| Organisatie | Zaanstad |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Uitvoeringsbeleid hoogte dwangsommen en lengte begunstigingstermijnen gemeente Zaanstad 2023 |
| Citeertitel | Uitvoeringsbeleid hoogte dwangsommen en lengte begunstigingstermijnen gemeente Zaanstad 2023 |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp |
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 31-01-2023 | nieuwe regeling | 10-01-2023 | 2022/22654 |
Voor u ligt het Uitvoeringsbeleid hoogte van dwangsommen en lengte van begunstigingstermijnen van de gemeente Zaanstad. De gemeente is op basis van het Besluit Omgevingsrecht (Bor) verplicht om inzicht te geven op welke wijze zij uitvoering geeft aan de bestuurlijke sancties bij overtredingen van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).
In dit uitvoeringsbeleid zijn naast de beleidswensen ook de feitelijke ervaringen van het afgelopen jaar en de ontwikkelingen in relevante wetgeving en jurisprudentie meegenomen.
Bij de keuze welk handhavingsinstrument we inzetten om een einde aan de overtreding te maken, laat de gemeente zich leiden door die instrumenten die tegen zo laag mogelijk kosten het meeste rendement opleveren. Om die reden kiest de gemeente - waar dat mogelijk en verantwoord is – dan ook voor oplegging van een last onder dwangsom in plaats van een last onder bestuursdwang1. Een last onder dwangsom is een bestuurlijke herstelsanctie. De overtreder motiveren we via een financiële prikkel om de overtreding te beëindigen (stoppen) of om een herhaling of verdere overtreding te voorkomen. Wanneer sprake is van een spoedeisende en acute situatie, dan past de gemeente zelf direct bestuursdwang toe als herstelsanctie. Dit doen we wanneer de veiligheid in het geding is.
Beleidsplan Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving en nalevingstrategie
In het beleidsplan Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) staat beschreven dat de gemeente voor de Wabo taken (bouw, ruimtelijke ordening en brandveiligheid taken) werkt volgens de Landelijke Handhavingsstrategie. Deze strategie is vervangen door de Landelijke Handhavingsstrategie Omgevingswet (LHSO). De landelijke strategie loopt daarbij alvast vooruit op Omgevingswet. Bij de procedure voor het opleggen van een last onder dwangsom houden we zo veel als mogelijk met deze strategie rekening.
Voor de taken die staan in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en Verordening Fysieke Leefomgeving (VFL), Huisvestingsverordening en Binnenvaartpolitiereglement (BPR) werkt de gemeente niet volgens de LHSO. De wettelijke verplichting geldt niet voor die taken. Ook de wettelijke verplichting uit het Bor geldt niet. Maar vanwege de eenduidigheid zijn voor overtredingen van de APV /VFL, Huisvestingsverordening en BPR ook de hoogte van de dwangsommen in dit uitvoeringsbeleid opgenomen.
2 Hoogte dwangsommen in handhavingstrajecten
De gemeente heeft bij het bepalen van de hoogte van de dwangsom een ruime mate van beleidsvrijheid. In ieder geval moet het dwangsombedrag zodanig hoog zijn dat er voor de overtreder een prikkel vanuit gaat om aan de overtreding een einde te maken of te voorkomen. Het moet aantrekkelijker zijn om een einde aan de overtreding te maken dan om de dwangsom te betalen.
De hoogte van een dwangsom is afhankelijk van de ernst van de overtreding en het gedrag van de overtreder. Bij de hoogte van de dwangsommen houdt de gemeente rekening met onder andere de onderstaande uitgangspunten:
Een dwangsom kan de gemeente in drie vormen opleggen:
Bij een bedrag ineens betaalt de overtreder voor het laten voortduren van de overtreding wanneer die voor een bepaalde datum niet is gestopt. Een bedrag loopt dan niet op.
Bij een bedrag per tijdseenheid betaalt de overtreder een bedrag per dag/week dat hij/zij de overtreding begaat/in stand laat. Een bedrag kan dan wel oplopen.
Bij een bedrag per overtreding betaalt de overtreder per overtreding een bedrag wanneer hij/zij de overtreding herhaalt.
