| Organisatie | Westland |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Handhavingsbeleid horeca Westland |
| Citeertitel | Handhavingsbeleid horeca Westland 2022 |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp |
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 07-10-2022 | nieuwe regeling | 17-05-2022 |
In 2013 en 2014 zijn respectievelijk het Handhavingsplan Horeca Westland en het Handhavingsarrangement Horeca Westland in werking getreden. Gebleken is dat deze beleidsdocumenten - inmiddels ruim zeven jaar oud - aan vernieuwing toe zijn. Zo is de Drank- en Horecawet (DHW) sinds 1 juli 2021 vervangen door de Alcoholwet en zijn er nieuwe handhavingsinstrumenten die bijdragen aan een effectieve handhaving van deze wet. Voorbeelden van deze instrumenten zijn de mogelijkheid tot het schorsen of intrekken van een vergunning en het opleggen van een bestuurlijke boete. Daarnaast is door landelijke regelgeving de keuzevrijheid van gemeenten in handhavend optreden beperkt. Om deze instrumenten ook in de gemeente Westland in te kunnen zetten ten behoeve van een effectieve handhaving van de Alcoholwet, zijn deze instrumenten in dit nieuwe beleidsdocument geïmplementeerd. Het nieuwe handhavingsbeleid horeca speelt daarmee in op de actuele ontwikkelingen binnen de wetgeving.
Daarnaast beoogt de gemeente Westland versnippering van beleid tegen te gaan en daarom te komen tot één beleidsdocument ten aanzien van handhaving van de Westlandse horeca. In dit beleid is onder andere een handhavingstabel opgenomen waaruit eenvoudig kan worden afgeleid welke handhavingsactie van toepassing is bij een bepaalde overtreding. Daarnaast wordt beschreven hoe wordt gehandeld bij specifieke situaties zoals samenloop, recidive en bijzondere omstandigheden.
Bij de uitvoering van dit beleid gaat de gemeente Westland in beginsel uit van vertrouwen in de verantwoordelijkheid van de (horeca)ondernemer. Dit betekent dat er bij een eerste overtreding in de meeste gevallen – en waar mogelijk – wordt opgetreden met een bestuurlijke waarschuwing. De overtreder wordt hiermee de mogelijkheid geboden om een situatie te herstellen en/of herhaling te voorkomen.
Bij wijziging van omstandigheden of van wet- en regelgeving zal dit beleid indien nodig worden geactualiseerd.
3. Relevante wet- en regelgeving
Een van de belangrijkste wetten die ten grondslag ligt aan dit handhavingsbeleid is de op 1 juli 2021 ingevoerde Alcoholwet. Deze wet vervangt de eerdere Drank- en Horecawet en scherpt daarmee de regelgeving omtrent alcoholgebruik en -verkoop aan. Bijbehorend bij deze nieuwe wet is het Alcoholbesluit. In het Alcoholbesluit heeft de landelijke wetgever ervoor gekozen om voor overtreding van bepalingen die speerpunten zijn van het alcoholbeleid een aparte categorie, met bijbehorend hoger boetetarief, te introduceren. De bestuurlijk beboetbare overtredingen zijn daarom ingedeeld in de volgende categorieën:
Overtredingen aangeduid als categorie C in het Alcoholbesluit dienen meteen te worden bestraft met een bestuurlijke boete; zonder voorafgaande waarschuwing. In het geval van deze overtredingen is een waarschuwing in verband met de zwaarte van de overtreding niet passend. Voor deze categorie overtredingen wordt dan ook het hoogste boetebedrag opgelegd. Voor categorie A- en B-overtredingen kiezen we ervoor eerst te waarschuwen alvorens over te gaan op een bestuurlijke boete. De Alcoholwet biedt deze vrijheid.
De Opiumwet beschrijft alle regels met betrekking tot drugs. Er wordt onderscheid gemaakt in lijst I (harddrugs) en lijst II (softdrugs). Uit de Opiumwet is met name artikel 13b, dat ten grondslag ligt aan het lokale Damoclesbeleid, relevant voor dit beleid. Om ook in en om lokale horeca op drugs te kunnen handhaven, wordt gebruikgemaakt van de bevoegdheden die voortvloeien uit het Damoclesbeleid.
