Organisatie | Borger-Odoorn |
---|---|
Organisatietype | Gemeente |
Officiële naam regeling | Kern en Kader - Nota 1 |
Citeertitel | Kern en Kader - Nota 1 |
Vastgesteld door | gemeenteraad |
Onderwerp | bestuur en recht |
Eigen onderwerp |
Geen
Artikel 108 van de Gemeentewet
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
---|---|---|---|---|---|
18-04-2018 | Nieuwe regeling | 24-04-2003 | 2003/4/12 |
Op het zand, de Hondsrug, hunebedden. Er ontstaan esdorpen. Borger, Bronneger, Buinen, Drouwen, Ees, Exloo, Odoorn, Valthe, Westdorp, Zandberg. Dorpen met een ontwikkeling van al vele eeuwen achter zich.
Esdorpen. Ooit agrarische gemeenschappen met één of meer gezamenlijke essen waarop het voedsel werd verbouwd. Op de heidevelden hield men schapen. Esdorpen én bossen en natuur: nu ook toeristisch van groot belang.
Daarnaast jongere (ontginnings)dorpen in dit gebied: Eesergroen, Ellertshaar, Klijndijk.
Ontwateren en afgraven van het hoogveen. Veenontginningsgebied. Nederzettingen werden dorpen. Drouwenermond, Drouwenerveen, Buinerveen, Eeserveen, 1e Exloërmond, 2e Exloërmond, Valthermond en Nieuw-Buinen. En ook: Bronnegerveen en Odoornerveen.
Drie hiervan werden grotere kernen: Nieuw-Buinen, Valthermond en 2e Exloërmond. De bebouwing concentreerde zich vooral langs de vroegere kanalen. Lintdorpen.
Nu: één gemeente - vijfentwintig kernen
Gemeente Borger-Odoorn. Een groot aantal dorpen en buurtschappen. Kernen noemen we ze ook wel. Veertig inwoners die dicht bij elkaar wonen: een kern. Vijfduizend inwoners bij elkaar: ook een kern. Daartussen in zit een heleboel. Ook: kernen.
Dorpen en buurtschappen. In allerlei soorten en maten. Vijfentwintig om precies te zijn. Woonplaats voor mensen. En mensen die bij elkaar in de buurt wonen, gaan dingen sámen doen. Sport of toneel bijvoorbeeld. Zaken samen regelen. Een school, een buurthuis. Ze zetten iets op; zelf of samen met de overheid. Vijfentwintig kernen - één gemeente.
Een kader voor de gemeentelijke kernen. Dat vindt u in deze nota. De ene kern is de andere niet. Verschillen en overeenkomsten. Voor dit kader tenminste. Over voorzieningen en verzorgingsgebied. Geen investeringen. Geen bezuinigingen. Wel een kader. Niet meer, maar ook niet minder. Een ‘onderlegger’ voor beleid en uitvoering in de toekomst. Voorzieningen: vestiging, sanering, onderhoud. Een kader voor voorstellen daarover. Dat wil deze nota bieden.
Burgemeester en wethouders van Borger-Odoorn
Veertig min en vijfduizend plus
Kern en kader. De kleinste kern in Borger-Odoorn heeft nog geen veertig inwoners, de grootste meer dan vijfduizend. De andere dorpen zitten daar ergens tussen in.
Voorzieningen. Winkels, scholen, buurthuizen. Een sporthal. Iedere kern heeft natuurlijk niet alles. Voor veertig inwoners kun je geen school bouwen en voor vijfduizend geen ziekenhuis. Dat snapt iedereen. Als bouwen al zou kunnen; in stand houden zéker niet. Twintig gezinnen kunnen niet samen een winkel in stand houden. Overduidelijke voorbeelden. Uitersten immers.
Waar liggen de grenzen als het níet gaat over de uitersten, maar ergens er tussen in. Waarom in het ene dorp wél een school en in het andere niet. Hier wel een gymzaal en daar weer niet. Historisch bepaald? Andere reden? En moet dat altijd zo blijven?
Welke kern moet welke voorziening hebben. Wat wordt nagestreefd voor welke kern. Een ‘raamwerk’ daarvoor. Dat is de kern van een kernenbeleid. Welke kern maakt gebruik van een voorziening in een nabijgelegen kern. Ook dát. Wat is betaalbaar. En - het hoge woord moet er maar uit: wat kunnen we ook voor de toekomst financieel opbrengen.
Een voorziening hebben, en overdragen aan de volgende generatie, is belangrijk. Een betáálbare voorziening hebben en ‘nalaten’, is minstens zo belangrijk. Een school of buurthuis dichtbij, kan een rijk bezit zijn. Totdat het in financiële zin een molensteen om je nek wordt. Wil je zo veel mógelijk voorzieningen of wil je iets minder, maar dan wel kwaliteit.
In deze nota geen ‘toedeling’ van voorzieningen aan kernen. Wel een indeling van kernen in ‘categorieën’. Als instrument voor toekomstig beleid.
Een kernenbeleid biedt zoals gezegd een kader. Voor kernen en voorzieningen. Eén van de belangrijkste voorzieningen voor inwoners van een dorp is wel het winkelbestand. Daarop heeft de gemeente alleen een voorwaardenscheppende invloed. Verder heerst hier de markt. Dat moet ook maar zo blijven. Maar wel is het winkelbestand van grote invloed op de leefbaarheid, of op de aanwezigheid van andere voorzieningen. Het aantal winkels wordt namelijk bijna altijd volledig beïnvloed door het aantal inwoners van een dorp (en het aantal mensen in de omgeving dat gebruik maakt van de plaatselijke winkels). Het verzorgingsgebied.
Na deze inleiding, eerst heel kort: kernen en kernstructuur in Drents perspectief (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 de voorgestelde gemeentelijke kernstructuur met een toelichting daarop in hoofdstuk 4. In de hoofdstukken 5 t/m 8 volgt een beknopte beschrijving van de verschillende ‘typen’ kernen. Nadrukkelijk moet worden vermeld dat niet van iedere kern een beschrijving is opgenomen: er is met een beperkt aantal voorbeelden gewerkt. De beschrijving is niet compleet maar wil een indruk geven. De keus is willekeurig.
In de bijlage zo compleet mogelijk een overzicht van de voorzieningen per kern (alfabetisch gerangschikt). En andere relevante informatie. Al deze informatie is ook verzameld in één overzicht.
De vermelde inwoneraantallen zijn (tenzij anders aangegeven) van 1 januari 2003.
2. Kernen in kader: kernen Borger-Odoorn in provinciaal perspectief
Op provinciaal niveau - in het Provinciaal omgevingsplan van 1998 - worden vier typen kernen onderscheiden in een zogenoemde kernstructuur:
Een aantal gemeentelijke kernen in deze provinciale indeling gemist? Daarover later meer. Eerst een korte typering uit het Provinciaal omgevingsplan bij de vier genoemde typen.
Vormen de spil in de verzorgingsstructuur. Nieuwe voorzieningen met een regionale functie worden zoveel mogelijk in de streekcentra gesitueerd.
Voor de ontwikkeling van de woonfunctie krijgen deze kernen relatief ruime mogelijkheden om in te spelen op de vraag van de woningmarkt. Voor de ontwikkeling van de bedrijvigheid hebben deze kernen een functie om te voorzien in de behoefte aan regionale bedrijventerreinen, doch in beperktere mate dan de streekcentra. Voor de voorzieningen hebben deze kernen een beperkt regionale functie.
Hebben in hoofdzaak een woonfunctie voor de plaatselijk reeds aanwezige bevolking en in samenhang met de plaatselijke werkgelegenheid. Voor de ontwikkeling van de bedrijvigheid hebben de hoofdkernen alleen een functie voor kleinschalige lokale bedrijvigheid. Zowel voor de ontwikkeling van nieuwe woongebieden als bedrijventerreinen geldt als voorwaarde, dat deze ruimtelijk goed inpasbaar moeten zijn zonder belangrijke omgevingswaarden aan te tasten.
Nieuwe voorzieningen met een beperkte bovenlokale functie (geen regionale functie) kunnen in de hoofdkernen worden gesitueerd.
Hebben in hoofdzaak een woonfunctie voor de plaatselijk aanwezige bevolking en voor het omliggende op de kern georiënteerde buitengebied. Bevolkingsgroei wordt in het algemeen voor deze kernen niet nagestreefd. Voor de ontwikkeling van de bedrijvigheid hebben de kleine kernen slechts in beperkte mate een functie voor incidentele kleinschalige lokale bedrijvigheid.
Voorzieningen, die in hoofdzaak een lokale functie hebben, kunnen in deze kernen worden gevestigd. In het algemeen zijn als kleine kern beschouwd die nederzettingen, die bestaan uit minimaal 25 à 50 woningen, die min of meer aaneengesloten liggen en minstens twee voorzieningen bezitten.
Al eerder opgemerkt. Acht kleine kernen in onze gemeente worden niet genoemd. Deze ‘kent’ de provincie dus niet. Hoewel, dat is niet helemaal juist. Want niet met naam genoemd misschien; wel bespróken in het Provinciaal omgevingsplan. Voor sommige bebouwingsstroken waar de agrarische functie nog belangrijk is, is een beleid als voor het buitengebied beter passend voor de ontwikkeling van de belangrijkste functies. Eén van de voorbeelden: Eesergroen, eerder door de provincie aangeduid als kern; in het Provinciaal omgevingsplan van 1998, na overleg met de gemeente en om genoemde reden niet meer.
De ene kern is de andere niet. Een indeling van de gemeentelijke kernen ten opzichte van elkaar. Natuurlijk wordt zo’n indeling voor een groot deel bepaald door het aantal inwoners en door het aantal inwoners van het verzorgingsgebied dat ook op die bepaalde kern is aangewezen.
Aantallen zijn niet alléén bepalend. Ook de ligging, de huidige situatie qua voorzieningen. Maar vooral ook de visie van de gemeente op de kernen - afzonderlijk en in samenhang - komt in de indeling tot uiting. Een kader voor te ontwikkelen beleid immers.
Dat er in de hierna volgende gemeentelijke kernstructuur aansluiting is gezocht bij de ‘provinciale’ indeling spreekt voor zich. Dat die indeling verder uitgewerkt en ‘specifieker’ is, overigens evenzeer.
3. Kernen in kader: gemeentelijke kernstructuur Borger-Odoorn
Voor het gemeentelijk beleid is de indeling verder verfijnd. Natuurlijk; er spelen andere zaken en er moeten andere afwegingen worden gemaakt. De gemeente zit ook dichter op de ‘werkelijkheid’ dan de andere overheden.
En omdat Borger-Odoorn een plattelandsgemeente is, éérst de basis: het platteland - het buitengebied en de kleine kernen.
Op de volgende pagina is deze kernstructuur geografisch weergegeven.
De indeling wordt op meerdere plaatsen in deze nota toegelicht maar vooral ook in het volgende hoofdstuk.
Het Provinciaal omgevingsplan deelt Westdorp in bij de kleine kernen. Gemeentelijk wordt voorgesteld - gezien een vergelijkbare situatie - deze kern in te delen bij de kleine kernen (buitengebied).
In plaats van deze pagina kaart met onderscheiden kernen.
4. Toelichting bij de gemeentelijke kernstructuur
Elf kernen in Borger-Odoorn worden in het Provinciaal omgevingsplan tot de kleine kernen gerekend. Acht worden - in genoemd plan - niet als afzonderlijke kleine kern aangemerkt maar als behorend tot het buitengebied. Alleen Westdorp wordt door de gemeente anders ingedeeld: bij de kleine kernen (buitengebied). Deze negentien kernen zullen hier - ondanks grote verschillen - als één groep worden aangeduid: de kleine kernen. Maar zoals later in deze nota wordt geschetst: de brede basis van onze gemeente.