Wanneer wij een dwangsom per tijdseenheid of per overtreding opleggen zijn we verplicht om een maximumbedrag vast te leggen. Boven dit bedrag mogen we in principe geen dwangsom meer verbeuren (laten betalen).
De gemeente kiest ervoor om zoveel mogelijk de dwangsom in de vorm van ‘een bedrag ineens’, oftewel ‘een eenmalige dwangsom’ vast te stellen. De veelal afschrikkende hoogte van de eenmalige dwangsom is meestal de reden om de overtreding te beëindigen (stoppen). Een eenmalige dwangsom is voor de meeste overtreders duidelijk. Bij overtredingen van gedragsvoorschriften (o.a. een overtreder moet iets doen of juist nalaten) kiezen we voor een dwangsom per tijdseenheid of per overtreding. Voor het bepalen van de hoogte van de bedragen sluiten we zoveel als mogelijk aan bij geldende landelijke richtlijnen2.
Opeenstapeling (Cumulatie) van dwangsommen
Als er een opstapeling is van dezelfde soort overtredingen dan is de overtreding dus groter. Dan dient ook de dwangsomhoogte proportioneel groter te zijn. Dit is bijvoorbeeld wanneer:
Als er sprake is van gecombineerde overtredingen, dan nemen we de bedragen in de tabellen cumulatief op in de last onder dwangsom (zie voor de bedragen hoofdstukken 5 tot en met 8). Dit gebeurt niet als er een aanleiding is om hiervan af te zien vanwege bijzondere omstandigheden.
Het kan voorkomen dat na het verstrijken van de begunstigingstermijn de overtreding nog steeds voortduurt. We maken dan opnieuw een afweging over de in te zetten sanctie. We kunnen bijvoorbeeld ervoor kiezen om na het bereiken van het maximale dwangsombedrag een nieuwe last onder dwangsom op te leggen. Of we dan een last onder bestuursdwang op leggen. Er kan dan sprake zijn van voortgezette toepassing van de overtreding.
Indien sprake is van een herhaling van een overtreding, is kennelijk een onvoldoende prikkeling geweest om een einde te maken aan de overtreding3. Er is bijvoorbeeld sprake van een herhaling; wanneer dezelfde overtreder op een bepaald perceel in het verleden al een dwangsombeschikking heeft gekregen. De dwangsom kunnen we dan verhogen. We kunnen de dwangsom ook verhogen indien de overtreder na de verbeurdverklaring de overtreding niet heeft beëindigd. De gemeente mag dan de dwangsom invorderen. De hoogte van die nieuwe dwangsom is afhankelijk van de specifieke feiten en omstandigheden van het individuele geval en de situatie.
3 Lengte van de begunstigingstermijnen
Een begunstigingstermijn is de tijd die de overtreder krijgt om een einde te maken aan de overtreding. De termijn moet voldoende lang zijn om als overtreder de opgelegde verplichtingen uit te kunnen voeren. Een begunstigingstermijn mag niet langer zijn dan noodzakelijk.
De gemeente hoeft geen rekening te houden met de termijnen van bezwaar en beroep. De begunstigingstermijn gaat lopen op de dag na dagtekening van de handhavingsbeschikking (de datum die op de brief staat). Bij gevaarlijke situaties zoals (brand)veiligheid of gevaar voor de volksgezondheid kan de termijn vaak korter zijn. De gemeente heeft voor de meest voorkomende overtredingen de gemiddelde begunstigingstermijnen in dit beleid vastgelegd.
4 Hoogte van dwangsommen en lengte van begunstigingstermijn staat in tabellen
Om transparant te zijn laat de gemeente Zaanstad in de tabellen op de volgende pagina’s voor veelvoorkomende overtredingen de hoogte van dwangsommen en de lengte van de begunstigingstermijn zien. De tabellen vermelden de meest voorkomende overtredingen, de indicatieve dwangsomhoogten, de daaraan verbonden maximale bedragen en de herstel- c.q. - begunstigingstermijnen. Deze bedragen en termijnen zijn een richtlijn. In concrete gevallen beoordelen de juristen of die van toepassing zijn.
