Beleidsnotitie camperplaatsen in de gemeente Terneuzen

Op 1 januari 2008 is de Wet op de Openluchtrecreatie (WOR) als gevolg van deregulering vervallen. Hierdoor is ook het wettelijke kader rondom het kamperen buiten recreatieve kampeerterreinen vervallen. De Nederlandse gemeenten hebben de taak van het Rijk overgenomen om hier kaders voor op te stellen. De raad van de gemeente Terneuzen heeft de notitie Kampeerbeleid na intrekking van de WOR vastgesteld op 11 oktober 2007.

Er is door het toenemende aantal camperbezitters een groeiende behoefte om met de camper te kamperen buiten de aanwezen kampeerterreinen. Hiernaast is er ook sprake van veranderde wetgeving; de Wet Markt en Overheid is hier een voorbeeld van. Door de opkomst van de camper als recreatiemiddel en de genoemde veranderde wetgeving heeft de gemeenteraad in juli 2017 het college gevraagd met voorstellen te komen tot herziening van het camperbeleid.

Wat verstaan we onder campers, camperlocaties en camperplaatsen in deze beleidsnotitie?

2.1 Camper

Een camper wordt ook wel kampeerauto, zwerfauto of motorhome genoemd. Het is een motorvoertuig dat is uitgerust om in te overnachten en te recreëren. In tegenstelling tot een caravan heeft een camper een eigen aandrijving. In tegenstelling tot een caravan is loskoppelen en vastzetten van de camper niet nodig voordat je hem kan gebruiken om in te overnachten.

De moderne campers zijn meestal in grote mate zelfvoorzienend. Ze zijn uitgerust met een toilet, douche, schoonwatertank, vuilwatertank, koelkast en warmwater boiler. Het is mogelijk om meerdere dagen zonder extra voorzieningen rond te trekken en/of te verblijven in de camper.

Er zijn meerdere typen campers, maar in deze notitie wordt daarin geen onderscheid gemaakt.

2.2 Camperplaats

Een camperplaats is een aangewezen en afgepast vak waarbij het voor campers is toegestaan om een bepaalde tijd te overnachten. Dit kan op een camping of ander recreatief terrein, op het erf van particulieren en op aangewezen plekken door de gemeente. Op een reguliere parkeerplaats die niet is aangemerkt als camperplaats mag de camper parkeren. Men mag echter niet overnachten op een reguliere parkeerplaats. De camperplaatsen worden met officiële borden aangeduid.

2.3 Camperlocaties

Een camperlocatie is een aangewezen stuk terrein met camperplaatsen waar camperaars kunnen overnachten. In de gemeente Terneuzen bestaan er camperlocaties in 4 kernen: in Axel, Sas van Gent, Terneuzen en Westdorpe.

Een camperlocatie kan verschillend zijn ingericht. Zo heeft de ene camperlocatie geen voorzieningen en zijn andere voorzien van een of meerdere faciliteiten, zoals oplaadpunten voor stroom, watertappunten, vuilwaterstortstations, etc. De onderbouwing hiervoor vindt u in hoofdstuk 4.

In dit hoofdstuk leggen we uit wat de huidige situatie is rondom camperplaatsen in de gemeente Terneuzen. Daarbij besteden wij ook aandacht aan de algemene ontwikkelingen rondom het campertoerisme.

3.1 Huidig camperbeleid in gemeente Terneuzen

In de gemeente Terneuzen is het camperbeleid vastgelegd in de notitie Kampeerbeleid na intrekking van de WOR; paragraaf 3.2.2 Camperplaatsen. Daarnaast zijn er bepalingen opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en in bestemmingsplannen.

3.2 Huidige camperlocaties in gemeente Terneuzen

Op dit moment zijn er in de gemeente Terneuzen in vier verschillende kernen camperlocaties:

- Axel, parkeerterrein de Watertoren, met 2 camperplaatsen;

- Sas van Gent, Kanaaleiland, Oostkade, waar 2 camperplaatsen zijn toegestaan;

- Terneuzen, de noordelijke jachthaven Otheense Kreek, Rooseveltlaan: met 4 camperplaatsen;

- Westdorpe, Bernhardsstraat, met 2 camperplaatsen.

3.3 Ontwikkelingen rondom het campertoerisme

Uit een onderzoek van de Nederlandse Kampeerauto Club uit 2016 blijkt dat er alleen in Nederland al ruim 100.000 camperbezitters zijn. Dit aantal neemt elk jaar verder toe. Uit de studie blijkt dat deze camperbezitters in drie groepen te verdelen zijn.