Het Provinciaal omgevingsplan geeft aan zes kernen in Borger-Odoorn de status: hoofdkern. Deze groep wordt in het gemeentelijk beleid - zoals eerder aangegeven - onderverdeeld in drie soorten hoofdkernen. Twee met lokale functies, drie met bovenlokale functies en één met subregionale functies.
Zijn de aantallen inwoners alleen bepalend. Nee, ook het bestaande voorzieningenniveau en (de intensiteit van) het gebruik daarvan, en door wie. Allemaal van invloed. Wat willen we waar, wat willen we houden en wat moet misschien verdwijnen. Bovendien sluit de indeling aan op eerdere in lokale - of provinciale bestemmingsplannen gemaakte keuzen.
Is zo’n indeling of kader ‘heilig’? Nee, vanzelfsprekend niet. Er zijn immers allerlei uitzonderingen. Een speciale soort basisschool in een kleine plaats, kan voor die voorziening een bovenlokale functie hebben. Neem de Daltonschool in Ees. Trekt leerlingen uit veel meer plaatsen dan alleen Ees. Maar dat verschaft het dorp als geheel nog geen bovenlokale status.
De indeling is dus niet heilig. Maar biedt wel een kader voor keuzen die gemaakt moeten worden.
Waar saneren, waar investeren, enz.
Niet álles kan, en zeker niet alles tegelijk. We zijn er weer achter. En steeds méér kan ook niet. Misschien is dat ook niet wenselijk. Wat heb je aan wildgroei immers. Een weloverwogen keus nú levert geen ‘ongedekte’ cheques op voor later. Beperk je en kies voor kwaliteit; dat zou ook een uitgangspunt kunnen zijn. Een grotere school is niet noodzakelijkerwijs een betere. Maar een zekere omvang schept wel een aantal randvoorwaarden voor kwaliteit.
Over brede scholen, multifunctionele gebouwen en jeugdbeleid zegt het bestuursprogramma 2002-2006: Clustering van diverse voorzieningen geeft in ieder geval een steviger basis waardoor ze beter in stand kunnen worden gehouden.
Overigens is al eerder vastgelegd dat de gemeente streeft naar een inrichting van gebieden, waarbij de nadruk wordt gelegd op duurzaamheid. Er zal gekeken worden welke maatregelen er op het gebied van duurzaam bouwen in de nieuwe woongebieden mogelijk zijn.
In het bestuursprogramma 2002-2006 wordt gezegd dat het college in een nota de bestaande en nieuwe mogelijkheden op het gebied van duurzame ontwikkeling bij elkaar wil brengen en door meer samenhang in het beleid de duurzame ontwikkeling van onze gemeente versterkt kan worden.
5. Kleine kernen met lokale functies Van Bronneger tot en met Zandberg
Waarom willen mensen in een klein dorp wonen? In een heel klein dorp zelfs. Wat een vraag!
Omdat ze dat prettig vinden. Omdat ze daar altijd al woonden. Omdat ze rust en ruimte willen.
Omdat ze iets hebben met de andere mensen die daar wonen. Noem maar op.
1e Exloërmond. Uit het bestemmingsplan van 1984: ‘1e Exloërmond kan gerekend worden tot één van de meest ijle enkellinten van het veenkoloniale gebied. Het kent niet of nauwelijks markante punten, hoewel de doorsnijding van het lint door de Drentse Mondenweg eigenlijk wel als zodanig kan worden onderscheiden. De opbouw is nagenoeg symmetrisch. Er is nauwelijks sprake van verdichting van het lint, hoewel in de nabijheid van de Mondenweg de bebouwing toevalligerwijs wat meer verdicht is. In deze omgeving is ook de lagere school, de kleuterschool, het gymnastieklokaal en het buurthuis gevestigd.’
Iets verder terug? Weer uit het bestemmingsplan. ‘1e Exloërmond is een nederzettingsvorm die is ontstaan door het ontginnen van het uitgestrekte veengebied ten oosten van de Hondsrug. De geologische opbouw is het gevolg van de werking van het ijs in de periode welke men aanduidt als het Pleistoceen. Het daarop volgende afsmeltingsproces is de oorzaak van het ontstaan van het wijde stroomdal van de latere Hunze. Dit dal is grotendeels opgevuld met zand dat door de wind en door het water is aangevoerd. Toen de opvulling een stadium had bereikt dat het water niet meer afdoende kon afvloeien, trad veengroei op. Het pakket dat door dit proces is gevormd had aanzienlijke afmetingen. Ten behoeve van de turfwinning is dit pakket ontwaterd en afgegraven.’
Lees een andere passage uit het zelfde bestemmingsplan. ‘Sociaal klimaat. Onder sociaal klimaat wordt verstaan de door de inwoners zelf ervaren sfeer in hun onderlinge kontakten als buren, als leden van een vereniging, enz. Uit het in 1976 door de Werkgroep ‘de Badde’ ingestelde onderzoek blijkt, dat de 1e Exloërmonders in grote meerderheid zich gehecht voelen aan de medebewoners en dat erg veel inwoners lid zijn van een plaatselijke vereniging.’
Nog een citaat: ‘Het zijn de bewoners zelf geweest, die zich in grote mate betrokken zijn gaan voelen bij de ontwikkeling van het bestemmingsplan en door middel van een onderzoek naar de leefbaarheid in de mond het verlangen bij het gemeentebestuur op tafel hebben gelegd, haast te maken met het opstellen van een dergelijk plan.’
Hoezo betrokkenheid. Natuurlijk zal dat in de ene kern sterker zijn dan in de andere en ook de ene ‘periode’ nadrukkelijker zichtbaar dan de andere. Vaak ook afhankelijk van een groep actieve inwoners. Maar wat soms wordt aangeduid als ‘overige kernen’ dat vormt eigenlijk de brede basis van onze gemeente als geheel. De dorpen en het buitengebied. Wat zou anders de basis zijn van een plattelandsgemeente?
De brede basis van de gemeente
De kleine kernen van Borger-Odoorn met het aantal inwoners op 1 januari 2003. Meest voorkomende functie van deze kernen: wonen. Soms met kleinschalige bedrijvigheid ‘aan huis’. Het aangrenzende buitengebied heeft overwegend een agrarische bestemming of een toeristisch-recreatieve functie.
Ellertshaar met 38 inwoners op één hoop met Valthe met 1283 inwoners. Dat is toch zot!
O.k., mee eens. Want er zijn grote verschillen tussen de kleinste en de grootste onder de kleinen.
Overeenkomst is wél de belangrijkste functie van deze kernen: wonen.
Bovendien is er toch een duidelijk onderscheid gemaakt. Die sluit (op Westdorp na) aan bij de indeling van het Provinciaal omgevingsplan. Kleine kernen en kleine kernen (buitengebied).
Ook volgens het Provinciaal omgevingsplan hebben de kleine kernen ‘een woonfunctie voor de plaatselijk aanwezige bevolking en voor het omliggende, op de desbetreffende kern georiënteerde buitengebied. Bevolkingsgroei in deze kernen wordt niet nagestreefd.’ Aldus het genoemde plan.
De kleine kernen hebben een lokale verzorgingsfunctie. Voor de vestiging van voorzieningen die alleen of in hoofdzaak een lokale functie hebben wordt ruimte geboden.
Uitbreiding van de woningvoorraad alleen na afstemming op de behoefte van de doelgroep.
Uitgangspunt van beleid voor de kleine kernen is ook dat waar mogelijk de aanwezige functies en voorzieningen ten behoeve van de leefbaarheid moeten worden behouden. Maar zoals gezegd; waar mogelijk, ook financieel gezien. En op een zodanige wijze dat de kwaliteit niet in het geding komt. Díe afweging moet ook gemaakt worden: prijs en kwaliteit. En in hoge mate mede bepalend voor de kwaliteit is de staat van onderhoud. Investeren in nieuwe voorzieningen? Mógelijk, maar ook beheer is een investering in kwaliteit. En een noodzakelijke voorwaarde. Afhankelijk van de intensiteit van het gebruik van sommige voorzieningen en in samenhang met hoge te verwachten onderhoudskosten, moet in ‘individuele gevallen’ de overweging van sanering aan de orde komen.
Evident is dat deze laatste overwegingen - intensiteit van gebruik, staat van onderhoud en te verwachten onderhoudskosten, met de ‘conclusie’: conserveren of saneren - nadrukkelijk níet alleen voor de kleine kernen gelden.
Regeren is vooruitzien. Maar vooruitzien is moeilijk. Kijk maar. Uit het bestemmingsplan voor Valthe van 1975. Dik 25 jaar geleden.
‘Dat de bestaande detailhandelsvoorzieningen zich in de toekomst alle zullen kunnen handhaven mag niet worden verwacht. Wel moet een inwonertal van 1300 voldoende groot worden geacht om winkels met de belangrijkste (vooral de dagelijks benodigde) goederen te kunnen laten voortbestaan.’
Wat is de huidige werkelijkheid? Zeker, er is sprake van economische bedrijvigheid. Een rijwielhandel, een hondentrimsalon, horeca (3x), bakkers (2x). Maar winkels voor de dagelijkse boodschappen? Nee dus. En wel de geschatte bijna 1300 inwoners. Is dat een diskwalificatie? Nee. Maar wel het constateren van een ontwikkeling. Mobiliteit misschien?
Vooruitzien is moeilijk. Regeren dus ook. Toch moeten er keuzen worden gemaakt. Moet er richting worden aangegeven. Voor die keuzen en die richting, wil dit kader voor de kernen een bijdrage leveren.
6. Hoofdkernen met lokale functies Exloo en Odoorn
‘Toen het na de ijstijd langzaam warmer werd, veranderde het landschap in eerste instantie van een poolwoestijn in een toendra (een boomloze vlakte met alleen lage vegetatie), waar onder andere poolvossen, wilde paarden, Europese bizons en rendieren rondliepen. De mammoet en de wolharige neushoorn waren in deze tijd al uitgestorven. De mens was nu in grote mate afhankelijk van de rendieren. Hun vlees diende als voedsel, van hun botten en geweien werden werktuigen gemaakt en hun huiden werden verwerkt tot tenten en kleding. Ook de toenmalige jagers trokken rond en sloegen alleen tijdelijke kampementen op.
Daar zijn weinig sporen van overgebleven, omdat bijna alles van vergankelijk materiaal, zoals bot, gewei, leer en hout, was gemaakt. De enige sporen van deze jagers zijn hun vuurstenen werktuigen. Rond het dorp Odoorn zijn op sommige plaatsen bewerkte vuurstenen gevonden, onder andere pijlpunten ten noordoosten van het Eppiesbergje, dat tussen Odoorn en Valthe ligt.’ (Uit: Rond Hunze en Hondsrug - Jagers, hunebedbouwers en boeren - De prehistorie van Odoorn, van C.Tulp.)
Uit het bestemmingsplan van 1995. ‘Odoorn is van oorsprong een esdorp. De meeste esdorpen zijn ontstaan tussen de 10de en 14de eeuw. Van de esdorpen in het gebied waar Odoorn toe behoort, is bekend dat deze in het eerste deel van deze periode reeds bestonden. Kenmerkend voor het omliggende landschap is de aanwezigheid van essen rond het dorp. Dit zijn hoger gelegen landerijen, die zijn ontstaan door het aanbrengen van plaggenmest door de eeuwen heen.