De tabellen zijn niet volledig uitputtend. Indien een overtreding niet voorkomt in de tabel, dan sluiten wij aan bij de in de tabellen genoemde overtreding die het meeste op die overtreding lijkt. Afhankelijk van de specifieke feiten en omstandigheden van het individuele geval kunnen wij als gemeente gemotiveerd afwijken van de in de tabel genoemde bedragen.
In voorkomende gevallen kan het noodzakelijk zijn om een dwangsom vast te stellen in afwijking van de genoemde bedragen, of om over te gaan tot het intrekken van de vergunning of het opleggen van een last onder bestuursdwang.
Aan de tabel kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Oftewel de gemeente kan in een concreet geval niet rechtens worden gehouden op grond van de tabellen een bepaalde dwangsom hoogte te bepalen. Anders zou dit kunnen leiden tot berekend gedrag bij eventuele overtreders. Waarbij afhankelijk van de hoogte van de dwangsommen zij welbewust risico’s gaan nemen door genoemde bedragen in te calculeren bij hun handelen.
In de tabellen gaat het over overtredingen van bouw, gebruik, ruimtelijke ordening, brandveiligheid, water en de APV/VFL. Voor de horeca zijn de hoogtes van de dwangsommen opgenomen in de ‘Horecastrategie en sluitingenbeleid’. Voor bijvoorbeeld de coffeeshops, Shishalounge en prostitutie en seksbranche liggen de dwangsom hoogten vast in het ‘Coffeeshopbeleid,Shishaloungebeleid en nota prostitutie en seksbranche’. De dwangsommen voor overtredingen bij de kinderopvang liggen vast in het ‘Toezicht en handhavingsbeleid kinderopvang’. Voor de overtreding van milieu en bodem taken, die zijn ondergebracht bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaal gebied verwijzen wij naar de geldende landelijke richtlijn ‘Leidraad handhavingsacties en begunstigingstermijnen’ en naar het VTH-beleid, Regionaal uniform uitvoerings- en handhavingsbeleid van de Omgevingsdienst Noordzeekanaal gebied.
5 Dwangsom hoogte en lengte begunstigingstermijn brandveiligheid
6 Hoogte dwangsommen en lengte begunstigingstermijnen APV/VFL openbare ruimte
| ||
| ||
| € 250 per overtreding per week / € 1.000 maximaal of bestuursdwang | |
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| € 200 - € 500 per dag / of € 3.000 maximaal of bestuursdwang | |
| ||
| ||
|
* Van de genoemde bedragen en begunstigingstermijnen kan gemotiveerd worden afgeweken. Bij de oplegging van een tweede last onder dwangsom vallen de bedragen in elk geval hoger uit.
7 Dwangsommen en begunstigingstermijnen Havens & Vaarwegen
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
Van de genoemde bedragen en begunstigingstermijnen kan gemotiveerd worden afgeweken. Bij de oplegging van een tweede last onder dwangsom vallen de bedragen in elk geval hoger uit.
8 Hoogte dwangsom en lengte begunstigingstermijn
Huisvestingswet/Huisvestingsverordening
Wij wijken af van het bedrag dat is opgenomen in de leidraad handhavingsacties en begunstigingstermijnen4, omdat we dit dermate hoog vinden in verhouding tot het bedrag van de bestuurlijke boete.
Voor het in gebruik nemen van een woonruimte wordt een boete opgelegd van € 435. Dit bedrag is ongeveer vijf maal het bedrag van de boete voor het in gebruik geven van een woonruimte, te weten € 2.000,-. Als we dezelfde berekening voor de last onder dwangsom aanhouden, dan zou de last onder dwangsom van € 150 ook moeten worden vervijfvoudigd voor het in gebruik geven. Dat komt uit op € 750,-. Bij recidive volgen wij de berekening van de bestuurlijke boete. Elke geconstateerde overtreding wordt het eerste bedrag van €750 vermenigvuldigd met het aantal geconstateerde overtredingen tot aan de vierde overtreding.