Integraal veiligheidsbeleid 2020-2023 Hillegom

Uit de evaluatie van het IVB ‘Heel Hillegom Veilig’ 2016-2020 voor de strategische verkenning wordt duidelijk dat de afgelopen jaren een daling zichtbaar is in het aantal inbraken in Hillegom en dat de meldingen jeugdoverlast in 2017-2018 is gedaald. Ook op andere veiligheidsthema’s zoals veilig uitgaan, veilige evenementen zien we positieve resultaten. Het aantal overlastmeldingen horeca is laag (22 meldingen in vier jaar tijd) en de evenementen verlopen, uitgezonderd enkele kleine incidenten, goed. Gezien de daling in de cijfers van deze vormen van criminaliteit en overlast, is de vraag gesteld of op deze thema’s de komende jaren nog extra inzet nodig is. Het gaat de goede kant op met veiligheid. Maar nieuwe ontwikkelingen maakt dat we actief moeten blijven investeren op veiligheid. Het huidige veiligheidsbeeld, bestaand uit de objectieve (politie)cijfers, de veiligheidsbeleving en de trends en ontwikkelingen op het gebied van veiligheid, vastgesteld in de keuzenotitie heeft zichtbaar gemaakt op welke vier veiligheidsthema’s de komende jaren inzet wenselijk en nodig is. Voor de overige negen veiligheidsthema’s geldt dat we de huidige aanpak continueren zodat het veiligheidsbeeld op deze thema’s stabiel blijft of beter wordt.

Bij het opstellen van dit beleidsplan hebben we van landelijk naar lokaal gewerkt. Want landelijke thema’s, spelen uiteraard ook in onze regio en in Hillegom. We hebben het dan over thema’s als ondermijning, cybercrime, huiselijk geweld en bijvoorbeeld terrorisme en extremisme. Voor onderwerpen als ondermijning, jeugd en veiligheid, maar ook bijvoorbeeld inbraak is samenwerking met ketenpartners en de regio onmisbaar. We kunnen enkel slagen in de aanpak van veiligheidsvraagstukken door samen te werken en blijvend in elkaar te investeren. Deze gezamenlijke gedachte kwam ook uitgebreid aan de orde tijdens de werksessies met onze ketenpartners.

Voor de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen hebben we een strategische verkenning gedaan naar de veiligheidsthema’s. Vervolgens hebben we deze thema’s per gemeente verder uitgewerkt. Zo hebben we een stevig lokaal beleid geformuleerd, waarbij de veiligheidsprioriteiten lokaal zijn en we het grotere geheel niet uit het oog verliezen en regionaal aangehaakt zijn.

Eerst hebben we de veiligheidsthema’s uit de strategische verkenning besproken met de verschillende ketenpartners. Vervolgens hebben we ook inwoners, via het burgerpanel, gevraagd naar welke onderwerpen zij zien, als het om veiligheid gaat. Het burgerpanel noemde verkeersveiligheid in relatie tot veiligheid op straat als belangrijk thema. Het veiligheidsbeleid 2020-2023 Hillegom is samen met onze ketenpartners tot stand gekomen. We hebben met elkaar gekeken naar wat nodig is in Hillegom en hoe we daar samen uitvoering aan gaan geven. Landelijke thema’s zijn door vertaald naar onze Hillegomse situatie. Extra focus op verkeersveiligheid, aangedragen door onze inwoners, is belangrijk. Want dat is waar wij met elkaar aan werken, een heerlijk Hillegom, waar Hillegommers zich prettig en veilig voelen.

Het veiligheidsbeeld van een veiligheidsthema komt tot stand door objectieve (politie)cijfers, het meten van de subjectieve veiligheidsbeleving en de trends en ontwikkelingen op het gebied van veiligheid. Door het veiligheidsbeeld te schetsen, wordt zichtbaar of er een stijgende of dalende lijn is in het aantal geregistreerde incidenten van een specifiek veiligheidsthema. Door deze analyse van een langere periode te maken, is het mogelijk om (voorlopige) conclusies te trekken en wordt zichtbaar waar we de komende jaren op in moeten zetten en welke ontwikkelingen we kunnen verwachten.

In 2018 is de strategische verkenning opgeleverd. De strategische verkenning heeft inzicht gegeven en handvatten aangereikt voor een effectiever integraal veiligheidsbeleid. Het bevat aanbevelingen met betrekking tot de inzet op veiligheidsthema’s en de uitgangspunten die daarbij van belang zijn. De verkenning is dan ook het vertrekpunt geweest voor het opstellen van de keuzenotitie en geeft het veiligheidsbeeld aan. Dit beeld is gebaseerd op gegevens van 2014 tot en met 2017. In de keuzenotitie is het veiligheidsbeeld (daar waar dat mogelijk was) aangevuld met (politie)cijfers tot en met de eerste helft van 2019.

In september 2019 is de keuzenotitie door de raad vastgesteld. In de keuzenotitie is het veiligheidsbeeld van Hillegom geschetst door middel van een cijfermatige analyse (politiecijfers) aangevuld/verrijkt met de uitkomsten van de Veiligheidsmonitor en de opbrengst van het participatietraject. Het participatietraject bestond uit gesprekken met ketenpartners, belanghebbenden en ondernemers. Ook is er een enquête uitgezet onder het burgerpanel Hillegom. In de keuzenotitie zijn in totaal 13 veiligheidsthema’s aan de raad voorgelegd. De raad heeft besloten vier thema’s te prioriteren en negen te kwalificeren als overig thema. De vier geprioriteerde thema’s gaan wij de aankomende vier jaar samen met de partners aanpakken. Voor overige thema’s houdt in dat voor de aanpak van deze vormen van criminaliteit/overlast/onveiligheid wij samen met de partners de huidige aanpak continueren maar geen extra impuls zullen geven. Waarbij wordt opgemerkt dat wanneer het veiligheidsbeeld in de aankomende vier jaar wijzigt op één van de overige thema’s wij de inzet kunnen bijstellen. De vier gekozen prioriteiten worden verder uitgeschreven vanaf pagina 14, waar de hoofdlijnen van de aanpak voor de aankomende vier jaar zijn opgenomen. De overige thema’s worden samengevat en uitgeschreven vanaf pagina 22.

