| Organisatie | Hilversum |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Beleidsregel voor coffeeshops binnen de gemeente Hilversum 2022. |
| Citeertitel | |
| Vastgesteld door | burgemeester |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp |
Geen
N.v.t.
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 03-10-2022 | ter vervanging van het op 1 juli 2013 vastgestelde Gedoog- en handhavingsbeleid ex artikel 13b Opiumwet voor coffeeshops | 06-09-2022 |
Besluit van de burgemeester en wethouders van de gemeente Hilversum 2022 tot vaststelling van de beleidsregel voor de coffeeshops binnen de gemeente Hilversum.
De burgemeester van de gemeente Hilversum;
gelezen het voorstel van 6 september 2022;
In Hilversum acht coffeeshops zijn gevestigd;
De Hilversumse coffeeshops een grote rol in de regio Gooi en Vechtstreek spelen;
In het landelijk drugsbeleid en in de Opiumwet onderscheid wordt gemaakt tussen verdovende middelen met een onaanvaardbaar risico voor de volksgezondheid (harddrugs) en andere middelen (softdrugs);
Binnen de discussie over coffeeshops de thema’s overlast, veiligheid en volksgezondheid een belangrijke rol spelen;
De verstrekking tot softdrugs zich onder voorwaarden beperkt tot de gedoogde coffeeshops, de overige horeca blijft drugsvrij;
Coffeeshops zich aan de gedoogrichtlijnen (AHOJG) moeten houden;
De burgemeester over de discretionaire bevoegdheid beschikt om handhavend op te treden indien er een overtreding van de Opiumwet plaatsvindt in coffeeshop;
Het gewenst is om beleidsregels voor coffeeshops vast te stellen.
gelet op de artikelen 4:81, eerste lid, 4:83 en 1:3, vierde lid, 3:4 en titel 5.3 van de Awb en de artikelen 2, 3a, 10, 10a, 11, 11a, en 13b van de Opiumwet;
besluit vast te stellen de volgende beleidsregel:
Beleidsregel voor coffeeshops binnen de gemeente Hilversum 2022
De gemeente Hilversum telt in 2022 afgerond 92.000 inwoners en in Hilversum zijn acht coffeeshops
gevestigd. De Hilversumse coffeeshops hebben veelal een vaste klantenkring, die vooral voorzien in
de lokale en regionale vraag. Zij zorgen voor een veilige en beschermde omgeving waar men
cannabis of hasj kan aanschaffen en waar tevens voldoende voorlichting over de producten wordt
gegeven. In Hilversum zijn geen grote commerciële coffeeshops en van (internationale) toeristische
aantrekkingskracht is momenteel geen sprake. Sinds 2015 hebben alle coffeeshophouders het
Keurmerk voor Hilversumse Coffeeshops. Het Keurmerk voor Hilversumse coffeeshops is in 2022
geëvalueerd en vervolgens is het keurmerk ook in 2022 geactualiseerd. Alle coffeeshops in Hilversum
In het landelijk drugsbeleid en in de Opiumwet wordt onderscheid gemaakt tussen verdovende
middelen met een onaanvaardbaar risico voor de volksgezondheid (harddrugs) en andere middelen
(softdrugs). De wetgever heeft dat onderscheid gemaakt met het oog op de gebruikersrisico’s van de
twee soorten drugs en om een duidelijke scheiding aan te brengen tussen beide markten. De
verkoop en het gebruik van softdrugs wordt in coffeeshops onder strikte voorwaarden gedoogd. De
achterliggende gedachte is dat voorkomen moet worden dat de softdrugsgebruiker in aanraking
komt met drugs met een groter gezondheidsrisico (harddrugs) en het criminele circuit dat daarbij
In Hilversum zijn de coffeeshops geconcentreerd in het centrum en zijn klein en beheersbaar. In
Hilversum zijn geen gevallen bekend van coffeeshops die zich niet houden aan de regel dat zij geen
jongeren onder de achttien toelaten. Daarnaast wordt nauwelijks overlast geconstateerd, ook niet
van bezoekers afkomstig uit het buitenland. In de directe omgeving is één coffeeshop in Bussum, één
coffeeshop in De Bilt en één coffeeshop in Soest. Verder zijn in de regio Gooi en Vechtstreek geen
coffeeshops. Veel consumenten uit de regio zijn aangewezen op de Hilversumse coffeeshops. Dit
heeft echter nog niet geleid tot grote overlast.
