Effectgestuurd beheerplan Civiele Kunstwerken

De gemeente Ouder-Amstel heeft ongeveer 70 kunstwerken in beheer in de vorm houten en/of stalen fiets- en voetgangersbruggetjes, enkele tientallen betonnen bruggen en viaducten in de belangrijke ontsluitingswegen. De grootste en enige beweegbare brug is de Jan Benninghbrug in Ouderkerk aan de Amstel. Er zijn binnen de gemeente nog wel een aantal andere beweegbare bruggen maar deze zijn in beheer bij andere organisaties (provincie, waterschap en andere gemeenten). Te denken valt aan de Kerkbrug en een aantal beweegbare bruggen over De Waver. Daarnaast heeft de gemeente ongeveer 100 stuks oeverbescherming, bestaand uit verschillende lengtes, langs de watergangen op de grens van water en aangrenzende oevers, voornamelijk bestaand uit houten schotten en op enkele locaties houten damwand of gemetselde kademuren.

Alle kunstwerken zoals nu bekend zijn in 2017 en 2018 geïnspecteerd, met uitzondering van duikerverbindingen. Op basis van de waargenomen gebreken en bovenstaande aspecten is bepaald welke beheersmaatregelen het meest passend zijn. Daaraan zijn ook de te verwachtte kosten gekoppeld zodat hierdoor een transparante onderbouwing is ontstaan.

Het doel van dit beheer- en onderhoudsplan is:

• •

  Inzicht geven in de hoeveelheid kunstwerken die de gemeente in beheer heeft;

• •

  Inzicht geven in de technische toestand van deze kunstwerken;

• •

  Aangeven welke risico’s er zijn op het gebied van de belangrijke maatschappelijke thema’s zoals: veiligheid, bereikbaarheid, leefbaarheid, gevolgschade(kosten), imago;

• •

  De relatie leggen tussen de kunstwerken en maatschappelijke vraagstukken als duurzaamheid en klimaatadaptatie;

• •

  Het onderbouwen van het beheer van de kunstwerken voor 2019 – 2028;

• •

  Het geven van inzicht in de meerjarenbegroting voor het beheer van de kunstwerken voor 2019 – 2028.

• •

  Inzicht geven hoe het onderhoud aan de kunstwerken wordt opgebouwd.

Er wordt gewerkt met een jaarplan. Tijdens de periodieke inspecties zijn de aanwezige gebreken vastgelegd. Door de beheerders worden de risico’s van de gebreken gekwantificeerd, worden maatregelen bepaald en worden de kosten ingeschat van deze maatregelen. Jaarlijks worden de voor het komende jaar te nemen maatregelen en daaraan gerelateerde kosten verder gespecificeerd en wordt bepaald hoe de werkzaamheden zullen worden uitgevoerd. Op basis van de gemeentelijke beleidsuitgangspunten, ontwerpkeuzes, clustering van maatregelen, enzovoorts wordt de definitieve onderhoudsplanning vastgesteld. De definitieve onderhoudsplanning en -kosten worden vastgelegd in het jaarplan.

In de concept Visie 2030 ‘Verbindend, Uniek en Divers’ zijn de volgende punten voor het wegbeheer van belang:

• •

  De gemeente vindt het belangrijk dat inwoners tevreden zijn met hun woonomgeving.

• •

  Goede fysieke verbindingen met de regio en binnen de gemeente.

• •

  Goed en veilig toekomstbestendig fietsnetwerk.

Collegeakkoord 2018 – 2022 “Betrokkenheid en daadkrachtig met openheid en optimisme”

Het collegeakkoord schetst de belangrijkste strategisch kaders voor de inrichting en uitvoering van het beheer en onderhoud aan de gemeentelijke wegen. De belangrijkste punten vanuit het collegeprogramma die ook van toepassing zijn op civiele kunstwerken zijn:

• •

  De gemeente verhoogt het budget voor het onderhoud van wegen om het proces te versnellen. Het achterstallig onderhoud aan wegen krijgt de eerste prioriteit.