Voordat we inzoomen op de prioriteiten voor de komende vier jaar, kijken we kort terug op het huidige IVB ‘Heel Hillegom Veilig’. Uit de evaluatie van het IVB ‘Heel Hillegom Veilig’ voor de strategische verkenning wordt duidelijk dat door de inzet op de prioriteiten zoals woninginbraak, en jeugdoverlast een daling zichtbaar is. In algemene zin constateren we een daling in het aantal geregistreerde misdrijven (high impact crimes). Zo is het totaal aantal misdrijven in 2018 naar 668 gedaald terwijl er in 2014 nog 756 registraties waren¹. De aanpak van overlast en criminaliteit gaat met vallen en opstaan en dikwijls zien we schommelingen in de cijfers, wat niet altijd goed te verklaren valt. Een voorbeeld hiervan is de schommeling in het aantal bromfietsdiefstallen de afgelopen vier jaar.

* tot september 2019².

Daarnaast is een ontwikkeling gaande waarbij ondermijnende criminaliteit steeds prominenter in beeld komt en – in tegenstelling tot enkele vormen van high impact crimes – veelal onzichtbaar is. De afgelopen jaren is intensief gewerkt aan de prioriteiten van het huidige veiligheidsbeleid waarbij nieuwe ontwikkelingen en andere vormen van criminaliteit zijn meegenomen. Om tot een goeie aanpak van veiligheidsvraagstukken te komen, zorgen we ervoor dat lokale wet- en regelgeving actueel is, zoals de Algemene plaatselijke verordening en pakken we de regie als dit nodig is bijvoorbeeld bij de aanpak van jeugdoverlast en jeugdgroepen. Om jeugdoverlast effectief aan te pakken heeft Hillegom in 2018 een zorg- en veiligheidstafel jeugd opgezet. Waarbij onder regie van de gemeente een integrale aanpak voor jongeren is ingezet. Een werkvorm die nu HLT breed uitgerold is.

Jeugd en Veiligheid

Uit de strategische verkenning komt naar voren dat Hillegom tussen 2014 en 2017 relatief het hoogst aantal geregistreerde incidenten had v.w.b. jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit. Door intensieve samenwerking tussen politie, jongerenwerk, scholen en zorgpartners onder regie van de gemeente is het aantal meldingen van jeugdoverlast in Hillegom gedaald.

Inbraken

Door o.a. de intensieve inzet en samenwerking met ketenpartners, zoals de politie en woningcorporaties, is het aantal woninginbraken in Hillegom tussen 2014 en 2018 gedaald³.

Bron: bestuurlijke 12-maand rapportage 2014 -2018 en januari t/m april 2019 politie Eenheid Den Haag.

De bovenstaande grafiek maakt deze daling zichtbaar door de trend van de afgelopen jaren weer te geven. Deze trend is zichtbaar in de gehele regio⁴. Door de daling van traditionele criminaliteit is dit veiligheidsthema de komende jaren geen prioriteit, maar vanwege de grote impact die deze vorm van criminaliteit heeft, continueren we samen met onze partners wel de huidige inzet op dit thema zodat de integrale aanpak gewaarborgd blijft.

We zien een toename van signalen van ondermijnende criminaliteit, waaronder drugscriminaliteit, witwassen, arbeidsuitbuiting en mensenhandel. Legale voorzieningen worden gebruikt voor illegale structuren. Deze vorm van criminaliteit is vaak onzichtbaar en complex en heeft impact op de gemeenschap. De verwachting is dat deze trend de komende jaren toeneemt.

De wereld wordt kleiner en berichten hebben een steeds groter bereik. Vooral jongeren ervaren de risico’s en gevaren van social media. De online veiligheid komt in gevaar waardoor cyberpesten, sexting, hacken, ongefundeerde meningen en het ongeoorloofd delen van beeldmateriaal aan de orde zijn. De digitale wereld wordt ook gebruikt om de onder – en bovenwereld met elkaar te verweven zoals bij identiteitsfraude. Deze ontwikkeling maakt dat we bewust moeten zijn van de verstrekkende gevolgen op veiligheid.

De afgelopen jaren nemen sociaal-culturele spanningen toe. In combinatie met zichtbare individualisering, verminderde tolerantie en verdraagzaamheid leidt dit vaker tot geweldsincidenten en woonoverlast. De verwevenheid tussen veiligheidsvraagstukken komt steeds vaker terug waardoor integrale samenwerking noodzakelijk is.

Daders worden mobieler, vindingrijker, digitaler, werken over grenzen heen en gebruiken ingewikkelder constructies.

De vergrijzing leidt ertoe dat een steeds groter wordende kwetsbare groep ouderen langer thuis blijft wonen (in soms een oude woning) met verouderde elektra. Dit vergroot de kans op brand. De sociaal economische situatie kan hier invloed op hebben. Daarnaast zijn ouderen een groep die minder zelfredzaam zijn. Het aantal personen met verward gedrag neemt toe en blijven langer thuis wonen als gevolg van bezuinigingen. Sommige personen kunnen gevaarlijk zijn voor zichzelf of voor hun omgeving. Er zijn aanwijzingen dat de ernst lijkt toe te nemen onder meer door de betrokkenheid bij ruzie en geweld.

Gemeenten hebben meer taken op het gebied van toezicht en handhaving, preventie en nazorg gekregen. Op veel thema’s binnen het lokale veiligheidsdomein voeren gemeenten regie. Sommige thema’s zijn de afgelopen jaren ook omvangrijker geworden, zoals de aanpak van personen met verward gedrag, vormen van ondermijnende criminaliteit en jeugdproblematiek. Gemeenten werken steeds meer in multidisciplinaire teams samen met de politie en het openbaar ministerie ter bestrijding van (georganiseerde) criminaliteit. Dit leidt tot een groter beroep op gemeenten. Daar staat tegenover dat zowel in de opsporing als op het gebied van openbare orde taken bij de politie sprake is van forse handhavingstekorten en onderbezetting. Dit geldt ook voor andere veiligheids-en zorgpartners. De huidige capaciteit aan mensen en middelen is niet toereikend om een antwoord te bieden op alle vragen van vandaag en morgen. Het stellen van prioriteiten en het aanbrengen van focus is noodzakelijk.

