Beleidsregels schuldhulpverlening gemeente Dantumadiel 2023

In deze beleidsregels wordt verstaan onder:

• a.

  Budgetbeheer: het, eventueel in combinatie met een schuldregeling, tijdelijk beheren van het inkomen van de cliënt door het ontvangen van de inkomsten en het verrichten van de betalingen en reserveringen conform het overeengekomen budgetplan en plan van aanpak.

• b.

  Cliënt: persoon aan wie op grond van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) schuldhulpverlening wordt gegeven;

• c.

  College: college van burgemeester en wethouders van de gemeente Dantumadiel.

• d.

  Crisissituatie: een situatie waarbij sprake is van een gedwongen woningontruiming, beëindiging van de levering van gas, water, elektriciteit of stadsverwarming, opzegging dan wel ontbinding van de zorgverzekering of een combinatie van deze situaties.

• e.

  De wet: wet gemeentelijke schuldhulpverlening

• f.

  Herfinanciering: een financieringsovereenkomst om de schulden van de cliënt ineens en voor 100% te voldoen, zodat er een vermindering van de lastendruk plaatsvindt en de totale schuldenlast overzichtelijker wordt.

• g.

  Inwoner: ingezetene die op grond van de Wet basisregistratie personen in de gemeente Dantumadiel staat ingeschreven.

• h.

  Informatie & Advies: het geven van informatie en advies, zonder dat er een aanvraag schuldhulpverlening wordt gesloten.

• i.

  Melding: de dag waarop een verzoeker zich voor het eerst meldt voor schuldhulpverlening.

• j.

  Moratorium: het instrument dat kan worden ingezet voor inwoners in een financieel instabiele situatie om woningontruiming of afsluiting van elektra, gas of water te voorkomen, mits men tot de schuldhulpverlening is toegelaten.

• k.

  Nazorg: alle activiteiten gericht op het voorkomen van recidive.

• l.

  Overeenkomst: de overeenkomst waar de rechten, verplichtingen en voorwaarden van de cliënt zijn opgenomen.

• m.

  Plan van aanpak: een samen met de verzoeker of cliënt opgesteld document, dat naast rechten en plichten ook de afgesproken acties en fases beschrijft van het schuldhulpproces.

• n.

  Saneringskrediet: het krediet dat verstrekt wordt door de kredietbank om de schulden van een verzoeker of cliënt gedeeltelijk en tegen finale kwijting te voldoen.

• o.

  Schuldakkoord: het akkoord dat met alle schuldeisers van een verzoeker of cliënt schriftelijk is overeengekomen waarin wordt verklaard dat men akkoord gaat met het betalingsvoorstel dat is uitgebracht in het kader van het bereiken van een schuldregeling of het akkoord dat door de rechter op grond van artikel 287a Fw is toegewezen.

• p.

  Schuldbemiddeling: het pakket aan maatregelen dat leidt tot een schuldakkoord met schuldeiser van een cliënt, waarbij vervolgens de afloscapaciteit van de cliënt jaarlijks wordt doorbetaald over een periode van 36 maanden aan de schuldeisers van de cliënt, waarbij financieel beheer gevoerd wordt

• q.

  Schuldhulpverlening: het ondersteunen bij het vinden van een adequate oplossing gericht op de aflossing van schulden indien redelijkerwijs is te voorzien dat een natuurlijke persoon niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden of indien hij in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, alsmede de nazorg.

• r.

  Schuldregeling: het pakket aan maatregelen dat leidt tot een schuldakkoord met de schuldeisers van een cliënt, de schuldregeling neemt de vorm aan van een schuldbemiddeling of een saneringskrediet.

• s.

  Vroegsignalering van schulden: het in een zo vroeg mogelijk stadium in beeld brengen van mensen met financiële problemen om vroegtijdige hulpverlening mogelijk te maken door gebruik te maken van daadwerkelijke signalen en outreachende hulpverlening

• t.

  Verzoeker: inwoner die zich tot het college heeft gewend voor schuldhulpverlening maar nog geen schuldhulpverlening ontvangt;

• u.

