| Organisatie | Rijssen-Holten |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Integriteitsbeleid gemeente Rijssen-Holten 2022 |
| Citeertitel | Integriteitsbeleid gemeente Rijssen-Holten 2022 |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | bestuur en recht |
| Eigen onderwerp |
Deze regeling vervangt het Integriteitsbeleid gemeente Rijssen-Holten 2021.
artikel 4 van de Ambtenarenwet 2017
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 15-07-2022 | nieuwe regeling | 05-07-2022 |
De aandacht voor integriteit in het publieke domein is toegenomen. Ook de gemeente Rijssen-Holten hecht waarde aan integriteit en wil dit opnieuw en blijvend onder de aandacht brengen in de ambtelijke organisatie.
Integere medewerkers zijn een basisvoorwaarde voor het vertrouwen van onze opdrachtgevers, onze cliënten, en klanten en de organisaties met wie wij samenwerken. Integriteit heeft alles te maken met kwaliteit en professionaliteit. Om de integriteit hoog te houden willen we een goed in integriteitsbeleid hebben. Belangrijker nog is het periodiek agenderen van het thema integriteit om het onder de aandacht te houden van en levendig te maken voor alle medewerkers.
Dit document vormt de kapstok waaraan alle regelingen en instrumenten voor integriteit opgehangen kunnen worden. Het integriteitsbeleid vormt het kader voor de visie, ambities, doelstellingen, instrumenten, van de organisatie en de concreet met elkaar te ondernemen samenhangende activiteiten op het gebied van integriteit.
Dit integriteitsbeleid geldt voor alle medewerkers in dienst van de gemeente Rijssen-Holten en overige groepen zoals inhuurkrachten, gedetacheerden en stagiaires.
Van Dale definieert integriteit als ‘de onkreukbaarheid en onschendbaarheid’. Dat klinkt goed, maar geeft nog niet veel duidelijkheid. Het begrip integriteit roept bij verschillende mensen vaak verschillende beelden op. Door ontwikkelingen in de tijd kunnen opvattingen over wat wel of niet ‘kan’, ook weer veranderen.
Een positievere uitleg van het begrip integriteit is: zorgvuldig, uitlegbaar en standvastig handelen. Integer zijn is ook ‘dat doen wat van je verwacht wordt’. Handelingen en gedrag zijn dan in lijn met de waarden en normen van de organisatie en met wet- en regelgeving. Integriteit is daarmee een belangrijk onderdeel van de professionele verantwoordelijkheid van alle medewerkers.
In de praktijk is de toepassing van waarden en normen situatie-afhankelijk. Wat in de ene situatie of omgeving als normaal wordt gezien, is in een andere context niet acceptabel. Dit maakt dat er ‘grijze gebieden’ bestaan. Niet iedereen heeft een helder beeld over de grenzen van toelaatbaar handelen. Een gesprek met collega’s over zulke situaties levert inzicht op en kan individuele medewerkers ondersteunen in hun keuzes. Integriteit is hoe dan ook veel meer dan het vastleggen van een aantal gedragsregels in een gedragscode. Integriteit heeft te maken met cultuur, mentaliteit en bewustwording.
1.2 Hoe draagt dit beleid bij aan integer handelen?
De doelstelling van dit integriteitsbeleid is: Onze inwoners en ketenpartners mogen er zonder meer vanuit gaan dat wij betrouwbaar en integer zijn.
Doel van het integriteitsbeleid is het vastleggen van de kaders met betrekking tot integriteit binnen de gemeente Rijssen-Holten. Concreet betekent dit:
Integriteitsbeleid is vooral bedoeld om richting te geven aan het gedrag van medewerkers en borging van integriteit als gespreksonderwerp op de lange termijn. Het beleid bestaat uit een mix van instrumenten met als doel: duidelijkheid geven voor toelaatbaar en ontoelaatbaar gedrag en het bevorderen van het bewustzijn van integriteit van werknemers. Het belangrijkste is dat medewerkers situaties waarin integriteit een rol kan spelen herkennen en bespreekbaar maken.
1.3 Wat is er veranderd sinds 1 januari 2020?
Vanaf 1 januari 2020 vormt de Ambtenarenwet 2017 het nieuwe wettelijke kader voor het integriteitsbeleid van overheidswerkgevers. In de artikelen 4 tot en met 11 van de Ambtenarenwet 2017 (zie bijlage) staan de verplichtingen voor de werkgever en verplichtingen voor de medewerkers op integriteitsgebied.