3.1.3 Activiteitenbesluit Milieubeheer
Het Activiteitenbesluit milieubeheer behelst algemene regels voor inrichtingen, dus ook voor horeca inrichtingen. Voor dit beleid is de passage over geluid, licht en geur in en om horecalokaliteiten van belang. De regelgeving omtrent geluid in en om horecalokaliteiten kan bij situaties over geluidsoverlast houvast bieden voor handhavend optreden.
3.1.4 Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo)/Omgevingswet
In een bestemmingsplan is geregeld welk gebruik en/of welke functies mogelijk zijn op een bepaalde locatie. In de Wabo is onder andere bepaald onder welke voorwaarden een omgevingsvergunning kan worden verleend. Zo mag een activiteit niet in strijd met het bestemmingsplan zijn. Vestiging van een horeca inrichting moet dus ook in overeenstemming met het bestemmingsplan zijn. Indien een horeca inrichting in strijd met het bestemmingsplan is gevestigd, kan op grond van de Wabo worden gehandhaafd. Bij de inwerkintreding van de Omgevingswet worden alle bestemmingsplan van rechtswege omgezet in een omgevingsplan. Ook de Wabo wordt in zijn geheel opgenomen in de Omgevingswet.
3.2.1 Algemene Plaatselijke Verordening Westland
De Algemene Plaatselijke Verordening (APV) beschrijft regels die gaan over de lokale openbare orde en veiligheid. Met betrekking tot horeca zijn er bijvoorbeeld regels vastgelegd over sluitingstijden, gebruik van terrassen en vergunningen. De APV kan jaarlijks gewijzigd worden.
Horecaondernemers die beschikken over een ontheffing sluitingstijden mogen, op grond van artikel 2:29 van de APV, tien keer per kalenderjaar langer open zijn dan de binnen de APV bepaalde sluitingstijden. Voor horecalokaliteiten aan het Noordzeestrand, zoals strandpaviljoens, is dit zes keer per kalenderjaar toegestaan. Om gebruik te kunnen maken van deze mogelijkheid moeten ondernemers steeds een zogenaamd ‘latertje’ inzetten. Hiervoor dienen zij via de gemeentelijke website een formulier in. Op deze manier zijn zowel gemeente als politie op de hoogte wanneer horecalokaliteiten tot later geopend zijn dan 02.00 uur en wordt voorkomen dat er misbruik wordt gemaakt van de regeling. Het latertje vervangt de raamkaartregeling. De ontheffing die gebruik van het latertje toestaat, is vijf jaar geldig. Daarna kan verlenging worden aangevraagd. Voor de uitvoering van dit beleid wordt een separate beleidsregel ‘ontheffing sluitingstijden openbare inrichtingen’ vastgesteld.
De ontheffing sluitingstijden zien we als een tijdelijke regeling. Momenteel wordt de mogelijkheid onderzocht om op termijn over te gaan tot verruiming van de openingstijden binnen de horeca. De sluitingstijden worden dan gewijzigd van 2.00 uur naar 4.00 uur. Zodra deze APV-wijziging is doorgevoerd, komt de ontheffing sluitingstijden te vervallen.
3.2.2 Hokkenbeleid en illegale feesten
Hokken zijn onlosmakelijk verbonden met de Westlandse cultuur. Het gaat hierbij om gebruik van een gelegenheid in de privésituatie. Zodra een hok commercieel gebruikt wordt, handhaven we.
Meldingsplichtige of vergunningsplichtigefeesten
Soms worden er illegale feesten georganiseerd, bijvoorbeeld in bedrijfspanden. Voor deze feesten geldt hetzelfde als voor commerciële hokken: bij een gebrek aan verplichte vergunningen en strijdigheid met bestemmingsplannen wordt er gehandhaafd. Dat kan al voorafgaand aan een feest, als dit (vermoeden) bij de gemeente of samenwerkingspartners bekend is, bijvoorbeeld door een preventieve last onder dwangsom. Wanneer door de politie of boa’s ter plekke een illegaal feest geconstateerd wordt, worden maatregelen getroffen. Na afloop kunnen (bestuurlijke) maatregelen volgen.’
Voor besloten feesten hoeft geen vergunning aangevraagd te worden. Wel moet de organisator een melding doen bij de gemeente wanneer het feest georganiseerd wordt in een ruimte die hier niet voor bedoeld is en als er meer dan honderd bezoekers zijn. Een beschrijving van besloten feesten is vastgelegd in de Evenementennota Westland.
