Gedoogbeschikking “tijdelijke noodopvang Oekraïense vluchtelingen op de Del”

Aanleiding

Sinds de uitbraak van de oorlog in Oekraïne eind februari 2022 vluchten Oekraïense inwoners de grens over, onder andere naar Nederland. Gemeenten zijn aan zet om tijdelijke opvanglocaties te organiseren. De Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) dient opvangplekken voor 3.501 Oekraïense vluchtelingen te realiseren. Momenteel zijn er ca. 2.401 opvangplaatsen gerealiseerd (stand 30-01-2023).

De gemeente Rozendaal levert op dit moment als enige gemeente in het land geen bijdrage aan de opvang van Oekraïense vluchtelingen, terwijl er volgens de regionale verdeelsleutel 47 opgevangen moeten worden.

Tijdelijke noodopvang

Om aan deze taakstelling te voldoen is de locatie gelegen aan De Del in Rozendaal, kadastraal bekend gemeente Rozendaal, sectie C nr. 2170, in overleg met de VGGM, geschikt bevonden voor tijdelijke noodopvang van Oekraïense vluchtelingen.

Inzet is om uiterlijk 1 april 2023 op deze locatie 55 opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen te hebben gerealiseerd.

Hiermee voldoet de gemeente aan de maatschappelijke opgave voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen, conform verdeling VGGM, te realiseren tot 1 oktober 2024.

Planologisch kader

Voor de opvanglocatie geldt op grond van het ter plaatse geldende bestemmingsplan “Rozendaal 2019” (vastgesteld 26-05-2020) de bestemming “Tuinen” en de dubbelbestemming Waarde – Archeologie 3. De bouw en het gebruik van de opvanglocatie als tijdelijke noodopvanglocatie voor vluchtelingen is in strijd met deze bestemming. Het vigerende bestemmingsplan kent voor de tijdelijke noodopvang geen binnenplanse afwijkingsmogelijkheden.

Gelet hierop is voor de bouw en het gebruik van de opvanglocatie als tijdelijke noodopvanglocatie, voor vluchtelingen een omgevingsvergunning op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) vereist. Daarvoor dient een procedure te worden doorlopen die enige tijd in beslag zal nemen. De noodzaak voor opvanglocaties is echter hoog. Daarom is nu eerst het onderhavig gedoogbesluit door het college van burgemeester en wethouders genomen. Hiermee is het mogelijk om deze locatie snel te kunnen gebruiken. Daarna worden zo spoedig mogelijk de benodigde vergunningprocedure(s) doorlopen.

Beginselplicht tot handhaving

Het is vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat het bevoegd gezag, in dit geval het college van burgemeester en wethouders van Rozendaal, bij de overtreding van wettelijke voorschriften in beginsel verplicht is om handhavend daartegen op te treden.

Onder bijzondere omstandigheden kan worden afgezien van handhavend optreden en kan de strijdigheid met wet- en regelgeving tijdelijk worden gedoogd. Volgens relevante rechtspraak is gedogen aanvaardbaar indien:

• 1.

  het gedogen beperkt is in omvang en/of tijd.

• 2.

  het gedogen expliciet bij een besluit gebeurt.

• 3.

  sprake is van een zorgvuldige en kenbare belangenafweging.

• 4.

  duidelijke voorwaarden aan het gedogen worden gesteld.

• 5.

  regelmatig wordt bezien of de situatie zodanig is dat gedogen nog gerechtvaardigd is en of aan de voorwaarden die aan het gedogen zijn gesteld wordt voldaan.

Voorts dient het gedogen beperkt te blijven tot drie uitzonderingssituaties, te weten overmachtssituaties, overgangssituaties en situaties waarin handhavend optreden onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen.

Belangenafweging

De oorlog in Oekraïne leidt tot een plotselinge forse instroom van vluchtelingen in landen in West-Europa waaronder in Nederland. Dit is een onverwachte gebeurtenis waarmee het college geen rekening kon houden. Op voorhand is lastig te voorspellen hoe lang de instroom aanhoudt en hoe deze zich de komende periode zal gaan ontwikkelen. Ook is onzeker wat dat betekent voor het aantal Oekraïense vluchtelingen dat zich in Nederland zal melden en de gevolgen daarvan voor de gewenste opvangcapaciteit in de gemeente Rozendaal. Deze onzekerheden laten onverlet dat er op dit moment een acute en dringende behoefte is aan voldoende locaties verspreid over het land waar de Oekraïense vluchtelingen (tijdelijk) kunnen worden opgevangen.

