Beleidsregels coffeeshops gemeente Westervoort 2022

Toelichting beleidsregels coffeeshops gemeente Westervoort 2022

Inleiding

De burgemeester van de gemeente Westervoort heeft in 1998 een nulbeleid vastgesteld ten aanzien van de vestiging van coffeeshops in de gemeente. Dit beleid is inmiddels verouderd en dient herzien te worden.

De burgemeester van de gemeente Westervoort staat continuering van het nulbeleid voor ten aanzien van de vestiging van coffeeshops. Dat wil zeggen dat geen enkele vestiging van een coffeeshop zal worden toegestaan. Dit beleid is in het verleden afgestemd met de omliggende gemeenten, het Openbaar Ministerie en de politie in de Liemerse driehoek. In de onderhavige beleidsregels wordt het nulbeleid van de gemeente Westervoort opnieuw vastgelegd. Het beleid blijft hetzelfde als in de gemeenten Zevenaar en Duiven.

Juridisch kader

• -

  Artikel 172, eerste lid van de Gemeentewet bepaalt dat de burgemeester is belast met de handhaving van de openbare orde.

• -

  Op grond van artikel 174 Gemeentewet is de burgemeester belast met het toezicht op de voor het publiek openstaande gebouwen en daarbij behorende erven.

• -

  Coffeeshops zijn voor het publiek openstaande gebouwen zoals bedoeld in artikel 174 Gemeentewet en worden omschreven als openlijke verkooppunten van softdrugs.

• -

  De artikelen 2 en 3 van de Opiumwet stellen het in- en uitvoeren, telen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren, aanwezig hebben en vervaardigen van de onder die wet vallende verdovende middelen strafbaar.

• -

  Artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet bepaalt dat de burgemeester bevoegd is tot oplegging van een last onder bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel in of op bij woningen of zodanige lokalen behorende erven drugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig zijn. Dit geldt ook als in een woning of lokaal of op een erf voorwerpen of stoffen aanwezig zijn die bestemd zijn voor onder meer het telen of bereiden van drugs.

• -

  De burgemeester kan op basis van een zogenaamd nulbeleid op basis van artikel 13b van de Opiumwet de toestemming tot vestiging van een coffeeshop weigeren.

• -

  Artikel 4:81, eerste lid van de Algemene wet bestuursrecht bepaalt dat een bestuursorgaan beleidsregels kan vaststellen met betrekking tot een hem toekomende bevoegdheid.

• -

  Voor het uitbaten van een coffeeshop is een exploitatievergunning op grond van artikel 2:28, eerste lid van de Algemene plaatselijke verordening (APV) en een zogenaamde gedoogverklaring vereist.

• -

  Een exploitatievergunning kan worden geweigerd op grond van artikel 2:28, tweede en derde lid van de APV.

• -

  Handhaving vindt plaats door middel van het opleggen van een last onder bestuursdwang dan wel het opleggen van een last onder dwangsom.

Beleidsuitgangspunt

In de beleidsregels wordt door de burgemeester een nulbeleid ten aanzien van de exploitatie van coffeeshops vastgesteld.

Overwegingen

De overwegingen om een nulbeleid vast te stellen, zijn de volgende:

1.Niet passend binnen de gemeente (a)

In de jaren tachtig kreeg Westervoort een groeikerntaak. Vooral inwoners uit de gemeente Arnhem kozen bewust voor vestiging in Westervoort vanwege de rust en om de grootstedelijke problematiek in Arnhem te ontlopen. Deze tendens is er nu nog steeds. De woonwijken in Westervoort zijn rustiger, ruimer opgezet, met goede woningen, meer groen en sport- en speelterreintjes voor de jeugd. Het dorpse karakter is behouden en er is een bloeiend verenigingsleven. Het gedogen van één of meerdere coffeeshops past niet bij dit karakter.

