FTH-beleidsplan 2020 – 2023

In dit beleidsplan Fergunningferliening, Tafersjoch en Hanthavenjen Noardeast-Fryslân en Dantumadiel (hierna: beleidsplan) wordt het integrale beleid van de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel op het gebied van de fysieke leefomgeving voor de komende vier jaar vastgelegd. Onder de fysieke leefomgeving vallen in ieder geval de VTH-taken die voortvloeien uit wet- en regelgeving op het gebied van het omgevingsrecht (bouwen, milieu, ruimtelijke ordening). Daarnaast worden in dit plan ook de VTH-taken meegenomen voorvloeiend uit de Algemene plaatselijke verordening (hierna: APV) en andere bijzondere wetgeving.

De beleidsmatige keuzes ten aanzien van de taken die wij de komende vier jaar uitvoeren worden in dit beleid gemaakt. Deze keuzes worden grotendeels bepaald door het uitvoeren van een probleem- en risicoanalyse. Bij deze analyse is een inschatting gemaakt van de ernst van mogelijke effecten die overtredingen van regels kunnen hebben en de verwachte overtredingskans hiervan. Door de risico’s op deze manier in kaart te brengen is het mogelijk om de VTH-taken risicogericht aan te sturen. Ook kan hierdoor de beschikbare capaciteit ingezet worden op die gebieden waar de risico’s het grootst zijn. Tegelijkertijd wordt duidelijk welke taken een hoge, gemiddelde of lage prioriteit hebben. Op grond hiervan kan gemotiveerd worden waarom bepaalde taken minder intensief uitgevoerd worden. Dit wil overigens niet zeggen dat de besturen geen keuzevrijheid meer hebben om bepaalde zaken ondanks hun lage prioriteit toch uit te voeren. Daarbij dient men zich echter wel te realiseren dat het maken van andere keuzes gevolgen heeft voor de capaciteit of dat deze ten koste gaan van de uitvoering van taken met een hogere prioriteit.

Vrijwel alle Friese gemeenten hebben in de Fryske werkgroep ‘procescriteria’ samengewerkt, om gezamenlijk de basis/format voor het beleidsplan vast te stellen. Het gaat om de volgende gemeenten: Leeuwarden, Opsterland, Ooststellingwerf, Weststellingwerf, De Fryske Marren, Súdwest Fryslân, Heerenveen, Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen en onze eigen gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel.

Ook zijn het Openbaar Ministerie (OM) en de Veiligheidsregio Fryslân (VRF) bij de werkgroep betrokken. Incidenteel heeft de provincie kennis genomen van de voortgang. Ook de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) is geïnformeerd. Dit draagt bij aan het creëren van een ‘gelijk speelveld’ voor alle inwoners en ondernemers in Fryslân.

Voor de basistaken wordt een provincie brede risicoanalyse en prioritering (beleidskader) opgesteld, met als doel dat de FUMO een éénduidig VTH beleid heeft.

Gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel hebben voor de overzichtelijkheid een eigen draai gegeven aan het format voor het beleidsplan.

Met dit beleidsplan geven de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel uitvoering aan de landelijke proceskwaliteitscriteria voor de VTH-taken. Hantering van een sluitende beleids- en operationele cyclus (Big 8, zie afbeelding hieronder) is een belangrijke voorwaarde voor het resultaatgericht organiseren en sturen. Onderdeel van de landelijke set kwaliteitscriteria voor de VTH-taken zijn daarom de zogenaamde procescriteria. Het voldoen aan de procescriteria borgt een gesloten plan-do-check-act cyclus, die begint met het opstellen van een strategisch beleidskader (probleemanalyse, doelstellingen, prioriteiten), overgaat in de daadwerkelijke uitvoering van de VTH-taken (planmatig geborgd in een uitvoeringsprogramma), het monitoren van de geleverde prestaties op basis van kritische prestatie-indicatoren en eindigt (c.q. begint opnieuw) met het bijstellen van het beleid naar aanleiding van de ervaringen in de praktijk.

Hieronder wordt kort aangegeven wat de stappen uit bovengenoemde beleidscyclus inhouden.

Strategisch beleidskader

In het strategisch beleidskader (onderhavig beleidsplan) wordt een analyse gemaakt van de problemen en risico’s. Op basis daarvan worden prioriteiten gesteld. Daarnaast worden beleidsdoelstellingen geformuleerd.

Operationeel beleidskader

Het operationele beleidskader (onderhavig beleidsplan) bestaat uit een strategie voor vergunningen, toezicht en handhaving, oftewel de VTH-strategie die bestaat uit:

• 1.

  Vergunningenstrategie

• 2.

  Nalevingsstrategie:

Hierin staat beschreven hoe de uitvoering van VTH-taken plaatsvindt.

Programma & organisatie

Hieronder valt het ‘Uitvoeringsprogramma FTH Noardeast-Fryslân en Dantumadiel en vormt het hart van de beleidscyclus. Een voorstel voor het uitvoeringsprogramma wordt jaarlijks door de afdeling FTH opgesteld. Het college van burgemeester & wethouders van de gemeenten stelt het uitvoeringsprogramma vast. Het programma bevat de prioriteiten en in het programmajaar uit te voeren activiteiten voor de taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving en waarbij ook is aangegeven met welke inzet van personeel en middelen dat gebeurt. Of en in welke mate de voorgenomen activiteiten worden uitgevoerd en geformuleerde doelen worden gehaald zal periodiek moeten worden gevolgd.

Voorbereiding

In het programma worden de voorgenomen activiteiten voor dat programmajaar opgenomen. De wijze waarop de activiteiten dienen te worden uitgevoerd worden vastgelegd in protocollen en geautomatiseerde werkprocessen. Op deze wijze wordt enerzijds de uniformiteit en anderzijds de kwaliteit geborgd.

Uitvoering

Dit betreft de daadwerkelijke uitvoering, dus het verlenen van vergunningen, het houden van toezicht en het handhavend optreden. De afdeling FTH hanteert hierbij o.a. de volgende uitgangspunten:

• –

  vergunningverlening is gescheiden van toezicht & handhaving (art. 7.4 onder b Bor)

• –

  de organisatie is 24-uur en 7 dagen in de week bereikbaar (art. 7.4 onder d Bor)

• –

  personeel rouleert regelmatig zodat een bedrijf door verschillende toezichthouders wordt gecontroleerd (art. 7.4 onder c Bor)

Monitoring

De afdeling FTH heeft een systematiek voor het monitoren van processen, resultaten en effecten. Middels monitoring wordt enerzijds de voortgang van de uitvoering van het programma gevolgd zodat tussentijds bijsturen mogelijk is. Anderzijds wordt ook gevolgd of en in welke mate de in het strategisch beleidskader opgenomen doelstellingen worden gehaald.

Rapportage & evaluatie

De monitoringsresultaten zijn belangrijke bouwstenen voor de rapportage en evaluatie. Onderdelen van de rapportage en evaluatie voor de uitvoeringstaken zijn:

• –

  een jaarlijkse verantwoordingsrapportage (jaarverslag)

• –

  een jaarlijkse evaluatie of bijstelling van de beleidsdoelstellingen indien dit noodzakelijk is (in het jaarverslag/uitvoeringsprogramma)

• –

  vierjaarlijks, dan wel periodiek, de risico’s in kaart brengen met een risicoanalyse;

• –

  vierjaarlijks, dan wel periodiek, bijstellen of herzien van het beleidskader, doelen en prioriteiten

Fundament van kwaliteit is het afleveren van een zo goed mogelijk product. Hiervoor is vooral vakmanschap nodig op diverse bij de taakvelden betrokken deskundigheidsgebieden als bijvoorbeeld vergunningverlening en toezicht en handhaving (generiek) en juridisch, bouwen, milieu, ruimtelijke ordening, groene wetten, openbare orde en veiligheid (specialistisch). De criteria voor kritieke massa vertalen dit vakmanschap in termen van:

• –

  Voldoende opleiding en kennis

• –

  Voldoende ervaring

• –

  Onderhouden en borgen van opleiding, kennis en ervaring

De set kwaliteitscriteria is opgesteld door een brede groep praktijkdeskundigen uit gemeenten, provincies en het rijk. Op 1 juli 2019 is de nieuwste versie (2.2) vastgesteld. Met de kwaliteitscriteria voor kritieke massa kan een antwoord gegeven worden op de vraag of een organisatie en haar medewerkers in principe in staat zijn om de taken en de onderliggende operationele activiteiten uit te voeren met de minimaal vereiste deskundigheid en de vereiste continuïteit.

De criteria hebben geen relatie met de omvang van het lokale werkaanbod maar geven de organisaties een ondergrens van het aantal medewerkers en hun deskundigheid om de activiteiten in continuïteit uit te kunnen voeren.

Aanvankelijk was het de bedoeling van de wetgever om de genoemde criteria wettelijk te verankeren. Uiteindelijk is besloten om de kwaliteit niet in een wet, maar via een lokale verordening te verankeren. Gemeenten en provincies kunnen daarmee zelf verantwoordelijkheid nemen voor de kwaliteit van de uitvoering.

In Fryslân is een eigen set kwaliteitscriteria voor de kritieke massa ontwikkeld. De eerste versie, het zogenaamde Frysk Peil F1, is afgeleid van de kwaliteitscriteria versie 2.1. Hierin zijn alleen de criteria voor de kritieke massa binnen Fryslân uitgewerkt. Met de vaststelling van de ‘Verordening kwaliteit VTH’ hebben de gemeenteraden van Noardeast-Fryslân en Dantumadiel bepaald dat het Frysk Peil F1 van toepassing is.

Wij hebben de kwaliteiten en ervaring van de VTH medewerkers in kaart gebracht, en daarmee een nul meting gedaan ten opzichte van het Frysk Peil F1. Aansluitend wordt een ontwikkelplan gemaakt, met organisatorische aanpassingen en om mensen op te leiden om als organisatie aan het Frysk Peil F1 te (blijven) voldoen.

