| Organisatie | Amsterdam |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Amsterdam tot het vaststellen van het Plan van scholen basisonderwijs 2022-2025 (Plan van Scholen Basisonderwijs 2022-2025) |
| Citeertitel | Plan van Scholen Basisonderwijs 2022-2025 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | onderwijs |
| Eigen onderwerp |
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 30-07-2021 | nieuwe regeling | 07-07-2021 |
De raad van de gemeente Amsterdam,
Gezien de voordracht van burgemeester en wethouders van 18 mei 2021;
Op 1 februari 2021 is de wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen (MRvNS) in werking getreden. Deze wet schrijft een nieuwe procedure voor schoolstichting voor. De Minister van Basis- en Voorgezet Onderwijs en Media (hierna: de Minister), beslist voortaan over aanvragen voor nieuwe scholen. Het Plan van Scholen 2022-2025 is het laatste plan van scholen dat door de gemeenteraad wordt vastgesteld op basis van de Wet op het primair onderwijs zoals luidend vòòr 1 februari 2021 (hierna: Wpo-oud).
De Wpo-oud verplicht gemeenten jaarlijks een plan van nieuw op te richten basisscholen vast te stellen. Rijksbekostiging van een nieuwe openbare of bijzondere basisschool kan alleen als de school opgenomen is in een door de gemeente van vestiging vastgesteld plan.
In voorliggend plan wordt achtereenvolgens stilgestaan bij:
2. Uitgangspunten voor het opstellen van het plan van scholen
In dit hoofdstuk worden de uitgangspunten voor het opstellen van het plan van scholen nader toegelicht.
Het plan bestrijkt drie achtereenvolgende schooljaren, volgend op het jaar van vaststelling. Het betreft voor dit Plan van Scholen de schooljaren 2022-2023, 2023-2024 en 2024-2025. Het vermeldt welke scholen in de planperiode wel of niet voor eerste bekostiging in aanmerking komen en waarom. De gemeenteraad stelt het plan vast. Na vaststelling door de gemeenteraad gaat het plan naar het Ministerie van OCW voor beoordeling. De Minister besluit vóór 1 januari 2022. Als de gemeenteraad een school niet in het plan opneemt kunnen schoolbesturen daartegen beroep aantekenen bij de Minister.
Overgang naar Meer Ruimte voor nieuwe Scholen
Voor de scholen die in het Plan van Scholen 2021-2024 zijn opgenomen maar waarvan het onderwijs nog niet is gestart, geldt het overgangsrecht zoals opgenomen in artikel 194 e van de Wpo en nader uitgewerkt in de Regeling voorzieningenplanning primair onderwijs1. Deze scholen worden op grond van dit overgangsrecht niet als herhalingsaanvraag opgenomen in dit voorliggend plan. Zie verder hoofdstuk 6.
Beleidsregels Plan van Scholen Amsterdam
Op 20 december 2017 heeft de gemeenteraad Beleidsregels Plan van Scholen Amsterdam, hierna beleidsregels, vastgesteld (Gemeenteblad 30 januari 2018, nr. 19506).
Op grond van artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht kan een bestuursorgaan beleidsregels vaststellen met betrekking tot de aan hem toekomende bevoegdheid. Een beleidsregel geeft aan hoe het bestuursorgaan een bepaalde bevoegdheid, in dit geval het beoordelen van een verzoek tot opneming van een school in het plan van scholen, toepast. Door deze beleidsregel is ieder schoolbestuur voordat hij een aanvraag indient, op de hoogte van de wijze waarop de gemeenteraad de verzoeken beoordeelt. Daarmee kan een schoolbestuur bij het opstellen van zijn verzoek rekening houden.
De uitgangspunten in de beleidsregels zijn niet nieuw. Ze worden al sinds 2008 door de gemeenteraad gehanteerd. Het belangrijkste criterium waaraan de aanvraag wordt getoetst is de zogenoemde 3 kilometergrens voor het gekozen voedingsgebied. De grootte van de stad, het aantal inwoners en daarmee samenhangende infrastructuur, het grote en diverse scholenaanbod en de voorkeuren van ouders voor scholen dicht bij de woning, maken dat een keuze voor een groter voedingsgebied dan 3 kilometer rondom de gewenste vestigingsplaats voor een nieuw te stichten school in Amsterdam doorgaans niet realistisch is.
