| Organisatie | Peel en Maas |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Gedragscode integriteit gemeenteraad Peel en Maas 2022 |
| Citeertitel | Gedragscode integriteit gemeenteraad Peel en Maas 2022 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | bestuur en recht |
| Eigen onderwerp |
Geen
artikel 15, derde lid, van de Gemeentewet
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2022 | nieuwe regeling | 21-12-2021 |
Inwoners van Peel en Maas moeten kunnen vertrouwen op een betrouwbaar, eerlijk en transparant gemeentebestuur. Als gemeenteraadsleden van Peel en Maas hechten wij dan ook sterk aan integriteit. Wij verstaan onder integer handelen het adequaat en zorgvuldig uitoefenen van ons raadslidmaatschap. Dat houdt onder andere in dat wij besluiten nemen in het algemeen belang van de gemeente, zonder dat persoonlijke of zakelijke belangen daarbij een rol spelen. Maar ook dat wij eerlijk handelen en transparant zijn daar waar dat kan. Wet- en regelgeving vormen de basis van ons handelen. Maar soms ontbreken regels of zijn zij niet duidelijk. Dan handelen we op ons morele kompas. Daarom hechten wij sterk aan zelfbewustzijn. We nemen verantwoordelijkheid voor ons gedrag, zijn daarop aanspreekbaar en we spreken elkaar hierop aan.
Het begrip ‘integriteit’ is gemakkelijk politiek te maken, door het te gebruiken als stellingname tegen besluitvorming waar je het niet mee eens bent, een misplaatste opmerking of het verspreiden van geruchten. Als gemeenteraadsleden waken we daarvoor en spreken we ons hier tegen uit. Het verbleekt immers het gesprek over de echte integriteitsdilemma’s.
Deze gedragscode biedt handvatten om integer te handelen. Het geeft ons houvast in het maken van onze afwegingen. Ook biedt het ons een gezamenlijke visie, die ons helpt om integriteit onderdeel van gesprek te laten zijn en blijven.
De gedragscode is zowel van toepassing op raadsleden, als ook op burgercommissieleden. Daar waar we spreken over ‘raadslid’ is dus ook ‘burgercommissielid’ te lezen.
In het werk als raadslid staat het belang van Peel en Maas altijd voorop. We voorkomen, zoals de Gemeentewet ons ook voorschrijft, dat dit algemene gemeentelijke belang vermengd wordt met ons persoonlijk belang. Een persoonlijk belang kan een belang zijn vanuit een (neven)functie, maar kan ook een belang zijn van bijvoorbeeld vrienden, familie, bedrijven of organisaties waar we als privépersoon banden mee hebben.
Ook tegenover anderen willen we helder maken dat we onze persoonlijke belangen niet mee laten wegen in de besluiten die we nemen. Op die manier voorkomen we dat de schijn ontstaat van belangenverstrengeling. Dat doen we onder andere door:
Niet het woord te voeren of mee te stemmen over besluiten waar we een persoonlijk belang bij hebben. We maken dat duidelijk en zichtbaar door dit voorafgaand aan de vergadering te melden aan de griffier en de voorzitter van de gemeenteraad. Tijdens het betreffende agendapunt gaat het raadslid in op de publieke tribune zitten of verlaat deze de zaal.
Ook na het raadslidmaatschap willen we de schijn van belangenverstrengeling voorkomen. Daarom verrichten oud-raadsleden in het eerste jaar na beëindiging van het raadslidmaatschap geen werkzaamheden voor de gemeente tegen beloning, tenzij zij in dienst treden bij de gemeente.
Raadsleden staan middenin de samenleving en combineren hun raadswerk met werk- en privéactiviteiten. Het uitvoeren van nevenfuncties hoort daarbij. Over onze nevenfuncties en mogelijke vergoeding daarvoor zijn we vooraf transparant: deze worden gepubliceerd onder ons profiel op de gemeentelijke website. Raadsleden zorgen er zelf voor dat dit overzicht actueel blijft door wijzigingen zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen een maand na aanvaarding van de nevenfunctie, te melden bij de griffier. Eenmaal per jaar worden de raadsleden actief gevraagd door de griffier om hun nevenfuncties te controleren en te actualiseren.
Overigens is niet elke nevenfunctie passend bij het raadslidmaatschap. Een aantal functies zijn wettelijk onverenigbaar. Daarnaast brengen bepaalde functies een grote kans op belangenverstrengeling met zich mee. De functies waarbij dit het geval is, zijn niet limitatief op te sommen. Het uitgangspunt voor de beoordeling of sprake is van onverenigbaarheid is dat de nevenfuncties het belang van de gemeente niet mogen schaden of daarmee in strijd mogen zijn en dat ze een goede uitoefening van het raadslidmaatschap niet in de weg staan. Daarvan kan sprake zijn bij functies die de gemeente in een negatief daglicht zetten en bij functies die veel raakvlakken hebben met het ambt van raadslid, bijvoorbeeld omdat er veel contact met de gemeente nodig is.
Wanneer het vermoeden ontstaat, bij onszelf of bij een van onze collega’s in de raad, dat een (aanstaande) nevenfunctie het functioneren als raadslid mogelijk in de weg staat, zullen we:
Kritisch bij onszelf te rade gaan of we de nevenfunctie wel kunnen aanvaarden of behouden. Daarbij maken we de afweging hoe wenselijk het is om de nevenfunctie te combineren met het raadslidmaatschap. Want als een raadslid zich bijvoorbeeld heel vaak moet onthouden van stemming of beraadslaging, kan diegene plichten die horen bij het ambt van raadslid dan nog wel waarmaken? Ook gaan we na of er zaken zijn die we juist vanuit de nevenfunctie moeten regelen of nalaten, om te voorkomen dat onze activiteiten vanuit de nevenfunctie raken aan het raadslidmaatschap.
