en het Zaailand.
Afgaand op de cijfers in 2022 is de volgende trend waar te nemen voor het gebied Binnenstad: een stijging van incidenten bedreiging, eenvoudige en zware mishandeling, drugs- en drankoverlast en vuurwapenbezit.
Het aantal bedreigingen is zowel in de stad als de Binnenstad licht gestegen.
Zowel in de Binnenstad als in de gehele stad is een opvallende stijging te zien. Een groot deel van dit soort incidenten heeft een relatie met horeca, welke het afgelopen jaar weer geopend was, na een lange periode van (gedeeltelijke) sluiting. Dit heeft mogelijk invloed op de stijgende trend.
Het aantal incidenten zware mishandeling laat in de stad een daling zien. In de Binnenstad is een stijging te zien t.o.v. voorgaande jaren.
Het aantal meldingen is in de stad en in de Binnenstad opvallend gestegen. De locaties waar de incidenten zijn geregistreerd zijn vergelijkbaar met voorgaande jaren. In 2022 is vooral een stijging te zien op de locaties Station en het uitgaansgebied aan het Ruiterskwartier.
Het vuurwapenbezit is zowel in de stad Leeuwarden als in de Binnenstad behoorlijk gestegen t.o.v. 2021. In de binnenstad ging het in september om een conflict op het station tussen twee mannen, waarbij een van hen de ander met een vuurwapen sloeg. In oktober werd bij controle op het fietsen in het voetgangersgebied een persoon staande gehouden, die er vandoor ging en uit onderzoek bleek een doorgeladen vuurwapen bij zich te hebben. In augustus werd na een melding bedreiging met een vuurwapen op de Weaze een vuurwapen aangetroffen bij een manspersoon.
In voorgaande zaken werden de verdachten aangehouden en de vuurwapens inbeslaggenomen. In mei werd een zoeking in een woning gedaan van een stalker, die had gedreigd de ouders van zijn ex neer te schieten. Er werd geen wapen aangetroffen.
Afgaand op de cijfers in 2022 is de volgende trend waar te nemen voor het gebied Binnenstad: een daling van het aantal incidenten, moord/doodslag (incl. pogingen), openlijk geweld tegen personen en goederen, straatroof, drugshandel, en bezit overige wapens.
Moord/doodslag (inclusief pogingen)
Een lichte daling in de Binnenstad en een lichte stijging in de stad. Het gaat in de Binnenstad om zes zaken, waarvan in 4 zaken een wapen is gebruikt. Begin maart overleed een slachtoffer van een steekpartij op de Tweebaksmarkt. In dezelfde maand werd Over de Kelders een man met een mes gestoken en deze werd in het ziekenhuis behandeld. In juli werd nabij het station tijdens een ruzie tussen twee mannen, een van hen met een mes achter zijn oor gestoken. Het slachtoffer wilde geen aangifte doen. Ook in september ging het om een ruzie tussen twee mannen bij het station, waarvan 1 in het bezit van een mes en de andere een vuurwapen bij zich had. Er is met het mes gestoken en met het vuurwapen geslagen. Een van de mannen is op de vlucht in het water gesprongen en kon ternauwernood gered worden door omstanders. Beide mannen zijn aangehouden.
Openlijke geweldpleging tegen personen
In de stad is een stabiel beeld te zien en in de binnenstad een daling. In de binnenstad hebben de zaken in de meeste gevallen een relatie met uitgaan. In alle zaken gaat het om lichamelijk geweld.
Openlijke geweldpleging tegen goederen
Openlijke geweldpleging tegen goederen is zowel in de stad als in de Binnenstad opvallend gedaald. In de binnenstad gaat het om schade die in een horecazaak is ontstaan door een vechtpartij.
Het aantal straatroven is in de Binnenstad gedaald en is in de stad gestabiliseerd.
In de binnenstad gaat het om een straatroof waarbij een mes is gebruikt en een telefoon is weggenomen. Het gaat om een gewelddadige straatroof op het Zaailand, waarbij het slachtoffer bewusteloos is achtergelaten. Na een oproep en het tonen van camerabeelden via sociale media zijn de verdachten in beeld gekomen en aangehouden.
Het aantal incidenten drugshandel is in de stad gedaald in vergelijking met voorgaande jaren. In de Binnenstad is de daling alleen te zien ten opzichte van vorig jaar. De daling is vooral te zien bij de handel in harddrugs en in mindere mate bij het vervaardigen van softdrugs. Het bezit van harddrugs en softdrugs laat een stijging zien in de Binnenstad.
