| Organisatie | Tubbergen |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Beeldkwaliteitplan Tubbergen Centrum |
| Citeertitel | Beeldkwaliteitsplan Tubbergen |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | bestuur en recht |
| Eigen onderwerp |
Geen
Onbekend
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 28-05-2013 | nieuwe regeling | 28-11-2012 | 2010129LL |
[Deze bekendmaking is slechts een tekstplaatsing. De oorspronkelijke publicatie is op 27 mei 2013 bekendgemaakt, beschikbaar via Gemeenteblad 2013, 20 (1 van 2).]
Bruisend hart van Tubbergen: Tubbergen werkt aan het dorp!
Vanaf 2003 is binnen de gemeente Tubbergen volop en actief gewerkt aan de vitalisering van het landelijk gebied. In 2011 is besloten ook het centrum van het esdorp, behorend bij het Nationaal Landschap, onder handen te nemen.
In februari 2011 is het programmaplan ‘Bruisend hart van Tubbergen’ ontwikkeld, waardoor de Provincie Overijssel een subsidie heeft verstrekt voor het herstel en het versterken van het historische centrum, versterking van de relatie met het Nationaal Landschap en voor kunst, cultuur en evenementen.
In het voorjaar van 2011 is op basis van een selectie het bureau Khandekar gevraagd een nieuw inrichtingsplan voor het centrum van Tubbergen te maken. IAA Stedenbouw & Landschap is gevraagd het beeldkwaliteitsplan voor dit gebied op te stellen. Het gebied bestaat uit: de Grotestraat (van de Julianastraat tot aan de Molenstraat), het Raadhuisplein, de Almeloseweg (vanaf de Waldeckstraat), de Van Langenstraat, de Burgemeester Smalstraat en de Molenstraat (tot aan de Van Langenstraat).
Tubbergen is een typisch authentiek Twents esdorp, met een gezellige, knusse uitstraling. Door niet goed passende (vaak functionele) ingrepen in deze oude structuur dreigt het gevaar dat de samen- hang en de knusse sfeer aangetast worden. Meer van dergelijke ingrepen kunnen er voor zorgen dat delen van het centrum verrommelen, waardoor het minder aantrekkelijk wordt voor verblijf en toerisme, de twee hoofddoelen van het programma- plan. Daarom is het belangrijk om de authentieke kwaliteit die zo kenmerkend is voor Tubbergen en die op veel plaatsen nog (verscholen) aanwezig is, te behouden en versterken. Daartoe worden door de gemeente, in overleg met betrokken partijen, ondermeer een inrichtingsplan voor de Grotestraat en het onderhavige Beeldkwaliteitplan voor het- zelfde gebied opgesteld.
Het Beeldkwaliteitplan (BKP) bestaat uit drie ver- schillende onderdelen: situatiebeschrijving, beeld- regie en bijlagen.
In de hoofdstukken 2 tot en met 4 worden de huidige situatie en het vigerende beleid binnen het plangebied beschreven. Begonnen wordt met een korte beschrijving van de geschiedenis van het dorp Tubbergen en de belangrijkste structuren en elementen. In hoofdtuk 3 volgt de huidige situatie, waar achtereenvolgens de stand van zaken betreffende de bebouwing, functies, openbare ruimten, groen en de verkeersstructuur aan de orde komen. Als laatste volgt in hoofdstuk 4 een beschrijving van het relevante beleid. De nieuwe beeldregie wordt ingebed in het vigerende beleid, waardoor tegen- strijdigheden worden voorkomen. Ook is aangegeven welke ontwikkelingen de komende periode worden verwacht.
In hoofdstuk 5 wordt na een duidelijke inkadering van het doel van het beeldkwaliteitplan (waar willen we naartoe), per onderdeel bepaald welke beeldregie in de toekomst nagestreefd moet worden. De verschillende onderdelen zijn: bouw- hoogte, segmentering, gevels (uitstraling, kleur, materiaal), kappen, terrassen en luifels.
In hoofdstuk 6 zijn als bijlagen de panelen uit de inloopavonden, de overzichten van de straatbeelden en de verslagen van de klankbordgroen en de bijeenkomst met de OVT (ondernemersvereniging Tubbergen) opgenomen.
Omgeving van Tubbergen, onderdeel van het nationaal- landschap; grafheuvels bij Mander
Glaskunst is een belangrijke toeristische kwaliteit van Tubbergen; ambtsketting in gemeentehuis Tubbergen
Tubbergen ligt in een heuvelachtig landschap, met karakteristieke essen, kronkelende beekjes en heidevelden. Het landschap heeft zich gevormd onder invloed van de ijstijden. Door opstuwing zijn verschillende heuvelruggen ontstaan. Na de laatste ijstijd gingen mensen zich vestigen op de hogere plaatsen in het gebied. Deze hoogteverschillen zijn duidelijk waarneembaar in en om Tubbergen.
In de latere middeleeuwen (vanaf ca. 1000 na Chr.) kreeg het christendom een overheersende invloed op het dagelijks leven. Adel en geestelijkheid hadden de macht. Overal in de gemeente werden kerken en kloosters gebouwd.
Karakteristiek voor Tubbergen is de historische radiale wegenstructuur. De landwegen liepen vanaf de kerk, het middelpunt van het dorp, in alle richtingen naar omliggende dorpen en buurtschappen. Deze kenmerkende structuur is hier en daar nog steeds herkenbaar in het dorp, hoewel de paden nu veelal een andere functie vervullen.
Tubbergen is ontstaan aan de Fleringerstraat (tegenwoordig de Grotestraat). De bebouwing aan deze straat werd in de loop der jaren steeds verder verdicht waardoor de nederzetting zich ontwikkelde tot het dorp Tubbergen.
Begin 20e eeuw breidde Tubbergen zich vooral in westelijke richting uit, langs de almeloseweg en de Oranjestraat. Halverwege de 20e eeuw werd het dorp ook in oostelijke richting, langs de andere uitvalswegen, uitgebreid. Tussen de wegen werd er verdicht, waardoor de bebouwingsstructuur compacter werd.
De echte groei van Tubbergen kwam pas in de jaren ‘70 en ‘80 opgang. Mede door de komst van verschillende kleinschalige fabrieken en bedrijven werd het dorp verder uitgebreid. Het dorp groeide in die periode vooral in oostelijke richting en het bestaande weefsel werd verder verdicht.
Gedurende de ontwikkeling van het dorp eind vorige eeuw, is veel van de historische bebouwing verloren gegaan en vervangen door nieuwbouw. Desondanks zijn er in het dorp nog verschillende historische, karakteristieke gebouwen te vinden, zoals ‘t Oale Roadhoes en de St. Pancratius Basiliek.
Het historische hart van het dorp Tubbergen bevindt zich bij de St. Pancratius Basiliek aan de Grotestraat. Vanuit dit dorpshart liepen de landwegen in alle richtingen.
Naast de Grotestraat werd ook de Oranjestraat een van de belangrijkste straten van het dorp. Deze straat loopt van de Grotestraat, ter hoogte van het Raadhuisplein, tot de Almeloseweg. De Grotestraat loopt ter hoogte van de Oranjestraat met een bocht en de rooilijnen wijken op deze plek af van de rooilijnen in de rest van de Grotestraat.
In de eerste helft van de 20e eeuw werd de Oranjestraat minder belangrijk. De Almeloseweg werd doorgetrokken en sloot zuidelijker aan op de Grotestraat. Door de verschuiving van de ontsluitingswegen, van het centrale plein bij de St. Pancratius Basiliek naar de zuidkant van het dorp, veranderde de stervormige structuur in een botvormige structuur. Het zwaartepunt van de kern Tubbergen verschoof mee in zuidelijke richting.
Door de ligging in het heuvellandschap is op meerdere plekken in het centrum van Tubbergen een hoogteverschil waarneembaar. De beide kerken liggen op de rand van een es.
De Grotestraat kent een hoogteverloop waarbij het hoogste punt nabij horecagelegenheid “‘t Oale Roadhoes” ligt. Van hieruit lopen de wegen in alle richtingen af. Achter het huidige gemeentehuis loopt het terrein relatief stijl naar beneden.
Links: Grotestraat vanaf de St. Pacratius Basiliek ca.1970
St. Pancratius Basiliek vanaf Molenstraat
St. Pancratius Basiliek voor uitbreiding
De kapel in Tubbergen (ca. 1276) vormt het ontstaan van de St. Pancratius Basiliek en werd bediend vanuit Ootmarsum.
In de vijftiende eeuw werd de kapel vergroot tot een eenbeukig kerkje en in het begin van de zestiende eeuw werd de toren gebouwd. De kerk werd opgetrokken in Bentheimer zandsteen. Op 12 maart 1576 werd Tubbergen, kerkelijk gezien, van Ootmarsum gescheiden en werd hier een zelfstandige parochie opgericht.