De kansen om de veiligheid te vergroten liggen vooral aan de voorkant. Hoe eerder signalen van onregelmatigheden worden gesignaleerd, hoe groter de kans dat erger wordt voorkomen. Daarom intensiveren we de inzet rondom het keurmerk, de samenwerking met de coffeeshops en de andere partners en wordt meer in preventie en voorlichting geïnvesteerd. We zorgen, in samenwerking met de GGD en Jellinek, voor voorlichtingsprogramma’s voor jongeren met betrekking tot middelengebruik, hetgeen in lijn is met het coalitieakkoord 2022 – 2026 en het preventie en handhavingsplan alcohol en drugs 2021 t/m 2024. Daarnaast spelen binnen de discussie over coffeeshops, de thema’s overlast, veiligheid en volksgezondheid een belangrijke rol. In het dit coffeeshopbeleid worden afspraken opgenomen over het maximum aantal coffeeshops in Hilversum, het afstandscriterium, het ingezetencriterium, het keurmerk voor Hilversumse coffeeshops, de handhavingsafspraken en de handhavingsmatrix. Dit is een aanpassing van het op 1 juli 2013 vastgestelde Gedoog- en handhavingsbeleid ex artikel 13b Opiumwet voor coffeeshops.
De acht gedoogde coffeeshops in Hilversum zijn:
1. Coffeeshop De Professor, Kleine Drift 74
2. Coffeeshop De Kikker, Koninginneweg 109
3. Coffeeshop De Leeuw, Leeuwenstraat 25
4. Coffeeshop Rif, Leeuwenstraat 34
5. Coffeeshop Promenade, Naarderstraat 11
6. Coffeeshop Galaxy, Naarderstraat 47
7. Coffeeshop Andorra, Schapenkamp 192
8. Coffeeshop Paradise, Spoorstraat 45
Met deze beleidsregel wordt primair beoogd een bijdrage te leveren aan:
• Het verbeteren en/ of herstellen van de kwaliteit van het woon- en leefklimaat;
• Het voorkomen en beheersen van de uit drugsgebruik voortvloeiende risico’s voor de volksgezondheid;
• Het tegengaan van overlast en criminaliteit die verband houden met coffeeshops en handel in verdovende middelen;
• Het voorkomen en beheersen van de negatieve effecten van de handel in en het gebruik van drugs op het openbare leven en andere lokale omstandigheden in de gemeente Hilversum;
• Het verkleinen van de zichtbaarheid van coffeeshops voor de jeugd.
Een coffeeshop is een alcoholvrije horeca-inrichting waar onder bepaalde voorwaarden - de zogenaamde gedoogcriteria, vastgesteld door het College van Procureurs-Generaal - de handel en gebruik van softdrugs plaatsvindt (gedoogd). Een coffeeshop is tevens in het bezit van een exploitatievergunning op grond van de Horecaverordening Hilversum 2021. Een Bibob-toets maakt onderdeel uit van de beoordeling van de vergunningaanvraag.
De verstrekking van softdrugs in Hilversum beperkt zich tot de gedoogde coffeeshops. De overige horeca-inrichtingen blijven drugsvrij. De gedoogde coffeeshops houden zich strikt aan de gedoogrichtlijnen (AHOJG). Elke verstrekking van softdrugs in strijd met de gedoogrichtlijnen levert een overtreding op van artikel 13b van de Opiumwet, waarbij rekening gehouden moet worden met optreden door het Openbaar Ministerie en een gemeentelijke bestuursrechtelijke maatregel. Het gedoogbeleid heeft alleen betrekking op het gebruik en de verstrekking van softdrugs. Het gebruiken en verhandelen van harddrugs is en blijft onder alle omstandigheden verboden.