• •

  Onveilige situaties door diepe kuilen of gaten in de wegen worden in kaart gebracht en zo nodig aangepakt.

• •

  De gemeente richt wegen zoveel mogelijk in volgens het principe Duurzaam Veilig Verkeer bij regulier onderhoud.

• •

  De gemeente heeft de ambitie om het onderhoudsniveau van bestratingen voor wegen bestemd voor langzaam verkeer tijdig op niveau te brengen op plekken die niet voldoen aan de criteria van heel en veilig.

• •

  De gemeente streeft naar een goede doorstroming van het verkeer. Knelpunten dienen te worden aangepakt waarbij de verkeersveiligheid en vermindering van overlast belangrijke aandachtspunten zijn.

• •

  Klimaatadaptatie in het beheer van de openbare ruimte heeft in de gemeente Ouder-Amstel een hoge prioriteit.

• •

  De gemeente heeft de ambitie het fietsgebruik verder te stimuleren. Hiervoor wordt het reeds in gang gezette fietsbeleid uitgevoerd en waar nodig uitgebreid. De toegankelijkheid van fietsenstallingen krijgt een hoge prioriteit.

Het beeldkwaliteitsplan van de gemeente Ouder-Amstel is 21 december 2011 vastgesteld. De focus van dit plan is op het dagelijks beheer van de openbare ruimte. De inrichting en het gebruik van de openbare ruimte zijn hier niet in meegenomen. Hierbij worden zes structuurelementen (functioneel vergelijkbare gebieden) gebruikt: centra, hoofdwegen, bedrijventerreinen, groengebieden, woongebied en buitengebied.

Ten aanzien van wegen en dus van toepassing op civiele kunstwerken worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• •

  Het uitgangsniveau van de gemeente op basis van de CROW-richtlijnen voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is: ‘Basis’ (niveau B). Dit geldt ook voor verhardingen, groen en meubilair (met uitzondering van straatmeubilair, openbare verlichting, berm/kruidenrijk gras, bosplantsoen en grasveld die langzaam afzakken naar een niveau: ‘Laag’ (niveau C)).

• •

  Lage veiligheidsrisico’s, onderdelen die afzakken tot niveau ‘Laag’ (niveau C) is acceptabel.

• •

  De gemeente streeft naar geen kapitaalvernietiging voor verhardingen.

• •

  De gemeente heeft geen aandacht voor “pareltjes” in de openbare ruimte.

Beeldkwaliteitsniveaus B en C zijn in de beeldkwaliteitscatalogus van CROW als volgt gedefinieerd:

Tabel 1: Classificatie beeldkwaliteit

Zodra andere ambities geformuleerd worden qua duurzaamheid of beeldkwaliteit in het komend jaar op te leveren Integraal Beheerplan Openbare Ruimte (IBOR) wordt dit beheerplan waar nodig aangepast.

In de Beleidsnotitie Duurzaamheid 2017 - 2021 van de gemeente Ouder-Amstel is de ambitie vastgelegd extra te investeren in een duurzame en circulaire leefomgeving. Voor het thema Circulaire Economie liggen de uitdagingen vooral op het vlak van afvalpreventie, het sluiten van de kringlopen en het hergebruik van grondstoffen door betere ketensamenwerking en het kiezen voor meer duurzame materialen.

Dit betekent voor ons onder andere:

• •

  grondstoffen in bestaande ketens worden hoogwaardig benut;

• •

  waar nieuwe grondstoffen nodig zijn, worden fossiele, kritieke en niet-duurzaam geproduceerde grondstoffen vervangen door duurzaam geproduceerde, hernieuwbare en algemeen beschikbare grondstoffen;

• •

  het anders inrichten van gebieden/openbare ruimte;

• •

  het Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) van materialen.