Overleggen met de voorzitter van de raad en de griffier. Daarbij kunnen afspraken worden gemaakt over de manier waarop de nevenfunctie gecombineerd wordt met het raadslidmaatschap. Bijvoorbeeld over het onthouden van stemmen of niet deelnemen aan beraadslagingen op bepaalde onderwerpen. Zulke afspraken worden door de griffier vastgelegd en gedeeld met het presidium.
Omgaan met vertrouwelijke en geheime informatie
Om goede besluiten te kunnen nemen, krijgen raadsleden veel informatie. Soms ook onder geheimhouding. Met de informatie die we vanuit ons ambt als raadslid krijgen gaan we zorgvuldig om: we bewaren de informatie veilig en gebruiken dit alleen voor de uitoefening van ons werk. Dat betekent dat we informatie die we vanuit ons ambt hebben nooit gebruiken om daar zelf voordeel uit te halen, of anderen een voordeel mee te geven. Dit geldt ook voor informatie die op zichzelf niet geheim is, maar op het moment van verkrijging en gebruik nog niet kenbaar is voor anderen. Inwoners en organisaties in Peel en Maas hebben immers recht op een gelijke informatiepositie.
Aan de omgang met geheime informatie stellen we extra eisen. Afspraken daarover leggen we vast in een protocol, waarin onder meer onze werkwijze met betrekking tot geheimhouding is uitgewerkt. Vanzelfsprekend houden wij ons aan deze afspraken. Informatie die geheim is delen we niet met anderen. Ook zijn we wettelijk verplicht om informatie waarvan wij het vertrouwelijke karakter kennen of redelijkerwijs moeten vermoeden geheim te houden.
Geschenken, giften en uitnodigingen
Als raadslid is het van belang om onafhankelijk en onpartijdig te kunnen oordelen. We nemen dan ook geen giften en geschenken aan die dit in gevaar kunnen brengen. Uitnodigingen nemen we alleen aan wanneer die ons helpen om ons werk goed uit te kunnen voeren. De bedoeling van de gever en timing van de gift zijn belangrijke voorwaarden om uitnodigingen, geschenken en giften wel of niet aan te nemen. Ook of de gift proportioneel is gezien de reden voor het aanbieden ervan is een criterium. Door scherp te zijn op mogelijke voordelen voor de andere partij, voorkomen we dat er tegenprestaties verwacht worden voor de gift, of dat de schijn hiervan kan ontstaan. Van giften en geschenken die we als raadslid ontvangen doen we melding bij de griffier.
Het aannemen van geld is nooit acceptabel en we ontvangen in geen geval uitnodigingen, geschenken en giften op ons huisadres. Indien dit toch gebeurt doen we daarvan melding bij de griffier en sturen we het terug aan de gever. Als terugsturen niet mogelijk is leveren we het in bij de griffier en wordt er een gemeentelijke bestemming voor gezocht.
Raadsleden zijn vertegenwoordigers van de gemeente en hebben een voorbeeldfunctie. Hier zijn we ons altijd van bewust, ook als we niet ‘in functie’ zijn. Daarom gaan wij respectvol om met inwoners, organisaties, collegeleden, ambtenaren en elkaar. We letten hierop in al onze uitingen, zowel offline als online. De vuistregel hierbij is dat we de ander behandelen zoals we zelf behandeld willen worden. Hierop zijn we aanspreekbaar, zowel binnen de raad als daarbuiten.
Evaluatie en verantwoordelijkheden
Integriteit gaat om zelfbewustzijn en eigen verantwoordelijkheid, maar is ook een gedeelde verantwoordelijkheid van de hele gemeenteraad. Om dit levendig te houden, is integriteit doorlopend onderwerp van gesprek in de raad. Bij aanvang van het raadslidmaatschap doorlopen raadsleden een risicoscan integriteit om mogelijke risico’s in beeld te brengen. Deze worden besproken met het raadslid zelf en met de burgemeester en griffier. Daarnaast zijn er zijn jaarlijkse bijeenkomsten rondom het thema integriteit, om elkaar scherp te houden op dit onderwerp. Tevens wordt een klankbordgroep integriteit ingesteld die het onderwerp integriteit bespreekbaar maakt en houdt, bijvoorbeeld door mee te denken over de invulling van de jaarlijkse bijeenkomst op het gebied van integriteit of door te reflecteren op integriteitsdilemma's die raadsleden zijn tegengekomen in hun werk.
De gedragscode kan niet in alle dilemma’s voorzien. Daarom is het belangrijk om open te zijn en het gesprek met elkaar te blijven voeren. Als een raadslid twijfelt over de juistheid van handelen van zichzelf of de ander, kan hij of zij het onderwerp bespreken 1) binnen de eigen fractie; 2) met de fractievoorzitters of 3) met de burgemeester en/of de griffier.
Als er vermoedens zijn van een integriteitsschending door een raadslid en deze niet (meer) besproken kunnen worden met het raadslid, wordt er een melding gemaakt bij de burgemeester. De burgemeester zal opvolging geven aan de melding.