Speelruimteplan Gemeente Bergen (L) 2021 – 2024

Bijlage 1 – De afzonderlijke speelruimten in beeld

Elk dorp van de gemeente heeft één of meerdere speelruimtes. Deze speelruimtes liggen zo veel als mogelijk centraal in het dorp. Onder speeltoestellen verstaan we ook doeltjes, een basketbalnet enz.

De formele speelruimten:

• ➢

  De natuurlijke speelruimten

   

In de gemeente Bergen hebben we 2 natuurspeeltuinen:

• 1.

  Speelruimte Meeuwenven, ook wel Het Eendenmeer genoemd: deze natuurspeeltuin is gelegen bij het Meeuwenven aan de Ceresweg. Een prachtige locatie waar de kinderen zich prima uit kunnen leven. De 9 speeltoestellen die er staan zijn gemaakt van hout, hetgeen prima bij deze locatie past.

• 2.

  Speelruimte De Boskuul: in 2012 is deze natuurspeeltuin gerealiseerd. Deze speeltuin ligt nabij het Reindersmeer. In dit hele gebied staan 23 toestellen. Dit is inclusief de stapstenen, slalompalen en een touwenparcours. Het beheer van de speeltuin is in handen van de gemeente.

  Tegelijk met de speeltuin is het bezoekerscentrum gerealiseerd. Veel mensen combineren dit met een bezoek aan dit prachtige natuurgebied, daarom is deze speeltuin erg populair en bekend in de regio.

• ➢

  De traditionele speelruimten

In de gemeente Bergen beschikken we over 13 traditionele speelruimten en 1 informele speelruimte.

• 1.

  Speelruimte Paulus Potterstraat – Bergen: gelegen bij scholengemeenschap de Samensprong. Een combinatie van twee scholen (de basisscholen de Fontein (fusie St. Jozefschool en de Mariaschool) en de Klimop) en twee kinderdagverblijven (Spring en Kienderbènkske).

  Bij de Samensprong staan totaal 30 toestellen, verdeeld over 3 kleinere speelruimten. De 3 speelruimten zijn zo ingericht dat het als één grote speelplaats beleefd kan worden, maar tegelijkertijd duidelijk is welke speelplek bij welke school behoort. Alleen bij de kinderdagverblijven is de speelplaats afgesloten d.m.v. een hekwerk. Dit ter bescherming van de peuters. De scholen zelf hebben met de kinderen afspraken gemaakt over het gebruik van de speelruimten na schooltijd en dit ook aangegeven op kleine bordjes.

  Bij de Samensprong is geen speeltuinenstichting actief. De toestellen zijn eigendom van de gemeente. Dit is met de scholen en woningcorporatie Destion bij overeenkomst bepaald. Dit wil zeggen dat al het beheer van de toestellen voor rekening komt van de gemeente.

• Met betrekking tot de speelruimten bij de Samensprong zijn afzonderlijke afspraken gemaakt, die zijn vastgelegd in de notariële akte van 07 oktober 2003 (verkoop gebouw gemeente aan Destion). De juridische afspraken zijn als volgt:

  • a.

    De gemeente Bergen is juridisch eigenaar van de grond en derhalve verantwoordelijk voor het onderhoud en vervangen van de speeltoestellen. Artikel 11, onder 1 van de akte bepaalt dat de gemeente het perceel grond om niet in gebruik geeft aan de opstaller (is woningcorporatie Destion);

  • b.

    Artikel 11, onder 2 bepaalt dat de opstaller verplicht is de gronden, beplantingen en afvalbakken, dit met uitzondering van de speeltoestellen, voor eigen rekening behoorlijk dient te onderhouden voor zover het betreft dagelijks onderhoud;

  • c.

