| Organisatie | Heemstede |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Uitvoeringsprogramma VTH-taken Gemeente Heemstede 2019 |
| Citeertitel | Uitvoeringsprogramma VTH-taken Gemeente Heemstede 2019 |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer |
| Eigen onderwerp |
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 08-05-2019 | 31-12-2019 | Nieuwe regeling | 02-04-2019 | 714719 |
Voor u ligt het uitvoeringsprogramma VTH-taken gemeente Heemstede 2019. Dit programma is gebaseerd op de vastgestelde beleidsnota “VTH-Beleid Heemstede 2019-2022. De beleidsnota geeft de kaders weer van de vergunningverlening, toezicht en de handhaving voor de taakvelden Ruimtelijke Ordening en Bouwen in de gemeente Heemstede. Dit uitvoeringsprogramma richt zich eveneens op de taakvelden Ruimtelijke Ordening en Bouwen.
Het Beleidskader VTH Milieu 2019-2022 en het Uitvoeringsprogramma Milieu 2019 zijn door de Omgevingsdienst IJmond aangeleverd en separaat door het college vastgesteld op 22 januari 2019.
Het opstellen van een uitvoeringsprogramma is een verplichting die voort vloeit uit het Besluit omgevingsrecht (Bor).
Het nieuwe beleid wijkt af van de in 2012 vastgestelde beleidsnota “integrale handhaving”. Nieuw is sinds 2018 de verplichting beleid te ontwikkelen ten aanzien van de Vergunningverlening. Voor de vergunningverlening is in het VTH-Beleid het volgende doel geformuleerd: De gemeentelijke organisatie voldoet aan de kwaliteitscriteria 2.1, en voert de VTH-taken volgens de wet en het beleid op een adequaat niveau uit.
Het uitvoeringsprogramma behandelt de vergunningverlening en de toezicht- en handhavingstaken op het gebied van:
Voor het berekenen van de beschikbare capaciteit is uitgegaan van het gegeven dat per fte op jaarbasis 1350 uur beschikbaar is voor de werkzaamheden die direct zijn gerelateerd aan het houden van toezicht.
De omgevingstaken op het gebied van Milieu worden uitgevoerd door de Omgevingsdienst IJmond. Jaarlijks worden circa 75 inrichtingen op de naleving van de milieuwetgeving gecontroleerd. De Omgevingsdienst heeft daarvoor voldoende capaciteit.
2. Evaluatie 2018 (periode 1 januari 2018 – 31 december 2018)
In de aanloop naar het nieuwe VTH-beleid is voor 2018 geen afzonderlijk uitvoeringsprogramma voor toezicht en handhaving opgesteld. Voor de terugblik/evaluatie over 2018 dienen we er van uit te gaan dat het uitvoeringsprogramma over 2017 stilzwijgend is geprolongeerd en er bestuurlijk geen andere prioriteiten zijn gesteld.
In de inleiding voor het uitvoeringsprogramma over 2017 is vastgelegd dat naast de wettelijke verplichting om een uitvoeringsprogramma op te stellen, dat programma tevens een aanzet was om te komen tot een kwaliteitsverbetering op het gebied van toezicht en handhaving in de organisatie.
Dat moet worden bereikt door gecoördineerd toezicht te organiseren en waar mogelijk integraal handhavend op te treden.
Het college had daarmee twee specifieke doelen voor ogen:
1. Het optimaliseren en verder ontwikkelen van integrale handhaving
Net als in de voorgaande jaren is bij het controleren van de complexe gebruiksvergunningen (dat zijn de omgevingsvergunningen brandveilig gebruik voor instellingen zoals verpleeghuizen, Hartekamp, Sein, scholen en kinderdagverblijven), gebruik gemaakt van een handhavingsteam, bestaande uit een medewerker van de VRK en een medewerker van de afdeling bouw- en woningtoezicht. De ervaringen, zowel bij de VRK als het bouwtoezicht, zijn nog steeds positief. Het samen uitvoeren van controles heeft als voordeel dat de lijnen kort gehouden kunnen worden en dat er geen “storingen” zijn op het communicatieve vlak, zowel onderling als naar de gecontroleerde instelling toe. Dit beleid is ook in 2018 gecontinueerd. De complexe gebruiksvergunningen voor deze instellingen worden door een handhavingsteam gecontroleerd.
