Verordening houdende de voorwaarden waaronder de gemeente medewerking zal verlenen aan het in exploitatie brengen van gronden

De raad van de gemeente Westerveld;

gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 5 januari 1998;

gelet op artikel 42 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening, de artikelen 221 en 222 Gemeentewet, de Algemene wet bestuursrecht en artikel 28 van de wet Arhi;

b e s l u i t :

In deze verordening wordt verstaan onder:

• a.

  medewerking aan het in exploitatie brengen van gronden: het door of met medewerking van de gemeente treffen van voorzieningen van openbaar nut, waardoor de in het exploitatiegebied gelegen onroerende zaken gebaat worden;

• b.

  exploitatiegebied: een als zodanig door de gemeenteraad aangewezen gebied, dat gebaat is door de aanleg van voorzieningen van openbaar nut;

• c.

  exploitant: de eigenaar, erfpachter of rechthebbende van een in het exploitatiegebied gelegen onroerende zak welke door het treffen van voorzieningen van openbaar nut gebaat is;

• d.

  exploitatieovereenkomst: de overeenkomst, onder welke naam dan ook gesloten, waarin de ge-meente met een exploitant de voorwaarden overeenkomt waaronder de gemeente voorzieningen van openbaar nut zal treffen of daaraan medewerking zal verlenen;

• e.

  aangevuld bekostigingsbesluit: een besluit van de gemeenteraad waarin niet alleen overeenkomstig artikel 221 of 222 Gemeentewet, dan wel een daarvoor in de plaats komende bepaling, wordt be-sloten in welke mate de aan de voorzieningen verbonden lasten zullen kunnen worden verhaald op een daarbij aangeduid gebied, maar waarin ook een omschrijving van de voorzieningen van open-baar nut en een begroting van kosten en opbrengsten is opgenomen;

• f.

  voorzieningen van openbaar nut, waardoor de in het exploitatiegebied gelegen onroerende zaken gebaat worden; onder meer:

  • 1.

    riolering, met inbegrip van bij behorende werken;

  • 2.

    wegen, parkeergelegenheden, pleinen, trottoirs, voet- en rijwielpaden, straatmeubilair, waterpartijen, watergangen, bruggen, tunnels en andere rechtstreeks met de aanleg en inrich-ting van deze voorzieningen en kunstwerken verband houdende werken;

  • 3.

    plantsoenen en andere groenvoorzieningen, waaronder begrepen de aanleg en inrichting van openbare speelplaatsen en speelweiden alsmede de sierende elementen welke rechtstreeks voortvloeien uit een juiste uitvoering van een verzorgd bestemmingsplan;

  • 4.

    openbare verlichtingen, brandkranen met de nodige aansluitingen;

  • 5.

    waterhuishoudkundige voorzieningen, met inbegrip van drainagevoorzieningen;

• g.

  afstand van gronden aan de gemeente: eigendomsoverdracht van gronden aan de gemeente.

  Artikel 2

Voor de berekening ten behoeve van de begroting van kosten en ten behoeve van de vaststelling van exploitatiebijdragen, wordt onder de kosten, verband houdende met het verlenen van medewerking aan het in exploitatie brengen van grond begrepen:

• 1.

  De inbrengwaarde van alle binnen het exploitatiegebied gelegen gronden, zijnde:

  • a.

    de waarde van de grond;

  • b.

    de waarde van de opstallen die voor de verwezenlijking van de bestemming niet gehandhaafd kunnen worden;

  • c.

    de kosten van het vrijmaken van de gronden van de opstallen;

  • d.

    de kosten van vrijmaken van de grond van zich in de grond bevindende resten, zoals funderingen, leidingen en kabels en van persoonlijke rechten en lasten, eigendom, bezit of beperkt recht, zakelijke lasten, alsmede de kosten van schadevergoedingen.

• 2.

  De kosten van aanleg binnen een exploitatiegebied door de gemeente van de onder artikel 1, onder f omschreven voorzieningen van openbaar nut.

• 3.

  De kosten van aanleg van voorzieningen van openbaar nut buiten het exploitatiegebied voor zover de binnen het exploitatiegebied liggende onroerende zaken door deze voorzieningen direct dan wel indirect gebaat zijn.

• 4.