In de toeristische uitvoeringsagenda zijn er door de gemeente twee speerpunten aangegeven met betrekking tot wegen en dus ook van toepassing voor civiele kunstwerken als onderdeel van die wegen:

• •

  Het realiseren van toeristische informatiepunten en het verbeteren van de infrastructuur en de mogelijkheden tot waterrecreatie.

• •

  Verbeteren verbindingen met Amsterdam.

Het afwegen van risico’s is in het assetmanagement gedachtegoed het meest subjectieve deel. Er is ook nog geen uniform risicokader voor de openbare ruimte in Nederland. Wel blijkt dat gelijksoortige organisaties vaak dezelfde risicoaspecten hanteren. Veel voorkomende risicoaspecten gerelateerd aan de openbare ruimte zijn:

• •

  Veiligheid en gezondheid (kans op letsel bij mens en dier)

• •

  Bereikbaarheid (beschikbaarheid, toegankelijkheid, doorstroming)

• •

  Leefbaarheid (last die mensen ervaren in de omgeving onder andere door geluid, stank, vervuiling)

• •

  Imago (negatieve publiciteit richting beheerder) en Gevolgkosten (meestal vertaald naar geld. Hieronder vallen ook aansprakelijkheidskosten)

Het is niet eenvoudig om concreet en objectief te zeggen wanneer een object in de openbare ruimte in voldoende mate voldoet aan alle kaders. Hoe bepaal je bijvoorbeeld of een object voldoende veilig of aantrekkelijk is? De gebruiker van de openbare ruimte kan gezien worden als één van de belangrijkste graadmeters. De hoeveelheid meldingen of klachten over een object in combinatie met de hoeveelheid melders en de ernst van de klacht(en) zegt iets over de ernst van de situatie.

Daarentegen mag aangenomen worden dat als er over objecten geen klachten zijn deze schijnbaar als voldoende worden ervaren door de gebruikers. Dit betekent echter niet dat daarmee per definitie voldaan wordt aan de kaders en wetgeving. Het uitvoeren van onderhoud waaronder inspecties zal altijd nodig zijn om een zo objectief en transparant mogelijk beeld hierover te vormen.

Het juiste beheer en onderhoud heeft een grote en direct zichtbare invloed op het beeld en de kwaliteit van de openbare ruimte. Door het verrichten van relevant onderhoud en voorkomen van zinloos onderhoud kunnen financiële middelen doelmatig en efficiënt gebruikt worden. Veel onderhoud is niet per definitie beter.

Voor 2014 werden de periodieke schouwingen door eigen medewerkers van de gemeente gedaan. Op basis van hun constateringen werden vervolgmaatregelen bepaald. Het budget voor instandhouding was een jaarlijks vast en afgekaderd budget.

In 2014 en 2015 zijn er inspecties uitgevoerd aan de bruggen en viaducten. Deze gegevens zijn nog beschikbaar. In 2017 zijn er opnieuw inspecties uitgevoerd en zijn de geconstateerde gebreken geregistreerd. Hierdoor kan er vergeleken worden. In 2018 zijn er bij een aantal bruggen nog aanvullende inspecties uitgevoerd vanaf het water omdat hiertoe aanleiding was vanuit de eerdere inspecties. De geconstateerde gebreken zijn vervolgens getoetst aan de risicomatrix en maatregelen zijn beschreven.

In 2018 zijn alle oeverbeschermingen liggend op eigendom van gemeentelijke grond geïnventariseerd en geïnspecteerd door Kadins. Uit de inspectieresultaten blijkt dat er in het verleden weinig aandacht is geweest voor het onderhoud van de oeverbeschermingen. Dit is in lijn met het gekozen ambitieniveau.