  Wachttijd: de periode van vier weken opvolgend na de melding voor schuldhulpverlening. Bij crisissituaties is de wachttijd maximaal 3 werkdagen.

• v.

  WSNP: wet Schuldsanering Natuurlijke Personen.

• 1.

  Iedere inwoner van 18 jaar of ouder kan zich melden bij het college met een verzoek om schuldhulpverlening of informatie en advies op het gebied van schuldenproblematiek.

• 2.

  Inwoners onder de 18 jaar kunnen zich tot het college wenden voor informatie en

advies op het gebied van schuldenproblematiek.

• 1.

  Bij vroegsignalering doet een medewerker van de gemeente de inwoner een hulpaanbod naar aanleiding van signalen van schuldeisers, een huurachterstand bij een woningcorporatie en/of een betalingsachterstand energie- of waterbedrijf of de zorgverzekeraar.

   

• 2.

  Bij de uitvoering van vroegsignalering als genoemd in het voorgaande lid is de medewerker van de gemeente in het kader van de integrale aanpak alert op problemen binnen andere leefgebieden.

• 1.

  Het college verleent aan verzoeker schuldhulpverlening indien het college schuldhulpverlening noodzakelijk acht en bepaalt in welke vorm dit aangeboden wordt.

• 2.

  De schuldhulpverlening kan uitgevoerd worden door het college, dan wel door een door het college aangewezen derde.

• 3.

  Indien een derde de schuldhulpverlening in opdracht van het college uitvoert, voert het college de regie op de voortgang van de schuldhulpverlening en doet hiernaar periodiek onderzoek.

   

• 4.

  Het college kan voorwaarden stellen bij het doen van een aanbod schuldverlening aan de verzoeker. Een voorwaarde, die gesteld kan worden, is het aanvaarden van flankerende hulpverlening, die door het college noodzakelijk wordt geacht om te komen tot een duurzaam resultaat van de schuldhulpverlening.

• 1.

  Het college neemt binnen twee werkdagen na de melding contact op met de verzoeker om binnen de wachttijd het eerste gesprek in te plannen. Bij crisissituaties is het streven binnen 1 werkdag contact op te nemen en binnen 3 werkdagen het eerste gesprek in te plannen.

• 2.

  Het college stelt de verzoeker in staat een aanvraag in te dienen. Een aanvraag wordt op schriftelijke wijze ingediend middels een daarvoor bestemd aanmeldformulier.

• 3.

  Tijdens het aanvraagproces, informeert het college de verzoeker over de bedoeling, de vormen, de inhoud en de consequenties van de schuldhulpverlening.

•  

• 4.

  Een melding kan uitmonden in een advies en leidt dan niet tot een aanvraag. Gemaakte afspraken hierover worden vastgelegd.

• 1.

  De inlichtingenplicht houdt in dat de verzoeker of cliënt aan het college op verzoek of onverwijld uit eigen beweging mededeling doet van alle feiten en omstandigheden waarvan hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op de op hem van toepassing zijnde schuldhulpverlening of voor de uitvoering van deze Wet, voor zover gegevens over deze feiten en omstandigheden niet door het college kunnen worden verkregen.

• 2.

  De medewerkingsplicht houdt in dat cliënt verplicht is aan het college desgevraagd de medewerking te verlenen die redelijkerwijs nodig is voor de uitvoering van de wet. Hieronder wordt in ieder geval verstaan:

• a.

  het nakomen van gemaakte afspraken;

• b.

  geen nieuwe schulden aangaan;

• c.

  beschikken over een bankrekeningnummer;

• d.

  het zich houden aan de bepalingen van de schuldregelingsovereenkomst;

• e.

  het ondertekenen van het plan van aanpak en zich houden aan de hierin gemaakte afspraken;

• f.

  het actief deelnemen aan cursussen of trainingen gericht op het voorkomen van nieuwe schulden;

• g.

  zoveel mogelijk afloscapaciteit creëren door het verruimen van het inkomen, het inzetten van beschikbaar vermogen en het minimaliseren van de uitgaven;

• h.

  het tijdig betalen van vaste lasten;

• i.

  het verkopen van bezittingen die niet noodzakelijk zijn en de opbrengst inzetten ten behoeve van vermindering van de schuldenlast;

• j.

  het gevraagd en ongevraagd verstrekken van juiste en volledige informatie en bewijsstukken die redelijkerwijs van belang kunnen zijn voor het traject schuldhulpverlening;

• k.

  het door de cliënt tentoonspreiden van, naar algemeen maatschappelijke normen gemeten, correct gedrag jegens medewerkers van de gemeente of van een organisatie die tevens bij de schuldhulpverlening is betrokken.