De gedoogde coffeeshops moeten zich strikt houden aan de gedoogrichtlijnen (AHOJG):
• A: geen affichering: dit betekent geen reclame anders dan een summiere aanduiding op de betreffende lokaliteit;
• H: geen harddrugs: dit betekent dat geen harddrugs voorhanden mogen zijn en/of verkocht mogen worden;
• O: geen overlast: onder overlast kan worden verstaan parkeeroverlast (rond de coffeeshop), vervuilingen/of voor nabij de coffeeshop rondhangende klanten;
• J: geen verkoop aan en toegang voor jeugdigen tot een coffeeshop. Gelet op de toename van het cannabisgebruik onder jongeren is gekozen voor een strikte handhaving van de leeftijdsgrens van 18 jaar;
• G: geen verkoop van grote hoeveelheden per transactie: dit wil zeggen hoeveelheden groter dan geschikt voor eigen gebruik (= 5 gram). Onder “transactie” wordt begrepen alle koop en verkoop in één coffeeshop op eenzelfde dag met betrekking tot eenzelfde koper. Daarnaast mag de handelsvoorraad ineen coffeeshop niet groter zijn dan 500 gram;
In 2012 is het landelijke beleid verder aangescherpt om coffeeshops kleiner en beheersbaar te maken, de aantrekkingskracht van het Nederlandse drugsbeleid op gebruikers uit het buitenland terug te dringen en de kwetsbare jongeren te beschermd tegen drugsgebruik. De aanscherping houdt in dat uiteindelijk één criteria aan de AHOJG-I criteria is toegevoegd. Het gaat om het Ingezetenencriterium, wat inhoudt dat geen toegang voor en verkoop aan anderen dan ingezetenen van Nederland toegestaan is. Gemeenten mogen ook afzien van het ingezetenencriterium. Dit criteria wordt niet in Hilversum gehanteerd (zie verder paragraaf 4 en het onderdeel ‘het ingezetenencriterium’).
Naast het AHOJGI-criteria geldt op basis van het beleid van het Openbaar Ministerie dat de coffeeshop een alcoholvrije horecagelegenheid moet zijn.
b.Strafrecht en bestuursrecht in de Opiumwet
Het Openbaar Ministerie (verder: OM) is verantwoordelijk voor de opsporing en vervolging van misdrijven en overtredingen van het gestelde bij of krachtens de Opiumwet. De bevoegdheid van het OM tot strafrechtelijk optreden blijft bestaan, ongeacht of bestuursrechtelijk optreden door de burgemeester volgt.
Bij de aanpak van handel in drugs worden in de gemeente Hilversum naast strafrechtelijke maatregelen ook bestuursrechtelijke maatregelen ingezet (tweesporenbeleid). Hiervoor is de burgemeester afhankelijk van de politie. Onder andere door de afspraken in het Hennepconvenant wordt hier uitvoering aan gegeven. In het Integrale veiligheidsplan (IVP) is drugs ook een belangrijk thema. Voor de bestuurlijke handhaving verstrekt de politie de benodigde informatie aan de burgemeester. Dit kan aangevuld worden met eigen constateringen van ambtenaren van de gemeente. Deze informatieverstrekking vindt schriftelijk plaats in de vorm van een proces-verbaal, Hennepinformatiebericht (Hib) of bestuurlijke rapportage (BR) waarbij de burgemeester informatie krijgt over de geconstateerde feiten, het optreden en de bevindingen van de politie die voortvloeien uit een strafrechtelijk onderzoek. Het niet vervolgen door de politie hoeft geen reden te zijn voor de burgemeester om af te zien van opleggen van bestuursrechtelijke maatregelen.
Artikel 13b van de Opiumwet geeft de burgemeester de mogelijkheid om bestuursdwang toe te passen ter handhaving van de artikelen 2, 3, 3a, 10a en 11a van de Opiumwet. Deze bevoegdheid staat bekend als de Wet Damocles. De tekst van artikel 13b van de Opiumwet luidt als volgt:
1. De burgemeester is bevoegd tot oplegging van een last onder bestuursdwang indien in een woning of lokaal of op een daarbij behorend erf:
a. een middel als bedoeld in lijst I of II dan wel aangewezen krachtens artikel 3a, vijfde lid, wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is;
b. een voorwerp of stof als bedoeld in artikel 10a, eerste lid, onder 3°, of artikel 11a voorhanden is.
