| Organisatie | Texel |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Percentageregeling kunst in de openbare ruimte Texel 2021 |
| Citeertitel | Percentageregeling kunst in de openbare ruimte Texel 2021 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | algemeen |
| Eigen onderwerp | Kunst in openbare ruimte |
Geen
artikel 149 van de Gemeentewet
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 30-11-2021 | Nieuwe regeling | 10-11-2021 | 3052788 |
Artikel 1 Begripsomschrijvingen
In deze regeling en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:
Artikel 4 Storting in de reserve
Het college stort het bedrag als bedoeld in artikel 3 direct na vaststelling van het desbetreffende krediet in de reserve.
Artikel 5 Procedure kunstopdrachten en deskundigenadvies
De Adviescommissie Cultuurbeleid adviseert het college op basis van deze gegevens over de randvoorwaarden ten aanzien van het kunstwerk en de formulering van de opdracht. Om de kwaliteit van de advisering te waarborgen, kan de Adviescommissie Cultuurbeleid ook adviseren externe expertise in te schakelen.
De kunstenaar(s), die opdracht krijgen een schetsontwerp te maken, worden verzocht om persoonlijk het ontwerp toe te lichten in een vergadering van de Adviescommissie Cultuurbeleid. Bij het schetsontwerp dient de kunstenaar een technische omschrijving en begroting te voegen, waarin de kosten van voorbereiding, materiaalkosten en honorarium zijn opgenomen.
De Adviescommissie Cultuurbeleid selecteert de kunstenaar(s) die in aanmerking komt (komen) voor de opdracht op basis van het schetsontwerp en de toelichting en adviseert het college over de artistieke kwaliteiten van de kunstenaar(s) en diens ontwerp en over de technische uitvoerbaarheid. Bij het advies wordt een verslag gevoegd van de selectieprocedure met een motivatie van de selectie.
De niet geselecteerde kunstenaar(s) ontvangen voor het vervaardigen van het schetsontwerp een vergoeding van 5% van het onder artikel 3 berekende beschikbare bedrag voor het kunstwerk. Dit tot maximaal € 2.500 per geval en mits de kunstenaar zich gehouden heeft aan de (afspraken die gemaakt zijn bij de verstrekking van de) opdracht tot het maken van een schetsontwerp.
Alle via deze regeling gefinancierde en gerealiseerde kunstwerken worden in beginsel in het onderhoudspakket van kunst in de openbare ruimte van de gemeente Texel opgenomen. De ophoging van dit structurele budget voor onderhoud van het gemeentelijk kunstbezit wordt meegenomen in een voorstel bij de behandeling van de programmabegroting door de raad.
Artikel 7 Verwijderen of verplaatsen
Het college behoudt zich het recht voor om een via deze regeling gefinancierd en gerealiseerd kunstwerk te verwijderen of te verplaatsen indien door omstandigheden het kunstwerk niet meer voor verval te behoeden is of de onderhoudskosten te hoog worden, de grond voor andere doeleinden nodig is of anderszins, met als doel de kwaliteit van de openbare ruimte te kunnen waarborgen of te herstellen. Dit ter uitsluitende beoordeling van het college. Het college treedt uiterlijk twee maanden voor de geplande verplaatsing of verwijdering in contact met de kunstenaar of diens erfgenamen.
Als basis voor deze regeling is de modelverordening percentageregeling beeldende kunst van de VNG gebruikt.
Artikel 1 Begripsomschrijvingen
Het bedrag dat beschikbaar komt voor kunstwerken wordt berekend over de totale bouwkosten. Om discussies te voorkomen is het van belang dat er een zo eenduidig mogelijke definitie wordt gegeven van het begrip ‘bouwkosten’. Daarom is aangesloten bij begrippen die gangbaar zijn in de bouwwereld en/of die de gemeente Texel al hanteert in de lokale regelgeving. Hetzelfde geldt voor onderdeel c, Aanlegkosten.