Alcoholwet- en exploitatievergunning
Sinds januari 2020 is het voor nieuwe horecaondernemers verplicht om over een exploitatievergunning te beschikken. Een Alcoholwetvergunning is alleen verplicht voor ondernemers die alcohol willen schenken. Wanneer een horecaondernemer meermaals een Alcoholwet-overtreding heeft begaan, kan de Alcoholwetvergunning geschorst of helemaal ingetrokken worden. Dit betekent niet automatisch dat de exploitatievergunning ingetrokken wordt, er mag dan alleen geen alcohol meer geschonken worden. Omdat de Alcoholwetvergunning gericht is op volksgezondheid en de exploitatievergunning op openbare orde, is het wel aannemelijk dat bij een derde of vierde overtreding van de Alcoholwet ook de exploitatievergunning wordt geschorst of ingetrokken. Er is dan een dermate grote verstoring van of groot risico op verstoring van de openbare orde, dat intrekken van deze vergunning proportioneel is.
Omdat exploitatievergunningen voor nieuwe horecabedrijven pas sinds 2020 verplicht gesteld zijn, zijn er ook Westlandse horecabedrijven zonder exploitatievergunning. Ondernemers die al voor 2020 in het Westland gevestigd waren, moeten bij het herhaaldelijk begaan van overtredingen1 (zoals opgenomen in onderstaande sanctiematrices) alsnog een exploitatievergunning aanvragen. In de praktijk betekent dit dat we in eerste instantie een waarschuwingsbrief versturen. Als de ondernemer binnen twee jaar opnieuw een APV- of Alcoholwetovertreding begaat, moet de exploitatievergunning alsnog worden aangevraagd. Door de exploitatievergunning kan gereguleerd toezicht worden gehouden op horecazaken.
Bij het aanvragen van een exploitatievergunning en/of een Alcoholwetvergunning is de Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur van toepassing. Dit betekent dat er altijd een vragenformulier Bibob ingevuld en meegestuurd dient te worden met de aanvraag. Dit extra controlemoment dient de integriteit van het bestuur en draagt bij in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit in horecabedrijven. Paracommerciële inrichtingen hoeven geen exploitatievergunning aan te vragen. Voor deze bedrijven gelden bovengenoemde verplichtingen omtrent de exploitatievergunning dan ook niet.
Van recidive is sprake wanneer er meerdere malen eenzelfde overtreding wordt begaan. In dit beleid wordt gebruikgemaakt van een recidivetermijn van 12 maanden voor alle overtredingen. Bij de meeste overtredingen neemt bij recidive de hoogte van de sanctie toe. Op deze wijze wordt rekening gehouden met de handhavingsgeschiedenis over een horecabedrijf. Uit sommige bepalingen volgt automatisch een verhoging van de sanctie, zoals het geval is bij de bestuurlijke boete. De Alcoholwet geeft de burgemeester in voornoemde situaties de bevoegdheid om een bestuurlijke boete op te leggen en om het boetebedrag te verhogen.
Zoals eerder beschreven, wordt voor de verplichte aanvraag exploitatievergunning bij gevestigde ondernemers een recidivetermijn van twee jaar aangehouden. De aanvraag exploitatievergunning is namelijk geen punitieve sanctie en staat los van eventuele sancties die wel bij een overtreding horen.
Bij zeer ernstige of frequente overtredingen kan het bevoegd gezag ervoor kiezen af te wijken van het gestelde beleid. Wat verder precies onder bijzondere omstandigheden wordt verstaan, is niet exact te benoemen. Dit wordt per geval beoordeeld, waarbij in ieder geval wordt meegewogen in hoeverre de exploitant of ondernemer maatregelen heeft getroffen om een overtreding te voorkomen. Indien een exploitant er (vrijwel) alles aan heeft gedaan om een overtreding te voorkomen, kan een stap uit de handhavingstabel herhaald worden, worden volstaan met een bestuurlijke waarschuwing of anderszins positief worden afgeweken van het beleid. Als blijkt dat een exploitant of ondernemer nauwelijks of geen maatregelen heeft getroffen om een overtreding te voorkomen, kan een stap uit de handhavingstabel worden overgeslagen en een zwaardere sanctie worden opgelegd. Ook kan rekening worden gehouden met het gedrag van een exploitant of ondernemer. Als bijvoorbeeld blijkt dat een ondernemer calculerend te werk gaat of zich niet bereid toont om maatregelen te treffen om een overtreding in de toekomst te voorkomen, kan een stap uit de handhavingstabel worden overgeslagen.