• 3.

  Onder de informatie als bedoeld in het vorige lid, onder j, wordt in elk geval verstaan wijzigingen in gezinssamenstelling, burgerlijke staat of woonsituatie en wijzigingen in inkomsten, uitgaven, bezittingen en schulden.

• 1.

  Als de cliënt niet of in onvoldoende mate de op hem van toepassing zijnde verplichtingen zoals omschreven in de wet en uit artikel 6 nakomt, kan het college de schuldhulpverlening beëindigen.

• 2.

  Voordat het college de schuldhulpverlening beëindigt, wordt de cliënt een redelijke termijn geboden om alsnog de gevraagde medewerking te verlenen of inlichtingen te verstrekken als bedoeld in artikel 6.

• 3.

  Het college kan tevens een verzoek afwijzen of de schuldhulpverlening beëindigen indien:

• a.

  het traject van schuldhulpverlening succesvol is afgerond;

• b.

  de cliënt of verzoeker niet of niet langer tot de doelgroep behoort;

• c.

  de cliënt of verzoeker in staat is zelf zijn schulden te regelen dan wel in staat is de schulden zelfstandig te beheren;

• d.

  bij cliënt of verzoeker sprake is van het plegen van fraude die een financiële benadeling van het college tot gevolg heeft en waarbij cliënt of verzoeker onherroepelijk strafrechtelijk is veroordeeld over een bestuurlijke sanctie is opgelegd, voor zover sprake is van opzet of grove schuld;

• e.

  de cliënt of verzoeker zijn beschikbare aflossingscapaciteit niet wil gebruiken voor de aflossing van schulden;

• f.

  de geboden ondersteuning, gelet op de persoonlijke omstandigheden van de cliënt, niet of niet langer doelmatig is;

• g.

  de inkomens-, woon-, of leefsituatie van de cliënt of verzoeker dermate onzeker is, dat de schuldhulpverlening niet of nog niet mogelijk is;

• h.

  de cliënt of verzoeker naar een andere gemeente verhuist;

• i.

  de cliënt of verzoeker hier zelf om vraagt;

• j.

  de cliënt of verzoeker in staat van faillissement verkeert;

• k.

  er sprake is van onder bewindstelling of onder curatelestelling van de vermogensrechtelijke bestandsdelen van de cliënt of verzoeker;

• l.

  de cliënt zijn schuldeisers verwijtbaar benadeelt tijdens het traject;

• m.

  cliënt of verzoeker zich misdraagt ten opzichte van medewerkers schuldhulpverlening;

• n.

  de cliënt of verzoeker is overleden.

• 1.

  Wanneer de verzoeker in de 3 jaren voorafgaand aan de dag, waarop de aanvraag tot schuldhulpverlening is ingediend, een saneringskrediet of een herfinanciering verstrekt heeft gekregen, een schuldbemiddeling heeft gehad of in traject in het kader van de WSNP verkeerde, kan het college een aanvraag tot schuldhulpverlening afwijzen.

• 2.

  In afwijking van het eerste lid kan een verzoeker binnen 3 jaar opnieuw in aanmerking komen voor een minnelijk traject bij:

  • a.

    echtscheiding;

  • b.

    scheiding van tafel en bed;

  • c.

    beëindiging van samenlevingsovereenkomst;

  • d.

    beëindiging van het geregistreerde partnerschap;

  • e.

    werkeloosheid als gevolg van verplicht ontslag (mits niet verwijtbaar);

  • f.

    langdurige ziekte mogelijk leidend tot gedeeltelijke of gehele afkeuring;

  • g.

    langdurige en substantiële inkomsten terugval;

  • h.

    wanneer de verzoeker (of betrokken ketenpartners) gemotiveerd kunnen aantonen dat de situatie is veranderd.