• –

  In hoofdstuk 2 worden het algemene doel en het motto van Noardeast-Fryslân en Dantumadiel beschreven. Daarnaast worden de beleidsdoelstelling van de afdeling FTH weergegeven.

• –

  In hoofdstuk 3 zal worden ingegaan op de organisatie van FTH binnen de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel.

• –

  In hoofdstuk 4 wordt het wettelijke kader beschreven waarbinnen dit beleidsplan tot stand is gekomen.

• –

  In hoofdstuk 5 staan de landelijke ontwikkelingen die invloed hebben op de uitvoering van VTH-taken.

• –

  In hoofdstuk 6 wordt een omgevings- en probleemanalyse en risicoanalyse uitgevoerd. Aan de hand daarvan worden prioriteiten gesteld en worden ook operationele doelen benoemd.

• –

  In hoofdstuk 7 wordt de vergunningenstrategie besproken.

• –

  In hoofdstuk 8 wordt ingegaan op de nalevingstrategie. Deze kent vier deel strategieën die hier besproken worden: de preventiestrategie, de toezichtstrategie, de handhaving- en sanctiestrategie en tenslotte, als er niet gehandhaafd wordt, de gedoogstrategie.

• –

  In hoofdstuk 9 wordt de samenwerking met externe partners zoals de FUMO, brandweer, politie en het Waterschap beschreven.

• –

  In hoofdstuk 10 wordt ingegaan op de wijze van monitoring en evaluatie van de VTH-taken.

• –

  In hoofdstuk 11 wordt de interne kwaliteitsborging van de afdeling FTH beschreven.

• –

  In hoofdstuk 12 wordt tenslotte beschreven hoe de verdeling is van kosten en baten/dekking van de uitvoering van de VTH-taken.

Gemeenten functioneren in een dynamische context. De wereld om ons heen staat niet stil. De aankomende invoering van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen zijn hiervan voorbeelden. Ook de samenleving ontwikkelt zich sterk, van afwachtend en reactief naar mondig en proactief. De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel werken in het belang van die Mienskip.

Het belangrijkste doel van de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel is om de leefbaarheid en de aantrekkelijkheid van die gemeenten te behouden en te stimuleren. Dit doel kan alleen bereikt worden in samenwerking met inwoners, bedrijfsleven en andere partners.

Het motto is dan ook ‘Samen, In de buurt, Persoonlijk!’

De beleidsdoelstellingen van de afdeling FTH zijn afgeleid van het algemene doel en het motto van de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel. Voor het formuleren van deze doelstellingen is tevens gekeken naar de programmabegrotingen van beide gemeenten waarin ook doelstellingen zijn opgenomen.

De volgende algemene beleidsdoelstellingen willen wij realiseren:

Kwaliteitseisen

Er moet worden voldaan aan de wettelijke eisen die door Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), Besluit omgevingsrecht (Bor), Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor) en de Wet VTH worden gesteld aan vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht.

Risicogericht

Vergunningverlening, toezicht en handhaving vindt risicogericht plaats. Dit betekent dat er een probleem- en risicoanalyse wordt uitgevoerd en prioriteiten gesteld worden. Deze activiteiten richten zich op die gebieden en onderwerpen waar de risico’s het grootst zijn en het naleefgedrag laag is. De gegevens van de risicoanalyse worden jaarlijks gebruikt bij het opstellen van het uitvoeringsprogramma. Hierin worden voor het betreffende jaar, op basis van de risicomatrix, de prioriteiten bepaald. Overigens betekent dit niet dat er voor het bestuur geen keuzevrijheid meer bestaat, maar dat men zich wel moet realiseren dat het maken van andere keuzes gevolgen heeft voor de beschikbare capaciteit. Met andere woorden: daardoor kunnen andere, misschien meer risicovolle zaken, niet uitgevoerd worden.

Efficiënte, heldere en transparantere uitvoering van taken

Vergunningverlening, toezicht en handhaving vindt zoveel mogelijk gestandaardiseerd plaats. Dit betekent dat er gebruik gemaakt wordt van protocollen, werkprocessen en instructies. Op die manier dient een uniforme werkwijze gegarandeerd te worden. Vergelijkbare situaties worden op gelijke wijze afgehandeld: willekeur en rechtsongelijkheid wordt voorkomen en het proces is voorspelbaar. Dit betekent ook dat er vanuit de gemeente op een actieve manier gecommuniceerd moet worden. Dit moet bijdragen aan een verbeterd naleefgedrag. Op die manier kan ook worden overgedragen hoe de gemeente haar taken op het gebied van VTH uitvoert.

Integraal werken

Door het integrale karakter van dit beleidsplan wordt benadrukt dat uitvoering van taken op het gebied van VTH niet per deelaspect plaats vindt, maar dat alle van belang zijnde aspecten worden meegewogen. Zo nodig wordt bijvoorbeeld bij toezicht en handhaving ook op basis van verschillende wet- en regelgeving samen opgetreden. Vergunningverleners, toezichthouders en juristen werken zoveel mogelijk samen met interne en externe partners, zoals de FUMO en de Veiligheidsregio Fryslân (VRF).

Verbeterd naleefgedrag

Het verbeteren van het naleefgedrag door burgers, bedrijven en instellingen is een belangrijk onderdeel van dit beleidsplan, dat uiteindelijk moet leiden tot een veiligere en schone leefomgeving.

Het college van burgemeester en wethouders (het college) is op het gebied van de Wabo het bevoegde bestuursorgaan voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. Dat geldt ook voor de kinderopvang. Uit de Drank- en Horecawet vloeit rechtstreeks voort dat niet het college, maar de burgemeester het bevoegd gezag is ten aanzien van vergunningverlening, ontheffingen en toezicht en handhaving. De burgemeester is ook het bevoegd gezag voor wat betreft een aantal bepalingen uit de APV.

De formatieplaatsen die binnen de organisatie van de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel betrokken zijn bij de uitvoering van de VTH-taken, zijn grotendeels werkzaam op de afdeling FTH. Slechts enkele VTH-taken worden uitgevoerd door medewerkers op andere afdelingen. Het maken van beleid op het gebied van ruimtelijke ordening, het opstellen van bestemmingsplannen en het adviseren bij afwijken van ruimtelijke regels vindt plaats op de afdeling Romte. Het Klant Kontakt Syntrum (KKS) verzorgt de eerste informatievoorziening en intake van aanvragen. Tevens verzorgt ze een eerste vulling van het zaaksysteem/VTH-applicatie van aanvraaggegevens ten behoeve van de verder behandeling van de aanvraag. Voorts verlopen de opvolgende klantcontacten en correspondentie in beginsel via het KKS.

Vergunningverlening en toezicht en handhaving is binnen Noardeast-Fryslân en Dantumadiel, en binnen de afdeling FTH in het bijzonder, strikt gescheiden. Dit is nodig, niet alleen om te voorkomen dat belangenverstrengeling kan ontstaan, maar ook omdat het ongewenst is dat een vergunningverlener zijn of haar eigen vergunning zou kunnen controleren. Deze scheiding is op drie manieren gerealiseerd, namelijk door:

• –

  een duidelijke functieomschrijving;

• –

  alleen en uitsluitend de toezichthouders als zodanig door het college aan te wijzen;

• –

  de betreffende medewerkers in teamverband te organiseren;

• –

  een teamleider voor Fergunningferliening en een teamleider voor Tafersjoch & Hanthavenjen.

De taken op het gebied van vergunningverlening, meldingen en ontheffingen worden uitgevoerd door de afdeling FTH, team Fergunningferliening. Dat geldt voor de Wabo-taken, maar ook voor de APV, en bijzondere wetten als Wet Kinderopvang (Wko) en de Drank- en Horecawet (DHW). Een aantal APV-vergunningen en ontheffingen (met name kleinere zaken zoals collectevergunningen) die snel afgehandeld kunnen worden, worden in behandeling genomen door het KKS. Aanvragen voor milieuvergunningen en, meldingen in het kader van het Activiteitenbesluit, ontheffingen in het kader van het Besluit mobiel puin breken en andere milieu gerelateerde zaken die in het wettelijke basistakenpakket worden benoemd worden inhoudelijk behandeld door de FUMO. De administratieve afhandeling vindt plaats door de gemeenten.

Binnen het team Fergunningferliening is onderscheid gemaakt in clusters Wabo en APV en bijzondere wetten.

Het toezicht op uitvoering en naleving van bouwregelgeving, ruimtelijke ordening, milieu, groene wetten en publiek domein (toezicht in de openbare ruimte (APV, DHW), de Wegenverkeerswet en betaald parkeren) wordt uitgevoerd door het team Tafersjoch. Aan bepaalde functie is de BOA-bevoegdheid (bijzonder opsporingsambtenaar) toegevoegd.

Team Hanthavenjen is verantwoordelijk voor juridische advisering bij vergunningverlening, het voeren van juridische procedures en het uitvoeren van bestuursrechtelijke handhavingsprocedures. Verder verzorgt dit team het beleidswerk voor de gehele afdeling en is hierin de afdelingsadministratie opgenomen. Team Fergunningferliening wordt geleid door één teamleider en team Tafersjoch & Hanthavenjen wordt geleid door één teamleider. Daarnaast is er één afdelingsmanager voor de afdeling FTH.

Hieronder een compleet overzicht van functies en bijbehorende fte’s binnen de afdeling (peildatum 1-1-2020).

Noardeast-Fryslân en Dantumadiel hebben dienstverlening hoog in het vaandel staan. De afdeling FTH en het KKS dragen o.a. bij aan de dienstverlening van de gemeenten door heldere communicatie en een tijdige afhandeling van aanvragen, een correcte en tijdige afhandeling van klachten, meldingen en handhavingsverzoeken en een goede bereikbaarheid en beschikbaarheid buiten kantooruren.