Ongeveer een derde van de camperaars wil absoluut onafhankelijk zijn. Deze groep wil geen gebruik maken van de camperplaatsen op een camping. Dit zou het gevoel van onafhankelijkheid en de vrijheid om te komen en te gaan wanneer je wilt beperken. Ook zijn de voorzieningen van de camping niet van toepassing omdat ze gebruik willen maken van alle eigen voorzieningen ín de camper. Deze groep camperaars wil alleen gebruik maken van gemeentelijke camperplaatsen.

Ongeveer een derde van de camperaars maakt zowel gebruik van gemeentelijke camperplaatsen als van plaatsen op campings en andere kampeerterreinen. De reden voor de keuze waar men gaat overnachten, ligt bij het einddoel van de reis. Heeft men het einddoel van de reis bereikt, dan zal men kiezen voor een camping. Is men nog onderweg naar een bepaalde plek en wordt er een tussenstop gemaakt, dan wordt gekozen voor een gemeentelijke camperplaats.

Het laatste deel van de camperaars kiest er bewust voor om te overnachten op de camping. Dit uit overwegingen als veiligheid en de voorzieningen waarvan ze gebruik kunnen maken. Ook is het op een camping meestal mogelijk om voor een langere periode te blijven, wat vaak niet het geval is bij gereguleerde overnachtingplaatsen. De camperaars die voor een verblijf op de camping kiezen, zijn steeds vaker gezinnen met kinderen. Voor de kinderen wordt gekozen om op een camping te verblijven. Vaak omdat dit voor hen aantrekkelijker is.

Een campergebruiker is in principe altijd met vakantie. Dat vakantiegevoel vertaalt zich ook naar de activiteiten, waaronder bezoek aan winkels, musea, recreatiebedrijven, restaurant, horeca en attracties. Daarbij blijkt dat een camperaar bereid is om in een gastvrije gemeente een flink bedrag te besteden. Onderzoek van de NKC heeft uitgewezen dat een camperaar in Nederland gemiddeld € 63 per dag per camper (2 personen) uitgeeft. Door realisatie van een (gemeentelijke) camperlocatie met servicepunt (faciliteiten) wordt het voor veel binnen- en buitenlandse camperaars nog interessanter een stad, dorp of attractie voor één of meerdere dagen aan te doen. De verblijfstijd wordt door de aanwezigheid van een camperlocatie met servicepunt aanzienlijk verlengd. Het aantal campers neemt toe, waardoor het bestedingspatroon zal toenemen. Hiervan kan de plaatselijke middenstand profiteren en het is dan ook, economisch gezien, de moeite waard campergebruikers aan je te binden door de realisatie van specifieke voorzieningen.

3.4 Ervaringen camperplaatsen in gemeente Terneuzen

Uit verschillende onderzoeken, ingezonden brieven en gesprekken met belangenorganisaties zijn de volgende feiten, ervaringen en aandachtspunten naar voren gekomen.

Door het snel ontwikkelende campertoerisme vinden steeds meer camperaars de weg naar de Terneuzense camperplaatsen. De locatie in Sas van Gent is erg populair onder camperaars. Op specifieke momenten staat hier een veelvoud van het toegestane aantal campers. Ook de nieuwe locatie in Terneuzen (de noordelijke jachthaven aan de Otheense Kreek) is populair.

In het voorjaar en de zomer van 2017 zijn verschillende brieven binnengekomen met zowel negatief als positief commentaar met betrekking tot camperplaatsen in de gemeente Terneuzen.

Voorstanders:

• •

  vinden dat camperaars een positief effect hebben op de middenstand in de kernen;

• •

  vragen het aantal camperplaatsen uit te breiden;

• •

  vragen om te investeren in voorzieningen om overlast te voorkomen.

Punten van kritiek zijn:

• •

  dat camperaars gratis mogen overnachten op de gemeentelijke camperplaatsen;

• •

  dat camperaars geen toeristenbelasting betalen;

• •

  dat de gemeente Terneuzen in hun ogen te weinig controles verricht.

Naast de Recron en de Vekabo is ook gesproken met de NKC (Nederlandse Kampeerauto Club). Ook de NKC geeft aan dat het vragen van een bedrag voor een overnachting op een camperplaats reëel zou zijn.

