| Organisatie | Son en Breugel |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Integraal Veiligheidsplan 2023 – 2026 Gemeente Son en Breugel |
| Citeertitel | |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp | Integraal Veiligheidsplan 2023 - 2026 Gemeente Son en Breugel |
Geen
Onbekend
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-02-2023 | Nieuwe regeling | 19-01-2023 | 1361830 |
Voor u ligt het Integraal Veiligheidsplan van de gemeente Son en Breugel voor de periode 2023 – 2026. Veiligheid is een basisvoorwaarde voor een fijne en leefbare gemeente. Son en Breugel is een veilige gemeente, hier werken we hard voor. Het moet echter niet alleen veilig zijn, mensen moeten zich ook veilig, welkom en vrij voelen. De veiligheid en dit gevoel creëren we samen. Het zorgen voor een veilige gemeente is een gedeelde verantwoordelijkheid van de gemeente, de samenwerkingspartners en onze inwoners.
De thema’s waar we de komende jaren met name op inzetten zijn de aanpak van georganiseerde criminaliteit, digitale veiligheid, de verbinding tussen zorg en veiligheid en veilig ondernemen. De ambities voor de komende jaren zijn vertaald naar concrete en haalbare doelen en acties. Daarin zoeken we naar een goede balans tussen preventie (voorkomen) en repressie (aanpakken). Veiligheid raakt veel andere onderwerpen en daarom is integrale samenwerking zowel intern als met externe partners onmisbaar. Samen werken we ook de komende jaren verder aan een veilig Son en Breugel waarbij overlast en criminaliteit zo veel mogelijk wordt voorkomen.
Son en Breugel wil een gemeente zijn waar inwoners, ondernemers en bezoekers veilig zijn en zich ook veilig voelen. Veiligheid is een gevoel en is subjectief. Onveiligheid is nooit helemaal uit te bannen, maar we streven ernaar dit tot een minimum te beperken. Om dit te bereiken werken we samen met diverse partners en geven we aandacht aan ontwikkelingen die erom vragen. In dit Integraal Veiligheidsplan 2023 - 2026 is uitgewerkt hoe we de komende vier jaar de veiligheid verder willen bevorderen.
Voor een goede sturing en coördinatie op het complexe veiligheidsterrein wordt er iedere vier jaar door de gemeente een Integraal Veiligheidsplan (IVP) opgesteld. Naast dat dit een wettelijke vereiste is in de Politiewet, is het nodig om in een veranderende wereld de koers elke vier jaar te herijken. Nieuwe ontwikkelingen in de samenleving vragen namelijk om nieuwe overwegingen, verschuivingen in prioriteiten en andere werkwijzen. Het IVP markeert prioriteiten, benoemt ambities en uitgangspunten, legt een basis voor lokale en bovenlokale samenwerking en biedt aanknopingspunten voor monitoring, bijsturing en verantwoording. Het IVP 2023-2026 bouwt voort op het IVP 2019 – 2022.
Het IVP helpt de gemeente om de regierol op het gebied van veiligheid op zich te nemen. Dit houdt in dat we sturen op een effectieve samenwerking met alle partners op het gebied van veiligheid. Deze rol vloeit voort uit het feit dat wettelijk is bepaald dat de burgemeester is belast met de handhaving van openbare orde. Dit IVP kan daardoor als sturingsmiddel worden beschouwd. De uitvoering van dit IVP komt tot stand in samenwerking met diverse partners, zoals o.a.: politie, Veiligheidsregio (brandweer), Openbaar Ministerie, Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC), zorginstellingen, woningcorporaties, SonenBreugelVerbindt, de WhatsAppbuurtalarm-groepen, seniorenraad, inwoners en ondernemers.
Het IVP raakt nagenoeg alle gemeentelijke beleidsterreinen. Er zijn veel belangrijke thema’s, maar die kunnen niet allemaal direct en met dezelfde intensiteit worden opgepakt. Om duidelijkheid te krijgen over de onderwerpen die in het IVP moeten worden opgenomen is allereerst input gevraagd vanuit de inwoners door middel van de Veiligheidsmonitor 2021. Dit onderzoek bevat veel informatie over de gevoelens van de inwoners met betrekking tot leefbaarheid en veiligheid. De resultaten, aangevuld met politiecijfers, trends en ontwikkelingen hebben geleid tot de Veiligheidsanalyse 2019 – 2022. Deze analyse geeft een beeld van de huidige veiligheidssituatie. Tijdens het Veiligheidsdebat op 21 juli 2022 zijn de belangrijkste prioriteiten op een interactieve wijze met de gemeenteraad besproken. Deze prioriteiten vormen het vertrekpunt voor dit IVP.
1.3 Prioriteiten op verschillende bestuurlijke niveaus
Er worden op verschillende bestuurlijke niveaus prioriteiten vastgesteld.
Prioriteiten Integraal Veiligheidsplan Son en Breugel 2023 – 2026
Het nieuwe beleid is voor een groot deel een voortzetting van het bestaande beleid. De prioriteiten staan in willekeurige volgorde en hebben dezelfde mate van belangrijkheid.
Binnen deze vier prioriteiten vallen diverse thema’s. Deze worden in hoofdstuk 3 verder besproken. Tussen een aantal thema’s zit een overlap. Er is namelijk niet altijd een scheiding te maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het thema Mensenhandel. Dit kan onder Ondermijnende Criminaliteit vallen, maar past ook goed onder het kopje Zorg en Veiligheid.
