Gladheidbestrijdingsplan Gemeente Haaksbergen

Het wegennet van de gemeente Haaksbergen kent een verscheidenheid aan type wegen. Deze kunnen in een 'maatschappelijk' geaccepteerde volgorde van belang worden geplaatst:

• •

  provincie- en rijkswegen;

• •

  busroutes;

• •

  hoofdverbindingswegen;

• •

  wijkontsluitingswegen;

• •

  hoofdfietsroutes;

• •

  centrumgebied / openbare gebouwen;

• •

  buitenwegen;

• •

  woonstraten.

De Provinciale- en Rijkswegen worden door de Provincie en Rijkswaterstaat (preventief) gestrooid.

De gemeente is verantwoordelijk voor de overige wegen. De bus- en hoofdverbindingswegen en het centrumgebied worden niet alleen overdag, maar ook ’s nachts gestrooid.

Voor de seniorenverzorgingscomplexen, de scholen, etc. geldt dat deze overdag in de 1e dagroute worden gestrooid via de kortst mogelijke verbinding naar de hoofdroute.

Met uitzondering van de doorgaande verbindingswegen worden buitenwegen niet gestrooid. Fietspaden worden overdag en in het weekend gestrooid, afhankelijk van de functie van de fietspaden worden deze wel of niet in de hoofdroute meegenomen. De woonstraten worden, uitgezonderd calamiteiten of bij aanwezigheid van een school of seniorencomplex, niet gestrooid.

Op de wegen die lager op de lijst staan moeten weggebruikers zich vooral aanpassen aan de omstandigheden. Dit vraagt om een vorm van acceptatie ingegeven door de technische, menselijke, financiële en milieutechnische beperkingen van de wegbeheerder.

Het uitgangspunt is om de busroutes, hoofdverbindingswegen, wijkontsluitingswegen, hoofdfietsroutes, centrumgebied en openbare gebouwen binnen 2,5 uur gestrooid te hebben.

De vier meest voorkomende vormen van gladheid zijn opvriezen, ijzel, hagel en sneeuwval. Elke vorm vraagt om een andere bestrijding.

Opvriezen en ijzel

Dit zijn de meest voorkomende vormen en kunnen goed in 1 actie worden bestreden. Afhankelijk van de weerssituatie wordt beoordeeld of een tweede actie noodzakelijk is. Voor de bestrijding wordt nat wegenzout gebruikt. Bij deze weersomstandigheden is het gebruikelijk 10 gram per m2 te strooien.

Hagel

Dit is een kortdurende weersomstandigheid en daarom niet te bestrijden.

Sneeuw

Dit is het meest moeilijk te bestrijden. Bij voortdurende sneeuwval is het noodzakelijk ploegendiensten in te stellen, aangepast materieel in te zetten en ons op de hoofdroutes te concentreren. Ook hier wordt voor de preventieve bestrijding met nat wegenzout gestrooid. Bij aanhoudende sneeuwval geldt 20 tot 30 gram per m2 droog zout. Bij preventief strooien ligt dit lager, 10-15 gram per m2.

De melding komt binnen bij de dienstdoende coördinator die 24 uur per dag bereikbaar is. De melding kan komen van de volgende bronnen:

• •

  een eigen waarneming van een medewerker van Twente Milieu;

• •

  eigen waarneming van de coördinator;

• •

  op basis van informatie van MeteoConsult;

• •

  op basis van informatie uit het gladheidmeldsysteem van de Provincie Overijssel;

• •

  melding via de buzzer, door de Provincie;

• •

  eigen weerstation (locatie Buursestraat);

• •

  telefonische melding van de politie.

Na een melding besluit de coördinator op basis van het gemeentelijk beleid om tot actie over te gaan. De gemeente heeft als wegbeheerder een eigen verantwoordelijkheid, welke is gemandateerd aan de coördinator.

Het strooibeleid wordt in Haaksbergen uitgevoerd door Twente Milieu, in opdracht van de gemeente Haaksbergen.

Bij algehele gladheid en / of sneeuwval zijn de voertuigen (strooien en schuiven) en de overige bussen (handwerk) nuttig inzetbaar. In noodsituaties kan bij derden materieel worden ingehuurd. Sinds oktober 2019 wordt de gladheidbestrijding uitgevoerd door Twente Milieu, zij bepalen met welke en hoeveel voertuigen de routes worden gestrooid, dit heeft geen invloed op het gevoerde beleid.

In Haaksbergen wordt alleen nat wegenzout gebruikt. Dit kan worden gebruikt voordat het daadwerkelijk glad begint te worden. Twente Milieu beschikt over “natzoutstrooiers” waarmee opkomende gladheid hierdoor preventief worden bestreden.