De brinken vormden het centrale punt van het dorp, waaromheen zich boerderijen bevonden. In Odoorn zijn deze boerderijen nu verdwenen, en heeft het gebied rond de brink door de aanwezigheid van winkels en andere voorzieningen een andere funktie gekregen.
De ligging van Odoorn aan de N34 heeft grote invloed gehad op de ontwikkeling en de ruimtelijke struktuur van het dorp. Door de goede bereikbaarheid van het dorp is dit een aantrekkelijke vestigingsplaats geweest. Hierdoor is het dorp binnen de gemeente relatief snel gegroeid. Deze groei is begonnen aan de westzijde van het oorspronkelijke dorp, later zijn de uitbreidingen meer naar het zuidoosten verschoven (Langhietskamp en Oosterveld). Het oorspronkelijke dorp is hierdoor wat excentrisch van de woonbebouwing komen te liggen.
Door het doorgaande karakter van de N34 heeft het oude dorpsgedeelte meer het karakter van een wegdorp gekregen dan dat van een brinkdorp. Het groene karakter van de brinken is echter nog gedeeltelijk bewaard gebleven, en bepaalt nadrukkelijk het karakter van het centrumgebied. Bij de herinrichting is zoveel mogelijk getracht het oorspronkelijke karakter van het dorp te herstellen.’ Aldus genoemd plan uit 1995.
Beleidsmatig uit dit bestemmingsplan: ‘Volgens het streekplanbeleid is binnen de gemeente (bedoeld wordt de voormalige gemeente Odoorn) een viertal hoofdkernen aanwezig, namelijk Odoorn, Exloo, Valthermond en 2 e Exloërmond. De andere dorpen binnen de gemeente zijn aangewezen als ‘kleine kern’. Voor de kleine kernen wordt geen bevolkingsgroei voorgestaan. Voor de hoofdkernen daarentegen wordt een positieversterking nagestreefd.’ Dit laatste geldt (ook) als beleid voor de gemeente Borger-Odoorn als geheel.
Exloo (1805 inwoners) en Odoorn (1825 inwoners). Het spreidingsbeleid van de gemeente is vooralsnog gericht op concentratie van inwoners in de hoofdkernen Borger, Exloo, Odoorn, 2e Exloërmond, Valthermond en Nieuw-Buinen, zo is het beleid in de bestemmingsplannen geformuleerd.
In welke plaats in Borger-Odoorn je ook woont, als je een paspoort of rijbewijs wilt, moet je naar Exloo. Voor een aantal vormen van gemeentelijke dienstverlening een bovenlokale functie dus.
Alleen déze functie echter, leidt niet tot een ‘bovenlokale status’.
7. Hoofdkernen met bovenlokale functies Nieuw-Buinen, 2e Exloërmond en Valthermond
Uit het bestemmingsplan van 1996. ‘Nieuw-Buinen is het resultaat van een grootschalige en erg systematische ontginning. De vervening begon in de 17e eeuw en vond plaats door ‘compagnieën’ en door de stad Groningen. De ontginningsmethode bestond uit het aanleggen van kanalenstelsels, van waaruit zijtakken werden gegraven, de zogenaamde wijken. In Nieuw-Buinen is een dubbel kanaal gegraven: het Noorder- en het Zuiderdiep. Beide werden via het Dwarsdiep aangesloten op het Stadskanaal. De strook grond tussen de beide hoofddiepen bood ruimte voor de vestiging van handelaren, winkeliers en arbeiders.’
‘Op deze zogenaamde vooraffen werden ook de scholen en kerken gebouwd. Hierdoor kregen deze gronden een nog steeds typerende, sterk gemengde functie. De wijken werden op een onderlinge afstand van 160 á 170 m aangelegd en vervulden verschillende functies: ontwatering, afvoer van turf, bezanding van de na de vervening in cultuur gebrachte gronden, aanvoer van kunstmest en afvoer van landbouwproducten.’
‘De beide hoofddiepen zijn enkele decennia geleden grotendeels gedempt. Dat geldt ook voor een aantal wijken of delen daarvan, met name de begindelen. Aan de oostzijde van het Nieuw-Buiner bebouwingslint is geleidelijk een kernvormig uitbreidingsgebied ontwikkeld. Voor de huidige landschappelijke verschijningsvorm van Nieuw-Buinen is met name de bermbeplanting met eiken langs de beide (voormalige) hoofddiepen van belang. Door deze bomenrijen manifes-teert het silhouet van de nederzetting zich op een bijzonder duidelijke manier in het open en strak verkavelde veenkoloniale landschap.’ Zoals gezegd; citaten uit het bestemmingsplan 1996.’2
Hoofdkernen hebben in hoofdzaak een woonfunctie voor de plaatselijk aanwezige bevolking en in samenhang met de plaatselijke werkgelegenheid. Indien het Provinciaal omgevingsplan hiervoor mogelijkheden biedt, aldus de bestemmingsplannen, kunnen hoofdkernen zoals 2e Exloërmond niet alleen voor de plaatselijk aanwezige bevolking een woonfunctie bieden, maar ook voor een veel groter gebied.
Het Provinciaal omgevingsplan geeft aan dat voor 2e Exloërmond, Nieuw-Buinen en Valthermond nauwelijks beperkingen gelden wat betreft de richting van de woonuitbreiding en dat deze kernen zo nodig meer zullen kunnen bouwen dan het in het genoemde plan weergegeven aantal.
Overigens moet vermeld worden dat het Zuiderhoofddiep in Valthermond deels in originele staat is bewaard en deels in originele staat is teruggebracht. Een succesvol cultuurhistorisch project.
Het spreidingsbeleid van de gemeente is gericht op concentratie van de inwoners in de hoofdkernen. De hoofdkernen met bovenlokale functies dienen een extra woningbouwtaak te hebben, zodat de druk ten aanzien van de woningbouw op de Hondsrug wordt verminderd.
8. Een hoofdkern met subregionale functies Borger
‘De reiziger die rond 1845 over de heerbaan van Odoorn naar Borger trok, zag aan weerszijden van de weg alleen heide: ‘Rechts en links is niets dan heide en voor u uit en rondom u, - alles heide, heide. Hier gevoeld gij, hier tast gij ’t met handen, - althans hier ziet gij ‘t, dat gij in Drenthe zijt’.
Een passage uit een boek van drie bezoekers die in die dagen Drenthe doorkruisten. Zij vonden de aanblik van de uitgestrekte heidevelden langs de weg naar Borger in het winterseizoen bepaald stuitend: ‘Hier schijnt de koning der verschrikking zich een domein te hebben verworven, te vreselijk nog om te bezien, daar ’t minder een toneel van werkelijke dood oplevert, dan wel een aanhoudende kwijning en gestadig sterven’.
Voordat de drie bezoekers Borger bereikten, deden ze de ‘kleine boerschap’ Ees aan. Het kerkdorp Borger verraste hen aangenaam. Over Borger, zo schrijven ze, hangt een stadswaas en de inwoners bezitten een ‘geest van bespiegeling, onderzoek en navorsching’. De huizen zijn er goed onderhouden en er valt te bespeuren ‘dat ook Flora hier tempelen en altaren heeft’. De bezoekers vroegen zich af hoe het toch mogelijk was dat Borger zo’n steedse indruk op hen maakte. Hoewel zij meenden dat het Assen zou kunnen zijn, dat ‘van zijn overvloed broederlijk meedeelt’, moet de oorzaak meer in Borger zelf worden gezocht.
Grote branden in 1828 en 1841 hadden geleid tot de verwoesting van een groot aantal huizen en boerderijen in het dorp. De wederopbouw gaf Borger in de jaren daarna ongetwijfeld een moderner aanblik. Borger viel dus in 1845 positief op bij de hierboven genoemde doortrekkende reizigers.’ (uit: ‘Geschiedenis van Borger’ De negentiende eeuw, 1830-1919 van Drs. H. Klompmaker.)
Uit het bestemmingsplan Borger-Dorp van 1999. In het kader van het bestemmingsplan Daalkampen is door de gemeente uitgebreid ingegaan op de te verwachten bevolkingsontwikkeling. In dit plan is ook het spreidingsbeleid wat betreft bevolking en woningbouw uiteengezet. Dit beleid kent de volgende uitgangspunten:
De provincie is in 1998 in het Provinciaal omgevingsplan nog iets terughoudender:
‘… de woonfunctie dient zich te beperken voor de plaatselijke reeds aanwezige bevolking en in samenhang met de plaatselijke werkgelegenheid.’ Verder streeft de provincie in dit plan naar verlichting van de vestigingsdruk op de kernen in de Hondsrugzone. Om deze druk af te leiden zal de totstandkoming van aantrekkelijke woonmogelijkheden in het Hunzegebied worden gestimuleerd. De kern van Borger mag volgens het Provinciaal omgevingsplan tussen 1995 en 2010 met 302 woningen worden uitgebreid (waarvan er tussen 1995 en 2000 al 231 zijn bijgekomen).
De gemeente vindt deze groeimogelijkheden te beperkt, zo wordt gesteld in het bestemmingplan Borger-Dorp van 1999, en vindt dat er circa 500 woningen gebouwd moeten worden in de periode tot 2010. Immers; Borger moet naast de eigen woningbehoefte ook die voor een aantal kleinere dorpen in het zandgebied opvangen. In verband met omgevingswaarden kan daar niet ‘alles’ worden geëffectueerd. Op termijn zal de bevolkingsdruk op de Hondsrug weliswaar afgeleid kunnen worden naar de Hunzelaagte, maar voordat de ideeën voor dit gebied in concrete projecten zijn omgezet en er een aantrekkelijke woonomgeving is gecreëerd zal de woningbehoefte elders moeten worden opgevangen.
Borger biedt daarvoor goede mogelijkheden, zo stelt het bestemmingsplan verder. En ook: Mede dankzij het sterk ontwikkelde toerisme in de omgeving is het verzorgingsapparaat naar verhouding zeer omvangrijk en van subregionaal niveau. Als verzorgings- en werkgelegenheids-centrum is Borger vanuit de omliggende dorpen bovendien goed bereikbaar, doordat de kern een knooppunt in het hoofdwegen- en openbaar vervoernet vormt. De bovenlokale verzorgings-functie, zo stelt het genoemde bestemmingsplan, verdient ondersteuning door een voldoende groot bevolkingsdraagvlak.
Juist die duidelijk meer dan bovenlokale functie wil het gemeentebestuur benadrukken door voor Borger een subregionale status na te streven. Ook bij een toekomstige aanpassing van het
Bestemmingsplan Borger weer. Het grootste deel van de woningbouw in Borger zal in het gebied ten westen van de N34 tot stand moeten komen. In dit gebied is het uitbreidingsplan Daalkampen met een capaciteit van circa 195 woningen inmiddels grotendeels gerealiseerd. Aansluitend aan deze woonbuurt zijn nieuwe plannen in voorbereiding, niet alleen voor woningbouw, maar voor een multifunctioneel ‘Nieuw-Borger’ ten westen van de N34. De Ontwikkelingsvisie Borger (juli 1998) en de Structuurvisie Borger West (juli 1999) gaan daar nader op in.
Borger heeft met rond 5000 inwoners in het Ontmoetingscentrum meer dan een gewoon dorpshuis; vele activiteiten zijn hier geconcentreerd. En overigens; Assen mag een provinciaal museum hebben, Borger bezit met het Nationaal Hunebedden Informatiecentrum een ‘museum’ van landelijke allure. Er is een theatervoorziening. Het zijn maar voorbeelden.