Integriteit is een belangrijk onderdeel van het professioneel functioneren van werknemers. Dat houdt onder meer in dat handelingen en gedrag in lijn moeten zijn met de kernwaarden van de gemeente Rijssen-Holten.
We vinden vertrouwen belangrijk en willen hierin groeien. Vertrouwen is er niet zomaar, heeft tijd nodig en zit in kleine dagelijkse handelingen. Voor vertrouwen is een veilige omgeving nodig. We respecteren elkaars grenzen, komen afspraken na (of geven eerlijk aan als dit niet is gelukt) en zijn bereid om onze fouten toe te geven. We gaan moeilijke gesprekken niet uit de weg en zijn niet bang om ons kwetsbaar op te stellen. In moeilijke situaties proberen we naast elkaar in plaats van tegenover elkaar te zitten, met oog voor elkaars kwaliteiten en valkuilen. We gaan ervan uit dat mensen deugen; of het nu over inwoners of collega’s gaat.
We tonen eigenaarschap en zijn helder over onze rol bij maatschappelijke opgaves. We zijn en voelen ons verantwoordelijk voor onze werkzaamheden. We krijgen en pakken de vrijheid om onze rol zo goed mogelijk op te pakken en verwachten dit ook van onze partners en inwoners. We weten wat er van ons verwacht wordt of gaan hier actief naar op zoek en zijn betrokken bij de maatschappelijke opgaves, de organisatiedoelen en de vertaling daarvan naar ons team. We kennen onze kwaliteiten en onze valkuilen en maken deze zowel intern als extern bespreekbaar als dat nodig is. Als we ergens niet uitkomen, durven we om hulp te vragen.
We zijn ondernemend en tonen initiatief. We werken proactief voor de inwoners van onze gemeente of voor onze collega’s. Dit betekent dat wij de handen uit de mouwen steken en contact zoeken als dat nodig is. Regels en risico’s houden we daarbij in de gaten, maar nooit zonder de beste oplossingen voor het algemeen belang uit het oog te verliezen. We zijn zichtbaar, zien kansen en benutten deze, waarbij we voor onze inwoners en onszelf waarde creëren. Samen met onze collega’s richten we ons op heldere resultaten en zijn we duidelijk over verwachtingen en rollen.
We zijn proactief en persoonlijk in onze dienstverlening naar inwoners. We beantwoorden vragen niet vanuit interne kokers, wegen alle belangen af en kijken integraal naar de vraag. De inwoner staat hierbij centraal, processen of informatie zijn hierbij ondersteunend. We luisteren zonder vooringenomenheid, zijn duidelijk en focussen op wat wél kan. Met deze houding werken we samen met inwoners én onze collega’s.
We zijn eigenzinnig, vernieuwend en durven te experimenteren. Dit stimuleren we ook in onze samenwerking met externe partners. We mogen falen en trekken hier actief de lessen uit. Hierin voelen we ons gesteund en krijgen we rugdekking van collega’s, management en bestuur. We lopen niet met de meerderheid mee, durven ook een andere richting te kiezen en blijven constructief kritisch op de meerwaarde voor onze inwoners of organisatie.
Integriteitsbeleid omvat meerdere elementen. Naast gedragsregels zijn dit diverse activiteiten en maatregelen zoals het bevorderen van bewustwording van integriteitrisico’s, het vaststellen van kwetsbare plekken binnen de organisatie en het kunnen omgaan met integriteitschendingen. De elementen die een noodzakelijk onderdeel vormen van een volwaardig integriteitsbeleid worden hieronder benoemd en afzonderlijk uitgewerkt. Deze elementen sluiten aan op de ‘Modelaanpak basisnormen Integriteit’.
Gemeente Rijssen- Holten heeft naast het integriteitsbeleid, andere aan integriteit gerelateerde relevante documenten vastgesteld. Deze zijn op intranet (SIEM) en in het personeelshandboek beschikbaar voor alle werknemers. Met het integriteitsbeleid wordt samenhang gebracht in bestaande documenten en instrumenten.