Het klimaat verandert. Dit brengt andere risico’s met zich mee zoals de kans op overstromingen en wateroverlast.

Mensenhandel blijft een hardnekkig probleem waarbij er sprake is van seksuele uitbuiting, arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting van jongeren. Mensenhandel valt vaak samen met ondermijnende criminaliteit.

Er is een zichtbare verwevenheid tussen verschillende veiligheidsthema’s zoals zorg en veiligheid. Dit zorgt voor een toenemende behoefte en noodzaak aan integraal (samen)werken en regie in de keten voor veiligheids- en zorgvraagstukken.

De rol van de gemeente verschuift vanwege de Omgevingswet van minder vergunningverlening naar meer toezicht en mogelijk handhaving (van voor- naar achterkant). Dit levert tevens een veranderende informatiepositie op (minder zicht vooraf door veranderende vergunningplicht). Om te zorgen dat we niet achter de feiten aanlopen bij misstanden, zoals wietteelt, de vestiging van een motorclub, of milieucriminaliteit, ontstaat een behoefte aan en noodzaak van een andere en specifiekere wijze van (integraal) toezicht en handhaving. Het IVB sluit aan op de principes van de Omgevingswet (nl. gebiedsgericht integraal werken).

In dit hoofdstuk gaan we in op waar we naartoe willen werken in 2023. De zorg voor veiligheid in Hillegom is één van de kerntaken van de gemeente. Echter absolute veiligheid voor iedereen op hetzelfde moment is een onmogelijke opdracht. We streven er naar, samen met onze partners, inwoners en ondernemers dat eenieder bijdraagt aan een veiliger Hillegom. Voordat we inzoomen op de prioritering leggen we kort uit waar veiligheid over gaat. Veiligheid heeft betrekking op:

• •

  Sociale veiligheid: het aantal en de ernst van strafbare- en overlastincidenten;

• •

  Fysieke veiligheid: de mate waarin mensen beschermd zijn tegen ongevallen (bijvoorbeeld in het verkeer);

• •

  Digitale veiligheid: de mate van digitale weerbaarheid van de gemeenschap, zoals bijvoorbeeld cyberpesten, sexting en identiteitsfraude of het hacken van systemen;

• •

  Veiligheidsbeleving: het gevoel van veiligheid van mensen.

Onze visie, strategische uitgangspunten en algemene doelstellingen geven de rode draad aan waarlangs we de komende vier jaren werken. De visie sluit aan op de politiek bestuurlijke ambities, zoals beschreven in het coalitieakkoord ‘ Samen meer bereiken’ 2018-2022 en het Collegewerkprogramma. De strategische uitgangspunten vinden hun grondslag in de strategische verkenning en zijn in de integrale veiligheidssessie van 26 maart 2019 met interne en externe partners besproken. De strategische uitgangspunten worden expliciet onderschreven door alle partners. Met de algemene doelstellingen formuleren we wat we minimaal willen bereiken de komende jaren en hoe we dit meten.

Samen werken we aan een veilig en mooi Hillegom waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Inwoners kijken naar elkaar om, we gaan uit van de eigen kracht en verantwoordelijkheid van onze inwoners. We intensiveren de samenwerking tussen de ketenpartners en we versterken de verbindende rol van de gemeente. Samenwerking en een integrale aanpak geldt niet alleen voor de externe partners, maar ook voor de interne organisatie.

Elk jaar wordt het gemeentelijk veiligheidsbeeld bekeken en de integrale aanpak geactualiseerd. Als ijkpunten voor de beoordeling van de veiligheid in onze gemeente maken we gebruik van de Veiligheidsmonitor (belevingsonderzoek onder inwoners) en de plek van onze gemeente volgens de AD Misdaadmeter. Door een indicator op zowel de subjectieve als de objectieve veiligheid te gebruiken, zorgen we voor een zorgvuldige peiling van waar we staan als gemeente. De volgende doelstellingen houden we aan:

• -

  De inwoners van onze gemeente beoordelen de veiligheid in de buurt minimaal met een rapportcijfer 7,5.

• -

  Onze plek in de lijst van veilige gemeenten volgens de AD Misdaadmeter is niet lager dan het voorgaande jaar.

Uiteraard moet de haalbaarheid van de doelstellingen altijd bezien worden tegen de achtergrond van de actualiteiten en de capaciteitsvraagstukken.

Zoals eerder aangegeven is door de raad in september 2019 met de keuzenotitie een onderscheid gemaakt in de 13 veiligheidsthema’s. Deze keuze is gemaakt op basis van de in de keuzenotitie geschetste veiligheidsbeeld. Gekozen is om vier veiligheidsthema’s te kwalificeren als prioriteit, wat inhoudt dat wij daar samen met onze partners de komende vier jaar op gaan inzetten. Negen veiligheidsthema’s zijn gekwalificeerd als overig thema. Dit houdt in dat wij deze thema’s continueren maar daar niet extra op zullen inzetten. Op deze wijze blijven de overige thema’s wel geborgd. Waarbij wordt opgemerkt dat wanneer het veiligheidsbeeld in de aankomende vier jaar wijzigt op één van de overige thema’s wij de inzet kunnen bijstellen.

In dit hoofdstuk lichten we de prioriteiten toe en werken deze uit. Na een toelichting op de prioriteit beschrijven we onze visie, ambitie, hoofdlijnen van de aanpak, de samenwerking met partners en hoe we de effecten van onze ambities meten. We sluiten dit hoofdstuk af met een samenvatting van de overige thema’s.

We werken samen aan het signaleren, voorkomen en aanpakken van (georganiseerde) criminaliteit die onze samenleving ondermijnt. We zijn een integere, zichtbare en actiegerichte overheid die als één optreedt. We creëren samen met onze partners een omgeving waarin criminelen geen kans hebben. Veiligheid en leefbaarheid staan voorop. Zo houden we onze omgeving veilig.

