Landschapsinvesteringsregeling gemeente Laarbeek

Aanleiding

In de Verordening ruimte 2014 van de provincie Noord-Brabant zijn regels vastgelegd die de belangen van de provincie bij ruimtelijke ontwikkelingen moeten beschermen. Met deze regels moet bij de opstelling van bestemmingsplannen rekening worden gehouden. In artikel 3.2. van de Verordening ruimte wordt verplicht gesteld dat ruimtelijke ontwikkelingen buiten bestaand stedelijk gebied, gepaard moeten gaan met een fysieke verbetering van de aanwezige of potentiële kwaliteiten van bodem, water, natuur, landschap, cultuurhistorie of van de extensieve recreatieve mogelijkheden van het gebied of de omgeving (kwaliteitsverbetering van het landschap). De kwaliteitsverbetering is van toepassing op alle ontwikkelingen in het buitengebied die in strijd zijn met het geldende bestemmingsplan, maar waaraan vanuit ruimtelijke overwegingen toch medewerking kan worden verleend. De verplichting om de kwaliteit te verbeteren komt bovenop de ‘basis’-verplichting om te zorgen voor de (handhaving) van de ruimtelijke kwaliteit in het buitengebied, zoals is opgenomen in artikel 3.1 van de Verordening ruimte.

De Verordening ruimte schrijft niet voor hoe en in welke mate ontwikkelingen aan de kwaliteit van het landschap moeten bijdragen. Nadrukkelijk heeft de provincie zich daarbij op het standpunt gesteld dat de gemeenten dit zelf mogen bepalen, zij het dat de provincie wel minimale eisen stelt. Deze eisen zijn opgenomen in een handreiking, waarin door de provincie wordt geschetst op welke manieren met de eis uit de Verordening ruimte kan worden omgegaan en wat het verwachtingsniveau is ten aanzien van de verwachte inspanning. Op grond van de Verordening ruimte worden investeringen in:

• 1.

  de kwaliteit van bodem/water/natuur/landschap/cultuurhistorie;

• 2.

  in extensieve recreatieve mogelijkheden beschouwd als investeringen in de kwaliteit van het landschap.

Een gemeente kan er voor kiezen om per ontwikkeling te onderbouwen hoe met de investeringen in het landschap (LIR) wordt omgegaan en per ontwikkeling overleg te hebben met de provincie of met deze onderbouwing kan worden ingestemd. Er kan ook voor worden gekozen om vooraf vast te leggen hoe in het algemeen met de LIR wordt omgegaan, deze algemene omgang af te stemmen met de provincie en vervolgens bestemmingsplannen in overeenstemming met deze algemene werkwijze op te stellen. Dit laatste heeft als voordeel dat vooraf in het overgrote deel van de gevallen voor de initiatiefnemers duidelijk is welke bijdrage vanuit de ontwikkeling moet worden gedaan en dat hierover overeenstemming bestaat met de provincie. Daarmee worden onnodige planontwikkelingskosten voorkomen, omdat niet eerst sprake moet zijn van een volledige uitgewerkt plan voordat op dit onderdeel duidelijkheid ontstaat ten aanzien van de haalbaarheid.

De gemeente Laarbeek vindt het van belang dat de wijze waarop met de LIR wordt omgegaan onderling wordt afgestemd. Er wordt daarbij gestreefd naar een zoveel als mogelijk uniforme aanpak, waarbij elke gemeente afzonderlijk accenten kan leggen. In deze notitie, die ontleend is aan de Landschapsinvesteringsregeling De Kempen, is concreet gemaakt hoe deze uniforme aanpak eruit ziet.

Toepassingbereik

Het besluit om medewerking te verlenen aan ontwikkelingen buiten bestaand stedelijk gebied is afhankelijk van het eigen ruimtelijk beleid dat door de gemeente wordt gevoerd. Dat betekent dat initiatieven in de eerste plaats aan dit beleid zullen worden getoetst, voordat wordt toegekomen aan het bepalen van de bijdrage in de kwaliteit van de landschapsruimtelijke inpassing en de wijze waarop deze bijdrage kan worden ingezet. Dat medewerking wordt verleend aan de in deze notitie opgenomen ontwikkelingen is daarom allerminst vanzelfsprekend, omdat deze in strijd kunnen zijn met het ruimtelijk beleid zoals dat door de gemeenteraad is vastgelegd. Indien ontwikkelingen wél passen in het beleid en ook ruimtelijk/planologisch inpasbaar blijken, is deze notitie het handvat om inhoud te geven aan de gevraagde investering in de kwaliteit van het landschap.

1. Reikwijdte rood-met-groen koppeling

Elke ruimtelijke ontwikkeling buiten het bestaand stedelijk gebied moet op grond van de Verordening

Ruimte gepaard gaan met een kwaliteitsverbetering van het landschap. In onderstaand schema is op hoofdlijnen een onderscheid gemaakt tussen de verschillende soorten ontwikkelingen die zich in het buitengebied voor kunnen doen.

Deze notitie gaat nadrukkelijk niet over ontwikkelingen die op grond van een geldend bestemmingsplan al mogelijk zijn, al dan niet met gebruikmaking van de in het bestemmingsplan opgenomen afwijkingsmogelijkheden. Wel is deze notitie van toepassing op ontwikkelingen waarvoor het vigerende bestemmingsplan aan het college de bevoegdheid geeft om tot wijziging van het plan over te gaan. Deze wijzigingplannen worden immers door de Verordening Ruimte beschouwd als ‘nieuwe bestemmingsplannen’.