Hoewel het Provinciaal omgevingsplan Borger indeelt bij de hoofdkernen (net als Nieuw- Buinen, 2e Exloërmond, Valthermond, Exloo en Odoorn) wil het gemeentebestuur, zoals gezegd, streven naar een status voor Borger tussen hoofdkern en substreekcentrum in; namelijk een centrum met subregionale functies. (Cf. de terminologie uit genoemd provinciaal plan in hoofdstuk twee van deze nota.)
Bijna jaarlijks wisselen Borger en Nieuw-Buinen van positie qua gemeentelijke kern met het grootste aantal inwoners. Het nastreven van een status voor Nieuw-Buinen méér dan hoofdkern met bovenlokale functies, zou in verband met de positionering vlakbij Stadskanaal, en de vele voorzieningen daar, niet reëel zijn. Voor Borger echter wil de gemeente nadrukkelijk beleidsmatig en anderszins inzetten op de genoemde status van hoofdkern met subregionale functies.
Ook de Ontwikkelingsvisie voor Borger ‘Waterrand op het zand’ (1998) zet in op deze richting.
‘Het thema kwaliteit is gericht op de functie van Borger als centrum in de regio. Zowel wat betreft winkelen, onderwijs, medische faciliteiten en maatschappelijke voorzieningen biedt Borger een hoog voorzieningenniveau. Bovendien kent Borger een accent wat betreft (ondersteunende) dienstverlening. Dit aanbod bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van het wonen in en bij Borger. Om deze functionele kwaliteit hoog te houden, streeft de visie naar:
‘Bereikbaarheid is de kracht van Borger’, zo stelt de genoemde ontwikkelingsvisie. En ook: ‘Economische en recreatieve regio’s zijn binnen handbereik. Met name voor autoverkeer en openbaar vervoer zijn ontwikkelingen die bijvoorbeeld de veiligheid en bereikbaarheid ten goede komen, in volle gang.’
Op basis van de provinciale Beleidsnota Wonen is een knelpuntenpot woningcontingenten ingesteld. Met het vastgestelde Woonplan heeft de gemeente tachtig woningen (met zorg voor ouderen) en twintig woningen voor starters aangevraagd. En inmiddels toegekend gekregen.
Het ene dorp is het andere niet
De nota Drentse dorpen uit 1976 onderscheidt drie belangrijke typen dorpen in Drenthe. Het esdorp. Het wegdorp. Het kanaaldorp.
Het Provinciaal omgevingsplan van 1998 gaat verder. Esdorp. Esgehucht. Wegdorp van de laagveenontginning. Wegdorp van de veenrandontginning. Weg-/kanaaldorp van de veenkoloniën. Weg-/kanaaldorp van de ontginningskoloniën.
Heeft onze gemeente ze allemaal? Welk dorp in onze gemeente ‘hoort’ in welke categorie?
In het kader van deze nota is het onmogelijk dit uitputtend te inventariseren. Hier en daar is iets aangestipt. Verspreid over de verschillende bestemmingsplannen is veel informatie aanwezig. Maar kan zo’n overzicht van belang zijn?
Om beleid uit te zetten: ja, natuurlijk. Je kunt pas beslissen wat je wilt aanpassen als je weet wat je hebt. En als je weet wat je in ieder geval wilt behouden. Qua voorzieningen, maar ook in cultuurhistorische zin.
Een en ander is hier allerminst volledig beschreven. Dat gaat ook verder dan de bedoeling van deze nota. Structuur aanbrengen voor het geheel van de 25 kernen van onze gemeente. Een gemeentelijk kader voor plannen op velerlei gebied. Wat streven we waar na. Wat willen we dáár beslist niet. Het staat niet letterlijk genoemd en per kern opgesomd, maar richtinggevend wil deze gemeentelijke kernstructuur wel zijn.
KERN en KADER - Inventarisatie per kern
Langgerekt veenkoloniaal lintdorp (enkelzijdig) in het verlengde van Exloërveen, aan de oostzijde grenzend aan Musselkanaal. Er is een kleine dorpskern met voorzieningen.
Bestemmingsplan 1e Exloërmond is van toepassing.
Het beschikbare contingent in het kader van POP bedraagt 12 woningen. Het dorp heeft een agrarische uitloop.
Fam. Klooster, 1e Exloërmond 12; kijktuin.
Gymnastieklokaal, wordt alleen door onderwijs gebruikt.
Kleinschalige bedrijvigheid. Agrarische bedrijvigheid.
Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën.
Er is geen bebouwde kom en de kern valt in een potentieel 60 km gebied.
Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 5.327 (theoretisch gemiddelde).
Er is een dorpshuis “De Badde”. maandag: ‘s morgens 1x p.maand creativiteit en ’s avonds schilderen en klaverjassen. dinsdagavond countryline ; woensdag ’s morgens schilderen; ’s middags 1 x p.maand. kinderclubwerk; ’s avonds 1x per maand plattelandsvrouwen en bloemschikken; donderdag ’s avonds schilderen en biljarten;vrijdag 1x per maand jeugdsoos; zaterdag dansen en 1x per maand bingo.
Er is een vereniging St. Streekbelangen. Er zijn geen medische/maatschappelijke voorzieningen. Er is wel een stopplaats bibliobus (1x per maand).
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS De Mondenhoek - 50 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
St. Popcontact (onderhoud pand).
Kunsteducatie op basisschool via podiumplan /subsidieregeling per leerling € 68.
Financiën, onderhoud accommodaties
Karakteristiek veenkoloniaal lintdorp (dubbellint) aan de oostzijde grenzend aan Musselkanaal met de ontwikkeling van een centrum aan de Exloërkijl. Er zijn plannen in ontwikkeling om in het centrumgebied op de DUBEX-locatie een woon-zorg-complex voor ouderen te bouwen. Daarnaast worden in hetzelfde gebied plannen ontwikkeld voor centrumvoorzieningen en de nieuwbouw van 10 koopwoningen. In het dorp is geen goede adequate huisvesting voor ouderen. Het beschikbare contingent in het kader van het POP bedraagt 82 woningen. Het dorp heeft een agrarische uitloop.
Er zijn 1 boerderij en 2 woonhuizen op de monumentenlijst geplaatst.
Sportcomplex “De Treffers” met 3 sportvelden Het complex wordt goed gebruikt.
Sporthal (opdeelbaar in 1/3 en 2/3) wordt door de school en verenigingen redelijk gebruikt.
Bedrijventerrein Noorderkijl, ca 8,3 ha, gemengd cat. 1 en 2. Agrarische bedrijvigheid.
Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën.
Vanwege de langgerektheid van de kern wordt binnen de bebouwde kom max. 50 km/h aangehouden.
Bij kwetsbare locaties kan de snelheid verder worden teruggebracht.
Er loopt een OV-lijn vanuit Emmen via de Vrijheidslaan in Valthermond, Exloërkijl doorr 2e Exloërmond naar Stadskanaal.
Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid.
Wegenonderhoud (klein onderhoud) € 32.098 (theoretisch gemiddelde € 13,555 per inwoner). | |
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen voor 2003 en 2004 € 116.900. |
Het dorpshuis De Kiel’n is de accommodatie voor het verenigingsleven. Opgemerkt moet nog worden dat in de directe omgeving van het dorpshuis een café is (De Kienstobbe) waar ook verenigingsactiviteiten plaatsvinden. De Kiel’n is een druk beklant dorpshuis met een inpandige peuterspeelzaal. Van maandag t/m vrijdag oefent het plaatselijke muziekcorps de Harmonie in het gebouw. Elke maandag is er de dagopvang voor ouderen. Elke maandagavond oefent de EHBO> 4 of 5 keer per week vergadert de werkgroep 150-jarig bestaan 2e Exloërmond. De drie buurtverenigingen vergaderen maandelijks.
Op woensdagavond is er klaverjassen en sjoelen. Op donderdagmiddag is er een vrouwenknutselclub en is er kinderclubwerk. Op vrijdag heeft de bloedbank zitting voor het tromboseprikken.
’s Avonds is er de jeugdsoos. Op zaterdagavond is er jeugdsoos en voor de oudere jeugd darts en biljarten. Er zijn drie buurtverenigingen. Er is 1 volksdansgroep voor ouderen. Het ouderenwerk kan gebruik maken van De Kiel’n (dagopvang voor ouderen). Er is een praktijk fysiotherapie en een afdeling EHBO.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS De Westhoek - 69 leerlingen.
BBS De Wegwijzer - 109 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
In totaal wordt voor culturele activiteiten in 2e Exloërmond op jaarbasis € 28.230 (incl. incidenteel
€ 16.500 voor het straatmakersfestival) uitgegeven waarvan € 4.415 structureel en € 23.815 incidenteel.
Financiën, onderhoud accommodaties
Grensstrook met Emmen en Vlagtwedde. Er is geen kern. Er is enkel losstaande bebouwing Het Bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Odoorn is van toepassing. Er zijn geen ontwikkelingsmogelijkheden.
Er is geen bebouwde kom en de kern valt in een potentieel 60 km gebied.
Deze kern valt in de categorie esdorpen.
Valt in de begroting onder de raming buitengebied van in totaal € 771.600.
wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.410 (theoretisch gemiddelde).
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Begrenzing aan de es - watergang en rijksweg 34.
Herstructureringsplannen in de wijk Hunzedal. Uitbreiding van de wijk Daalkampen middels beschikbaar contingent uit provinciale knelpuntenpot, overheveling contingent uit Exloo en vrijkomend contingent uit herstructurering.
Ouderenhuisvesting: woningmarkt voor ouderen staat onder grote druk. Visie m.b.t. Strijkijzer en omgeving (waterrand op het zand en de structuurvisie Borger-West). Natuurtransferium. Aanwezigheid regionale voorzieningen. Toeristische kern. Inbreidingslokaties. Beschikbaar contingent tot 2009:
Natuurgebieden en landschappen rond Borger.
Musea: Nationaal Hunebedden informatiecentrum - Kunst- en sierglasblazerij.
Exposities en galerieën: Try-ouT exp. - Torenlaan Achterberg
Bezienswaardigheden: Hunebed, grootste van Nederland - Tuinen, fam. Kruit, Strengenweg 14; onderdeel boerenerf.
Attractie- en speelparken: Boomkroonpad - Doolhof.
Bezoekers- informatiecentrum: Houtvester Kuhnhuis - Outdoor (en indoor): Dunedain activiteitencentrum
Watersport: kanoverhuur Hunzedal.
Fietsen (incl. verhuur): fa. Egberts - diverse fietsroutes over verschillende afstanden.
Skaten: route de ronde van Borger ca 27 km - skateverhuur bij Dunedain Activiteitencentrum.
Ruitersport: manege De Reeborg (particulier).
Horecagelegenheden: Hotel Bieze - Lunchroom De Weme - Euroase Borger - Snackbar Van de Laan -
Chin.Ind.rest. Peking - Chin.ind.rest. Da-Xin - dÓale Bakkerij - Shoarma/pizza/Grill Venezia - ’t Hunebed -
Hotels: H.C.R. Bieze - Hotel pension Nathalia.
Pensions: Pension Denzo - Dijkstra - Pension “Huize Heeze” - Pension “Molenerf”.
Vakantiewoningen en appartementen: Appartement 1e Etage - De Reeborg - H. Seubers
Campings: Bospark Lunsbergen - Hunzedal.
Minicampings: Meindersveen LKC/Reeborg.
Kamperen bij de boer: fam. H. Seubers - Beekdal (fam. Pieters) - Mts. Kremers.
Stacaravans: Bospark Lunsbergen.
Vakantiebungalows: Bospark Lunsbergen - Hunzedal - Reeborg.