Voor de aansturing van de fysieke leefbaarheid van de samenleving heeft de overheid sinds 2010 de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) ter beschikking en het daaruit voortvloeiende Besluit omgevingsrecht (Bor) en de Ministeriële regeling Omgevingsrecht (Mor). Via de Wabo beschikt de overheid over een stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving, dat verder is uitgewerkt in het Bor. In het verlengde daarvan verplicht hoofdstuk 7 van het Bor het bevoegde gezag over een handhavingsbeleid te beschikken, op basis waarvan jaarlijks een uitvoeringsprogramma dient te worden gemaakt en jaarlijks verslag over dient te worden gedaan.

Het terrein waar de Wabo, het Bor en de Mor betrekking op hebben, betreft onder meer bouw, sloop en gebruik/staat van bouwwerken, milieu, ruimtelijke ordening en brandveiligheid.

Om de uitvoering van de VTH-taken in het Wabo-domein eenduidiger en kwalitatief beter te maken is er de afgelopen jaren een landelijk proces op gang gekomen, waarbij er Omgevingsdiensten zijn ontstaan en een set landelijke kwaliteitscriteria is opgesteld die zowel betrekking heeft op de kwaliteit van de VTH-organisatie als de kwaliteit van de VTH-medewerkers.

In verband hiermee is op 14 april 2016 de Wet Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (Wet VTH) in werking getreden. Het doel van deze wet is het creëren van een veilige en gezonde leefomgeving, door het bevorderen van de kwaliteit en samenwerking bij de uitvoering en handhaving van het omgevingsrecht.

De Wet VTH is een invulling van de Wabo, is de grondslag voor de Omgevingsdiensten en regelt de randvoorwaarden voor gemeenten en provincies om tot een hogere kwaliteit te komen. Zo is het basistakenpakket van de omgevingsdiensten wettelijk vastgelegd en zijn gemeenteraden verplicht een Verordening kwaliteit VTH vast te stellen. In deze verordening dient de gemeenteraad de kaders vast te leggen waaraan de uitvoering van de basistaken dient te voldoen. Dit kunnen kaders zijn voor continuïteit, deskundigheid, organisatie omvang en klantgerichtheid. Iedere gemeente en provincie is verplicht om de basistaken bij de omgevingsdiensten te beleggen. Doordat deze diensten zoveel mogelijk uniform dienen te werken, moet de Verordening kwaliteit VTH op het niveau van de Omgevingsdienst op elkaar afgestemd zijn.

Andere aspecten in de Wet VTH:

• –

  De gemeenten en provincies hebben een zorgplicht voor de kwaliteit van de niet-basistaken.

• –

  Samenwerking bij en informatie-uitwisseling over basistaken is niet vrijblijvend.

• –

  Geldt voor handhaving, maar ook voor de vergunningverlening is programmering, strategieën, verslaglegging en evaluatie verplicht.

• –

  De verbetering van de afstemming en informatie-uitwisseling tussen provincies, gemeenten, waterschappen, het OM, politie en rijkstoezichthouders.

De Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) VTH is op 1 juli 2017 in werking getreden. In deze AMvB wordt een vertaalslag gemaakt van de afspraken over de invulling van het basistakenpakket naar het Bor. Ook zijn procescriteria opgenomen voor vergunningverlening en wordt de basis gelegd voor een gemeenschappelijk inspectiesysteem (Inspectieview Milieu).

Deze AMvB wordt in een later stadium verwerkt in de AMvB's die onder de Omgevingswet komen te vallen, maar is nu apart vormgegeven vanwege de eerdere inwerkingtreding van de Wet VTH.

De wijze waarop de gemeenten het handhavingsbeleid moeten vormgeven is vastgelegd in artikel 7.2 van het Besluit omgevingsrecht (Bor). Op grond van dat artikel moet het door de gemeente periodiek op te stellen VTH-beleid inzicht geven in:

• –

  een analyse van problemen die zich voor kunnen doen;

• –

  de prioriteiten met betrekking tot de voorgenomen activiteiten;

• –

  de methodiek die wordt gehanteerd om de gestelde doelen te bereiken;

• –

  de wijze waarop toezicht en rapportage wordt uitgevoerd;

• –

  de sanctiestrategie inclusief strafrechtelijke afstemming;

• –

  de wijze waarop het bestuursorgaan omgaat met overtredingen die zijn begaan door of in naam van het bestuursorgaan of van de andere organen van de overheid;

• –

  de samenwerking en afstemming met andere betrokken bestuursorganen.

Met de komst van de AMvB VTH geldt de procescriteria ook voor vergunningverlening.

In artikel 7.3 van het Besluit omgevingsrecht (Bor) is vastgelegd dat het uitvoerings- en handhavingsbeleid jaarlijks moet worden uitgewerkt in een programma waarin wordt opgenomen welke activiteiten in het komende jaar worden uitgevoerd. Ook dit uitvoeringsprogramma moet met de overige betrokken bestuursorganen worden afgestemd. In artikel 7.7 is geregeld dat gerapporteerd moet worden over de mate waarin doelen zijn gerealiseerd en afspraken zijn nagekomen.

De Algemene Plaatselijke Verordening (APV) bevat regels over de fysieke leefomgeving én over de openbare orde en veiligheid. Beide soorten regels zijn nodig om de kwaliteit, de leefbaarheid en de veiligheid van de leefomgeving te waarborgen en waar nodig te verbeteren. Daarnaast zijn er nog een aantal bijzondere wetten, zoals Drank- en Horecawet (DHW) en de Wet op de kansspelen (Wok) die tevens nodig zijn om bovenstaand doel te bereiken. Gezien de directe raakvlakken tussen deze beleidsonderdelen en de uitvoering van VTH-taken is dit beleidsplan ook op deze onderdelen van toepassing.

Per 1 januari 2021 treedt de nieuwe Omgevingswet in werking en is er direct al sprake van een grote opgave, namelijk het terug brengen van de toegestane tijdsduur van de vergunningverlening van 26 weken naar 8 weken gecombineerd met de overgang naar een nieuw digitaal stelsel in de uitvoering van dat proces, die vooral voor de burger veel gebruiksgemak moet gaan opleveren. Het nieuwe instrument van de Omgevingsvisie moet uiterlijk gereed zijn op 1 januari 2024 en het nieuwe Omgevingsplan (in de plaats van de vele bestemmingsplannen) moet uiterlijk klaar zijn op 1 januari 2029.

De Omgevingswet bundelt en vereenvoudigt regelgeving op het gebied van het omgevingsrecht. Dat is een grote verandering. Het omgevingsrecht bestaat nu nog uit tientallen wetten en honderden regelingen voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. Zij hebben allemaal hun eigen uitgangspunten, werkwijzen en eisen. De wetgeving is daardoor volgens het kabinet te ingewikkeld geworden voor de mensen die ermee werken. De Omgevingswet bundelt 26 wetten, 120 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) en honderden ministeriële regelingen in één nieuwe wet en vier AMvB's. Een enorme operatie waar iedereen mee te maken krijgt: overheid, inwoners en het bedrijfsleven.

Op 14 mei 2019 nam de Eerste Kamer de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) aan. De wet treedt naar verwachting gelijktijdig in met de Omgevingswet op 1 januari 2021. De wet heeft als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren door inschakeling van private kwaliteitsborgers. Daarnaast wordt de aansprakelijkheid van aannemers ten opzichte van particuliere en professionele opdrachtgevers uitgebreid.

Tot de invoering van de wet in 2021 wordt met ongeveer 10% van de eenvoudigere bouwprojecten pilotprojecten gedaan. Als blijkt dat het stelsel onvoldoende werkt of de kosten te veel stijgen, dan kan de minister besluiten de wet alsnog – of onderdelen van de wet - niet in te laten gaan. Als de wet wel wordt ingevoerd, dan gebeurt dit vooralsnog alleen voor eenvoudige bouwprojecten. Op een later moment wordt beslist of de wet ook gaat gelden voor complexere bouwprojecten. De uitbreiding van de aansprakelijkheid geldt wel direct vanaf 2021 voor alle bouwprojecten in alle gevolgklassen.

Ook de Wkb heeft gevolgen voor de afdeling FTH. Kort gezegd knipt de Wkb het bouwproces op in tweeën: een ruimtelijke component (toets aan omgevingsplan en -veiligheid) waarvoor de gemeente bevoegd gezag blijft, en een bouwtechnische component die bij private partijen wordt belegd.

De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel anticiperen op de komst van de Wkb door nu al de verschillende type bouwwerken onder te verdelen in gevolgklassen. Deze onderverdeling maakt de Wkb ook. Onder gevolgklassen wordt verstaan: een klassenindeling van bouwwerken uit het oogpunt van de twee aspecten die de grootste directe gevolgen hebben voor de gebruikers indien er iets mis gaat met het gebouw: de constructieve veiligheid en brandveiligheid. Naarmate de mogelijke gevolgen bij een calamiteit groter worden, neemt de gevolgklasse toe. Op dit moment is enkel bekend welke type bouwwerken onder gevolgklasse I vallen, dat is vastgelegd in het (concept) Besluit kwaliteitsborging. Voor het bepalen van de prioriteiten is rekening gehouden met deze onderverdeling in type bouwwerken.

Voor het stellen van prioriteiten is een integrale risicoanalyse middels een risicomatrix (bijlage B Integrale Risicoanalyse) uitgevoerd op de VTH-taken en relevante activiteiten. De risicoanalyse is gebaseerd op een landelijk veel gebruikt model zoals dat door het ministerie van Justitie is ontwikkeld. Dit model heeft de volgende definitie:

Risico = negatief effect x de kans op overtreding

Het gaat hier kort om de, naar maatschappelijke normen, ongewenste gevolgen van een activiteit (het negatieve effect), verbonden met de kans dat deze zich bij niet naleven van de wet- en regelgeving zullen voordoen. Van alle te onderscheiden activiteiten wordt de kans bepaald dat dit voorkomt en vervolgens afgezet tegen de ernst van de gevolgen daarvan. De risicoanalyse resulteert in een matrix waarin de omvang van het risico van de verschillende activiteiten inzichtelijk is gemaakt. De risicomatrix is ingevuld met intensieve betrokkenheid van onze medewerkers, die een, in de groep van de betrokken experts gevalideerd oordeel hebben gegeven van de risico’s bij een groot aantal activiteiten.