De hierboven genoemde afwegingsgronden zijn niet uitputtend. Er kunnen andere gronden zijn om af te wijken van de handhavingstabel. Dit hangt af van de concrete omstandigheden van het geval. Omdat de handhavingstabel onder meer tot doel heeft handhaving zo transparant mogelijk te maken voor betrokkenen, zal bij afwijking ervan altijd gemotiveerd worden waarom er sprake is van omstandigheden die zouden moeten leiden tot een lichtere of zwaardere sanctie. Hierbij wordt in ieder geval gemotiveerd waarom de afwijkende sanctie geschikt en noodzakelijk is om het doel te bereiken en niet onredelijk bezwarend is voor de betrokkene(n). Dit laatste geldt met name bij het opleggen van een zwaardere sanctie.
Eén gebeurtenis kan leiden tot verschillende overtredingen. Te denken valt aan de constatering dat er na sluitingstijd nog alcoholhoudende drank wordt geschonken en dit aan een persoon jonger dan 18 jaar wordt verkocht. In dit geval is het horecabedrijf in overtreding van zowel de APV-voorschriften, als van de Alcoholwet.
In geval van samenloop wordt voor beide overtredingen een sanctie opgelegd, die in principe tegelijkertijd worden uitgevoerd. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen als de sancties bestaan uit het sluiten van de horeca-inrichting gedurende één week en het schorsen van de Alcoholwetvergunning gedurende één maand. Het horecabedrijf moet dan gedurende één week gesloten blijven voor publiek én mag een maand geen alcoholhoudende dranken schenken.
In het geval van een zeer ernstig incident wordt altijd overgegaan tot een spoedsluiting. Een zeer ernstig incident kan zich onder andere voordoen als er sprake is van ernstig geweld, een schiet- en/of steekincident, het aantreffen van een explosief, het aantreffen van een wapen of een handelshoeveelheid harddrugs, of schijnbeheer (niet limitatief). Bij ernstige incidenten kan ook worden overgegaan tot een spoedsluiting. Onder ernstige incidenten wordt in ieder geval verstaan:
De spoedsluiting duurt voort met een maximum van twee weken, totdat de burgemeester een definitief besluit heeft genomen. Deze spoedsluiting wordt geëffectueerd door overdracht van de sleutels, verzegeling van het pand en het aanbrengen van een sluitingsbevel op het pand.
5.1 Betrokken partijen en bevoegdheden
Bij de toezicht en handhaving op horeca zijn verschillende partijen vanuit de gemeente en politie direct betrokken. Tussen deze partijen vindt structureel een horeca handhavingsoverleg plaats. Daarin komen zowel beleidsvraagstukken als casuïstiek aan de orde.
De Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) wordt door de gemeente ingezet als gehandhaafd moet worden op het Activiteitenbesluit Milieubeheer.
Bij veel overtredingen binnen onderstaande wet- en regelgeving kan zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk opgetreden worden. De meest voorkomende wet- en regelgeving voor horecaovertredingen zijn beschreven, maar de opsomming is niet uitputtend. Ook andere wet- en regelgeving kan van toepassing zijn.
Voor de Alcoholwet zijn de boa’s primair toezichthouder. Alleen door de burgemeester aangewezen ambtenaren, die hiervoor zijn opgeleid, zijn bevoegd om de Alcoholwet te handhaven. Artikel 45 en 45a vormen hierop een uitzondering, omdat overtredingen van dit artikel strafrechtelijk worden afgehandeld. In het kader van de algemene opsporingsbevoegdheid, kan de politie hierbij ook optreden.
APV-overtredingen zijn strafbaar gesteld en worden door gemeentelijk toezichthouders en de politie gehandhaafd.
5.1.3 Activiteitenbesluit Milieubeheer
Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) is door het college van burgemeester en wethouders gemandateerd om de geluidsnormen te handhaven. Overtredingen van het Activiteitenbesluit gaan hoofdzakelijk over geluids-, licht- en geuroverlast. De ODH kan door de gemeente ingezet worden om metingen te verrichten. Daarnaast kunnen inwoners zelf overlastmeldingen doen bij de ODH.
