| Organisatie | Waddinxveen |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Actieplan Richtlijn Omgevingslawaai 2018 – 2023 |
| Citeertitel | Actieplan Richtlijn Omgevingslawaai 2018 – 2023 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer |
| Eigen onderwerp | Actieplan Richtlijn Omgevingslawaai 2018-2023 |
Geen
artikel 11.12 van de Wet milieubeheer
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 19-07-2018 | Nieuwe regeling | 11-07-2018 | RV/18/00881 |
Voor u ligt het Actieplan geluid 2018-2023 van de gemeente Waddinxveen. Met dit plan geeft Waddinxveen invulling aan de Europese Richtlijn Omgevingslawaai. Deze richt zich op de evaluatie en beheersing van de geluidsbelasting waaraan woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen (mensen) worden blootgesteld. Met het onderhavige actieplan worden stappen gezet naar het verminderen van te hoge geluidsbelastingen als gevolg van wegverkeer op gemeentelijke wegen en industrieterreinen, met als doel een goede en gezonde woon- en leefomgeving te bevorderen.
Vanuit de Europese Richtlijn Omgevingslawaai zijn voor de gemeente Waddinxveen relevant: (lokaal) wegverkeer- en in mindere mate industrielawaai. Plandrempels zijn vastgesteld voor wegverkeerslawaai en industrielawaai. Acties worden geformuleerd voor die onderdelen waarvoor de gemeente bevoegd gezag is:
Bij de keuze van een plandrempel van 65 dB Lden bevinden zich binnen de gemeente Waddinxveen 147 woningen, waar de geluidsbelasting als gevolg van wegverkeer hoger is dan deze plandrempel. Zeventien van deze woningen ondervinden een geluidsbelasting hoger dan de plandrempel ten gevolge van lokaal wegverkeer;
In 2013 heeft de gemeente Waddinxveen in haar actieplan gekozen voor een plandrempel van 65 dB. In 2013 had de gemeente Waddinxveen 170 woningen boven de plandrempel van 65 dB voor wegverkeerslawaai. Van deze woningen zijn er reeds 26 gesaneerd en 53 in behandeling. Voor zes van de woningen is in 2018 geen sprake meer van overschrijding van de plandrempel (65 dB Lden);
Maatregelen richten zich met name op het verminderen van het geluid bij woningen met een belasting van 65 dB of meer en op woningen die op de zogenaamde geluidsaneringslijst staan. Hoe de geluidsreductie zal worden behaald, is afhankelijk van doelmatigheidscriteria. In de meeste gevallen zal dit geluidsisolatie van de gevel(s) van een woning zijn. Tussen 2018 en 2023 wordt voor zoveel mogelijk woningen subsidie aangevraagd ter vermindering van het wegverkeerslawaai;
1.1 Wat is een actieplan geluid?
Dit is het actieplan geluid van de gemeente Waddinxveen. Het actieplan beschrijft de maatregelen die de gemeente de komende periode van vijf jaar gaat uitvoeren om er voor te zorgen dat de leefomgevingskwaliteit wordt geborgd en de negatieve gezondheidseffecten door geluid in Waddinxveen worden beperkt. Het actieplan is een vervolg op de geluidsbelastingkaarten die op 20 juni 2017 door het college zijn vastgesteld. Met deze kaarten is de theoretische geluidshinder in beeld gebracht voor de bronnen wegverkeer, railverkeer en industrie. Ze zijn ook te raadplegen via: http://geluidskaart.odmh.nl/waddinxveen2017.
De gemeente heeft geen zeggenschap over provinciale wegen, rijkswegen en spoorlijnen rond en door het dorp. Dit actieplan gaat hier dan ook niet op in. De provincie Zuid-Holland, Rijkswaterstaat en Prorail hebben een eigen actieplan geluid gemaakt, waarin staat wat gedaan wordt om geluidshinder van provinciale wegen, snelwegen en spoorlijnen aan te pakken.
Zowel het maken van de geluidsbelastingkaarten als het opstellen van dit actieplan is een wettelijke verplichting. Het wettelijk kader is beschreven in paragraaf 2.2.
De geluidsbelastingkaarten en dit actieplan hebben een algemeen karakter. De kaarten en het actieplan bevatten geen gedetailleerde beschrijving van de geluidsbelasting en de voorgenomen maatregelen voor specifieke lokale situaties. In de meeste gevallen is nader akoestisch onderzoek nodig en moet aan de hand daarvan een financiële afweging worden gemaakt. Het actieplan is een beleidsplan en benoemt alle prioritaire problemen (= geluidsbelasting boven de plandrempel). Hoofdstuk 11 van de Wet milieubeheer verplicht niet tot het daadwerkelijk nemen van maatregelen voor een prioritair probleem. Een dergelijke verplichting kan wel aan de orde zijn bij bijvoorbeeld de saneringssituaties van de Wet geluidhinder. Over een prioritair probleem kan een gemeente dus ook aangegeven dat zij geen maatregelen treft. Het college van burgemeester en wethouders motiveert deze keuze. Als beleidsplan staat het actieplan wel open voor zienswijzen, maar niet voor bezwaar en beroep. Het actieplan introduceert geen nieuwe wettelijke normen voor geluidshinder.
De geluidsbelastingkaarten en het actieplan worden per periode van vijf jaar geactualiseerd. In 2022 worden nieuwe geluidskaarten gemaakt en kan worden beoordeeld of dit actieplan tot de gewenste resultaten heeft geleid.
Geluid of lawaai is een belangrijk onderwerp. Instanties -zoals de Wereldgezondheidsorganisatie, TNO, het RIVM, GGD’en en universiteiten- geven aan dat de gezondheidsschade van lawaai groot is. In Nederland wordt van honderdduizenden mensen de slaap regelmatig verstoord, waardoor ze niet goed zijn uitgerust en overdag niet goed kunnen functioneren en ondervinden miljoenen mensen ernstige hinder (zie ook paragraaf 2.4).