  De kosten van:

  • a.

    het dempen van sloten en het verrichten van grondwerken ten behoeve van voorzieningen van openbaar nut met inbegrip van het egaliseren, ophogen en afgraven;

  • b.

    het verrichten van bodemonderzoek en –sanering, voor zover het de ondergrond van voorzie-ningen van openbaar nut betreft en voor zover verhaal van de daarmee verband houdende kosten niet in de rede ligt;

  • c.

    in verband met de milieuwetgeving of milieutechnisch noodzakelijke maatregelen en voor-zieningen ter uitvoering van een bestemmingsplan;

  • d.

    de verwerving van de ondergrond van voorzieningen van openbaar nut buiten het exploitatie-gebied;

  • e.

    het slopen van opstallen op de ondergrond van voorzieningen van openbaar nut buiten het exploitatiegebied;

  • f.

    alle overige werkzaamheden die noodzakelijk zijn voor het verlenen van medewerking aan het in exploitatie brengen van gronden, in ieder geval:

• 1.

  de kosten van planontwikkeling, planvoorbereiding en planbeheer en plantoezicht. Onder deze kosten wordt ten minste verstaan: de kosten verband houdende met het opstellen van structuurplannen en bestemmingsplannen, het opstellen van planmatige uitwerkingen of wijzigingen, het vervaardigen van besluiten tot het verlenen van vrijstelling vaneen bestemmingsplan alsmede van overige planologische maatregelen voor zover deze nodig zijn voor het in exploitatie brengen van gronden binnen het exploitatiegebied.

• 2.

  de kosten verband houdende met onderzoeken, voorbereiding en toezicht ten behoeve van de voorzieningen van openbaar nut voor zover deze verband houden met het in exploitatie brengen van gronden binnen het exploitatiegebied;

• 3.

  de kosten van het gemeentelijk apparaat, voor zover die rechtstreeks aan het in exploitatie brengen van gronden kunnen worden toegerekend;

• 4.

  de rente van geïnvesteerde kapitalen en overige lasten, verminderd met rente-opbrengsten;

• 5.

  de kosten van tijdelijk beheer van de ondergrond van openbare voorzieningen, zijnde de kosten die ten gevolge van een noodzakelijk actief verwervingsbeleid worden gemaakt en niet dan wel niet geheel door middel van tijdelijke verhuur worden gedekt;

• 6.

  overige kosten die in beginsel ten laste van de grondexploitatie behoren te worden ge-bracht.

• 1.

  Voordat met het treffen van voorzieningen van openbaar nut in een exploitatiegebied wordt aangevangen, wordt door de gemeenteraad een bekostigingsbesluit dan wel een aangevuld bekostigingsbesluit voor het exploitatiegebied vastgesteld en bekend gemaakt op de wijze zoals bedoel in artikel 139 Gemeentewet.

• 2.

  Het aangevulde bekostigingsbesluit bevat in ieder geval de volgende onderdelen:

a.aanduiding van het exploitatiegebied en aanwijzing van de daarin gelegen onroerende zaken die gebaat zijn door de aanleg van voorzieningen van openbaar nut;

b.aanduiding van de mate waarin de kosten, verband houdende met het verlenen van medewer-king aan het in exploitatie brengen van gronden, op de genothebbenden van de in het vorige lid bedoelde onroerende zaken;

c.omschrijving van de van gemeenteweg uit te voeren voorzieningen van openbaar nut en daarmee verband houdende werkzaamheden;

d.een aankondiging dat betrokken eigenaren binnen een genoemde termijn een aanbod voor een exploitatieovereenkomst zullen kunnen ontvangen;

e.de bepaling dat, in geval met een exploitant niet tot overeenstemming kan worden gekomen over een exploitatieovereenkomst, kostenverhaal zal kunnen plaatsvinden door middel van heffing van baat- of bouwgrondbelasting of enige daarvoor in de plaats komende belasting;

f.een begroting van de ten laste van de onroerende zaken in het exploitatiegebied komende kosten, verband houdende met het verlenen van medewerking aan het in exploitatie brengen van grond, en van de ten gunste van het in exploitatie nemen van gronden komende opbreng-sten. De opbrengsten bestaan uit:

1.Subsidies.

2.Verkoop van gronden.

3.Bijdragen in de kosten van aanleg van voorzieningen van openbaar nut, hetzij via overeen-komst hetzij via baatbelasting.

• 4.