Bovenstaande prioriteiten vloeien voort uit onze eigen veiligheidssituatie waarbij we kijken naar de problematiek, de aanpak, ontwikkelingen en de toekomst. Deze thema’s behoeven extra aandacht qua inzet en capaciteit. Dit wil echter niet zeggen dat er geen oog is voor overige veiligheidsthema’s. Het terugdringen van jeugdoverlast was bijvoorbeeld voor lange tijd een prioriteit. Dit heeft ertoe geleid dat de overlast aanzienlijk is afgenomen. Ondanks dat we jeugdoverlast niet als prioriteit hebben opgenomen, heeft dit onze blijvende aandacht om dit resultaat te behouden. Prioriteiten stellen is nodig, omdat er altijd meer vraagstukken zijn dan beschikbare capaciteit. Dit dwingt ons om scherpe keuzes te maken. Veel onderwerpen maken onderdeel uit van het reguliere werkpakket. Belangrijk verschil tussen prioriteiten en de overige onderwerpen is dat de overige onderwerpen geen bijzondere doorontwikkeling of intensivering behoeven; ze hebben meer een ‘going concern’ karakter.
Prioriteiten basisteam Dommelstroom 2023 – 2026
Binnen het basisteam Dommelstroom wordt steeds intensiever samengewerkt op het gebied van integrale veiligheid. Binnen dit basisteam vallen de gemeenten Cranendonck, Geldrop-Mierlo, Heeze-Leende, Nuenen c.a., Son en Breugel en Valkenswaard. Er wordt steeds meer gebruik gemaakt van elkaars kennis en ervaring en daar waar prioriteiten gezamenlijk kunnen worden opgepakt wordt de samenwerking opgezocht. De prioriteiten voor 2023 – 2026 zijn:
De samenwerking binnen het basisteam wordt vastgelegd in hoofdstuk 5 van dit lokale veiligheidsplan. De focus ligt bij het uitvoeren van het lokale veiligheidsplan. De samenwerking zit met name in het delen van informatie en het streven naar een uniformiteit in werkafspraken. Het Driehoeksoverleg basisteam Dommelstroom (gemeenten, politie en Openbaar Ministerie) stelt het basisteamhoofdstuk vast.
Prioriteiten Regionaal Veiligheidsplan (RVP) Oost-Brabant 2023 – 2026
De prioriteiten vormen de basis voor het stellen van gezamenlijke regionale prioriteiten (ook wel strategische thema’s genoemd) van de 32 gemeenten in Oost-Brabant in samenwerking met de politie en het OM. De prioriteiten voor de periode 2023 – 2026 zijn1:
De jaren ’20 en ’21 hebben in het teken gestaan van de wereldwijde coronapandemie. Hierdoor zijn bepaalde werkzaamheden in deze periode blijven liggen. Ook de komende jaren zal het virus niet weg zijn en moeten we rekening houden met diverse scenario’s. Het is goed om voorbereid te zijn op eventuele noodzakelijke maatregelen en te kijken wat dit dan betekent voor bijvoorbeeld de handhavingscapaciteit.
Maatschappelijke ontwikkelingen (onrust en polarisatie)
De verhoudingen tussen burgers onderling lijken te verharden, evenals de houding van personen richting de overheid. Denk onder andere aan demonstraties met betrekking tot coronamaatregelen en stikstofmaatregelen. Ook online zien we deze ontwikkelingen van onrust en verharding terug. Sociale media zijn een platform dat wordt gebruikt om gelijkgezinden te zoeken en om anderen te intimideren; zij vormen tevens een omgeving waar personen in aanraking komen met des- en misinformatie. Complottheorieën en andere onjuiste informatie dragen bij aan de verharding van de discussies, online maar ook bij fysieke confrontaties. Steeds vaker is er een wantrouwen richting overheidsorganisaties, wat zich kan resulteren in polarisatie. Ook crisissituaties, zoals de toestroom van vluchtelingen, met daaraan verbindend het woningtekort, kunnen zorgen voor onrust.
Daling traditionele criminaliteit
Er is een daling te zien van de traditionele criminaliteit (o.a. woninginbraken). Er is een duidelijke stijging te zien in het aantal meldingen van cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit. De digitalisering neemt in snel tempo toe en zal zowel de criminaliteit als de veiligheidsaanpak qua vorm en inhoud doen veranderen.
Toename van personen met onbegrepen gedrag2
De afgelopen jaren zien we een sterke toename van incidenten met personen met onbegrepen gedrag. De toename wordt in de praktijk ook ervaren door de politie en de hulpverleningsinstanties. Het blijft een uitdaging om de keten met de juiste ketenpartners en juiste zorg sluitend te krijgen.
Naar verwachting gaat de Omgevingswet in per 1 juli 2023. Deze wet bundelt bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. In dit kader wordt tegelijkertijd met dit plan de Uitvoering en Handhavingsstrategie 2023-2026 (voorheen vergunningverlening toezicht en handhaving) door de raad vastgesteld. Op het gebied van toezicht en handhaving zitten hier duidelijke overlappingen in. De prioriteiten ondermijning (huisvesting arbeidsmigranten) en veilig ondernemen (industrieterrein Ekkersrijt) komen ook terug in deze strategie. Criteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaven zijn gebaseerd op (bouw)veiligheid, gevaar en risico’s.
Bij het focussen op de gestelde prioriteiten, nemen we een aantal uitgangspunten in acht. Deze punten fungeren als kaders voor de uitvoering van het beleid (prioriteiten en overige onderwerpen).
2.1. Veiligheid maken we samen
Veiligheid is een breed begrip en het bevat veel onderwerpen. De gemeente heeft een regierol op het gebied van veiligheid. Deze regierol houdt in dat we sturen op een effectieve samenwerking met alle partners op het gebied van veiligheid. Het zorgen voor een veilige gemeente is een gedeelde verantwoordelijkheid van de gemeente, ketenpartners en de inwoners. We streven ernaar de integrale samenwerking de komende vier jaar nog verder te verbeteren.
Veiligheid kent veel onderwerpen die raken aan verschillende beleidsterreinen. Denk hierbij aan onderwerpen als mensenhandel, drugsoverlast en jeugdoverlast. Het is belangrijk dat er intern korte lijnen zijn en we elkaar snel weten te vinden. We streven ernaar dit verder te professionaliseren door de teams meer bewust te maken van de materie, waardoor signalen eerder worden gedeeld.