De Woningwet kent helaas geen definitie van bouwwerk. Daarom is hier aangesloten met de definitie van de modelverordening van de VNG. Deze definitie is algemeen aanvaard en hierover bestaat veel jurisprudentie.
Deze definitie komt uit de Woningwet.
Bij het begrip werk valt te denken aan infrastructurele werken zoals een weg, parkeerplaats, voetpad, fietspad, plein, trottoir, maar ook aan een speelplaats, vijver, park of groenvoorziening.
Artikel 2 van de regeling geeft aan in welke gevallen de regeling van toepassing is. De regeling is van toepassing op nieuwbouw, verbouw en renovatie van bouwwerken en gebouwen en op de aanleg van werken waarvan de gemeente eigenaar is. Anders dan de modelverordening van de VNG, is de regeling niet van toepassing op de heraanleg en renovatie van werken. Dit omdat het niet wenselijk wordt geacht een bedrag aan kunst te moeten besteden voor bijvoorbeeld het vervangen van een asfaltlaag of riolering. In lid 2 en 3 zijn minimumbedragen opgenomen, om te voorkomen dat bij elke verbouwing of elke hoop zand een kunstwerk gerealiseerd moet worden. Omdat kosten van infrastructurele werken relatief gezien hoog zijn, is voor de aanleg van werken een apart minimumbedrag opgenomen.
Artikel 3 Bedrag voor kunstwerken
Er is, net als in de modelverordening van de VNG, gekozen om met een glijdende schaal te werken. Door in artikel 3 tweede lid een staffel op te nemen, is er voor de ‘kleinere’ projecten een wat ruimer budget beschikbaar en is er voor de ‘kanjerprojecten’ een wat kleiner budget beschikbaar.
Artikel 4 Storting in de reserve
De middelen, die via deze regeling beschikbaar komen, worden direct na vaststelling ervan in de reserve gestort.
Artikel 5 Procedure kunstopdrachten en deskundigenadvies
Het verstrekken van de kunstopdracht is een privaatrechtelijke rechtshandeling waartoe het college bevoegd is.
De toepasselijke aanbestedingsregels omvatten de aanbestedingswet 2012 (inclusief uitvoeringsregels, zoals de Gids Proportionaliteit), maar ook het gemeentelijk inkoopbeleid. Aan alle van deze genoemde regels zal het verstrekken van de opdracht moeten voldoen. Op het gemeentelijk inkoopbeleid kan het college in voorkomende gevallen een uitzondering maken. Op de regels in de aanbestedingswet nagenoeg niet. Drempelbedrag voor Europese aanbesteding is op dit moment € 214.000. Om aan dit bedrag voor een kunstwerk volgens deze percentageregeling te komen, zou een project met een totale bouwsom van meer dan 21 miljoen aan de orde moeten zijn. Een project (in eigendom van de gemeente) op Texel van dergelijke omvang zal niet snel voorkomen. Voor alle opdrachten gelden echter de regels van de aanbestedingswet, waaronder de beginselen van gelijke behandeling, transparantie en proportionaliteit, alsook de motiveringsverplichting voor de keuze van het inkoopproces en de uitverkoren aanbieder. Tenslotte spelen bij de keuze van een kunstenaar/kunstwerk verschillende aspecten een rol. Het kunstwerk moet bijvoorbeeld passen bij de karakteristieken van de omgeving, zodat de omvang, materiaalkeuze en kleur belangrijk zijn. Binnen de gemeente Texel is een adviescommissie cultuurbeleid aangesteld, bestaande uit onafhankelijke deskundigen op het gebied van kunst en cultuur, die het college gevraagd en ongevraagd adviseren over de inzet van kunst en cultuur in de gemeente Texel. Zo ook ten aanzien van de opdrachtverstrekking op grond van deze regeling.
In lid 11 is aangegeven dat er zoveel mogelijk aansluiting wordt gezocht bij het bedrag, zoals dat aan de reserve is toegevoegd (zoals dat onder artikel 3 berekend is). Dit is een richtlijn.