Uit eigen ervaring is gebleken dat op de camperlocatie in Sas van Gent de markering momenteel onduidelijk is. Hierdoor is het moeilijk voor toezichthouders om op aantallen te handhaven.

Uit contact met de Wijkraad binnenstad Terneuzen is gebleken dat inwoners en ondernemers graag zouden zien dat er weer een camperlocatie in het Terneuzense centrum komt. In december 2016 heeft de Wijkraad binnenstad Terneuzen hier een voorstel voor aangedragen.

Uit de enquête ten behoeve van de omgevingsvisie Sas van Gent kwam naar voren dat veel inwoners van Sas van Gent de aanwezigheid en de grote aantallen campers over het algemeen een positieve ontwikkeling vinden. Ze geven aan dat het goed is voor het toerisme en de inkomsten voor Sas van Gent. Wel geven de respondenten aan dat er voorzieningen en regels nodig zijn om eventuele overlast te voorkomen, de NKC onderschrijft dat. Dat is mogelijk met het realiseren van een betere afvalvoorziening en een vuilwaterloospunt.

Stichting ’t Eiland heeft een enquête gehouden onder de camperaars in Sas van Gent. Hieruit komen de volgende punten naar voren:

• Bezoekers komen hoofdzakelijk uit Nederland en België.

• Bezoekers komen hoofdzakelijk voor meer dan een dag.

• De reden van bezoek is meestal vakantie of doortocht.

• Sas van Gent ervaren ze als leuk, gezellig en mooi.

• De camperplaats wordt vooral om zijn ligging, vrijheid en uitzicht gewaardeerd.

• Er is behoefte aan een loospunt voor het chemisch toilet.

• Er is behoefte aan een watertappunt.

• Er is behoefte aan een elektrapunt.

• Er is behoefte aan een afvalstortpunt.

• Men is bereid minimaal 5 euro/dag te betalen.

• De camperplaats eenvoudig en simpel houden.

Het camperbeleid van de gemeente Terneuzen is door de ontwikkelende campermarkt toe aan vernieuwing. Door voorzieningen te treffen voor de camperaars wordt in Terneuzen aan het imago van een gastvrije en levendige gemeente gewerkt. Uit de ervaringen van de laatste jaren is gebleken dat camperaars graag recreëren op de camperplaatsen in de gemeente Terneuzen. De camperaars besteden hun geld onder andere de ondernemers in de desbetreffende kern. Zoals in paragraaf 4.3 beschreven, zijn er drie soorten camperaars. De gewenste situatie is dat er overnachtingsmogelijkheden zijn voor alle drie de verschillende groepen camperaars. We willen tegemoet komen aan de vraag naar camperlocaties dicht bij bepaalde kernen. Daarnaast treffen we maatregelen op de eerder genoemde kritiekpunten.

4.1 Criteria en keuzes voor toekomstige camper -locaties en plaatsen

Camperorganisaties hebben criteria opgesteld waaraan een gemeentelijke camperplaats minimaal moet voldoen. Omdat de gemeente Terneuzen verschilende camperlocaties heeft differentiëren we per locatie in voorzieningen.

Relevante basisinformatie voor het inrichten van een gereguleerde overnachtingplaats (bron: NKC).

Naast deze basis criteria zijn er ook een aantal specifieke wensen:

4.1.1 Camperlocatie centrum Terneuzen

Door de werkzaamheden voor de aanleg van de Nieuwe Sluis zijn de camperplaatsen bij het Terneuzense centrum verplaatst. De Wijkraad binnenstad heeft aangegeven graag weer een camperlocatie dicht bij het centrum van Terneuzen te hebben. Door de Wijkraad binnenstad zijn verschillende locaties aangedragen. Om de verschillende locaties te beoordelen, is advies gevraagd aan de NKC. Het meest geschikt lijkt de locatie bij het parkeerterrein aan de Oude Veerhaven (Scheldeboulevard). Het is een ruime, mooie locatie op loopafstand van het centrum. Omdat deze locatie de komende jaren nog volop in ontwikkeling is, gaan wij onderzoeken of het mogelijk is op deze locatie vijf camperplaatsen zonder voorzieningen te maken. Hiervoor zal afstemming worden gezocht met betrokkenen.