1.2 Hoe is het actieplan geluid tot stand gekomen?
Alphen aan den Rijn, Gouda en Waddinxveen zijn in de Regeling geluid milieubeheer aangewezen als één agglomeratie. Deze gemeenten hebben via de Omgevingsdienst Midden-Holland nauw samengewerkt bij het opstellen van geluidskaarten en actieplannen.
Het actieplan is gebaseerd op de geluidsbelastingkaarten, zoals die op 20 juni 2017 door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Waddinxveen zijn vastgesteld. Voor de totstandkoming van dit plan is in de eerste plaats de geluidssituatie aan de hand van de kaarten geanalyseerd, vervolgens is het ambitieniveau (de plandrempel) bepaald en zijn mogelijke maatregelen verkend.
Na instemming van burgemeester en wethouders, op 6 maart 2018, is het besluit gepubliceerd en is het ontwerp van het actieplan gedurende zes weken ter inzage gelegd. In die periode kond een ieder haar zienswijze op het actieplan geluid kenbaar maken. Er zijn geen zienswijzen ingediend. Dit alles heeft niet tot wijziging van het actieplan geleid. Een beschrijving van de inspraakprocedure is opgenomen in hoofdstuk 6. Na de inzagetermijn van zes weken is het actieplan op 11 juli 2018 definitief vastgesteld door burgemeester en wethouders van Waddinxveen. Op 19 juli 2018 is het gepubliceerd en aangeboden aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat (hierna: I&W). De minister voegt de actieplannen van de verschillende gemeenten samen en dient deze in bij de Europese Commissie.
Hoofdstuk 2 beschrijft binnen welke kaders dit actieplan wordt opgesteld. Hoofdstuk 3 geeft een samenvatting van de geluidsbelastingkaarten en de aantallen geluidgehinderden in de gemeente. Hoofdstuk 4 beschrijft de gemeentelijke opgaven voor geluid en omgeving. Dit hoofdstuk gaat in op de gekozen plandrempel, de woningen met een geluidsbelasting boven de plandrempel en de saneringsopgave. Hoofdstuk 5 geeft een overzicht van de maatregelen voor de komende vijf jaar, alsmede de doelmatigheid van de te nemen maatregelen. Hoofdstuk 6 beschrijft de inspraakprocedure en de ingekomen zienswijzen. Hoofdstuk 7 bevat conclusies en aanbevelingen. In de bijlagen zijn alle inhoudelijke/cijfermatige/technische gegevens opgenomen.
2.1 EU Richtlijn omgevingslawaai
In 2002 is de EU Richtlijn Omgevingslawaai vastgesteld. Het doel van deze richtlijn is, om op basis van prioriteiten, de schadelijke gevolgen (inclusief hinder) van blootstelling aan omgevingslawaai te vermijden, voorkomen of verminderen. De richtlijn is van toepassing op omgevingslawaai waaraan mensen in bebouwde gebieden, in openbare parken en andere stille gebieden in agglomeraties, in stille gebieden op het platteland, nabij scholen, ziekenhuizen en andere voor lawaai gevoelige gebouwen en gebieden worden blootgesteld. In de gemeente Waddinxveen gaat het om de volgende geluidsbronnen: wegverkeerslawaai, spoorweglawaai en industrielawaai. Hierbij valt alleen lokaal wegverkeer en –industrielawaai onder de bevoegdheid van de gemeente Waddinxveen.
Alle andere geluidsbronnen blijven in het kader van dit actieplan om eerder genoemde reden buiten beschouwing. Daarnaast moet de richtlijn een grondslag gaan bieden voor het ontwikkelen van Europees bronbeleid. Het gaat daarbij om eventuele aanscherping van de maximale geluidsniveaus (bronvermogens) van de belangrijkste bronnen.
De EU richtlijn Omgevingslawaai is geïntegreerd in de Wet milieubeheer via het Besluit geluid milieubeheer. De toenmalige minister van Infrastructuur en Milieu heeft bij ministeriële regeling de agglomeraties aangewezen die een geluidsbelastingkaart en actieplan moeten maken (artikel 11.5 Wet milieubeheer). De gemeente Waddinxveen heeft voor het eerst in juli 2012 een geluidsbelastingkaart (peiljaar 2011) vastgesteld en in juli 2013 een bijbehorend actieplan. Dit is een verplichting op grond van de bepalingen in artikel 11.6, vierde lid, resp. 11.12, tweede lid van de Wet milieubeheer.
Geluid dat wordt veroorzaakt door wegverkeer, railverkeer en industrie is geregeld in de Wet geluidhinder. Deze wet geeft aan welke geluidsnormen gelden bij bijvoorbeeld de bouw van nieuwe woningen en het wijzigen van (spoor)wegen. De wetgeving rond rijkswegen en landelijke spoorwegen is vanaf 1 juli 2012 opgenomen in Hoofdstuk 11 van de Wet milieubeheer (vanaf dat moment gelden er zogenoemde geluidsproductieplafonds langs dit type infrastructuur). In de Wet geluidhinder worden geen geluidsnormen gesteld ten aanzien van 30 km/u wegen.
In de EU Richtlijn omgevingslawaai zijn drie taken voor de overheid geformuleerd:
Het actieplan geluid bevat een beschrijving van te voeren beleid om de geluidsbelasting te beperken en stelt daartoe een plandrempel vast in Lden en Lnight (zie § 3.1) voor een of meerdere geluidsbronnen. Ook is het mogelijk om de plandrempels te differentiëren naar gebied (gebiedsgericht beleid) of tijd. In het actieplan worden keuzes gemaakt voor de te nemen maatregelen om overschrijding van de plandrempels ongedaan te maken. Daarbij worden ook de wettelijke saneringssituaties behandeld voor zover nog geen sanering heeft plaatsgevonden.
