Organisatie | Berg en Dal |
---|---|
Organisatietype | Gemeente |
Officiële naam regeling | Gedragscode integriteit gemeenteraad en carrousel gemeente Berg en Dal 2020 |
Citeertitel | Gedragscode integriteit gemeenteraad en carrousel gemeente Berg en Dal 2020 |
Vastgesteld door | gemeenteraad |
Onderwerp | bestuur en recht |
Eigen onderwerp |
Geen
N.v.t.
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
---|---|---|---|---|---|
18-05-2021 | Nieuwe regeling | 10-12-2020 |
Goed bestuur is integer bestuur. Daarmee is integriteit niet alleen een verantwoordelijkheid van de individuele politici, maar ook een gezamenlijk belang dat de hele organisatie en het hele bestuur in al zijn geledingen aangaat. De gedragscode richt zich daarom zowel tot de leden afzonderlijk als tot de bestuursorganen.
Ons democratische systeem en de democratische processen kunnen niet zonder integer functionerende organen en functionarissen. Integriteit verwijst naar de zorgvuldigheid die politieke ambtsdragers moeten betrachten bij het invullen van hun rol in de democratische rechtsstaat. Dat betekent de verantwoordelijkheid nemen die met de functie samenhangt en bereid zijn verantwoording af te leggen, aan collega-bestuurders en/of (leden van) de volksvertegenwoordiging en bovenal aan de burger. In de democratische rechtsstaat dient een ieder zich te houden aan de wetten en regels die op democratische wijze zijn vastgesteld. Dat geldt zeker voor de politieke ambtsdragers die (mede)verantwoordelijk zijn voor de totstandkoming van die wetten en regels. Zonder dat wordt het vertrouwen in de democratische rechtsstaat ondermijnd en verdwijnt het draagvlak voor de naleving van de wetten en regels. Vertrekpunt is de eed of gelofte die de politieke ambtsdrager bij de ambtsaanvaarding aflegt.
In de periode 2015-2016 heeft de raadswerkgoep Bestuurlijke Vernieuwing voorgesteld een zevental principes toe te voegen. Principes die de basis zijn voor het raadswerk. De raad heeft deze principes vastgesteld op 26 mei 2016.
De werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing heeft deze principes nog eens tegen het licht gehouden en mede met de heidag in gedachte geactualiseerd.
Bestuurlijke integriteit is zichtbaar juist handelen
Bestuurlijke integriteit betekent dat het raads- en carrousellid de verantwoordelijkheid neemt die bij de functie hoort en hierover verantwoording aflegt.
Binnen de gemeenteraad aan collega-raadsleden. Buiten het gemeentehuis leggen zij deze verantwoording af aan maatschappelijke organisaties en inwoners. De gemeenteraad doet wat het beste is voor de gemeente en haar inwoners.
De volgende begrippen zijn belangrijk
Er zijn een aantal begrippen belangrijk als we het hebben over integriteit.
Deze begrippen zijn de basis voor de gedragsafspraken.
De begrippen worden hieronder uitgelegd.
Raadsleden werken met een open houding. Dit zorgt voor een goede verantwoording. Dit is prettig voor diegenen die de leden van de raad controleert. Er bestaat een compleet inzicht hoe de bestuurder zijn functie uitvoert en waarom hij dat zo doet.
Het is ook belangrijk dat de raadsleden hun nevenfuncties doorgeven.
De regelgeving over vertrouwelijke en geheime informatie kan leiden tot vermindering van de openheid. Daarom wordt gekozen voor maximale openheid en alleen beslotenheid als daarvoor goede (wettelijke) redenen zijn.
Goede redenen zijn bijvoorbeeld bedrijfsvoering, persoonlijke informatie en overwegingen in juridische geschillen.
Op een lid van de gemeenteraad moet men kunnen rekenen. Hij houdt zich aan de afspraken. Hij gebruikt de kennis en informatie vanuit zijn functie als raadslid alleen waarvoor dit bedoeld is.
Elk raadslid voorkomt belangenverstrengeling, ook de schijn hiervan.
Het raadslid gaat altijd op een respectvolle manier met alle inwoners en organisaties om. Hij kijkt wat het beste voor iedereen is.
Het raadslid neemt beslissingen en maatregelen die hij volgens de wet- en regelgeving mag nemen.
De gemeenteraad stelt een gedragscode vast voor hun leden (artikelen 15, derde lid Gemeentewet).