• 3.

  Er wordt een beoordeling gemaakt waarbij naast bovenstaande redenen ook in de persoon gelegen omstandigheden worden meegenomen in het besluit of recidive verwijtbaar is of niet. Is recidive verwijtbaar dan kan de verzoeker niet binnen 5 jaar in aanmerking komen voor schuldhulpverlening, met uitzondering van het geven van informatie, advies en/of een doorverwijzing.

• 1.

  Het college kan, indien de toepassing van bepalingen in deze beleidsregels in de individuele situatie tot onbillijkheden van overwegende aard leidt voor zover het de bevoegdheid betreft die voortvloeit uit deze beleidsregels, afwijken van deze beleidsregels.

• 2.

  In die gevallen waarin de beleidsregels niet voorzien, beslist het college.

Deze beleidsregels worden aangehaald als “Beleidsregels Schuldhulpverlening gemeente Dantumadiel 2023.

Deze beleidsregels treden in werking op de dag na bekendmaking.

Aldus vastgesteld op 13 december 2022,

Het college van burgemeester en wethouders,

Secretaris

R.G. Dijksterhuis

Burgemeester

N.L. Agricola

In artikel 2 van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) staat dat de gemeente een plan vaststelt dat richting geeft aan de integrale schuldhulpverlening aan de inwoners van zijn gemeente. Dit beleidsplan ‘Actieplan Integraal en Kindgericht armoede- en schuldenbeleid 2022-2026 is in oktober 2022 door de gemeenteraad van Dantumadiel vastgesteld. Deze beleidsregels dienen ter ondersteuning van dit beleidsplan en de uitvoering van de schuldhulpverlening.

Deze beleidsregels geven aan op welke wijze de in de Wgs aan het college toegekende bevoegdheden (weigeren verzoek en beëindigen van schuldhulpverlening) worden gehanteerd. Ook wordt vastgelegd welke voorwaarden het college verbindt aan de schuldhulpverlening en wat de rechten en verplichtingen zijn van de verzoeker of de cliënt. Ten slotte wordt in deze beleidsregels aangegeven hoe het college handelt in het geval van een hernieuwde aanvraag om schuldhulpverlening (recidive).

In artikel 1 worden begrippen gedefinieerd die worden gebruikt in de beleidsregels. Het gaat in enkele gevallen om begrippen die op dezelfde wijze zijn gedefinieerd als in de Wgs en/of uit de Gedragscode Schuldhulpverlening van de Nederlandse vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren (NVVK) en de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

De schuldhulpverlening staat in beginsel voor iedere inwoner van 18 jaar of ouder van Dantumadiel open. Minderjarige inwoners kunnen zich met hun wettelijke vertegenwoordiger laten voorzien van informatie en advies, maar kunnen geen schuldhulpverleningstraject krijgen.

In een vastgesteld plan van aanpak is de werkwijze van vroegsignalering bij schulden vastgelegd.

In het eerste lid is aangegeven dat het college schuldhulpverlening verleent wanneer het dit noodzakelijk acht. Hiermee wordt enerzijds recht gedaan aan het beleidsmatige uitgangspunt van de eigen verantwoordelijkheid. Daar waar verzoeker zelf in staat moet worden geacht om de schuldenproblematiek zelf aan te pakken en te regelen kan schuldhulpverlening achterwege blijven. Anderzijds wordt recht gedaan aan het feit dat schuldhulpverlening selectief en gericht moet worden ingezet. Het gaat om maatwerk. De inzet van schuldhulpverlening kan per verzoeker verschillen. Dit wordt in een beschikking gemotiveerd en wordt vastgelegd in het persoonlijke Plan van aanpak schuldhulpverlening.

In sommige gevallen kan het college niets of nauwelijks iets betekenen voor een verzoeker. Bijvoorbeeld in het geval van verslavingsproblematiek.

Wanneer het college besluit om geen aanbod schuldhulpverlening te doen, dan vindt waar mogelijk overdracht naar flankerende hulpverlening (bijvoorbeeld bewindvoering of VNN).