De toepassing van de risicoanalyse is veel breder dan de hier gegeven integrale risicoanalyse voor het beleidsplan. Er worden ook gedetailleerder risicoanalyses uitgevoerd per deelgebied van taken of deskundigheidsgebied. Dit gebeurt om binnen deze gebieden de inzet van de medewerkers nader te kunnen sturen (capaciteit zo goed mogelijk inzetten, accenten leggen bij de uitvoering). Zo zijn er voor evenementen, het toezicht op illegale bouwwerken specifieke risicoanalyses.

De middelen waarmee de taken uitgevoerd moeten worden zijn beperkt. Hierbij moeten keuzes gemaakt worden. De beschikbare middelen worden zo effectief en efficiënt mogelijk ingezet om risico’s voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken. Dit gebeurt door prioriteiten te stellen op basis van bovengenoemde risicoanalyse. Dit wil overigens niet zeggen dat de inzet uitsluitend gericht is op deze prioriteiten. Het betekent wel dat de grootste inspanning gericht is op deze prioriteiten. Om verder richting aan te geven aan de inspanningen worden doelen gesteld. Doelen die realistisch en meetbaar zijn.

Het is onmogelijk om in onze samenleving alle risico’s uit te sluiten. Het absoluut voorkomen van risico’s door middel van vergunningverlening of door toezicht en handhaving is niet mogelijk. Niet elk detail van een vergunningverlening kan diepgaand getoetst worden, net zo min als het mogelijk is om overal en altijd aanwezig te kunnen zijn om toezicht te houden op de naleving van wet- en regelgeving. Daarom worden doordachte keuzes gemaakt in wat wel en niet gedaan wordt en hoe dat uitgevoerd wordt.

In de risicoanalyse hebben wij de meest voorkomende VTH-taken en activiteiten verdeeld in prioriteit hoog, gemiddeld of laag. De VTH-taken en activiteiten waarbij de risico’s het grootst zijn hebben de hoogste prioriteit gekregen. Daarnaast hebben de college’s van Noardeast-Fryslân en Dantumadiel de prioriteiten besproken en waar nodig geacht, aangepast, de zogeheten bestuurlijke weging.

Een hoge prioriteit betekent planmatig en structureel toezicht. Een gemiddelde prioriteit betekent incidenteel (steekproefsgewijs) en gebiedsgericht toezicht. Een lage prioriteit betekent minimaal en gebiedsgericht toezicht. Voor de wijze waarop het toezicht per taak of per activiteit uitgevoerd wordt, wordt verwezen naar het uitvoeringsprogramma. De prioriteitenlijsten van de gemeente Noardeast-Fryslân en Dantumadiel zijn opgenomen in bijlage A van het beleidsplan.

Op basis van de risicoanalyse zijn prioriteiten gesteld en zijn de onderstaande operationele doelen geformuleerd. In het jaarlijks vast te stellen uitvoeringsprogramma worden deze doelen waar nodig verder geconcretiseerd.

Vergunningverlening

Noardeast-Fryslân en Dantumadiel handelen vergunningen, meldingen en ontheffingen op een kwalitatief hoog en adequaat niveau af:

• –

  Alle aanvragen om vergunningen, meldingen en ontheffingen worden binnen de (wettelijke) termijnen afgehandeld. Bij voorkeur en waar mogelijk gebeurt dit nog sneller. Voorkomen moet worden dat er met het oog op de wettelijke fatale termijnen van rechtswege verleende vergunningen ontstaan.

• –

  95% van de verleende vergunningen houdt stand in een eventuele bezwaar- of beroepsprocedure.

Toezicht en handhaving

Noardeast-Fryslân en Dantumadiel voeren het toezicht op en de handhaving van de VTH-taken op een professionele wijze uit en op een kwalitatief hoog en adequaat niveau. Het effect hiervan is dat de naleving van regelgeving wordt verhoogd en dat het aantal incidenten, klachten en handhavingsverzoeken vermindert:

• –

  95% van alle klachten en meldingen met betrekking tot de fysieke leefomgeving worden binnen tien werkdagen in behandeling genomen. In samenspraak met partijen wordt gezocht naar een passende oplossing waarbij de eigen verantwoordelijkheid van een ieder wordt gestimuleerd;

  • o

    klachten die spoedeisend zijn worden direct in behandeling genomen.

• –

  95% van de geplande controles wordt uitgevoerd;

• –

  De registratie van toezicht en handhaving is in 2021 op orde.

• –

  95% van alle handhavingsbeschikkingen houden stand in een eventuele bezwaar- of beroepsprocedure,

Besluiten van het bevoegd gezag vergen een goede en transparante afweging. Zorgvuldige afweging van belangen en passend bij de omgeving zijn hierbij essentiële vereisten. Een gedegen insteek van vergunningverlening verkleint het risico op latere problemen bij toezicht op de naleving en/of handhaving. Door dezelfde uitgangspunten vast te leggen in het beleidsplan ontstaat ook meer uniformiteit in de besluitvorming. Het besluitvormingsproces wordt er transparanter door, zowel voor bedrijven, burgers en andere instanties als voor derden. De strategie maakt de afhandeling van zaken reproduceerbaar, dat wil zeggen dat in het dossier het procesverloop en de beslissingen in het belang van de omgeving genomen, terug te vinden zijn.

De vergunningenstrategie heeft als doel:

• •

  mogelijk maken van (economische) initiatieven met behoud van de fysieke leefomgeving;

• •

  maximale inzet op vernieuwing in beleid, zoals veiligheid, gezondheid en duurzaamheid;

• •

  uniformeren van het proces van vergunningverlening ter vermindering van regeldruk;

• •

  bieden van uitgangspunten voor het werken als 1-overheid;

• •

  verkleinen van het risico op latere omgevingsproblemen.

De uitgangspunten voor vergunningverlening zijn uitgesplitst in uitgangspunten voor het betreffende bevoegd gezag van de gemeenten en voor de beschikkingen en het proces waarin deze tot stand komen. De uitgangspunten geven inhoud aan de algemene uitgangspunten van het VTH-stelsel voor de Wabo: onafhankelijkheid, professionaliteit en vakmanschap, betrouwbaarheid, eenvoud en gezamenlijkheid.

Bij vergunningverlening hanteren wij de volgende vier uitgangspunten:

1. Omgevingsgericht, afstemming aan de voorkant

• –

  nieuwe activiteiten worden getoetst op belasting van de omgeving;

• –

  na de integrale beoordeling en toetsing van de weigeringsgronden volgt de inhoudelijke beoordeling;

• –

  onacceptabele omgevingsbelasting wordt voorkomen;

• –

  politiek-bestuurlijke speerpunten krijgen prioriteit;

• –

  (potentiele) maatschappelijke onrust leidt tot stevige inzet op communicatie;

• –

  vergunningstelsel stimuleert innovatie en duurzaamheid;

• –

  kernwoorden zijn integraliteit, uniformiteit waar mogelijk, vergelijkbaar in vergelijkbare situaties.

2. Transparant, voorspelbaar en betrouwbaar

• –

  vergunningverlening is afgestemd op landelijke standaarden en eigen beleid;

• –

  vergunningen zijn op maat, helder, transparant, openbaar en digitaal beschikbaar , begrijpelijk voor burger en bedrijf en handhaafbaar;

• –

  milieuvoorschriften zijn gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT) met primair toepassing van zogenoemde doelvoorschriften;

  NB: Bedrijven kunnen dan zelf invulling geven aan de verplichtingen, die daaruit voortvloeien. Dit past in de ontwikkeling van wet- en regelgeving voor deregulering en vermindering van administratieve lasten en zelfsturing;

• –

  vergunningen worden per bedrijf overzichtelijk vastgelegd, zodat alle verplichtingen van het bedrijf op ieder moment inzichtelijk zijn;

• –

  het overzicht van het gehele vergunningenbestand in geconsolideerde vorm is digitaal beschikbaar;

• –

  het beleidsplan is digitaal te raadplegen.

3. Gedifferentieerd in beleidsrijke situaties en/of bij een slecht naleefbeeld

• –

  besluiten voor activiteiten die bij niet naleven schade kunnen veroorzaken aan leefomgeving, gezondheid, veiligheid en natuur worden intensiever behandeld en bevatten meer maatwerk- en of middelvoorschriften. De aanvraag (wat wordt precies gevraagd), het besluit (wat wordt toegestaan) en de voorschriften (wat zijn de exacte condities) worden in detail geformuleerd;

• –

  maatwerk- en/of middelvoorschriften gelden wanneer landelijke voorschriften onvoldoende helder zijn in de toepassing op een specifieke situatie en of er sprake is van slecht naleefgedrag. Maatwerk- en/of middelvoorschriften geven het bedrijf ten opzichte van doelvoorschriften minder speelruimte voor eigen invulling en meer duidelijkheid, ook voor toezichthouders en handhavers.

  Toelichting: bij vergunningverlening op deze wijze voor probleembedrijven heeft de toezichthouder meer handvatten als het mis gaat dan bij een meer abstract en open geformuleerde vergunning en kan minder discussie achteraf ontstaan over waarvoor nu precies vergunning is verleend. Deze werkwijze houdt in dat de toezichthouder intensief moet worden betrokken bij de vergunningverlening voor dit soort bedrijven. Hij kent de specifieke nalevingsrisico’s en kan de vergunningverlener adviseren over de te stellen voorschriften. Ter voorkoming van het argument van rechtsongelijkheid vergen maatwerkbesluiten een zorgvuldige motivering.