Het aanvragend schoolbestuur bepaalt zelf wat het voedingsgebied van de verlangde school is. De jurisprudentie geeft aan dat voor het voedingsgebied wel de eis van redelijkheid geldt, mede vanwege de gemiddeld beperkte reisbereidheid van ouders. Zoals hiervoor aangegeven toetst de gemeenteraad een verzoek van een schoolbestuur aan het in de beleidsregels opgenomen criterium van de zogenoemde 3 kilometergrens. Als een schoolbestuur kan aantonen dat voor zijn school een groter voedingsgebied met een straal van meer dan 3 kilometer hemelsbreed vanaf de gewenste vestigingsplaats gerekend, aannemelijk is, zal de gemeenteraad op dit punt van de beleidsregels afwijken.
Het is de wettelijke taak van de gemeente, op grond van de Wpo-oud om de aanvragen van schoolbesturen te toetsen met behulp van:
In het hiernavolgende worden deze begrippen nader geduid.
De basisgeneratie is het aantal 4- tot en met 11 jarigen en 30% van de 12jarigen binnen het voedingsgebied van de verlangde school.
Elk jaar stelt Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) voor Amsterdam de basisgeneratie op. Hierbij houdt OIS rekening met de dan bekende voornemens op het gebied van woningbouw. Daarin treden van jaar tot jaar verschuivingen op. Deze werken door in de prognoses. De leerlingenprognose voor het basisonderwijs 2021/2022 laat zien dat het aantal leerlingen in het basisonderwijs de komende jaren licht daalt. Het toegenomen vertrek van gezinnen met jonge kinderen uit de stad is de belangrijkste oorzaak voor deze dalende trend. Tegelijkertijd zijn in ontwikkel- en transformatiegebieden waar veel woningbouw komt wel nieuwe scholen nodig zodat kinderen in hun eigen buurt naar school kunnen gaan. Er is sprake van een gedifferentieerd beeld van groei en krimp binnen de stad. Dat vraagt ook om een gedifferentieerde aanpak in de realisatie van scholen. De schoolbesturen zijn hierover, gefaciliteerd door de gemeente, met elkaar in gesprek via een reeks van gebiedssessies. De werkwijze, waarbij schoolbesturen op basis van samenwerking en transparantie een toekomstbestendig aanbod van basisscholen in de stad willen realiseren, is gestart in 2017 en is in de jaren daarna voortgezet. De afspraken die in de gebiedssessies worden gemaakt hebben geen juridische rechtskracht.
De ontwikkeling in de basisgeneratie is niet alleen relevant voor nieuwe scholen. De cijfers vormen ook de basis voor de planning van de huisvestingsvoorzieningen primair onderwijs zoals opgesteld in het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs en het overleg daarover met de schoolbesturen.
Niet alle kinderen uit de basisgeneratie bezoeken het reguliere basisonderwijs. Het speciaal basisonderwijs (sbo) is er voor kinderen die in het basisonderwijs niet goed tot hun recht komen en extra zorg nodig hebben die een reguliere basisschool niet kan bieden. Het speciaal onderwijs (so) is voor kinderen die leer- of gedragsproblemen hebben, blind of slechtziend zijn, doof of slechthorend, lichamelijk of verstandelijk gehandicapt zijn of langdurig ziek. Daarnaast zijn er kinderen die geen van deze vormen van onderwijs bezoeken, bijvoorbeeld omdat ze in instellingen voor residentiële zorg verblijven. Het deelnamepercentage is dat deel van de basisgeneratie dat daadwerkelijk het basisonderwijs volgt of zal gaan volgen. Sinds 2011 hanteert de gemeenteraad hiervoor 98% als benaderingspercentage.
Kern van de beoordeling van aanvragen is het belangstellingspercentage. Het belangstellingspercentage is het percentage leerlingen in de gemeente Amsterdam dat een school bezoekt van een bepaalde richting (denominatie). De belangstellingspercentages worden afgeleid van de telling van de leerlingen in het Amsterdamse basisonderwijs per 1 oktober voorafgaand aan het jaar van besluitvorming over het plan, in dit geval dus 2020. De belangstellingspercentages staan vermeld in bijlage 1.
d - Aanwezige onderwijscapaciteit
Artikel 78 Wpo-oud schrijft voor: bij de berekening van het aantal leerlingen dat een openbare of een bijzondere school zal bezoeken, worden niet meegeteld leerlingen die wonen binnen redelijke afstand van een openbare school, onderscheidenlijk van een bijzondere school van de desbetreffende richting of richtingen en voor wie op die school plaatsruimte aanwezig is. Dit voorschrift wordt gehanteerd bij de berekening van de aanwezige stichtingsruimte voor een nieuwe school. Ook wordt in de berekening meegenomen de leegstand op omliggende scholen van de desbetreffende richting. Ingevolge artikel 3 c van de Beleidsregels Plan van Scholen Amsterdam wordt hierbij als redelijke afstand een afstand van maximaal 3 kilometer hemelsbreed aangehouden.