Paragraaf 2 Voorkomen van belangenverstrengeling
Elk raadslid levert de griffier de volgende informatie aan over de (neven)functies die openbaar gemaakt moeten worden bij aanvang van het raadslidmaatschap.
Paragraaf 3 Gevoelige informatie
Artikel 3.1 Geheim - vertrouwelijk
Een raadslid zorgt ervoor dat vertrouwelijke en geheime informatie waarover hij beschikt veilig wordt bewaard.
Paragraaf 5 Gebruik van voorzieningen van de gemeente
Artikel 5.1 Buitenlandse excursies
De kosten van buitenlandse excursies of reizen van raadslid worden duidelijk gemaakt in de jaarrekening. Een jaaroverzicht is op te vragen bij de griffie.
Toegevoegde paragraaf 6 Principes bij het handelen van de raad
Artikel 6.1 Goede communicatie met inwoners en organisaties
Bij voorstellen die in de gemeenteraad aan de orde komen wordt in het voortraject een passende vorm van communicatie met inwoners toegepast. De gemeenteraad toetst of dit het geval is geweest. Dit kan ertoe leiden dat opnieuw in gesprek wordt gegaan met betrokkenen.
Artikel 6.2 Luisteren met openheid
Als raad luisteren met een 'open mind', dat wil zeggen zonder vooringenomenheid.
Artikel 6.3 Dienstbaar aan de inwoners
Als hoogste orgaan van de gemeentelijke organisatie zijn wij dienstbaar aan de inwoners en stralen dat ook uit. Daarbij staat het algemeen belang voorop, maar dient dit nadrukkelijk afgewogen te worden tegenover individuele belangen van belanghebbenden.
Uitgangspunt is dat iedereen gelijk is. De raad gaat uit van gelijkwaardig tweerichtingsverkeer tussen inwoner en gemeente.
Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Berg en Dal . Op 10 december 2020,
De raadsgriffier,
J.A.M. vanWorkum
De voorzitter,
mr. M.Slinkman
Toelichting Gedragscode Integriteit
De gemeenteraad stelt een gedragscode vast voor hun leden (artikel 15, derde lid, van de Gemeentewet)
Het betreft een uitwerking van de wettelijke verplichting om nevenfuncties openbaar te maken. De informatie wordt neergelegd in een openbaar register. Het raadslid is verantwoordelijk voor het op tijd aanleveren van de informatie en wijziging. Ongeacht het bovenstaande worden de nevenfuncties halfjaarlijks geactualiseerd door de griffie.
Afleggen eed of belofte (artikel 14 van de Gemeentewet)
Voordat raadsleden hun functie kunnen uitoefenen leggen zij in de vergadering een eed (verklaring en belofte) af. Dit wordt gedaan ten overstaan van de voorzitter.
Persoonlijke belangen (wettekst):
Incompatibiliteiten en nevenfuncties:
Verboden overeenkomsten/handelingen: volksvertegenwoordigers mogen in geschillen, waar de gemeente(bestuur) partij is, niet als advocaat, adviseur of gemachtigde werkzaam zijn. Zij mogen bepaalde overeenkomsten, waar de gemeente bij betrokken is, niet rechtstreeks of middellijk aangaan. Van verboden overeenkomsten kan ontheffing worden verleend (artikel 15, eerste en tweede lid, van de Gemeentewet).
Het is belangrijk de juiste maatregelen te nemen om te voorkomen dat mensen die het recht niet hebben vertrouwelijke en/of geheime gegevens kunnen bezitten, raadplegen of beschadigen. Daarbij wordt gedacht aan de beveiliging van de computer, iPad, smartphone en dergelijke met wachtwoorden en het niet onbeheerd achterlaten van USB-sticks met vertrouwelijke/geheime informatie.
Een ieder die is betrokken bij de uitvoering van de taak van een bestuursorgaan en daarbij de beschikking krijgt over gegevens waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs moet vermoeden, en voor wie niet reeds uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift ter zake van die gegevens een geheimhoudingsplicht geldt, is verplicht tot geheimhouding van die gegevens, behoudens voor zover enig wettelijk voorschrift hem tot mededeling verplicht of uit zijn taak de noodzaak tot mededeling voortvloeit (artikel 2:5 van de Algemene wet bestuursrecht).