Tijdens de hervormingen in de 17e eeuw werd het katholieke geloof verboden en kwam de kerk in handen van de hervormden. Toen Napoleon rond 1800 aan de macht kwam, werd de kerk weer overgedragen aan de Rooms Katholieken. De jaartallen van de predikantenborden boven de zijingang van de Pancratius Basiliek vormen het aandenken aan de hervormde tijd die de Basiliek gekend heeft.
Op 30 juni 1897 werd de nieuwe St. Pancratius basiliek in gebruik genomen. De architect van de nieuwe kerk was Alfred Tepe.
In 1977 -1978 werd de kerktoren gerestaureerd. De toren werd drie meter verhoogd, wat nog duidelijk te zien is aan het kleurverschil. De toren, het kerkgebouw en interieur zijn rijksmonument.
Oranjestraat met zicht op de St. Pacratius Basiliek
St. Pancratius Basiliek en ‘t Oale Roadhoes
Grotestraat in noordelijke richting iets ten noorden van de kruising met de Almeloseweg
Grotestraat vanaf Raadhuisplein richting Uelserweg‘t Oale Roadhoes
‘t Oale Roadhoes is één van karakteristieke authentieke panden van Tubbergen. Het pand ligt aan het Raadhuisplein, naast de St. Pancratius Basiliek en is een belangrijk beeldbepalend element in het centrum van Tubbergen.
Zoals de naam al doet vermoeden was het pand vroeger het raadhuis van het dorp. Jarenlang was het in gebruik bij bestuurders en ambtenaren. Momenteel doet pand dienst als horecabedrijf waarbij het oorspronkelijke karakter en de grandeur van ‘t Oale Roadhoes zijn behouden. Het gebouw is aan het begin van de 20e eeuw naar de ideeën van de Brabantse architect Hendrik Valk gebouwd.
Het gemeentehuis van Tubbergen is een opval- lend gebouw aan het Raadhuisplein. Het gebouw heeft een afwijkende architectuur ten opzichte van de andere panden in het Centrum. Het gebouw is ontworpen door prof. Frits Peutz. Peutz werk ken- merkt zich door eclectische architectuur, waarbij hij elementen van verschillende bouwstijlen verenigt in één ontwerp.
De ronde hoeken en de bekleding van Ettringer tufsteen kenmerken het gebouw en geven het de kenmerkende jaren ‘60 uitstraling. De eerste fase van het gebouw werd in 1968 gerealiseerd, waarna het in 1982 door ir. Widdershoven van bureau Peutz is aangepast en voltooid. Typerend voor het pand is dat de kamer van de burgemeester direct zicht heeft op de St. Pancratius Basiliek aan de overzijde van het Raadhuisplein. Met dit verband wordt de katholieke achtergrond van Tubbergen benadrukt.
‘t Oale Roadhoes markeert hoekpunt van het Raadhuisplein en de grotestraat.
Het centrum van Tubbergen kenmerkt zich door de veelal oudere individuele panden, die het centrum de karakteristieke dorpse sfeer geven. Veel van deze panden hebben een kleinschalige segmentering en er is veel aandacht besteed aan de vormgeving van details, ornamenten en kapvormen.
De jongere panden in het centrum zijn vaak grootschaliger van karakter en hebben meestal geen kap. Deze bebouwing brengt een meer stedelijke sfeer met zich mee, die contrasteert met het karakteristieke dorpse karakter van Tubbergen.
Een ander opvallend kenmerk is dat veel panden in het centrum voorzien zijn van een aanbouw of luifel, die vaak in geheel andere stijl is gebouwd dan het originele gebouw. Luifels over de gehele breedte van een pand rijgen de verschillende panden aaneen, wat afbreuk doet aan het kleinschalige karakter van het centrum.
Binnen het centrumgebied van Tubbergen bevinden zich enkele rijksmonumenten. Ook kunnen enkele andere panden op het lokale schaalniveau als bijzonder worden beschouwd. Vooral het straat- beeld langs de Grotestraat, tussen de Almeloseweg en het Raadhuisplein, is kenmerkend voor het dorpse karakter.
De kaart met de locaties van de Rijkmonumenten en MIP-panden is te vinden in het Masterplan.
In de bijlage van dit document zijn de verschillende panden aangegeven in de bebouwingsoverzichten.
Historische karakteristieke bebouwing in het centrum
De luifel rijgt twee historische panden aaneen, waar- door de begane grond van de panden een geheel ander karakter krijgt en de segmenten niet meer herkenbaar zijn
Nieuwbouw met gesloten karakter op begane grond en repeterende segmenten
Het centrumgebied van Tubbergen kent een grote diversiteit aan winkels. Het concentratiegebied van het winkelgebied ligt tussen het Raadhuisplein en de Burgemeester Smalstraat.
De kern van het centrum wordt gevormd door winkels voor de dagelijkse boodschappen. In het centrum liggen twee supermarkten en er zijn twee clusters van een bakker, slager en groenteman te vinden.
Ook zijn er diverse drogisterijen en kledingwinkels in het centrum gehuisvest. In het noordelijke deel van de Grotestraat bevinden zich enkele specialistische winkels.
In het centrum van Tubbergen zijn slechts enkele horecagelegenheden en daarmee dus ook weinig terrassen.
Ook zijn er nauwelijks dienstverlenende bedrijven en kantoren. Op het gebied van cultuur(historie) heeft Tubbergen een bibliotheek/ VVV en twee historische kerken. In de toekomst wordt er een toeristisch informatiepunt (TOP) ontwikkeld.
De winkels en bedrijven hebben reclameobjec- ten in de vorm van gevelreclame, uithangborden, stoepborden en vlaggen. Deze reclame-uitingen zijn voor elk pand op geheel eigen wijze vorm- gegeven en ingevuld. De hoeveelheid reclame is vaak overdadig en erg aanwezig, waardoor ze veel aandacht in het straatbeeld opeisen en daardoor beeldbepalender zijn dan de historische gevels.
Winkelpand met de oorspronkelijke kleinschalige, dorpse uitstraling
Winkelpand met een breed scala aan reclame-uitingen
Historisch pand, waarbij de luifel en begane grondafbreuk doen aan de stijl en het historische karakter vanhet pand
3.3 Infrastructuur en parkeren
Tubbergen is vanuit zes richtingen ontsloten, waarbij de ontsluitingswegen vanuit Weerselo, Almelo en Kloosterhaar de belangrijkste zijn. Om het dorp te ontlasten van het doorgaande verkeer, is er in de jaren ‘80 ten westen van Tubbergen een rondweg aangelegd.
Rondom het centrum van Tubbergen is een parkeerring aangewezen, die vanuit alle toegangswegen bereikbaar is. Bezoekers komen met name vanaf de Almeloseweg, Grotestraat zuid of de Hardenbergerweg de parkeerring op. Bewoners uit Tubbergen komen vooral vanuit het zuiden en oosten de parkeerring op.
Vanuit de parkeerring worden de verschillende parkeerlocaties ontsloten. In totaal zijn er in Tubbergen 687 parkeerplaatsen, waarvan er 551 binnen de parkeerring liggen. De negen parkeerlocaties zijn gelijkmatig verdeeld over het centrum. Uit het parkeeronderzoek van 2011 blijkt echter dat de parkeerdruk minder gelijkmatig verdeeld is. In het Masterplan wordt hier dieper op ingegaan.
Bijna alle wegen binnen de ring zijn tweerichtingsweg. Uitzonderingen zijn de Grotestraat tussen de Markt en de Almeloseweg, de aansluiting van de Oranjestraat op de Grotestraat en de Van Langenstraat.
Voor de herinrichting van het centrum wordt in het ontwikkeling zijnde inrichtingsplan voor de Grotestraat een wijziging van de verkeerssituatie voorgesteld. De Grotestraat zal volgens dit plan vanaf de Molenstraat tot het Raadhuisplein uitsluitend in noordelijke richting te berijden zijn en tussen de Uelserweg en het Raadhuisplein alleen in zuidelijke richting. Vanaf het Raadhuisplein kan men de Grotestraat verlaten via de Gaarderstraat.
Binnen de ring van Tubbergen bestaat de openbare ruimte vooral uit straten en (parkeer)pleinen. De straten hebben een profilering waarin duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen auto- en fietsverkeer en voetgangers, meestal door middel van een verhoogd trottoir.
Openbare plekken en pleinen zijn met name ontstaan en aanwezig om te parkeren. Deze plekken kennen vaak geen duidelijke structuur en vorm. Het Raadhuisplein en de markt zijn momenteel de enige plekken die, ondanks de parkeerfunctie ook een openbare verblijfsfunctie bekleden.
De kwaliteit en inrichting van de openbare (verblijfs)ruimte in het dorp laat echter te wensen over.