Het verstrekken van een opdracht tot een schetsontwerp is ook een privaatrechtelijke rechtshandeling en kost geld. Volgens de richtlijnen van platform beroepskunstenaars kan worden aangehouden dat een zeer eenvoudig schetsontwerp ongeveer een dag werk is. Het minimale bedrag volgens deze regeling voor een kunstwerk is € 5.000. Een vergoeding voor een schetsontwerp van 5% begint daarom bij € 250. Volgens hetzelfde platform worden voor complexere schetsontwerpen bedragen vergoed tussen € 1.500 en € 2.500. De vergoeding is daarom gemaximeerd op € 2.500 per geval. Tot slot in dit artikel, lid 17. Het gaat om besteding van overheidsgelden. Het kan daarom wenselijk zijn om belanghebbende(n) te betrekken bij het kunstwerk dat gerealiseerd gaat worden.
In de praktijk blijkt vaak dat wanneer een kunstwerk in de openbare ruimte wordt geplaatst, regulier onderhoud in eerste instantie over het hoofd wordt gezien. Vaak, wanneer een kunstwerk een aantal jaren ‘staat’ en (verwerings-)aanslag en/of (kleine) beschadigingen zichtbaar worden, komt pas het onderhoud of zelfs herstel ter sprake. En dan klopt men vaak bij de gemeente aan, omdat men niet meer weet wie de eigenaar is en/of de eigenaar hier niet op gerekend heeft en er geen geld voor beschikbaar heeft.
Het komt ook voor dat een kunstwerk een schenking is en men zich niet realiseert dat het cadeau financiële consequenties heeft, met name als het de bedoeling is om het voor een langere periode in goede staat te behouden.
In geval dat een kunstwerk in de openbare ruimte op een andere wijze is geïnitieerd en gefinancierd (en ook eigendom is van een andere partij), dan wil de gemeente graag bij de vergunningverlening de initiatiefnemers wijzen op de kwestie van het onderhoud en bewustwording creëren. De gemeente heeft een contract met een onderhoudsbedrijf dat gespecialiseerd is in kunst, voor jaarlijks onderhoud aan de kunstwerken in de openbare ruimte die in eigendom zijn van de gemeente. Er bestaat een mogelijkheid voor derden om – tegen betaling - het reguliere onderhoud van het kunstwerk in de openbare ruimte via het contract van de gemeente mee te laten lopen. Uiteraard staat het de eigenaar vrij het onderhoud op eigen wijze te organiseren. Een en ander in overleg met de kunstenaar wellicht. Door dit artikel over onderhoud op te nemen in deze regeling, zet de gemeente het goede voorbeeld, geeft het duidelijkheid en kan de gemeente hier gemakkelijk naar verwijzen.
Artikel 7 Verwijderen of verplaatsen
Dit artikel is opgenomen om de bevoegdheden en rechten van zowel de gemeente als de kunstenaar helder te maken en te bewaken. Ondanks dat een kunstwerk, dat wordt gerealiseerd onder deze regeling, eigendom wordt van de gemeente, is het kunstwerk te beschouwen als een auteursrechtelijk beschermd werk in de zin van de Auteurswet. Verwijdering of verplaatsing van een kunstwerk kan betekenen dat het misvorming, verminking of andere aantasting van het kunstwerk tot gevolg heeft. Het college dient in ieder geval (uiterlijk twee maanden voorafgaande aan de verplaatsing of verwijdering) contact op te nemen met de kunstenaar of diens erfgenamen om de gelegenheid te bieden aanspraak te maken op het recht op verzet tegen aantasting van het kunstwerk.
Artikel 8 Onvoorziene gevallen
Dit artikel kan worden gezien als een hardheidsclausule.
Artikel 142 van de Gemeentewet bepaalt dat alle verordeningen in werking treden op de achtste dag na bekendmaking, tenzij een ander tijdstip daarvoor is aangewezen. Er is geen aanleiding of reden dat de regeling sneller in werking zou moeten treden, dus wordt gemakshalve de standaard acht dagen aangehouden.