4.1.2 Verruimen aantal camperplaatsen

De afgelopen jaren is gebleken dat de camperlocaties in de gemeente Terneuzen erg populair zijn. Op de verschillende locaties is gekeken of het mogelijk is om te verruimen. De nieuwe aantallen zijn als volgt:

- Axel, parkeerterrein de Watertoren, 2 camperplaatsen;

- Sas van Gent, Kanaaleiland, Oostkade, 25 camperplaatsen;

- Terneuzen, Oude Veerhaven, Scheldeboulevard, 5 camperplaatsen (onder voorbehoud);

- Terneuzen, Noordelijke jachthaven Otheense Kreek, Rooseveltlaan: 6 camperplaatsen;

- Westdorpe, Bernhardsstraat, 4 camperplaatsen.

Uit de overige kernen hebben ons geen geluiden bereikt dat hier behoefte is aan een camperlocatie.

De locatie in Axel voldoet niet aan de door de NKC geadviseerde afmetingen. Ons advies is om deze locatie te behouden maar niet uit te breiden. Op de beide locaties in Terneuzen en in Westdorpe is het mogelijk om met kleine aanpassingen op te waarderen naar de bovengenoemde aantallen. In verband met de beschikbare ruimte is gekozen voor deze aantallen.

Op de locatie in Sas van Gent speelt externe veiligheid een rol. In artikel 1 van het Besluit externe veiligheid inrichtingen is een definitie opgenomen van een beperkt kwetsbaar object. Hieronder vallen sport- en kampeerterreinen en terreinen bestemd voor recreatieve doeleinden, voor zover zij niet bestemd zijn voor het verblijf van meer dan 50 personen gedurende meerdere aaneengesloten dagen.

Ongeveer een derde van de camperaars wil absoluut onafhankelijk zijn, dit is de doelgroep die we met de gemeentelijke camperplekken willen aanspreken, dit zijn voornamelijk de camperaars zonder kinderen. Daarom gaan we uit van gemiddeld twee camperaars per camper. Er is dan plaats voor 25 campers op het Kanaaleiland in Sas van Gent. Verdere uitbreiding - meer dan 25 camperplaatsen – zou ertoe leiden dat de camperlocatie een kwetsbaar object – in de zin van de regelgeving m.b.t. externe veiligheid – wordt. Daarnaast betekent een toename van het aantal personen een toename van de oriënterende waarde.

4.1.3 Exploitant camperlocatie Sas van Gent

Sas van Gent is de populairste camperlocatie van de gemeente Terneuzen. Tevens kan worden opgeschaald naar 25 camperplaatsen. Uit gesprekken met verschillende stakeholders en onderzoeken van de NKC is gebleken dat voorzieningen een meerwaarde bieden voor camperaars en de verblijfstijd verlengen. Het gaat hierbij om faciliteiten als stroomvoorziening, watervoorziening en een loospunt voor vuilwater.

Om bovenstaande faciliteiten te realiseren en de kwaliteit te borgen stellen we voor om voor de camperlocatie aan het Kanaaleiland in Sas van Gent een exploitant te vinden. Geïnteresseerden kunnen door middel van een openbare inschrijving hun interesse kenbaar maken. Om dit te realiseren dient een aanbesteding en overeenkomst te worden uitgewerkt.

De gemeente stelt een bedrag van maximaal € 100.000,00 ter beschikking aan een exploitant. Deze de exploitant dient zelf 10% van het bedrag te investeren.

4.1.4 Betalen voor overnachtingen en gebruik voorzieningen

In plaats van het gratis aanbieden van camperplaatsen, is voor de camperlocaties Axel, Terneuzen en Westdorpe een tarief vastgesteld van € 8,10 per camper per 24 uur. Dit is inclusief toeristenbelasting (€ 0,79 p.p.p.n., prijspeil 2019,). De toeristenbelasting wordt elk jaar aangepast naar de voor dat jaar geldende bedrag. Het tarief van € 8,10 is gebaseerd op de integrale kostprijs en is gebaseerd op twee personen per camper per overnachting. Er wordt hierbij uitgegaan van een bezetting van 15%. Driejaarlijks zal het tarief herzien worden op basis van de werkelijke bezetting.

Het is wenselijk om gebruik te maken van een online betaalsysteem voor de inning van zowel het stageld als de bijdrage voor het gebruik van voorzieningen.

Voor de camperlocatie in Sas van Gent is een exploitant verantwoordelijk. Deze mag een eigen prijs bepalen voor de overnachtingen en voorzieningen.