Voor de toekomstige inrichting van het centrum is eenheid en rust in het straatbeeld wenselijk. Daarbij is in de winkelstraten een veel minder dominante aanwezigheid van de auto gewenst, zodat de straten weer verschillende vormen van gebruik kunnen krijgen, die horen bij een winkelgebied. Ook de voetganger kan zich dan weer weklom voelen. Daarbij moet gestreefd worden naar eenheid in bestrating en straatmeubilair. Daarnaast moeten de bestaande verblijfsplekken worden verbeterd en kunnen er eventueel enkele ontmoetings- en verblijfsplekken worden toegevoegd. De Almeloseweg zou hiervoor een geschikte locatie kunnen zijn.
In het centrum van Tubbergen ligt het groen ver- spreid rondom de Grotestraat. De Grotestraat zelf is stenig van karakter. Alleen ter hoogte van het Raadhuisplein en op de kruising met de Almeloseweg staan een aantal opvallende bomen. Het gebied ten oosten van de Grotestraat, is groener van karakter, dan dat aan de westzijde. Dit komt doordat er tot de jaren ‘70 vooral vanuit de westkant van de Grotestraat werd verdicht. Het groen aan de oostkant is hierdoor altijd behouden gebleven.
Vanaf de jaren ‘70 heeft men het dorp uitgebreid richting Molenhoek. De groene ruimte achter de kerken is ook toen gespaard gebleven, waardoor er midden in het dorp een grote groene ruimte, met grote karakteristieke bomen ligt. Deze ruimte heeft een geheel eigen karakter. De groene ruimte bestaat uit een weideveld met daarnaast de begraafplaats. Door en langs deze groene ruimte lopen enkele paden, die uitkomen bij de St. Pancratius Basiliek, waaronder het Pastoor Vredendaalpad.
Slechts enkele grote gebouwen, omringt met openbare ruimte en voorzien van bomen, vullen de restruimte tussen de Grotestraat en de Bruno van Ommenstraat.
Groene karakter van de Van Langenstraat
Op het centrum van Tubbergen zijn diverse beleidsnota’s en ontwikkelingsvisies van toepassing. In dit BKP zijn de belangrijkste conclusies opgenomen van nota’s die de richting bepalen waarop de beeldkwaliteit geënt is. Hierbij zijn de documenten aangemerkt die zowel de verwachtingen in grote lijnen weergeven als concreet de voorwaarden scheppen waarmee de beeldkwaliteit behaald kan worden.
LOP (landschapsontwikkelingsplan) gemeente Tubbergen, 15 mei 2008
Een visie over behoud van kwaliteiten van Noord Oost Twente. Hierin worden de hoogwaardige kwaliteiten van het landschap rondom Tubbergen beschreven en uitgesproken hoe deze gehandhaafd en versterkt kunnen worden.
Alle landschappelijke kwaliteiten van het Twentse landschap komen nabij Tubbergen voor. Vooral opmerkelijk is de grote variatie en diversiteit. Dit maakt het landschap rondom Tubbergen visueel, ecologisch en recreatief erg aantrekkelijk.
Detailhandelstructuurvisie Overijssel 2007
Deze visie schetst de wenselijke ruimtelijk-economische ontwikkelinsrichting voor de detailhandel in Overijssel en kan als kader dienen bij de beoordeling van nieuwe ‘Winkelplannen’ met een bovenlokale impact.
Tubbergen is aangemerkt als ‘bovenlokaal verzorgend’. Bij de onderverdeling in grote steden, streekcentra, grote kernen en kleine kernen valt Tubbergen onder de grote kernen.
Tubbergen heeft een rol als verzorgend centrum voor een ruimer gebied en kan deze rol behouden en versterken binnen de randvoorwaarden die in het streekplan zijn aangegeven.
Parkeernota 2009 en parkeeronderzoek 2011
Deze nota beschrijft het beleid ten aanzien van parkeren in het centrum van Tubbergen. Er worden fysieke en beleidsmatige maatregelen beschreven, die ervoor moeten zorgen dat het parkeren voor bezoekers, bewoners en ondernemers aantrekkelijk blijft.
In het centrum van Tubbergen is voldoende parkeergelegenheid aanwezig. De parkeerdruk is (nog) niet goed verdeeld over de verschillende secties, dit zal worden meegenomen in het Masterplan.
Het bestemmingsplan legt ruimtelijk en functioneel de bestemmingen van alle kavels vast en moet elke 10 jaar worden herzien. Het vigerende bestemmingsplan van Tubbergen stamt uit 2004. Wijzigingen voortkomend uit het BKP worden meegenomen in de versie van 2014.
In het centrum van Tubbergen moet gestreefd worden naar kleinschalige bebouwing met onderling verschillende parcellering, waarbij de voorgevelrooilijnen ten opzichte van elkaar kunnen verspringen. Er dient variatie te zijn in goothoogtes en kapvormen. Er moet aandacht zijn voor het detail.
Links: toekomstig inrichtingsplan
Welstandsnota, Tubbergen-Dorpskern
De welstandsnota beschrijft waar nieuwbouw aan moet voldoen binnen redelijke eisen van welstand. Dit wordt gedaan door middel van uitspraken over de ligging, massa, materialen, kleuren en detaillering van panden. Daarnaast gaat de nota ook in op de uitgangspunten van het bestemmingsplan.
Met het tot stand komen van dit BKP, vervalt de Welstandsnota voor het plangebied behorende bij het BKP. Het BKP vormt dan voor het plangebied het welstandsbeleid in het kader van de woning- wet (artikel 12).
Het plangebied voor het BKP valt voor het grootste deel onder gebied 1 van de welstandsnota. De meest zuidelijke hoek bij de Burgermeester Smalstraat valt onder gebied 2. Het BKP sluit op veel punten aan bij de uitgangspunten van de welstandsnota, maar zal daarnaast ook aanvullingen en enkele kleine wijzigingen omvatten.
Deelgebied 1 wordt in de Welstandsnota aangeduid als de Dorpskern en deelgebied 2 als Lintbebouwing. Beide deelgebieden hebben het welstandsniveau ‘bijzonder’, wat betekent dat er extra criteria zijn omdat de gebieden beeldbepalend zijn.
Aanvullende criteria voor kleine bouwplannen
Nota Reclamebeleid Gemeente Tubbergen, 6 december 2010
De Nota bevat een actualisering en nadere invulling van het voor reclame centrale begrip ‘redelijke eisen van welstand’. Hierin wordt zowel juridisch als esthetische voorgeschreven wat is toegestaan.
Het beleid ten aanzien van reclameobjecten in het centrumgebied wordt in de nota niet uitgewerkt. Er wordt aangegeven dat dit in een andere notitie verricht zal moeten worden. Momenteel is deze nota in wording.
Momenteel wordt gewerkt aan het Masterplan Tubbergen. De inhoud van het BKP zal naadloos aansluiten op het Masterplan. Het Masterplan is nog niet van kracht.
Programmaplan ‘Bruisend Hart van Tubbergen, februari 2011
Het programmaplan vormt de beschrijving van gewenste en geplande ontwikkelingen die ingezet worden om de centrumkwaliteit van Tubbergen te verbeteren.
De gewenste ontwikkelingen worden ingedeeld in vier clusters waarvan er drie relevant zijn voor het BKP: herstel en versterking van het historisch centrum, versterking van de relatie met het Nationaal Landschap: kwaliteitsverbetering toerisme en kunst, archeologisch en geologisch erfgoed, cultuur en evenementen: versterking kernkwaliteiten.
Herinrichting Centrum Tubbergen
Voor een het centrum van Tubbergen zal een inrichtingsplan Grotestraat worden ontwikkeld welke voortkomt uit het Programma van Eisen, mei 2011.
Binnen de parkeerring van Tubbergen zijn op dit moment verschillende ontwikkelingen gaande. Daarnaast zijn voor de nabije toekomst enkele ontwikkelingen gepland. Op de kaart is aangegeven waar deze plekken zich bevinden. Hierop zijn uitsluitend bouwvoornemens aangegeven die gemeld zijn bij de gemeente Tubbergen. Voornemens met betrekking tot gevelreconstructie zijn niet meegenomen in deze kaart.
Voor het plangebied van het BKP betekent dit, dat er in de nabije toekomst op een vijftal plekken ontwikkeld gaat worden. Door middel van het Masterplan, het Inrichtingsplan en het BKP kan aan deze ontwikkelingen het gewenste karakter meegegeven worden. Ontwikkelingen die buiten het BKP vallen, worden nader beschreven in het Masterplan.
In mei 2011 is in opdracht van de Gemeente Tubbergen een Programma van Eisen gemaakt, waarna er, in besloten selectie, een partij is gekozen, die op korte termijn het inrichtingsplan naar een onomkeerbaar proces kan leiden.
Dit met in achtneming van het coalitieakkoord ‘nieuw evenwicht’, waarin gestreeft wordt samen met ondernemers en overige belanghebbenden tot een breedgedragen resultaat te komen.