    Artikel 11, onder 3 bepaalt dat de opstaller onderhoudswerkzaamheden aan grond moet verrichten voor zover dit dagelijks onderhoud is;

• Voorts heeft Destion met de huurder (de Samesprong) afzonderlijk afspraken gemaakt. In een aparte lijst, als aanhangsel van de huurovereenkomst, is een overzicht gemaakt met betrekking tot het onderhoud van een aantal zaken bij de Samensprong door Destion met de betreffende huurders. Ten aanzien van de speelruimten is hierin o.a. van belang dat bij verstoppingen van de buitenrioleringen de huurder verantwoordelijk is voor het oplossen ervan, alsmede voor het herstel van de buitenriolering, ophalen van de bestrating, nieuwe beplanting alsook het herstel aan gebreken van betonelementen.

• In het voorjaar 2017 is het multiveldje en fitnesstoestel gerealiseerd. Dit is gebeurd i.s.m. de scholen, beweegcoaches, jongerenwerk en de jongeren zelf. Daarmee is met name voor de doelgroep 12 t/m 20 jaar een plek gerealiseerd waar gesport kan worden.

• Om te voorkomen dat tijdens schooltijd kleine kinderen hiervan gebruik maken, is er een passend hekwerk geplaatst tussen speelplaats enerzijds en multiveldje en fitnesstoestel anderzijds. Middels een poortje kunnen de basisscholen wel gebruik maken van het multiveldje. Het fitnesstoestel is niet geschikt voor kleine(re) kinderen. Door de plaatsing van dat hekwerk en twee waarschuwingsborden wordt hierop gewezen.

• 2.

  Speelruimte Heijmanspark - Afferden: deze speeltuin ligt op een centrale locatie in Afferden. Hier staan totaal 21 toestellen, waarvan 20 in eigendom van de gemeente en één in eigendom van de dorpsraad. Hierbij zijn de goals, de kabelbaan, de tafeltennistafel en de skatebaan in het park meegeteld. De tafeltennistafel en de skatebaan zijn eigendom van en worden onderhouden door de dorpsraad Afferden. Afspraak is dat het speeltoestel in eigendom van de dorpsraad niet door de gemeente wordt vervangen. Wel wordt het onderhoud van het toestel door de gemeente gedaan. In ruil daarvoor zorgt de dorpsraad voor het onderhoud van de toestellen in het park en de kiosk.

  In deze speeltuin staan oudere en nieuwe toestellen door elkaar. De speeltuinenstichting houdt de speeltuin mooi op orde. De speeltuin is omheind met een hekwerk zodat de kinderen er veilig kunnen spelen.

• 3.

  Speelruimte Kriekstraat - Bergen: deze speeltuin ligt in een bosrijke omgeving. In maart 2013 zijn de meeste toestellen van deze speeltuin vervangen. Momenteel staan er 10 toestellen. Omdat dit bij de omgeving past is hier gekozen voor houten toestellen. Het beheer geschiedt door de gemeente.

  In 2018 is de speeltuin volledig door een hekwerk en poort afgesloten. Aanleiding hiervoor was dat jongeren met regelmaat vernielingen aanrichten en zo dominant aanwezig waren dat kinderen er niet durfden te spelen. Op initiatief van de buurt is daartoe besloten, waarvoor de buurt zelf zorgt dat overdag de poort open staat. Men houdt zelf toezicht op de speeltuin, soms met behulp van een straatcoach of BOA. Tevens heeft de buurt zelf voor een houten bord gezorgd waarop netjes de huisregels voor de speeltuin zijn af te lezen.

• 4.

  Speelruimte Van Meerlaerstraat - Bergen: Deze speeltuin ligt op een locatie centraal gelegen in de wijk. Twee jaar geleden heeft woningbouwvereniging Destion deze speelruimte over gedragen aan de gemeente. Deze speeltoestellen zijn in het voorjaar van 2007 geplaatst. Er staan 8 speeltoestellen. Het beheer is in handen van de gemeente. Inmiddels zijn de meeste speeltoestellen de komende 4 jaren aan vervanging toe: zij verkeren in een slechte staat, waarbij kleinere reparaties niet meer afdoende zijn.

• 5.