Aantal bezoekers in 2001: Atelier De Pottekijker (Drouwen): 280 - Dunedain activiteitencentrum: 15.000 -
Kruisboog schieten en schieten: Dunedain activiteiten (particulier).
Zwembaden: Subtropisch overdekt zwembad Hunzedal (particulier).
Sportcomplex met 5 velden Kleedclubgebouw is van de gemeente en de kantine is van de vereniging. Sporthal met gymnastieklokaal wordt door de school en de sport zeer goed gebruikt met een hoge bezettingsgraad.
1 Gymnastieklokaal is eigendom van de Scholengemeenschap. Wordt door de gemeente gehuurd en doorverhuurd aan de sportverenigingen Voldoende bezetting.
1 IJsbaan + kantine tevens onderkomen van de duivenclub (particulier bezit).
Tenniscomplex met 6 banen eigendom van de gemeente. Wordt goed gebruikt; medegebruik 2 banen door gasten Hunzedal.
2 Jeu de Boules baan in de woonwijk Westeres, wordt zeer goed gebruikt.
Bedrijventerreinen: N34, ca 6,5 ha in ontwikkeling (cat 1 en 2) hoogwaardig - De Strengen, ca 2.7 ha (cat 1 t/m 4) gemengd, ca 6 ha uitbreiding cat 1 t/m 4 gemengd. Aantal bedrijven: 224. Aantal arbeidsplaatsen: 440.
Ligging aan rijksweg N34, provinciale weg N374 ( verbinding Westerbork-Schoonloo-Borger-Stadskanaal) en de provinciale weg N857 (verbinding Rolde - Borger). Deze N34 en N374 kruisen elkaar bij Borger. Deze kruising wordt als zeer gevaarlijk bestempeld. Prioriteit heeft de reconstructie en de ombouw van de kruising van de N34 met de Koesteeg. Dit is mede van belang voor de mogelijke komst van een natuurtransferium.
Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden.
Voor het centrum van Borger is een nieuw centrumplan in voorbereiding. Voor de kern Borger geldt dat de komende jaren met name aandacht moet worden besteed aan de combinatie van verblijfsactiviteiten en de verkeersfunctie van het gebied rondom de Grote Brink en Hoofdstraat-Zuid.
Openbaar vervoer: Interliner - verbinding van Groningen naar Emmen met een halte in Borger Er is een O.V.-verbinding met Assen - Stadskanaal - Emmen en Groningen.
Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden.
M.b.t. het groenbeheer is in totaal € 479.900 in de begroting geraamd (incl. sportvelden, rond scholen, etc.).
Wegenonderhoud (klein onderhoud) € 67.925 (theoretisch gemiddelde € 13,555 per inwoner).
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen meerjarenplanning 2002 t/m 2004 € 506.500.
Begraafplaats aan de Westdorperstraat 1. Nieuwe gedeelte aantal uitgegeven graven: 906. Oude gedeelte uit boek uitgegeven graven: 3.324. Oude gedeelte bijregister bij boek uitgegeven graven: 529 Uit de oude gedeelten blijkt niet wat is geruimd of de steen is verwijderd. Het is dus niet exact na te gaan of de cijfers kloppen. Het nieuwe gedeelte heeft op dit moment nog een restcapaciteit van 700 uit te geven nieuwe grafplaatsen. Totaal in begroting € 73.073.
Het Ontmoetingscentrum (Omc) fungeert als dorpshuis voor Borger e.o. Van maandag t/m vrijdag zijn er activiteiten. Overdag voor ouderen en ’s avonds veel vergaderingen. Overdag zijn er ook vergaderingen en cursussen. In de weekenden zijn er ook culturele activiteiten, zoals bijv. concerten. Op maandag en vrijdag is er geen beheer maar maakt het ouderenwerk wel gebruik van het Omc. Het Omc is druk beklant maar overdag is er nog wel ruimte voor vergaderingen/cursussen. Er zijn ca 20 buurtverenigingen. De diverse ouderengroepen vallen onder de STOA. Het om ca 10 groepen (biljarten, koersbal, etc.).
Het ouderenwerk is gehuisvest in het Omc. Er is een maaltijdvoorziening voor ouderen en het zorgcentrum De Borgerhof verzorgt ook extramurale zorg. Er zijn drie huisartspraktijken, een apotheek, een EHBO-afdeling, drie praktijken fysiotherapie, een psychologiepraktijk en diverse praktijken van alternatieve geneeskunde. Er is één bibliotheekvestiging.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS Grollemanschool - 423 leerlingen.
BBS De Borgh - 135 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
In totaal wordt voor culturele activiteiten in Borger op jaarbasis € 128.747 uitgegeven waarvan structureel € 74.413 en incidenteel € 54.335.
Financiën, onderhoud accommodaties
Het dorp heeft een kernstructuur. Karakteristiek zijn de vele saksische boerderijen. Het dorp is opgenomen in het Bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger.
1 manege met 2 hallen en een buitenbak De stichting paardensport is eigenaar.
De manege heeft een regionale functie en wordt zeer goed gebruikt.
De kern is geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km-gebied.
Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Valt in de post buitengebied; totale raming € 771.600.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.654 (theoretisch gemiddelde).
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Zangvereniging - Galerie - Beeldend kunstenaar.
Verspreid gelegen woningen in een grootschalig gebied. Het Bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger is van toepassing.
Kleinschalige bedrijvigheid. Agrarische bedrijvigheid.
Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën.
Er is geen bebouwde kom en de kern valt in een potentieel 60 km - gebied.
De kern valt in de categorie wegdorp van de randveenontginningen. Totaal geraamd voor buitengebied € 771.600.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.220 (theoretisch gemiddelde).
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Grensgebied tussen zand en veen. Rondom esgronden. Bestemmingsplan Buinen 1972. Herziening/nieuw bestemmingsplan is in voorbereiding. Uitbreidingswijken: Lijnstukken I en II.
Door de provinciale weg is het dorp opgedeeld in twee stukken. In de kern zijn nog bestaande agrarische bedrijven aanwezig. Tevens grootschalige industrie door de aanwezigheid van Vos en Nefit.
Beschikbaar contingent in het kader van POP tot 2010 bedraagt 23 woningen.
Ruitersport: Les chevaux - groepsaccommodatie.
Hotels, appartementen en vakantiewoningen: Hotel Hartlief - Hotel, Appartementen, Pension Triënte - W.F.L. Franken - Huiting - De Hondsrughoeve.
1 Sportveldencomplex met 2 velden.
1 Gymnastieklokaal; het gehele complex wordt goed gebruikt.
Ligging aan de N374 (verbinding Westerbork-Schoonloo-Borger-Stadskanaal). Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden. Er is een O.V.-verbinding tussen Stadskanaal en Borger. Deze lijn gaat via Buinen, Buinerveen, Nieuw-Buinen.
Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Geraamd in de begroting € 23.400.
Technisch gewenste /noodzakelijke investeringen 2003 en 2004 € 656.100.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 11.047 (theoretisch gemiddelde).
Het verenigingsleven maakt voor een deel gebruik van de zaalruimten van het plaatselijke hotel. Er is een vereniging van plaatselijk belang en twee ouderengroepen. Er is een stopplaats voor de bibliobus.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
Structurele bijdragen: Toneelvereniging € 68 - kunsteducatie op basisschool via podiumplan / subsidieregeling per leerling: € 89.
Financiën, onderhoud accommodaties
Voordorp van Nieuw-Buinen. Het heeft een lintdorpstructuur (kruisverband). Het Bestemmingsplan Nieuw-Buinen/Buinerveen is van toepassing. Er zijn uitbreidingsmogelijkheden voor 37 woningen. Er is een kleinschalige camping.
1 Sportveldencomplex met 2 velden en een trainingsveld. 1 IJsbaan gemeentelijk bezit zonder onderhoudstaak voor de gemeente. 1 gymnastieklokaal bij school Nieuw-Buinen 75 voor school- en verenigingsgebruik. Wordt redelijk gebruikt.
Kleinschalige bedrijvigheid. Agrarische bedrijvigheid.
Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën.
Op de lange doorgaande wegen in de bebouwde kom in de linten blijft de max. snelheid gehandhaafd op 50 km/uur. Het gedeelte buiten de bebouwde kom valt in een potentieel 60 km - gebied. Er is een O.V.-verbinding van Borger met Stadskanaal. Deze lijn gaat via Buinen, Buinerveen, Nieuw-Buinen.
Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Geraamd in de begroting € 44.400.
Technisch gewenste / noodzakelijke investeringen 2003 en 2004 € 421.600.
wegenonderhoud en openbaar gebied € 5.381 (theoretisch gemiddelde).
In dorpshuis De Viersprong zijn praktisch elke dag activiteiten: maandag - repetitie en toneel; dinsdag - soos en sjoelen; woensdag - biljarten; donderdag - shantykoor; vrijdag 2 x per maand schietclub; zaterdag en zondag - uitvoeringen toneel, kaartwedstrijden en bingo.
Er is een vereniging plaatselijk belang en twee ouderengroepen, die gebruik maken van de Viersprong.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS 75 te Nieuw-Buinen is gelegen aan de grens met Buinerveen. In de volksmond is dit de school van Buinerveen.
Financiën, onderhoud accommodaties
Drouwen is een echt zanddorp. Er zijn veel mensen van buitenaf komen wonen. Er is sprake van een kleinschalige bebouwingsstructuur; oud en nieuw tegen elkaar aan. Het dorp wordt begrensd door essen en bossen. Er is nieuwbouw gepleegd op het sportveld (2000).
Er zijn twee recreatieparken. Beschikbaar contingent in het kader van POP tot 2010 bedraagt 13 woningen.
Natuurgebied Boswachterij Drouwenerzand.
Telefoonmuseum - Versteend leven - “In de Pottenkijker” - Sport, ontspanning en attractie- en speelpark,
camping, groepsaccommodatie, stacaravans en bungalows Het Drouwenerzand - “Alinghoek”.
Minicamping: SBB natuurkampeerterrein.
Recreatiecentrum: De Oude Waag.
Vakantiewoningen: Neumann - mevrouw Prins-Gelders - Wessels.
1 Gymnastieklokaal in het Dorpshuis (particulier bezit) bij de school.
1 recreatief sportveld zonder vereniging.
In de kern zijn diverse kleinschalige bedrijven gevestigd, die voor een belangrijk deel gericht zijn op het toerisme. Tevens zijn er nog agrarische activiteiten.
Ligging aan Rijksweg N34. Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden.
Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Geraamd in de begroting € 9.050.
Bestaande rioleringstelsels in goede staat. Afkoppelen € 454.000.
In Drouwen is het dorpshuis Meester Hekmanhoes gevestigd dat ook een regiofunctie vervult voor Bronneger en Bronnegerveen. Dit dorpshuis kent een goede bezetting. maandag: naaikrans. dinsdag: overdag tafeltennis, volksdansen en een ouderengym en ’s avonds de kaartclub. woensdag: toneel, plattelandsvrouwen en een ouderengroep. donderdag: biljarten, om de week een zanggroep en om de week een sjoelgroep. vrijdag: jeugdsoos. in het weekend af en toe een uitvoering van de toneelvereniging. Er is een vereniging plaatselijk belang, een buurtvereniging en een ouderengroep. De ouderen maken gebruik van het dorpshuis. Er is een stopplaats van de bibliobus.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
Structureel: Toneelvereniging: € 68 - kunsteducatie op basisschool via podiumplan / subsidieregeling per leerling € 44.
Incidenteel: openbare kunstwerken aankoopsubsidie: € 6.807 – musea - podia/zalen.