Deze zijn we op grond van artikel 4 lid 3 van de Ambtenarenwet verplicht om te hebben. Het biedt medewerkers houvast bij het hanteren van de normen en waarden van de gemeente Rijssen-Holten. De gedragscode is een instrument om werknemers aan te spreken op hun handelen en gedrag.
De gedragscode geldt voor alle medewerkers in dienst van het gemeente Rijssen-Holten maar ook voor inhuurkrachten, stagiaires en medewerkers die voor de werkgever werken. Voor bestuurders en raadsleden van de gemeente Rijssen-Holten geldt een aparte gedragscode.
Integriteit bij werving en selectie en indiensttreding
In de werving en selectie besteedt Rijssen-Holten aandacht aan integriteit, bijvoorbeeld via het controleren van originele diploma’s en getuigschriften en het eventueel nagaan van referenties. Voor indiensttreding wordt als vereiste gesteld dat de kandidaat in het bezit is van een verklaring omtrent het gedrag (VOG). Onderdeel van de indiensttreding is het afleggen van- de eed/-belofte. Bij andere groepen medewerkers, zoals inhuurkrachten, gebeurt dit bij aanvang van de werkzaamheden, zij moeten tevens een integriteit/geheimhouding/privacy verklaring ondertekenen. De teammanager is verantwoordelijk voor de ondertekening ervan. De verklaring wordt geregistreerd in het personeelssysteem of in InProces.
Bij het afleggen van de eed/belofte wordt aandacht besteedt aan integriteit. Tijdens de introductiebijeenkomst voor nieuwe medewerkers is er ook aandacht voor integriteit door middel van een training.
Integriteit in functioneringsgesprekken
Gemeente Rijssen-Holten stelt integriteit aan de orde in ‘het goede gesprek’ of in werkoverleggen zoals aangegeven in artikel 4 lid 2 van de Ambtenarenwet 2017.
Gemeente Rijssen-Holten heeft één externe vertrouwenspersoon voor ongewenst gedrag en integriteit.
Werknemers die advies willen vragen of een melding willen doen inzake (een schending van) integriteit of vermoeden van een misstand kunnen terecht bij de vertrouwenspersoon.
Daarnaast zijn er diverse interne contactpersonen voor integriteit en ongewenst gedrag. De informatie hierover staat op SIEM.
Werknemers die geconfronteerd worden met ongewenst gedrag kunnen dit melden bij hun leidinggevende of bij de interne contactpersonen of externe vertrouwenspersoon.
Gemeente Rijssen-Holten is hiertoe aangesloten bij de externe klachtencommissie van de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG). Voor deze klachten geldt de klachtenregeling van de VNG.
4. Rollen en verantwoordelijkheden
Dit hoofdstuk beschrijft de verschillende rollen en de daarbij horende verantwoordelijkheden binnen gemeente Rijssen-Holten met betrekking tot integriteit.
Het college is verantwoordelijk voor het (laten):
treffen van passende maatregelen bij schendingen van het integriteitsbeleid (bijv. het toepassen van een disciplinaire maatregel op grond van de CAO gemeenten, het Burgerlijk Wetboek of het Sanctiebeleid van gemeente Rijssen-Holten 2020 of -indien het personen betreft die werkzaam zijn voor gemeente Rijssen-Holten anders dan op basis van een ambtelijke aanstelling- door de schending aan te merken als wanprestatie/onrechtmatige daad jegens gemeente Rijssen-Holten);
De teammanager is binnen het eigen team verantwoordelijk voor:
De werknemer is verantwoordelijk voor:
Daarnaast vindt de werkgever het wenselijk dat de medewerker:
De integriteitscoördinator is verantwoordelijk voor:
Gemaakte afspraken en regelingen over integriteit moeten worden nageleefd door alle medewerkers van de gemeente Rijssen-Holten. Als een medewerker de afspraken, regelingen overtreedt of anderszins niet integer werkt, kan dit worden beschouwd als plichtsverzuim. Ook gedragingen in privétijd kunnen plichtsverzuim opleveren. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om gedrag waar het aanzien van de organisatie door wordt geschaad of waardoor de integriteit, voor zover deze in verband staat met de functievervulling, in het geding is. Dit kan een arbeidsrechtelijke maatregel tot gevolg hebben.