In het actieplan is gebruik gemaakt van Lden (Level day, evening en night) en Lnight. Deze maten drukken de jaargemiddelde geluidsbelasting uit. Bij de bepaling van Lden wordt het etmaal verdeeld in een dagperiode (07.00-19.00), een avondperiode (19.00-23.00) en een nachtperiode (23.00-07.00). Voor ieder van deze periodes wordt het gemiddelde geluidsniveau over een heel jaar bepaald. Het jaargemiddelde niveau over de dagperiode (Lday), de avondperiode (Levening) en de nachtperiode (Lnight) wordt vervolgens gecombineerd tot één getal (Lden) volgens onderstaande formule:
Zoals te zien is in de formule wordt bij het geluid in de avond- en nachtperiode 5 resp. 10 dB opgeteld, omdat geluid in deze periodes als hinderlijker wordt ervaren dan overdag.
In deze rapportage zijn de berekende Lden en Lnight niveaus afgerond conform NEN 1047. Hierbij geldt dat indien het af te ronden getal achter de komma op een 5 eindigt wordt afgerond naar het dichtstbijzijnde gehele even getal. Dit betekent bijvoorbeeld dat 55,5 dB wordt afgerond naar 56 dB en 60,5 dB naar 60 dB.
Beleidsregel Hogere Waarden regio Midden-Holland
Waddinxveen heeft op 10 juli 2012 de Beleidsregel Hogere waarden Regio Midden-Holland, versie 2 d.d. 16 april 2012, vastgesteld. In deze beleidsregel zijn de randvoorwaarden opgenomen voor het verlenen van de zogenoemde hogere waarden in het kader van de Wet geluidhinder. Een hogere waarde wordt pas vastgesteld indien toepassing van maatregelen, gericht op het terugbrengen van de geluidsbelasting tot de voorkeursgrenswaarde:
De beleidsregel stelt aanvullende voorwaarden (aanvullend aan de voorwaarden uit de Wet geluidhinder) waaronder hogere grenswaarden kunnen worden verleend. Net als in de Wet geluidhinder maakt de beleidsregel onderscheid naar de verschillende geluidsbronnen wegverkeerslawaai, railverkeerslawaai en industrielawaai. De aanvullende eisen bestaan hoofdzakelijk uit de verplichting tot het hebben van een geluidsluwe gevel en buitenruimte. Langs deze weg wordt zoveel mogelijk een goed woon- en leefklimaat gegarandeerd.
De gemeente Waddinxveen kent één bedrijventerrein waarvoor een zogenoemd geluidsbeheerplan is opgesteld: Distripark A12. Een geluidsbeheerplan is een middel om de beschikbare geluidsruimte te verdelen en te bewaken. Bij de vergunningverlening voor bedrijven die gevestigd zijn op - of zich op het industrieterrein willen vestigen - dient rekening te worden gehouden met dit geluidsbeheerplan. Dit houdt concreet in dat de bedrijven akoestisch moeten passen binnen de voor hen gereserveerde geluidsruimte.
In het Mobiliteitsplan Waddinxveen 2013-2020 (vastgesteld juni 2013) is een ambitie opgenomen over verkeersveiligheid. Besloten is om te streven naar Duurzaam Veilige (her)inrichting volgens het wegencategoriseringsplan en de richtlijnen van het CROW. In een Duurzaam Veilig ingericht wegennet worden ongevallen zoveel mogelijk voorkomen door eenvoudige, geloofwaardige en duidelijk herkenbare infrastructuur en door de kans op conflicten te vermijden. De inrichting van de weg moet ertoe leiden dat de weggebruiker als vanzelf het gewenste gedrag vertoont. Duurzaam Veilig onderscheid drie categorieën wegen met elk eigen inrichtingsvoorschriften. Werken volgens duurzaam veilig houdt bijvoorbeeld in dat wegen waar nu een snelheidslimiet van 30 km/uur geldt worden ingericht met klinkers. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de geluidsbelasting op de gevels van woningen, omdat klinkers meer geluid produceren dan asfalt. Aan de andere kant gaan auto’s ook minder hard rijden, waardoor de geluidsbelasting weer afneemt. Ook in Waddinxveen worden een aantal 30 km/uur-wegen ingericht met klinkers (zie hoofdstuk 5 Maatregelen).
In mei 2012 is de Structuurvisie Waddinxveen 2030, positief en realistisch naar 2030 vastgesteld.
In de structuurvisie is aandacht besteed aan economie, bedrijvigheid, verkeer en landschap & natuur. Dit vormt een mooie en goede basis voor toekomstige ontwikkelingen van Waddinxveen. Het dorpse karakter van Waddinxveen in de stedelijke en ook landschappelijke omgeving komt daarmee volop tot uiting. De gemeente Waddinxveen beoogt met de structuurvisie verscheidene doelen te bereiken:
Langdurige blootstelling aan geluid kan tot uiteenlopende gezondheidseffecten leiden. Hierbij wordt meestal een onderscheid gemaakt tussen welzijnseffecten, zoals hinder en slaapverstoring en klinische gezondheidseffecten, zoals gehoorschade en hart- en vaatziekten. De Wereldgezond-heidsorganisatie (WHO) en de Gezondheidsraad concluderen dat er voldoende bewijs is voor een verband tussen blootstelling aan geluid en effecten, zoals: hinder, slaapverstoring en verandering van de slaapkwaliteit (Berglund, Lindvall et al. 1999; Gezondheidsraad 2004).
Hinder beïnvloedt het lichamelijk en geestelijk welbevinden en wordt daarom beschouwd als een gezondheidseffect. Mensen die hinder hebben van geluid ervaren vele verschillende effecten, zoals: kwaadheid, teleurstelling, ontevredenheid, hulpeloosheid, depressie, angst of agitatie. Verder kunnen ze ook stress gerelateerde symptomen hebben, zoals: vermoeidheid en buikklachten. Hinder kan al optreden vanaf geluidsniveaus van 42 dB(A) Lden. De mate van hinder wordt niet alleen bepaald door de geluidsbelasting, maar ook door niet-akoestische factoren, zoals het type geluid en de persoonlijke houding ten opzichte van het geluid (bijvoorbeeld beheersbaarheid, angst voor het geluid, verwachting ten aanzien van de toekomst). Het is daarom niet duidelijk aan te geven wanneer geluid verandert in lawaai: wat voor de één draaglijk is, vindt de ander hinderlijk. Het is wel zo dat hoe hoger de geluidsbelasting, hoe meer mensen hinder zullen ervaren.