Het signaleren voor elkaar op basis van oog- en oor functie is in de periode 2012-2013 goed van de grond gekomen en functioneerde ook in 2018 nog steeds goed. Zo zijn er heldere afspraken gemaakt over het controleren van het “illegaal” gebruiken van gemeentegrond door het plaatsen van containers, bouwketen, bouwmaterialen, etc. op de openbare weg en/of het openbare groen. Door de Boa’s worden wijkgewijze controles uitgevoerd, waar het controleren op het “illegaal” gebruik van gemeente grond vast onderdeel van is.
De constateringen van het illegale gebruik worden door de Boa’s vastgelegd in een korte rapportage met foto’s. Deze wordt doorgestuurd naar de afdeling bouw- en woningtoezicht met de mededeling dat de gebruiker van de grond verzocht is om een “aanvraag gebruik gemeentegrond” in te dienen. Na ontvangst van de aanvraag worden de Boa’s hierover geïnformeerd. Bij uitblijven van de gevraagde aanvraag wordt door de Boa’s een proces-verbaal opgemaakt.
2. Het verbeteren van de kwaliteit van handhaving en toezicht door monitoren en evalueren
Met het vaststellen van het uitvoeringsplan 2012 is een start gemaakt met monitoren van het vergunninggericht-, het objectgericht- en het gebiedsgericht toezicht.
Door de buitendienstinspecteur wordt het aantal toezichtmomenten vastgelegd in een excelbestand, dat als basis dient voor het monitoren en aansluitend het evalueren. In 2017 was er een vacature voor een buitendienstinspecteur welke vacature pas eind 2017 kon worden opgevuld. Over 2017 zijn daardoor onvoldoende toezichtsmomenten vastgelegd. Het verschil met 2018 kan niet inzichtelijk worden gemaakt.
2.2 Vergelijk aanvragen omgevingsvergunning 2017 en 2018
Een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen is een zogenaamde gebonden beschikking. Dat betekent dat een omgevingsvergunning moet worden verleend als de aanvraag in overeenstemming is met het bestemmingsplan, het bouwbesluit en voldoet aan redelijke eisen van welstand. Het college heeft in dat geval geen beleidsvrijheid om de gevraagde vergunning te weigeren.
Aanvragen die passen in het bestemmingsplan
Heemstede heeft alle bestemmingsplannen tijdig geactualiseerd, wat tot gevolg heeft dat circa 70% van de reguliere bouwaanvragen past binnen het bestemmingsplan en snel en simpel kan worden vergund.
Aanvragen die niet passen in het bestemmingsplan
Voor circa 20% van de aanvragen voor de activiteit bouwen moet eveneens een procedure worden gevolgd voor het afwijken van het bestemmingsplan. Dat is de procedure waarbij het college bevoegd is vergunning te verlenen van het afwijken van het bestemmingsplan. Voor hele grote afwijkingen van het bestemmingsplan moet de raad een zogenaamde verklaring van geen bedenkingen verlenen, opdat het primaat van de ruimtelijke ordening bij de raad ligt en blijft. Die procedure wordt voorbereid en afgehandeld door de afdeling Ruimtelijk Beleid. Een dergelijke procedure wordt 1 of 2 keer per jaar aan de raad voorgelegd.
De overige 10% vergunningaanvragen hebben betrekking op een monument, vrijstelling van de gebruiksvoorschriften van het bestemmingsplan, een aanlegvergunning of de activiteit kappen. Heemstede kent sinds 2015 geen kapvergunning meer, tenzij het gaat om bomen die op de gemeentelijke Bomenkaart staan of in een boomzone.
Het jaarlijks aantal te verlenen vergunningen is redelijk constant en schommelt jaarlijks rond de 210 en 220 vergunning.
De afname van het aantal aanvragen in 2018 (van 263 naar 199) wordt verklaard door de afname van het aantal kapvergunningen. Het heeft een aantal jaren geduurd voordat het tot de Heemsteedse bevolking is doorgedrongen dat de kapvergunningplicht in 2015 is afgeschaft.