Dit “nat” wegenzout is goedkoop in gebruik en minder schadelijk voor het milieu. De actieve werking van dit wegenzout is beperkt tot -8 graden Celsius. Bij lagere temperaturen moet de weggebruiker er rekening mee houden dat het ondanks het gebruik van wegenzout nog steeds glad kan zijn.

2.3.1 Algemeen

Voor het bestrijden van de gladheid worden medewerkers van Twente Milieu, gemobiliseerd. Hierbij geldt de volgende taakverdeling: coördinator en chauffeurs. De hoogte van de personele inzet wordt bepaald aan de hand van de actuele weersituatie. Hiervoor is een vaste wachtdienstregeling van kracht.

2.3.2 Arbeidsomstandigheden

Gladheidbestrijding vindt vrijwel altijd plaats onder moeilijke omstandigheden voor het uitvoerend personeel. Er dient gewerkt te worden in koude omstandigheden, vaak in nachtelijke uren, op soms nog gladde wegen en met agressieve dooimiddelen. De kaders voor de inzet en de arbeidsomstandigheden van het personeel zijn bepaald in de Arbeidstijdenwet en de Arbo-wet.

2.3.3 Arbeidstijden

De werkzaamheden in het kader van de gladheidbestrijding hebben als kenmerk dat ze onregelmatig zijn, niet vooraf planbaar en vaak in de avond en nacht worden uitgevoerd. Chauffeurs van strooiwagens en de strooileiders worden daarom in de winterperiode in consignatie ingezet. Zij dienen, behalve voor hun reguliere werkzaamheden, ook beschikbaar te zijn voor werkzaamheden in het kader van de gladheidbestrijding, als deze zich voordoen. Daarnaast moeten zij ook gelegenheid hebben om voldoende rust te nemen. In Nederland zijn de wettelijke voorschriften rond arbeids- en rusttijden neergelegd in de Arbeidstijdenwetgeving. Deze Arbeidstijdenwetgeving bestaat uit twee onderdelen:

• 1.

  de Arbeidstijdenwet (ATW);

• 2.

  het Arbeidstijdenbesluit (ATB).

De ATW kent een regime van wettelijke voorschriften die in principe voor alle organisaties en sectoren geldt. Die voorschriften hebben betrekking op onder andere:

• •

  dagelijkse onafgebroken rusttijd;

• •

  pauzeregeling;

• •

  wekelijkse onafgebroken rusttijd;

• •

  arbeid op zondag;

• •

  arbeid in nachtdienst;

• •

  consignatie.

De bepalingen hebben betrekking op de maximale (gemiddelde) arbeidsduur per etmaal, per week en per maand en op de maximale duur van de consignatie.

2.3.4 Veiligheid

De veiligheidsaspecten bij gladheidbestrijding hebben betrekking op het gebruik van materiaal en materieel en op de uitvoering. In principe is iedere medewerker verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid. De strooileider / coördinator houdt daarbij toezicht op de naleving van de veiligheidsregels, voor zover dat binnen zijn vermogen ligt en/of logischerwijs van hem mag worden verwacht. De belangrijkste risicofactoren hebben betrekking op:

• •

  het omgaan met dooimiddelen;

• •

  het bedienen van, en werken met, gladheidbestrijdingsmaterieel;

• •

  onveilige situaties tijdens het strooien (gladheid tijdens het strooien en woon-werkverkeer).

Ten behoeve van de veiligheid dient het gladheidbestrijdingsmaterieel conform de Arbowetgeving te zijn voorzien van een CE-markering en een bijbehorende EG-verklaring. De medewerkers moeten tijdens de strooiactie veiligheidsschoenen en signaalkleding dragen.

Om de gladheidbestrijding zo efficiënt mogelijk aan te pakken, onderhouden de gemeente Haaksbergen en Twente Milieu contacten met de aangrenzende wegbeheerders. Er zijn onder meer afspraken gemaakt over stopplaatsen. Een stopplaats is de plek of het wegvak waar de ene wegbeheerder het strooibeleid van de andere wegbeheerder overneemt. Doordat Twente Milieu ook in aangrenzende gemeenten strooit kan ze efficiënte grensoverschrijdende routes maken.

In Haaksbergen worden de wegen preventief gestrooid door Twente Milieu, deze wegen worden weergegeven op bijgevoegde kaart, welke ook online te zien is op de gemeentelijke website.