Samenwerking met ketenpartners
De samenwerking met ketenpartners is belangrijk om de informatiepositie te versterken en om een actueler, completer en specifieker beeld te krijgen van de veiligheidssituatie. Een integrale benadering vraagt om afgestemde acties. Als we elkaars mogelijkheden kennen en benutten kunnen we gezamenlijk de beste resultaten boeken. Belangrijke ketenpartners zijn o.a.: Politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst, Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost, Zorg- en Veiligheidshuis Brabant Zuidoost, Regionaal Expertise- en Informatie Centrum (RIEC), GGD, Jongerenwerk, CMD, woningcorporaties, welzijnsorganisaties, jeugdinstellingen.
Samenwerking met inwoners (burgerparticipatie)
We stimuleren inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties om deel te nemen aan de ontwikkeling en uitvoering van het Integraal Veiligheidsplan. Inwoners hebben een belangrijke rol: zij zijn de oren en ogen op straat en kunnen daardoor snel vreemde situaties, personen en locaties signaleren.
We maken gebruik van bestaande netwerken zoals de WhatsappBuurtalarm-groepen, Son en Breugel Verbindt, de Seniorenraad en het netwerk toezicht buitengebied. We streven ernaar de bestaande netwerken te versterken, maar zijn ook altijd op zoek naar nieuwe netwerken.
2.2. We stimuleren eigen verantwoordelijkheid, veerkracht en zelfredzaamheid
We gaan uit van een gezamenlijke verantwoordelijkheid van inwoners en ondernemers om de regels in de gemeente na te leven en criminaliteit te voorkomen. Inwoners moeten bewust worden gemaakt op welke maatregelen zij zelf kunnen nemen. De gemeente en haar partners ondersteunen en stimuleren door middel van goede communicatie over de mogelijkheden. Daarbij maken we inwoners en ondernemers bewust van negatieve invloeden van buitenaf en zorgen we dat zij zich beter kunnen weren, maar ook weten hoe ze bepaalde signalen op een veilige manier kunnen melden. We maken gebruik van netwerken binnen de gemeente en werken daarin zoveel mogelijk samen.
2.3. Een goede balans tussen preventie, zorg en repressie
We streven naar de juiste balans tussen preventie, zorg en repressie. We willen zo veel mogelijk criminaliteit en overlast voorkomen. Daarom zijn preventieve maatregelen belangrijk. Daar waar nodig zetten we repressieve maatregelen in. Dit doen we om een onveilige situatie te beëindigen en de schade zoveel mogelijk beperkt te houden. Hierbij wordt, in samenwerking met partners, zowel gebruik gemaakt van het bestuurs- als het strafrecht. De rol van handhaving is hierin belangrijk. We betrekken inwoners en ondernemers in dit soort situaties en kijken of het mogelijk is om andere middelen ter bevordering van het naleven van regels in te zetten, bijvoorbeeld het aanspreken van inwoners/ondernemers op het eigen gedrag.
Wanneer reguliere inzet van de partners binnen de eigen keten niet meer werkt, kan er een beroep worden gedaan op het Zorg- en Veiligheidshuis Brabant-Zuidoost3.
2.4. Informatiegestuurd werken
We willen onze informatiepositie versterken. Een sterke informatiepositie stelt de gemeente in staat om haar regierol op het gebied van veiligheid goed te kunnen vervullen. Informatiegestuurd werken zorgt ervoor dat je vroegtijdig problemen kunt signaleren, je gericht in gesprek kunt gaan met partners en gericht maatregelen in kunt zetten. We onderzoeken of we het VIK (veiligheidsinformatieknooppunt) verder kunnen ontwikkelen samen met gemeente Nuenen en Geldrop-Mierlo.
De actualiteit op het gebied van veiligheid kan van dag tot dag verschillen. De Coronapandemie en de crisisopvang vluchtelingen uit Oekraïne zijn hier goede voorbeelden van. We spelen in op actuele ontwikkelingen zowel lokaal als regionaal of landelijk. Op deze manier kan bij een veranderende situatie snel worden geschakeld met onze samenwerkingspartners.
De kaders die in deze nota zijn opgesteld, richten zich op onderstaande prioriteiten/aandachtsgebieden. Onder deze prioriteiten/aandachtsgebieden vallen meerdere veiligheidsthema’s. Per thema wordt aangegeven wat we willen bereiken en hoe we dit effect willen bereiken.
3.1. Ondermijning / georganiseerde criminaliteit
Ondermijning of georganiseerde criminaliteit is een thema dat de afgelopen jaren een steeds grotere rol heeft ingenomen op zowel de nationale, regionale als lokale agenda. Bij ondermijnende criminaliteit is er sprake van vermenging van onder- en bovenwereld, doordat plegers van (georganiseerde) criminaliteit gebruik maken van legale diensten en voorzieningen voor illegale activiteiten. Zo vragen ze vergunningen en/of subsidies aan, starten ze bedrijven of kopen/huren ze panden. Ondermijning kent veel verschillende vormen, zoals: witwassen, drugshandel, mensenhandel, zorgfraude, illegale kamerverhuur. Ondermijning is diep geworteld in de samenleving, ook lokaal. Hoewel het vaak niet zichtbaar is, heeft het wel zichtbare gevolgen. Denk daarbij aan drugsdumpingen, geweld in de openbare ruimte en verwaarlozing van panden.
