Handhavingsarrangement Helingbestrijding Alphen aan den Rijn

Inleiding

Woninginbraken, straatroven en overvallen hebben een grote impact op de slachtoffers en vormen een gevaar voor de openbare orde en het woon-en leefklimaat. De gestolen goederen worden vaak doorverkocht. Heling is dus doorgaans het gevolg van een zogenaamde ‘high-impact crime’. Er is daarom alle belang bij om het doorverkopen van gestolen goederen zo moeilijk mogelijk te maken.

In afdeling 12 van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) – artikel 2:66 t/m 2:68 – is een aantal verplichtingen vastgesteld voor handelaren in gebruikte en ongeregelde goederen. Ongeregelde goederen zijn: goederen die wegens hun aard of uitvoering, hun herkomst of de staat waarin zij verkeren, niet tot de algemeen gangbare goederen kunnen worden gerekend.

Denk bij gebruikte en ongeregelde goederen bijvoorbeeld aan: goud, zilver, koper, edelstenen, uurwerken, kunstvoorwerpen, auto's, motorfietsen, fietsen, mobiele telefoons, foto-, film-, radio-, audio- en videoapparatuur of apparatuur voor automatische registratie.

Ook in artikel 437 en artikel 437bis van het Wetboek van Strafrecht zijn verplichtingen vastgelegd voor handelaren in deze goederen. Het niet voldoen aan deze verplichtingen levert, vooral bij herhaling, de aanmerkelijke kans op dat er heling plaatsvindt en is een inbreuk op de openbare orde en aantasting van het woon- en leefklimaat. De politie houdt toezicht op de bepalingen uit het Wetboek van Strafrecht en sanctioneert op basis van eigen bevoegdheden. Deze sancties zijn daarom niet in de handhavingmatrix opgenomen.

Indien een handelaar de verplichtingen niet nakomt, kunnen er ter bescherming van de openbare orde en het woon-en leefklimaat bestuurlijke maatregelen genomen worden. Een uiterste maatregel kan zelfs zijn dat op basis van artikel 2:80 van de APV het pand van waaruit de overtreding plaatsvindt, (tijdelijk) wordt gesloten.

Doelstelling

De doelstelling van een bestuurlijke maatregel is de naleving van de geldende wet- en regelgeving door handelaren, waarmee wordt getracht de afzetmarkt voor goederen die afkomstig zijn van een misdrijf te verkleinen en de openbare orde te handhaven. Dader- en gelegenheidsstructuren ten aanzien van high-impact crimes en ondermijnende criminaliteit worden bestreden met als uiteindelijk doel om hiermee de openbare orde en het woon-en leefklimaat voor alle inwoners van Alphen aan den Rijn te handhaven en te beschermen.

Wettelijk kader

Artikel 174 Gemeentewet

De burgemeester is belast met het toezicht op de openbare samenkomsten en vermakelijkheden alsmede op de voor het publiek openstaande gebouwen en daarbij behorende erven.

Afdeling 12 APV

Onderstaande APV-verplichtingen gelden voor handelaren die zich bezig houden met het op- en verkopen van gebruikte en ongeregelde goederen.

Artikel 2:66 Begripsbepaling

In deze afdeling wordt verstaan onder een handelaar: een handelaar als bedoeld in artikel 1 van de algemene maatregel van bestuur op grond van artikel 437, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht.

Artikel 2:67 Verplichtingen met betrekking tot het verkoopregister

1: De handelaar is verplicht aantekening te houden van alle gebruikte of ongeregelde goederen die hij verkoopt of op andere wijze overdraagt, in een doorlopend en een door of namens de burgemeester gewaarmerkt register, en daarin onverwijld op te nemen:

a. het volgnummer van de aantekening met betrekking tot het goed;

b. de datum van verkoop of overdracht van het goed;

c. een omschrijving van het goed, daaronder begrepen – voor zover dat mogelijk is - soort, merk en nummer van het goed;

d. de verkoopprijs of andere voorwaarden voor overdracht van het goed; en

e. de naam en het adres van degene die het goed heeft verkregen;

2: De burgemeester kan vrijstelling verlenen van deze verplichtingen

3: Op de vrijstelling als bedoeld in het tweede lid is paragraaf 4.1.3.3 van de Algemene wet bestuursrecht (positieve fictieve beschikking bij niet tijdig beslissen) van toepassing.