  Overige bijdragen. Van deze begroting maakt eveneens deel uit de wijze van toerekening van de totale kosten en opbrengsten aan de onroerende zaken in het exploitatiegebied, zoveel mogelijk naar de mate van het profijt dat de onroerende zaken hebben van het samenhangend geheel van voorzieningen van openbaar nut.

• 3.

  Voor de berekening van de in het tweede lid onder e. bedoelde kosten wordt er van uitgegaan dat het exploitatiegebied in zijn geheel door de gemeente in exploitatie zal worden gebracht.

• 4.

  Het aangevulde bekostigingsbesluit wordt aan alle kadastrale geregistreerde eigenaren en erfpach-ters van gronden in het exploitatiegebied gezonden.

• 1.

  Voor de berekening van het profijt wordt als rekeneenheid gebruikt het gemiddelde bedrag van de ten nutte van het exploitatiegebied gemaakte of te maken kosten per m2 grondoppervlakte.

• 2.

  Onder de grondoppervlakte wordt verstaan de kadastrale oppervlakte van de onroerende zaken, waar mogelijk ingedeeld naar de in een bestemmingsplan opgenomen geprojecteerde kavels (bouw)grond, vermenigvuldigd met factoren voor ligging en bestemming en objectieve gebruiks-mogelijkheid, waarin het profijt van de van gemeenteweg getroffen voorzieningen van openbaar nut tot uitdrukking komt.

• 3.

  Ingeval de toerekening van m2 grondoppervlakte geen geschikte grondslag blijkt te zijn, geschiedt de toerekening op basis van een nader door de gemeenteraad te bepalen grondslag welke voorziet in de aanwezige verschillen in profijt.

  Artikel 5

• 1.

  De exploitant betaalt als bijdrage in de kosten, verband houdende met het verlenen van mede-werking aan het in exploitatie brengen van gronden, het bedrag dat volgens de in het aangevulde bekostigingsbesluit uitgewerkte wijze aan zijn onroerende zaak wordt toegerekend, vermeerderd met de kosten op de afstand van de gronden bestemd voor de aanleg en/of aanpassing van voor-zieningen van openbaar nut vallende en de kosten van kadastrale uitmeting, en verminderd met de inbrengwaarde van de bij de exploitant in eigendom zijnde en voor exploitatie bedoelde gronden en van de gronden welke zijn bestemd voor het treffen van voorzieningen van openbaar nut en door exploitant aan de gemeente worden afgestaan.

• 2.

  De waarde van de in het eerste lid bedoelde grond die door de exploitant is ingebracht, wordt door de gemeente en de exploitant gezamenlijk door middel van taxatie vastgesteld. Indien hierover geen overeenstemming kan worden bereikt, wordt deze waarde vastgesteld door een commissie van drie deskundigen, van wie één aan te wijzen door de gemeente, één door de exploitant en een derde door de beide reeds aangewezen deskundigen of, indien zij het daarover niet eens kunnen worden, door de ter zake bevoegde kantonrechter.

• 3.

  Indien de exploitant zelf conform artikel 6, derde lid, onder e, voorzieningen van openbaar nut aanlegt, bestaat de exploitatiebijdrage uit de bijdrage, zoals deze op grond van het eerste lid van dit artikel wordt bepaald, verminderd met de kosten van de door exploitant uit te voeren werkzaam-heden, voor zover deze kosten corresponderen met de begroting van kosten zoals bedoeld in artikel 3, tweede lid, onder e.

  Artikel 6

• 1.

  Het verhaal van kosten verband houdende met het verlenen van medewerking aan het in exploi-tatie brengen van gronden vindt plaats met inachtneming van de voorgaande artikelen. Indien de exploitatieovereenkomst mede een grondtransactie betreft, is dit een notariële akte.

• 2.

  Burgemeester en wethouders beslissen tot het aangaan van een exploitatieovereenkomst slechts nadat een aangevuld bekostigingsbesluit is vastgesteld.

• 3.

