| Organisatie | Nieuwegein |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Besluit van het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester van de gemeente Nieuwegein houdende regels omtrent de integrale aanpak van ondermijning (Bestuurlijke interventie arena aanpak ondermijning Nieuwegein 2021) |
| Citeertitel | Bestuurlijke interventie arena aanpak ondermijning Nieuwegein 2021 |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | bestuur en recht |
| Eigen onderwerp |
Geen
https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR28338/8
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 30-07-2021 | nieuwe regeling | 20-07-2021 |
Het gemeentebestuur hecht belang aan een structurele consistente en integrale aanpak van ondermijning. In het plan van aanpak Ondermijning zijn de volgende speerpunten genoemd:
De Algemene plaatselijke verordening is een verordening die verboden bevat ter bevordering van een veilig leefmilieu en het voorkomen van risico’s voor de openbare orde. Daarom is de APV bij uitstek geschikt als lokaal regelgevingsinstrument voor de aanpak van ondermijning.
Deze notitie is bedoeld als leidraad voor een integrale aanpak van ondermijning. Voor de notitie is de handreiking APV en ondermijning van het Aanjaagteam ondermijning als leidraad gehanteerd. Hierin staat beschreven hoe gemeenten de Algemene plaatselijke verordening kunnen gebruiken bij de aanpak van ondermijning. De handreiking bevat een stappenplan van bestuurlijke maatregelen op grond van de APV die ingezet kunnen worden. Dit stappenplan hebben we vertaald naar de maatregelen die passen binnen de focus van het gemeentebestuur van Nieuwegein.
2. Juridische perspectieven voor de aanpak van ondermijning
Ondermijning kan vanuit bestuursrechtelijk, strafrechtelijk en privaatrechtelijk perspectief worden benaderd. Het terugdringen van ondermijnende (drugs) criminaliteit lukt alleen met een integrale aanpak. Strafrecht, bestuursrecht en (fiscaal) afpakken van (crimineel) vermogen gaan daarbij hand in hand. Ondermijnende activiteiten worden aangepakt met de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) en de Opiumwet. Het gemeentebestuur heeft specifiek beleid vastgesteld die ook van belang kan zijn bij het aanpakken ondermijnende activiteiten en ook onderdeel uit kan maken van het stappenplan. Het gaat om de volgende beleidsregels:
Het toepassen van dit stappenplan zal nadrukkelijk binnen de context van deze beleidsregels gebeuren.
3. Toepasbaarheid van bepalingen uit de Algemene plaatselijke verordening
Het onderstaande overzicht bevat een opsomming met een korte toelichting van de meest belangwekkende bepalingen uit de Algemene plaatselijke verordening van de gemeente Nieuwegein die het gemeentebestuur inzet bij de aanpak van ondermijning.
Evenementvergunning (artikel 2:25)
Volgens deze bepaling is het verboden om zonder of in afwijking van een vergunning van de burgemeester een evenement te organiseren. Voor kleine evenementen kan worden volstaan met een meldingsplicht. Tot de evenementen behoren ook sportgala’s, waaronder vechtsport-evenementen.
Met de wijziging van de APV van 3 juni 2021 is de weigeringsgrond toegevoegd dat een vergunning voor een vechtsportevenement geweigerd kan worden als de organisator of de aanvrager van de vergunning in enig opzicht van slecht levensgedrag is. Hiermee kan bij het beoordelen van een aanvraag voor een dergelijke evenementvergunning overwogen worden of sprake is van ondermijnende activiteiten.
Deze bepaling houdt in dat het verboden is om bij evenementen zichtbaar goederen te dragen, bij zich te hebben of te vervoeren die uiterlijke kenmerken zijn van een organisatie die bij rechterlijke uitspraak of bestuurlijk besluit verboden is verklaard of ontbonden is vanwege strijd met de openbare orde. Het kan bijvoorbeeld gaan om de naam, logo’s, spreuken, kleding en andere aanduiding op motoren.