2. Het eerste lid is niet van toepassing indien woningen, lokalen of erven als bedoeld in het eerste lid, gebruikt worden ter uitoefening van de artsenijbereidkunst, de geneeskunst, de tandheelkunst of de diergeneeskunde door onderscheidenlijk apothekers, artsen, tandartsen of dierenartsen”
Van overlast hoeft geen sprake te zijn ten gevolge van druggerelateerde activiteiten om artikel 13b van de Opiumwet te kunnen toepassen. De enkele omstandigheid dat is geconstateerd dat een handelshoeveelheid drugs is verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig zijn, is voldoende voor toepassing er van. Het is ook mogelijk om de sluitingsbevoegdheid toe te passen indien er geen drugs worden aangetroffen, maar wel voorwerpen of stoffen voorhanden zijn die vermoedelijk bestemd zijn voor onder meer het bereiden, bewerken of vervaardigen van harddrugs, respectievelijk voor grootschalige of bedrijfsmatige illegale hennepteelt (voorbereidingshandelingen).
Voor de coffeeshops geldt het handhavingsregime van onderhavige beleidsregel. In paragraaf 5 ‘handhavingsafspraken’ en paragraaf 6 ‘handhavingsmatrix coffeeshops’ wordt het handhavingsregime verder toegelicht. De Beleidsregel Bestuurlijke handhaving artikel 13b Opiumwet 2022 (Damoclesbeleid) zijn niet van toepassing.
De Wet Bibob staat voor 'Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur'. Deze wet geeft de gemeente de mogelijkheid om de achtergrond van bedrijven en personen met wie zij zaken doen, te screenen. Een Bibob-onderzoek maakt onderdeel uit van de beoordeling van de aanvraag voor een exploitatievergunning. Zonder deze vergunning kan een coffeeshop niet geëxploiteerd worden. Als uit het onderzoek blijkt dat er een (ernstig) gevaar is dat de coffeeshop wordt gebruikt voor het wiswassen van geld of het plegen van strafbare feiten kunnen aan de vergunning extra voorschriften worden verboden of kan de vergunning worden geweigerd. Tevens kan op basis van de uitkomsten van een Bibob onderzoek een vergunning worden ingetrokken.
Het ingezetenencriterium houdt in dat geen toegang voor en verkoop aan anderen dan ingezetenen van Nederland is toegestaan. Een ingezetene is een persoon die zijn (woon)adres heeft in een gemeente van Nederland. Het ingezetenschap wordt aangetoond door een uittreksel van de Gemeentelijke Basisadministratie van de woonplaats én een identiteitsbewijs of verblijfsvergunning. De handhaving van dit ingezetenencriterium geschiedt gefaseerd en middels lokaal maatwerk. Gemeenten mogen ook afzien van het ingezetenencriterium.
In Hilversum is op dit moment geen sprake van overlast door coffeeshopbezoek van niet-ingezetenen van Nederland. Daarnaast is het aantal bezoekers van niet-ingezetenen in Hilversum zeer beperkt. Het handhaven van het ingezetenencriterium wordt in Hilversum uitgesteld tot het moment dat daar daadwerkelijk aanleiding toe bestaat. Op dit moment wordt in Hilversum, mede vanwege de politiecapaciteit, geen prioriteit gegeven aan de handhaving van het ingezetenencriterium. Op het moment dat sprake is van overlast veroorzaakt door niet-ingezetenen van Nederland, wordt (mogelijk) de werkwijze van het handhaven opgenomen in het coffeeshopbeleid en het behorende handhavingsschema. De landelijke ontwikkelingen rondom het ingezetenencriterium worden nauwlettend gevolgd en zo nodig wordt het Hilversumse beleid aangepast.