4.1.5 Betaalsysteem

Voor het betalingsverkeer in Axel, Terneuzen, Sas van Gent en Westdorpe wordt gebruik gemaakt van een gebruikersvriendelijk betaalsysteem. Betalen kan op drie manieren: via een app, via een website of telefonisch. Eenmalige registratie is heel eenvoudig. Daarna kan de gebruiker zich aanmelden en voorzieningen activeren. 15% van het transactiebedrag gaat naar de beheerder.

4.1.6 Verruimen verblijfstijd

De verblijfstijd kan door de aanwezigheid van een camperlocatie met voorzieningen aanzienlijk worden verlengd. Zoals eerder benoemd, neemt het bestedingspatroon toe en profiteert vooral de plaatselijke middenstand hier van. Om deze reden verruimen we de verblijfsduur tot maximaal 72 uur.

4.1.7 Handhaving

Om op de camperlocaties Axel, Terneuzen en Westdorpe beter te kunnen handhaven dienen de vakken duidelijk te zijn gemarkeerd, door middel van belijning en bebording. In combinatie met de software vergemakkelijkt dit de handhaving. De toezichthouders kunnen via een beheerdersapp namelijk direct zien op welke locatie er campers staan en hoeveel plaatsen er nog vrij zijn. Dat kan de toezichthouders helpen met het inschatten in welke mate controle op dat moment zinvol is. Bij overtredingen kunnen de toezichthouders fiscaal beboeten. Dit kan het geval zijn als een camperaar niet betaalt voor zijn verblijf. Voor camperlocatie Sas van Gent is de beheerder verantwoordelijk voor de handhaving op het terrein.

4.1.8 Beheer

De gemeente is beheerder van de camperlocaties in Axel, Terneuzen en Westdorpe. Zo zal er zorg worden gedragen voor bijvoorbeeld het maaien van het gras en het legen van de afvalvoorzieningen.

Voor de camperlocatie Sas van Gent is een beheerder verantwoordelijk voor het zorg dragen voor bijvoorbeeld het maaien van het gras en het legen van de afvalvoorzieningen. Ook zal de beheerder zorg dragen voor het vuilwater loospunt.

4.2 Oneerlijke concurrentie

De afgelopen tijd zijn de regels voor gemeenten die (oneerlijk) concurreren met commerciële

marktpartijen aangescherpt. Bij activiteiten zoals het aanbieden van camperplaatsen (die ook door marktpartijen kunnen worden ontplooid) heeft de gemeente te maken met de Wet Markt en Overheid (Wet MenO).

De Wet Markt en Overheid (Wet MenO)

Deze wet is van kracht sinds 1 juli 2014. Voorbeelden van activiteiten die onder de Wet MenO vallen zijn: de exploitatie van binnen- en buitensportaccommodaties, het faciliteren van speeltuinvoorzieningen en de verhuur van grond voor volkstuinen. Het exploiteren van camperplaatsen valt eveneens onder de Wet MenO. Deze wet beoogt oneerlijke concurrentie tegen te gaan. De wet verplicht gemeenten alle kosten door te berekenen in de tarieven, tenzij formeel is vastgesteld dat hun activiteiten plaatsvinden in het algemeen belang. In dit voorstel gaan we uit van kostendekkendheid en berekenen we de integrale kosten door aan de eindgebruiker voor de camperlocaties Axel, Terneuzen en Westdorpe.

Voor de camperlocatie in Sas van Gent wordt een exploitant gezocht.

4.3 Planologische procedure

Per camperlocatie moet bekeken worden of er een planologische procedure uitgevoerd moet worden. Indien een omgevingsvergunning of postzegelbestemming noodzakelijk is, dan zal deze procedure tussen de 26 en 36 weken duren. Hiernaast dient er per camperplaats een aanwijzingsbesluit genomen te worden.

4.4 Overgangsperiode

Tijdens de overgangsperiode tussen het nieuwe en huidige beleid passen de volgende maatregelen toe:

• handhaving op veiligheid en ordentelijkheid;

• de afvalvoorziening uit te breiden op de camperlocatie in Sas van Gent;

• het aanpassen van de APV; de maximale verblijfsduur naar 72 uur.

4.5 In werking treding

Op de dag na bekendmaking in het gemeenteblad treedt dit beleid in werking. Op die datum vervalt paragraaf 3.2.2 camperplaatsen, in de notitie Kampeerbeleid na intrekking van de WOR.