4. Gezamenlijk en professioneel

• –

  vergunningverlening eindigt met een oplevering naar toezicht;

• –

  waar wettelijk vereist publiceert het bevoegd gezag de vergunning voor een ieder;

• –

  geborgde (landelijke) kennisinfrastructuur verbonden aan taakuitvoering door het bevoegd gezag of de uitvoeringsdienst;

• –

  vergunningen worden verleend binnen de wettelijke termijnen.

• –

  uitwisseling van goede voorbeelden en kennis.

Casemanagement (ook wel omgevingsmanagement genoemd) is in veel situaties de eerste stap in het proces van integrale benadering in een project of aanvraag, gevolgd door vergunningverlening en vervolgens toezicht. Door de inwerkingtreding van de Wabo is het werken als 1 loket belangrijker geworden. Dat is herkenbaar in allerlei wettelijke voorschriften m.b.t. coördinatie en doorzendplichten. In de Omgevingswet wordt de integrale aanpak verder verbreed. Ons uitgangspunt van 1-loket-werken vraagt allereerst om goed casemanagement. Casemanagement is de eerste stap nadat een initiatiefnemer met een plan of project komt (bijvoorbeeld al in het vooroverleg).

Bij elk plan of project wordt een behandelend ambtenaar toegewezen. De aanvrager beschikt hierdoor over één vast aanspreekpunt. Deze draagt zorg voor het vragen van interne en externe adviezen en verwerkt deze in de aanvraag. Op deze manier ontstaat een integraal verleende vergunning, waarbij tegenstrijdige voorschriften niet mogelijk zijn. Deze werkwijze is ook doorgevoerd bij niet Wabo-vergunningen, zoals drank- en horecavergunningen en APV-vergunningen en –ontheffingen.

Naast de in wet opgenomen toetscriteria voor omgevingsvergunningaanvragen, worden er bij bepaalde activiteiten aanvullende toetscriteria gebruikt voor het beoordelen van de aanvraag.

Zo wordt in het kader van harmonisatie het Toetsprotocol Bouwbesluit 2012 ingevoerd. Dit is een systematiek die risico's bepaalt van bouwaanvragen en accenten legt in het vergunningverleningsproces. De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel handelen voor het toetsen van bouwaanvragen daarmee op basis van het collectieve niveau zoals de landelijk afgesproken collectieve toetsniveaus voor de Bouwbesluiteisen volgens het toetsprotocol CKB-online of een niveau met vergelijkbare diepgang.

Daarnaast wordt bij gecertificeerde bouwaanvragen de geldigheid van het certificaat van de aanvrager getoetst. Daarbij wordt in ieder geval getoetst op de datum van het certificaat en of de aanvraag binnen het toepassingsgebied van het certificaat past.

In samenspraak met de FUMO worden nadere criteria voor het gebruiksdeel van de omgevingsvergunning, inclusief milieumeldingen, toegepast. Bij de toetsing worden de volgende documenten betrokken:

• –

  Regeling Best Beschikbare Technieken

• –

  Actieplan fijn stof

• –

  Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit

• –

  Landelijk afval beheerplan

• –

  Overige lokale beleidsregels

In het kader van de harmonisatie wordt nog nader beleid ontwikkeld ten aanzien van toetscriteria voor activiteiten die in strijd zijn met bestemmingsplannen. Bij het ontwikkelen van dat beleid worden de volgende aspecten betrokken:

• –

  Spoedeisend karakter

• –

  Complexiteit (aantal aspecten mee te nemen in de toetsing)

• –

  Schaalgrootte

• –

  Aard van de afwijking

• –

  Ruimtelijk relevant beleidskader

• –

  Benodigde flexibiliteit

• –

  Strijdigheid met (rijks, provinciale dan wel gemeentelijke) verordeningen.

De Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob) geeft gemeenten de mogelijkheid de achtergrond van een bedrijf of persoon te laten onderzoeken. Als er ernstig gevaar dreigt dat de vergunning of subsidie wordt misbruikt kan de gemeente de aanvraag weigeren of de afgegeven vergunning of subsidie intrekken. Op grond van de Beleidslijn Bibob Noardeast-Fryslân en Dantumadiel vindt een eigen onderzoek in beginsel plaats bij:

• –

  Elke aanvraag voor een drank-en horecavergunning, speelautomatenvergunning, exploitatievergunning seksinrichting en sekswinkel en speelautomatenhal.

• –

  Elke aanvraag om een omgevingsvergunning bouwen, die valt binnen de kaders:

  • o

    Horeca

  • o

    Kamerverhuur

  • o

    Bouwkundige splitsingen van woningen

• –

  Elke aanvraag om een omgevingsvergunning milieu.

• –

  Een aanvraag om een evenementenvergunning als daar aanleiding voor bestaat. Het besluit daartoe zal gebaseerd zijn op:

  • o

    een aanvraag voor een vergunning voor het organiseren van een nieuw commercieel evenement en/of een vechtsportevenement;

  • o

    eigen ambtelijke informatie en/of;

  • o

    informatie verkregen van het Bureau BIBOB en/of;

  • o

    informatie verkregen van één of meerdere partners binnen het samenwerkingsverband RIEC indien er aanleiding is te vermoeden dat de beschikking zal worden gebruikt als bedoeld in artikel 3 van de Wet BIbob;

  • o

    informatie verkregen vanuit het OM conform art. 26 van de Wet Bibob (OM-tip).

Door diverse oorzaken verliezen afgegeven omgevingsvergunningen milieu hun actualiteit. Voorbeelden zijn jurisprudentie en wijzigingen in wet- en regelgeving, wijzigingen in de best beschikbare technieken die een bedrijf kan toepassen op basis van Europese wijzigingen in Nederlandse BBT-informatiedocumenten en standaard voorschriftenpakket (via Landelijke redactie standaardteksten omgevingsvergunning, LRSO). Het periodiek actualiseren van de vergunningen en maatwerkvoorschriften, voor bedrijven die vallen onder het Activiteitenbesluit en het Bouwbesluit (brandveilig gebruik), is daarom een belangrijk aandachtspunt.

Voor milieuvergunningen hebben wij geen specifieke actualisatiestrategie. Bij (het vooroverleg voor) aanvragen om een veranderingsvergunning wordt de wenselijkheid en/of noodzaak van actualiseren wel meegenomen. Ook bij wijzigingen van wettelijke eisen wordt door de FUMO beoordeeld of actualisatie van omgevingsvergunningen nodig is.

Calamiteiten (binnen de gemeente of elders) kunnen aanleiding zijn om bestaande vergunningen, inrichtingen of gebouwen te controleren op de onderdelen die kwetsbaar zijn gebleken, denk hierbij aan de breedplaatvloeren in 2018 en het gebruik van roestvaststaal in zwembaden in 2017. Zo nodig verschuiven de risico’s en prioriteiten om een actualisatie toets te kunnen doen. Eventuele adviezen in circulaires of brieven van de Rijksoverheid worden opgevolgd.

Preventieve handhaving is een breed begrip. Er valt alles onder dat bijdraagt aan het voorkomen van overtredingen. Een voorwaarde voor het goed kunnen werken van dit instrument is dat wet- en regelgeving dusdanig is opgesteld dat deze handhaafbaar is. Om handhaafbaar te zijn, moeten regels helder en duidelijk zijn. Deze regels moeten bovendien op acceptatie kunnen rekenen. Als de regels bekend en begrijpelijk zijn, ze handhaafbaar zijn en als er draagvlak bestaat voor deze regels zal dit leiden tot een betere naleving. Om die reden is goede communicatie over wet- en regelgeving een belangrijk instrument. In het algemeen geldt dat bij een geringe acceptatie de handhavingsinspanning meer inzet (tijd en middelen) kost.

Communicatie

Waar mogelijk wordt communicatie op verschillende manieren ingezet binnen de gemeentelijke organisaties. Actieve communicatie draagt bij aan een leefbare en veilige leefomgeving. Actieve communicatie kan een positief effect hebben op het veiligheidsgevoel van inwoners en kan ook bijdragen aan begrip. Zo wordt er door middel van het organiseren van voorlichtingsavonden informatie verstrekt over nieuwe regelgeving, bijvoorbeeld over de komst van de Omgevingswet. Dit draagt bij aan de bekendheid van geldende regelgeving. Preventie moet ertoe leiden dat irritaties waaraan argumenten kunnen worden ontleend om niet norm-conform te handelen weggenomen worden, dat het gewenste maatschappelijke gedrag bevestigd wordt en de redenen voor slecht naleefgedrag worden weggenomen.

De middelen die ingezet worden ten aanzien van dit instrument hangen af van de over te brengen boodschap. Waar mogelijk worden voorlichting en communicatie ingezet als middel van preventieve handhaving om naleving te bevorderen. Bij nieuwe wet- en regelgeving worden inwoners en bedrijven geïnformeerd. Dit kan zowel collectieve voorlichting zijn als individueel met inwoners en/of bedrijven of met afgebakende doelgroepen.

Communicatie wordt dus op verschillende manieren ingezet door Noardeast-Fryslân en Dantumadiel. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• –

  gebruik maken van de gemeentelijke website voor actuele informatie over diverse wet- en regelgeving;

• –

  vergunningverleners informeren aanvragers over wet- en regelgeving en over de achtergronden daarvan. Ook maken zij duidelijk waarom bepaalde voorwaarden gesteld worden. Bij gecompliceerde aanvragen heeft het de voorkeur om vooroverleg of een intakegesprek te houden;

• –

  tijdens toezichtcontroles wordt eveneens ingegaan op de achtergronden van wet- en regelgeving;

• –

  in samenwerking met collega’s van de afdeling communicatie worden zo nodig brochures en folders opgesteld en worden voorlichtingsbijeenkomsten voorbereid en gegeven;

• –

  beleid op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving wordt openbaar gemaakt, net als het jaarlijkse uitvoeringsprogramma en het jaarverslag;

Met de afdeling communicatie zal actief overlegd worden over de inzet van dit instrument in de nalevingsstrategie.