  Speelruimte Bergs Kuuleke – Bergen: oorspronkelijk telde deze speeltuin 8 toestellen, in 2001 geplaatst. Dit zijn redelijk veel toestellen voor een klein aantal kinderen in het dorp. Voor de kinderen die hier in de buurt wonen is dit een mooie speelgelegenheid. Hier komen ook kinderen uit Aijen spelen, want in Aijen staan inmiddels geen speeltoestellen meer (reden zie onder 6). De speeltuinenstichting van Bergen voert hier het klein onderhoud uit. In 2018 en 2019 zijn een aantal speeltoestellen vernieuwd en heeft de dorpsraad de speeltuin een algehele opknapbeurt gegeven (inclusief een zelf gemaakte en geplaatste toegangspoort). In overleg met de dorpsraad zijn 3 (kleine) toestellen niet meer vervangen.

• 6.

  Speelruimte ’t Veerhuis – Aijen: bij deze speeltuin stonden 3 toestellen, sinds 2006 geplaatst. De toestellen zijn nog in een redelijke staat, maar over enkele jaren komen er meer onderhoudskosten of moeten de toestellen vervangen worden. De speeltuinenstichting van Aijen voert hier het klein onderhoud uit.

  In 2019 zijn de toestellen bij ’t Veerhuis weggehaald en tijdelijk elders gestald, omdat ’t Veerhuis een nieuwe eigenaar kent en deze kenbaar heeft gemaakt dat hij geen prijs stelt op de aanwezigheid van speeltoestellen aldaar. De wens van het dorp, verwoord door de betreffende speeltuinstichting en de dorpsraad, is nu dat op termijn de speeltuin wordt herplaatst op de Loswal. Om dat te kunnen realiseren is toestemming nodig van het Waterschap en Rijkswaterstaat. Daarop wordt nu gewacht. Mocht die toestemming er niet komen dan zal het dorp naar een andere geschikte plaats zoeken.

• 7.

  Speelruimte Elsterendijk – Well: in deze kleine speeltuin staan 6 speeltoestellen. De schommel is in 2012 geplaatst. Twee toestellen zijn binnen enkele jaren aan vervanging toe. Dit zijn de wip, de duikelrekken en de glijbaan. Het beheer valt onder de speeltuinenstichting Well.

• 8.

  Speelruimte Klokkemakerstraat – Well: deze speeltuin ligt op een locatie aan de bosrand.

  Hier staan 17 toestellen. De meeste toestellen zijn in 2011 geplaatst. In deze speeltuin staan oudere en nieuwe toestellen. De speeltuinenstichting in Well is heel actief en houdt beide speeltuinen mooi op orde.

• 9.

  Speelruimte Vinkenkamp - Wellerlooi: Deze speelruimte is in 2011 helemaal vernieuwd. In 2015 is er door de speeltuinsticht zelf een poort geplaatst. Er zijn toen 10 toestellen geplaatst. De speeltuinenstichting is per 1-1-2020 opgeheven en haar taken zijn ondergebracht bij de Stichting ’t Luukske. Ook deze stichting is bijzonder actief en zorgt samen met hun greenteam dat de speeltuin goed onderhouden wordt. Inmiddels is het aantal speeltoestellen gereduceerd naar 9.

• 10.

  Speelruimte Op de Kanijnskamp - Wellerlooi: deze speelgelegenheid bij de Vinkenkamp bestaat uit een groot grasveld. Dit is een mooie locatie om verschillende balspellen te spelen en wordt voornamelijk als voetbalveldje gebruikt. Begin 2019 is er een hoge ballenvanger geplaatst om te voorkomen dat ballen binnen de omheining van de aldaar aanwezige telecommast komt.

• 11.

  Speelruimte Wethouder Breekstraat – Siebengewald: dit is de oorspronkelijke speeltuin van Siebengewald. Deze ligt midden in de wijk. In deze speeltuin staan 7 toestellen. De speeltuinenstichting is er nauw bij betrokken. Zij opereren onder de vlag van het Siebengewalds forum.

• 12.