Het signaleren, voorkomen en aanpakken van ondermijnende criminaliteit. In de aanpak van (georganiseerde), ondermijnende criminaliteit staan we schouder aan schouder. Dit doen we als politie, Openbaar Ministerie en gemeente samen. Ook andere partners, zoals de Belastingdienst zijn betrokken. Doel is om een omgeving te creëren waarin (georganiseerde) criminaliteit geen kans heeft.

In het programma Ondermijning 2019-2021 wordt de aanpak langs drie sporen vormgegeven:

• -

  Meer en beter zicht op ondermijning = signaleren;

• -

  een afname van criminele kansen = voorkomen;

• -

  het verstoren van het criminele bedrijfsproces = aanpakken.

Hierbij zetten we met name in op:

versterken van bewustwording en meldingsbereidheid van bestuurders, medewerkers en inwoners;

oprichten gemeentelijk intern meldpunt waar signalen van ondermijning gemeld kunnen worden;

uitvoeren integriteitsbeoordelingen door toepassen BIBOB-beleid; aanpak hennepteelt, drugshandel en arbeidsuitbuiting; integrale controles, onderzoeken en acties, met o.a. de politie, brandweer, Omgevingsdienst, HEIT, Inspecties; inzetten bestuurlijke maatregelen, zoals het sluiten van woningen, bedrijfspanden en openbare gebouwen; ontwikkeling van een intern gemeentelijk informatieknooppunt ter versterking van de gemeentelijke informatiepositie voor het nog te ontwikkelen integraal informatieknooppunt met betrokken partners zoals veiligheidsregio, brandweer, politie; evalueren effectiviteit van onze aanpak (3e kwartaal 2020).

Team Toezicht en Handhaving is primair verantwoordelijkheid voor de gemeentelijke aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit. In de aanpak is het essentieel om samen te werken met de andere domeinen binnen de gemeente. In elk team is daarom een taak-accenthouder ondermijning benoemd, die een bijdrage levert aan de aanpak. Zo weten we elkaar goed te vinden en wordt het daadwerkelijk een (integrale) aanpak van en voor de gehele organisatie.

Binnen deze prioriteit werken we daarnaast nauw samen met externe partners:

• -

  Regionaal Informatie- en Expertisecentrum georganiseerde criminaliteit (RIEC)

• -

  Haags Economisch Interventie Team (HEIT)

• -

  Politie

• -

  Openbaar Ministerie

• -

  Belastingdienst

• -

  Omgevingsdienst

• -

  Brandweer

Het is een prioriteit waarin continue beweging zichtbaar is. De handvatten die we hebben, moeten we dan ook blijven bezien in de actuele werkelijkheid. Een aantal trends op dit gebied laat deze noodzaak zien en bevestigt het belang van samenwerking hierin:

• -

  Het crime-as-a-service model zien we steeds vaker bij ondermijning, witwassen (ook naar het buitenland) en cybercrime. Het betekent dat gespecialiseerde personen en groepen specifieke tools en diensten leveren aan andere criminelen en criminele samenwerkingsverbanden.

• -

  Er zijn signalen dat sommige jongeren, met name betrokken bij criminele jeugdgroepen/-netwerken, in plaats van het plegen van woninginbraken overstappen naar of meteen beginnen in de handel in harddrugs. Dit signaal wordt door de politie-eenheid Den Haag onderzocht.

• -

  Uit landelijk onderzoek blijkt dat drugs de grootste witwasbehoefte oplevert. Crimineel geld wordt nog steeds belegd in onroerend goed in binnen- en buitenland of in een of meer legale bedrijven. Witwassen krijgt steeds meer een internationaal karakter en vindt steeds meer op digitale wijze plaats.

De effecten van de aanpak van ondermijnende criminaliteit zijn lastig uit te drukken in harde cijfers en hierdoor in zowel kwalitatieve en kwantitatieve zin beperkt inzichtelijk te maken. Dit is inherent aan de problematiek: deze vorm van criminaliteit vindt in de regel in het onzichtbare plaats. Over de precieze omvang ervan zijn geen betrouwbare cijfers beschikbaar. Er zijn wel verschillende signalen dat de aanpak effect sorteert. Soms zijn dat ook ongewenste en onaanvaardbare neveneffecten zoals bedreiging en intimidatie, maar ook die tonen aan dat de integrale aanpak effect heeft. Daarnaast wordt de integrale aanpak meer merkbaar en zichtbaar, zoals blijkt uit de toename van het aantal signalen, de diverse doelgerichte acties, groot en klein en de eventuele berichtgeving daarover in de media. Betrokkenen willen weten wat het effect van de extra inspanning is. Om hieraan invulling te geven wordt gestreefd naar het beter kwantificeerbaar maken van de resultaten van de aanpak. In het bijzonder wordt aandacht gegeven aan de volgende harde cijfermatige indicatoren: aantal ingekomen signalen (‘vermoedens’), aantal uitgevoerde integriteitsboordelingen, aantal behandelde/afgehandelde casussen, aantal bestuurlijke waarschuwingen.

De jeugd in Hillegom groeit veilig op en voelt zich onderdeel van de maatschappij.

De jeugd in Hillegom groeit veilig op en maakt op een positieve manier gebruik van de buitenruimte. We zijn in verbinding met de jeugd, signalen worden vroegtijdig opgepakt en er is een sluitende integrale zorg- en veiligheidsaanpak.

Met de meeste jongeren in Hillegom gaat het goed. Er zijn echter ook jongeren die extra aandacht, ondersteuning en bijsturing nodig hebben. Om jeugdoverlast aan te pakken is voortdurende aandacht nodig. Niet alleen vanuit repressie (veiligheidskant) maar juist ook in combinatie met zorg en preventie. Succesvol aanpakken en voorkomen van jeugdoverlast is werken op het snijvlak van veiligheid en zorg. Meer dan ooit ligt de regie op deze taken bij de gemeente. Het beleid richt zich voornamelijk op het verbeteren van de veiligheidsbeleving van jongeren, het vergroten van kansen voor risicojongeren en een afname van jeugdoverlast- en criminaliteit.