Verbod op zichtbare uitingen van verboden organisaties (artikel 2:50b)
In artikel 2:50b wordt een verbod ingesteld voor openbare plaatsen en in voor publiek openstaande gebouwen en daarbij behorende erven. Strafbaarstelling van het verbod vindt plaats in artikel 6:1. Voor het geval van samenloop met de strafbaarstelling in het Wetboek van Strafrecht (met name relevant na het onherroepelijk worden van een rechterlijke uitspraak) is voorzien in een anti-samenloopbepaling (tweede lid).
Exploitatievergunning horecabedrijf of openbare inrichting (artikel 2:28)
In dit artikel is omschreven dat het verboden is om zonder vergunning van de burgemeester een openbare inrichting te exploiteren. In de erop volgende artikelleden is omschreven op basis waarvan de vergunning kan worden geweigerd (o.a. strijd met het bestemmingsplan, de woon- en leefsituatie en de openbare orde). Als de exploitant of de leidinggevende in enig opzicht van slecht levensgedrag is kan een aangevraagde exploitatievergunning worden geweigerd.
Handel binnen openbare inrichtingen (artikel 2:32)
Dit artikel betreft een verbod van heling. Het verbod richt zich tegen de exploitant van de inrichting, niet tot de handelaar die zich schuldig maakt aan heling (strafbaar gesteld in artikel 437 Sr). Overtreding van het verbod kan leiden tot (tijdelijke) sluiting van de inrichting.
Speelgelegenheden (artikel 2:39)
Volgens dit artikel is het verboden om zonder vergunning van de burgemeester een speelgelegenheid te exploiteren of te doen exploiteren.
Drugshandel op straat (artikel 2:74)
In de Opiumwet wordt verboden deze middelen te bereiden, te bewerken, te verwerken, te verkopen, af te leveren, te verstrekken, te vervoeren en aanwezig te hebben. Maar in deze wet wordt geen aandacht besteed aan overlast ten gevolge van drugshandel op straat. De bepaling is opgenomen om de overlast op straat tegen te gaan. De straathandel in drugs kan leiden tot een verstoring van de openbare orde. Om daartegen op te treden is het noodzakelijk in de APV een bepaling op te nemen, die tot doel heeft het voorkomen van de aantasting van de openbare orde en van strafbare feiten. In de praktijk gaat het met name om harddrugs.
Veiligheidsrisicogebieden (artikel 2:76)
Volgens dit artikel kan de burgemeester overeenkomstig artikel 151b van de Gemeentewet bij verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van wapens, dan wel bij ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, een gebied, met inbegrip van de daarin gelegen voor het publiek openstaande gebouwen en daarbij behorende erven, aanwijzen als veiligheidsrisicogebied.
Daar waar sprake is van wapenincidenten c.q. vrees voor het ontstaan daarvan in de openbare ruimte, kan dus de hier bedoelde bevoegdheid tot preventief fouilleren mogelijk worden gemaakt. In de aanpak van ondermijning, waarbij soms ook wapenbezit en wapengeweld in het spel zijn, kan dit artikel dus uitkomst bieden. Het doel is overigens gelegen in de openbare orde. Door de genoemde controlebevoegdheden in het aangewezen veiligheidsrisicogebied mogelijk te maken kan de veiligheid in het gebied worden vergroot en de kans op wapengeweld en – bezit worden ontmoedigd.
Seksinrichtingen, sekswinkels, straatprostitutie e.d. (artikelen 3:1 t/m 3:16)
Deze bepalingen hebben onder meer betrekking op een vergunningstelsel voor seksbedrijven, de criteria voor aanvraag en weigering van de vergunning, de aan de vergunning te verbinden voorschriften en de gronden voor intrekking van de vergunning. Wat betreft de prostitutiebedrijven bevatten de APV-bepalingen regels ten aanzien van de prostituee en de exploitant en de bedrijfsvoering rondom het prostitutiebedrijf.