In januari 2012 is op het schetsontwerp van BDP Khandekar uit Deventer welliswaar een positief advies uitgebracht, toch zal het plan in de gepresenteerde vorm geen doorgang vinden omdat volledige overeenstemming met de ondernemers nog ontbreekt. Verwacht wordt dat in 2013 een aangepast plan zal worden ontwikkeld.
Begin 2012 is de Burgermeester Smalstraat door getrokken naar de Molenstraat, zodat de parkeerring doorloopt en de hoofdwinkelstraat ontzien wordt. Er zal nog nader onderzocht worden of ook de Molenstraat voor herprofilering in aanmerking komt.
Droste Vastgoedontwikkeling is eigenaar van het hoekperceel Molenstraat - van Langenstraat. Met het plan Molenerf Tubbergen willen zij de bestaande bebouwing vervangen door 223 m2 winkelruimte op de begane grond, met 5 appartementen er boven. Momenteel worden de realisatiekansen voor deze ontwikkeling onderzocht.
4.Uitbreiding Slagerij Hulshof
Het doortrekken van de parkeerring heeft tot gevolg dat de zijgevel van Slagerij Hulshof de status van een voorgevel krijgt. Momenteel worden de verbeteringsmogelijkheden onderzocht, eventueel met een geringe uitbreiding.
5.Vervangende nieuwbouw ter plaatse van de Expert
Evenals Slagerij Hulshof, komt ook de volledige diepte van het kavel aan de Grotestraat 17 in het zicht door de doortrekking van de parkeerring.
Woningstichting Tubbergen wil binnen afzienbare tijd de ontwikkelingsmogelijkheden vandeze kavel onderzoeken.
Tubbergen is een typisch authentiek Twents esdorp met een gezellige uitstraling. Deze kwaliteit moet in de toekomst behouden blijven en worden versterkt, waar nodig en mogelijk. Om de kwaliteiten te kunnen waarborgen zijn er uitgangspunten geformuleerd die in dit hoofdstuk worden toegelicht.
Het plangebied voor het BKP bestaat uit: de Grotestraat (van de Julianastraat tot aan de Molenstraat), het Raadhuisplein, de Almeloseweg (vanaf de Waldeckstraat), de Van Langenstraat, de Burgemeester Smalstraat en de Molenstraat (tot aan de Van Langenstraat).
Het plangebied is ingedeeld in vier verschillende karakters: de Grotestraat, het Raadhuisplein, de parkeerring en dorpse plekken.
De Grotestraat is de oorspronkelijke en belang- rijkste drager van Tubbergen. Het karakter van deze hoofdstraat is dorps qua schaal en uitstraling. Daarnaast kenmerkt de straat zich door een aantal karakteristieke historische gebouwen.
Het aangrenzende, relatief ‘jonge’, Raadhuisplein kent een geheel eigen sfeer, doordat het karakter nog gevormd moet worden. Het is van oorsprong het centrale punt van het dorp, waar alle wegen samenkwamen bij de St. Pancratius Basiliek. Aan dit plein staan de belangrijkste gebouwen, het gemeentehuis en de kerk, recht tegenover elkaar.
Ten zuiden van de Grotestraat is de Almeloseweg doorgetrokken via de Burgemeester Smalstraat naar de Molenstraat. Deze verbinding vormt hiermee een onderdeel van de parkeerring rondom het centrum. Dit nieuwe gedeelte van de ring is meegenomen in dit BKP. De gewenste inrichting en indeling van de volledige parkeerring wordt beschreven in het Masterplan.
De Almeloseweg en de Van Langenstraat komen hiermee binnen de ring te liggen en bezitten hun geheel eigen karaker, dat in dit beeldkwaliteitsplan ‘dorpse plekken’ wordt genoemd.
Tevens is er een zestal panden waar accenten helderheid en herkenbaarheid kunnen brengen in de structuur en opbouw van het centrum.
Het BKP neemt deze kenmerkende karakterelementen, die verder zijn beschreven onder paragraaf 5.2, als uitgangspunt, bewaakt en versterkt deze.
Voor alle gebouwen binnen het plangebied worden ten aanzien van de opbouw van de hoofdmassa de volgende regels uit de welstandsnota gehandhaafd (met kleine aanvullingen):
Voor het plangebied behorende bij het BKP vervalt de welstandsnota deelgebied 1 en 2. Dit BKP vormt voor het plangebied het welstandsbeleid in het kader van de woningwet (artikel 12).
Alle onderdelen uit de welstandsnota zijn overgenomen of vervangen door dit BKP.
Ter stimulering en structurering van de voorziene toekomstige ontwikkelingen, is ervoor gekozen om een interactief proces tot stand te brengen. Daarbij zijn, samen met de betrokkenen (ondernemers, bewoners, gebruikers) de kwaliteiten van, en wensen voor, het centrumgebied geïnventariseerd.
Het BKP is op 6 december 2011 en 31 januari 2012 in de klankbordgroep gepresenteerd aan de direct betrokkenen. Daarnaast is er een interactief over- leg geweest met de OVT (ondernemersvereniging Tubbergen) op 7 maart 2012.
Tevens is voor alle andere betrokkenen een informatiebijeenkomst georganiseerd door de programmacommissie Tubbergen. Deze heeft aan het begin van het totstandkomingsproces plaatsgevonden, op 1 november 2011.
De verslagen en panelen van deze bijeenkomsten zijn als bijlage (hoofdstuk 6) aan dit BKP toegevoegd.
Het dorp Tubbergen is ooit ontstaan door dichte bebouwing langs de Fleringerstraat, de huidige Grotestraat. Dit maakt de Grotestraat de oudste en belangrijkste straat van het dorp. Hij leidt van het nationaal landschap tot in het hart van het dorp. Hij verbindt de naastgelegen dorpen met de winkels in het centrum van Tubbergen. Vele voor het dorp belangrijke gebouwen zijn of waren aan deze straat gevestigd.
Momenteel bevinden zich (binnen het plangebied) in de straat twee rijksmonumenten, het voormalig gemeentehuis ‘t Oale Roadhoes’ en de St. Pancratius Basiliek. Vier panden staan op de MIP* lijst (zie bijlage 1) en er staat een aantal panden dat er mogelijkerwijs op zou kunnen.
De straat is circa tien meter breed en bezit nog altijd het oorspronkelijke gevarieerde dorpse beeld. Dit beeld kenmerkt zich door geornamenteerde bebouwing met een hoogte van één tot twee bouwlagen, die in bijna alle gevallen voorzien is van een kap en een kleine korrelmaat heeft. Voor het karakter van het dorp is deze straat een belangrijke drager. Grote, niet-dorpse schaalsprongen, in bouwhoogte en breedte, moeten voorkomen worden. Dit geldt voor zowel te hoge (vier lagen) als te lage gebouwen (één laag zonder kap).
* MIP = monumenten inventarisatie project, panden op deze lijst hebben een waardering op lokaal of regionaal belang.
Zicht vanaf het Raadhuisplein naar Grotestraat zuid
Zicht vanaf Grotestraat noord naar het Raadhuisplein
Eind jaren ‘70 - begin jaren ‘80 is het Raadhuisplein gecreëerd. Door het afbreken van een aantal panden aan de Grotestraat, ontstond er een grote open ruimte. Hieraan liggen de kerk en het huidige Gemeentehuis. Tevens vestigden de bibliotheek en de VVV zich hieraan.
Het Raadhuisplein is dus een ‘jong’ plein. De ruimte is niet als plein ontworpen, waardoor de pleinwanden nooit goed gevormd zijn. De schaal van het plein is niet optimaal in verhouding met de schaal van de aangrenzende bebouwing. Daarnaast kadert de omringende bebouwing de openbare ruimte niet helder in, waardoor het plein op veel plekken verloopt.
Het Raadhuisplein heeft vanaf de Basiliek gezien een breedte van 75 m. Op het smalste punt is de breedte 45 m (ter vergelijking: het markplein in Hengelo meet 66 x 80 meter tot de campanille; de Kerk op de oude markt in Enschede staat op een afstand van circa 40 meter tot de pleinwand). Daarnaast zit er een hoogteverschil van bijna een meter in het plein, waarbij de kerk het hoogst ligt en het plein westwaarts afloopt. Het peil van het Gemeentehuis ligt echter 22 centimeter hoger dan de kerk. Dit betekent dat de lagere omringende gebouwen kleiner ervaren worden dan ze in werkelijkheid zijn. Om een plein van dergelijke afmetingen, het gewenste geborgen karakter van een (dorps)plein te geven, is meer hoogte nodig. De richtlijnen onder 5.1 geven duidelijke regels over de positionering en de bouwhoogte van de (hoofd) massa’s, waarmee het (dorps)plein in de toekomst beter gevormd wordt.
Herinrichting van het plein kan tevens een bijdrage leveren aan het karakter van het plein. Een goede verdeling van de ruimte en het verbinden van de losstaande elementen is hierbij de belangrijkste opgave.