Verschillende vormen van ondermijning zijn:
Versterken samenwerking, informatiepositie en actiegerichtheid
Ondermijning raakt verschillende gemeentelijke afdelingen en het is belangrijk dat de lijntjes kort zijn. We hebben intern een lokaal informatieknooppunt ondermijning, waar signalen met betrekking tot ondermijning gedeeld kunnen worden. Zo vergroten we onze informatiepositie. Samen met Geldrop-Mierlo en Nuenen onderzoeken we de mogelijkheid het Veiligheidsinformatie Knooppunt verder te ontwikkelen. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om Informatiegestuurd te werken. Zo is er in 2021 een controle geweest op leegstaande panden. Externe informatie komt binnen via Meld Misdaad Anoniem. Deze informatie moet binnen de kaders van de privacy wetgeving bij elkaar worden gebracht.
Vier keer per jaar nemen we deel aan de actieweek ondermijning. Dit zijn integrale controles binnen een bepaald thema zoals: buitengebied, industrieterreinen, bepaalde branches, etc. Daarnaast proberen we ook ad hoc meer controles uit te voeren als we signalen krijgen van ondermijning. We proberen communicatie in te zetten als instrument in de aanpak tegen ondermijning.
Ook de samenwerking met ketenpartners (RIEC, politie, OM, belastingdienst)willen we versterken. Het gaat dan met name om de samenhang tussen bestuursrechtelijk en strafrechtelijk optreden en deze meer op elkaar aan laten sluiten. Bij signalen waar meerdere partners betrokken zijn, schalen we op naar het RIEC.
Er wordt tweejaarlijks een actieplan ondermijning vastgesteld, waarin de uitvoerende activiteiten op het gebied van ondermijning uiteen worden gezet.
Dit is een bestuurlijk interventieteam van de 6 gemeenten binnen het basisteam Dommelstroom. Hier aan nemen diverse partners deel. Denk aan politie, Omgevingsdienst, Veiligheidsregio en frauderechercheurs. Het team wordt aangestuurd door een teamleider die nauw samenwerkt met de basisteam programmaleider ondermijning. We nemen actief deel aan het Dommelstroom Interventieteam.
We maken actief gebruik van de verschillende mogelijkheden van wet- en regelgeving (bijvoorbeeld Wet Bibob en Damocles) om ondermijning tegen te gaan door bestuurlijke maatregelen te nemen tegen drugscriminelen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het sluiten van een drugspand en het doen van een Bibob toets (integriteits toets) bij het aanvragen van bijvoorbeeld een horecavergunning. Hiervoor zijn afzonderlijke beleidsregels vastgesteld door het college/burgemeester. We streven ernaar het bestuurlijk instrumentarium structureel in te zetten.
Het buitengebied blijft kwetsbaar voor ondermijning. Hennepplantages, of het dumpen van afval van komen regelmatig voor. De agrarische sector is een kwetsbare doelgroep. Ondernemers die willen of moeten stoppen met het bedrijf, lopen een vergroot risico om bezocht te worden door criminelen. We bezoeken ondernemers in het buitengebied in het kader van weerbaarheid. Als het nodig is, dan is er ook aandacht voor (het voorkomen van) stroperij en wildcrossen. Voor de gemeenten Nuenen en Son en Breugel is er een netwerk actief, speciaal voor het buitengebied. Het netwerk bestaat uit twee Boa’s en de toezichthouder van beide gemeenten, politie, Omgevingsdienst, Staatsbosbeheer, Brabants Landschap, wildbeheereenheid, dassenwerkgroep en Samen Sterk in Brabant.
We blijven investeren in het creëren van bewustzijn en weerbaarheid op verschillende niveaus, zowel bij de interne organisatie als extern bij inwoners, ondernemers en ketenpartners. Er wordt handelingsperspectief geboden hoe signalen te herkennen en waar deze te melden. Dit gebeurt door middel van bewustwordingscampagnes, opleidingen en informatiebijeenkomsten. De Brabantse norm weerbare overheid wordt geïmplementeerd. Deze handreiking helpt gemeenten te werken aan een Brabant-brede manier van werken. Dit voorkomt dat criminelen die bot vangen bij de ene gemeente elders gaan ‘winkelen’ en zo hun slag slaan.
Protocol Veilige Publieke Taak
In 2021 is er een nieuw protocol Veilige Publieke taak voor medewerkers vastgesteld. Dit protocol is in samenwerking met de 6 Dommelstroom gemeenten tot stand gekomen. We tolereren geen agressie. Als er sprake is van agressie wordt er een melding gemaakt in het GIR (gemeentelijk incidenten registratiesysteem). We zorgen dat iedereen op de hoogte is van hoe hij/zij moet handelen bij agressie en/of geweld en hoe er moet worden ingezet op nazorg. Het protocol voor bestuurders moet worden geactualiseerd. Er worden trainingen gefaciliteerd op het gebied van integriteit en het omgaan met agressie.
Son en Breugel wil een gemeente zijn waar ondernemers veilig kunnen ondernemen. Een veilige omgeving zorgt voor meer omzet, een prettige werkomgeving en een aantrekkelijke sfeer voor bezoekers. Ondernemers zijn kwetsbaar in het kader van criminaliteit. In winkelstraten en bedrijventerreinen zien ondernemers het snel als de buren met duistere zaken bezig zijn. We vinden het belangrijk dat ondernemers weerbaar zijn en dat zij weten waar zij signalen van criminaliteit kunnen melden.
De Camerabeveiliging op Ekkersrijt is volledig in beheer bij de Stichting Beveiligen Bedrijven Ekkersrijt (SBBE). Het cameratoezicht is gericht op het beschermen van eigendommen. De leden van de SBBE maken het camera toezicht mogelijk. Het Openbaar Ministerie vordert beelden als deze bij kunnen dragen aan het opsporen en oplossen van criminaliteit. Er is periodiek overleg met het bestuur van de SBBE om veiligheidszaken op elkaar af te stemmen.