De aantal aanvragen en daadwerkelijk verleende vergunningen per jaar verschilt, omdat aanvragen in het ene jaar zijn ingediend en pas het jaar daarop zijn verleend.
De doelstellingen bij de vergunningverlening zijn:
In 2018 zijn geen omgevingsvergunningen wegens termijnoverschrijding van rechtswege verleend.
In 2018 zijn geen vergunningen verleend die in bezwaar niet stand konden houden. Het komt voor dat de bezwarencommissie adviseert de motivering die ten grondslag ligt aan het primaire besluit, aan te vullen. Het primaire besluit blijft in dat geval met verbeterde motivering in stand.
2.3 Vergunninggericht toezicht
De afdeling Bouw- en woningtoezicht houdt toezicht op de verleende omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen. De vergunningverlening en het toezicht op de verleende vergunningen zijn functioneel gescheiden.
In 2018 zijn 174 vergunningen verleend voor de activiteit bouwen. De op deze vergunningen betrekking hebbende 174 bouwlocaties zijn allen bezocht door de inspecteur Bouw- en woningtoezicht.
2.3.1 Toezicht op de activiteit bouwen
In de praktijk wordt een onderscheid gemaakt tussen kleine en grote bouwprojecten.
Onder kleine bouwprojecten worden verstaan: dakkapellen, dakopbouwen, aan- en uitbouwen en reclames. Deze bouwprojecten worden één keer tijdens de bouw bezocht door de inspecteur bouw- en woningtoezicht. Het toezicht is tweeledig. Er wordt gecontroleerd dat er daadwerkelijk wordt gebouwd wat er is vergund en er bijvoorbeeld niet een veel grotere dakkapel wordt gebouwd dan waarvoor vergunning is verleend. Daarnaast wordt gekeken of een en ander ook constructief verantwoord wordt gerealiseerd.
In 2018 waren er drie grote bouwlocaties:
Bij de grote bouwlocaties zijn er veel meer toezichtmomenten en is er toezicht op die momenten tijdens de bouw waarbij de constructieve veiligheid van het gebouw in het geding is. Bij de oplevering van het gebouw wordt gecontroleerd op de brandveiligheid en de vluchtwegen. De inspecteur bouw- en woningtoezicht heeft daarnaast contact met de uitvoerder om de (geluids)overlast voor de omgeving zo veel als mogelijk te beperken.
2.3.5 Toezicht op de activiteit kappen
Het toezicht op de activiteit kappen wordt verzorgd door de afdeling Voorbereiding Openbare Ruimte. Door het afschaffen van de vergunningplicht per 15 april 2016 voor bomen die niet op de Bomenlijst zijn geplaatst of deel uitmaken van een boomzone, is aantal verleende vergunningen substantieel afgenomen. Alleen voor bomen die op de gemeentelijke Bomenkaart staan is na 15 april 2015 nog een vergunning afgegeven.
In 2018 zijn alle omgevingsvergunningen waarbij naast de vergunning voor het kappen een herplantplicht was opgenomen, gecontroleerd op er daadwerkelijk is herplant. De herplantplicht wordt goed nageleefd.
2.4.1 Toezicht op de activiteit brandveilig gebruik
De gemeente houdt toezicht op het brandveilig gebruik van bestaande gebouwen. Het speerpunt hiervan richt zich op die gebouwen waar personen verblijven met een mindere zelfredzaamheid. In Heemstede gaat het dan om de verpleeg- en verzorgingshuizen, kinderdagverblijven, Sein en de Hartenkamp. Dit zijn inrichtingen die gebruiksvergunningplichtig zijn. Hier worden over het algemeen de meervoudige controles uitgevoerd, waar behalve naar de vluchtwegen tevens de bouwkundige brandcompartimentering wordt beoordeeld.
Meldingsplichtige inrichtingen zijn bij die gebouwen waar meer dan 50 personen gelijktijdig aanwezig kunnen zijn. Dat zijn de supermarkten, restaurants en dergelijke. Hier vinden meestal de enkelvoudige controles plaats. De controle zich richt op het brandveilig gebruik van het gebouw. Denk aan het vrijhouden van vluchtwegen en nooduitgangen en controle op blusmiddelen.