Het gaat om talentontwikkeling, het beperken van alcohol- en drugsgebruik, het bevorderen van de veiligheid op social media, in en om de school. We zorgen er voor dat:

• 1.

  Projecten/acties voortkomend uit het lokale jeugdbeleid en veiligheidsbeleid op elkaar zijn afgestemd;

• 2.

  Aanpak van jeugdoverlast gezamenlijk met de partners op integrale wijze gebeurt door inzet van de zorg- en veiligheidstafel, waarbij er wordt ingezet op een effectieve aanpak op verschillende leefgebieden (school/gezinssituatie/dagbesteding);

• 3.

  Het contact tussen jeugd en inwoners die de overlast ervaren verbeterd wordt om gezamenlijk een oplossing te vinden;

• 4.

  Aandacht blijft voor geschikte buitenruimten voor jeugd in alle leeftijdscategorieën;

• 5.

  Cybercrime besproken wordt en bewustwording komt bij jongeren van wat online gewenst en ongewenst gedrag is en wat de gevolgen zijn van ongewenst gedrag voor henzelf en voor hun slachtoffer(s).

De aanpak van jeugdoverlast – criminaliteit valt onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van het domein Buitenruimte, team toezicht en handhaving en het domein Maatschappelijke Ontwikkeling team jeugd, onderwijs, sport en volksgezondheid. Binnen deze prioriteit werken we nauw samen met:

• -

  Politie

• -

  Jeugdbescherming West

• -

  William Schrikker Stichting Jeugdbescherming en Jeugdreclassering

• -

  Onderwijs (zowel primair als voorgezet onderwijs)

• -

  Halt

• -

  Jeugd preventie team

• -

  Jeugd en gezinsteam

• -

  Jongerenwerk (Stichting Welzijnskwartier)

• -

  Leerplicht (Hollandrijnland)

• -

  Brijder

• -

  Veiligheidshuis Hollands Midden

Uiteraard willen we continuering in de daling van meldingen jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit.

De Veiligheidsmonitor meet de subjectieve veiligheid v.w.b. jeugd niet apart. Echter onder sociale overlast is wel ‘overlast rondhangende jongeren’ gemeten. Daaruit blijkt dat in Hillegom in 2017 4,9% van de inwoners overlast ervaart t.o.v. 4,2% in Hollands Midden¹². We streven er naar dit terug te brengen naar 4%. Maar effect van onze aanpak zit niet alleen in harde cijfers, we willen dat jongeren gezond en veilig opgroeien en de kans krijgen zich te ontwikkelen. We willen weten wat het effect van de extra inspanning is. Om hieraan invulling te geven wordt een aantal keer gedurende de looptijd van het project zorg- en veiligheidstafel jeugd aan de partners een vragenlijst voorgelegd.

Inwoners wonen in sterke wijken en buurten in een aangename en veilige leefomgeving. Bewoners kijken naar elkaar om en weten wie ze moeten benaderen wanneer het samen even niet meer lukt.

We streven er naar om samen met onze samenwerkingspartners zowel de sociale cohesie als ook de autonomie en zelfredzaamheid (empowerment) van inwoners te vergroten.

Bij (woon)overlast gaat het vooral om overlast tussen buurtbewoners onderling, vaak als gevolg van botsende leefstijlen. De aanpak is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeenten, woningcorporaties, politie en buurtbewoners. Bij personen met verward gedrag gaat het vooral om tijdig signaleren en de juiste zorg en veiligheid kunnen bieden, zowel voor de persoon met verward gedrag als voor zijn/haar directe omgeving. Bij polarisatie en radicalisering gaat het om tijdig signalen op te pakken. De aanpak wordt o.a. vormgegeven door:

• 1.

  Samen met ketenpartners en buurtbewoners woonoverlast integraal aan te pakken;

• 2.

  Samen met ketenpartners een integraal informatiebeeld te maken op de thema langer thuiswonenden met als doel van daaruit aansluitende initiatieven te ontwikkelen;

• 3.

  De inzet van buurtbemiddeling te intensiveren hierover werkafspraken te maken met de woningcorporatie, politie en het buurtbemiddelingsbureau. Dit wordt elk jaar geëvalueerd;

• 4.

  Tijdig bieden van een vangnet voor personen met verward gedrag;

• 5.

  Invoering wet verplichte GGZ;

• 6.

  Opstellen beleid aanpak woonoverlast;

• 7.

  Jaarlijkse prestatieafspraken te maken met de woningcorporatie, huurdersbelangenverenigingen.

Voor de aanpak van woonoverlast zijn verschillende partners nodig, per casus kan dit natuurlijk verschillen. Het is van belang om de juiste partners aan tafel te hebben en niemand uit te sluiten. Er wordt in ieder geval nauw samengewerkt met:

• -

  Politie

• -

  Woningbouwcoöperatie

• -

  GGD Hollands Midden (o.a. meldpunt zorg- en overlast)

• -

  Boa’s

• -

  Sociaal team

• -

  ISD Bollenstreek

• -

  Brandweer Hollands Midden

• -

  Veiligheidshuis Holland Midden

Het aantal meldingen (woon)overlast en personen met verward gedrag laat een continue daling zien als ook een daling in het aantal recidive melding woonoverlast en personen met verward gedrag. Partners weten elkaar goed te vinden, informeren elkaar vroegtijdig. De meeste overlast begint als iets kleins, vroegsignalering geeft de kans om snel in te grijpen voordat het uit de hand loopt. We weten wat de kern van het probleem is, zowel bij de melder, maar ook bij de overlastveroorzaker. Hulpverlening is in een vroeg stadium betrokken.