Er vindt structureel twee dagen per jaar een integrale controle plaats bij bedrijven. Vooraf geselecteerde bedrijven in Son en Breugel worden onaangekondigd bezocht. We bezoeken de bedrijven met een team bestaande uit: de gemeente in het kader van bouwveiligheid, de veiligheidsregio in het kader van brandveiligheid, de omgevingsdienst in het kader van milieuveiligheid en de politie in het kader van criminaliteitveiligheid. Er kunnen ook incidentele controles plaatsvinden op het moment dat er een signaal van criminaliteit/onveiligheid wordt ontvangen. Waar nodig worden meer partners betrokken bij controles, zoals de Belastingdienst, de Douane, het RDW of de inspectie SZW (arbeidsinspectie). In het kader van de actieweken (zie 3.1) vinden in dat kader controles plaats.
Ondernemers hebben een eigen verantwoordelijkheid als het gaat om het ‘behouden van een veilig ondernemersklimaat’. Het is belangrijk dat ondernemers daar waar het kan een bijdrage leveren. Er wordt samengewerkt met de Ondernemersvereniging Ekkersrijt (OVE), om ondernemers meer bewust en weerbaar te maken tegen diverse soorten en vormen van criminaliteit. Minstens een keer per jaar wordt er een thema sessie georganiseerd voor ondernemers. Dit kan een bijeenkomst zijn met een actueel onderwerp, zoals bijvoorbeeld: ondermijning, cybercrime/gedigitaliseerde criminaliteit, etc.
In 2021 is uit onderzoek gebleken dat er draagvlak is om het Keurmerk Veilig Ondernemen uit te rollen. Private en publieke partijen kunnen op lokaal niveau samenwerken om de veiligheid en veiligheidsbeleving te vergroten. Wanneer er wordt samengewerkt zoals in het certificatieschema KVO, kan er een certificaat worden toegekend. Dit is nog niet opgestart, maar de ambitie is er wel.
3.3. Verbinding zorg en veiligheid
De gemeente is verantwoordelijk voor alle inwoners van Son en Breugel. We gaan uit van de kracht van inwoners, maar er is ook een groep inwoners die het niet alleen redt omdat de samenleving steeds complexer wordt. Dit brengt risico’s met zich mee zowel op het gebied van zorg en veiligheid.
Zo kan een persoon met onbegrepen gedrag (woon)overlast veroorzaken, een jongere afglijden richting criminaliteit of een gezin met multiproblematiek door de bomen het bos niet meer zien. De afstand tussen een persoon en de samenleving wordt dan steeds groter en inwoners komen hierdoor steeds vaker in de problemen. Om de zorg voor kwetsbare inwoners en hun omgeving te verbeteren en bijbehorende veiligheidsproblematiek aan te pakken, is intensieve samenwerking tussen zorg- en veiligheidsprofessionals nodig.
Dit is niet altijd even makkelijk omdat er sprake kan zijn van tegengestelde belangen. Bij een ernstig vervuilde woning kan een hulpverlener de voorkeur hebben om een intensief zorgtraject te starten, terwijl het vanuit veiligheid wenselijk is om de woning zo snel mogelijk leeg te krijgen in verband met brandgevaar. Het is daarom heel belangrijk om goed met elkaar af te stemmen. Straf en zorg zijn niet automatisch aan elkaar verbonden. Ook zijn er uitdagingen op het gebied van informatiedeling vanwege de privacywet. Onderlinge afstemming en het komen tot een aanpak is lastiger, maar niet onmogelijk, geworden.
Thema’s op het snijvlak van zorg en veiligheid zijn:
De verbinding van zorg en veiligheid valt of staat met een goede samenwerking. We willen bereiken dat zowel intern als extern onze collega’s en partners elkaar snel weten te vinden. Intern vindt er een keer in de vier weken een Veiligheidsoverleg en een woonwagenoverleg plaats. Tijdens het veiligheidsoverleg wordt casuïstiek (volwassenen en jeugd) besproken. Bij dit overleg zijn diverse ketenpartners betrokken: politie, woningcorporatie, CMD, boa’s, ambtenaar veiligheid en de jongerenwerker. Bij het woonwagenoverleg wordt specifiek casuïstiek besproken in relatie tot de woonwagenlocaties. Hier sluiten de woningcorporatie ‘thuis, het CMD en de leerplichtambtenaar bij aan. Het streven is er om in 2023 te starten met een brede integrale aanpak van de woonwagenlocaties. Het college wil in samenwerking met woningstichting ‘Thuis starten met Eemshof om de locatie brandveilig te maken. Daarbij wordt er ook beleid opgesteld op de leefgebieden scholing, arbeid, fysieke inrichting, naleving hulpverlening en beheer. De aanpak vindt plaats op basis van een projectmatige aanpak. Na akkoord van het college vindt de nadere uitwerking plaats. De gemeenteraad wordt meegenomen in dit proces. Ambtelijk vindt er afstemming plaats op het gebied van handhaving (zie uitvoerings- en handhavingsstrategie), ruimtelijke ordening en het sociaal domein.
Het streven is er om twee keer per jaar een bestuurlijk overleg te organiseren met de wethouder en burgemeester om knelpunten op het gebied van zorg en veiligheid te bespreken. De beleidsmedewerker zorg en veiligheid en coördinator van het CMD sluiten bij dit overleg aan.
Binnen de gemeente werken we met het AVE (aanpak voorkomen escalatie) model. Het model maakt helder wie de regie heeft bij (dreigende) escalatie van problemen en wie verantwoordelijk is voor de uitvoering en de regie. De casusregisseur heeft de regie over de dagelijkse ondersteuning van een persoon of gezin. De procesregisseur faciliteert de samenwerking tussen professionals of meerdere organisaties. We willen bereiken dat we voldoende collega’s hebben die zowel de casus- als de procesregie kunnen pakken.