De prestaties van de kunstwerken worden naast de beheerinspanning bepaald door:

• •

  De weginrichting: het kunstwerk kan bijvoorbeeld een uitstekende conditie hebben, maar toch een hoog veiligheidsrisico hebben als gevolg van een onoverzichtelijke weginrichting zoals een bocht of snelheidremmende inrichtingselementen;

• •

  Het weggebruik: als het kunstwerk een uitstekende conditie heeft, maar er wordt veel te hard gereden (in combinatie met de inrichting/geluid), kan dit tot verminderde beleving van de leefbaarheid leiden;

• •

  De sociale veiligheid: als het kunstwerk een uitstekende conditie heeft, maar de inrichting van de weg en het groen als onveilig wordt beoordeeld en/of ervaren (belevingswaarde).

Kortom een kunstwerk kan optimaal beheert worden maar als bovenstaande zaken meespelen kan toch het effect voor het object niet op het gewenste niveau zijn.

De kunstwerken zijn ooit aangelegd met een bepaald doel voor ogen en een bepaald effect. Tijdens de toets aan de risicomatrix is gekeken of ze ook voldoen aan de huidige situatie. Denk hierbij aan wijziging van functies van wegen en gebieden. Deze informatie wordt gebruikt als groot onderhoud gepleegd wordt aan het kunstwerk of als blijkt dat het in de huidige situatie oneigenlijk gebruikt wordt (bijvoorbeeld bij een te zware belasting door meer vrachtverkeer). Met mogelijke functionele wijzigingen is in dit plan financieel geen rekening gehouden omdat een beheerplan uitgaat van het in stand houden van het object dus van 1 op 1 beheer.

Het huidige areaal kunstwerken in de vorm van bruggen, tunnels, viaducten staan hieronder beschreven. Van deze objecten ontbreken veelal historische gegevens waaronder het bouwjaar. Dit is exclusief Amstel-Businesspark. Dit gebied is buiten beschouwing gelaten omdat de openbare ruimte beheerd wordt door de gemeente Amsterdam. Ook de kunstwerken die in beheer en eigendom zijn van het Groengebied Amstelland zijn in dit beheerplan niet opgenomen.

Tabel 1 overzicht objecten

Alle geconstateerde gebreken aan de kunstwerken die de gemeente zelf herstelt zijn op basis van de risicomatrix gewogen en voorzien van maatregelen plus een indicatie van de kosten. Naar aanleiding van de uitgevoerde inspectie eind 2017 kunnen wij stellen dat het gehele areaal zich in redelijk goede staat bevindt maar dat door veroudering de komende jaren meer groot onderhoud nodig zal zijn.

Er zijn een aantal kunstwerken binnen of aan de rand van de gemeentegrenzen die niet in het beheer zijn van de gemeente. Het betreft o.a.:

• •

  BR-00-006 brug Polderweg 06 (Waternet)

• •

  BR-00-011 Kerkbrug te Ouderkerk aan de Amstel (Provincie Noord-Holland)

• •

  BR-00-012 Waverbrug (50% gemeente Ronde Venen, 50% gemeente Ouder-Amstel)

• •

  BR-00-013 Stokkelaarsbrug (gemeente Ronde Venen)

• •

  BR-00-014 Voetangelbrug (gemeente Ronde Venen)

• •

  BR-00-035 Fietsbrug over A2 (Rijkswaterstaat)

• •

  BR-00-066 Molenkade (gemeente Diemen of Waternet)

• •

  BR-00-070 Draaibrug over de Waver (Natuurmonumenten)

• •

  ST-00-005 Stuw aan de polderweg (Waternet)

Van deze bruggen betaalt de gemeente Ouder-Amstel alleen bij de Waverbrug 50% mee aan het onderhoud dat door gemeente Ronde Venen wordt gecoördineerd en uitgevoerd.

De oeverbeschermingen zijn in 2018 geïnventariseerd en op basis van logische lengten vastgelegd. Daarbij is rekening gehouden met zaken als eigendomsgrenzen, kerende hoogte en materiaalgrenzen. Dus als een oeverbescherming qua bouwvorm verandert, dan is vanaf daar ook een nieuwe strekking aangemaakt. Er zijn 97 stukken ingetekend op kadastraal eigendom van de gemeente. De oeverbescherming is grotendeels eindelevensduur.