In de toezichtstrategie worden de verschillende vormen van toezicht onderscheiden en wat daarbij de basiswerkwijze is. Niet voor elke situatie kan het toezicht hetzelfde zijn. De soort controle moet afgestemd zijn op de situatie. Indien gecontroleerd moet worden in hoeverre een vergunninghouder zich houdt aan het verbod om aan minderjarigen alcohol te schenken is het zinloos om dit tevoren aan te kondigen en/of dat de toezichthouder zich bekend maakt bij binnenkomst. Bij de meeste milieucontroles daarentegen is het juist wel zinvol om tevoren aangekondigd te zijn, zodat met de juiste persoon gesproken kan worden. Bij dit soort controles is juist ook sprake van een grote mate van voorlichting.

Grofweg kan er een onderscheid gemaakt worden in actief toezicht en passief toezicht. Actief toezicht vindt planmatig plaats en kan onderverdeeld worden in routinematig toezicht, projectmatig toezicht en ook toezicht op tijdelijke activiteiten. Dit zijn de controles bouwtoezicht bij te realiseren bouwwerken en –werkzaamheden en bij evenementen. Routinematige controles vinden plaats bij doorlopende activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn controles in het kader van milieutoezicht bij bedrijven en DHW-controles. De frequentie en intensiteit waarop deze controles uitgevoerd worden is afhankelijk van de prioriteitenanalyse van het betreffende onderwerp. Projectmatig toezicht richt zich op een specifiek thema, branche of gebied en vraagt om een projectmatige aanpak. In het uitvoeringsprogramma wordt aangegeven op welke wijze het toezicht op bepaalde taken/activiteiten zal worden uitgevoerd.

Passief toezicht wordt ook wel ad hoc toezicht genoemd en dit vindt plaats naar aanleiding van klachten, meldingen, calamiteiten en handhavingsverzoeken. Klachten en meldingen van inwoners en bedrijven vormen een waardevolle aanvulling op het actieve toezicht. Immers, het is onmogelijk dat de toezichthouders altijd alles zelf constateren. Klachten en meldingen worden zo snel mogelijk na binnenkomst opgepakt: er wordt contact opgenomen met de indiener van klacht en/of melding, waarna de zaak inhoudelijk onderzocht wordt. Zo nodig wordt er handhavend opgetreden en de indiener wordt van de resultaten op de hoogte gesteld. Voor spoedeisende klachten en meldingen zijn de gemeenten ook buiten kantoortijden 24 uur per dag bereikbaar (zie paragraaf 2.3).

Indien toezicht niet leidt tot beëindiging van de overtreding zijn gemeenten in beginsel verplicht om hiertegen op te treden. Professionele handhaving kenmerkt zich onder andere door een consequente uitvoering. Handhaving kan zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk. Voor het laatste zijn de mogelijkheden beperkt: naast de politie kunnen alleen de Boa’s strafrechtelijk optreden. Als zij dat doen, handelen zij echter niet in naam van het college van B&W maar doen zij dat namens het Openbaar Ministerie. Strafrechtelijk optreden zal, als het om andere werkvelden gaat dan de APV en de Wegenverkeerswet, veelal in samenwerking met externe partners als de politie moeten plaatsvinden. Onder handhaving zoals dat bedoeld is in dit beleidsplan wordt de bestuursrechtelijke handhaving verstaan: het afdwingen van normconform gedrag door de inzet van juridische/bestuursrechtelijke maatregelen zoals het opleggen van een last onder dwangsom, bestuursdwang, het intrekken van de vergunning, de bestuurlijke boete en de bestuurlijke strafbeschikking. Handhaving is een bevoegdheid. Dit betekent dat het college, of in sommige gevallen de burgemeester, ook kan afzien van handhaving. Vanwege capaciteitsgebrek moeten er keuzes gemaakt worden met betrekking tot de zaken die men wel en niet oppakt. In deze paragraaf worden de kaders geschetst op basis waarvan keuzes gemaakt kunnen worden.

In 2014 is de definitieve versie van de Landelijke Handhavingstrategie (LHS) vastgesteld. Deze strategie is opgesteld door IPO en het OM, in samenwerking met de VNG, de UvW, het ministerie van I&M, de Inspectie Leefomgeving en Transport, ISZW, politie en de vereniging van omgevingsdiensten. De LHS komt voort uit de wens van alle betrokken instanties om de organisatie en uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving te verbeteren en om een gelijk speelveld te creëren voor natuurlijke personen en rechtspersonen voor wie bepaalde voorschriften gelden. Een ander doel van de LHS is dat de samenleving ervan uit mag gaan dat handhavers zo optreden dat het rechtsgevoel wordt gerespecteerd en de leefomgeving veilig, schoon en gezond blijft. De LHS geeft hier inhoud aan door een kader te scheppen voor het passend interveniëren bij iedere bevinding. Een korte samenvatting van de LHS is weergegeven in bijlage C.

Afhankelijk van de situatie kan op basis van de LHS weloverwogen gekozen worden welk instrument ingezet wordt. Om de strategie van sanctie-instrumenten te bepalen wordt in de LHS enerzijds naar het gedrag van de overtreder gekeken en anderzijds naar de ernst van de overtreding. Bewust gemaakte overtredingen met ernstige gevolgen worden zwaarder aangepakt, bijvoorbeeld met een mix van bestuursrechtelijke en strafrechtelijke middelen. Bij de inzet van strafrechtelijke middelen is nauwe samenwerking met politie en Openbaar Ministerie vereist.

Noardeast-Fryslân en Dantumadiel onderschrijven de LHS en geven hier op onderstaande wijze invulling aan. Het volgende stappenplan wordt gevolgd:

• 1.

  Na constatering van de overtreding ontvangt betrokkene een waarschuwingsbrief waarin deze geïnformeerd wordt over de geconstateerde overtreding. Betrokkene krijgt de gelegenheid om binnen een bepaalde termijn de overtreding ongedaan te maken. Ook wordt aangekondigd dat als bij hercontrole blijkt dat de overtreding niet ongedaan is gemaakt, er bestuursrechtelijke maatregelen kunnen worden getroffen.

• 2.

  Indien bij hercontrole blijkt dat de overtreding niet of niet geheel ongedaan is gemaakt, ontvangt de betrokkene een voornemen tot het opleggen van een bestuursrechtelijk maatregel. Dat is meestal een last onder dwangsom. Betrokkene krijgt de mogelijkheid om ten aanzien van dit voornemen binnen een gestelde termijn een zienswijze in te dienen.

• 3.

  Indien na beoordeling van de zienswijze niet wordt afgezien van handhaving, en de overtreding voortduurt, wordt het besluit genomen tot het opleggen van een bestuursrechtelijke maatregel.

Dit stappenplan is het uitgangspunt bij reguliere situaties. Er zijn echter situaties waarbij hiervan kan worden afgeweken:

• –

  Gevaar: bij acuut gevaar voor personen en/of de omgeving, is direct optreden noodzakelijk;

• –

  Onherstelbare schade: indien onherstelbare schade plaatsvindt of dreigt plaats te vinden zal direct dan wel versneld optreden de meest aangewezen werkwijze zijn;

• –

  Ernstige hinder: in deze situatie wordt stap 1 overgeslagen om de overtreding snel ongedaan te laten maken;

• –

  Herhaling van (vergelijkbare) overtredingen: indien optreden tegen een eerdere overtreding geen effect heeft gehad, kan bij herhaling van de overtreding gekozen worden voor een versnelde/direct aanpak. Het informeren van de betrokkene (stap 1) is in deze gevallen weinig zinvol omdat de eerdere waarschuwing niet tot het gewenste gedrag heeft geleid.

• –

  Handhavingsverzoek: indien optreden tegen een overtreding voortvloeit uit een verzoek tot handhaving dat is ingediend door een belanghebbende, dan wordt gekozen voor een versnelde aanpak. Mocht er daarnaast nog sprake zijn van een van bovenstaande situaties, dan kan ook gekozen worden voor de direct aanpak.

In een schema ziet dit er als volgt uit:

Voor het bepalen van de hoogte van dwangsommen en de lengte van de begunstigingstermijn zullen wij een leidraad in de vorm van een beleidsregel opstellen.

Voor een aantal beleidsvelden wordt een ander kader gevolgd. In het kader van de Drank- en Horecawet is een sanctiebeleid drank- en horeca vastgesteld. In 2020 zal dat sanctiebeleid, in het kader van de harmonisatie, opnieuw vastgesteld worden. Bij overtredingen zijn bestuurlijke boetes aan de orde die rechtstreeks voortvloeien uit het landelijke Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet. Ook voor de Kinderopvang geldt een andere strategie. Deze regels geven duidelijkheid over de wijze van handhaving aan ouders en houders van kindercentra, gastouderbureaus, voorzieningen voor gastouderopvang en peuterspeelzalen, nadat een inspectierapport van de GGD is ontvangen. Indien blijkt dat de kwaliteitseisen niet worden nageleefd, kan een handhavingstraject worden gestart waarvoor de gemeente een aantal handhavingsinstrumenten beschikbaar heeft. Deze kunnen bestaan uit het geven van een aanwijzing, een last onder dwangsom, een bestuurlijke boete, een exploitatieverbod of uitschrijving uit het LRKP. Ook deze strategie zal in 2020 opnieuw worden vastgesteld.