Burgemeester en wethouders kunnen op grond van een belang, genoemd in artikel 10 van de Wet openbaarheid van bestuur, geheimhouding opleggen. Ook de burgemeester heeft die bevoegdheid. De geheimhoudingsplicht moet worden bevestigd door de volksvertegenwoordiging. Ook de gemeenteraad, onderscheidenlijk (de voorzitter van) een commissie kan geheimhouding opleggen (artikelen 25, 55 en 86 van de Gemeentewet).
De eed of belofte die het raadslid op grond van artikel 14 van de Gemeentewet moet afleggen heeft onder meer betrekking op het geven, aannemen of beloven van giften, gunsten of geschenken.
In de gedragscode is uitgangspunt dat geschenken, faciliteiten en diensten niet worden aangenomen door het raadslid of zijn fractie als hiermee de onafhankelijke positie van het raadslid kan worden beïnvloed.
Het gaat hier om excursies, evenementen en buitenlandse reizen die betrokkene als raadslid aanvaardt. Excursies, evenementen en buitenlandse reizen in de functie van lid van een politieke partij vallen hier dus niet onder.
Paragraaf 5 Gebruik van voorzieningen van de gemeente
Er zijn voor raadsleden afspraken opgenomen in de gemeentelijke verordening Rechtspositie politieke ambtsdragers over de manier van declareren (inclusief het overleggen van bewijsstukken) van vooruitbetaalde (zakelijke) kosten en over rechtstreekse facturering van (zakelijke) kosten bij de gemeente.
Buitenlandse excursies of reis voor raadsleden: de gemeenteraad kan een raadslid of een aantal raadsleden gezamenlijk toestemming verlenen voor een excursie of reis naar het buitenland. Die excursie/reis moet zijn georganiseerd door of vanuit de gemeente. De in redelijkheid gemaakte reis- en verblijfkosten komen voor rekening van de gemeente. De gemeenteraad kan aan de toestemming voorwaarden verbinden.
Aan raadsleden worden rechtspositionele voorzieningen, vergoedingen en andere verstrekkingen geboden. Zo wordt goed functioneren van een raadslid mogelijk gemaakt.
Uitgangspunt is hier dat zo weinig mogelijk uitgaven door de raadsleden zelf worden gedaan via zijn of haar privérekening. Geldstromen tussen de rekening van het bestuursorgaan en de persoonlijke rekening van het raadslid maken een zwaardere controle op de uitgaven nodig.
Het raadslid zal zich uiteraard precies moeten houden aan de regels en procedures die er voor hem of haar gelden.
Paragraaf 6 Principes voor het handelen van de raad
De werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing heeft aan de raad een 7-tal principes voorgesteld voor het handelen van de raad en als afgeleide daarvan het handelen van het college en de organisatie.
De raad heeft deze principes overgenomen en is daarop aanspreekbaar.
Paragraaf 7 Uitvoering gedragscode
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan en als zodanig verantwoordelijk voor de inhoud van de gedragscode, voor een eenduidige interpretatie daarvan en voor wijziging/ aanvulling daarvan bij onduidelijkheden of onvolledigheden.
De Gemeentewet verplicht de gemeenteraad om voor zichzelf en voor de bestuurders een gedragscode vast te stellen.
De burgemeester krijgt de wettelijke taak om de bestuurlijke integriteit van zijn of haar gemeente te bevorderen. Hiermee is de verantwoordelijkheid voor de portefeuille ‘integriteit’ duidelijk belegd. De wettelijke bepalingen bieden de ruimte om naar gelang de situatie handelend op te treden, waarbij niet alleen gedacht moet worden aan het optreden bij incidenten.
Belangrijk onderdeel is ervoor te zorgen dat integriteit en integriteitsbewustzijn in de bestuurlijke gremia een plek krijgen en daarbij afspraken te maken over een regelmatige bespreking van het thema integriteit, zowel met de raadsleden als met het college van burgemeester en wethouders.
De burgemeester hoeft hier niet alleen voor te staan. Een contactpersoon of vertrouwenspersoon (bijvoorbeeld de griffier of iemand extern) kan hier voor de gemeenteraad ook een belangrijke rol in spelen. Goed denkbaar is ook dat de gemeenteraad met de burgemeester afspraken maakt over de werkwijze als er een incident of een vermoeden van een integriteitsschending voordoet. Dat geeft houvast en rust op het moment dat er gehandeld dient te worden.
Al deze afspraken kunnen onderdeel uitmaken van de gedragscode. De onderwerpen, genoemd in artikel 7.2, eerste lid, zijn niet volledig en aanvulling is mogelijk.