Het AVE model kent 4 fases. Hoe zwaarder de casus, hoe hoger het AVE niveau. Bij AVE 3 en 4 gaat het vaak om meervoudige problematieken met een groot veiligheidsrisico. Wanneer de reguliere inzet binnen de eigen keten niet volstaat, kan er worden opgeschakeld naar het zorg- en veiligheidshuis waar een COM-casus (casus op maat) of PGA-casus (persoonsgerichte aanpak) kan worden gestart.
Personen met onbegrepen gedrag
We zien nog steeds een toename van personen met onbegrepen gedrag. De politie is hier vaak veel tijd mee kwijt, omdat deze personen vaak overlast en onveilige situaties veroorzaken. Vaak ligt de oplossing in het zorgdomein, maar vallen mensen tussen wal en schip. We willen sturen op vroegsignalering en tijdig interveniëren waar mogelijk. We zorgen dat inwoners het meldpunt weten te vinden en schakelen tijdig met onze partners om de juiste hulp en ondersteuning te kunnen bieden.
Steeds vaker krijgen we te maken met woonoverlast. De Wet aanpak woonoverlast geeft de burgemeester de mogelijkheid om een specifieke gedragsaanwijzing te geven aan overlastgevers van woon overlast, in zowel huur- als koopwoningen. Dit is wel een zwaar instrument, dat zonder een gedegen dossier niet zomaar kan worden ingezet. Sinds 2022 wordt er ook gebruik gemaakt van buurtbemiddeling om het contact tussen buren te herstellen. Dit zetten we de komende jaren voort. Vaak wordt overlast veroorzaakt door personen met onbegrepen gedrag. Het is belangrijk om maatwerk toe te passen en te kijken wat nodig is om verdere escalatie te voorkomen.
Mensenhandel is een vorm van ondermijnende criminaliteit (zie 3.1). In 2022 is er regionaal beleid en een uitvoeringsnotitie voor Son en Breugel vastgesteld. In deze uitvoeringsnotitie staat beschreven welke kaders de basis vormen voor de lokale aanpak van mensenhandel. Mensenhandel is lastig te herkennen. We vinden het belangrijk dat onze professionals worden getraind op het herkennen van signalen en dat zij weten waar zij melding moeten maken. Tot slot zorgen we dat iedereen weet wie de aandachtsfunctionaris mensenhandel is binnen de gemeente.
Jongeren moeten de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen. In Son en Breugel gaat het met de meeste jongeren goed, we kennen geen hinderlijke overlastgevende jeugdgroepen. Een klein deel van de jongeren veroorzaakt overlast op straat. De overlast wordt vaak veroorzaakt door geluidsoverlast, het achterlaten van afval, hinderlijk gedrag naar anderen en het gebruik van alcohol en/of drugs. Bij overlast kijken we naar de omgeving, naar de groep en naar het individu. We hebben een kort lijntje met de jongerenwerker, de jeugdagent van de politie, het CMD en team beleid sociaal domein. Er is aandacht voor de preventie in het kader van alcohol en drugs.
De jeugd heeft aangegeven een eigen ‘plek’ te willen waar ze samen kunnen komen. We streven ernaar een ontmoetingsplek voor de jeugd te ontwikkelen.
Bij thema’s op het gebied van veiligheid rondom de jeugd betrekken we de Jeugdgemeenteraad.
De samenleving digitaliseert in een snel tempo. De online wereld biedt veel mogelijkheden en kansen, maar er zijn ook veiligheidsrisico’s zoals de opkomst van cybercrime (criminaliteit met ICT als middel en doelwit, bijv. het hacken van een computer) en gedigitaliseerde criminaliteit (ICT wordt gebruikt om ‘traditionele’ vormen van criminaliteit te plegen, zoals fraude via WhatsApp of Marktplaats). Er is een duidelijke verschuiving waarneembaar van ‘traditionele criminaliteit’ naar ‘digitale criminaliteit.
Inwoners en bedrijven kunnen niet altijd voldoende meekomen met de snelle technologische en digitale ontwikkelingen en zijn daarom in toenemende mate vatbaar voor criminaliteit. Nog altijd heerst er een taboe bij slachtoffers van cybercrime/gedigitaliseerde criminaliteit. De aangiftebereidheid is laag. Onder digitale veiligheid vallen ook de thema’s digitaal pesten en sexting.
Vormen van cybercrime / gedigitaliseerde criminaliteit:
We maken inzichtelijk welke vormen van digitale criminaliteit voorkomen in Son en Breugel en welke inwoners het meest kwetsbaar zijn. We zetten in op bewustwordingscampagnes voor diverse doelgroepen, zoals: jeugd, senioren en ondernemers. We willen bereiken dat slachtoffers snel handelen op het moment dat er sprake is van digitale criminaliteit.
Ook binnen de gemeentelijke organisatie zorgen we dat bestuurders en ambtenaren weerbaar worden gemaakt door middel van trainingen en bewustwordingscampagnes. Ook zorgen we dat zij weten waar een melding moet worden gemaakt in het geval van bijvoorbeeld een datalek. We werken hierbij samen met de privacy officer en de CISO (Chief Information Security Officer).
We zijn kwetsbaar als het gaat om de (digitale) dienstverlening – met name het veilig/beveiligd uitvoeren van deze dienstverlening – en het beheer van persoonsgegevens. We werken met gevoelige gegevens en daarom is het van belang dat alles goed is beveiligd. Bij een cyberaanval komt de dienstverlening in gevaar en staat de reputatie van de organisatie op het spel. Het is van belang om te investeren in goede informatiebeveiliging. Dit ligt vooral bij de CISO binnen onze organisatie. We moeten zorgen dat we voorbereid zijn op mogelijke cyberaanvallen, regelmatig trainen en het oefenen van scenario’s helpt ons hierbij.
Dit zijn de thema’s die nadrukkelijk naar voren zijn gekomen tijdens het Veiligheidsdebat.