Er wordt veel overlast veroorzaakt door dealers en drugsverslaafden in de binnenstad van Leeuwarden. In het verleden concentreerde de handel en/of overlast in verdovende middelen zich hoofdzakelijk in het gebied rondom de Weaze. Tegenwoordig constateert de Criminaliteit Interventie Groep van het Basisteam A6 Leeuwarden dat genoemde overlast zich verspreidt over de gehele Binnenstad. Een deel van de dealers maakt de contacten nog wel op de Weaze maar dealt elders in de Binnenstad. Een ander deel van de dealers heeft een eigen netwerk en bedient deze op diverse locaties in de binnenstad zonder zich op de Weaze te vertonen. De overdracht van drugs gebeurt zodoende in toenemende mate in straten zoals de Zuidergrachtswal, het Blokhuisplein, de Sacramentsstraat, rondom het station enz. De drugsoverlast en de daaraan gekoppelde criminaliteit, leidt veelal tot gewelddadige incidenten waarbij (vuur)wapens worden gebruikt.
Na de stijging in 2021 is er dit jaar weer een daling in de Binnenstad en de stad te zien.
Afgaand op de cijfers in 2022 is er een stabiel beeld waar te nemen in het gebied Binnenstad op de incidenten overvallen en schietincidenten.
In oktober werd de eigenaar van een winkel door een oud-medewerker bedreigd met een mes om geld af te geven. Dit liep uit op een worsteling en is de verdachte zonder buit vertrokken. Later is de verdachte buiten heterdaad aangehouden.
Er zijn dit jaar geen schietincidenten geregistreerd in de gehele stad.
7. Samenvatting en advies politie
In maart 2020 werd de Covid-19 pandemie gepaard gaande met een lockdown actueel. Vanwege de coronamaatregelen zijn er in deze periode tot en met 2021 geen acties preventief fouilleren gepland en uitgevoerd. Diverse corona maatregelen, zoals horeca- en winkelsluitingen e.d. hebben in deze jaren impact gehad op de getoonde veiligheidscijfers in het veiligheidsrisicogebied (zie tabel 5: incidenten). In 2022 is deels aan een stijging van een aantal veiligheidscijfers te zien dat “de wereld” weer op gang komt.
Nog steeds vindt een aanzienlijk deel van de geweldsincidenten plaats in de Binnenstad en het direct omliggende gebied. Tevens wordt het gebied gekenmerkt door de aanwezigheid van (vuur)wapens en drugsoverlast. Deze combinatie geeft een verhoogde kans op de aanwezigheid van personen, die in het bezit zijn van een (vuur)wapen en dit gebruiken bij het plegen van strafbare feiten. In het veiligheidsrisicogebied is een daling te zien van het totaal aantal aangetroffen wapens (66 in 2021 en 59 in 2022). Tegelijkertijd is het aantal aangetroffen vuurwapens weer op het niveau van de jaren voor 2021.
Sinds 2020 wordt het onderscheid naar leeftijdsgroepen toegevoegd in de rapportage vanwege zorgelijke en landelijke signalen over een toenemend messenbezit en –gebruik onder jongeren. In het veiligheidsrisicogebied is in de afgelopen periode het aantal incidenten waarbij minderjarigen en jongvolwassenen (meerdere) messen zijn aangetroffen nog steeds aanzienlijk. Deze jeugd blijft op zoek naar locaties waar wat te beleven is, zoals de Binnenstad.
Het veiligheidsrisicogebied wordt gekenmerkt door een bijzondere concentratie van horecagelegenheden, welke o.a. zijn gelegen aan het Ruiterskwartier, de Nieuwestad, de Grote Hoogstraat, de Weaze en het Gouverneursplein. Dit brengt een verhoogd risico op openbare orde incidenten met zich mee. Daarnaast is de wijk Binnenstad al enige jaren een code rood gebied in de jaarlijkse Veiligheidsprestatieindex van de gemeente Leeuwarden. Gezien het voorgaande, waaronder het daadwerkelijke gebruik en voorhanden hebben van op vuurwapen gelijkende wapens bij een aantal incidenten is het advies om het controlemiddel preventief fouilleren binnen het veiligheidsrisicogebied in te kunnen blijven zetten. Dit levert naast andere maatregelen een bijdrage aan de vermindering en het voorkomen van ongewenst wapenbezit en/of het geweld in de Binnenstad.