Verkeersveiligheid is een belangrijk maatschappelijk thema en is in Hillegom naar voren gekomen uit het burgerpanel als een belangrijk veiligheidsthema. Uit het Kernbeleid van de VNG blijkt dat verkeersveiligheid onder ‘fysieke veiligheid’ valt. Fysieke veiligheid is de mate waarin mensen beschermd zijn tegen ongevallen. Daarnaast staat verkeersveiligheid ook veelal in verband met de veiligheidsbeleving. Veiligheidsbeleving is een lastig onderwerp aangezien er een continu spanningsveld is tussen objectieve en subjectieve veiligheid. Het gebruik van communicatie om inwoners te informeren over veiligheid blijft hierbij van belang. Verkeersveiligheid heeft dan ook betrekking op het nemen van maatregelen door de overheid met als doel het verkeer veiliger te maken én om verkeersveilig gedrag te stimuleren. De Veiligheidsmonitor laat zien dat gemiddeld een derde van de inwoners van Hillegom gevaarlijk rijgedrag, te hard rijden en parkeerproblematiek in de gemeente als een probleem beleeft¹⁴. Inwoners van Hillegom waarderen verkeersveiligheid als een belangrijk veiligheidsthema. Dat verkeersveiligheid een veiligheidsthema is dat leeft onder de inwoners van Hillegom blijkt ook uit de hoeveelheid ideeën en suggesties wij altijd krijgen bij bijeenkomsten. Inwoners vinden zichtbare controle en handhaving op de naleving van verkeersregels en gevaarlijke situaties belangrijk en vragen daarbij ook aandacht voor inzet op gedragsverandering in het verkeer.

In Hillegom is iedereen in het verkeer veilig en voelt zich veilig.

We streven naar het verbeteren van de verkeersveiligheid in Hillegom. We zetten in op het veilig zijn én op het veilig voelen. Daarbij realiseren we ons dat een verkeerssituatie weliswaar onveilig kan voelen, maar toch veilig is omdat er geen tot weinig incidenten zijn.

Voor het realiseren van onze ambitie besteden we aandacht aan de volgende aspecten.

1. Engineering – Education – Enforcement (3 E’s)

Door gebruik te maken van de ‘3 E’s’ beïnvloeden we positief verkeersgedrag en handhaven we op verkeersgedrag dat ontoelaatbaar is. Vanuit het team Toezicht en Handhaving richten we ons primair op de laatste 2 E’s van ‘education’ en ‘enforcement’, echter houden we oog voor het grotere geheel door integraal samen te werken en af te stemmen voor wat betreft het derde aspect: ‘engineering’. We houden aandacht voor de inrichting en passen onze acties hierop aan. Hiervoor werken we samen met het domein Ruimte en Buitenruimte. De komende jaren zetten we integraal in op voorlichting door campagnes en bijeenkomsten te organiseren en haken we aan bij de doelstellingen vanuit het nog op te stellen Hillegoms Gemeentelijk Verkeer– en Vervoersplan.

2. Gezamenlijke communicatie en focus op preventie

Vanuit de gemeente en de politie blijven we (integrale) verkeerscontroles uitvoeren.

We communiceren over onze acties en de resultaten hiervan zodat zichtbaar is wat wij doen en wat de effecten van de aanpak zijn. De nadruk ligt op preventie. Daarnaast zorgen we ervoor dat handhaving en - preventieacties zoveel mogelijk op elkaar aansluiten. Denk aan een verkeerseducatie ochtend op school in combinatie met een verkeerscontrole rondom de school. Onze inwoners en ondernemers hebben we nodig bij deze aanpak. Het blijven melden van overtredingen en gevaarlijke verkeersituaties is belangrijk zodat we gerichte en preventieve inzet kunnen plegen.

3. Inzet op de veiligheidsbeleving

De veiligheidsbeleving kan verschillen van de objectieve veiligheid. Hier willen we aan werken. Dit doen we door voorlichtingscampagnes en door in gesprek te gaan met een wijk of buurt. De resultaten hiervan meten we in het tweejaarlijks onderzoek van de Veiligheidsmonitor en door gericht gebruik te maken van de inzet van het burgerpanel indien nodig.

4. Zicht op gedrag

We stimuleren verkeersveilig gedrag. Elk verkeersslachtoffer is er één te veel. Inzet op gedragsverandering is essentieel in het terugdringen van verkeersslachtoffers¹⁵. Dit betekent dat we voorlichting geven op scholen en tegelijkertijd ook inzetten op bewustwording door de inzet van social media. De insteek is om positief en gewenst gedrag te stimuleren. Deze aanpak blijkt effectief¹⁶. Daarnaast blijven we verkeersdeelnemers ook confronteren en aanspreken op gevaarlijk gedrag in het verkeer en zullen - bij de niet naleving van de verkeersregels - handhavend optreden.

5. Toezicht en handhaving

Handhaving is het sluitstuk van verkeersveiligheid. Het houden van toezicht en controle door mensen aan te spreken en te waarschuwen bij het niet naleven van verkeersregels of roekeloos en gevaarlijk verkeersgedrag valt onder de zogenaamde ‘zachte’ handhaving. Het geven van bekeuringen valt onder de ‘harde’ handhaving. De buitengewoon opsporingsambtenaren van de gemeenten handhaven vooral op parkeergedrag en spreken mensen aan bij gevaarlijk verkeersgedrag. Zij mogen niet handhaven op snelheden. Dit is voorbehouden aan de politie waardoor de politie ‘hard’ kan handhaven op gevaarlijk verkeersgedrag, rijden onder invloed van alcohol of als mensen zich niet houden aan de snelheidslimiet. Door het houden van (integrale) verkeerscontroles kunnen ook andere strafbare feiten worden ontdekt, zodat misdrijven worden opgelost of voorkomen. Dit kan bijdragen aan de aanpak van ondermijnende criminaliteit.