Het Raadhuisplein vanuit verschillende posities.
De parkeerring loopt rondom de kern van Tubbergen en vormt de hoofdontsluiting van het centrum. Aan de zuidkant van het centrum is de Burgemeester Smalstraat doorgetrokken richting de Molenstraat, waardoor de parkeerring hier niet meer via de Almeloseweg loopt, maar over de verlengde Burgemeester Smalstraat.
De ring kenmerkt zich hoofdzakelijk door vrij- staande en twee-onder-een kap woningen. Aan het zuidelijke deel van de ring staan ook grotere bouw- blokken zoals de Kolenbranderhof, het woongebouw met de arcades en de sporthal. De bebouwing richt zich in alle gevallen op de ring waardoor deze als een duidelijke doorlopende route wordt ervaren. Voor het aanhelen van het zuidelijke deel is het van groot belang dat de bebouwing de richting van de ring accentueert en versterkt.
De ring kent een variatie in bouwstijlen en heeft op de meeste plekken een groen karakter.
De plekken die ontstaan in de oksel van de Burgermeester Smalstraat en de Molenstraat worden in dit document ‘dorpse plekken’ genoemd. Op deze plekken zijn de straatprofielen beduidend breder dan het profiel van de Grotestraat, te weten circa 18 meter bij de Almeloseweg en circa 20 meter bij de Van Langenstraat (gemeten op het smalste punt). De plekken kenmerken zich door een eigen functie en karakter. De Almeloseweg is een parkeerplaats omringt door kleinstedelijke gevels. Door de aanwezigheid van enkele grote bomen, de ruime tuin rondom de karakteristieke woning en de uitstallingen van Wentrup bloemen en planten, heeft de Van Langenstraat het karakter van een groene brink.
De uitstraling en het karakter van de bebouwing aan de Almeloseweg moeten worden aangescherpt. Er bevinden zich uitsluitend panden met platte daken van één, twee en drie lagen hoog (waarvan de derde terugspringend). De bouwhoogte van twee lagen kadert de ruimte goed in, maar de afwezigheid van kappen geeft eerder een stedelijk dan een dorps karakter. De zuidzijde van de straat betreft een recente ontwikkeling van circa 5 jaar geleden. De noordzijde bestaat met name uit panden uit eind jaren ‘70 - begin jaren ‘80. Het zou goed zijn om hier kappen aan toe te voegen, om de stedelijke uitstraling langzaam weer om te zetten naar een meer dorpse uitstraling.
Het karakter van de Van Langenstraat moet worden behouden en versterkt. De uitstalling van Wentrup en de werkplaatsen zorgen voor activiteit op straat en de verspringende rooilijnen en daklijnen brengen een levendig straatbeeld met zich mee. De wisselende bouwhoogte van één tot twee lagen met kap kan hier in de toekomst worden doorgezet.
De accentlocaties in het centrum worden gevormd door hoekpunten in de openbare ruimte. De kenmerkende overgangen, naar twee typen openbare ruimte, mogen geaccentueerd en verbijzonderd worden. Deze hoekpunten mogen in meer of mindere mate (grote of kleine ster) afwijken van het geldende BKP.
De grote accenten zijn te vinden op de hoek van de Grotestraat en het Raadhuisplein en op de hoeken van de Grotestraat en de Markt. Deze hoeken accentueren de overgang naar de Markt en winkelcentrum de Eendracht en mogen zich daarom profileren.
De kleinere accenten zijn te vinden op de scherpe hoeken langs de parkeerring bij de Almeloseweg (47°) en de Van Langenstraat (34°). Deze hoeken accentueren de overgang van de parkeerring naar een dorpse plek, waardoor ze tevens de ligging van de Grotestraat markeren.
Deze scherpe hoeken vormen een richtpunt in de straat. Door de langgerekte aansluiting van de staat kan de hoek vanaf grote afstand worden ervaren, waardoor ze als herkenningspunt kunnen worden aangemerkt.
*1 plat dak mag mits de dakrand een passende detaillering heeft.
*2 verbindend element zoals in 5.1 is aangegeven.
De in het BKP beschreven toegestane bouwhoogtes worden opgenomen in het bestemmingsplan van 2014.
Gemiddeld genomen voldoet de huidige bouwhoogte van de Grotestraat aan de gewenste hoogte in dit BKP. De zuidzijde van het gebied, ter hoogte van de Molenstraat, toont de verrommeling die ontstaat zonder duidelijk beleid. Bebouwing van één enkele bouwlaag, zorgt voor een gat in de straatwand van de Grotestraat. Voor de continuïteit van de straat moet dit voorkomen worden, daarom wordt de voorwaarde van minimaal één bouwlaag met kap gesteld.
Het Raadhuisplein heeft op dit moment geen duidelijke pleinwand, waardoor de pleinruimte slecht gedefinieerd is en het geen geborgen karakter heeft. Om de wanden een stevig(er) karakter te geven worden hier minimaal twee lagen met kap voorgeschreven. Vooral de straatwand aan de noordzijde wordt als laag ervaren, doordat het maaiveld hier lager ligt. Met het toestaan van een maximale bouwhoogte van drie lagen met kap aan deze zijde, wordt de schaalverhouding tussen hoogte en breedte meer in balans gebracht.
Voor de “dorpse plekken” worden vooral de gemiste kappen voorgeschreven. Langs de “parkeerring” wordt meer vrijheid geboden. Dit sluit aan bij het- geen nu aanwezig is.
De hoofdmassa van de huidige bebouwing heeft op sommige plekken een te grootschalig karakter, waardoor de dorpse schaal verloren gaat. Bij ver-/nieuwbouw zouden deze kavels in hoofdopzet uit meerdere segmenten moeten bestaan. Een andere situatie die voorkomen moet worden, is het op maaiveld aaneenrijgen van meerdere panden met luifels of uitbouwen. Hierdoor is op maaiveld de kleinschaligheid van de bovengevels niet meer aanwezig. Gestreefd moet worden de korrelmaat van de hoofdbouw op de begane grond terug te brengen.
Bij de ‘dorpse plekken’ en de ‘parkeerring’ bestaan nu enkele zeer grote bouwblokken, waarvan de grootste een sement van 40 meter vormt. Deze grootschalige maat ontstaat door aaneengeschakelde identieke elementen, die samen één grote massa lijken te vormen. Door het verbieden van naast elkaar liggende identieke segmenten, wordt een gevarieerd straatbeeld gewaarborgd, wat het dorpse karakter ten goede komt.
Voor het Raadhuisplein geldt een andere segmentmaat dan in de overige gebieden, omdat de grote schaal en afwijkende vorm van deze ruimte bredere segmenten kan verdragen.
Voorbeeld op welke wijze met segmentering binnen een gevel omgegaan kan worden: belangrijk is de koppeling tussen de begane grond en de verdieping
uitgangspunt voor traditionele tinten metselwerk
De historische panden in het centrum worden gekenmerkt door een rijke detaillering en ornamentering. Dit geeft het dorp haar authentieke karakter en geeft de straat een plezierige uitstraling. De sobere jaren ‘70 panden, soms bekleed met beplating, staan in contrast met deze karakteristieke bakstenen panden en brengen ongewenst een meer stedelijk karakter met zich mee. Om verdere afvlakking en schaalvergroting tegen te gaan, is het toepassen van baksteen het uitgangspunt voor de materialisatie.
In de Grotestraat moet aandacht worden besteed aan de details en ornamenten, bij nieuwbouw of renovatie worden deze voorgelegd aan welstand. In de overige gebieden zijn details en ornamenten een pré maar niet verplicht. Ook aan het materiaalgebruik worden enkele eisen gesteld. Het uitgangspunt is dat gevels voor het grootste deel uit baksteen bestaan, waarbij keimen in contrasterende kleuren niet is toegestaan. Andere kleuren moeten worden voorgelegd aan de beoordelaar van Welstand. Het Raadhuisplein is grootschalig en weids. Het is vooral verkeersruimte, het heeft (nog) geen verblijfskwaliteit. Hier wordt een aangename beslotenheid beoogd. De bestaande weidsheid zal versterkt worden door het witkeimen van gevels, daarom is er gekozen om keimen in wittinten hier te verbieden.
*1 geglazuurde pannen zijn uitsluitend niet toe- gestaan als het grote vanuit de openbare ruimte zichtbare oppervlakten betreft.
Er worden geen eisen gesteld aan de kapvorm. Een kap moet echter wel een echte kap zijn. Schijnkappen zijn niet toegestaan, daarom is een minimale en een maximale kaphelling voorgeschreven. Voor de ‘dorpse plekken’ en de Grotestraat geldt dat bij nieuwbouw een kap verplicht is. Door de grootschalige nieuwbouw en de sobere, kaploze jaren ‘70 panden aan de Almeloseweg, heeft het dorp hier een meer stedelijk karakter gekregen. Om deze ontwikkeling tegen te gaan, zijn op deze locatie kappen verplicht.
