Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Tilburg houdende regels omtrent het instellen van een genotsmiddelenverbod voor de Fabriekstraat en omgeving

Het college stelt een genotsmiddelenverbod in voor de gehele dag voor de Fabriekstraat en omgeving, zoals aangegeven in bijlage 1, voor de periode tot 1 oktober 2023.

Argumenten

1.1. Zowel uit het “tellen” als uit het “vertellen” blijkt een toename van de overlast.

In het convenant is een beheeroverleg afgesproken. Omwonenden hebben hierin hun beeld van de overlast gegeven. Ze voelen zich onprettig en onveilig in hun directe woonomgeving. Dit hangt samen met overlast van individuen en groepen die zich ophouden in de Fabriekstraat en omgeving, in combinatie met het gebruik van alcohol en verdovende middelen. Ook zien ze zaken die wijzen op straathandel van verdovende middelen. De omwonenden zien een duidelijk verband tussen de ervaren overlast en de aanwezigheid van De Vest. Ze zien dat de overlast gevende bezoekers contact zoeken met cliënten van de Vest. Cliënten van de Vest zijn vaak bekenden van de bezoekers. De aanwezigheid op straat zorgt voor onder andere geluidsoverlast, afval dat wordt achter gelaten en urineren. Bewoners voelen zich geïntimideerd, doordat het trottoir in beslag wordt genomen en er wordt nageroepen. Voor de buren en achterburen van De Vest geeft dit een onveilig gevoel. Bewoners van de Noordstraat durven hun poort aan de Fabriekstraat niet te gebruiken of bellen eerst een huisgenoot vlak voor ze thuis zijn. Ondernemers hebben overlast van personen die voor de winkel hangen en klanten voelen zich onveilig. Ook de naastgelegen Brandweer heeft aangegeven in toenemende mate overlast te hebben. Ouders durven hun kind niet alleen naar school te laten lopen. Na de overlast van de afgelopen jaren en de toename daarvan in de zomer van 2020 vrezen ze dat ook in de zomer van 2021 de overlast groot gaat zijn. Ze vinden de overlast onacceptabel in een woonomgeving en op een route naar een basisschool. De

lange duur van de overlast en het steeds opnieuw moeten melden frustreert. Naast de overlast op straat is er ook overlast van inpandig veroorzaakt geluid en overlast omdat Traverse sommige cliëntproblematiek niet inpandig kan oplossen (de zogenaamde “time-outs” op straat). Bewoners geven aan dat over deze time-outs nu wel betere afspraken zijn. Omwonenden ervaren de overlast sinds de komst van de Vest (toen Sociaal Pension) begin jaren ’90. Ze zien ook een positieve verandering in hun wijk; klein ondernemerschap bloeit, het aantal omwonenden is gestegen en de basisschool is meer dan verdubbeld. De concentratie van problematiek rond De Vest vinden ze hier niet bij passen.

De meldingen en constateringen van de politie laten een daling zien na de convenantafspraken in 2017 (zie bijlage 2). In de zomer van 2020 is het aantal meldingen gestegen, zowel bij de politie als in de appgroep van het beheeroverleg. Het aantal overlastmeldingen van zwervers, overlast/drugs en verwarde personen blijft hoog in de eerste helft van 2021. Het hinderlijk ophouden van personen, vaak met alcohol/genotsmiddelen, is ook door de politie geconstateerd. Dit gaat soms om bewoners van de Vest, soms om personen die hier niet wonen en soms om een combinatie. Ook in het gebied rond de Fabrieksstraat zijn meldingen van overlast door alcohol en verkoop of gebruik van drugs. Deze hangen overigens niet allemaal samen met de woonvoorziening De Vest.

1.2. Het verbod is een belangrijk instrument om de doelstelling van het beheerconvenant De Vest te halen. Doelstelling van het beheerconvenant De Vest is het beperken van overlast en optimalisatie van de leefbaarheid en veiligheid in de wijk. De afspraken die zijn gemaakt leiden nog niet tot het gewenste resultaat. Met een genotsmiddelenverbod is het voor de politie beter mogelijk om op te treden. Naast het instellen van een genotsmiddelenverbod blijft de inzit van andere instrumenten om de overlast terug te dringen, waaronder een huisreglement van De Vest, individuele afspraken met bewoners van De Vest, het beperkt omgaan met time-outs van bewoners buiten de Vest, het niet plaatsen van cliënten waarvan overlast wordt verwacht, het waar nodig herplaatsing van bewoners en extra toezicht vanuit politie en Traverse.