Horecacontroles en handhaving vinden plaats op basis van drie mogelijke aanleidingen:
Op basis van meldingen die binnenkomen bij de gemeente en/of politie;
Op basis van constateringen van toezichthouders (gemeente of politie);
Op basis van geplande horecacontroles. Elke horecazaak wordt eens per drie jaar gecontroleerd.
Op basis van constateringen van toezichthouders kunnen maatregelen worden getroffen. Er kunnen bestuursrechtelijke sancties opgelegd worden (zie hoofdstuk 6, sanctiematrices), zoals een bestuurlijke boete (zie paragraaf 3.1.1); schorsing van de vergunning of een last onder dwangsom. Bij minder zware overtredingen kan eerst een bestuurlijke waarschuwing gegeven worden. Deze waarschuwing wordt mondeling aangekondigd en schriftelijk bevestigd.
Daarnaast kan de burgemeester een preventieve last onder dwangsom opleggen. Deze maatregel is bijvoorbeeld zinvol als er redelijke vermoedens zijn dat een organisator (opnieuw) een illegaal feest organiseert of zal organiseren.
6.1.2 Slijterij en detailhandel
6.1.3 Paracommerciele inrichtingen
Na toepassing van de laatstgenoemde sanctie in deze matrix, zal het intrekken van de Alcoholwetvergunning altijd de uiterste maatregel zijn.
6.2 Algemene Plaatselijke Verordening
Bij overtreding van de APV kan een last onder dwangsom worden opgelegd. De hoogte van de last is afhankelijk van de (zwaarte van de) overtreding. Daarnaast geldt ook voor APV-overtredingen dat ondernemers die niet in het bezit zijn van een exploitatievergunning (omdat deze al voor januari 2020 in het Westland gevestigd waren) verplicht zijn deze aan te vragen bij een tweede overtreding, zoals beschreven in hoofdstuk 3.3 van dit beleid.
Het toelaten van bezoekers na sluitingstijd of tijdens een opgelegde sluiting | ||||
Verboden gedragingen2 in een openbare inrichting (met inbegrip van het terras) | ||||
Toestaan van meer dan het toegestane aantal kansspelautomaten in een hoog- of laagdrempelige inrichting. (Tevens art. 30 Wet op de kansspelen) |
Na toepassing van de laatstgenoemde sanctie in deze matrix, zal het intrekken van de exploitatievergunning altijd de uiterste maatregel zijn.
6.4 Activiteitenbesluit Milieubeheer
Meldingen van geluidsoverlast kunnen direct bij de ODH worden ingediend. Meldingen die bij de gemeente binnenkomen, zetten we door naar de ODH. De ODH stelt op basis van een geluidsmeting vast of sprake is van een overschrijding van de geluidsnormen. Als dat het geval is, dan treedt de ODH daartegen op overeenkomstig de Landelijke Handhavingsstrategie.
Voor lichthinder geldt hetzelfde als voor geluidsoverlast. Het Activiteitenbesluit Milieubeheer bevat bepalingen over het beperken van lichthinder. Voor wat betreft verlichting moeten ook horeca-inrichtingen daarom voldoen aan de landelijke Richtlijn Lichthinder. Op basis van licht-metingen kan de ODH vaststellen of er sprake is van overschrijding van de lichtnormen.
In het geval van geurhinder onderzoekt de ODH of de inrichting voldoet aan de eisen. Als aan de eisen wordt voldaan en er is nog steeds sprake van overlast, wordt onderzocht of sprake is van en onacceptabel niveau van geurhinder. We spreken van een onacceptabel niveau van geurhinder als er zeven keer in drie maanden bij de melder binnen geurhinder wordt geconstateerd. Er kan dan maatwerk toegepast worden om overlast te voorkomen of beperken.
Daarnaast is de ODH gemandateerd op te treden waar het gaat om afval. Het gaat dan om de wijze van opslaan, maar ook om zwerfafval. Binnen een straal van 25 meter van de inrichting is de exploitant zelf verantwoordelijk voor het opruimen van het afval, ook als het zwerfafval niet door hem of haar veroorzaakt is.