De gemeente en de VRK spreken af in welke objecten de meervoudige controles gaan plaatsvinden. Voor 2018 heeft de VRK bepaald in welke gebouwen een meervoudige of enkelvoudige controle plaats vindt. Afwijkingen blijven in goed overleg mogelijk.
Nieuwe Toezicht Methodiek (NTM)
Eind 2016 is de implementatie van deze methodiek gestart. In 2018 zijn alle gebouwen opgenomen in deze methodiek. De enkelvoudige controles zijn vervangen door de zelfcontroles.
Uitgangspunt van de NTM zelfcontroles is dat het aantal controlemomenten minimaal gelijk is aan het aantal te controleren gebouwen. Hierdoor wordt jaarlijks het gehele bestand aan gebouwen voor een controle benaderd en verzocht zelf een controle uit te voeren.
Voor Heemstede zijn dat 147 controles. Dit betekent dat er 147 links naar de digitale vragenlijst worden verstuurd. De bedrijven die niet reageren, zullen een NTM non responscontrole krijgen. Deze controle wordt uitgevoerd door een controleur van de brandweer. Dat staat gelijk aan een enkelvoudige controle.
Indien een bedrijf aangeeft dat de brandveiligheid niet op orde is, volgt een NTM interventiecontrole. Deze controle wordt uitgevoerd door een controleur van de brandweer. Van de overige bedrijven die in orde zijn, krijgt 10% een NTM steekproefcontrole. De steekproefcontrole is bedoeld om het systeem te controleren en wordt uitgevoerd door een controleur van de brandweer.
Enkelvoudige- en meervoudige controles
Deze controles worden uitgevoerd op basis van de gemaakte afspraken. Het gaat jaarlijks om circa 100 controles.
Controles Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en Brand Beveiligings Verordening (BBV)
In 2018 zijn 5 evenementen gecontroleerd door de VRK. In haar eigen jaarverslag zal de VRK hierover nader rapporteren. Het gaat om de jaarmarkt, de autoshow en de vlooienmarkt en dergelijke.
Tussen de afdeling bouw- en woningtoezicht en de VRK zijn over de zwaarte en de frequentie (voor de controles op basis van de APV en de BBV) nader afspraken gemaakt.
In 2015 is de brandweer gestart met controles voor het KVO (Keurmerk Veilig Ondernemen).
De themacontroles voor 2018 en 2019 richten zich op niet openbare parkeergarages onder gebouwen. In totaal worden 20 garages gecontroleerd.
2.4.3 Controles in het kader van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)
In 2018 zijn door de buitendienstinspecteur 25 adressen bezocht op verzoek van de collega’s van de afdeling BAG en Burgerzaken. De aanleiding tot het verzoek was vrij divers, variërend van een verzoek tot inschrijven op een niet bestaand adres tot het controleren van (vergunningvrij) gerealiseerde (bouw)werkzaamheden die op basis van de BAG een eigen huisnummer dienen te krijgen.
De Omgevingsdienst IJmond legt jaarlijks zelf aan de Raad een uitvoeringsprogramma VTH voor en is om die reden niet opgenomen in de evaluatie van dit uitvoeringsprogramma.
In 2018 zijn door de buitendienstinspecteur 32 adressen bezocht en gecontroleerd waar (bouw)werkzaamheden werden uitgevoerd die zonder vergunning zijn uitgevoerd.
De controles in 2018 hebben hoofdzakelijk betrekking op het controleren van vergunningsvrije bouwwerken op aangeven van buren. Waarbij de vraag beantwoord diende te worden of datgene wat gebouwd werd daadwerkelijk vergunningsvrij was.
De afdeling bouw- en woningtoezicht heeft in 2018 in 24 gevallen een vooraanschrijving uitgevaardigd. Die gaan over het volgende
Naar aanleiding van de 24 vooraankondigingen is 4 keer daadwerkelijk een last onder dwangsom opgelegd. In die 4 gevallen is binnen de begunstigingstermijn aan de opgelegde last voldaan. Het toezicht is daarmee adequaat.