Ten aanzien van de oeverbeschermingen kan gezegd worden dat deze grotendeels einde technische levensduur zijn. Op basis van de risicoafweging en het beleid (bestaande oevers repareren waar mogelijk en waar vervanging aan de orde is ze omvormen tot natuurvriendelijke oevers) kan ook geconcludeerd worden dat één op één vervangen in de meeste gevallen niet noodzakelijk is. De meeste oeverbeschermingen waren voornamelijk belangrijk tijdens de ontwikkeling van het gebied maar hebben nu hun functie grotendeels verloren vanwege de stabilisatie van de grond maar ook door de veranderende inzichten ten aanzien van waterbeheer, flora- en faunabeheer (natuurvriendelijke oevers) en duurzaamheid.

Het dagelijks onderhoud bestaat uit het correctief- en preventief onderhoud en wordt onder regie van het team van Dagelijks Onderhoud uitgevoerd.

Het planmatig onderhoud is verdeeld in groot onderhoud en totaal vervangingen (investeringen) en wordt onder regie van het team Inrichting en Beheer uitgevoerd

In onderstaande tabel staat aangegeven op basis van welke criteria bepaalde vormen van onderhoud worden toegepast en in welke frequentie. Daarbij is ook aangegeven wie zorgt voor de uitvoering en vanuit welk budget de kosten worden betaald. De mate waarin wordt gerelateerd aan het ambitieniveau van de weg waar het kunstwerk onderdeel van uitmaakt en/of aan de gewenste beeldkwaliteit van het gebied. Voor de gemeente Ouder-Amstel is het ambitieniveau door de raad bepaald en toegekend op niveau standaard B. In tabel 2 zijn dit de vetgedrukte letters.

Tabel 2 ambities en benodigd onderhoud

Achterstallig onderhoud

Door het uitvoeren van periodieke inspecties wordt zichtbaar in welke mate de objecten degraderen. Door het vergelijken van de geconstateerde gebreken met eerdere inspecties aan hetzelfde object en door te vergelijken met andere gelijksoortige objecten is een goed beeld te vormen van de effectiviteit van het tot dat moment uitgevoerde onderhoud. Op basis van de bevindingen kan worden bepaald of het onderhoud zoals bedacht en uitgevoerd effectief genoeg is. Op deze wijze wordt getracht om achterstallig onderhoud te voorkomen.

Alle informatie die gedurende de levensduur van een object relevant is om te bewaren moet worden vastgelegd. De gemeente heeft hiervoor de beheersoftware GBOR aangeschaft. In deze software worden alle relevante gegevens van de relevante objecten (waaronder de kunstwerken) vastgelegd. Naast statische gegevens van de kunstwerken zoals bouwjaar, ligging, afmetingen, gewenst onderhoudsniveau kunnen ook dynamische gegevens worden vastgelegd zoals bevindingen en genomen maatregelen op een bepaald moment. Dit kan dus variëren van een melding van een gebruiker en de daarop volgende constatering door de beheerder en genomen maatregelen, tot de inspectieresultaten uit een NEN 2767-4 inspectie en de daaraan gekoppelde maatregelen.

Op deze wijze kan periodiek het gewenste ambitieniveau vergeleken worden met de conditiescore die bepaald wordt tijdens het dagelijks onderhoud.

Bij het uitvoeren van deze verschillende vormen van onderhoud moet er dus rekening mee gehouden worden dat de inspectieresultaten en genomen maatregelen op juiste wijze worden aangeleverd zodat invoeren in de beheersoftware GBOR op eenvoudige en eenduidige wijze mogelijk is.

Doel van de onderhoudsactiviteiten is het veilig en functioneel houden van de kunstwerken en vertragen van de degradatie. Uit de inspecties kan blijken dat er maatregelen noodzakelijk of gewenst zijn om het gewenste ambitieniveau in stand te houden en om onaanvaardbare risico’s te voorkomen. De maatregelen worden bepaald door inhoudelijk deskundige medewerkers die op basis van hun kennis en ervaring inschatten wat risico’s (met behulp van een risicomatrix) zijn en weten welke maatregelen de juiste zijn.