1.3. Het verbod is een belangrijk instrument om de situatie in de Fabriekstraat beheersbaar te houden endraagt bij aan efficiënte handhaving.

Het handhaven op overlast in relatie tot alcohol- of drugsgebruik heeft niet het gewenste effect gehad. Het aantal klachten en meldingen neemt toe en ook uit eigen observatie van de politie wordt een stijgende lijn gezien in het aantal gebruikers in de omgeving van De Vest. Het gaat met name om overlastfeiten zoals gebruik alcohol, geluidsoverlast en hinderlijk ophouden. Het is niet altijd mogelijk om de overlast direct vast te stellen en op te treden. Bovendien is in de nachtelijke uren de handhavingscapaciteit beperkt. Binnen die beperkte inzet hebben overlastmeldingen niet de hoogste prioriteit. Met een verbod kan preventief worden opgetreden: overlast hangt vrijwel altijd samen met het gebruik van alcohol en genotsmiddelen en de norm is dan duidelijk: bezit van genotsmiddelen, aangebroken flessen, blikken en dergelijke of het gebruik van alcoholhoudende drank is niet toegestaan.

1.4. Het genotsmiddelenverbod is een belangrijk signaal naar de buurt om aan te geven dat we deproblematiek serieus nemen en daadkrachtig optreden.

Omwonenden wonen hier vaak al lang, waardoor de frustratie groeit van terugkerende overlast en het telkens melden hiervan. Doordat het handhaven op de overlast weinig effect geven, neemt de bereid om te melden af en groeit de weerstand tegen De Vest. Naast het terugdringen van overlast is het convenant ook gericht op de verbinding tussen de maatschappelijke voorziening De Vest en de bewoners/ondernemers in de wijk. Het is van belang voor de leefbaarheid in de straat en voor de goede verbinding tussen De Vest en de buurt om vanuit gemeente en politie te laten zien dat wij het probleem onderkennen en aanpakken.

1.5. Voorkomen moet worden dat het probleem zich verplaatst.

De overlast en de convenantafspraken hebben primair betrekking op de directe omgeving van "De Vest" (Fabriekstraat, Noordstraat, Utrechtsestraat, Burgerijpad, Noordhoekring). Wanneer alleen voor dit gebied een verbod wordt ingesteld, is de verwachting dat de overlast zich verplaatst naar de overzijde van de Noordhoekring. Dit is onwenselijk, zeker daar dit de directe omgeving van een basisschool is. Daarom zijn ook de woonstraten rond de basisschool in het gebied mee genomen.

1.6. De horeca en de evenementen dragen bij aan ontmoeting en een prettige sfeer.

Op terrassen en tijdens evenementen en aangemelde buurtfeesten blijft alcoholgebruik mogelijk tot sluitingstijd. Dat leidt wel tot rumoer, maar in het algemeen niet tot overlast, omdat de uitbater van een terras baat heeft bij een goede sfeer.

1.7. De langere duur van het verbod geeft ruimte voor herstel van vertrouwen in de buurt.

Met name het steeds terugkeren van overlast gaat ten koste van de leefbaarheid. Daarom wordt voorgesteld om het genotsmiddelenverbod voor een langere tijd in te stellen. Zo kan over een langere periode meer rust worden gegeven in de omgeving en de relatie tussen De Vest en de omgeving verbeteren. De overlast is weersafhankelijk en is het grootst in de zomer. Met een periode tot 1 oktober 2023 worden drie zomers gedekt.

Risico’s

Handhavingscapaciteit in de nachtelijke uren is beperkt. Als er op andere plaatsen sprake is van bijvoorbeeld geweldsdelicten, krijgt handhaving op overlast een lagere prioriteit. Dit kan tot teleurstelling bij omwonenden leiden. Ook vraagt het goede monitoring op het omringende gebied, omdat er sprake kan zijn van uitwijkgedrag.

Vervolg

Het besluit wordt gepubliceerd in het Gemeenteblad. Als aan deze voorwaarde is voldaan, kan ook gestart worden met de handhaving daarvan. Belanghebbenden kunnen bezwaar maken tegen dit aanwijzingsbesluit. Dit schort de werking van het besluit niet op. Betrokken interne en externe partners worden door Team Wijken geïnformeerd.

Evaluatie

Het genotsmiddelenverbod wordt ingesteld voor een periode tot 1 oktober 2023. Na 2 jaar wordt met betrokken partijen in het beheeroverleg geëvalueerd of het verbod zinvol is geweest en wordt bekeken of verlenging van het verbod gewenst is.