Het afstandscriterium valt ook onder de AHOJG-criteria, namelijk geen verkoop aan (J)eugdigen. Het afstandscriterium houdt in dat de afstand tussen een coffeeshop en een school tenminste 350 meter moet bedragen. Gemeenten mogen lokaal maatwerk leveren bij de handhaving van het afstandscriterium. In Hilversum zijn de meeste coffeeshops binnen 350 meter loopafstand van scholen. In 2013 heeft Hilversum afgezien van het afstandscriterium, omdat het afstandscriterium niet reëel handhaafbaar is. In plaats van het afstandscriterium zijn aanvullende en onderscheidende maatregelen in het keurmerk voor Hilversumse Coffeeshops opgenomen.
c.Keurmerk Hilversumse Coffeeshops
Het keurmerk dient als lokaal maatwerk en als antwoord op het landelijke beleid ten aanzien van de
coffeeshops. De coffeeshophouders willen met dit keurmerk aantonen dat zij kiezen voor
verantwoord en veilig ondernemerschap met waarborgen voor zowel de klanten als de medewerkers
en de omgeving van de coffeeshops. Het keurmerk moet de kwaliteit en integriteit van de
Hilversumse coffeeshops waarborgen. De gemeente Hilversum geeft invulling aan een bestuurlijk
handhavingsbeleid, waarbij coffeeshops die in het bezit zijn van het keurmerk in aanmerking komen
voor een milder bestuurlijk handhavingsregime.
In het keurmerk is (onder andere) opgenomen dat de coffeeshophouders, in samenwerking met de
gemeente, politie en Jellinek contact opnemen met de scholen om het aanbod van Jellinek aan te
bieden. Jellinek biedt trainingen, voorlichtingen, advies en ondersteuning voor jongeren, ouders en
onderwijsinstellingen aan om middelengebruik te voorkomen. Daarnaast zal de politie jaarlijks een
training aan de coffeeshophouders geven over het herkennen van valse identiteitsbewijzen en
volgen de leidinggevenden van de coffeeshops de coffeeshopcursus van Jellinek en de training
bedrijfshulpverlening. Verder worden ook Mystery Guests ingezet om te controleren op leeftijd,
deurbeleid, huis- en gedragsregels of klantenzorg. Dit wordt tevens toegepast bij horeca. Tevens wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn om het keurmerk een verplicht onderdeel te maken bij het aanvragen van een Exploitatievergunning Horeca voor de Hilversumse coffeeshops. Tot slot zijn ook duidelijke handhavingsafspraken met politie en gemeente gemaakt. Zie het Keurmerk voor Hilversumse Coffeeshops voor de aanvullende en onderscheidende maatregelen.
De burgemeester besluit over de toekenning van het keurmerk op advies van de
keurmerkcommissie. De burgemeester overweegt het rapport en advies van de keurmerkcommissie
bij zijn besluit het keurmerk al dan niet te verlenen. De burgemeester kan gemotiveerd van het
advies van de keurmerkcommissie afwijken. De burgemeester kan voorwaarden stellen bij het
Handhaving van de Opiumwet vereist een gezamenlijke inzet van gemeente, OM en politie. Vanuit verschillende invalshoeken wordt opgetreden tegen de neveneffecten van de aanwezigheid van coffeeshops. Bestuurlijke en strafrechtelijke autoriteiten kunnen elkaar aanvullen en versterken.
De gemeente en de politie zien gezamenlijk toe op de naleving AHOJG-criteria en de aanvullende en onderscheidende eisen van het Keurmerk voor Hilversumse Coffeeshops. De gemeente houdt toezicht op de naleving van deze criteria en de aanvullende en onderscheidende eisen. Daarnaast controleert de gemeente of coffeeshops voldoen aan de vergunningsvoorwaarden. Bij overtredingen kan de gemeente bestuursrechtelijk handhaven, niet alleen op vergunningsvoorwaarden en het keurmerk maar ook op de Opiumwet. De politie is verantwoordelijk voor het toezicht op de Opiumwet.
6.Handhavingsmatrix coffeeshops
Bij de bepaling van de op te leggen maatregelen, zoals opgenomen in onderstaande handhavingsmatrix, is geen onderscheid gemaakt tussen coffeeshops die wel of niet over het keurmerk beschikken. Reden hiervoor is dat op dit moment alle coffeeshops over dit keurmerk beschikken. In verband met het afzien van met name het afstandscriteria is het ook van belang dat alle coffeeshops over dit keurmerk beschikken. Mocht op enig moment een coffeeshop zich toch niet aan het keurmerk conformeren, dan zal bij handhaving van artikel 13b Opiumwet de eerste stap uit de handhavingsmatrix worden overgeslagen.