Volgens inmiddels vaste jurisprudentie heeft een bevoegd gezag in principe de beginselplicht om te handhaven in het geval van overtredingen van wet- en regelgeving. Gedogen is het niet optreden tegen overtredingen door een orgaan dat tot zodanig optreden juridische gezien bevoegd is. Er wordt in dat geval bewust afgezien van het sanctioneren van overtredingen. Het uitgangspunt in Noardeast-Fryslân en Dantumadiel is dat er altijd handhavend opgetreden wordt. Echter, er kunnen altijd bijzondere situaties voorkomen. De praktijk is weerbarstig en zit vaak vol met onverwachte verrassingen. Er zijn situaties denkbaar waarbij een uitzondering verantwoord is en het inzetten van een handhavingstraject niet in alle redelijkheid kan plaatsvinden. Er zijn dan twee mogelijkheden, namelijk gedogen of afzien van handhaving.

• –

  Afzien van handhaving volgt als uit de belangenafweging is gebleken dat handhaven zo onevenredig zwaar de belangen van de overtreder schaadt in verhouding tot het te beschermen belang, dat je niet meer mag handhaven. Indien wordt afgezien van handhaving wordt dit kenbaar gemaakt aan de overtreder middels een vrijwaringsbrief, die tevens in het (digitale) dossier wordt opgeslagen.

• –

  Gedogen is aan de orde als ook het te beschermen belang zwaar weegt en er uiteindelijk wel handhavend mag en moet worden opgetreden. Hieronder kan ook het voorkomen van precedentwerking vallen. In dat geval wordt (tijdelijk) bewust afgezien van handhavend optreden en wordt het gedogen schriftelijk vastgelegd in een gedoogbeschikking.

Noardeast-Fryslân en Dantumadiel onderschrijven het in 1996 door de Minister van het toenmalige ministerie van VROM en het ministerie van V&W vastgestelde beleidskader “ Grenzen aan gedogen” (TK 1996-1997, 25 085, nr. 2). Daar waar ruimte is voor een afweging wordt dit kader gevolgd. Volgens deze nota is grote terughoudendheid geboden bij gedogen en is dit slechts in uitzonderlijke gevallen aanvaardbaar.

Het is onmogelijk om op een zinvolle manier allerlei specifieke en concrete situaties te gaan omschrijven waarop het gedoogbeleid van toepassing kan zijn. Het is veel meer van belang om vast te leggen langs welke lijn, op een met rechtswaarborgen omklede wijze, naar het oordeel van het bestuur in sommige situaties gedogen kan plaatsvinden.

Uitgangspunt voor gedogen is het uitzonderlijke karakter en is alleen mogelijk als wordt voldaan aan een of (liefst) meerdere van de volgende voorwaarden:

• 1.

  De te gedogen activiteit is verantwoord uit het oogpunt van bescherming van de fysieke leefomgeving;

• 2.

  Er bestaat concreet zicht op legalisatie van de te gedogen activiteit;

• 3.

  Indien vooruitlopend op besluitvorming rond vergunningverlening wordt gedoogd, is een ontvankelijke vergunningaanvraag ingediend;

• 4.

  Er dient sprake te zijn van bijzondere omstandigheden die gedogen in het concrete geval rechtvaardigen.

Samenwerking kan de vorm hebben van een netwerk. Dit netwerk kan informeel of licht georganiseerd zijn, of juist een formeel karakter hebben. Bij de lichte vorm is er geen sprake van afhankelijkheid en staat kennis delen en ontwikkelen voorop. Voor de tweede, zware vorm, is de essentie dat taken op een vergelijkbare wijze worden uitgevoerd en de werkzaamheden (beter) uitwisselbaar worden en kennis gezamenlijk kan worden ontwikkeld. Op deze manier is er meer robuustheid in de uitvoering, omdat er vanuit een groter verband wordt gewerkt. De zware vorm van netwerk samenwerking helpt de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel om te voldoen aan de kwaliteitscriteria, in de zin van de kritieke massa (vakmanschap), die voortkomen uit de Wet VTH en vastgelegd zijn in de Verordening kwaliteit VTH.

De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel werken samen in de volgende netwerken:

• –

  Fries VTH overleg.

• –

  FUMO

• –

  Veiligheidsregio Fryslân (VRF)

  • o

    Afdeling crisisbeheersing.

• –

  Hûs en hiem

De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel staan open voor verdere samenwerking in netwerk verbanden.

De gemeenten hebben verschillende ketenpartners. Ketenpartners sluiten voor wat betreft taken en verantwoordelijkheden op elkaar aan en zijn daarop aanspreekbaar.

De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel hebben de volgende ketenpartners:

• –

  Veiligheidsregio Fryslân (VRF)

  • o

    Brandweer Fryslân

  • o

    GGD-Fryslân

• –

  Politie en Openbaar Ministerie

• –

  Wetterskip Fryslân

• –

  Provincie Fryslân

• –

  Rijkswaterstaat

• –

  Natuurbeschermingsorganisaties

Cross Compliance houdt in dat agrariërs aan bestaande Europese richtlijnen moeten voldoen om subsidie te ontvangen. Voorbeelden van Europese richtlijnen zijn: De Vogel- en Habitatrichtlijn en de Grondwaterrichtlijn. De subsidieverlening is een vorm van inkomensondersteuning. Veel agrariërs in Nederland ontvangen inkomensondersteuning op grond van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Zo zorgt het GLB ervoor dat agrariërs duurzaam voedsel van hoge kwaliteit kunnen produceren. In ruil voor deze inkomensondersteuning moeten agrariërs voldoen aan belangrijke normen op het gebied van diergezondheid, dierenwelzijn en milieu die voortvloeien uit Europese verordeningen en richtlijnen (cross compliance normen). Om te controleren of agrarische bedrijven die subsidie ontvangen ook daadwerkelijk aan de normen voldoen moet toezicht worden gehouden. Bij het niet voldoen is het mogelijke gevolg dat agrariërs minder subsidie ontvangen en/of ontvangen subsidie terug moeten betalen.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voert de Cross Compliance controles uit. De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel hebben echter samen met het Wetterskip Fryslân en de Provinsje Fryslân als gespecialiseerde controle-instanties een aandeel binnen de uitvoering van die controles. De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel zijn namelijk bevoegd gezag op verschillende cross compliance normen. Elke instantie controleert uitsluitend de normen waarvoor zij verantwoordelijk is. Zo controleren de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel op:

• –

  Lozen vloeistoffen;

  • o

    Artikel 2.2, eerste lid en tweede lid van het Activiteitenbesluit voor zover dit het lozen van afvalwater en andere stoffen in of op de bodem betreft.

• –

  Kwaliteit mest- en kuilvoeropslag

  • o

    Artikel 2.1 Wabo of/in samenhang met de artikelen 3.48 en/of 3.52 van het Activiteitenbesluit in samenhang met de artikelen 3.65, 3.68 of 3.69 Activiteitenregeling milieubeheer.

Indien tijdens een controle blijkt dat deze cross compliance normen niet worden nageleefd, dan dienen wij dit door te melden aan de NVWA. De niet-naleving van de normen kan van invloed zijn op de uitbetalingen van inkomenssteun.

De in dit beleidsplan geformuleerde strategische doelen, prioriteiten en operationele doelen vormen het kader van de programmering van de VTH-taken van Noardeast-Fryslân en Dantumadiel. De programmering is uitgewerkt in het jaarlijkse op te stellen uitvoeringsprogramma VTH, dat bestuurlijk wordt vastgesteld. In het uitvoeringsprogramma wordt aangegeven welke activiteiten in het betreffende uitvoeringsjaar worden uitgevoerd. De FUMO stelt in samenwerking met de afdeling FTH ieder jaar een uitvoeringsprogramma op voor de milieutaken die zij namens Noardeast-Fryslân en Dantumadiel uitvoert.

Aan de hand van de doelen en budgetten uit de programmabegroting, de omgevingsanalyse, de prioriteitenstelling en het naleefgedrag wordt het jaarlijkse uitvoeringsprogramma VTH opgesteld. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangegeven wat de verwachtte productie is in termen van aantal te verlenen vergunningen, ontheffingen en meldingen, uit te voeren controles en binnengekomen en afgehandelde meldingen en klachten. In het uitvoeringsprogramma wordt ook rekening gehouden met de organisatorische en financiële mogelijkheden en de bestuurlijke ambitie.

In het uitvoeringsprogramma VTH worden de volgende elementen opgenomen:

• –

  Een inschatting van het soort en aantal vergunningen, ontheffingen en meldingen;

• –

  De voorgenomen uit te voeren toezichts- en handhavingsactiviteiten voor dat jaar;

• –

  De te realiseren productie in termen van controlebezoeken en handhavingsacties;

• –

  De relatie met de gestelde ambities, doelen en prioriteiten in dit beleidsplan.

Het bovenstaande geldt voor alle werkvelden VTH zoals die in dit beleidsplan zijn besproken.

Om te kunnen beoordelen of de beleidsdoelstellingen en de geplande werkzaamheden uit het uitvoeringsprogramma gehaald en uitgevoerd zijn, is het belangrijk dat de activiteiten geregistreerd worden. Monitoring is het stelselmatig en systematisch verzamelen, bewerken en verstrekken van gegevens om na te gaan of en in hoeverre het gevoerde beleid slaagt en of de gestelde doel- en taakstellingen behaald zijn of gaan worden. Om verantwoording te kunnen afleggen over de inspanningen en resultaten zijn verschillende gegevens nodig. Deze gegevens moeten periodiek opvraagbaar zijn voor zowel managementdoeleinden (voortgang van de uitvoering) als voor periodieke verantwoording naar de colleges en de gemeenteraden.

De monitoring van de kwaliteit en resultaten van VTH activiteiten is tenminste gericht op de volgende gegevens:

• –

  aantal besluiten op basis van ingediende aanvragen;

• –

  aantal afgehandelde meldingen onder verdeeld in relevante categorieën;

• –

  aantal besluiten onderverdeeld naar relevante categorieën;

• –

  aantal ingediende bezwaren/ beroep door initiatiefnemers en percentage gehonoreerd;

• –

  tijdigheid van de geleverde producten;

• –

  mate waarin toezicht,- en sanctiestrategie is toegepast;

• –

  realisatie bezoekfrequenties;

• –

  geconstateerde overtredingen;

• –

  tijdigheid van de (her)controle;

• –

  evaluatie van de handhavingsresultaten uitmondend in verbeteringen ten aanzien van de beleidscyclus.