De gekozen maatregel is vanzelfsprekend afhankelijk van de ernst en omvang van de schending van de afspraken/regelingen. Wanneer het gaat om overtreding van de wet, doet de gemeente aangifte bij de politie.
Als onderdeel van de periodiek uit te voeren medewerkers tevredenheidonderzoeken meet de gemeente hoe medewerkers aspecten van integriteit beleven en ervaren. Op de resultaten hiervan kan gericht worden gestuurd.
De gemeente evalueert en actualiseert het integriteitsbeleid en de onderliggende gedragscode elke drie jaar. De evaluatie wordt uitgevoerd door de integriteitscoördinator in samenwerking met P&O, met input van het management. Het verslag van de evaluatie en de eventuele verbeterpunten worden behandeld en vastgelegd en besproken in de ondernemingsraad.
Dit beleid kan worden aangehaald als ‘Integriteitsbeleid gemeente Rijssen-Holten 2022’ en treedt in werking op de dag na waarop zij bekend is gemaakt.
Het ‘integriteitsbeleid gemeente Rijssen-Holten 2021’ wordt hiermee ingetrokken.
Vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders van Rijssen-Holten in de vergadering van 5 juli 2022.
De secretaris,
A.C. van Eck,
de burgemeester
A.C. Hofland.
Bijlage: Artikel 4 t/m 11 uit de Ambtenarenwet 2017
§ 2. Verplichtingen van overheidswerkgevers
Een overheidswerkgever draagt zorg voor:
de aanwijzing van ambtenaren die werkzaamheden verrichten waaraan in het bijzonder het risico van financiële belangenverstrengeling of het risico van oneigenlijk gebruik van koersgevoelige informatie verbonden is, het aanwijzen van de financiële belangen die zij niet mogen bezitten of verwerven en de registratie van de door hen gedane meldingen als bedoeld in artikel 8, tweede lid, onderdeel b;
Een overheidswerkgever draagt er zorg voor dat de ambtenaar die te goeder trouw de bij hem levende vermoedens van misstanden meldt volgens de procedure, bedoeld in het eerste lid, onderdeel e, als gevolg van het melden van die vermoedens geen nadelige gevolgen voor zijn rechtspositie ondervindt tijdens en na het volgen van die procedure.
§ 3. Verplichtingen van ambtenaren
De ambtenaar is gehouden de bij of krachtens de wet op hem rustende en uit zijn functie voortvloeiende verplichtingen te vervullen en zich ook overigens te gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt.
Het niet naleven van het eerste lid geldt voor de toepassing van het Burgerlijk Wetboek als een tekortkoming in het nakomen van de plichten welke de arbeidsovereenkomst aan de ambtenaar oplegt.
De ambtenaar legt een eed of belofte af, overeenkomstig een bij algemene maatregel van bestuur vastgesteld formulier, dat voor verschillende functies verschillend kan zijn.
De ambtenaar is verplicht aan de overheidswerkgever waarmee hij een arbeidsovereenkomst heeft:
indien hij is aangewezen in de zin van artikel 5, eerste lid, onderdeel d, melding te doen van zijn financiële belangen alsmede van het bezit van en transacties met effecten die de belangen van de openbare dienst voor zover deze in verband staat met zijn functievervulling, kunnen raken en daaromtrent desgevraagd nadere informatie te verschaffen.
De ambtenaar en de gewezen ambtenaar zijn verplicht tot geheimhouding van hetgeen hen in verband met hun functie ter kennis is gekomen, voor zover die verplichting uit de aard der zaak volgt.
De ambtenaar onthoudt zich van het openbaren van gedachten of gevoelens of van de uitoefening van het recht tot vereniging, tot vergadering en tot betoging, indien door de uitoefening van deze rechten de goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst, voor zover deze in verband staat met zijn functievervulling, niet in redelijkheid zou zijn verzekerd.
De ambtenaar is verplicht tijdens het verblijf op zijn werk zich te onderwerpen aan een in het belang van de dienst door de overheidswerkgever gelast onderzoek aan zijn lichaam of aan zijn kleding of van zijn daar aanwezige goederen. De overheidswerkgever op wiens last het onderzoek plaatsheeft, neemt de nodige maatregelen ten einde daarbij een onredelijke of onbehoorlijke bejegening tegen te gaan.