Om onze doelstelling te verwezenlijken werken we intern nauw samen met het domein Maatschappelijke Ontwikkeling als het gaat om voorlichting o.a. op scholen en de domeinen Ruimte en Buitenruimte voor wat betreft de inrichtingen van wegen en het winkelgebied waarbij we oog houden voor de daarbij behorende overkoepelende strategische beleidsdoelstellingen. Daarnaast werken we samen met:

• -

  Inwoners

• -

  Ondernemers

• -

  Boa’s’

• -

  Politie

• -

  Openbaar Ministerie

• -

  Scholen

• -

  Belangenorganisaties als Veilig Verkeer Nederland

We willen een stijgende lijn zien in tevredenheidspercentages als het om veiligheidsbeleving gaat. Dit kunnen we meten door inzet van het burgerpanel. Daarnaast willen we een dalende lijn in het aantal inwoners die aangeeft verkeersoverlast te ervaren (te hard rijden/parkeerproblemen), dit meten we met de Veiligheidsmonitor. Naast een positieve verandering in de veiligheidsbeleving willen we uiteraard ook een daling zien in de objectieve cijfers: vermindering van het aantal verkeersongevallen, een dalende lijn in het aantal geconstateerde overtredingen (waaronder rijden onder invloed, verlaten plaats ongeval).

Het veiligheidsterrein omvat meer thema’s dan alleen de geprioriteerde thema’s. In dit hoofdstuk geven we in het kort aan waar we de negen thema’s onder hebben gebracht en wat we de komende jaren gaan doen. Dit doen we aan de hand van het VNG Kernbeleid.

Vernielingen, vandalisme, woninginbraken, geweld en huiselijk geweld (Hic) vallen onder de sociale en fysieke kwaliteit van de omgeving. Deze vormen van onveiligheid hebben een negatieve invloed op de leef kwaliteit van de gemeente. Om dit te voorkomen wordt een aantal maatregelen ingezet. Deze maatregelen blijven we de komende tijd inzetten en waar nodig optimaliseren.

Woninginbraken

Mobiele en (internationaal) rondtrekkende dadergroepen zijn veelal bepalend voor het verdachtenbeeld bij deze delicten. Naast preventie door inzet van communicatie maakt de focus op de stelselmatige plegers nadrukkelijk onderdeel uit van de integrale aanpak. In samenwerking met de politie krijgen slachtoffers een Mobeye, ter preventie van een mogelijke nieuwe inbraak (nadat de gestolen goederen zijn vervangen). Ook is er aandacht voor de inzet van bestuurlijk instrumentarium. Zo is in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) reeds een verbodsbepaling opgenomen voor het in bezit hebben van inbrekerswerktuigen.

Huiselijk geweld

Huiselijk geweld vindt plaats achter de voordeur en is lastig te achterhalen. De impact is erg groot voor het slachtoffer en binnen het gezin. Het blijkt dat het opleggen van een huisverbod vaak het benodigde inzicht geeft in de ernst van de problematiek en zorgt voor het keerpunt. De inzet op dit thema is een combinatie van enerzijds preventie en anderzijds repressie gecombineerd met zorg (huisverbod). Zo kunnen signalen gemeld worden via het meldpunt zorg- en overlast en passen we bij daders van huiselijk geweld een (tijdelijk) huisverbod toe. Dit doen we in samenwerking met de politie, het Openbaar Ministerie en de GGD. Door de samenwerking met zorg zorgen we ervoor dat er goede afspraken gemaakt worden ter preventie van toekomstig geweld en het terugkeren van een veilige thuisomgeving.

Veiligheidsbeleving

Veiligheidsbeleving blijft een interessant onderwerp. Er bestaat een continu spanningsveld tussen objectieve en subjectieve veiligheid. Hierbij is het van belang om een juiste balans te vinden tussen het beïnvloeden van een positieve veiligheidsbeleving en het informeren van inwoners over veiligheid in de gemeente. Dit doen we onder andere door de inzet van communicatie, het faciliteren van het gebruik van Burgernet, WhatsApp groepen en de samenwerking met inwoners en politie binnen de buurtpreventieteams.

Binnen het veiligheidsveld veilige woon- en leefomgeving zetten we in op het verbeteren van het veiligheidsgevoel en het verminderen van overlast in de buurten voor een zo veilig mogelijke omgeving.

In de gemeente hebben we een goed aanbod van uitgaansgelegenheden, waaronder horeca en evenementen. Naast de positieve effecten hiervan zijn er ook veiligheidsrisico’s aan verbonden. Zo zijn de afgelopen jaren het aantal evenementen en het aantal bezoekers per evenement gegroeid. Dit maakt aspecten rond beheersbaarheid van evenementen en het voorkomen van overlast nog belangrijker. Het beperken van veiligheidsrisico’s is een gedeelde verantwoordelijkheid van gemeente en partners. Dit geldt ook voor de veiligheid op en rond bedrijventerreinen, recreatie- en winkelgebieden. Samen met de politie, brandweer, GHOR, Omgevingsdienst, horeca, ondernemers, KNVB, sportverenigingen, organisatoren, en Koninklijk Horeca Nederland zorgen we voor toepassing van het evenementenbeleid en multidisciplinaire advisering en afstemming, verdere uitvoering van het horecaconvenant keurmerk veilig uitgaan (KVU) en het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) en operationeel plan jaarwisseling. Binnen het veiligheidsveld bedrijvigheid en veiligheid zetten we in op de verdere borging van de veiligheid rond bedrijvigheid in de gemeente. Ook is en blijft het station en de omgeving van het stationsgebied onze aandacht houden. Het Veiligheidsarrangement stationsgebieden wordt geüpdatet.

Externe veiligheid gaat over de ‘naar buiten gerichte’ (extern) veiligheidsrisico’s. Verschillende wet- en regelgeving borgt de beperking van deze risico’s. Het gaat niet alleen om gevaarlijke stoffen, maar ook brandveiligheid en een adequate crisisbeheersing vallen onder het veiligheidsveld fysieke veiligheid. Er is blijvende aandacht voor deze risico’s en inzet daarop zodat de risico’s beheersbaar zijn. Voor de crisisbeheersing doen we dit door de samenwerking te continueren in de gezamenlijke crisisorganisatie in de Duin- en Bollenstreek. Voor wat betreft de brandveiligheid investeert de gemeente actief in het verder versterken van de verbinding en samenwerking met de Veiligheidsregio Hollands Midden.

