| Organisatie | Noordwijk |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Protocol integriteitsmeldingen gemeente Noordwijk 2022 |
| Citeertitel | Protocol integriteitsmeldingen gemeente Noordwijk 2022 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | bestuur en recht |
| Eigen onderwerp |
Geen
Onbekend
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 05-03-2022 | nieuwe regeling | 22-02-2022 |
De gemeente Noordwijk hecht aan de integriteit van de raadsleden, commissieleden, wethouders, burgemeester. In onze gedragscodes liggen regels op het gebied van integriteit vast.1
Als er sprake is van een vermoeden van een integriteitsschending, gaan we daar zorgvuldig mee om. Dit protocol beschrijft de werkwijze bij een vermoedelijke integriteitsschending. Voor alle betrokkenen is een duidelijk protocol van belang: voor de melder, voor degene waarover een melding wordt gedaan en voor de functionarissen die betrokken zijn bij de afhandeling. Politieke ambtsdragers staan over het algemeen veel in de publieke belangstelling. Een (vermoeden van een) integriteitsschending zal voor hen dan ook vaak grote persoonlijke consequenties hebben, zeker als dit bekend raakt bij de media.
Om te weten of er sprake is van een integriteitsschending is het goed om te weten wat als schending wordt gezien. Voorbeelden van schendingen zijn:
Natuurlijk is niet elke schending van hetzelfde gewicht. Ook de intentie kan verschillen. Er kan sprake zijn van een opzettelijke schending, maar ook van een schending uit onbekendheid of naïviteit.
Iedereen - inwoners, ondernemers, ambtenaren en politiek ambtsdragers - kan twijfel over een vermoeden van een schending voorleggen aan de integriteitscoördinator, burgermeester of griffier. Iedereen kan een vermoeden van schending melden bij de burgermeester.2
Zo groot als nodig, zo klein als mogelijk
De impact van een melding van een mogelijke integriteitsschending op betrokkenen is groot. Omgaan met deze meldingen vereist dan ook zorgvuldigheid én oog hebben voor de betrokkenen. Het uitgangspunt in dit protocol integriteitsmeldingen is daarom dat de stappen die gezet worden zo groot zijn als nodig, maar zo klein als mogelijk.
Dit protocol biedt richting voor handelen in het geval van vermoedens van integriteitsschendingen door raadsleden, commissieleden, wethouders en burgemeester.
Centrale rol voor de burgemeester
Op grond van artikel 170 lid 2 van de Gemeentewet heeft de burgemeester de taak de bestuurlijke integriteit van de gemeente te bevorderen. In het kader van die taak heeft de burgemeester een belangrijke rol bij de behandeling van integriteitsincidenten in de gemeente. Vanuit ieders eigen rol kunnen de griffier, de gemeentesecretaris en de integriteitscoördinator de burgemeester ondersteunen.
N.B. in het protocol is ook opgenomen welke weg bewandeld dient te worden indien iemand een integriteitsmelding aangaande de burgemeester wil doen.
Indien in het belang van de gemeente of een van de betrokkenen, kan de burgemeester afwijken van het protocol.
We zijn terughoudend met communicatie over mogelijke integriteitsschendingen om onterechte negatieve aandacht voor de betrokkenen te voorkomen. Indien nodig draagt de burgemeester zorg voor interne en externe communicatie over een melding, een onderzoek en de uitkomsten daarvan. De kring van geïnformeerde personen wordt zo klein als mogelijk gehouden. Alleen (een woordvoerder van) de burgemeester spreekt indien nodig met de pers gedurende het doorlopen van het proces. Indien er een melding is gedaan of onderzoek plaatsvindt naar de burgemeester, doet de gemeentesecretaris dit.
Als er in enige fase van de behandeling van de melding een vermoeden is van een strafbaar feit, doet de burgemeester aangifte. Gedurende de afhandeling van de aangifte wordt de werking van dit protocol voor de betreffende melding opgeschort.
Onderdeel 1: Twijfel bespreken
Wat niet-integer handelen is, is niet altijd volstrekt duidelijk. Het kan zijn dat een politieke ambtsdrager twijfel heeft over de juistheid van (voorgenomen) handelen van zichzelf of van een ander.
In het geval van een integriteitsdilemma spreekt degene die het dilemma opmerkt in principe eerst de desbetreffende functionaris persoonlijk aan. Wellicht was er sprake van onwetendheid of een misverstand.
Twijfel over een integriteitsdilemma kan besproken worden met de integriteitscoördinator óf met de griffier of burgermeester.
Verantwoordelijken voor afhandeling melding
Een melding wordt gedaan bij de burgemeester. Dit gebeurt vertrouwelijk. Bij het afhandelen van de melding laat de burgemeester zich ondersteunen door de griffier of gemeentesecretaris en de integriteitscoördinator.
N.B. 1 De burgemeester kan op basis van eigen waarnemingen of externe berichtgeving worden geattendeerd op een vermeende integriteitsschending. De burgemeester kan dan op eigen initiatief een melding opstellen.