Verzoekers kunnen zich rechtstreeks bij het team Schuldhulpverlening melden. Ook kunnen zich financiële hulpvragen van inwoners voordoen in contactmomenten met andere collega’s binnen de gemeente, bijvoorbeeld via het gebiedsteam of Klanten contactcentrum. Dan kan een melding via die wijze binnenkomen.

Op grond van een individuele beoordeling en met inachtneming van relevante feiten en omstandigheden kunnen ook zelfstandig ondernemers toegang verleend worden tot de schuldhulpverlening. In de meeste gevallen zal bij ondernemers gebruik gemaakt worden van externe expertise.

Wanneer een verzoeker zich meldt met (mogelijk) een financiële hulpvraag, vindt het eerste contact binnen 2 dagen plaats. Tijdens dit eerste contactmoment wordt de mate van urgentie bepaald en een afspraak gemaakt om binnen de wachttijd (4 weken en bij crisissituaties 3 werkdagen) het eerste gesprek in te plannen.

Het eerste gesprek kan leiden tot een crisisinterventie, een uitgebreider informatie- en adviestraject of een vervolg gesprek.

Wanneer bij melding sprake is van een crisissituatie dan is het streven om binnen 1 werkdag en maximaal 3 werkdagen het eerste gesprek te plannen met verzoeker. Onder een crisissituatie wordt verstaan:

• •

  gedwongen woningontruiming; en/of

• •

  beëindiging levering van gas, water en/of elektriciteit

• •

  opzegging dan wel ontbinding van de zorgverzekering of een combinatie van deze situaties.

Wanneer het eerste gesprek niet leidt tot een aanvraag schuldhulpverlening en er wordt volstaan met het verstrekken van informatie of advies, worden de afspraken of het verleende advies schriftelijk aan verzoeker meegedeeld. Er is dan geen sprake van een aanvraag schuldhulpverlening.

In het eerste lid van artikel 6 staat de inlichtingenplicht beschreven. Deze vloeit voort uit artikel 6 van de Wgs. In het tweede lid van artikel 6 staat de medewerkingsplicht beschreven. Deze vloeit voort uit artikel 7, lid 1, van de Wgs.

De onder lid 2 vermelde opsomming is niet limitatief. Afhankelijk van het product en de situatie van de cliënt kunnen aanvullende verplichtingen gelden. De vermelde vormen van medewerking hebben tot doel de kans op succes van de schuldhulpverlening zo groot mogelijk te maken. Zo wordt bijvoorbeeld van de cliënt of verzoeker gevraagd om toestemming te verlenen voor het inwinnen bij en verstrekken van informatie aan ketenpartners en voor het gevraagd en ongevraagd de informatie te verstrekken die van belang is voor het schuldhulpverleningstraject. Ketenpartners zijn personen of instanties die een belangrijke rol spelen in het traject van de schuldhulpverlening. Te denken valt hierbij aan gebiedsteammedewerkers en/of schuldeisers.

In het tweede lid onder k, is de verplichting opgenomen dat de cliënt zich, naar algemeen aanvaardbare maatschappelijke normen gemeten, correct dient te gedragen ten opzichte van de medewerkers van de gemeente of van een andere organisatie die tevens betrokken is bij de schuldhulpverlening. In het kader van deze beleidsregels wordt ervan uitgegaan dat correct gedrag in elk geval niet aan de orde is als sprake is van zeer ernstige misdragingen. In het geval van zeer ernstige misdraging kan het college een verzoek om de schuldhulpverlening afwijzen of beëindigen op grond van artikel 7, eerste lid. Op grond van artikel 8, derde lid, kan het college in zo’n geval (afwijzing of beëindiging) een verzoeker of cliënt uitsluiten van schuldhulpverlening voor de periode van 5 jaar.