In de overige gebieden is gesteld dat bij de ontwikkeling van een kap, de kap een hoek tussen de 25- en 70 graden moet liggen, zodat er geen verdekte extra bouwlagen ontwikkeld kunnen worden.
Grote oppervlakten geglazuurde dakpannen die vanuit de openbare ruimte zichtbaar zijn, zijn niet toegestaan vanwege de spiegelende werking van dergelijke daken. Daarnaast passen deze slecht bij de gewenste dorpse uitstraling.
De in het BKP beschreven toegestane kaphelling wordt opgenomen in het bestemmingsplan van 2014.
Voorbeeld van een kapvorm die niet is toegestaan volgens het BKP. Deze kap heeft een te grote kaphelling, waardoor verkapte extra verdieping ontstaat
Aanwezige terrassen in het centrum van Tubbergen
Voorbeeld van transparante, verplaatsbare, groene elementen waarmee een terras kan worden ingekaderd en afgeschermd
Om eenheid en rust in het centrum te houden worden eisen gesteld aan het terrasmeubilair en de inrichting van de terrassen.
Er moet gestreefd worden naar eenheid in parasolkleur/ parasollen moeten een intogen kleur hebben en mogen geen reclameuitingen bevatten
Het terrasmeubilair moet gemaakt zijn van natuurlijk ogende materialen in natuurlijke tinten. Schreeuwende kleuren en wit plastic zijn niet toegestaan, zodat het centrum haar kwaliteit behoud en de inrichting ondergeschikt blijft aan de panden. Inkadering is alleen toegestaan met verplaatsbare (groen)elementen, waarbij de voorkeur uitgaat naar volledige transparantie. Het inkaderen van terrassen met hekken en windschermen, geeft de terrassen vaak een gesloten en rommelig karakter. Door slechts verplaatsbare, transparante elementen toe te staan, wordt openheid naar de openbare ruimte behouden en nodigen de terrassen uit om te gaan zitten.
Er moet worden gestreefd naar een hoogwaardige groene inrichting in het centrumgebied. Op dit moment zijn er veel rommelige groene plekken, die meer weg hebben van een restruimte dan van een hoogwaardige openbare ruimte. Deze plekken versterken de verrommeling van het straatbeeld. Nieuwe groene inrichtingselementen dienen ontwikkeld te worden op basis van het toekomstige inrichtingsplan. Groene elementen dienen een bijdrage te leveren aan de vormgeving van de ruimte en kunnen verschillende plekken met elkaar in verbinding brengen.
Veel winkeliers hebben decoratieve bloembakken buiten staan, die moeten zorgen voor een groenere uitstraling van het centrumgebied. Door de vele overige uitstallingen genereren ze niet het gewenste karakter. Eenheid, uniformiteit en gemeenschappelijk onderhoud kan deze gewenste kwaliteit wel behalen.
Links: aanwezige bomen en groen in het centrum
Aanwezig groen in de Grotestraat
Aanwezig groen op het Raadhuisplein
Aanwezig groen rondom de Dorpse plekken
Een luifel betreft een afdak of platte overkapping aan een gevel, die dient als bescherming tegen regen of zon. De luifels mogen niet te ver uitkragen, zodat er voldoende ruimte in het straatprofiel overblijft voor het veilig passeren van groot vervoer. De luifels dienen een ingetogen karakter te bezitten en niet de gevel van het pand te overheersen.
Links: overdaad aan reclameuitingen in het straatbeeld van de Grotestraat zuid
Luifels doortrekken over de segmentering is toegestaan, mits deze nog herkenbaar is onder de luifel
Randvoorwaarden voor het plaatsen van een luifel
streefbeeld (voorbeeld uit Deventer)
VERSLAG VERGADERING KLANKBORDGROEP
Erwin Morsink (projectleider gemeente Tubbergen)
Annemiek van Koldenhoven (landschapsarchitecte BDP Khandekar)
Jeroen Jansen (IAA Stedenbouw en Landschap)
Moniek Otten (IAA Stedenbouw en Landschap)
Peter Gelink (projectleider Roelofs)
Herman Borgerink (woningstichting)
Arnold Elferink (Pancratius Parochie)
Gerrit Hendriksen (Kerkbestuur NH Kerk)
Jan Willem Beijen (programmamanager gemeente Tubbergen)
Patriek Piepers (projectsecretaris gemeente Tubbergen)
Lisette Ruessink (communicatiemedewerkster gemeente Tubbergen)
Frans van den Muijsenberg (Kantoorprofs)
Erwin Morsink geeft een korte samenvatting van hetgeen in de vergaderingen in december aan de orde is geweest in de Klankbordgroep (6 december 2011) en Programmacommissie (23 december). Van de twee knelpunten die de Klankbordgroep in haar vergadering benoemde, heeft de Programmacommissie de situatie rondom de Oranjestraat niet meegenomen, omdat deze straat buiten het plangebied valt. Wel meegenomen is het probleem van parkeren in de Grotestraat Noord, wat heeft geresulteerd in een aantal parkeerplaatsen op het Raadhuisplein om aan de bezwaren van winkeliers tegemoet te komen zonder de uitgangspunten van het ontwerp al te veel geweld aan te doen. Aan de hand van het besluit van de Programmacommissie heeft het College inmiddels op 17 januari 2012 het Schetsontwerp vastgesteld. De raadscommissie heeft inmiddels ook een presentatie gekregen van het schetsontwerp. Deze raadscommissie hoeft zich niet uit te spreken over het schetsontwerp, maar moet straks wel beslissen over de financiën. Een groot deel is via de begroting al toegewezen.
Thomas ter Beke meent dat de OVT het niet helemaal eens met het besluit in de Programmaraad, maar met de rug tegen de muur is gezet om er mee in te stemmen. Annemiek van Koldenhoven meldt dat het een gewone discussie was. OVT heeft laten weten in te stemmen met het voorstel omdat men winst behaalde ten opzichte voor eerdere plannen. Uiteindelijk heeft namelijk OVT veel van haar punten in het definitieve schetsontwerp binnengehaald. Het is het een compromis, waarbij andere partijen heel veel ten gunste van OVT hebben ingeleverd. De voorzitter merkt op zich in dat beeld te herkennen.
Gerald Hampsink stelt dat het onder ondernemers veel onvrede heeft gegeven in een persbericht van de gemeente te lezen dat met unanieme stemmen is ingestemd met het schetsontwerp, terwijl het voor veel ondernemers zeker niet zo is dat alles in kannen en kruiken is en men tevreden is met het ontwerp. Het woordje "unaniem" is als de rode lap voor een stier. Annemiek van Koldenhoven vraagt wat dan nu de situatie is. De discussie over het schetsontwerp is, met instemming van de OVT afgerond en vanaf heden gaat gewerkt worden aan de uitvoering. Erwin Morsink geeft aan dat in de vorige vergadering over alle elf punten is gestemd en dat slechts op één punt geen unanimiteit was, op dat ene punt (parkeren Grotestraat Noord) heeft de OVT ook belangrijke winst binnengehaald. Er is dus weinig reden voor de OVT-leden om ontevreden te zijn met het onderhandelingsresultaat. Thomas ter Beke laat weten dat ondernemers in de Grotestraat Noord nog steeds vinden dat zij met dit plan 'de strop rond de nek krijgen". Erwin Morsink laat weten dat de OVT in de Programmacommissie heeft laten weten nog steeds enige zorgen te hebben over de Grotestraat Noord, maar heeft ingestemd met het schets- ontwerp omdat men het een goed onderhandelingsresultaat vond. De heer Borgerink laat weten zich te storen aan de terminologie waarin de OVT haar punten naar voren brengt.
Erwin Morsink laat weten dat de lokatie van de markt nog steeds niet is vastgesteld. Iemand van het Bedrijfsbureau Detailhandel die bekend is met het herlokaliseren van markten gaat de gemeente advise- ren. Er zijn drie opties: Raadhuisplein, Oude Markt en Almeloseweg. Het streven is dit proces over twee maanden afgerond te hebben. In de marktverordening is ruimte voor twintig kramen, terwijl de huidige markt slechts elf kramen telt. Bij de locatiekeuze speelt mee dat de markt moet kunnen groeien, verder speelt ook de bereikbaarheid en verkeerssituatie een belangrijke rol.
Naar aanleiding van de notulen merkt Marian Huiskes op dat zij voor de dichtregels contact heeft opgenomen met Frans Hendriksen en Harry Lenferink. De eerste is voortvarend van start gegaan en kan inmiddels een drietal teksten leveren; de tweede wil graag meer informatie hebben over de ondergrond waarop de teksten worden aangebracht en de voorwaarden die er aan zijn verbonden.