2.Aantasting woon- en leefklimaat (b)

Gemeenten worden steeds vaker geconfronteerd met overlastproblemen veroorzaakt door drugsgebruik en drugshandel. Hierbij wordt gevreesd voor zowel overlast door de effecten van het drugsgebruik als ongewenste neveneffecten zoals overlast door criminaliteit, vervuiling en sociale onveiligheid. Daarnaast hebben verkooppunten van softdrugs een negatieve uitstraling en brengen ze bij inwoners gevoelens van onveiligheid teweeg. Hieruit kan worden afgeleid dat een coffeeshop een ernstige aantasting inhoudt van het woon- en leefklimaat en/of de openbare orde ontoelaatbaar nadelig beïnvloedt.

3.Productie en handel van drugs moeten bestreden worden (c)

In het integraal veiligheidsbeleid van de gemeente is de aanpak van georganiseerde criminaliteit en ondermijning één van de strategische thema’s. Veelal is ondermijning en georganiseerde criminaliteit verbonden aan de drugsproductie en -verkoop.

In 2021 heeft de burgemeester van de gemeente Westervoort de ‘Beleidsregels van de burgemeester van de gemeente Westervoort houdende regels omtrent drugs (Damoclesbeleid)’ op grond van artikel 13b Opiumwet vastgesteld. In deze beleidsregels is te lezen dat de gemeente Westervoort streng optreedt tegen de illegale handel in soft- en harddrugs. Momenteel is, met uitzondering van de experimenten met legale teelt zoals te lezen in overweging 6, de productie van softdrugs voor verkoop in Nederland niet toegestaan. Juist bij deze productie is sprake van georganiseerde criminaliteit en zware misdaad. Bij dit strenge beleid past het niet om coffeeshops in de gemeente Westervoort toe te staan.

4.Aanzuigende werking (d)

In de Liemers heeft elke gemeente een nulbeleid met betrekking tot de vestiging van coffeeshops. Het gedogen van coffeeshops in de gemeente Westervoort zal een aanzuigende werking hebben op personen van buiten de gemeente, met de daarbij gepaard gaande drugs gerelateerde overlast; het zogenaamde drugstoerisme. Bovendien heeft de vestiging en exploitatie van een coffeeshop in Westervoort vanwege de geografische ligging een sterke aantrekkingskracht op drugsgebruikers uit Duitsland, ondanks het ingezetenencriterium. De gemeente Westervoort is gelegen aan de A12 tussen Arnhem en de Duitse grens.

5.Bescherming van de (jeugdige) inwoners van Westervoort (e, f, g, h)

Al geruime tijd vindt een structurele inzet plaats met betrekking tot de bestrijding van drugsgebruik in de meest ruime zin van het woord. Deze inzet wordt gepleegd vanwege de schadelijke effecten van drugsgebruik op jongeren. Steeds vaker komen ze al op jonge leeftijd met drugs(gebruik) in aanraking. Jongeren zijn een kwetsbare groep bij wie alcohol- en drugsgebruik verstrekkende gevolgen kunnen hebben op zowel de (geestelijke) gezondheid als op het sociale leven. Bij jongeren in de groei kunnen depressies, angstbeelden, schizofrenie en blijvende (hersen)schade het gevolg zijn van incidenteel dan wel regelmatig drugsgebruik. Daarnaast wordt een vroege startleeftijd van cannabisgebruik in verband gebracht met een verhoogd risico op het later ontwikkelen van psychische stoornissen, afhankelijkheid/ verslaving, gebruik van harddrugs en mogelijke cognitieve stoornissen.

Jongeren die frequent cannabis gebruiken, spijbelen meer en zijn minder gemotiveerd dan jongeren die geen cannabis gebruiken. Dit kan leiden tot schooluitval. Cannabis heeft ook een negatieve invloed op de concentratie en het kortetermijngeheugen, hetgeen de schoolprestaties niet ten goede komt. Daarom is het in het belang van de gezonde ontwikkeling van kwetsbare jongeren om de verkoop en het gebruik van softdrugs te beperken. Het weren van coffeeshops uit onze gemeente is één van de middelen om dat te bereiken.