Voor de duur van de opvang zijn diverse opties tegen elkaar afgewogen, waaronder de optie om opvang te verzorgen tot eind 2023 of tot 1 april 2024 (= 1 jaar), al dan niet met de mogelijkheid om – gegeven de situatie – al dan niet te verlengen. Een te korte periode (minder dan een jaar, bijvoorbeeld tot eind 2023) is onvoordelig op kosten en (ambtelijke) inzet en brengt snel onzekerheid bij de op te vangen vluchtelingen teweeg. Kiezen voor een periode mét een optie tot verlenging geeft niet alleen bij de vluchtelingen, maar ook in de omgeving onzekerheid. Op grond hiervan is besloten tot opvang tot 1 oktober 2024, zonder optie tot verlenging. Dit geeft helderheid, richting de mensen die worden opgevangen, richting onze andere inwoners, richting de regio, in onze eigen organisatie en de eigenaar van de locatie.

Het college van burgemeester en wethouders van Rozendaal is van mening dat sprake is van een zwaarwegend humanitair belang dat noopt tot deze tijdelijke gedoogsituatie. Dat belang weegt volgens het college in dit geval zwaarder dan het belang van handhaving van de toepasselijke regels van het ter plaatse geldende bestemmingsplan.

Besluit

Gelet op het hiervoor overwogene, waaruit blijkt dat de behoefte aan tijdelijke noodopvang dermate dringend en acuut is, besluit het college van burgemeester en wethouders van Rozendaal om te gedogen dat, in strijd met het ter plaatse geldende bestemmingplan Rozendaal 2019, de opvanglocatie, zijnde het terrein, gelegen aan De Del in Rozendaal, kadastraal bekend gemeente Rozendaal, sectie C nr. 2170, tijdelijk als noodopvanglocatie wordt gebruikt.

Voorwaarden

Aan deze gedoogbeschikking verbindt het college de hierna volgende voorwaarden:

• a)

  Deze gedoogbeschikking heeft betrekking op het terrein, gelegen aan De Del in Rozendaal, kadastraal bekend gemeente Rozendaal, sectie C nr. 2170.

• b)

  De locatie wordt gebruikt als opvanglocatie. Dat betekent dat gedurende de duur van deze gedoogbeschikking maximaal 55 vluchtelingen in steeds wisselende samenstellingen in de opvanglocatie zullen verblijven.

• c)

  Deze gedoogbeschikking geldt, gerekend vanaf de datum van bekendmaking, tot 1 oktober 2024 en vervalt na het verstrijken van deze termijn van rechtswege.

• d)

  De opvanglocatie dient ten tijde van de feitelijke ingebruikname ten behoeve van de opvang van vluchtelingen te voldoen aan alle eisen van het Bouwbesluit 2012, met name op het gebied van gezondheid, constructieve veiligheid, brandveiligheid en overige veiligheidsaspecten.

• e)

  Alle risico’s, van welke aard en in welke omvang dan ook, van het gebruik en inrichting van de opvanglocatie als tijdelijke noodopvanglocatie, liggen bij de gemeente Rozendaal. Het college van burgemeester en wethouders behoudt zich alle rechten voor om dit gedoogbesluit op enig moment, indien de omstandigheden naar zijn oordeel hierom vragen, in te trekken.

Bekendmaking en inwerkingtreding gedoogbesschikking

Op basis van artikel 3:40 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) treedt een besluit niet in werking voordat het bekend is gemaakt. Vervolgens bepaalt artikel 3:41, lid 1, Awb dat de bekendmaking van besluiten die tot een of meer belanghebbenden zijn gericht, geschiedt door toezending of uitreiking aan hen, onder wie begrepen de aanvrager.

In dit geval ligt er geen aanvraag van een partij om de tijdelijke opvang van vluchtelingen te gedogen, zodat onderhavig gedoogbesluit ambtshalve wordt genomen en in die zin kwalificeert als een gedoogbeschikking van algemene strekking. De bekendmaking van de gedoogbeschikking zal, overeenkomstig artikel 3:42 van de Awb en de artikelen 5 en 6 van de Bekendmakingswet, gebeuren door plaatsing van de gedoogbeschikking in het Gemeenteblad van de gemeente Rozendaal op www.officielebekendmakingen.nl op dinsdag 14 februari 2023.

Het voorliggende gedoogbesluit treedt aldus per direct in werking op het moment van bekendmaking.

In aanvulling hierop wordt in de eerstvolgende uitgave van de In de Roos (op vrijdag 17 februari 2023) de gedoogbeschikking ook bekend gemaakt.

Rechtsmiddelen

Op grond van een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 24 april 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:1356) kunnen tegen een gedoogbesluit geen rechtsmiddelen, zoals bezwaar, worden aangewend. Desgewenst kan een verzoek om handhaving worden ingediend bij het college van burgemeester en wethouders. Tegen het besluit dat het college daarop zal nemen staan wel rechtsmiddelen open.