  De exploitatieovereenkomst bevat in ieder geval bepalingen over:

  • a.

    de aard, de omvang en kwaliteit van de door de gemeente of exploitant aan te leggen voorzie-ningen van openbaar nut;

  • b.

    het tijdvak waarbinnen deze voorzieningen worden uitgevoerd;

  • c.

    de ten laste van de exploitant komende bijdrage;

  • d.

    in voorkomende gevallen de afstand van gronden aan de gemeente, voor zover die gronden zijn bestemd voor de aanleg of aanpassing van voorzieningen van openbaar nut, en in deze gevallen het verrichten van onderzoek naar bodemverontreiniging op kosten van exploitant;

  • e.

    in gevallen waarbij burgemeester en wethouders besluiten de gehele of gedeeltelijke uitvoe-ring van de door de gemeente aan te leggen voorzieningen van openbaar nut aan de exploitant op te dragen; deze opdracht en de waarborging van een tijdige en kwalitatief goede uitvoering;

  • f.

    een betalingsregeling;

  • g.

    in voorkomende gevallen een taakverdeling;

  • h.

    in voorkomende gevallen een regeling voor gewijzigde omstandigheden, wanprestatie, aan-sprakelijkheid en faillissement.

• 1.

  Een belanghebbende kan bij burgemeester en wethouders een aanvraag indienen voor mede-werking aan het in exploitatie brengen van gronden.

• 2.

  Burgemeester en wethouders verlenen slechts medewerking aan het op aanvraag van exploitant in bouwexploitatie brengen van gronden krachtens een exploitatieovereenkomst.

• 3.

  Bij de aanvraag dient in ieder geval te worden gevoegd:

  • a.

    een nauwkeurige omschrijving van de in exploitatie te brengen onroerende zaken;

  • b.

    gegevens, waaruit blijkt dat de belanghebbende de eigendom van of het erfpachtrecht op de in exploitatie te brengen onroerende heeft verkregen of kan verkrijgen;

  • c.

    gegevens omtrent de door belanghebbende te treffen (bouw)werkzaamheden.

• 4.

  Ingeval door burgemeester en wethouders een aanvraag voor een bouwvergunning, eventueel in combinatie met een aanvraag voor vrijstelling, wordt ontvangen, waarbij in geval van verlening van de vrijstelling en/of bouwvergunning van gemeentewege voorzieningen van openbaar nut moeten worden getroffen, wordt hiervan zo spoedig mogelijk, doch in ieder geval voor de beslissing op de aanvraag mededeling gedaan aan de aanvrager. Daarbij zal een zo nauwkeurig mogelijke raming van de voor rekening van de exploitant komende kosten, verband houdende met het in exploitatie brengen van gronden worden verstrekt. Tevens zal daarbij aan de aanvrager de gelegenheid worden gegeven tot het indienen van een aanvraag voor medewerking.

• 5.

  Burgemeester en wethouders reageren op de aanvraag om medewerking, hetzij met een weigering hetzij met de aanbieding van een concept-overeenkomst, binnen zes maanden na de dag waarop het verzoek is ontvangen.

  Artikel 8

De medewerking aan het in exploitatie brengen van gronden behoeft niet te worden verleend indien:

• a.

  de in exploitatie te brengen grond niet is gelegen in een gebied waarvoor een bestemmingsplan geldt;

• b.

  de door de exploitant aangegeven (bouw)werkzaamheden of de daartoe benodigde voorzieningen van openbaar nut zouden leiden tot strijd met het bestemmingsplan of de Woningwet;

• c.

  het treffen van de voorzieningen, hoewel overeenkomstig een bestemmingsplan, anderszins zou leiden tot strijd met belangen van een doeltreffende uitbreiding van bebouwing of herinrichting;

• d.

  het in bouwexploitatie brengen van grond anderszins zou leiden tot ten laste van de gemeente blijvende kosten van voorzieningen van openbaar nut of tot bezwaren ten aanzien van het doel-treffend voorzien in watervoorziening, openbare verlichting, riolering en andere voorzieningen van openbaar nut;

• e.

  exploitant geen afstand wil doen van gronden ten behoeve van aanleg van voorzieningen van openbaar nut;

• f.

  exploitant de ondergrond van voorzieningen van openbaar nut niet wil onderzoeken op de aanwezigheid van bodemverontreiniging dan wel de bodem niet wil saneren wanneer dat noodzakelijk is.

  Artikel 9

De reactie op een aanvraag kan worden aangehouden:

• a.

  ingeval de procedure tot goedkeuring van een van toepassing zijnde bestemmingsplan of een herziening daarvan nog niet is afgerond, tot vier weken na het onherroepelijk worden van (het betreffende deel van) het bestemmingsplan of de herziening daarvan;

• b.

  ingeval voorzienbaar is dat de in artikel 8 genoemde belemmeringen binnen afzienbare tijd kunnen worden weggenomen, tot vier weken nadat deze belemmeringen zijn weggenomen.