Om geluidshinder te kwantificeren is onderzoek gedaan naar de dosis-effectrelatie tussen geluid en hinder. De relatie verschilt voor weg-, rail- en industrielawaai. Hieronder staat welke relaties de EU richtlijn voorschrijft om te gebruiken. Zo geldt bijvoorbeeld bij wegverkeer dat 21% van degenen die in de geluidsbelastingklasse 55 t/m 59 dB (jaargemiddelde over het hele etmaal) valt te beschouwen is als ‘gehinderd’, 8% is ‘ernstig gehinderd’. In bijlage 1 zijn deze percentages toegepast op de bevolking van Waddinxveen.
Opgemerkt wordt dat alle ernstig gehinderden eveneens gehinderd zijn, maar niet alle gehinderden ernstig gehinderd zijn.
Tabel 1 Verkeerslawaai – Dosis-effectrelatie (cumulatief)
Tabel 2 Industrielawaai - Dosis-effectrelatie (cumulatief)
In 2004 heeft de Gezondheidsraad een advies uitgebracht over de invloed van geluid op de slaap en gezondheid. Hierin wordt geconcludeerd dat nachtelijk geluid de slaapkwaliteit en het algemeen welbevinden nadelig beïnvloedt. Lawaai tijdens de slaap verstoort de herstelfunctie van de slaap. Dit kan leiden tot vermoeidheid en verminderde prestaties overdag. Onbedoelde beïnvloeding van de slaap door geluid is een probleem.
De WHO concludeert dat cardiovasculaire effecten (hart- en vaatziekten) samenhangen met lange termijn blootstelling aan geluidsniveaus in de range van 65-70 dB. De Gezondheidsraad stelde dat er voldoende bewijs is voor een relatie tussen geluid overdag en hoge bloeddruk.
Gehoorschade is een gezondheidseffect dat een direct gevolg kan zijn van een te hoge geluidsbelasting. Gehoorschade kan optreden vanaf een geluidsbelasting van 70 dB Lden. Acute gehoorschade kan optreden vanaf 100 dB(A). De geluidsbelasting door wegverkeer, railverkeer, luchtverkeer en industrie voor omwonenden is over het algemeen niet van dien aard dat gehoorschade een reëel risico is.
De GGD hanteert op basis van kennis en ervaring met de gezondheidseffecten van geluid grens- en kwaliteitswaarden. In tabel 3 is een kwalitatieve beoordeling gegeven van de verschillende geluidsniveaus zoals de GGD die hanteert. Het niveau van 63 dB Lden kan gezien worden als een grenswaarde. Dit niveau en hoger moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Het niveau van 48 dB Lden kan worden gezien als een streefwaarde voor leefbaarheid en bevordering van gezondheid (kwaliteitswaarde). Deze twee niveaus scheiden drie gebieden:
Het aanhouden van een grens- en kwaliteitswaarde is van belang bij het beschermen en bevorderen van de gezondheid van mensen. De keerzijde is dat het kan leiden tot normopvulling, als de belasting beneden de grenswaarde niet als problematisch wordt gezien en als aan de kwaliteitswaarde weinig belang wordt gehecht. In dat geval is het beter het ‘standstill’ beginsel aan te houden. Dit beginsel houdt in dat voor niemand de geluidsbelasting mag toenemen, maar wel mag afnemen.
Echte rust wordt bereikt bij 42 dB Lden en32 dB Lnight of lager. Dit geluidsniveau zou in landelijke en recreatiegebieden als grens gesteld kunnen worden, en kan in woongebieden als grens voor slaapverstoring worden gehanteerd.
Tabel 3 ‘Kwalificatie’ geluidsniveaus (geluidsbelasting aan de gevel)
Geluidsbelasting* | ||||
Bron: Gezondheidseffectscreening-Gezondheid en milieu in ruimtelijke planvorming. Handboek voor een gezonde inrichting van de leefomgeving. GGD Nederland, versie 1.6 juni 2012
3 Samenvatting geluidsbelastingkaarten 2016
In dit actieplan volstaat het om de geluidsbelastingkaarten enkel samenvattend te beschouwen. De kaarten zijn online benaderbaar, via http://geluidskaart.odmh.nl/waddinxveen2017/. Een uitgebreide rapportage is opvraagbaar bij de gemeente Waddinxveen of de Omgevingsdienst Midden-Holland (rapport ‘Geluidsbelastingkaarten Waddinxveen 2017’, rapportnummer: 2016055842, 8 juni 2017).
Naast de kaarten vraagt de EU Richtlijn ook om tabellen te maken, met daarin het aantal (ernstig) geluidgehinderden en slaapgestoorden binnen de gemeente, afgeleid uit de geluidskaarten. Deze tabellen staan in bijlage 1. Paragraaf 2.3 beschrijft hoe geluidsbelasting is vertaald naar (ernstig) geluidgehinderden en slaapverstoorden.
De tabellen over wegverkeerslawaai, railverkeerslawaai en industrielawaai tonen het aantal woningen, als ook het aantal bewoners, gehinderden, ernstig gehinderden en slaapgestoorden. De Regeling geluid milieubeheer schrijft voor dat standaard met 2,2 bewoners per woning moet worden gerekend.
De EU richtlijn vraagt om geluidsbelastingen van 55 dB of meer in de kaarten en de tabellen te tonen in stappen van 5 dB. Als gevolg hiervan is het mogelijk dat bijvoorbeeld twee woningen, waarvan het absolute verschil in geluidsbelasting slechts 0,1 dB bedraagt, beide in een andere geluidsbelasting klasse kunnen vallen.