De burgemeester heeft het digitaal opkopers register (DOR) middels het besluit van 27 maart 2018 gewaarmerkt. In het DOR is zowel het inkoop- als verkoopregister weergegeven. Het DOR is in een beveiligde omgeving beschikbaar gesteld via https://opkopersregister.stopheling.nl/.

Artikel 2:68 Voorschriften als bedoeld in artikel 437 van het Wetboek van Strafrecht

De handelaar of een voor hem handelend persoon is verplicht:

a: de burgemeester binnen drie dagen schriftelijk in kennis te stellen:

I. dat hij het beroep van handelaar uitoefent met vermelding van zijn woonadres en het adres van de bij zijn onderneming behorende vestiging;

II. van een verandering van de onder a, sub I , bedoelde adressen;

III. dat hij het beroep van handelaar niet langer uitoefent;

IV. dat hij enig goed kan verkrijgen dat redelijkerwijs van een misdrijf afkomstig is of voor de rechthebbende verloren is gegaan;

b: de burgemeester op eerste aanvraag zijn administratie of register ter inzage te geven;

c: een door opkoop verkregen goed gedurende de eerste drie dagen in bewaring te houden in de staat waarin het goed verkregen is.

Voor handelaren is een landelijk Digitaal Opkopers Loket (DOL) ingericht waar handelaren van tweedehands en ongeregelde goederen zich kunnen laten registreren en melding kunnen maken van feiten zoals beschreven in artikel 2:68 lid a van de APV. De DOL is in een beveiligde omgeving beschikbaar gesteld via https://www.ikbenhandelaar.nl.

Artikel 437, lid 1, Wetboek van Strafrecht

Met hechtenis van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie wordt gestraft de bij algemene maatregel van bestuur aangewezen handelaar die in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf:

a. niet met inachtneming van de bij algemene maatregel van bestuur te stellen regels aantekening houdt van alle gebruikte of ongeregelde goederen die hij heeft verworven dan wel voorhanden heeft;

b. een gebruikt of ongeregeld goed verwerft van iemand, zonder dat diegene zijn identificerende persoonsgegevens heeft opgegeven of zonder dat hij die gegevens in zijn administratie heeft aangetekend;

c. nalaat zijn administratie op eerste aanvraag ter inzage te geven aan een ambtenaar als bedoeld in artikel 552 van het Wetboek van Strafvordering;

d. nalaat een gebruikt of ongeregeld goed dat hij heeft verworven of voorhanden heeft, op eerste vordering van een ambtenaar als bedoeld in onderdeel c, ter bezichtiging af te staan en deze te laten zien waar dit goed in zijn administratie staat ingeschreven;

e. een goed dat bij hem door of vanwege de politie met een duidelijke schriftelijke omschrijving als door misdrijf aan de rechthebbende is onttrokken of als verloren is aangegeven, verwerft of voorhanden heeft;

f. aan een hem schriftelijk uitgereikt last van een ambtenaar, zoals bedoeld in onderdeel c, tot het gedurende een daarbij aangegeven tijd, veertien dagen niet te boven gaande, bewaren of in bewaring geven van een goed dat hij voorhanden heeft, of aan een hem bij die last gegeven aanwijzing, geen gevolg geeft, of;

g. nalaat de van hem bij schriftelijke vordering van een ambtenaar, zoals bedoeld in onderdeel c, gevraagde opgaven betreffende door hem verworven of bij hem voorhanden zijnde goederen binnen de termijn, bij de vordering gesteld, naar waarheid te verschaffen.

Artikel 2, lid 2, van het Uitvoeringsbesluit ex artikel 437 Wetboek van Strafrecht

De handelaar, aangewezen in artikel van dit besluit, voldoet aan de verplichting ingevolge artikel 437, eerste lid, onder a, van het Wetboek van Strafrecht tot het aantekening houden van alle gebruikte of ongeregelde goederen die hij heeft verworven of voorhanden heeft indien hij een doorlopend en een door of namens de burgemeester gewaarmerkt register houdt en daarin onverwijld vermeldt:

a. het volgnummer van de aantekening met betrekking tot het goed;

b. de datum van verkrijging van het goed;

c. een omschrijving van het goed, daaronder begrepen – voor zover dat mogelijk is – soort, merk en nummer van het goed;

d. de koopprijs of andere voorwaarden van verkrijging van het goed;

e. de naam en het adres van degene van wie het goed is verkregen;

f. zowel een omschrijving als het nummer van het document bedoeld in het eerste lid waarin hij de identiteit van de aanbieder heeft vastgesteld, voor zover het de inkoop van koper en koperlegeringen betreft.