Financiën, onderhoud accommodaties
Enkelzijdig lintdorp. Het Bestemmingsplan Buitengebied is van toepassing maar een solitair bestemmingsplan is gewenst. Er is een toekomstig uitbreidingsplan voor woningbouw (Land van Hogenesch). Er zijn uitbreidingsmogelijkheden voor 15 woningen in het kader van POP.
Kleinschalige bedrijvigheid. Agrarische bedrijvigheid.
Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën.
Er zijn een aantal verblijfsgebieden aangegeven. Op de lange doorgaande wegen zal echter een maximumsnelheid van 50 km/uur gaan/blijven gelden.
Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de (hoofd)diepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Geraamd in de begroting € 62.100.
wegenonderhoud en openbaar gebied € 7.900 (theoretisch gemiddelde).
Er is een dorpshuis Assekolke. Deze heeft een beperkt gebruik. Op maandag en donderdag gedurende een dagdeel de peuterspeelzaal. Woensdag shantykoor; vrijdag twee keer per maand country-line dansen voor ouderen en twee keer per maand kaarten. Verder incidentele activiteiten.
Er is een afdeling plaatselijk belang. Het ouderenwerk is aangesloten bij STOA en maakt gebruik van de Assekolke. Er is een stopplaats bibliobus.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS De Kruiplank- 36 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
Structureel: zangverenigingen (stimuleringssubsidie) € 68.
Kunsteducatie op basisschool via podiumplan/subsidieregeling per kind € 29.
Financiën, onderhoud accommodaties
Doorgaande slingerende straat met een kernstructuur met voorzieningen. Het Bestemmingsplan Buitengebied is van toepassing. Vanuit de bevolking is de wens geuit meer nieuwbouwwoningen te kunnen realiseren. Er zijn uitbreidingsmogelijkheden voor 6 woningen in het kader van POP.
Plattelandstoerisme: asperges.
Kleinschalige bedrijvigheid. Agrarische bedrijvigheid.
Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën.
De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km/uur - gebied.
In de wegdorpen wordt de dorpsstructuur gekenmerkt door een lang, smal, slingerend lint. Vanaf deze hoofdweg is tussen de bebouwing door het landschap waarneembaar. Kenmerkend in dit landschapstype is de wegbegeleidende beplanting die aan beide zijden van de weg staat.
Verspreid in het veenkoloniale gebied is tijdelijk bos aangeplant, zoals ter hoogte van Drouwenermond, Buinerveen en Valthermond (oost). Geraamd in de begroting € 9.050.
Technisch gewenste /noodzakelijke investeringen meerjarenplanning 2002 t/m 2004 € 593.200.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 3.741 (theoretisch gemiddelde).
Alle activiteiten worden gehouden in dorpshuis Het Vertier. Maandagmiddag ouderensoos, avond: gym en tafeltennis; dinsdag vergaderingen, grimeurcursus en zusterkring; woensdagavond toneel. donderdagavond tafeltennis; vrijdagavond darts; zaterdag competitie tafeltennis; zondag middag sportcafé en avond dansles. Incidentele vergaderingen van de ijsvereniging etc. Het ouderenwerk is aangesloten bij STOA. Er is een stopplaats bibliobus.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS ’t Dobbegie - 28 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
Structureel: zangverenigingen (stimuleringssubsidie) € 68.
Kunsteducatie op basisschook via podiumplan/subsidieregeling per leerling € 27.
Financiën, onderhoud accommodaties
Ees is een brinkdorp, dat aan de westzijde wordt begrensd door de rijksweg N34. Het dorp is omringd door essen en bosgebieden. Er wonen relatief veel mensen van buitenaf. Recreatiepark Land van Bartje. De bestemmingsplannen “Ees”(1972) en “Land van Bartje” zijn van toepassing. De laatste uitbreiding “Schaapstreek” heeft plaatsgevonden in de jaren ‘90. Beschikbaar POP-contingent tot 2009 bedraagt 10 woningen. Er zijn geen uitbreidingsmogelijkheden meer.
8 panden op de rietdakenlijst.
Exposities en galerieën: Tuinornamenten - tuindecoraties Tooms.
Horeca: Land van Bartje (tevens camping en vakantiebungalows) - Hotel-restaurant Ees.
1 sportcomplex met wedstrijd en trainingsveldje Het complex wordt voldoende gebruikt door jeugd- en volwassenen en de school.
Ligging aan rijksweg N34. Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden. Er is een O.V.-verbinding met Emmen en Groningen.
Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Geraamd in de begroting € 14.700.
In Ees zijn gemeenschapsruimten binnen de school, het zgn. Mandielig Hoes. De voornaamste gebruiker is de muziekgroep Acquimeba’s. Maandagavond eens per maand de plattelandsvrouwen. Verder eens per maand Dorpsbelangen. Dinsdagmiddag en -avond en woensdagmiddag en -avond de Acquimeda’s. Donderdag af en toe een vergadering alsmede incidenteel gebruik van de grote zaal door de school.
Vrijdag 1 à 2 keer per maand een vergadering. Er is een Dorpsbelangenvereniging.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS Daltonschool - 60 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
Structureel: toneelvereniging - muziekvereniging - regeling per lid: in totaal € 3.676 - galerie/atelier - beeldend kunstenaars - kunstnetwerk Hans Zabel - kunsteducatie op basisschook via podiumplan / subsidieregeling per leerling € 77. Incidenteel: openbare kunstwerken aankoopsubsidie € 6.807.
Financiën, onderhoud accommodaties
Eesergroen heeft een kernstructuur. Het dorp is opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger. Er is een bosgebied met recreatiemogelijkheden bij Park Ballerswal.
Deze kern is geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km-gebied.
Technische gewenste / noodzakelijke investeringen voor 2003 en 2004 € 305.800.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 2.074 (theoretisch gemiddelde).
Er is een vereniging Dorpsbelangen Ees/Eesergroen.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Incidenteel: openbare kunstwerken aankoopsubsidie € 3.000.
De kern heeft een verspreide bebouwing en grenst aan het dorp De Kiel. Rondom de sluis zijn enkele voorzieningen geconcentreerd. Het dorp is opgenomen in het vigerende bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger. Er zijn geen ontwikkelingsmogelijkheden.
Bezienswaardigheid: Keramiektuinen Pottenbakkerij Galerie Harwi.
Kamperen bij de boer: Van Rhee – Robben - De Brammershoop (Brouwer).
De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km - gebied.
De lintbebouwing is karakteristiek. Langs de wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kern is opgebouwd uit enkelvoudig lint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Valt in de post buitengebied in de begroting in totaal € 771.600.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.938 (theoretisch gemiddelde).
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Financiën, onderhoud accommodaties
Ellertshaar is niet meer dan een straat met verspreide bebouwing tegen het staatsbos gelegen. Er is veel recreatie alsmede een zandwinplas met effecten. De kern is gelegen in het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger.
Groepsaccommodatie/kampeerboerderij: “Klonie”.
Vakantiewoningen/appartementen/stacaravans: F.J. Vos.
Kamperen bij de boer: fam. Van Donkersgoed - fam. F.J. Vos - fam. Eisses.
De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km - gebied.
Ellertshaar valt voor wat betreft het groen onder de categorie overige dorpen in het buitengebied.
Valt in de post buitengebied in de begroting is totaal € 771.600 geraamd.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 515 (theoretisch gemiddelde).
Verbinding tussen 2e Exloërmond en Buinerveen. Verspreide bebouwing. Het Bestemmingsplan Buitengebied is van toepassing. Overwegend agrarische functies. De vestiging van nieuwe agrarische bedrijven is mogelijk. Er zijn geen uitbreidingsmogelijkheden in het kader van het POP.
De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km/uur - gebied.
In de wegdorpen wordt de dorpsstructuur gekenmerkt door een lang, smal, slingerend lint. Vanaf deze hoofdweg is tussen de bebouwing door het landschap waarneembaar. Kenmerkend in dit landschapstype is de wegbegeleidende beplanting die aan beide zijden van de weg staat.
Verspreid in het veenkoloniale gebied is tijdelijk bos aangeplant, zoals ter hoogte van Drouwenermond, Buinerveen en Valthermond (oost). Valt in de begroting onder de raming buitengebied van in totaal € 771.600.
wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.410 (theoretisch gemiddelde).
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Exloo is een brinkdorp met een oude kernstructuur plus enkele karakteristieke uitbreidingen (50-er jaren / Noorderesch / Westeres). Er zijn plannen in voorbereiding voor herontwikkeling van de gemeentewerf.
Na de gemeentelijke herindeling is het bestuurscentrum in Exloo gevestigd. Het dorp is een toeristische trekpleister. Beschikbaar contingent t/m 2009 bedraagt 43 woningen.
Natuurgebieden en landschappen rond Exloo (boswachterij).
Musea: Cultuurhistorisch museum “Bebinghehoes”.
Exposities en galerieën: Recycling Kunst Staalplastieken Rijk Blom - Kaira du la.
Bezienswaardigheden: Uitkijktoren Poolshoogte (Odoorn).
grondwatermeter nabij Hunzebergen.
Attractie- en speelparken: Kabouterland - Schaapskudde - Kinderboerderij Bebinghehoes.
Bezoekers- informatiecentrum: ’t Hunehoes - Schapeninformatiecentrum - zuivelboerderij De Goorns.
Fietsverhuur: Bosch verhuurbedrijf - V.o.f. Visser-Hol (De Snuisterij).
Skaten: route de ronde van Borger ca 27 km.
Horecagelegenheden: Chin.ind.rest. De Chinees - HCR De Meulenhoek - HCR Bussemaker - HCR ’t Wapen
van Exloo - De Schaop’n Drift - D’Oale Klomp.
Evenementen: Schaapscheerderfeest - Oude ambachten.
Pensions: Pension Zonnehoek - Mevrouw C. Oosting - Groepsaccommodatie Kamphoes ’t Rondbargie.
Vakantiebungalows: Vakantiecentrum Hunzebergen.
Aantal bezoekers in 2001: Bebinghehoes 4.500 - Kabouterland 80.000.
1 Sportzaal, wordt redelijk gebruikt.
1 Sportveldencomplex 2 velden en trainingsveld, wordt redelijk gebruikt.
1 Tenniscomplex met 2 banen (de ondergrond is eigendom van het Staatsbosbeheer).
1 Zwembadcomplex “De Leewal” Het zwembad wordt goed gebruikt (zie bezoekersaantallen).
Aantal bedrijven: 113. Aantal arbeidsplaatsen: 534.
Exloo ligt ten zuiden van de boswachterij. De verbinding met de N34 (inprikker) kan worden aangemerkt als weg met een duidelijke verkeersfunctie. De Hoofdstraat krijgt dan ook een gebiedsontsluitingsfunctie. Ter hoogte van het centrum is sprake van een duidelijke functieverandering. Het verblijven staat centraal. Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden. Er is een O.V.-verbinding met Assen en Groningen.
Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Totaal geraamd in de begroting € 165.600.
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen meerjarenplanning 2002 t/m 2004 € 1.895.700.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 214.507 (theoretisch gemiddelde).
Wateroverlast regelmatig in de Zuiderhoofdstraat. Vervangingen bestaande rioolstelsels zijn nodig in de komende jaren. Afkoppelen € 534.000.
In Exloo vervult de Smidswal de dorpshuisfunctie. Het gebruik is in vergelijking met andere dorpen beperkt, deels ook omdat een aantal verenigingen in Hotel Bussemaker onderdak had gevonden.