  Speelruimte Seringenstraat - Siebengewald: mede door het beleidsplan “Buiten zijn, ja leuk” is deze speeltuin in september 2013 gerealiseerd. Hier staan ook 6 toestellen. Omdat er aan beide zijden van de speeltuin een weg ligt is er een hekwerk langs geplaatst. Ook hier is het praktisch beheer in handen van de speeltuinenstichting onder de vlag van het Siebengewalds forum.

• 13.

  Speelruimte Vlammertsehof - Bergen: bij de Vlammertsehof wonen momenteel 28 kinderen onder de 12 jaar. Deze groep kinderen moet nu de drukke Siebengewaldseweg oversteken om bij een speelgelegenheid te komen. Dit is voor de ouders natuurlijk een punt van zorg.

  Voor de jongere jeugd is dat natuurlijk onverantwoord. Bij de Vlammertsehof is ook een verzorgingstehuis waar veel kleinkinderen op bezoek gaan bij hun opa en/ of oma. Deze kinderen kunnen ook gebruik maken van de speeltoestellen. Daarom is er bij de Vlammertsehof een speelruimte voor de jongere jeugd in de leeftijdscategorie van 4 tot 12 jaar gecreëerd. Hierin staan toestellen zoals een peuter glijbaantje, duikelrekken of een combinatie toestel voor meerdere doelgroepen. Een geschikte, kleine ruimte is waar de mensen elkaar ontmoeten, goed voor de leefbaarheid in de wijk. De gemeente draagt zorg voor het beheer en onderhoud. Dit in nauw contact met de initiatiefnemers van de speeltuin.

  Lovend dat de bewoners zelf het initiatief hebben genomen om iets te realiseren en zelf hebben meegeholpen met de opbouw van deze speeltuin.

• 14.

  Speelruimte hoek Marterstraat/Hermelijnsingel – Bergen: deze kleine (informele!) speelruimte is in 2017 ontstaan door en op initiatief van de buurt, bedoeld voor de jongere kinderen. Het is een formele, natuurlijke speelplek met bijpassende materialen. Deze speelruimte is door de buurt zelf ingericht, met slechts één toestel door de gemeente geplaatst (houten dwarsbalken). De grote holle boomstam, zitbankje en bordje met vermelding van de huisregels is door de buurt zelf gedaan. Deze speelruimte wordt geheel door de buurt onderhouden.

Tabel 2: Meerjarenbegroting onderhoud en vervanging speeltoestellen periode 2021 – 2024 (flexibel in te zetten)

Bijlage 2 – De speeltuinenstichtingen – afspraken en budgetten

Nieuw Bergen zelf heeft geen speeltuinenstichting. Bij de speeltuinen in Nieuw- Bergen voert de buitendienst van de gemeente het onderhoud van zowel de speeltoestellen als de speeltuin zelf uit. Hier gaat het om de speeltoestellen die bij de gezamenlijke basisscholen staan en de speeltoestellen bij de speelgelegenheid aan de Kriekstraat, de van Meerlaerstraat en bij de Vlammertsehof.

Een groot voordeel van een speeltuinenstichting is dat de gemeente een aanspreekpunt heeft. Zij melden het mocht er iets bijzonders aan de hand zijn. De speeltuinenstichtingen zijn als het ware de ogen van de gemeente.

De gemeente verleent de stichtingen jaarlijks een subsidie. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het aantal toestellen per speeltuin, het aantal kinderen en de oppervlakte van de speeltuin.

De speeltuinenstichting dient jaarlijks een verslag en een financieel overzicht van inkomsten en uitgaven in te dienen bij de gemeente. Zo heeft de gemeente een overzicht waar het budget aan besteed wordt. De stichting kan ook budget sparen voor het vervangen van speeltoestellen of bijvoorbeeld een hekwerk. De speeltuinstichting heeft jaarlijks hierover een overleg met de gemeente.

De stichtingen besteden de subsidie voor klein onderhoud en kleine reparaties aan de speeltoestellen en hekwerken. Zij zorgen ervoor dat de val-dempende ondergrond bij de toestellen in orde is. Ook zorgen zij ervoor dat het zwerfafval opgeruimd wordt.