In een gebied waarvoor een aangevuld bekostigingsbesluit is genomen, zal, indien de exploitant een exploitatieovereenkomst aangaat, in de overeenkomst worden bepaald dat, met betrekking tot de uitvoering van de in deze overeenkomst genoemde voorzieningen van openbaar nut, geen aanvullend kostenverhaal op basis van bouwgrondbelasting of baatbelasting ten laste van de betreffende onroe-rende zaak zal plaatsvinden.

De artikelen 3, 5 en 6, eerste en tweede lid, van deze verordening zijn niet van toepassing voor voor-zieningen van openbaar nut van ondergeschikt belang, zoals een uitweg op de openbare weg of een aansluiting op het openbare riool. In dergelijke gevallen besluiten burgemeester en wethouders onder welke voorwaarden deze voorzieningen van openbaar nut door of met medewerking van de gemeente zullen worden aangelegd.

Ten aanzien van exploitatiegebieden waarvoor geldt dat op het moment van inwerkingtreding van deze verordening een bekostigingsbesluit is genomen, een exploitatieovereenkomst is afgesloten of de voorzieningen van openbaar nut reeds in uitvoering zijn, vinden de bepalingen van deze verordening voor dat exploitatiegebied, voor zover nodig, op een aan die situatie aangepaste wijze toepassing. In ieder geval stelt de gemeenteraad een begroting van kosten en opbrengsten als bedoeld in artikel 3, tweede lid onder f, vast, en wordt deze begroting bekend gemaakt op de wijze als bedoeld in artikel 139 Gemeentewet en toegezonden aan alle kadastraal geregistreerde eigenaren en erfpachters van gronden in het exploitatiegebied.

Deze verordening treedt in werking op de eerste dag na publicatie. De verordening wordt bekend gemaakt nadat Gedeputeerde Staten de verordening hebben goedgekeurd.

De definitie van het (verlenen van medewerking aan het) in exploitatie brengen van grond is ruimer dan in de verordening van 1979 en sluit aan op de voor de baatbelasting gehanteerde definitie. Dit betekent dat alle eigenaren van onroerende zaken in een door voorzieningen gebaat gebied, ook de eigenaren van reeds bebouwde percelen, in aanmerking komen voor een exploitatieovereenkomst. De aanwijzing van exploitatiegebieden maakt daarmee toepassing mogelijk op onroerende zaken in stads- en dorpsvernieuwinggebieden.

De gemeente brengt de kosten in rekening verband houdende met het door of met medewerking van de gemeente treffen van voorzieningen van openbaar nut. Dit is dus meer dan alleen de directe kosten van de voorzieningen. Dit “meerdere” is in dit artikel gedefinieerd.

Zo wordt duidelijk welke voorzieningen voor kostenverhaal in aanmerking komen, en vervolgens welke daarmee samenhangende kosten.

In het model een aantal extra kostencategorieën expliciet opgenomen: voorbereiding toezicht en onderzoek ten behoeve van het in exploitatie brengen van gronden, tijdelijk beheer van gronden, bodemonderzoek en –sanering, in verband met de milieuwetgeving noodzakelijke maatregelen en voorzieningen op, en de verwerving van, de ondergrond van voorzieningen van openbaar nut en het slopen van opstallen op die ondergrond.

Met nadruk zij vermeld dat als exploitatiegebied wordt aangemerkt het totale gebate gebied; dit gebied omvat niet alleen de voor nieuwbouw in aanmerking komende gronden (zoals gebruikelijk bij veel pure gemeentelijke exploitatieopzetten), maar ook het overige gebate gebied.

Sinds juni 1991 is een bekostigingsbesluit een minimale voorwaarde voor het kunnen heffen van een baat- of bouwgrondbelasting. Een model van een bekostigingsbesluit waarmee aan deze minimale voorwaarde wordt voldaan, is in hoofdstuk 3 opgenomen. Het aangevulde bekostigingsbesluit bevat de krachtens de Gemeentewet verplichte elementen van een bekostigingsbesluit (een aanduiding van het gebate gebied en de mate waarin de aan de voorzieningen verbonden lasten zullen worden verhaald), maar daarnaast ook een aanduiding van de voorzieningen van openbaar nut en een begroting van kosten en opbrengsten.