3.1 Grondslag voor capaciteitsberekening
In hoofdstuk 3 van de beleidsnota “integrale handhaving” Gemeente Heemstede uit 2012 zijn vier toezichtvormen omschreven;
Bepalend voor het toezicht zijn niet alleen de vormen van toezicht, maar ook de intensiteit waarmee het toezicht wordt uitgevoerd.
Op basis van de vastgestelde prioriteiten, in combinatie met de van toepassing zijnde toezichtsvorm, wordt de noodzakelijke intensiteit van het toezicht bepaald.
3.2 Vergunninggericht toezicht
Het vergunninggericht toezicht is gekoppeld aan het aantal verleende omgevings-vergunningen. De mate van toezicht op deze vergunningen wordt bepaald door het aantal afgegeven vergunningen en de daaraan gekoppeld toezichtmomenten. Op basis hiervan wordt een planning gemaakt van de benodigde toezichtcapaciteit.
Het toezicht op de verleende omgevingsvergunning is gericht op de volgende activiteiten:
Toezicht op de activiteit bouwen
Een bouwwerk dient tijdens de uitvoeringsfase op een aantal belangrijke onderdelen te worden gecontroleerd. In de uitvoeringsfase wordt de bouw opgedeeld in de volgende (vijf) bouwfases en de daarbij behorende (12) toezichtmomenten:
De prioriteit en de complexheid van het bouwwerk is uiteindelijk bepalend voor het aantal toezichtmomenten.
Toezicht op de activiteit brandveilig gebruik
Op 1 januari 2008 is een Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) i.o. van kracht geworden, waaraan de gemeente Heemstede deelneemt.
Tussen de Gemeente Heemstede en de VRK zijn bestuursafspraken gemaakt met betrekking tot de uitvoering van bepaalde taken.
Jaarlijks wordt door de VRK een activiteitenplan opgesteld, waarmee invulling wordt gegeven aan deze afspraken voor de onderdelen proactie en preventie. Dit activiteitenplan sluit aan op het jaarwerkplan brandweer Kennemerland en het gemeentelijke handhavingsbeleid. De enkelvoudige controles die worden uitgevoerd door de VRK, op basis van het activiteiten-plan, komen (in de regel) niet ten laste van de beschikbare capaciteit tijd van de Heemsteedse organisatie. De meervoudige controles worden in de regel uitgevoerd samen met een medewerker van de afdeling bouw- en woningtoezicht. De volledige administratieve afhandelingen van enkel- en meervoudige controles ligt bij de afdeling bouw- en woningtoezicht.
De geïntensiveerde controles op de zorginstellingen, n.a.v. het rapport van de Inspectie leefomgeving en Transport en de brand bij Rivierduinen in Oegstgeest heeft extra werk opgeleverd voor de afdeling bouw- en woningtoezicht. Dit in de vorm van extra rapporten, hercontroles en locatiebezoeken. Hiervoor is voldoende capaciteit.
Toezicht op de activiteit milieu
De gemeente Heemstede heeft de uitvoering van de gemeentelijke milieutaken uitbesteed aan de Omgevingsdienst IJmond en blijft in dit stuk buiten beschouwing.
Het aandachtsgebied voor gebiedsgericht toezicht is primair de naleving van de APV, de verkeerswetgeving (parkeren) en de handhaving van de openbare orde en beperkt zich voor de uitvoering van de Wabo en de VTH-taken voornamelijk tot het op aangeven van de buren controleren of dat wat wordt gebouwd ook daadwerkelijk onder het vergunningsvrij bouwen valt.
4. Capaciteitsbepaling handhaving en toezicht
Beschikbare uren voor vergunningverlening, handhaving en toezicht
Voor vergunningverlening, handhaving en toezicht zijn netto de volgende uren beschikbaar:
Binnen de beschikbare capaciteit kunnen de VTH-taken voortvloeiende uit de Wabo adequaat worden uitgevoerd. Dat geldt voor de vergunningverlening, waarbij de te verlenen vergunningen binnen de wettelijke termijnen worden verleend, zonder dat van rechtswege vergunning worden verleend. Dat geldt eveneens voor de toezicht- en handhavingstaken. In een enkel geval moet worden overgegaan tot het opleggen van een last onder dwangsom. In dat geval wordt binnen de opgelegde begunstigingstermijn aan de opgelegde last voldaan, zonder dat hoeft te worden overgaan tot invordering van de dwangsom.