De gemeente draagt zorg voor de reparaties aan de toestellen die spoed hebben en die de stichtingen niet zelf uit kunnen voeren. De kosten van de reparaties kunnen voor rekening komen van de speeltuinenstichting. Er wordt per speeltuin kritisch gekeken hoe hoog de kosten zijn. Vooral de kleine onderdelen komen voor rekening van de speeltuinenstichting.

De gemeente zorgt ervoor dat de afvalbakken regelmatig geleegd worden en draagt zorg voor het beheer en onderhoud van het aanwezige groen.

De stichting dient altijd met de gemeente te over leggen wanneer ze iets willen plaatsen, aanpassen of veranderen, dit in verband met de geldende veiligheidsrichtlijnen.

De gemeente heeft een W.A.-verzekering afgesloten voor de vrijwilligers die onderhoudswerkzaamheden verrichten bij de speeltuinen.

De stichting is het verplicht aan de gemeente te melden wanneer er onveilige situaties ontstaan die urgent opgepakt dienen te worden. Op tijden dat er geen medewerker van de gemeente aanwezig is kan het spoednummer van de gemeente gebruikt worden. De gemeente zal dan beoordelen of het noodzakelijk is om direct in te grijpen. Als het mogelijk is neemt de stichting zelf veiligheidsmaatregelen. Zij kunnen er voor zorgen dat het toestel niet toegankelijk is voor gebruik of zij brengen duidelijke markering aan dat het toestel gevaarlijk is.

De gemeente wijst de stichting op tekortkomingen van het onderhoud en/ of reparaties van de toestellen en geeft aan op welke wijze en binnen welk termijn dit alsnog uitgevoerd moet worden. Het college van B&W heeft het recht om de subsidie te wijzigen of in te trekken als de stichting zich niet of in mindere mate houdt aan de gestelde voorwaarden in de overeenkomst.

Voor eventueel nieuw op te richten stichtingen worden de oprichtingskosten (notariskosten) vergoed.

Kort samengevat zorgt de stichting er ook voor dat de speelruimte en speeltoestellen netjes bij gehouden worden.

Prima dat de burgers zich inzetten voor de leefbaarheid in de dorpen. Dit past geheel bij de huidige manier van overheidsparticipatie. De insteek blijft derhalve om ook de komende jaren het beheer van alle speeltuinen zo veel mogelijk bij de stichtingen neer te leggen.

Tabel 4: algemene afspraken

Subsidies speeltuinenstichtingen

Er is een subsidie toegekend aan de speeltuinen stichtingen. Deze subsidie is vijf jaar geleden vast gesteld. Hierbij is gekeken naar het aantal kinderen, aantal speeltoestellen en naar de oppervlakte van de speeltuin.

In onderstaand schema staan de bedragen die de speeltuinenstichtingen ontvangen.

Tabel 5: subsidiebedragen speeltuinstichtingen

Voorgesteld wordt om deze bedragen voor de komende 4 jaar gelijk te laten en niet te indiceren. Gebleken is dat deze bedragen nog steeds voldoende zijn om het klein onderhoud te kunnen bekostigen.

Bijlage 3 – Leeftijdsopbouw jeugd gemeente Bergen per 01-01-2020

Tabel 6: leeftijdsopbouw jeugd 2020

In vergelijking met de beleidsperiode 2016 – 2020 is het totaal kinderaantal gedaald met 262 (van 2.569 per 1-1-2016 naar 2.307 per 1-1-2020) = een daling van 10,2%.

Een daling valt te zien in de leeftijdscategeroriën 6 – 12 jaar (daling van 117 kinderen), de grootste echter in de leeftijdscategorie 13 – 18 jaar (daling van 143 kinderen).

De leeftijdscategorie 0 – 5 jaar is nagenoeg gelijk gebleven (een daling met 2 kinderen). In de meeste dorpen is ook daar een lichte daling te zien, maar de aanwas in Wellerlooi (11 kinderen meer) en Afferden (10 kinderen meer) compenseert de daling in de overige dorpen grotendeels.