Het nulbeleid beoogt verder een drempel op te werpen tegen de verkrijgbaarheid van softdrugs, zodat jongeren niet direct de gelegenheid wordt geboden om kennis te maken met softdrugs en/of softdrugsgebruik ‘normaal gaan vinden’, met alle gevolgen van dien. Door de vestiging en exploitatie van een softdrugsverkooppunt in de eigen gemeente is het risico aanwezig dat jeugdigen sneller en eenvoudiger in aanraking komen met softdrugs. Uitgaande van een bepaalde vraag naar softdrugs onder minderjarigen, betekent ieder extra handelspunt een risico op een toename van drugsgebruik onder jongeren. Ook kan de zeer onwenselijke situatie ontstaan dat in de nabijheid van een coffeeshop de drugs aan minderjarigen worden doorverkocht (de zogenaamde straathandel).

Tenslotte wordt verondersteld dat de meerderjarige inwoners van de gemeente Westervoort die een sterke behoefte hebben aan softdrugs, deze kunnen gaan kopen in een gelegaliseerde coffeeshop in Arnhem.

6.Experiment gesloten coffeeshopketen (i)

Op rijksniveau is afgesproken dat er een experiment komt met de teelt en verkoop van hennep of hasjiesj voor recreatief gebruik. Dit moet plaatsvinden in een gesloten coffeeshopketen, vrij van criminaliteit. Het doel van het experiment is om te bekijken of een gesloten coffeeshopketen mogelijk is. Daarnaast wil het kabinet laten onderzoeken wat de effecten van het experiment zijn op de criminaliteit, veiligheid, overlast en de volksgezondheid. De ministers van Justitie en Veiligheid en de minister van Medische Zorg hebben hiertoe het wetsvoorstel ‘Wet experiment gesloten coffeeshopketen’ opgesteld.

Het experiment is ontstaan na een al langer lopende discussie over de werking van het huidige gedoogbeleid. Tijdens het experiment zal het in maximaal tien gemeenten mogelijk zijn om in de coffeeshops legaal geproduceerde hennep te verkopen. Deze hennep moet gecontroleerd zijn op kwaliteit. De hennep wordt geproduceerd door ten hoogste tien telers. Deze telers worden hiervoor door de ministers aangewezen. Coffeeshops in de gemeenten die meedoen aan het experiment mogen alleen legaal geproduceerde hennep verkopen. En telers die meedoen mogen alleen aan die coffeeshops verkopen. Dit is wat wordt bedoeld met een gesloten coffeeshopketen.

Centrumgemeente Arnhem zal deelnemen aan het landelijke ‘wietexperiment’. De exacte startdatum van het experiment is nog niet bekend. Het experiment zal minimaal vier jaar duren. Gebruikers uit Westervoort kunnen daarmee in de toekomst terecht bij elf coffeeshops in Arnhem, waar legaal geproduceerde cannabis wordt verkocht. Het is de vraag of het experiment aansluit op de behoefte van gebruikers. Het is niet uit te sluiten dat het gedogen van een coffeeshop in Westervoort (zonder gesloten coffeeshopketen) in de nabijheid van de coffeeshops in Arnhem (met straks een gesloten coffeeshopketen) een aantrekkende werking gaat krijgen en tot een extra toename leidt van drugs gerelateerde overlast.

Handhaving

In overleg met politie en OM worden alle instrumenten (strafrechtelijk en bestuursrechtelijk) ingezet om zo snel mogelijk de handel in (soft)drugs en de overlastproblemen te beëindigen.

Met verwijzing naar het juridisch kader, is voor het uitbaten van een coffeeshop een exploitatievergunning conform artikel 2:28 van de APV en een gedoogverklaring vereist. Een exploitatievergunning zal met toepassing van deze beleidsregels en overeenkomstig de genoemde overwegingen worden geweigerd op grond van artikel 2:28, tweede en derde lid van de APV.

Wanneer ondanks het nulbeleid toch een coffeeshop wordt aangetroffen, zal de burgemeester overgaan tot sluiting van het lokaal c.q. pand. De burgemeester gebruikt hiervoor artikel 13b van de Opiumwet. Dit artikel geeft de mogelijkheid om een pand waar drugshandel plaatsvindt voor (on)bepaalde tijd te sluiten. Voor de toepassing van dit wetsartikel wordt gebruikt gemaakt van de ‘Beleidsregels van de burgemeester van de gemeente Westervoort houdende regels omtrent drugs (Damoclesbeleid)’.