Deze constatering ten aanzien van de benodigde capaciteit wordt onderschreven door de benchmark van Berenschot van 23 mei 2017, waarbij ten aanzien van het cluster Wabo wordt geconcludeerd dat de kosten van de uitvoering van de Wabo 53% per inwoner lager zijn dan van vergelijkbare gemeenten en de gemeente Heemstede daarnaast 1,0 fte minder personeel inzet dan gemiddeld.
Zoals aangegeven in artikel 1.3 is de overdracht van taken van de gemeente Heemstede aan de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) vastgelegd in de zogeheten bestuurs-afspraken. Hierin is opgenomen dat ten aanzien van de uitvoering van de taken een door partijen gezamenlijk op te stellen werkplan wordt vastgesteld. Om verwarring met interne werkplannen van Gemeente en VRK te voorkomen wordt dit werkplan ‘activiteitenplan’ genoemd.
Met het activiteitenplan 2019 wordt invulling gegeven aan deze afspraak voor de onderdelen proactie en preventie. De intensieve samenwerking met tijdsgebonden producten tussen de VRK en de gemeente, maakt het noodzakelijk de wederzijdse verwachtingen en verplichtingen helder en tot in redelijk detail vast te leggen. Dit activiteitenplan sluit aan op het jaarwerkplan brandweer Kennemerland en het gemeentelijke handhavingsbeleid.
De gemeente Heemstede verleent de VRK opdracht om, binnen de gestelde wettelijke, financiële en personele kaders zoals vastgelegd in de bestuursafspraken, uitvoering te geven aan de in het activiteitenplan vastgelegde taken en activiteiten. Tenzij anders vermeld vallen deze binnen de kaders zoals verwoord in artikel 2 van de bestuursafspraken en de hier uit voortvloeiende wederzijdse verplichtingen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
De bestaand capaciteit van de VRK is voor de uitvoering van de VTH-taken afdoende.
Uitbesteding aan de Omgevingsdienst IJmond
Zoals aangegeven heeft de gemeente Heemstede de uitvoering van de gemeentelijke milieutaken ondergebracht bij de Omgevingsdienst IJmond.
Toezicht, controle en handhaving
Het programmatisch controleren van bedrijven en instellingen is een van de kerntaken van de gemeente. Door periodieke bedrijfsbezoeken wordt onderzocht of het betreffende bedrijf of instelling aan de voorschriften van de milieuvergunning of het Activiteitenbesluit voldoet.
De bestaand capaciteit van de OD IJmond is voor de uitvoering van de VTH-taken afdoende.
De financiering van de werkzaamheden die voortvloeien uit het uitvoeringsprogramma en het handhavingsbeleidsplan zijn gekoppeld aan de gemeentelijke begrotingscyclus. Met de vaststelling van de gemeentelijke begroting medio november van het jaar voorafgaand aan de uitvoering van de desbetreffende jaarprogrammering autoriseert de gemeenteraad de benodigde financiële middelen.
De basis van de financiering ligt in de begrotingsprogramma’s 2 (Veiligheid), 8 (Groen en openbare ruimte) en 9 (Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ). In de begroting is budget voor ambtelijke capaciteit opgenomen voor vergunningverlening, toezicht en handhaving.
De gemeente Heemstede heeft zijn takenpakket voor milieu door middel van een dienstverleningsovereenkomst uitbesteed aan de Omgevingsdienst IJmond. Heemstede neemt grofweg 2800 uur af van de Omgevingsdienst. Daarin zit behalve het basistakenpakket (wettelijke taken) ook het milieu- en duurzaamheidsbeleid en de uitvoering daarvan.
Met de vaststelling van de begroting 2019 is de financiële uitvoerbaarheid van de jaarprogrammering 2019 gegarandeerd.