Uit de verrekening van het deelnamepercentage, het belangstellingspercentage en de reeds aanwezige capaciteit binnen dezelfde richting resulteert de “netto stichtingsruimte”. Daarop vindt nog een correctie voor scholen in oprichting plaats (wanneer er in voorgaande jaren een Plan van Scholen-aanvraag is toegekend in het voedingsgebied, wordt het aantal leerlingen dat meegerekend is in de eerdere aanvraag van de stichtingsruimte af gehaald).
De netto stichtingsruimte, eventueel gecorrigeerd op scholen in oprichting in het voedingsgebied, wordt afgezet tegen de door het Rijk vastgestelde stichtingsnorm. Deze is voor Amsterdam 325 leerlingen. Een school wordt op het plan geplaatst als de prognose uitwijst dat de school:
De berekening van de stichtingsruimte van de aangevraagde scholen voor dit Plan van Scholen vindt u in bijlage 2.
3. Terugblik: recent gestichte scholen
Hieronder wordt de ontwikkeling weergegeven van de scholen die sinds 2017 zijn gestart.
4. Ministerieel besluit Plan van Scholen 2021-2024
Besluit Plan van Scholen 2021-2024
De Minister heeft het Plan van Scholen 2021-2024 op 17 december 2020 goedgekeurd voor zover het betreft de opneming van:
Besluit administratief beroep Plan van Scholen 2021-2024
Inzake het Plan van Scholen 2021-2024 hebben twee schoolbesturen beroep ingesteld bij de Minister. Een schoolbestuur heeft administratief beroep aangetekend bij de Raad van State.
Het gaat om de volgende aanvragen:
Stichting Islamitische Scholen El Amal verzoekt om een islamitische basisschool in het Centrum met als voedingsgebied diverse buurten in Amsterdam Centrum, West, Oost en Zuid en met de gewenste ingangsdatum bekostiging 1 augustus 2021.
De Minister heeft op 3 februari 2020 het administratief beroep van het schoolbestuur El Amal tegen de vaststelling van het Plan van Scholen 2021-2024, afgewezen. Het beroep richtte zich op het besluit van de gemeenteraad om de door EL Amal gevraagde nieuwe islamitische basisschool in stadsdeel Oost, af te wijzen. El Amal heeft tegen het besluit van de Minister beroep aangetekend bij de Raad van State. Ten tijde van het opstellen van het plan heeft de Raad van State nog geen uitspraak gedaan in deze zaak.
Daarnaast heeft Amsterdamse Stichting voor Katholiek Protestants-Christelijk en Interconfessioneel Onderwijs (ASKO) beroep ingesteld bij de Minister betreffende de volgende aanvragen:
De Minister heeft op 8 april 2021 voor beide aanvragen het administratief beroep van het ASKO afgewezen. Het beroep richtte zich het niet opnemen van twee nieuwe oecumenische basisscholen in Buiksloterham en Zeeburgereiland). De reden hiervoor is dat de gemeenteraad deze scholen als herhaling heeft opgenomen op het inmiddels door de Minister goedgekeurde Plan van Scholen 2021-2024. Beide scholen vallen onder het overgangsrecht van MRvNS, zie verder Hoofdstuk 6.
Stichting Islamitisch basisonderwijs Amsterdam (IBA) verzoekt om opname van een islamitische basisschool in Oost met de gewenste ingangsdatum bekostiging 1 augustus 2022. Het voedingsgebied bestaat uit wijken in stadsdeel Centrum, West, Zuid en Oost, te weten: Aoo, A01. A02, A03, A04, A06, A07, A08, A09, E20, E21. E22, K23, K24, K25, K26, K46, K47, K48, K49, K52, K53, K54, K59, K90, K91, M27, M28, M29, M30, M33, M55, M56, M57 en M58.