In de kaarten zijn de zogenaamde ‘geluidsgevoelige gebouwen’ ingekleurd. Dit zijn in principe de locaties waar mensen wonen. Woningen en appartementen dus, maar ook gezondheidszorginstellingen (bijvoorbeeld zieken-, verpleeg- of verzorgingshuizen). Daarnaast behoren ook gebouwen waar onderwijs wordt gegeven tot deze categorie. Daarnaast zijn ‘geluidsgevoelige terreinen’ opgenomen; dit zijn woonwagenstandplaatsen. De kleuren geven de hoogte van het gemiddelde geluidsniveau aan. Geluidsniveaus van 55 dB of minder gelden als redelijk. Een geluidsniveau tussen de 55 en 65 dB is matig tot slecht.
De geluidskaarten volgens de EU-richtlijn zijn geen kader voor toetsing voor hogere grenswaarden op grond van de Wet geluidhinder. Ook is het niet een weergave van de vergunde situatie voor industrielawaai. Er kunnen dus geen rechten worden ontleend aan de geluidskaarten volgens de Richtlijn, ze hebben een informatief karakter.
Van de drie beschouwde bronnen veroorzaakt wegverkeerslawaai de meeste hinder. Tabel 4 geeft een overzicht van het aantal woningen, bewoners en het aantal (ernstig) gehinderden en slaapverstoorden boven de 55 dB Lden en 50 dB Lnight als gevolg van alle gemeentelijke, provinciale en rijkswegen tezamen.
Tabel 4: Samenvatting wegverkeerslawaai t.g.v. alle wegen
Tabel 5 geeft een overzicht van het aantal woningen en boven de 55 dB Lden en 50 dB Lnight en het aantal (ernstig) gehinderden en slaapverstoorden als gevolg van lokale wegen waarvoor de gemeente Waddinxveen het bevoegd gezag is.
Tabel 6 geeft een overzicht van het aantal woningen, bewoners en het aantal (ernstig) gehinderden en slaapverstoorden boven de 55 dB Lden en 50 dB Lnight als gevolg van het Distripark A12, waarvoor de gemeente Waddinxveen het bevoegd gezag is.
Tabel 6: Samenvatting industrielawaai
51 | |||||
Door de gemeente Waddinxveen loopt het spoortracé Gouda – Alphen ad Rijn/Leiden. Tabel 7 geeft een overzicht van het aantal woningen, bewoners en het aantal (ernstig) gehinderden en slaapverstoorden boven de 55 dB Lden en 50 dB Lnight als gevolg van het railverkeer. Opgemerkt wordt dat de gemeente Waddinxveen geen bevoegd gezag is voor dit spoortracé.
3.5 Overige geluidsgevoelige bestemmingen
De Wet geluidhinder beschermt naast woningen ook andere bestemmingen waar mensen (langdurig) verblijven. Het gaat dan om onderwijsgebouwen, zieken- en verpleeghuizen, verzorgingstehuizen, psychiatrische inrichtingen, kinderdagverblijven, woonwagenstandplaatsen en bestemde ligplaatsen voor woonschepen.
De gemeente Waddinxveen kent meerdere van deze bestemmingen. Deze bestemmingen zijn op de kaarten gearceerd ingetekend, zie http://geluidskaart.odmh.nl/waddinxveen2017. De tabellen in bijlage 1 tonen de geluidsbelasting ten gevolge van weg, rail of industrie op deze bestemmingen, als deze ten minste 55 dB Lden of 50 dB Lnight is.
4 Gemeentelijke opgaven voor geluid en omgeving
In de Wet geluidhinder zijn normen opgenomen voor de toelaatbare geluidsbelasting van wegverkeer- en spoorlawaai en ook industrielawaai. De wet gaat daarbij uit van een voorkeursgrenswaarde en een maximale grenswaarde. In de Wet geluidhinder zijn normen opgenomen voor de toelaatbare geluidsbelasting van wegverkeerslawaai en railverkeerslawaai en ook industrielawaai. De wet gaat daarbij uit van een voorkeursgrenswaarde en een maximale grenswaarde. De grenswaarden zijn over het algemeen van toepassing op nieuwe situaties (b.v. bouw van een woning of aanleg van een weg), veranderingen (reconstructies) of saneringssituaties.
De grenzen van deze waarden verschillen per bron en per situatie:
Voor alle drie geldt dat een geluidsbelasting onder de voorkeursgrenswaarde toelaatbaar is. Een geluidsbelasting tussen de voorkeursgrenswaarde en de maximale grenswaarde is alleen toelaatbaar na een afwegingsproces: de procedure hogere waarden voor geluid. Het vaststellen van een hogere waarde wordt getoetst aan de Wet geluidhinder en de door burgemeester en wethouders vastgestelde beleidsregel Hogere waarden regio Midden-Holland. Dit beleid is tevens het regionale beleid. Naast wettelijke bepalingen is voor een aantal situaties regionaal of lokaal beleid geformuleerd.
4.2 Geluidsbelasting en plandrempel
De Wet geluidhinder geeft een overzicht van grenswaarden voor wegen. In het kader van de Wet geluidhinder dient de geluidsbelasting per weg getoetst te worden aan de geldende grenswaarden. Voordat de toetsing plaatsvindt dient er een -wettelijk verplichte- correctie plaats te vinden voor het feit dat de wetgever er van uitgaat dat voertuigen in de toekomst stiller zullen worden (de correctie varieert van 2 tot 5 dB afhankelijk van de situatie).
Een plandrempel is de gecumuleerde geluidsbelasting van alle (lokale) wegen tezamen. Als gevolg hiervan zal een plandrempel altijd hoger zijn dan de geluidsbelasting per weg overeenkomstig de methodiek van de Wet geluidhinder. In tegenstelling tot de methodiek uit de Wet geluidhinder is de geluidsbelasting ter plaatse van alle geluidsgevoelige bestemmingen berekend. Deze geluidsbelasting is getoetst aan de plandrempel. Wanneer de geluidsbelasting hoger is dan de plandrempel is er sprake van een prioritair probleem. Omdat deze toetsing ook heeft plaatsgevonden voor woningen, waarvoor nooit in het kader van de Wet geluidhinder onderzoek is uitgevoerd, ontstaat een completer beeld van de geluidssituatie binnen Waddinxveen.