Op maandag oefent de muziekvereniging; op dinsdag het gemengd koor; op woensdag de drumband en een groep bejaardengymnastiek alsmede een groep 55+-ers. Op donderdag eens in de 14 dagen de volksdansgroep. Op vrijdag eens in de maand de plattelandsvrouwen. Na de brand bij Bussemaker ook een bejaardensoos. Er zijn 7 buurtverenigingen en 3 ouderengroepen. Er is een maaltijdvoorziening. Er is een apotheekhoudende huisarts en een praktijk fysiotherapie.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS De Zweng - 182 leerlingen.
(planontwikkeling uitbreiding met twee lokalen, multifunctioneel gebouw en verbinding met sportzaal) De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
In totaal wordt voor culturele activiteiten in Exloo op jaarbasis € 65.550 uitgegeven waarvan structureel € 17.941 en incidenteel € 48.059.
Financiën, onderhoud accommodaties
Gebouwd langs de doorgaande weg onder de rook van Emmen. Bestemmingsplan Klijndijk is van toepassing; bestemmingsplan uitbreiding diergeneeskunde. Kenmerkende uitbreidingswijkjes in 50-er, 60-er en 70-er jaren.
Er staat 1 pand op de rietdakenlijst.
Schilderijenexpositie Janny Jalving - Edith Stoel - Festival/expositie In ‘t Gras.
Horeca: C.R. Fruithof tevens vakantiecentrum - C.R. Heydehuys.
1 Gymnastieklokaal, wordt redelijk door de school en de verenigingen gebruikt.
1 Sportveld, wordt incidenteel gebruikt en sinds kort is er een vereniging die het complex permanent gebruikt.
De kern ligt in de (veel gebruikte doorgaande) route van de N34 richting Musselkanaal. Er is op deze route dus sprake van veel (ongewenst) doorgaand verkeer. De route voert door de kern van Klijndijk en dus binnen de kom. De Melkweg door Klijndijk is voorzien van een 50 km/h regime. Voor de aansluiting op de Melkweg betekent dit dat de kruispunten worden vormgegeven door middel van uitritconstructies. Voor de Hoofdweg aan de westkant van Klijndijk geldt hetzelfde als op de Melkweg. Verder wordt de kern als 30 km/h zone getypeerd.
Er is een O.V.-verbinding tussen Emmen naar Groningen en Emmen naar Stadskanaal.
Technisch gewenste / noodzakelijke investeringen voor 2003 en 2004 € 264.600.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 11.196 (theoretisch gemiddelde).
Verenigingsleven maakt gebruik van de plaatselijke horeca Het Heydehuys of het gebouwtje van Udik.
Er is een buurtvereniging. Horeca wordt eveneens als socioruimte gebruikt.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS ‘t Schienvat - 80 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
Structureel: Zangvereniging (kinderkoor) stimuleringssubsidie: € 68 – Muziekvereniging.
Toneelvereniging stimuleringssubsidie: € 68 - galerie/atelier - beelden kunstenaar.
St. colonial country club - In ’t Gras (Valthe) (expositie/festival) - International Country Festival (Valthermond): € 681 - Kunstmarkt.
Financiën, onderhoud accommodaties
Karakteristiek veenkoloniaal lintdorp (dubbellint) met de ontwikkeling van een centrum aan de zijde van Stadskanaal. Herstructureringsplannen aan de Dwarskade / Jasmijnstraat en in de omgeving van de Chrysantstraat en de Linneauslaan. Ouderenhuisvesting: woningmarkt voor ouderen staat onder grote druk.
In het gebied tussen Drouwenermond en Nieuw-Buinen is de Wet voorkeursrecht gemeenten van toepassing. In het kader van de Toekomstvisie wordt thans gewerkt aan het Intergemeentelijk Structuurplan (ISP) Buinerhorn. Hierin is ook de afronding van de Veenlanden opgenomen. Het ISP moet ruimte bieden voor de bouw van in totaal 1.500 woningen. Er wordt gekozen voor een flexibel woningbouwprogramma m.n. in de sociale sector zodat alert op actuele marktontwikkelingen kan worden ingespeeld. Uitgangspunt is een gedifferentieerde wijkopbouw waarin voor alle doelgroepen zal worden gebouwd. Beschikbaar contingent tot 2009 in kader van het POP 130 woningen. De beschikbare contingenten zijn tevens onderwerp van gesprek met de provincies Groningen en Drenthe.
binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom
1 pand aangemerkt als rijksmonument.
Musea: Keramisch Museum Royal Goedewaagen Gouda 7.200 bezoekers per jaar - Galerie Atelier “De Naaidoos” - Het Junior Antiquariaat 2.500 bezoekers per jaar.
Exposities en galerieën: Galerie Atelier “De Naaidoos” .
Bezienswaardigheden: Kremer, Zuiderdiep 12: boerderij hobbytuin.
Zwembaden: openluchtzwembad. Wordt zeer goed gebruikt (zie bezoekersaantallen).
1 Tenniscomplex met 4 banen Het Kleedclubgebouw is eigendom van de tennisvereniging.
Het complex is eigendom van de gemeente. De banen worden goed gebruikt.
2 Sportcomplexen met in totaal 3 velden en 2 trainingsvelden. Het complex wordt goed gebruikt.
1 Sportzaal, wordt goed door de school en de verenigingen gebruikt.
1 Gymnastieklokaal, wordt redelijk gebruikt door de sportverenigingen.
1 terrein voor honden dressuur (gemeentelijk bezit).
1 IJsbaan (gemeentelijk bezit) onderhoud wordt door de vereniging uitgevoerd.
Bedrijventerreinen: Drentse Poort ca 8,4 ha (gemengd cat 1 t/m 4) - Industrieweg, ca 10 ha (cat 1 t/m 4 gemengd). Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën. Aantal bedrijven: 153. Aantal arbeidsplaatsen: 317.
Ligging aan N374 (verbinding Westerbork-Schoonloo-Borger-Stadskanaal).
In de veenkoloniën zijn een aantal verblijfsgebieden aangegeven; de max snelheid zal daar op termijn 30km/uur gaan bedragen. Op de lange doorgaande wegen in de linten blijft de max. snelheid gehandhaafd op 50 km/uur. De kruising van het Noorderdiep met de Parklaan is volgens de verkeersveiligheidsanalyse gevaarlijk. Er is een O.V.-verbinding van Borger met Stadskanaal; deze lijn gaat via Nieuw-Buinen.
Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid.
Wegenonderhoud (klein onderhoud) € 67.842 (theoretisch gemiddelde € 13,555 per inwoner).
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen meerjarenplanning 2002 t/m 2004 € 3.150.000.
Begraafplaats Nieuw Buinen 42 onbekend/uitgegeven graven ca 848/ restcapaciteit ca 768 graven.
Begraagfplaats Kerklaan Nieuw-Buinen 32 - 260/ uitgegeven nieuwe graven 427.
Er zijn in Nieuw-Buinen 2 dorpshuizen (Dienstencentrum Aailand en Dorpshuis het Centrum). Het Dienstencentrum Aailand is druk beklant. Van maandag t/m vrijdag is het van ’s morgens vroeg tot in de namiddag in gebruik als ruimte voor het ouderenwerk van de STOA. Overdag zijn er creativiteits-cursussen voor volwassen op 4 dagdelen en 1 avond. Een pedicure houdt eens per week spreekuur. Eens per week bloedprikken door de trombosedienst. St Vluchtelingenwerk huurt een kantoorruimte. In de avonduren zijn er veel vergaderingen van bijv. de huurdervereniging, buurtverenigingen en de ANBO. ’s
Avonds is er een medicijnafhaalpost. Verder ’s avonds de maandelijkse oefeningen van de EHBO en zwangerschapsgymnastiek. Incidenteel is er toneel en bingo.
Dorpshuis Centrum is momenteel een commercieel zalenverhuurbedrijf zonder directe subsidieband met de gemeente. Opmerkelijk is het geringe aantal buurtverenigingen in het grootste deel van de kern; welgeteld één. Er zijn 12 ouderengroepen, die allemaal aangesloten zijn bij de STOA. Er is één EHBO-vereniging.
Het ouderenwerk maakt gebruik van het Dienstencentrum Aailand. Er zijn twee huisartsenpraktijken (1 apotheekhoudend) en een praktijk voor fysiotherapie. Er is een bibliotheek.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS Nieuw-Buinen 75 - 95 leerlingen.
OBS Parklaan - 115 leerlingen.
BBS De Klister - 252 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
In totaal wordt voor culturele activiteiten in Nieuw-Buinen op jaarbasis € 932 structureel uitgegeven.
Financiën, onderhoud accommodaties
Odoorn is een zanddorp met een oude kernstructuur. In het centrum is een aantal voorzieningen waaronder ouderenhuisvesting en wonen met zorg voor ouderen (De Paasbergen). Het dorp wordt begrensd door essen. Uitbreiding Langhieten II is thans in ontwikkeling gebracht. Bestemmingsplan Odoorn is van toepassing. Er worden plannen ontwikkeld voor een klein inbreidingsgebiedje alsmede voor de ACM-locatie. Beschikbaar contingent t/m 2009 bedraagt 102 woningen.
Natuurgebieden en landschappen rond Odoorn (boswachterij).
Fietsverhuur: mevrouw Scholte-van Bergen - Pension Zonnehoek.
Skateroute “Ronde van Odoorn”.
Horeca: Pannenkoekenboerderij De Snoepert - HCR De Oringer Marke - RC De Boshof - Theehuis Poolshoogte (uitzichttoren) - Bondshotel Odoorn - De Stee. Evenementen: SIVO - Wandel-4-daagse - schapenmarkt.
Hotels: zie horeca - Hotel restaurant Lubbelinkhof.
Pensions: Mevr. Glazenburg – Mevr. W. Hogervorst.
Vakantiewoningen en appartementen: De Brinken - Fam. Hofman - W. Koudenburg – mevr. Scholte-van Bergen.
Zwembad tussen Exloo - Odoorn (Bij Exloo vermeld).
1 Sportcomplex met 2 velden en een trainingsveld wordt redelijk gebruikt.
1 Gymnastieklokaal met een redelijke bezetting.
1 IJsbaan bezit van Staats Bos Beheer.
1 Tenniscomplex met 4 banen (gemeentelijk bezit) wordt goed gebruikt.
Aantal bedrijven: 61. Aantal arbeidsplaatsen: 173.
Door de omlegging van de N34 is de verkeersleefbaarheid in de kern Odoorn structureel verbeterd. De uitgevoerde herinrichting heeft ertoe geleid dat het wegbeeld een duidelijk verblijfskarakter uitstraalt. Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden.
Odoorn is een esdorp met een poel en heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Geraamd in de begroting € 209.100.
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen voor 2003 en 2004 €458.400.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 24.629 (theoretisch gemiddelde).
Bestaande rioolstelsel zijn in goede staat. De wettelijk verplichte basisinspanning is gereed.
Het verenigingsleven maakt gebruik van de horecagelegenheid Boshof of van het dorpshuis in Valthe. Er zijn twee buurtverenigingen. Er zijn 4 ouderengroepen. Er is een apotheekhoudende huisartsenpraktijk en een praktijk fysiotherapie. Er is een bibliotheek.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS De Weiert - 152 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
In totaal wordt voor culturele activiteiten in Odoorn op jaarbasis € 24.913 uitgegeven waarvan structureel € 3.761 en incidenteel € 21.152.
Financiën, onderhoud accommodaties
Veenkoloniaal lintdorp met verspreide bebouwing. Het Bestemmingsplan Odoornerveen is van toepassing. Het dorp is ingeklemd tussen het zand en heeft een eigen identiteit.
Er zijn uitbreidingsmogelijkheden in het kader van het POP met 8 woningen tot 2009.