Deze bepalingen (en enkele andere, zoals de aankondiging dat een exploitatieovereenkomst zal kunnen worden aangeboden) vormen ook de onderscheidende kenmerken van het aangevulde bekostigingsbe-sluit ten opzichte van het “gewone” bekostigingsbesluit. Het aangevulde bekostigings-besluit wordt, met behulp van de bepalingen, ook een kader voor het kostenverhaal door de gemeente.

Een begroting van de opbrengsten is opgenomen om de exploitant inzicht te verschaffen in de op alle (dus ook gemeentelijke) gronden te verhalen kosten. Dit inzicht kan ook de bereidheid van de exploi-tant tot betaling van een bijdrage vergroten. De exploitant kan dan immers zelf de redelijkheid van het hem of haar in rekening gebrachte bedrag inzien.

Uitgegaan wordt van de situatie dat de gemeente het gebied in zijn geheel tot exploitatie brengt; de berekening is daarom gestoeld op de (fictieve) situatie dat de gemeente alle benodigde gronden, gedifferentieerd naar objectief bepaalbare factoren als ligging, bestemming en objectieve gebruiksmo-gelijkheid. Ook is het mogelijk middels tariefsdifferentiatie bebouwde grond minder te belasten dan (nog) niet bebouwde grond.

Het gebruik van m2 als rekeneenheid sluit aan op de bij de uitgifte van gronden gehanteerde kostprijs-berekening per m2. Lid 3 van dit artikel voorziet in de mogelijkheid dat (onverhoopt) de naar ligging en dergelijke gedifferentieerde grondslag het profijt onvoldoende tot uitdrukking brengt: in dat geval stelt de gemeenteraad een andere grondslag voor toerekening vast. Hiervoor zij ook verwezen naar de model-baatbelasting verordening die eveneens verschillende toerekeningssystemen bevat.

De bij de berekening van de exploitatiebijdrage gehanteerde inbrengwaardemethodiek biedt een goede maatstaf voor de baat die gronden hebben bij openbare voorzieningen. Uitgangspunt is, zoals gezegd, dat de gemeente het gehele gebied in exploitatie brengt.

De werkwijze is dan als volgt:

• 1.

  De waarde van alle gronden in het gebied wordt vastgesteld.

• 2.

  Alle kosten verbonden aan de exploitatie worden berekend.

• 3.

  De op deze wijze berekende totale kosten worden gemiddeld per m2 (gebate, bebouwde of onbe-bouwde) grond (er kunnen ook andere verdeelmaatstaven worden gehanteerd).

• 4.

  De hieruit resulterende gemiddelde bruto-bijdrage per m2 wordt vermenigvuldigd met het aantal m2 grond in eigendom bij exploitant (en eventueel vermenigvuldigd met (een) factor(en) voor ligging, bestemming en dergelijke).

• 5.

  Op dit bedrag wordt in mindering gebracht de getaxeerde waarde van de door exploitant inge-brachte grond, zowel die ten behoeve van de (bouw)exploitatie als die ten behoeve van de aanleg van voorzieningen van openbaar nut.

De inbrengwaarde is daarmee van groot belang voor de vaststelling van zowel de gemiddelde kostprijs per m2 (die stijgt als de inbrengwaarde stijgt) als de exploitatiebijdrage (die daalt als de inbrengwaarde stijgt).

Om die reden is een regeling opgenomen voor de vaststelling van de inbrengwaarde van de gronden van exploitant. Lid 3 van dit artikel regelt de berekening van de exploitatiebijdrage in het geval dat de exploitant tot (gehele of gedeeltelijke) realisatie van de voorzieningen van openbaar nut over gaat.

Kort gezegd wordt op de bijdrage dan nog extra in mindering gebracht het in eerste instantie in de bijdrage opgenomen bedrag voor de voorzieningen van openbaar nut, voor zover die voorzieningen voor rekening en risico van de exploitant komen.

In dit artikel wordt uitgesproken dat de gemeente bij kostenverhaal van voorzieningen van openbaar nut de voorkeur geeft aan het instrument van de exploitatieovereenkomst krachtens de exploitatiever-ordening. Hiermee wordt het vrijwillige karakter van de overeenkomst bevestigd, zoals dat in de praktijk en jurisprudentie blijkt.