Het toezicht en handhaven op verkeersveiligheid is een taak van de politie en gemeentelijke boa’s. De bevoegdheid van de boa’s beperkt zich hoofdzakelijk tot stilstaand verkeer, voornamelijk parkeren. Voor een enkel genoemd feit betreft het rijdend verkeer, zoals bij het negeren van een geslotenverklaring of verplichte rijrichtingen. Voor overige feiten is de politie de aangewezen partij en zijn de middelen/mogelijkheden voor de gemeente beperkt.
Verkeersveiligheid in dit IVP blijft beperkt tot het toezicht op en het handhaven van de snelheidsvoorschriften. Te hard rijden blijft een grote ergernis binnen de gemeente. We willen bereiken dat de verkeersveiligheid wordt verhoogd, door o.a. samen te werken met de politie, maar ook door de bewustwording bij inwoners te vergroten. Het handhavingsteam van de politie wordt ingezet en controleert op diverse plaatsen in het dorp. Ook worden er incidenteel laserguns ingezet. De boa’s houden toezicht en handhaven op parkeren, specifiek in de blauwe zone en bij scholen. bestemmingsverkeer en foutief gedrag van fietsers en bromfietsers.
Rampenbestrijding en crisisbeheersing gaat over fysieke veiligheid. De veiligheidsregio’s zijn samen met gemeenten verantwoordelijk voor het voorbereiden en coördineren van taken op dit terrein. De gemeente en de hulpdiensten werken hierbij nauw samen onder de regie van Veiligheidsregio Brabant Zuidoost. De taken van de gemeente worden samengevat onder de noemer Bevolkingszorg. Processen die hieronder vallen zijn omgevingszorg (bouwbeheer, milieuzorg, riolering, enz.), publieke zorg (opvang, primaire levensbehoeften als bijvoorbeeld de elektriciteit uitvalt), communicatie en nazorg. Het is van belang om voor deze processen de planvorming en het opleiden en oefenen op orde te hebben. De ambtenaar rampenbestrijding die voor de gemeenten Geldrop-Mierlo, Nuenen en Son en Breugel haar taak uitvoert, initieert gecombineerde opleidingen en oefeningen Voor bestuurders is er ook in opleiden en oefenen aandacht voor hun specifieke taak en rol.
Bij een daadwerkelijk incident is de ambtenaar rampenbestrijding het eerste aanspreekpunt voor de hulpdiensten in de crisisstructuur. Gemeentelijke teams en processen worden opgestart via de ambtenaar rampenbestrijding.
Het aantal bosbranden neemt toe door grote perioden van droogte als gevolg van klimaatverandering. Bij droogte zijn de omstandigheden voor het ontstaan van een brand ‘gunstiger’. Ook kan een eventuele brand zich sneller uitbreiden, waardoor de impact toeneemt. De Veiligheidsregio analyseert waar de risico’s op eventuele bosbranden het grootst zijn. Samen met partners (boseigenaren en beheerders, gemeenten, waterschap) worden uitgangspunten bepaald en maatregelen genomen om risico’s te verkleinen.
Als gemeente kijken we goed naar welke bossen geplant worden in combinatie met het brandrisico. Inwoners hebben behoefte aan informatie over de risico’s. We zetten in op bewustwording en zorgen voor een handelingsperspectief voor o.a. inwoners die in een bosgebied wonen. De Veiligheidsregio coördineert en regisseert de risicocommunicatie en heeft een toolkit met o.a. communicatiemateriaal waar we gebruik van kunnen maken.
Communicatie over de verschillende veiligheidsthema’s behoeft maatwerk. Per te behandelen veiligheidsthema bekijken we vanuit de doelstellingen welke doelgroepen betrokken zijn en wat hun communicatievoorkeuren zijn. Op basis daarvan maken we een communicatiestrategie. Daar waar mogelijk zoeken we samenwerking met andere partijen, bijvoorbeeld de Veiligheidsregio in het kader van risicocommunicatie.
Son en Breugel kent drie beleidsmedewerkers op het gebied van veiligheid. Er is één senior beleidsmedewerker veiligheid en handhaving. Deze medewerker zorgt voor het beleid en houdt toezicht op de uitvoering van het beleid (planning en control). Daarnaast is er één medewerker belast met het taakaccent Zorg en Veiligheid (o.a. mensenhandel, verwarde personen, woonoverlast, etc.) en één met ondermijnende criminaliteit (ondermijning, buitengebied, integrale controles, etc.). De drie beleidsmedewerkers zijn verantwoordelijk voor de ambtelijke coördinatie op het veiligheidsbeleid. Primair voeren zij de regie op de ketenpartners, geven sturing aan de ketensamenwerking en bewaken de verbinding en samenhang tussen de verschillende veiligheidsthema’s en uitvoeringsactiviteiten.
Daarnaast vertegenwoordigt de beleidsmedewerker veiligheid de gemeente op ambtelijk niveau in diverse lokale en regionale samenwerkingsverbanden en overlegstructuren op het gebied van openbare orde en veiligheid.
De Gemeenteraad is kader stellend voor het Integraal Veiligheidsplan. De uitvoering van het veiligheidsbeleid is een verantwoordelijkheid van het college van burgemeesters & wethouders, waarbij de burgemeester optreedt als portefeuillehouder. De burgemeester voorziet als zodanig in de bestuurlijke coördinatie op het veiligheidsbeleid. Dit mede gelet op de wettelijke verantwoordelijkheid en de eigenstandige bevoegdheden van de burgemeester om de openbare orde te handhaven. Een keer in de vier weken vindt er afstemming plaats met de beleidsmedewerkers en met politie tijdens het portefeuillerhoudersoverleg en het politieoverleg. De burgemeester houdt periodiek contact met belangrijke strategische partners als de politie en het openbaar ministerie in het driehoeksoverleg en het politieoverleg met de teamchef.