Tevens ziet onderstaande handhavingsmatrix alleen op de gedoogcriteria, de AHOJG-criteria. Overtreding van de exploitatievergunningvoorschriften, onder andere de afwezigheid van de leidinggevende of overtreding sluitingsuur, is al in de handhavingsmatrix behorende bij de horecaverordening opgenomen. Voor de coffeeshops geldt het handhavingsregime van onderhavige beleidsregel. De Beleidsregel Bestuurlijke handhaving artikel 13b Opiumwet 2022 (Damoclesbeleid) zijn niet van toepassing.
Een last onder dwangsom houdt in dat de overtreder een geldsom moet betalen bij herhaaldelijk handelen. Pas bij herhaling van de overtreding zal de last onder dwangsom worden verbeurd.
De last moet in redelijke verhouding staan tot de zwaarte van de norm en de beoogde werking van de dwangsomoplegging.
Het gaat om de proportionaliteit van de sancties ten opzichte van de overtreding. De hoogte van de dwangsom wordt daarbij gesteld op €5.000,00 per geconstateerde overtreding van de Opiumwet met een maximum van €20.000,00. Aangezien de hoogte van de last voldoende stimulans moet zijn om de overtreding te beëindigen kan een hoger bedrag noodzakelijk zijn. De hoogte van de dwangsom zal dan in het besluit nader gemotiveerd worden.
Omdat de dwangsom wordt opgelegd om herhaling van de overtreding te voorkomen en de overtreder in principe weinig tijd nodig heeft om hiervoor te kunnen zorgdragen, wordt een begunstigingstermijn van één werkdagen gegeven om de last te kunt uitvoeren zonder dat een dwangsom wordt verbeurd.
De ernst van het geval kan zorgen voor een hoger dwangsombedrag aangezien het bedrag wel voldoende stimulans moet geven om te overtreding te beëindigen en beëindigd te laten. Het verbeuren van de genoemde dwangsom brengt niet met zich mee dat de overtreding mag worden voortgezet en/of opnieuw mag worden begaan. Nadat de dwangsom is volgelopen kan gekozen worden voor het alsnog toepassen van een last onder bestuursdwang of het opleggen van een hogere last onder bestuursdwang.
Op basis van de inherente afwijkingsbevoegdheid, zoals neergelegd in artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht, kan van dit beleid worden afgeweken. Hiertoe kan bijvoorbeeld aanleiding bestaan indien toepassing van het beleid voor een of meerdere belanghebbenden gevolgen zou hebben die wegens bijzondere omstandigheden onevenredig zijn in verhouding tot de met de beleidsregel te dienen doelen. Tevens kunnen er zich situaties voordoen die dermate ernstig zijn dat van de hierboven beschreven matrixen en/of van de uitgangspunten moet worden afgeweken. Bijvoorbeeld indien zich een combinatie voordoet van een overtreding van de Opiumwet met bepaalde ernstige strafbare feiten, zoals vuurwapenbezit, geweldsdelicten of mensenhandel. Ook kan er aanleiding zijn van de matrixen af te wijken indien geen sprake is van herhaling van dezelfde overtreding, maar bij het tweede of derde feit een overtreding uit een andere matrixcategorie wordt begaan.
Gemotiveerd afwijken van deze beleidsregels gebeurt op basis van een discretionaire bevoegdheid en uit het oogpunt van proportionaliteit en subsidiariteit en evenredigheid.
Deze beleidsregel treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking onder gelijktijdige intrekking van het op 1 juli 2013 vastgestelde Gedoog- en handhavingsbeleid ex artikel 13b Opiumwet voor coffeeshops.
Deze beleidsregel wordt aangehaald als: ‘Beleidsregel voor coffeeshops binnen de gemeente Hilversum 2022.
Aldus vastgesteld door de burgemeester van de gemeente Hilversum op 6 september 2022.