Tenslotte bevat dit hoofdstuk bepalingen rondom raam- en straatprostitutie. Met voorschriften ten aanzien van de leeftijd van de prostituee, het vereiste van een geldige verblijfstitel volgens de vreemdelingenwetgeving en vereisten rondom de bedrijfsvoering van de seksinrichting en de verblijfstitel van de exploitant c.q. het ontbreken van – in de APV-bepaling omschreven – strafrechtelijke antecedenten kan een (bestuursrechtelijke) barrière worden opgeworpen tegen uitwassen, zoals bijvoorbeeld mensenhandel. Sanctionering kan onder meer ook plaatsvinden in de vorm van sluiting. Daarnaast is uiteraard ook het strafrechtelijke instrumentarium voorhanden.
5. Bestuurlijke interventie arena aanpak ondermijning
In de bestuurlijke interventie arena worden 4 fasen onderscheiden die volgordelijk toegepast worden. Elke fase kent algemene en specifieke stappen die genomen kunnen worden.
In het geval dat er signalen zijn van ondermijnende activiteiten kan in deze fase in algemene zin onderzoek worden verricht door middel van een Bibob-onderzoek al dan niet met de betrokkenheid van het RIEC en landelijk Bureau Bibob of andere ketenpartners.
De uitkomst van het Bibob-onderzoek kan leiden tot het weigeren of intrekken van een vergunning, het ontbinden van een overeenkomst, het stopzetten van onderhandelingen en het doen van strafrechtelijke aangifte. Dit zijn ook juridische instrumenten die kunnen worden ingezet. En dit is dan niet alleen preventief, maar kan ook worden ingezet als de ondermijning al plaatsvindt. Het kan dus ook een plek hebben in de andere fasen (hoofdfase). Zie bijv. ook nummer 24 in het overzicht.
In de preventieve sfeer kunnen ook juridische instrumenten worden ingezet. Denk hierbij aan preventieve last onder dwangsom, aanwijzing van een veiligheidsrisicogebied en strategische communicatie.
Daarnaast is het mogelijk themagericht preventieve activiteiten uit te voeren. Denk hierbij aan misbruik met betrekking tot vastgoedfraude.
Een Bibob-onderzoek kan ook als tussentijds middel worden ingezet wanneer nog concreet beeld bestaat van de ondermijnende activiteit.
Specifiek kan in het kader van misbruik en fraude met betrekking tot vastgoed onderzoek gedaan worden naar het levensgedrag vergunninghouders.
In deze fase kan in algemene zin (ondermijning breed) een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang worden toegepast in geval van overtreding van een vergunning of bepaling van de APV. Indien nodig wordt deze stap gevolgd door het binnentreden van een woning. Daarna wordt bekeken of het opleggen gebiedsverbod/ samenscholingsverbod/meldingsplicht eventueel nodig is waarbij strategische communicatie kan worden ingezet.
Daarnaast wordt in de hoofdfase op thema de volgende stappen:
In algemene zin gaat het hier om strategische communicatie achteraf. Het doel hiervan is om de ondermijner dwars te zitten in zijn netwerk en business, andere ondermijners af te schrikken en bewustzijn te creëren bij burgers en ondernemers. Vervolgstappen zijn: Stoppen en terugvorderen bijstandsuitkering (evt. i.c.m. bestuurlijke boete) en het terugvorderen onverschuldigd betaalde subsidiegelden.
In het kader van misbruik en fraude m.b.t. vastgoed kan o.a. het erfpachtcontract worden ontbonden.
De bestuurlijke bevoegden kunnen afhankelijk van de inhoud liggen bij de burgemeester of het college. Daarom wordt deze beleidsnotitie door beide bestuursorganen vastgesteld.
Voor zo ver in de stappen andere bestuursorganen, overheden of instellingen worden genoemd is hun bevoegdheid om een vermelde stap te nemen gebaseerd op de wettelijke regeling die daarop van toepassing is.
Aldus vastgesteld op 20 juli 2021 door
Burgemeester en wethouders,
Ellie Liebregts
secretaris
Frans Backhuijs
burgemeester
Frans Backhuijs
Bijlage 1 stappenplan bestuurlijke interventie arena aanpak ondermijning Nieuwegein 2021