Het model voorziet de overeenkomst nu ook van kwaliteitseisen aan de voorzieningen, in voorkomen-de gevallen van bepalingen omtrent de afstand van grond aan de gemeente, van een betalingsregeling, in voorkomende gevallen (namelijk wanneer de gemeente een deel van de voorzieningen realiseert en een particuliere eigenaar een deel) van een taakverdeling, van uitvoeringstermijn(en) en van een regeling voor gewijzigde omstandigheden, wanprestatie, aansprakelijkheid en faillissement.

Wat betreft de bevoegdheid exploitatieovereenkomsten te sluiten is gekozen voor toedeling hiervan aan burgemeester en wethouders. Desgewenst kunnen uiteraard de bevoegdheden die in dit artikel worden genoemd ook door de raad, die de verordening immers moet vaststellen, aan zich gehouden worden.

In beginsel neemt de gemeente het initiatief tot het in exploitatie brengen van een gebied; het is echter ook mogelijk dat de exploitant het initiatief neemt. Dat kan door middel van een bij burgemeester en wethouders ingediende aanvraag. In het model vallen alle (bouw)werkzaamheden in beginsel onder de vigeur van de verordening.

Ten behoeve van de rechtszekerheid van de burger en in verband met de informatieplicht van de gemeente wordt, in voorkomende gevallen, een aanvrager van een bouwvergunning vóór de beslissing op die aanvraag gemeld dat van hem of haar een bijdrage wordt verwacht in verband met benodigde voorzieningen van openbaar nut. Dit maakt het de aanvrager ook beter mogelijk de aan de (bouw)wer-ken verbonden kosten af te wegen.

Toegevoegd ten opzichte van de verordening van 1979 is de weigeringsgrond met betrekking tot strijdigheid met het bestemmingsplan respectievelijk die met betrekking tot de weigering ondergrond van te realiseren voorzieningen van openbaar nut over te dragen. Met het laatste wordt ook invulling gegeven aan artikel 42, 2e lid, onder a: “(voorschriften omtrent:) de gevallen waarin en de wijze waarop het treffen van voorzieningen van openbaar nut afhankelijk wordt gesteld van de afstand van grond aan de gemeente”.

Tenslotte is ook nieuw de mogelijkheid medewerking te weigeren als exploitant de bodem niet wil onderzoeken of saneren wanneer dat noodzakelijk is. De bodemsaneringproblematiek en met name het gebrek aan middelen voor sanering maken het noodzakelijk voor gemeenten voorzichtigheid op dit punt te betrachten.

De gemeente bindt zich zelf met deze verordening. Het is echter niet nodig dat de gemeente zich, in een concreet geval, bindt tegen haar wil en het belang van de aanvrager in. Met deze bepaling wordt voorkomen dat de gemeente een aanvraag moet afwijzen, terwijl zij er in beginsel positief tegenover staat.

De exploitant sluit niet alleen een overeenkomst over een te betalen exploitatiebijdrage, maar koopt met deze overeenkomst ook het risico van een baatbelasting af. De belasting wordt vaak berekend op basis van reële kosten, en niet, zoals het geval is bij de exploitatiebijdrage, op basis van gecalculeerde kosten. De praktijk van grondexploitatie leert dat de daarmee verbonden kosten geregeld hoger uitval-len dan berekend. Bovendien wordt de exploitant duidelijk gemaakt dat de overeenkomst weliswaar vrijwillig wordt aangegaan, maar dat weigering van een overeenkomst niet betekent dat de aan hem of haar gepresenteerde rekening wordt “vergeten”.

De centrale regeling in de Exploitatieverordening (vaststelling door de raad van een aangevuld bekos-tigingsbesluit per exploitatiegebied en dergelijke) is onnodig ingewikkeld om te komen tot een con-tractueel verhaal van kosten van geïsoleerde, geen onderdeel van een complex werken uitmakende, voorzieningen van (semi-)openbaar nut zoals het aanbrengen van een uitrit op de openbare weg of het realiseren van een huisaansluiting tussen erfgrens en straatriool. Om die reden wordt voor die voor-zieningen een uitzondering gemaakt voor wat betreft de procedure voorafgaand aan de exploitatieover-eenkomst.