Moniek Otten meldt dat voor woensdag 8 februari as. een afspraak is gemaakt met de OVT voor een presentatie. Thomas ter Beke laat weten dat in de vergadering van december al is gesproken dat hiervoor een datum zou worden vastgesteld, dat pas vrijdag 27 januari jl. door de gemeente contact is opgenomen en dat hij nu pas de datum voor de presentatie hoort. De OVT heeft het gevoel steeds door de gemeente te worden gefrustreerd, omdat ze telkens maar enkele dagen krijgen om zaken met de leden te bespreken. De voorzitter stelt voor over dit aspect buiten de vergaderorde met elkaar te spreken.
Moniek Otten doet een presentatie van het aangepaste Beeldkwaliteitplan aan de hand van sheets die de commissieleden al eerder zijn toegestuurd. Hierop komen de volgende vragen:
Marian Huiskes vraagt of het aan de horeca juridisch afdwingbaar is dat het meubilair van hun terras- sen een natuurlijke tint moet hebben en niet wit of in een felle kleur mogen zijn. Datzelfde geldt voor de verplaatsbare elementen die in een natuurlijk groen moeten worden. Annemiek van Koldenhoven antwoordt dat de afspraken in grote mate in goed vertrouwen worden gemaakt. Ondernemers dienen er zelf van doordrongen te zijn dat als iedereen zich hieraan houdt een geheel ontstaat waarvan iedereen beter wordt. Natuurlijk grijpt het in op de bedrijfsvoering van mensen, maar men moet goed beseffen dat het bedoeld is om een centrum te creëren waarin mensen graag vertoeven en winkeliers daardoor van profiteren. De voorzitter merkt op dat het dan wel een zaak is van overleg tussen gemeente en ondernemers hoever men in de detaillering wil gaan. Moniek Otten antwoordt dat een bezoek aan andere dorpen zoals Ootmarsum goed laat zien wat de effecten zijn als wel op dit soort aspecten door iedereen wordt gelet, terwijl in andere dorpen weer goed te zien is wat er gebeurt als dit soort dingen niet wordt vastgelegd. Annemiek van Koldenhoven merkt op dat dit punt wellicht een goed onderwerp is voor de presentatie bij de OVT op 8 februari as.
Bij sommige panden vallen de voorgevel binnen het plangebied en moet men dus met die voorgevel aan het beeldkwaliteitplan voldoen, terwijl dat voor de achterzijde en zijgevel niet geldt. Naar aanleiding hiervan vraagt Thomas ter Beke of het Beeldkwaliteitplan op die manier ook van toepassing is op het hoekpand in de Oranjestraat. Moniek Otten antwoordt dat dit niet het geval is, omdat deze straat wel in het Masterplan valt, maar niet in het plangebied valt dat een veel enger gebied betreft. Het zou echter wel een logische vraag zijn om een dergelijk hoekpand ook onder het Beeldkwaliteitplan te laten vallen. Dat geldt zeker omdat onlangs ontdekt is dat de Oranjestraat een oud kerkepad is, dus vroeger een belangrijke uitvalsweg voor Tubbergen. Het zou mooi zijn als de straat wel mee zou kunnen in het Beeldkwaliteitplan om die oude functie van de straat weer wat meer naar voren te halen.
Herman Borgerink informeert hoe het zit met de toetsing van Expert. Moniek Otten antwoordt dat Expert gevestigd is in een pand, waarvan de voorkant aan de Grotestraat en de achterzijde aan de Burgemeester Smalsstraat ligt. Op beide straten zijn binnen het beeldkwaliteitplan andere regimes van toepassing.
Annemiek van Koldenhoven geeft een presentatie van wat op basis van het Definitieve Schetsontwerp en eerdere besluiten over de bestaring gaat gebeuren met de herinrichting van het plangebied. Ze doet dit aan de hand van een boekwerk dat de commissieleden eerder toegestuurd hebben gekregen. Hierop komen de volgende vragen:
Els Vosgeerd laat weten dat de beplanting op het Raadhuisplein zodanig wordt aangelegd dat de bibliotheek daar achter verstopt komt te zitten, terwijl de bibliotheek juist bij het Raadhuisplein getrokken zou worden. Ze heeft deze opmerking al twee keer eerder doorgegeven. Volgens haar is het probleem opgelost door deze begrenzing van het Raadhuisplein iets meer naar rechts te zetten. Annemiek van Koldenhoven antwoordt hierover intern te overleggen.
Er worden nadere vragen gesteld over de fontein op het Raadhuisplein. Deze zal een oppervlakte hebben van zo'n 60 m², een druppelvorm hebben, bestaan uit een vlakke plaat waaruit water komt en worden omsloten door een paar grote keien (heuphoogte). Het geheel is zodanig dat de fontein bij evenementen makkelijk opgeruimd kan worden. Men wijst erop dat het telkens uit elkaar halen en weer terug plaatsen het noodzakelijk maakt dat hierover goede werkafspraken worden gemaakt.
Edwin Morsink merkt op dat er aan wordt gedacht op het plein een Wifi-punt in te richten, zodat toeristen daar gratis kunnen inloggen en informatie kunnen opzoeken. Ook ondernemers kunnen er echter hun diensten aanbieden. Er wordt op gewezen dat dit punt 's avonds moet worden afgesloten, om te voorkomen dat het Raadhuisplein en dit punt de hangplek wordt voor de lokale jeugd.
Herman Borgerink vraagt naar de kwaliteit van de gekozen steen. Hij verwijst naar Denekamp waar voor veel geld de binnenstad mooi werd opgekampt, maar de stenen na een paar jaar al beschadigd in het plein liggen. Edwin Morsink antwoordt dat is gekozen voor een standaardkwaliteit voor bestrating. Het probleem van beschadigde stenen kan ontstaan doordat stenen te strak tegen elkaar worden gelegd. Gerrit Kok geeft aan dat de stenen machinaal worden gelegd, dat de stenen daarom in machinale pakketten worden aangeleverd en dat met dit soort problemen rekening wordt gehouden.
Naar aanleiding van de presentatie merkt Thomas ter Beke op dat nu zaken worden benoemd die niet in het toegestuurde boekje opgenomen waren. Aangezien dit in beginsel de laatste vergadering van de Klankbordgroep is, geeft dat de vraag wat de waarde is van de informatie die zojuist is gegeven. Anders geformuleerd: de Klankbordgroep en de Programmacommissie doen een voorstel voor een Schets- ontwerp, dat door het College wordt vastgesteld, maar wie stelt het definitieve ontwerp vast en wanneer waarin allerlei detailleringen zijn aangebracht?
Edwin Morsink antwoordt dat de Klankbordgroep bij de vorige vergadering een uitspraak heeft gedaan voor de inrichting. Die keuze is nu verwerkt in de nieuwe presentatie. Als de commissie nu een akkoord geeft wordt de rest ambtelijk afgewerkt, waarna het College het Definitieve Ontwerp kan vaststellen. Hij voegt toe dat op 7 februari as. de Programmacommissie bijeenkomt, waar eerst wordt meegedeeld wat op deze vergadering is gepresenteerd en daarop is gereageerd. Vervolgens bepaalt de Programma- commissie haar standpunt en stelt het College het definitieve ontwerp vast. Het is nu aan de Klankbord- groep om aan te geven of men akkoord gaat of nog behoefte heeft aan een volgende vergadering.
Rolf Groothuis merkt op dat bij de installatie van de Klankbordgroep is afgesproken dat ze advies uitbrengt over het Schetsontwerp en dat daarna haar werkzaamheden zijn afgelopen. Het is dus de vraag of de commissie een advies moet uitbrengen over de uitwerking richting definitief ontwerp. De presentatie van vanavond dient niet meer als ter kennisname. Zo is het indertijd afgesproken.
De voorzitter stelt voor de vraag in stemming te brengen of de commissie de presentatie ter kennisname aanneemt of wel een advies wil aanbrengen en dus een extra vergadering wil beleggen. De conclusie is dat de commissie in overgrote meerderheid ermee instemt dat de presentatie ter kennisname wordt aangenomen.
Edwin Morsink vraagt of er binnen de Klankbordgroep behoefte aan is de werkzaamheden officieel te beëindigen met een etentje. De voorzitter stelt voor bij een belangrijk gebeurtenis binnen het project, dat kan het begin of het eind van een bepaald traject zijn, de Klankbordgroep ook uit te nodigen en na afloop gezamenlijk een borrel te drinken. De commissie stemt hiermee in.
Gerald Hampsink vraagt in hoeverre de marktkooplui inspraak hebben bij de keuze voor de locatie van de markt. Edwin Morsink antwoordt dat natuurlijk uiteindelijk altijd het College beslist, maar dat als de marktkooplui zelf al aangeven dat ze een bepaalde locatie (Oude Markt) niet zien zitten, dat signaal uitdrukkelijk wordt meegewogen.