Voor de beoordeling van industrielawaai wordt gebruik gemaakt van de dosismaat Letmaal. Voor de verwerking van industrielawaai in het kader van de Richtlijn dient gebruik gemaakt te worden van de dosismaal Lden (day, evening, night). In het kader van de Richtlijn is de dosismaat Letmaal gelijk gesteld aan de dosismaat Lden.
Volgens de EU-richtlijn moet het Actieplan geluid gaan over ‘prioritaire problemen’. Van een prioritair probleem is sprake als een ‘relevante grenswaarde’ wordt overschreden. Bij implementatie in de Nederlandse wetgeving is het begrip ‘relevante grenswaarde’ vertaald in ‘plandrempel’. De plandrempel is dan ook een ambitiewaarde en niet een grenswaarde die gehaald moet worden op straffe van sancties indien de waarde niet wordt gerealiseerd. De gemeente moet de hoogte van de plandrempel zelf vaststellen en mag daarbij afwijken van de normen die in de Wet geluidhinder zijn opgenomen. Het vaststellen van een zelfgekozen plandrempel is een van de verplichte onderdelen van het Actieplan. Hieronder volgen de verschillende plandrempels voor de onderzochte geluidsbronnen.
In hoofdstuk 3 bleek duidelijk dat wegverkeerslawaai van de drie beschouwde bronnen de meeste gehinderden oplevert. Daarom richt dit actieplan zich op wegverkeerslawaai. De plandrempel is de waarde van de geluidsbelasting waarboven de gemeente Waddinxveen vindt dat in principe maatregelen nodig zijn om de geluidsbelasting te verlagen.
In het “Actieplan Richtlijn Omgevingslawaai Waddinxveen 2013” is voor wegverkeerslawaai een plandrempel vastgesteld van 65 dB. Er bevonden zich toen binnen Waddinxveen 170 woningen waarop de plandrempel werd overschreden.
In dit actieplan 2018 wordt weer gekozen voor een plandrempel van 65 dB Lden en 60 dB Lnight. Hierbij bevinden zich 147 woningen boven de plandrempel van 65 dB Lden, waarvan ter plaatse van zeventien woningen een gemeentelijke weg bepalend is voor de geluidsbelasting. In 2018 bevinden zich tien woningen boven de plandrempel van 60 Lnight. Ten gevolge van gemeentelijke wegen bevinden zich geen woningen boven de plandrempel van 60 dB Lnight.
In Waddinxveen is voor het Distripark Doelwijk een geluidsbeheersplan vastgesteld. Met de bedrijven op dit park zijn afspraken gemaakt over de hoeveelheid geluid die deze mogen produceren. Voor de overige bedrijventerreinen in Waddinxveen zijn geen afspraken gemaakt. In totaal hebben vijf woningen een geluidsbelasting van ten hoogste 55 dB (in de klasse 55 tot 59 dB) Lden. Voor industrielawaai is in analogie met het geluidsbeheerplan alleen een plandrempel voor Lden vastgesteld.
Waddinxveen heeft geen zeggenschap over railverkeerslawaai. ProRail is het bevoegd gezag voor wat betreft railverkeerslawaai en stelt een eigen Actieplan op inclusief plandrempels.
4.4 Overzicht woningen boven plandrempel
De gemeente Waddinxveen heeft gekozen voor een plandrempel van 65 dB Lden en 60 dB Lnight voor wegverkeerslawaai. Tabel 8 geeft een overzicht van de 17 woningen aan lokale wegen waarvoor de geluidsbelasting boven de plandrempel van 65 dB Lden en respectievelijk 60 dB Lnight ligt.
Tabel 8: Aantal woningen (lokale wegen) boven de plandrempel van 65 dB Lden en 60 Lnight
Uit tabel 8 blijkt dat er geen woningen binnen Waddinxveen aanwezig zijn waarop de Lnight als gevolg van lokale wegen uitkomt boven de 60 dB. Kaart 1 in bijlage 2 geeft de locatie van de 17 woningen weer.
Van de zeventien woningen boven de plandrempel van 65 dB Lden:
Voor bestaande situaties waar in de loop der jaren een te hoge geluidsbelasting is ontstaan is in de Wet geluidhinder een saneringsplicht opgenomen. De sanering kan bestaan uit maatregelen aan de bron (bijvoorbeeld verkeersmaatregelen of een stiller wegdek), in de overdracht (schermen of wallen) of aan de woning (gevelisolatie). Voor woningen die langs rijkswegen en rijksspoorwegen liggen zijn Rijkswaterstaat en Prorail verantwoordelijk. Voor woningen langs gemeentelijke en provinciale wegen ligt het initiatief voor sanering bij gemeenten. Jaarlijks wordt projectmatig een aantal van deze woningen gesaneerd, voor zover hiervoor subsidies beschikbaar zijn. Deze aanpak wordt bij het uitvoeren van dit actieplan voortgezet.
Kaart 3 in bijlage 2 geeft een overzicht van de saneringswoningen wegverkeerslawaai uitgesplitst naar de betreffende bronbeheerders. In tabel 9 is een overzicht gegeven van de saneringsopgave wegverkeerslawaai (situatie 2016).
Tabel 9: Status saneringsopgave wegverkeerslawaai
Uit tabel 9 blijkt dat de saneringsopgave 446 woningen betreft voor gemeentelijke wegen. Uit tabel 8 blijkt dat er slechts zeventien woningen aanwezig zijn waarvan de geluidsbelasting ten gevolge van een gemeentelijk weg uitkomt boven de plandrempel van 65 dB. Waarom zijn er dan geen 446 woningen boven de plandrempel?