Met aangrenzende gemeenten zijn de volgende aanvullende afspraken gemaakt:

Hof van Twente in Haaksbergen (Curatief)

• •

  Nieuwe dijk (ook in 1e actie);

• •

  Kinkelerweg, vanaf 1e zijweg links voor de gemeentegrens, richting Hegevelde (± 200m in de gemeente Haaksbergen / ook in 1e actie);

• •

  Brummelhuizerbrink, vanaf gemeentegrens t/m Lansinkweg (± 100m in de gemeente Haaksbergen / ook 1e actie);

• •

  Benteloseweg, vanaf gemeentegrens, richting Scheppelweg en linksaf via Scheppelweg naar Drekkersweg (± 400m in de gemeente Haaksbergen / ook in 1e actie).

Enschede in Haaksbergen (Preventief)

• •

  Het vrijliggende fietspad langs de Broekheurneweg, vanaf de Braamweg richting Enschede wordt door Enschede in de route meegenomen.

Haaksbergen in Berkelland (Preventief)

• •

  De Mentinkweg, van Groothuizenweg t/m Rietmolenweg (± 200m ligt in Berkelland).

Haaksbergen in Enschede (Preventief)

• •

  De Geukerdijk t/m kruising Goorseveldweg (alleen in de 1e actie / nachtroute).

De overige wegbeheerders strooien niet op grond van de Gemeente Haaksbergen of omgekeerd!

Er is een onderscheid tussen dag- en nachtroutes, dagroutes en optionele routes.

Dag- en nachtroutes

• •

  De route van bus-, hoofd-, en industriewegen, wijkontsluitingswegen, fietspaden.

Dagroutes

• •

  De route van hoofdzakelijk korte verbindingen van de hoofdroute naar de seniorencomplexen en scholen, e.d.

Voor de voorgenoemde routes geldt dat dit hoofdroutes zijn en dat deze dus bij (opkomende) gladheid altijd worden gestrooid.

Optionele routes

Tot slot is er een optionele route, te gebruiken bij aanhoudende gladheid:

• •

  Route voor de parkeerplaatsen, de openbare ruimte en divers handwerk.

De noodroute wordt alleen gereden bij noodgevallen, bijvoorbeeld bij een tekort aan strooizout of als door andere omstandigheden de reguliere routes niet meer gereden kunnen worden.

Na ieder seizoen worden het gladheidbestrijdingsplan en het draaiboek geëvalueerd, hier worden ook de ingekomen klachten bij betrokken en de dagrapporten. Klachten over het gemeentelijk strooibeleid kunnen worden ingediend bij de receptie/ callcenter van het gemeentehuis en worden doorgestuurd naar de coördinator.

Er bestaat geen wettelijke verplichting voor de gemeente om de wegen altijd vrij te hebben van sneeuw en ijzel (resultaatsverplichting). Het is wel zo dat de gemeente in haar hoedanigheid als wegbeheerder op grond van de Wegenwet en het Burgerlijk Wetboek (artikel 6:174 BW en 6:162 BW) een inspanningsverplichting heeft. Uit jurisprudentie blijkt dat de gemeente moet zorgen dat het de weggebruiker duidelijk is wat wel en wat niet wordt gedaan om de gladheid te bestrijden, waarbij de gemeente de maatschappelijke verplichting heeft te zorgen voor een veilig gebruik van de openbare ruimte.

Hierbij zijn de volgende zaken van belang:

• •

  een deugdelijk sneeuw en gladheid bestrijdingsplan, dat gepubliceerd en inzichtelijk is;

• •

  een adequaat gladheid meldingsysteem;

• •

  een goede administratie van tijden en gereden routes;

• •

  voor handen hebben van voldoende materieel;

• •

  consistentie in beleid en uitvoering.

Het sneeuw en gladheid bestrijdingsplan van de gemeente Haaksbergen is gebaseerd op de plannen en ervaringen uit voorgaande jaren waardoor sprake is van consistent beleid. Het plan is gebaseerd op de leidraad “Gladheid bestrijdingsplan” van het CROW.

De zorgplicht c.q. de inspanningsverplichting van de gemeente Haaksbergen richt zich derhalve uitsluitend op de routes die zijn opgenomen het draaiboek.

De verplichting van de wegbeheerder in het kader van de gladheidbestrijding strekt zich niet uit tot het trottoir. Het verplichten van de burger tot het schoonhouden van de ‘eigen’ stoep is een aantal jaren geleden door de VNG uit de standaard APV gehaald. Enerzijds omdat dit in strijd zou zijn met Europese regelgeving en anderzijds vanwege het feit dat het niet handhaafbaar is.

Aan de hand van een vastgesteld en gepubliceerd gladheidbestrijdingsplan kan de wegbeheerder aantonen dat zij heeft voldaan aan haar zorgplicht. In het gladheidbestrijdingplan dient aangegeven te worden binnen welke tijd de wegen worden gestrooid en volgens welk strooischema. In het plan moeten de prioriteit van de wegen en routes zijn omschreven. Het strooiplan is opgesteld naar prioritering van wegen.