De volgorde waarin de kunstwerken worden beoordeeld wordt bepaald door de conditiescores van de kunstwerken in relatie tot het ambitieniveau waarin de kunstwerken zijn ingeschaald. Voor Ouder-Amstel geldt voor het hele gebied het ambitieniveau “Standaard B”. Daarbij worden de slechtst scorende kunstwerken als eerste beoordeeld volgens onderstaand model (tabel 3).

Bij de kunstwerken die veel slechte scores hebben is de kans groot dat het herstellen van de gebreken extra geld zal kosten. De afweging moet gemaakt worden of deze kosten of de inspanning die geleverd moet worden een zinvolle maatregel is. Het is bijvoorbeeld niet logisch om een dure betonreparatie te doen aan een brug waarvan bekend is dat hij binnen 1 of 2 jaar volledig zal worden vervangen omdat hij functioneel niet meer voldoet, bijvoorbeeld door toename van verkeer of nieuwe eisen ten aanzien van wet- en regelgeving. Een leidraad hiervoor is in onderstaand model beschreven.

Figuur 1 Werkwijze effect gestuurd beheer Kunstwerken

Als uit de afweging blijkt dat het kunstwerk nog relevant is en er herstelmaatregelen mogelijk zijn die kosteneffectief zijn dan worden deze maatregel en kosten vastgelegd en geprioriteerd. Als uit de afweging blijkt dat herstelmaatregelen nemen niet mogelijk is of niet zinvol is dan zal bepaald moeten worden welke andere maatregelen genomen moeten worden. Denk aan afschermen, afsluiten of accepteren (bijvoorbeeld tot aan de geplande sloop of renovatie).

Als duidelijk is bij welke kunstwerken herstelmaatregelen zinvol zijn zullen deze in juiste volgorde worden beoordeeld. De gebreken van de slechtst scorende kunstwerken als eerste. Daarbij moet worden gekeken aan welk element en bouwdeel zich de gebreken voordoen. Niet elke bouwdeel is namelijk even kritisch en daarmee heeft niet elke maatregel dezelfde prioriteit.

Er zouden in de inspectieresultaten geen gebreken mogen staan die leiden tot een direct onaanvaardbaar risico waar nog geen actie op is ondernomen.

Wanneer er dit soort gebreken zijn in de ogen van de beheerder of inspecteur dan is hij verplicht dit direct te bespreken met de assetbeheerder van de gemeente en deze dient ook direct maatregelen te nemen om het onaanvaardbare risico weg te nemen of af te schermen.

De te nemen maatregelen kunnen op basis van de geconstateerde gebreken en de risicoafweging behoorlijk verschillen. De werkzaamheden zijn grofweg te verdelen in vier niveaus:

• 1.

  Het kleine individuele herstelwerk dat bestaat uit zaken als:

  • –

    het verwijderen van graffiti;

  • –

    het herstellen van leuningen;

  • –

    het bijwerken van beschermlagen;

  • –

    het herstellen van lokale verzakking straatwerk;

  • –

    het vastzetten van losse onderdelen;

  • –

    het verwijderen van onkruid of ongedierte;

  • –

    het herstellen van kleine beschadiging op het rijdek;

  • –

    het herstellen van spoelgaten.

Deze werkzaamheden vallen onder de verantwoording van de afdeling Buurt, team Dagelijks onderhoud.

• 2.

  Het te combineren en planmatig voor te bereiden werk dat bestaat uit zaken als:

  • –

    het conserveren van stalen leuningen;

  • –

    het herstellen van voegen in metselwerk;

  • –

    het herstellen van slijtlagen op bruggen;

  • –

    het herstellen van voegafdichtingen;

  • –

    het herstellen van betonschade.