Vliegveld van De Odoorner Luchtvaartclub (gemeentelijk terrein); geen verdere kosten.
De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km/uur - gebied.
Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Valt in de begroting onder de raming voor het buitengebied van in totaal € 771.600.
Kwaliteit asfaltwegen: redelijk/matig.
Technisch gewenste / noodzakelijke investeringen voor 2003 en 2004 € 167.200.
wegenonderhoud en openbaar gebied € 6.100 (theoretisch gemiddelde).
In het Verenigingsgebouw zijn weinig activiteiten/groepen met vaste tijden. Diverse groepen plannen hun activiteiten in overleg met de agendacommissie. Gelet op de schaal van het dorp is het gebruik beperkt. Maandag eens in de 14 dagen ’s avonds kaarten; woensdag - middag eens in de 14 dagen kinderclubwerk, avond eens in de 14 dagen biljarten. De plattelandsvrouwen vergaderen af en toe. Vrijdag na afloop van voetballen is er soos. Na afloop van het sporten in het gymnastieklokaal ernaast gaan sommige er wat drinken. Er is een vereniging Plaatselijk Belang en Bewegen voor ouderen.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Financiën, onderhoud accommodaties
Valthe is een zanddorp met een oude kernstructuur en een nieuw gedeelte die door een “harde” lijn van elkaar gescheiden zijn.
Oud-Valthe is historisch gegroeid De omgeving wordt gekenmerkt door essen die als waardevol zijn bestempeld.
De oudere bestemmingsplannen Oud en Nieuw zijn van toepassing alsmede bestemmingsplan De Linden voor de nieuwe uitleg.
Kenmerk van Nieuw-Valthe is de planmatige bebouwing. In het gebied van de Spoorlaan zijn vergaande herstructureringsplannen in voorbereiding, die voorzien in de sloop van woningen en terugbouw van sociale huur- en koopwoningen alsmede een ouderencomplex. Beschikbaar contingent tot 2009 in het kader van POP bedraagt 15 woningen.
Tenniscomplex (particulier bezit); geen gemeente kosten.
Sportvelden Duurshof complex 2 velden en trainingsveld De accommodatie wordt voldoende gebruikt IJsbaan (particulier bezit) Schaopskoel.
1 Gymnastieklokaal in het Dorpshuis; deze wordt zeer goed gebruikt.
Aantal bedrijven: 46. Aantal arbeidsplaatsen: 99.
Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt.
Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden. Er is een O.V.-verbinding met Emmen en Stadskanaal.
Valthe is een esdorp en heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Geraamd in de begroting € 130.000.
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen meerjarenplanning 2002 t/m 2004 € 594.900.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 17.242 (theoretisch gemiddelde).
“Ons Dorpshuis Valthe” heeft een regiofunctie ook in de richting van Odoorn. Er is een activiteitenoverzicht van dit dorpshuis en het naastgelegen gymnastieklokaal. Er is een vereniging Plaatselijk Belang. De ouderen maken gebruik van het dorpshuis. Het dorpshuis is drukbeklant. De huisarts houdt spreekuur in het dorpshuis.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS De Linderakkers - 82 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
In totaal wordt voor culturele activiteiten in Valthe op jaarbasis structureel € 817 uitgegeven.
Financiën, onderhoud accommodaties
Karakteristiek veenkoloniaal lintdorp (dubbellint) aan de oostzijde grenzend aan Musselkanaal met de ontwikkeling van een centrum aan de Vrijheidslaan. Herstructureringsplannen in het centrumgebied, uitbreiding van De Vrijheidshof (wonen en zorg), vergaande woningverbetering, sloop, verkoop, sloop en nieuwbouw aan de Rooilaan. In het dorp is nauwelijks goede adequate huisvesting voor ouderen.
Het oude bestemmingsplan dateert van 1989. Er is een nieuw plan in voorbereiding. Er zijn nog uitbreidingsmogelijkheden op Plaats 62 en op inbreidingslocaties in het centrum en in het lint. Het beschikbare contingent in het kader van het POP bedraagt 135 woningen.
Er zijn 3 boerderijen op de monumentenlijst geplaatst.
1 Openluchtzwembad (zie bezoekersaantallen).
1 sportcomplex met 3 sportvelden en een trainingshoek. Het complex wordt goed gebruikt.
1 Sportzaal in ’t Brughuus. Voldoende bezetting door verenigingen en scholen.
1 Gymnastieklokaal (Valthermond-Oost) wordt alleen door de school gebruikt en tafeltennisclub.
Bedrijventerrein Hooistukken, ca 6 ha, privaat, gemengd cat. 1 en 2. Agrarische bedrijvigheid.
Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën.
In de huidige situatie maakt vrij veel (vracht)verkeer gebruik van de verbinding via Valthermond naar Stadskanaal. De N391 zal echter voor het verkeer als gebiedsontsluitingsweg hét alternatief vormen. In de veenkoloniën zijn een aantal verblijfsgebieden aangegeven; de max. snelheid zal daar op termijn 30km/uur gaan bedragen. Op de lange doorgaande wegen in de linten blijft de max. snelheid gehandhaafd op 50 km/uur.
Er lopen twee O.V.-lijnen vanuit Emmen naar Stadskanaal. Eén via de Vrijheidslaan in Valthermond, Exloërkijl naar 2e Exloërmond en één via Valthermond - Musselkanaal.
Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. In Valthermond-Oost zijn de oorspronkelijke linten met de daarbijbehorende diepen nog bewaard gebleven.
Wegenonderhoud (klein onderhoud) € 48.378 (theoretisch gemiddelde).
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen meerjarenplanning 2002 t/m 2004 € 2.688.700.
Valthermond-Oost: uitgegeven graven ca 1532 - restcapaciteit 75 . Valthermond-West: uitgegeven graven 617 - vroeger uitgegeven slagen ongeveer 96 met verschillende aantallen per slag (ongeveer 1 t/m 6 graven per slag. Nog een gedeelte vroeger uitgegeven huurgraven 348.
In het lintdorp Valthermond zijn vijf dorpshuizen: ’ t Brughuus, De Afdraai (inpandig dorpshuis van ‘t Brughuus ), ’t Veurhof, De Wijkplaats en in Valthermond-Oost De Wenakker. De eerste vier liggen dicht bij elkaar in het centrum van Valthermond. De Afdraai is een dorpshuis met een goede bezettingsgraad. Op maandag is er de gehele dag Dagopvang en ’s-avonds de dartclub. Op dinsdag Dagopvang en ’s-avonds vergaderingen, o.a. de GGD. Op woensdag ’s-morgens een vrouwenclub en ’s-middags kinderclubwerk met 70 tot 80 kinderen. Op donderdag een schildersclub en een groep ouderen. Op vrijdagavond jeugdsoos. Zondag een country-line groep en een jeugdgroep.
‘t Brughuus heeft naast de voorzieningen voor de sportzaalruimte voor het verenigingsleven. Vanwege het vertrek van de pachter is het beheer nu uitbesteed aan het werkvoorzieningsschap Alescon. Het gebruik is nu minimaal. Maandagavond is er een toneelgroep en geeft een rijschoolhouder theorieonderwijs. Verder is er wekelijks een bridgeclub. Door de week zijn er 2 of 3 vergaderingen.
’t Veurhof heeft het karakter van een buurthuis. De meeste gebruikers komen uit de directe omgeving van Zuiderdiep 71. De lokatie van ’t Veurhof. Maandag - 2 creativiteitsgroepen overdag en ’s-avonds repetitie toneel en de dartsclub. Dinsdag - ‘s-middags soosactiviteiten algemene invalidenbond en 6 avonden per jaar bloemschikken. ’s Avonds vergadering Valthermond 2003 - 150 jarig bestaan. Ook ’s-avonds clubavond hondenclub. Woensdag - Ochtend vergadering buurtvereniging.
Middag country line dance, een jeugdgroep en de dartclub Avond - kaarten. Donderdag - ochtend EHBO. Middag - 2 groepen jeugd, een jeugdgroep en dart. Enkele keren per maand soosactiviteiten van de invalidenbond. Avond - bingo. Vrijdag - verschillende keren per maand bingo en kaarten.
Avond - verjaardagfeestjes voor ouderen, incidenteel dropping en playback. Zondag - country dance Verder activiteiten met kerst en oud en nieuw.
De Wijkplaats heeft ook het karakter van een buurthuis. Het wordt met name bezocht door ouderen.
De buurt vergrijst. Maandag middag - ouderensoos, avond - toneel. Dinsdag - middag - bespreking
Thuiszorg. Avond - kaarten. Woensdag - ochtend - MBvO. Donderdag - middag biljarten, Avond - sjoelen
Vrijdag - bingo en vergaderen, zitting trombosedienst. Zaterdag - visdag- 40 hengelaars.
De Wenakker is het buurthuis van Valthermond-Oost. Vanwege de decentrale ligging is het gebruik beperkt. Maandag - avond - vergaderingen. Dinsdag - sjoelclub en darts. Woensdag - middag kinderclubwerk, volksdansen en country line. Donderdag - kaarten. Vrijdag - 1 keer per maand bingo Zaterdag - 2 keer per maand de schietclub.
Er zijn twee ouderengroepen en drie buurtverenigingen. Ouderenvoorzieningen en -beleid; zorg- en dienstverlening en socioruimte. De ouderen kunnen gebruik maken van de ruimten van de vijf dorpshuizen. Er is een project Dagopvang in de Afdraai. Medische maatschappelijke dienstverlening: Er is een huisartsenpraktijk en een praktijk fysiotherapie. Tevens is er een afdeling EHBO. In ’t Brughuus is een inpandige bibliotheek.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
OBS De Aanloop - 155 leerlingen.
OBS Valthermond-Oost - 93 leerlingen.
BBS Rehoboth - 152 leerlingen.
De schoolbesturen krijgen van het rijk de financiële middelen voor de vergoeding van de kosten van de binnenkant van het gebouw incl. de exploitatie plus het buitenschilderwerk.
In totaal wordt voor culturele activiteiten in Valthermond op jaarbasis structureel € 2.576 uitgegeven.
Financiën, onderhoud accommodaties
Westdorp is een brinkdorp. Het dorp is opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger. Er zijn recreatiemogelijkheden in het kader van het POP.
7 panden op de rietdakenlijst.
Deze kern is geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km-gebied.
Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.
De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden.
Westdorp valt voor wat betreft het groen onder de categorie overige dorpen in het buitengebied.
Technisch gewenst/noodzakelijke investeringen meerjarenplanning 2002 t/m 2004 € 21.800.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.979 (theoretisch gemiddelde).
In Westdorp kan het verenigingsleven desgewenst gebruik maken van een ruimte in de kampeerboerderij Tweehek. Er is een Stichting Belangen Westdorp / Ellertshaar.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
Zandberg ligt op de grens met de provincie Groningen en is van oorsprong een gesloten gemeenschap. Maakt deel uit van de bebouwing van Musselkanaal.
Het is een zand-enclave temidden van het veen. Het dorp is opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Odoorn.
1 pand aangemerkt als rijksmonument.
Horeca: Zalencentrum De Schaapsberg.
Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden.
M.b.t. het groenbeheer valt Zandberg in de categorie overige dorpen. Totaal geraamd in de begroting € 771.600.
Wegenonderhoud en openbaar gebied € 921,74 (theoretisch geniddelde).
Er is een commercieel zalenverhuurcentrum. Er is een bejaardensoos.
Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001
BBS St. Joseph - 85 leerlingen.
Structureel: kunsteducatie op basisschool via podiumplan / subsidieregeling per leerling € 97.