Artikel 437bis, lid 1, Wetboek van Strafrecht

Met hechtenis van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie wordt gestraft de handelaar die op grond van artikel 437 bij algemene maatregel van bestuur is aangewezen en in oefening van zijn beroep of bedrijf:

a. een goed van een minderjarige verwerft, of

b. een goed van iemand van wie hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat hij is opgenomen in een strafinrichting, rijksinrichting voor kinderbescherming of krankzinnigengesticht verwerft.

Handhavingsmatrix

Onderstaande tabel geeft weer op welke wijze overtredingen worden gesanctioneerd. Bij de last onder dwangsom worden maximaal 3 overtredingen geconstateerd. In de matrix wordt dit in feite als 1 overtreding aangemerkt. Daarna wordt overgegaan tot een last onder bestuursdwang.

*De sluitingsduur bepalen vereist maatwerk. Er kan worden gekozen voor een periode tussen een week en onbepaalde tijd, afhankelijk van de ernst van de situatie en als alle sanctiemiddelen zijn ingezet.

Toelichting op handhavingsmatrix.

De beschreven overtredingen in de handhavingsmatrix brengen het risico met zich mee dat de handel in goederen afkomstig van (high impact) misdrijven wordt gefaciliteerd. Wanneer de toezichthouder constateert dat de handelaar één of meerdere overtredingen uit de handhavingsmatrix begaat, kan dit uiteindelijk leiden tot een sluiting van het pand. Met deze sluiting wordt getracht de aanzuigende werking van het pand op het inleveren van gestolen goederen te doen stoppen, dan wel in de toekomst te voorkomen. Hiermee wordt de keten van het plegen van een misdrijf, het (door)verkopen van de buitgemaakte goederen en daarmee de stimulans tot het plegen van dergelijke misdrijven doorbroken. De ondernemer krijgt tijdens de sluiting tevens de gelegenheid zich te beraden op zijn bedrijfsvoering en maatregelen te nemen om herhaling te voorkomen. Het verband tussen de naleving van de wet- en regelgeving en het beschermen van de openbare orde komt daarmee in de handhavingsmatrix tot uiting.

De duur van de sluiting is afhankelijk van de ernst van de situatie. Daar waar daadwerkelijk signalen zijn van heling wordt eerder voor een lange periode van sluiting of een sluiting voor onbepaalde gekozen.

Niet voldoen aan voorschriften

Het niet voldoen aan voorschriften uit afdeling 11 van de APV Alphen aan den Rijn en het artikel 437 en 437bis van het Wetboek van Strafrecht betekent niet direct dat sprake is van heling. Het betekent wel dat een handelaar nalatig is in zijn plicht om heling actief tegen te gaan. Op het niet voldoen aan deze voorschriften volgt daarom in beginsel een bestuurlijke waarschuwing. De handelaar krijgt daarbij de ruimte om zijn gedrag aan te passen en maatregelen te nemen.

Het herhaaldelijk niet naleven van deze voorschriften levert de aanmerkelijke kans op dat er heling plaatsvindt, hetgeen een inbreuk op de openbare orde oplevert. Daarom zal het herhaaldelijk niet naleven van deze voorschriften uiteindelijk leiden tot een sluiting.

Verzwarende omstandigheden

Een handelaar wordt het zwaar aangerekend wanneer hij vermoedens van een strafbaar feit niet meldt. Ook wordt het een handelaar zwaar aangerekend als hij een toezichthouder geen medewerking verleent bij het controleren van het in-en/ of verkoopregister. Immers, heling kan alleen voorkomen worden als handelaren en toezichthouders daarbij samenwerken. Wordt geen medewerking verleend aan een toezichthouder, wordt derhalve niet eerst een waarschuwing gegeven, maar direct een dwangsom opgelegd.

Hetzelfde geldt voor het onder zich houden van een goed korter dan de vereiste acht dagen.

Andere gronden voor verzwaring van het sanctiemiddel (niet limitatief):

 Meerdere overtredingen uit de handhavingsmatrix;

 Meerdere/zwaardere strafbare feiten;

 Het voorhanden hebben van een goed afkomstig van een misdrijf;

 Omvang en eventuele gevolgen van de overtreding;

 Vermoedens van verwijtbaar gedrag van de handelaar.

Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking.

Citeertitel

De beleidsregel wordt aangehaald als: Handhavingsarrangement Helingbestrijding Alphen aan den Rijn.