Deze werkzaamheden vallen onder de verantwoording van de afdeling Buurt, team Dagelijks onderhoud.

• 3.

  Bij het groot planmatig en projectmatig onderhoud wat zorgvuldig moet worden afgewogen en voorbereid moet gedacht worden aan:

  • –

    het herstel van brugfundaties;

  • –

    het herstel van hoofddraagconstructies;

  • –

    het vervangen van rijdek waardoor verkeershinder ontstaat;

  • –

    het vervangen van duikers waardoor verkeershinder ontstaan;

  • –

    het vervangen van langere strekkingen oeverbescherming.

Deze werkzaamheden vallen onder de verantwoording van de afdeling Buurt, team Inrichting en beheer.

• 4.

  Investeringsprojecten waarbij complete objecten vervangen moeten worden of wijzigingen optreden zoals:

  • –

    het één op één vervanging van complete objecten zoals bruggen, oeverbeschermingen daar waar noodzakelijk;

  • –

    het opnieuw inrichting van gebieden waardoor objecten geplaatst en verplaatst moeten worden. Herziening van bestemming.

Deze werkzaamheden vallen onder de verantwoording van de afdeling Buurt, team Inrichting en beheer.

Elk object heeft een eindigende levensduur. Deze einde levensduur wordt bepaald door onder andere de kwaliteit van het ontwerp, gekozen materialen, bouw uitvoering, de wijze van gebruik en onderhoud. Ervan uitgaande dat het object ooit vervangen moet worden door een nieuwe, is het noodzakelijk om daar financieel gezien ook de mogelijkheden toe te hebben als het zover is. Op basis van het soort object, de gekozen materialen en een inschatting van de einde technische levensduur moet in de meerjarenbegroting hiermee rekening gehouden worden. In onderstaande tabel zijn voor de meest voorkomende kunstwerkgroepen de technische levensduur ingeschat.

Op basis van deze theoretische levensduur in combinatie met het bouwjaar kan het theoretische vervangjaar worden bepaald. Voor de objecten waarvan het bouwjaar bekend is, wordt dit opgenomen in GBOR.

Tabel 3 Theoretisch levensduur civiele kunstwerken

Veel van aan beheer en onderhoud gerelateerde werkzaamheden zoals het reinigen, schouwen en periodieke inspecties kunnen vrijwel zonder noemenswaardige overlast voor de omgeving worden uitgevoerd.

Als bij bepaalde werkzaamheden risico’s worden voorzien dan zullen daarbij passende maatregelen genomen worden om tot een aanvaardbaar risiconiveau te komen. Communicatie en afstemming met stakeholders is hierbij dan essentieel. Ook heeft de gemeente participatiebeleid en afhankelijk van werkzaamheden zal met de relevante stakeholders contact worden gezocht om hierover mee te denken.

Er wordt door de gemeente Ouder-Amstel met een overeenkomst jaarlijks voor €30.000,- bijgedragen aan de dagelijks onderhoudskosten en bediening aan de Waverbrug. Deze brug is gedeeld eigendom Gemeente Ronde Venen en Ouder-Amstel. De bedieningskosten voor de Waverbrug en Benninghbrug zijn onderdeel van dagelijks onderhoud. Daarnaast worden verschillende werkzaamheden met dit budget uitgevoerd zoals kleine herstelwerkzaamheden voor €25.000,-. Voor de Benninghbrug is een apart budget van €15.000,- benodigd omdat het onderhoud aan deze beweegbare brug wezenlijk anders is dan aan de overige vaste bruggen. Hier is ook een apart onderhoudscontract met een externe aannemer voor afgesloten. Het huidige budget voor dagelijks onderhoud voor alle civiele kunstwerken is voldoende voor de komende jaren.