Marian Huiskes merkt op het onverstandig te vinden alleen het Beeldkwaliteitplan naar de OVT te sturen, omdat hier een toelichting bij hoort die essentieel is om het plan goed te begrijpen. Als die toelichting ontbreekt, levert dat alleen maar misverstanden op. Verder vraagt ze in hoeverre de nieuwe stichting van ontevreden ondernemers de uitvoering van de plannen kan frustreren. Edwin Morsink geeft aan dat de gemeente inmiddels een gesprek heft gehad met twee vertegenwoordigers van de Stichting Belangenbehartiging Centrumondernemers. Ze hebben al aangekondigd bezwaar te gaan aantekenen tegen de parkeermaatregelen. Ze hebben drie punten die ze anders willen zien: de doorsteek bij de Oranjestraat, de verbinding tussen Oude Markt en Grotestraat en parkeerplaatsen terug in de Grotestraat. Thomas ter Beke laat weten dat veel ontevreden OVT-leden lid zijn geworden van de stichting. Een deel van de wensen van de stichting wordt gedeeld door de OVT, maar heeft men niet in de plannen kunnen realiseren. Hij laat weten dat het niet uitgesloten is dat zij in het kader van de belangenbehartiging van haar leden wellicht straks ook stappen moet gaan ondernemen. Marian Huiskes vraagt in hoeverre de bezwaren schade kunnen aanrichten aan de realisatie van het plan. Edwin Morsink geeft aan dat op plannen altijd de gebruikelijke bezwaarprocedures van toepassing, wat veel tijd kan kosten en uiteindelijk ook subsidies in gevaar kan brengen.
Herman Borgerink bedankt iedereen voor zijn inbreng in deze commissie, die, ondanks de grote meningsverschillen, toch een mooi resultaat heeft opgeleverd. Hij merkt op dat voor de OVT de kern van de problemen nog steeds ligt bij de Oranjestraat. Hij laat weten dat zij daarvoor misschien wel de sleutel in handen hebben, zonder een nadere toelichting te geven op de cryptische omschrijving.
Erwin Morsink heeft een aantal korte mededelingen:
Er wordt straks begonnen met de uitvoering waardoor een plan voor de fasering moet worden opgesteld. Hij vraagt wie hiervoor bij OVT het aanspraakpunt is. Thomas ter Beke antwoordt dat het bestuur hiervoor het logische aanspraakpunt is. Gerrit Kok laat weten dat zij voor de fasering een voorstel zullen doen hoe technisch het snelst gewerkt kan worden, waarop gereageerd kan worden.
De gemeente wil graag een evaluatie laten plaatsvinden over het proces om te komen tot het schetsontwerp. Ze willen hiervoor een aantal interviews afnemen. De bedoeling is dat de gemeente er van leert hoe in het vervolg met dit soort processen het best kan worden omgegaan. Thomas ter Beke zal namens de OVT deelnemen en verder zal ook de voorzitter gehoord worden.
6.3 Ondernemersvereniging Tubbergen [OVT]
2012-04-06, Janne Scharenborg , MMO1272632OTT Project
2010129LL - Beeldkwaliteitsplan Grotestraat Tubbergen
Beeldkwaliteitsplan Tubbergen [BKP]; bijeenkomst OVT 08.03.2012
De presentatie werd gegeven door IAA Landschap en Stedenbouw [IAA]:
Moniek Otten (M.Otten@iaa-architecten.nl)
Van de gemeente was aanwezig [GT]:
Van de Ondernemersvereniging Tubbergen waren aanwezig [OVT]:
Deze memo is geen verslag van de bijeenkomst maar bevat uit- sluitend de opmerkingen die naar aanleiding van de presentatie van IAA S&L gemaakt zijn. De opmerkingen van de aanwezige personen worden meegenomen bij de verdere uitwerking en aanpassingen van het BKP. Mede door de reacties van de OVT kunnen goede afwegingen gemaakt worden voor de op te nemen regels in het BKP, voordat het ter inzage zal worden gelegd.
Aanleiding van de bijeenkomst:
De presentatie van was opgebouwd uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel was een inleiding, waarin de aanleiding van het BKP, het vigerende beleid en het plangebied waarvoor het BKP gaat gelden, werden toegelicht. In het tweede deel kwam de inhoud van het BKP aan de orde. De aanwezige leden van de OVT werden in de gelegenheid gesteld per onderdeel een reactie te geven op de uitgangspunten van het BKP.
[IAA] Het doel van het BKP is onder andere de aantrekkelijkheid van het centrum voor verblijf en toerisme te vergroten. [OVT] De OVT geeft aan het dorp niet alleen aantrekkelijk te willen maken voor de toeristen, maar in de eerste plaats vooral voor het winkelende publiek uit de regio. Men geeft aan dat het aandeel van het toerisme op de omzet, op dit moment slechts 6% is. Men zou erg blij zijn met een eventuele groei van het toerisme, maar op dit moment richten de winkeliers zich hoofdzakelijk op het winkelende publiek uit de regio.
[OVT] De OVT is het er over eens dat een kap in de Grotestraat het streven moet zijn, om zo de dorpse uitstraling te behou- den. Men vraagt zich af hoe platte daken met goed ontworpen dakrand samen kunnen gaan met een moderne, strakke gevels. [IAA] Voor het Raadhuisplein wordt een maximale bouw- hoogte van drie lagen met kap voorgesteld.
IAA] Om het dorpse karakter van Tubbergen te versterken wordt overal gestreefd naar het behouden en/of terugbrengen van de segmentering van de gevels naar een dorpse schaal. [OVT] Naar aanleiding van de uitgangspunten voor segmen- tering is men overtuigd van het feit dat het terug brengen van smallere segmenten een positieve invloed heeft op de sfeer en het karakter van de Grotestraat. Men vraagt zich af of het mogelijk is de huidige situatie op een eenvoudige wijze te ver- beteren. Vooral bij samengevoegde panden, met lange gevels en veel segmenten, heeft men twijfels over het kunnen vol- doen aan de gestelde norm. Een enkeling geeft te kennen dat zij graag voorbeelden willen zien van het terugbrengen van de segmentering op de begane grond niveau.
[IAA] Het probleem speelt zich inderdaad vooral af op maai- veldniveau (de eerste bouwlaag). De bovenverdiepingen van de meeste panden in de Grotestraat zijn goed gesegmenteerd. Deze segmentatie kan doorgezet worden naar de begane grond. Als aanvulling op de voorbeelden verderop in de pre- sentatie (bij reclame uitingen) zal er gewerkt worden aan een aantal aanvullende voorbeelden van mogelijke aanpassingen in de Grotestraat.
[OVT] Naar aanleiding van de uitgangpunten voor kappen worden er vraagtekens gezet bij het voorstel om geglazuurde pannen te verbieden. Niet iedereen is het eens met de nega- tieve invloed van deze pannen op het straatbeeld. De OVT geeft aan dat er op enkele plekken in het centrum al gegla- zuurde pannen toegepast zijn. Men vindt dit niet storend. Men kan zich wel vinden in het feit dat grote oppervlakken met geglazuurde pannen niet gewenst zijn, vanwege de spiege- lende werking hiervan.
[IAA] Om de kwaliteit en herkenbaarheid van de terrassen in het dorp te borgen worden er door IAA aan aantal rand- voorwaarden gesteld. Er wordt er voorgesteld om een vaste parasolkleur te kiezen voor alle terrassen. Daarnaast mogen er geen witte kunststof terrasstoelen en tafels worden uitge- stald. Terrassen mogen uitsluitend ingekaderd worden met verplaatsbare (groen)elementen.
[OVT] Naar aanleiding van de uitgangspunten voor terrassen waren er enkele opmerkingen. De noodzaak van het vaststellen van een gelijke parasolkleur voor alle terrassen werd ter discus- sie gesteld. Men is het eens met het streven naar eenheid in de uitstraling van de terrassen en het uitsluiten van plastic kuip- stoelen in schreeuwende kleuren. De regels die voorgesteld worden voor het inkaderen van terrassen worden door de aan- wezigen beaamd.
[IAA] Er zijn momenteel erg veel reclame-uitingen aan- wezig in het centrum. Het zal de kwaliteit van de straat ten goede komen om doormiddel van regels en randvoorwaar- den te sturen op minder aanwezige en schreeuwende reclame. Er worden voorstellen gedaan voor afmetingen van luifels en uithangborden. IAA stelt voor het dichtplakken van ramen en lichtbakken te verbieden.
Ook is er besproken dat er afspraken gemaakt moeten worden over de uitstallingen op straat. De uitkomst van deze discus- sie resulteert niet in een verbod, maar in de noodzaak voor het opstellen van randvoorwaarden voor uitstallingen op straat. [OVT] Stoepborden worden tevens ter discussie gesteld. Deze borden hebben (vooral door de veelheid ervan) een negatieve invloed op het straatbeeld, maar ze zijn voor diverse winkeliers wel van groot belang. Bij het toestaan van reclame- borden zijn randvoorwaarden nodig om overlast en negatieve invloed op het straatbeeld te beperken.