Bij de registratie van werkzaamheden wordt van verschillende systemen gebruik gemaakt. Allereerst is er het brede zaaksysteem PlanPlus dat gebruikt wordt. Als het gaat om activiteiten op Wabo-gebied (omgevingsvergunningen activiteit bouwen, slopen, kappen, in- en uitrit, etc.) wordt gebruik gemaakt van GISVG. Zowel de vergunningverleners als de toezichthouders registreren hierin. De vergunningprocedure wordt hierin in zijn geheel doorlopen, compleet met alle documenten.

Vergunningen en ontheffingen in het kader van de APV (evenementen en andere vergunningen) worden eveneens geregistreerd in GISVG. Voor de monitoring van gegevens voor toezicht en handhaving wordt tevens gebruik gemaakt van registratielijsten in Excel.

De gegevens rond kinderopvang worden geregistreerd in een landelijk systeem, dat geraadpleegd wordt door de gemeenten. De GGD rapporteert haar bevindingen in het kader van toezicht aan de gemeenten. Dit resulteert in een separaat jaarverslag, dat toegevoegd zal worden aan het jaarverslag VTH.

De Boa’s verwerken de gegevens van de uitgeschreven strafbeschikkingen in de transactiemodule van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Het CJIB verstrekt jaarlijks een overzicht van de strafbeschikkingen en processen verbaal die door de gemeentelijke Boa’s zijn uitgevaardigd. Daarnaast registreren de Boa’s hun werkzaamheden en bevindingen in het Boa registratiesysteem (BRS), waaruit jaarlijks een rapportage wordt samengesteld.

De FUMO stelt tenslotte ieder jaar een jaarverslag op dat gebaseerd is op het uitvoeringsprogramma. Dit jaarverslag wordt ter vaststelling naar het college gestuurd en wordt vervolgens, samen met het jaarverslag VTH, ter kennisname voorgelegd aan de gemeenteraad.

Met een goede verantwoording over de uitvoering van de activiteiten kan zowel de effectiviteit als de efficiëntie van de uitgevoerde taken worden beoordeeld en kan zo nodig tijdig worden bijgestuurd. Jaarlijks wordt door het college verantwoording afgelegd over de uitvoering van de VTH-taken en het behalen van de doelstellingen. Deze verantwoording vindt plaats door het vaststellen van het jaarverslag VTH. In dit verslag wordt gerapporteerd over de in het uitvoeringsprogramma geplande en werkelijk uitgevoerde activiteiten. Ook wordt in dit verslag het in deze opgenomen beleid geëvalueerd, waarbij met name beoordeeld wordt in hoeverre de uitgevoerde activiteiten hebben bijgedragen aan het realiseren van de doelstellingen. Hiermee wordt de beleidscyclus van de BIG8 gesloten. Het jaarverslag VTH wordt ter kennisname aangeboden aan de gemeenteraad. Dit is in lijn met de structuur van de horizontale verantwoording die door de rijksoverheid wordt nagestreefd. Daarnaast wordt het jaarverslag aan de interne en externe partners ter kennisname aangeboden. Het jaarverslag wordt tenslotte ook nog doorgestuurd naar de provincie Fryslân in het kader van het IBT.

De vertegenwoordiger in het Centraal Management Team is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en in stand houden van het kwaliteitssysteem en het rapporteren over de werking. Deze verantwoordelijkheid betreft alleen het proces en niet de inhoud. De afdelingsmanager van afdeling FTH is de vertegenwoordiger. De feitelijke uitvoering is overgedragen naar de teamleiders van team Fergunningferliening en team Tafersjoch en Handhavenjen. De resultaten van de kwaliteitsborging worden jaarlijks door de teamleiders gerapporteerd aan de CMT-vertegenwoordiger.

De afdeling kent per team een kwaliteitsmedewerker. Die controleert steekproefsgewijs de inhoudelijke kwaliteit van de uitgaande brieven en de kwaliteit van uitvoering.

In het kader van de harmonisatie is er een organisatiebreed project harmonisatie werkprocessen opgestart. De afdeling FTH beschrijft in dit project ook haar werkprocessen. In het project harmonisatie is gekozen om op uniforme wijze (middels Engage) de werkprocessen te modelleren. Na het project wordt het beheer van de werkprocessen ondergebracht bij afdeling Bedriuwsfiering. De werkprocessen worden door de directie vastgesteld en zullen daarna als bijlage in de protocollenboeken worden ondergebracht.

Voor het managen van verbeterpunten van de procesbeschrijvingen hanteren we de PDCA-cyclus:

• –

  Plan

Het plan voor het managen van verbeterpunten wordt op twee manieren gevuld. Op de eerste plaats middels vaste meetmomenten. Jaarlijks worden in de werkoverleggen de werkprocessen geagendeerd en wordt er gezamenlijk beoordeeld of er verbeterpunten zijn. De tweede manier is met variabele meetmomenten. Deze momenten worden bepaald door gewijzigde wetgeving, andere doelen en andere incidentele aanleidingen die maken dat het werkproces op dat moment aangepast moet worden. De aan te passen werkprocessen worden in samenspraak met afdeling Bedriuwsfiering In de Teamjaarplannen opgenomen.

• –

  Do

De verbeterpunten maken dat het werkproces opnieuw gemodelleerd moet worden. Hiervoor maken we een afspraak met de afdelingsconsulent van de afdeling Bedriuwsfiering. Het proces wordt opnieuw gemodelleerd en wordt opnieuw vastgesteld.

• –

  Check

De kwaliteitsmedewerker binnen afdeling FTH controleert jaarlijks of het verbeteren van de werkprocessen op de agenda’s heeft gestaan en of de werkprocessen hier op zijn aangepast.

• –

  Act

De uitkomst van de check wordt in de jaarlijkse rapportage vastgelegd. De uitkomst kan positief of negatief zijn. Bij een negatieve uitkomst geven de teamleiders aan op welke wijze de verbetermechanismen het jaar daarop zullen worden uitgevoerd.

Interne audits op procedures en producten worden minimaal jaarlijks op verschillende manieren uitgevoerd. Binnen de afdeling FTH worden de procedures en producten steekproefsgewijs gecontroleerd. Daarnaast zijn er concerncontrollers die voor de hele organisatie procedures en producten controleren. Tenslotte zijn er accountants die de rechtmatigheid van onder anderen de leges controleren.

Voor de voorbereiding en uitvoering van VTH-taken wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van protocollen en werkinstructies. De werkprocessen vormen de basis voor een nadere uitwerking van processtappen in protocollen en werkinstructies. Voor de afdeling FTH worden deze opgenomen in drie verschillende handboeken, te weten:

• –

  Handboek Fergunningferliening

• –

  Handboek Tafersjoch

• –

  Handboek Hanthavenjen

In de kostenonderbouwing leges zijn alle kosten (behandelen van aanvragen) en baten (leges) opgenomen, waarbij het percentage kostendekkendheid verschilt per vergunningprocedure.

Voor aanvragen om omgevingsvergunning voor milieuactiviteiten mogen wettelijk geen leges in rekening worden gebracht. Deze activiteiten zijn dus niet opgenomen in de kostenonderbouwing leges. Hiervoor ontvangt de gemeente structureel een bijdrage vanuit het gemeentefonds. De gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel hebben een groot deel van de milieutaken ondergebracht bij de FUMO. Bezwaar en beroep vallen niet meer onder de behandeling van een aanvraag om omgevingsvergunning en moeten volgens de wet vanuit algemene middelen worden gefinancierd.

Al maakt legesbeleid geen onderdeel uit van het beleidsplan, er worden wel inspanningen verricht die voortvloeien uit het VTH-taken. De gemeenten mogen leges heffen voor de behandeling van vergunningaanvragen waarin sprake is van legesplichtige activiteiten zoals bouwen- en slopen, aanpassen van monumenten en activiteiten die ook onder de APV legesplichtig zijn. De hoogte van de leges en de berekening ervan is geregeld in de Legesverordening van de gemeenten. Deze wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld bij de behandeling van de gemeentebegroting.

Als legesberekening voor de bouwactiviteiten nemen de gemeenten de door de aanvrager opgegeven bouwsom als maatstaf. Alleen bij vermoedens van significante benadeling van de gemeente door onrealistisch laag opgegeven bouwkosten, zal aan de hand van de KengetallenKompas van Bouwkostenkompas zelf een berekening van de bouwsom worden gemaakt. De aanvrager wordt in de gelegenheid gesteld om een onderbouwde opgave van de geraamde bouwkosten in te dienen. Indien niet of niet tijdig wordt gereageerd op dit verzoek, worden de leges berekend op grond van de bouwkosten conform de bovengenoemde berekening. Onder een significante benadeling van de gemeente wordt verstaan een verschil tussen de schatting van de aanvrager en die van de gemeente van minimaal 10% van de totale opgegeven bouwkosten.

Hieronder volgt een overzicht op hoofdlijnen van de kosten en baten zoals opgenomen in de begroting van 2020.

Gemeente Dantumadiel

Gemeente Noardeast-Fryslân

De gemeenten dragen zorg voor afstemming tussen de doelen en geprioriteerde werkzaamheden enerzijds en inzet van de personele en financiële middelen anderzijds. Om de VTH-taken uit te kunnen voeren zetten we middelen is zoals personeel en financiën. We borgen deze personele en financiële middelen door dit vast te leggen in de begroting. Hieronder volgt een overzicht van de middelen van de afdeling FTH die geborgd zijn in de begrotingen van 2020 Noardeast-Fryslân en Dantumadiel. Opmerking verdient dat afdeling KKS ook een aantal VTH-taken uitvoert (zie paragraaf 3.2). De formatie en het budget voor KKS is niet meegenomen in onderstaand overzicht.