De kunstwerken zijn in redelijk goede staat maar om ze daar de komende jaren ook in te houden is meer budget nodig. De objecten verouderen en worden intensiever gebruikt door bijvoorbeeld meer verkeer. Voor kunstwerken is het voor de komende tien jaar redelijk goed in te schatten wat de verwachte kosten zijn voor planmatig onderhoud. Het gaat hier om alleen groot onderhoud. Er wordt naar verwachting geen bruggen vervangen. De kosten nemen de komende jaren naar verwachting flink toe.

De bijkomende kosten naast het echte onderhoud bestaan uit de volgende activiteiten:

• •

  Vierjaarlijkse inspectie en gegevensbeheer waar €3.000,- voor nodig is.

• •

  VAT-kosten 15%, dit zijn kosten voor de Voorbereiding, Advies en Toezicht bij planmatig onderhoud. Dit wordt gebruikt voor materiaalonderzoeken of advies dat ingehuurd moet worden.

• •

  Volgens de Verordening percentageregeling kunst en cultuur 2010 moet elk nieuw werk of complete vervanging in de openbare ruimte dat meer dan € 300.000 kost een percentage van 0,5% van de geraamde kosten storten in de Reserve Cultuurfonds. Deze kosten worden in het totaal bedrag opgevoerd maar is deze planperiode niet aan de orde.

De kosten voor het onderhoud van de civiele kunstwerken voor de komende tien jaar stijgen. Dit ligt niet aan de nieuwe werkwijze maar aan het feit dat de budgetten de afgelopen jaren bevroren waren en de civiele kunstwerken daardoor sneller achteruit gingen in conditie dan als er wel genoeg budget was geweest. De wisselingen in benodigd budget van planmatig onderhoud komen doordat het per jaar verschilt hoeveel maatregelen er verwacht worden en bij hoeveel bruggen.

De benodigde budgetten voor dagelijks onderhoud blijven gelijk. Voor groot onderhoud is de eerste jaren gemiddeld €35.000,- euro extra nodig, vanaf 2023 is de verwachting dat de kosten flink zullen gaan stijgen doordat er aan meer bruggen intensiever onderhoud nodig is. Er worden de komende tien jaar geen bruggen vervangen.

De budgetten voor planmatig onderhoud zijn voor de komende 10 jaar inzichtelijk gemaakt. Elke 4 jaar wordt dit bijgesteld met een inspectie en de risicomatrix. Zo zijn de meest actuele en accurate cijfers beschikbaar.

Klimaatadaptatie en duurzaamheid zijn de laatste jaren begrippen die onlosmakelijk verbonden zijn aan nagenoeg alle afwegingen die gemaakt moeten worden bij de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. Zo is het creëren van meer waterberging, het reduceren van gebruik van milieubelastende materialen en middelen en reduceren van CO2 uitstoot steeds beter ingebed. Het zijn echter nog geen zelfstandig benoemde risicoaspecten in de meeste risicomatrices. Het zijn vooral nog (aanvullende) eisen bij (her)ontwikkeling en ontwerp.

Toch komen deze aspecten in de risicoafweging van bijvoorbeeld veiligheid/gezondheid en leefbaarheid steeds meer naar voren. Zo wordt bijvoorbeeld steeds vaker de afweging gemaakt of het aanbrengen van schilderwerk op een leuning van een brug levensduur verlengend is voor het onderliggende materiaal, of dat het alleen esthetische waarde heeft.

Ook bij de afweging of oeverbescherming vervangen moet worden kan gekozen worden om dit niet te doen zodat de oevers meer onderdeel worden van waterberging, er geen of minder hout of kunststof nodig is en er op deze wijze dus ook op kosten kan worden bespaard. Daarnaast zijn natuurlijke oevers beter voor dieren en planten. Een andere hele effectieve vorm van duurzaamheid is voorkomen van overbodigheid. Wat er niet is heb je niet hoeven kopen en hoef je ook niet te onderhouden. Alles wat er wel is moet effectief onderhoudbaar worden ontworpen en aangebracht. Zo kan het goed zijn dat in de toekomst niet elke brug of oeverbescherming als deze verouderd is één op één wordt vernieuwd.