Met ingang van 1 januari 2021 is artikel 7, eerste lid, van de Wgs gewijzigd in de zin dat de medewerkingsplicht vanaf die datum niet langer geldt voor ‘de verzoeker’, maar voor ‘de cliënt’. In artikel 1 van de Wgs is bepaald dat de cliënt de persoon is aan wie op grond van deze wet schuldhulpverlening wordt gegeven. Als gevolg van deze wetswijziging, geldt de medewerkingsplicht vanaf 1 januari 2021 dus alleen nog maar voor personen aan wie al schuldhulpverlening wordt gegeven en niet (meer) voor aanvragers of verzoekers. Dit betekent dat een aanvrager of verzoeker niet langer een schending van de medewerkingsplicht tegengeworpen kan worden en een aanvraag dus ook niet om die reden mag worden afgewezen. Dit blijkt onder meer uit de uitspraak van Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 12 oktober 2022: ECLI:NL:RVS:2022:2935

In dit artikel is aangegeven in welke situaties of op welke gronden het college het verzoek tot schuldhulpverlening kan weigeren of beëindigen. Wanneer de schuldhulpverlening wordt afgewezen of beëindigd, wordt dit altijd gemotiveerd in de beschikking aan de verzoeker of cliënt. Wanneer de schuldhulpverlening wordt beëindigd, zal waar nodig het Gebiedsteam worden ingelicht. Het Gebiedsteam kan cliënt begeleiden naar andere voorzieningen of hulpverlening

Naast de eigen verantwoordelijkheid is een goede motivatie essentieel voor het slagen van de schuldhulpverlening. Een verzoek om schuldhulpverlening kan geweigerd worden wanneer het college van oordeel is dat verzoeker niet de benodigde hulpverlening wil zoeken en/of aanvaarden.

Wanneer cliënt niet of in onvoldoende mate zijn verplichtingen nakomt zoals is vermeld in artikel 6 lid 1 en lid 2, kan het college besluiten om schuldhulpverlening te beëindigen. Cliënt wordt altijd in de gelegenheid gesteld om alsnog de gewenste informatie te verstrekken of medewerking te verlenen. Er moet altijd sprake zijn van een redelijke termijn conform de Algemene wet bestuursrecht. Er dient altijd sprake te zijn van een redelijke termijn.

Wat een redelijke termijn is, hangt af van het soort verplichting dat van cliënt verlangd wordt. Een termijn van circa 2 weken zal veelal voldoende moeten zijn.

Wanneer de woon- of leefsituatie van verzoeker of cliënt niet stabiel is, heeft een langdurige minnelijk schuldhulpverleningstraject geen zin. Het risico op uitval in het traject is dan te groot evenals de risico op inkomensachteruitgang en het ontstaan van nieuwe schulden is te groot.

Wanneer een van beide partners niet rechtmatig in Nederland verblijft, kan er geen minnelijke schuldregeling worden opgezet. Bij de berekening van de afloscapaciteit kan er namelijk geen rekening worden gehouden met de niet-rechthebbende partner, terwijl de inkomensgrondslag wel is gebaseerd op een alleenstaande. Budgetbeheer, informatie en advies, crisisinterventie is in deze situatie wel mogelijk. Het betreft hier dus een weigering als het gaat om een schuldregeling of betalingsregeling.

In verband met de eigen verantwoordelijkheid en de beperkte middelen voor schuldhulpverlening is in dit artikel opgenomen dat het college in geval van recidive geen aanbod schuldhulpverlening kan doen. Hiermee wordt voorkomen dat verzoeker of cliënt na korte tijd opnieuw een beroep op de gemeente doet.

Wanneer iedere vorm van verwijtbaarheid ontbrak bij de beëindiging of weigering kan een verzoek niet op basis van dit artikel worden geweigerd. Recidive is ook van toepassing wanneer dit een andere gemeente betreft.

Ook in het geval van een acute noodsituatie, waarbij het weigeren van een aanbod schuldhulpverlening leidt tot een ernstig en direct leed van de verzoeker en/of zijn kinderen, er geen oplossingen zijn in het eigen netwerk van verzoeker, kan er een aanbod schuldhulpverlening worden gedaan. Bijvoorbeeld in geval van een huisuitzetting bij een gezin met jonge kinderen dat hierdoor dakloos dreigt te raken.

Dit artikel geeft ruimte aan het college om in bijzondere en/of onvoorziene gevallen af te wijken van de regels zoals neergelegd in deze regeling.

Deze artikelen behoeven geen nadere toelichting.