Intensieve samenwerking is de sleutel om huidige én nieuwe vormen van criminaliteit tegen te gaan. Door als partners elkaar goed te vinden, maken we het verschil. We kiezen voor een integrale aanpak binnen een groot netwerk. Als gemeente werken we hierin niet alleen samen met politie, OM, brandweer en ambulancediensten, maar ook met woningcorporaties, sociale diensten, maatschappelijke organisaties, energiebedrijven, ondernemers en inwoners. Waar nodig zoeken we naar nieuwe werkwijzen om efficiënt samen te werken. Zo versterken we onze informatiepositie. En houden we onze gemeenten veilig. Communicatie draagt actief bij aan het neerzetten van de veiligheidsthema’s in gemeente Hillegom.

Door de inzet van strategische communicatie (het gezamenlijk naar buiten treden met onze ketenpartners en eenduidige berichtgeving over veiligheidsthema’s) versterken we onze samenwerking en slagkracht. Ook het vertrouwen in ons als overheid en de integrale samenwerking, het samen sterk zijn, wordt hiermee versterkt. Op deze manier kan integraal voorzien worden in informatievoorziening en ingespeeld worden op de veiligheidsbeleving. Met de strategische communicatie wordt samenhang aangebracht met de andere uitganspunten, zoals (keten)samenwerking, informatiedeling/-positie.

Om veiligheidsgevoelens positief te beïnvloeden is bewuste en gerichte wijze van communiceren van belang. Met name waar de gemeente samen met de partners concrete acties uitvoert en beleid realiseert zal de gemeente dit samen met de partners via de gebruikelijke communicatiemiddelen en de lokale pers actief uitdragen.

We zoeken aansluiting met bewoners en doelgroepen door te communiceren over veiligheidsonderwerpen die direct aanspreken. Het gaat dan om onderwerpen zoals bijvoorbeeld ondermijning, veiligheid in het verkeer en vormen van (woon)overlast. De uitwerking van het veiligheidsbeleid in de jaarplannen stemt de gemeente af met de betreffende doelgroepen en/of doormiddel van een enquête burgerpanel. We evalueren en sturen indien nodig de communicatie-inzet bij. Zo blijven we aansluiten bij de prioriteiten in het veiligheidsbeleid en de actualiteit. We geven aan wat we doen en wat we hebben gedaan in de vorm van evaluaties van de jaarplannen. Bij incidenten, excessen, nieuwe ontwikkelingen en/of wijzigingen in het beleid, informeren we de raad tussentijds.

Dit betekent samenvattend:

• -

  We zijn samen met onze partners herkenbaar met een heldere centrale communicatieboodschap;

• -

  we communiceren actief, eenduidig en gericht;

• -

  we sluiten aan bij veiligheidsthema’s die leven bij de diverse doelgroepen;

• -

  we adviseren ook wat bewoners/ ondernemers zelf kunnen doen, om de veiligheid te verbeteren;

• -

  we sluiten aan op de regionale en landelijke campagnes;

• -

  we blijven actueel en spelen desgewenst in op incidenten of wijzigingen in het beleid.

Uitgangspunt is dat voorgestelde maatregelen worden gedekt vanuit de reguliere

budgetten. Voor de realisatie van de beschreven ambities is het dus van belang dat de budgetten ook voor de komende jaren overeind blijven. Nieuwe initiatieven kunnen alleen uitgevoerd worden bij beschikbaarheid van voldoende middelen als daarvoor langs de reguliere weg, door middel van begrotingsvoorstellen, geld beschikbaar is.

De gemeenteraad stelt de kaders en prioriteiten van het integraal veiligheidsbeleid vast voor de komende vier jaren. De raad wordt in het eerste kwartaal van elk jaar door het college van burgemeester en wethouders (college) geïnformeerd via de evaluaties en veiligheidsjaarplannen. Bij excessen en/of nieuwe ontwikkelingen c.q. wijzigingen ten opzichte van het beleid wordt de raad tussentijds geïnformeerd.

De verantwoordelijkheid en regie over het integraal veiligheidsbeleid ligt bij de burgemeester. De burgemeester is wettelijk belast met de handhaving van de openbare orde en veiligheid en draagt daarvoor de bestuurlijke verantwoordelijkheid. In relatie tot zijn wettelijke taken heeft de burgemeester ook een belangrijke rol in de (bestuurlijke) coördinatie van het integraal veiligheidsbeleid. Veiligheid hangt samen met verschillende beleidsvelden, waarvoor de betreffende wethouders verantwoordelijk zijn. Dit betekent uiteindelijk dat het college verantwoording draagt voor het integrale veiligheidsbeleid. Logischerwijs geldt dit ook voor de ambtelijke organisatie. De hele gemeentelijke organisatie is betrokken bij veiligheid. Het domein Buitenruimte, team Toezicht en Handhaving, voert de regie op het integraal veiligheidsbeleid en voert taken uit in het kader van veiligheid. De veiligheidsthema’s zijn verdeeld over verschillende beleidsvelden welke worden uitgevoerd door de domeinen Ruimtelijke Ontwikkeling, Maatschappelijke Ontwikkeling, Publiekservice en Strategie en projecten.

Het opstellen en uitvoeren van het IVB Hillegom 2020-2023 is een cyclisch proces. Dit proces wordt toegelicht aan de hand van de zogeheten Deming cirkel: de Plan Do Check Act methode (PDCA).

Plan: dit beleid vormt de start van een nieuwe cyclus en wordt vastgesteld door de raad. Het college stelt de nadere uitwerking over de uitvoering vast in de veiligheidsjaarplannen.

Do: de acties uit het veiligheidsjaarplan staan in de domeinplannen en worden uitgevoerd.

Check: periodiek worden de ontwikkelingen van het beleid en het veiligheidsbeeld gemonitord. Bij excessen en/of nieuwe ontwikkelingen c.q. wijzigingen ten opzichte van het beleid wordt de raad tussentijds geïnformeerd. In het eerste kwartaal van elk jaar wordt het veiligheidsjaarplan geëvalueerd.

Act(/Adjust): de plannen worden geactualiseerd en waar nodig bijgestuurd.