De saneringslijst is opgebouwd uit verschillende deellijsten, te weten:
De zogenaamde A-lijst, de geluidsbelasting op 1-3-1986 hoger dan 65 dB(A)2 (= 63 dB Lden);
Het gros van de woningen binnen Waddinxveen waarop de geluidsbelasting wordt bepaald door lokale wegen, zijn zogenaamde B-lijst woningen met een geluidsbelasting tussen de 58 en 62 dB Lden. De geluidsbelasting ter plaatse van deze woningen is dus lager dan de plandrempel van 65 dB.
Kaart 4 in bijlage 2 geeft een overzicht van de saneringswoningen railverkeerslawaai. In tabel 10 is een overzicht gegeven van de saneringsopgave railverkeerslawaai.
Tabel 10: Status saneringsopgave railverkeerslawaai
Binnen Waddinxveen is er geen sprake van een saneringsopgave industrielawaai.
Binnen de gemeente Waddinxveen zijn geen zogenoemde Stiltegebieden gelegen zoals aangewezen in de Provinciale milieuverordening van de provincie Zuid-Holland. De Europese Richtlijn Omgevingslawaai introduceert de term “Stille gebieden”. Een stil gebied is een gebied met een relatief laag geluidsniveau, dat als stiller wordt ervaren dan gebieden waar het geluidsniveau hoog is. Voor inwoners die in en om hun woning niet de gewenste rust vinden vanwege geluid, kunnen deze plekken een functie vervullen.
5 Maatregelen voor de periode 2018-2023
In het Actieplan van 2013 zijn in totaal 170 woningen geteld met een geluidsbelasting boven de plandrempel van 65 dB voor wegverkeer. Van een aantal van deze woningen was de verwachting dat de geluidsbelasting gedurende de periode van het actieplan onder de plandrempel zou komen. Tabel 11 geef een overzicht van de woningen die in 2013 boven de plandrempel van 65 dB Lden vielen.
Tabel 11: Status saneringsopgave wegverkeerslawaai
Uit tabel 11 blijkt dat 6 woningen die in 2013 boven de plandrempel van 65 dB Lden vielen op dit moment niet meer boven de plandrempel van 65 dB vallen.
In figuur 6 in bijlage 2 is een overzicht gegeven van de ligging van de woningen waarop de geluidsbelasting in 2013 hoger was dan de plandrempel van 65 dB Lden.
Op basis van de geluidsbelastingkaarten van 2012 is voor het Actieplan geluid 2013 een berekening gemaakt van het aantal (ernstig) geluidgehinderden en slaapgestoorden. Wegverkeer bleek de belangrijkste veroorzaker van hinder. In totaal ondervond 20 % van het aantal woningen in Waddinxveen een geluidsbelasting van 55 dB Lden of meer. In 2017 is dit nog steeds 20 % van de woningen (2.362).
In totaal ondervond 8% van het aantal woningen in Waddinxveen een geluidsbelasting van 50 dB Lnight of meer. In 2017 is dit 7 % van de woningen (793).
Berekeningen van dosis-effectrelaties tussen de hoogte van de geluidsbelasting en aantallen geluidsbelaste woningen/personen (zie toelichting paragraaf 2.4) lieten zien dat er in 2013 in de gemeente Waddinxveen in totaal 1.220 (ernstig) gehinderden en 150 slaapverstoorden als gevolg van wegverkeer waren. In 2017 zijn dat 1.253 (ernstig) gehinderden en 135 slaapverstoorden als gevolg van wegverkeer.
In tabel 12 is een overzicht gegeven van de uitgevoerde maatregelen in de periode 2013 – 2017. Kaart 3 in bijlage 2 geeft een overzicht van de voortgang van de sanering wegverkeerslawaai.
Tabel 12: Uitgevoerde maatregelen periode 2013-2017
Langs spoortraject in Waddinxveen waren er ook woningen met een geluidsbelasting boven de 55 dB. Railverkeer bleek eveneens een (lichte) veroorzaker van hinder. In totaal ondervond in 2013 2 % van het aantal woningen (200) in Waddinxveen een geluidsbelasting van 55 dB Lden of meer. In 2017 is dit opgelopen tot 4 % van de woningen (485). De toename wordt hoofdzakelijk bepaald door nieuwbouw in Park Triangel.
In totaal ondervonden minder dan 1 % van de woningen in Waddinxveen (7) een geluidsbelasting van 50 dB Lnight of meer. In 2017 is dit opgelopen tot 2 % van de woningen (230). De toename wordt hoofdzakelijk bepaald door de ontwikkeling van Park Triangel.
Berekeningen van dosis-effectrelaties tussen de hoogte van de geluidsbelasting en aantallen geluidsbelaste woningen/personen (zie toelichting paragraaf 2.4) lieten zien dat er in 2013 in de gemeente Waddinxveen in totaal 23 (ernstig) gehinderden en 0 slaapverstoorden waren als gevolg van railverkeerslawaai. In 2017 zijn dat 142 (ernstig) gehinderden en 15 slaapverstoorden als gevolg van railverkeerslawaai.
Binnen Waddinxveen is één bedrijventerrein aanwezig met een zogenaamde geluidsafspraak (Distripark Doelwijk). In totaal ondervond in 2013 minder dan 1 % van het aantal woningen (5) in Waddinxveen een geluidsbelasting van 55 dB Lden of meer. In 2017 is dit nog steeds minder van 1 % van de woningen (5).
Berekeningen van dosis-effectrelaties tussen de hoogte van de geluidsbelasting en aantallen geluidsbelaste woningen/personen (zie toelichting paragraaf 2.4) lieten zien dat in 2013 er in de gemeente Waddinxveen in totaal 3 (ernstig) gehinderden en 0 slaapverstoorden als gevolg van industrielawaai. In 2017 is dit niet veranderd.