Er is voldoende stichtingsruimte voor een nieuwe oecumenische school in het gekozen voedingsgebied. Onderdeel van het voedingsgebied is ook de nieuwbouw in De Nieuwe Kern, gemeente Ouder-Amstel. Over deze aanvraag heeft afstemming plaatsgevonden met gemeente Ouder Amstel, waar een soortgelijke aanvraag is gedaan door hetzelfde bestuur. Voor beide scholen blijkt voldoende stichtingsruimte. In de berekening van de stichtingsruimte is voor het Amsterdamse deel van het voedingsgebied gerekend met het Amsterdamse belangstellingspercentage van 31.4%2, voor het gedeelte dat in de gemeente Ouder-Amstel ligt, is gerekend met het daar geldende belangstellingspercentage van 46,1%.
Bij de berekening van het aantal leerlingen dat een nieuwe openbare school zal bezoeken worden niet meegeteld leerlingen die wonen binnen redelijke afstand van een bestaande openbare school en voor wie op die school plaatsruimte aanwezig is (art. 78 Wpo-oud). De aanwezigheid van leegstand op vier scholen van Innoord op redelijke afstand van de gewenste nieuwe school (alle vier de scholen liggen binnen 900 meter), heeft tot gevolg dat de gevraagde school de stichtingsnorm binnen 5 jaar niet zal behalen. In de door Innoord geleverde prognose bij de berekening van het aantal leerlingen is geen rekening gehouden met de leegstand op de Buikslotermeerschool en op de OSB Boven ’t IJ.
De leegstand vormde onderwerp van gesprek met het schoolbestuur op 18 maart 2021.Tijdens dit overleg heeft Innoord aangegeven dat bij een van deze scholen (Buikslotermeerschool) geen sprake is van leegstand, omdat het schoolgebouw deels gebruikt wordt voor niet-onderwijsfuncties (kinderopvang en expertisecentrum passend onderwijs). De gemeenteraad stelt zich op het standpunt dat deze verhuurde of in medegebruik gegeven ruimte in mindering moet worden gebracht op de stichtingsruimte voor de nieuwe school. Dit standpunt baseert de gemeenteraad op de uitspraak van de Raad van State in een soortgelijk geval (RvS 201900963/1/A2, ECLI:NL:RVS:2019:1982). Artikel 108, tweede lid van de Wpo, bepaalt namelijk dat ingebruikneming of verhuur van een deel van het schoolgebouw eindigt op het moment dat dit deel nodig is voor gebruik door de eigen school. Momenteel heeft de school 222 leerlingen. Indien de school groeit komt het schoolbestuur, voor zover de ruimte die zij verhuurt aan kinderopvang en BSO in het kader van IKC Buikslotermeerschool, in aanmerking voor uitbreiding van het schoolgebouw op grond van artikel 3, derde lid van Bijlage III Criteria voor oppervlakte en indeling van de Verordening huisvestingsvoorzieningen onderwijs Amsterdam 2020.
6. Opname scholen uit een vorig Plan van Scholen die nog niet zijn gestart en het overgangsrecht van MRvNS
Uit artikel 194 e, tweede lid Wpo volgt dat de gemeenteraad in het plan van scholen 2022-2025 geen scholen meer herhaalt uit het voorafgaande plan op basis van het inmiddels ingetrokken artikel 82 van de Wpo. Voor deze scholen geldt het overgangsrecht. In artikel 13 van de ‘Regeling voorzieningenplanning po 2021’ is dit nader uitgewerkt.
Minister3 | |||
|
|
| |
Dit overgangsrecht is van toepassing op de volgende scholen die in het Plan van scholen 2021-2024 vermeld stonden en nog niet voor bekostiging in aanmerking zijn gebracht:
Het gaat om de volgende scholen (inclusief startdatum zoals vermeld in het Plan van scholen 2021-2024):
Overgangsrecht nieuwe scholen Plan van Scholen 2022-2025
Ook op de nieuwe scholen die in dit laatste plan zijn vermeld is het overgangsrecht van toepassing. Schematisch ziet de uitwerking hiervan in artikel 12 van de voorzieningenplanning po 2021 er als volgt uit:
Minister4 | |||
Voor scholen die zijn opgenomen met een startdatum vanaf 1 augustus 2022 geldt op grond van artikel 12 en artikel 13 van de Voorzieningenplanning PO 2021 dat als datum van het bekostigingsbesluit van de Minister als bedoeld in artikel 75, derde lid, Wpo zoals luidend op 1 februari 2021, aangemerkt wordt 31 mei in het kalenderjaar voorafgaand aan de startdatum. Dit geldt ook voor scholen met een startdatum van 1 augustus 2021 en waarover de Minister nog geen besluit tot bekostiging met ingang van 1 augustus 2021 heeft genomen.