N.B. 2 Bij een melding over de burgemeester, zet de burgemeester de melding door naar de gemeentesecretaris. De gemeentesecretaris doorloopt de stappen in dit protocol.3 De gemeentesecretaris houdt daarbij ruggenspraak met de commissaris van de Koning.
De melding dient schriftelijk te worden ingediend en moet over een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden gaan.
Een melding van een mogelijke integriteitsschending bevat in ieder geval:
Meldingen die niet aan deze vereisten voldoen, worden niet in behandeling genomen.
Op basis van het gesprek met de griffier of met de gemeentesecretaris en de griffier, kan de burgemeester tot drie conclusies komen:
Er is een vooronderzoek nodig om de melding te beoordelen. De burgemeester legt de melding ter beoordeling voor aan de integriteitscommissie. De integriteitscommissie brengt hierover een advies uit aan de burgemeester (zie onderdeel 3, Vooronderzoek). De burgemeester besluit vervolgens tot conclusie 1 of conclusie 3.
Er is een uitgebreid onderzoek nodig. De burgemeester besluit hiertoe en informeert de fractievoorzitters en betreffende politieke ambtsdrager over de beslissing om een onderzoek uit te laten voeren. In sommige situaties is het beter de persoon in kwestie niet onmiddellijk te informeren over het op handen zijnde onderzoek, bijvoorbeeld als diegene dan mogelijk bewijsmateriaal kan of zal vernietigen. In een dergelijk geval worden eerst zo snel mogelijk maatregelen genomen zodat mogelijk relevant bewijs niet verdwijnt. Deze beschermingsmaatregelen zijn het veiligstellen van dossiers, bestanden, stukken etc..
Wanneer een vooronderzoek nodig is, legt de burgemeester de melding voor aan de integriteitscommissie. Het vooronderzoek heeft tot doel om meer informatie in te winnen over de gemelde situatie en/of om een inschatting te maken van het benodigde vervolg.
De commissie komt tot een gemotiveerde schriftelijke beoordeling van de melding. Hierbij hanteert de commissie onder andere de volgende criteria: ontvankelijkheid, ernst van het feit, valideerbaarheid en waarschijnlijkheid. Bij de beoordeling brengt de commissie schriftelijke advies uit aan de burgemeester over het vervolg op het vooronderzoek:
De burgemeester beslist op basis van de beoordeling van de integriteitscommissie of een uitgebreid onderzoek nodig is.
Afhandeling indien er geen uitgebreid onderzoek nodig is
Concludeert de burgemeester na de eerste screening of op basis van het vooronderzoek van de integriteitscommissie dat er geen uitgebreid onderzoek nodig is, dan stelt de burgemeester een verslag op, welke wordt gedeeld met de melder en de betrokken politieke ambtsdrager. Bij voorkeur wordt dit verslag persoonlijk met hen besproken. Indien sprake is van een vooronderzoek door de integriteitscommissie, maakt de beoordeling onderdeel uit van het verslag. De melder en de betrokken ambtsdrager mogen binnen twee weken na ontvangst van het verslag verzoeken om alsnog een uitgebreid onderzoek uit te laten voeren. De burgemeester informeert en hoort de fractievoorzitters over dit verzoek en laat zich adviseren door de griffier of gemeentesecretaris en de integriteitscoördinator. Gehoord deze functionarissen, neemt de burgemeester het besluit om al dan niet een uitgebreid onderzoek in te stellen.
Onderdeel 4: uitgebreid onderzoek
Als wordt besloten dat er een uitgebreid onderzoek nodig is, geeft de burgemeester een externe adviseur of onderzoeker hier opdracht toe.
Een uitgebreid onderzoek bestaat uit de volgende stappen:
De burgemeester komt met de externe onderzoekers een schriftelijke onderzoeksopdracht overeen, met daarin de onderzoeksopdracht en -vragen, de methoden, de planning en kosten, het team en de wijze van rapportage. De externe onderzoekers dienen zich te houden aan de in het onderhavige protocol beschreven werkwijze.
Van de interviews worden gespreksverslagen gemaakt. Deze worden ter accordering voorgelegd aan de gesproken personen. De gesprekspartner heeft de mogelijkheid om binnen vijf dagen schriftelijk te reageren op het verslag. Indien de gesprekspartner accordering weigert, wordt hier melding van gemaakt in het verslag. Desgewenst kan een schriftelijke weergave van de afwijkende mening van de gesprekspartner bij het verslag worden gevoegd. De gespreksverslagen blijven in het bezit van de externe onderzoekers en worden niet gedeeld met de gemeente.
De burgemeester stelt het rapport ter beschikking aan de onderzochte politiek ambtsdrager.
De burgemeester plant een gesprek in met de melder.
Nazorg richting de politiek bestuurder
De burgemeester plant een evaluatiegesprek in met het raadslid, het commissielid of de wethouder, waarnaar onderzoek is verricht.
Bij het vermoeden van een opzettelijk valse melding, kan de burgemeester een onderzoek instellen naar de melder. De persoon tegen wie de mogelijk opzettelijk valse melding is gedaan, kan besluiten hier aangifte van te doen.
Jaarlijks brengt de burgemeester verslag uit aan de raad over het aantal meldingen en onderzoeken op het gebied van integriteit.