5.2 Ruimtelijke ontwikkelingen en de gevolgen voor geluid
Planvorming heeft invloed op de (toekomstige) geluidsproductie. In en om Waddinxveen zijn verschillende ontwikkelingen gaande. Deze ontwikkelingen zijn opgenomen in de actualisatie van het regionale verkeers- en milieumodel (RVMH), waar ook de cijfers voor de geluidsbelastingskaarten op zijn gebaseerd.
Voor de ontwikkeling van de weginfrastructuur zet de gemeente de komende 10 jaar onder andere in op de volgende maatregelen (Mobiliteitsplan 2013-2020):
Het doel van de randweg Waddinxveen is3:
Op het gebied van woningbouw en bedrijvigheid kent Waddinxveen planvorming onder meer in Park Triangel, Glasparel+ en het Station tot Brug-gebied.
Dit actieplan is gebaseerd op de geluidsbelastingkaarten die de situatie beschrijven in 2016, zoals de Europese richtlijn van ons vraagt. Op dat moment was Paralelstructuur A12 nog niet geopend.
5.3 Maatregelen voor de komende vijf jaar
In de gevallen dat subsidie wordt aangevraagd bij Bureau Sanering Verkeerslawaai voor het afhandelen van de woningen op een geluidsaneringslijst zal in de aanvraag een voorstel worden gedaan welke geluidsreducerende maatregel per situatie/weg het meest doelmatig is. Welke maatregel waar wordt voorgesteld kan daarom op dit moment nog niet worden gezegd. Het zal in een groot aantal gevallen om geluidsreducerende maatregelen aan de gevel(s) van een woning gaan. Hierdoor vermindert het binnenniveau; de geluidsbelasting op de gevel van de woning, onderwerp van dit actieplan, vermindert hier niet door.
5.4 Doelmatigheid van de voorgenomen maatregelen
Waddinxveen is voornemens beleid te ontwikkelen voor toepassing van geluidsreducerend asfalt civieltechnisch. Aspecten die in ieder geval betrokken worden in dit afwegingskader zijn:
Ook wordt een afwegingskader in het kader van doelmatigheid opgesteld voor de toepassing van geluidsreducerend asfalt.
6 Inspraakprocedure en behandeling zienswijzen
Op 6 maart 2018 heeft het college van burgemeester en wethouders het ontwerp Actieplan vastgesteld. Het besluit is gepubliceerd op www.waddinxveen.nl en heeft op het gemeentehuis ter inzage gelegen van 15 maart tot en met 18 april 2018. De raad is geïnformeerd door middel van een raadsbrief van het college, waarin raadsleden werden uitgenodigd wensen en zienswijzen kenbaar te maken. Het ontwerp heeft 6 weken ter inzage gelegen. Na deze periode is geconstateerd, dat geen zienswijzen werden ingediend. Ook vanuit de raad is geen reactie ontvangen.
Geconcludeerd wordt, dat er geen aanleiding is om wijzigingen aan te brengen.
In het kader van de EU Richtlijn Omgevingslawaai zijn voor de gemeente Waddinxveen geluidsbelastingkaarten en -tabellen opgesteld door de Omgevingsdienst Midden-Holland. Deze zijn op 20 juni 2017 vastgesteld door het college van Burgemeester en Wethouders. Op grond van de Richtlijn Omgevingslawaai is tevens een Actieplan geluid gemaakt en vastgesteld. De geluidsbelastingkaarten zijn de basis geweest van dit actieplan.
Geluid is een onderwerp dat aandacht vraagt. Instanties als de Wereldgezondheidsorganisatie, TNO, RIVM, GGD’en en universiteiten geven aan dat de gezondheidsschade van lawaai omvangrijk is. De relatie tussen geluid en gezondheid is veelal indirect; via bijvoorbeeld slaapverstoring en hart- en vaatziekten.
In dit actieplan is een plandrempel opgenomen van 65 dB Lden en 60 dB Lnight voor wegverkeerslawaai. Bij de keuze van de drempelwaarde is zoveel mogelijk rekening gehouden met wettelijke waarden en de haalbaarheid in de periode 2018-2023. In de gemeente Waddinxveen vallen 147 woningen boven deze plandrempel waarvan voor zeventien woningen een gemeentelijke weg verantwoordelijk is voor de overschrijding van de plandrempel.
Voor het treffen van maatregelen is gezocht naar aansluiting bij bestaande subsidiemogelijkheden. Voor de woningen met een geluidsbelasting boven de plandrempel die op een geluidsaneringslijst staan wordt bij Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV) subsidie aangevraagd voor het aanbrengen van geluidsreducerende maatregelen. Naar verwachting zal de geluidsreducerende maatregel in de meeste gevallen gevelisolatie zijn. De geluidsbelasting op de gevel(s) van een woning vermindert dan niet, maar het wegverkeerslawaai zal binnen in de woning wel minder hoorbaar zijn.
Tevens zal de mogelijkheid worden verkend van het inzetten van andere geldstromen. Daarnaast wordt er naar gestreefd om de aanpak van knelpunten te combineren met onderhoud- en beheerwerkzaamheden (“werk met werk maken”).
In een aantal gevallen is het verkeerslawaai van een weg van een andere beheerder dan de gemeente of van het spoor mede bepalend voor de berekende geluidsbelasting op een woning. Voor deze woningen zal het betreffende bevoegd gezag worden aangesproken.
Voor de Richtlijn omgevingslawaai zijn alleen de brontypen weg- en railverkeer en industrie in kaart gebracht. Andere geluidbronnen zoals brommers, evenementen, geluidoverlast van buren zijn niet gekarteerd. Laatstgenoemde zorgen in veel gevallen voor meer overlast dan de drie bronnen uit de Richtlijn omgevingslawaai.
Na vaststelling van het ontwerp-actieplan door het college van burgemeester en wethouders op 6 maart 2018 is het ontwerp-actieplan gepresenteerd aan de gemeenteraad en is vanaf 15 maart 2018 ter inzage gelegd, voor de gemeenteraad en burgers. Op het actieplan zijn geen zienswijzen ingediend. Op definitieve vaststelling van het actieplan is geen bezwaar of beroep mogelijk.