Het voorliggende Integraal Veiligheidsplan voorziet in het beleidsmatige kader van het Integraal veiligheidsbeleid voor de periode 2023 – 2026. Na vaststelling door de gemeenteraad wordt het IVP jaarlijks doorvertaald naar een jaarplanning. Dit geeft de mogelijkheid om de uitvoering jaarlijks te evalueren en bij te sturen.
In 2025 wordt weer gestart met de Veiligheidsmonitor: een onderzoek naar de leefbaarheid en veiligheid binnen de gemeente. Ook wordt er in 2025 een veiligheidsanalyse gedaan. De informatie die voortkomt uit de Veiligheidsmonitor en de veiligheidsanalyse nemen we mee tijdens het ontwikkelen van het nieuwe beleid voor 2027 – 2030.
5. Prioriteiten Basisteam Dommelstroom
Iedere 4 jaar doorloopt het veiligheidsbeleid een cyclus waarbij op zowel landelijk, regionaal als lokaal niveau beleidsplannen worden opgesteld. Ook op het niveau van het basisteam wordt gekeken welke prioriteiten op subregionaal niveau met de partners opgepakt kunnen worden.
Op het gebied van veiligheid wordt op subregionaal niveau samengewerkt binnen het basisteam Dommelstroom. Dit zijn 6 gemeenten (Cranendonck, Geldrop-Mierlo, Heeze-Leende, Nuenen, Son en Breugel en Valkenswaard), het OM en de politie. Op dit niveau wordt bekeken welke lokale en regionale veiligheidsproblemen door intensieve samenwerking met deze partners en overige samenwerkingspartners kunnen worden aangepakt. Dit kan effectiever zijn door bijvoorbeeld gezamenlijke uitvoering, dezelfde werkafspraken, schaalvoordeel, gezamenlijke kartrekkers en intergemeentelijke collegiale advisering en ondersteuning.
In het Driehoeksoverleg van het basisteam Dommelstroom is op 21 november 2022 besloten dat onderliggend hoofdstuk met daarin de gezamenlijke prioriteiten van basisteam Dommelstroom in de zes lokale integrale veiligheidsplannen zal worden opgenomen.
Prioriteiten en acties basisteam Dommelstroom
In het Driehoeksoverleg van basisteam Dommelstroom zijn de volgende gezamenlijke prioriteiten en acties – in willekeurige volgorde - vastgesteld:
Actie: Gezamenlijke afspraken maken over de toepassing van de Wet Tijdelijk Huisverbod. Denk hierbij ook aan de aansluiting bij het digitale systeem van Khonraad om het proces beter te borgen.
Actie: Gezamenlijke acties uitvoeren m.b.t. weerbaarheid van de doelgroepen jeugd, senioren en MKB. Denk hierbij aan hackshield (jeugd) en informatie voor scholen, aansluiten bij voorlichtingscampagnes senioren en veiligheid en aan informatiebijeenkomsten voor het MKB via het PVO.
Actie: Met aandachtsfunctionarissen radicalisering afspraken maken om acties die voortvloeien uit het regionale beleid samen op te pakken. Denk hierbij aan trainingen medewerkers in het herkennen van signalen om de awareness te vergroten. Te denken valt hierbij ook aan een combinatie met weerbaarheidstrainingen op de andere prioriteiten.
Gezamenlijk afspraken maken over de werkwijze om signalen verder lokaal en regionaal op te pakken.
Actie: opstarten van bondgenootschappen. Dit zijn netwerken van mensen uit de gemeenschap met een eigen achterban en overheden die naast elkaar staan voor hetzelfde doel: inclusie en veiligheid. Deze netwerken kunnen ingezet worden om maatschappelijke onrust en radicalisering te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken.
Actie: in kader van actiegerichtheid:
deelnemen aan periodieke thematische actieweken ondermijning, organiseren van en deelnemen aan integrale hennepdagen, herkennen en indienen van signalen die vallen binnen de thema’s synthetische drugs, cocaïne, hennep, mensenhandel en witwassen en het borgen van voldoende capaciteit.
Actie: in kader van weerbare overheid:
versterken van de informatiepositie van gemeenten, versterking van de samenwerking in Dommelstroom op toezicht, op communicatie en op juridische instrumenten, het verder versterken van de ambtelijke en bestuurlijke weerbaarheid in de volle breedte en het bijdragen aan regionale samenwerking.
Actie: in kader van weerbare samenleving:
vergroten van bewustwording en meldingsbereidheid onder inwoners, verkleinen van de kwetsbaarheid van het buitengebied, het ontwikkelen en toepassen van preventieve maatregelen om jonge aanwas in de criminaliteit te voorkomen en zicht te krijgen op bedrijventerreinen en andere gelegenheidsstructuren en eventuele kwetsbaarheden daarbinnen te verkleinen.
Actie: Met aandachtsfunctionarissen mensenhandel afspraken maken om acties die voortvloeien uit het regionale en lokale beleid mensenhandel samen op te pakken. Denk hierbij aan trainingen medewerkers in het herkennen van signalen om de awareness te vergroten.
Gezamenlijk afspraken maken over de werkwijze om signalen verder lokaal en regionaal op te pakken.
Naast deze basisteamprioriteiten en acties is een overkoepelende actie vastgesteld:
Actie: Voor de aanpak van alle prioriteiten is preventie van groot belang.
Gezamenlijk afspraken maken over mediastrategie op het gebied van veiligheid, o.a. door middel van het maken van een communicatiekalender. In die kalender komen alle communicatiemomenten m.b.t. de prioriteiten maar ook overige onderwerpen aan de orde. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij landelijke veiligheidscampagnes zoals de Week van de Veiligheid, senioren en veiligheid, het donkere dagenoffensief. Maar denk ook aan de actieweken vanuit de Taskforce-RIEC en aan de combinatie met risicocommunicatie (bijv. bij natuurbranden).