Ook gaat deze notitie niet over de kleinschalige ontwikkelingen in het buitengebied die door de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht als vergunningsvrij of als ‘kruimelgevallen’ worden beschouwd. Elke gemeente kan daarvoor eigen beleid ontwikkelen dat niet aan de provinciale verordening wordt getoetst.

Niet alle ontwikkelingen hebben een even grote negatieve impact op de ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied. Bovendien is een onderscheid te maken tussen ontwikkelingen die echt thuishoren in het buitengebied en ontwikkelingen die dat minder doen, zoals wonen of niet-agrarische bedrijfsfuncties. De impact wordt onder meer bepaald door:

• –

  de aard van de locatie en de omgeving;

• –

  de aard van de ontwikkeling en de mogelijke hinder voor de omgeving (verkeers-aantrekkende werking, geluid, milieucategorie);

• –

  betreft het een (traditioneel) gebiedseigen of gebiedsvreemde ontwikkeling;

• –

  de ‘gewenstheid’ van een ontwikkeling vanuit een (sectorale) beleidswens.

Rekening houdend met deze impact op de omgeving worden categorieën van ruimtelijke ontwikkelingen onderscheiden. Afhankelijk van de impact wordt bepaald hoe invulling wordt gegeven aan artikel 3.2. van de Verordening Ruimte (VR).

Categorie 1: Ruimtelijke ontwikkelingen die geen (extra) kwaliteitsverbetering van het landschap vereisen.

Categorie 2: Ruimtelijke ontwikkelingen waarbij de kwaliteitsverbetering van het landschap wordt vormgegeven door te voorzien in een goede landschappelijke inpassing.

Categorie 3: Ruimtelijke ontwikkelingen waarbij de basis inspanning voor kwaliteitsverbetering wordt genormeerd in euro’s (op basis van forfaitaire bedragen).

In bijlage 1 bij deze notitie zijn de ontwikkelingen behorend bij deze categorieën concreet benoemd. Deze lijst is dynamisch maar geeft op dit moment wel een overzicht van de meest voorkomende ontwikkelingen. Nog niet vermelde ontwikkelingen kunnen aan deze lijst worden toegevoegd.

Categorie 1:

Ruimtelijke ontwikkelingen die geen (extra) kwaliteitsverbetering van het landschap vereisenOntwikkelingen die primair kwaliteitsverbetering van het landschap tot doel of gevolg hebben

Hiertoe behoren alle ontwikkelingen die primair tot doel hebben de fysieke verbetering van de kwaliteiten van bodem, water, natuur, landschap of cultuurhistorie of van extensieve recreatieve mogelijkheden. Dit betreft niet alleen de aanleg van natuur- en landschapselementen, maar ook van voorzieningen ten behoeve van extensief recreatief medegebruik, zoals de aanleg van wandelpaden. Verder behoren hiertoe ook planologische ontwikkelingen/gebruiksactiviteiten die bijdragen aan het behoud of herstel van cultuurhistorische waarden, zoals woningsplitsing binnen cultuurhistorisch waardevolle bebouwing.

Kleinschalige ontwikkelingen die plaats vinden binnen bestaande en/of binnen de vigerende planologische regeling passende bebouwing

Hiertoe behoren onder meer aan huis gebonden beroepen en bedrijven, huisvesting van seizoensarbeiders en reclasseringsjongeren, bed & breakfast, (recreatieve) nevenactiviteiten waaronder horeca en verbrede landbouwactiviteiten voor zover dit alles gerealiseerd wordt binnen de bestaande bebouwing en/of vigerende bouwregeling.

Categorie 2:

Ruimtelijke ontwikkelingen waarbij de kwaliteitsverbetering van het landschap wordt vormgegeven door te voorzien in een goede landschappelijke inpassing

Het gaat hierbij om ontwikkelingen die een relatief beperkte invloed op de omgeving hebben en (traditioneel) als passend binnen en eigen aan het landelijk gebied worden beschouwd. Als deze ontwikkelingen al gepaard gaan met het oprichten van nieuwe bebouwing past deze bebouwing binnen de vigerende bouwmogelijkheden, is hiervoor geen vergroting van bestemmingsvlak of bouwvlak nodig en/of is er geen sprake van een waardevermeerdering van enige omvang.

Enkele voorbeelden van veel voorkomende ruimtelijke ontwikkelingen die tot deze categorie behoren zijn vormverandering van agrarische bouwvlakken, aanleg van minicampings en paardenbakken, omschakeling van de ene agrarische bedrijfsvorm in een andere en nevenactiviteiten die passen binnen de vigerende bouwmogelijkheden.

Van deze ontwikkelingen wordt alleen verlangd dat deze op eigen terrein goed landschappelijk worden ingepast. Landschappelijke inpassing betekent een zodanige vormgeving en inpassing datdeze is afgestemd op bestaande dan wel nog te ontwikkelen ruimtelijke, natuurlijke en cultuurhistorische landschapskwaliteiten. Landschappelijke inpassing vindt plaats op of aansluitend aan het bouwblok/bestemmingsvlak. Als al sprake is van afdoende bestaande voorzieningen kan daarmee ook worden volstaan.

Aan deze vorm van kwaliteitsverbetering worden geen kwantitatieve normen gekoppeld waaraan voldaan moet worden, maar worden enkele kwalitatieve eisen gesteld:

• –

  De landschappelijke inpassing van het bestemmingsvlak/bouwvlak wordt gerealiseerd op basis van een erfbeplantingsplan/ landschapsinpassingsplan, waaruit duidelijk blijkt hoe en met welke (natuur- en landschaps)elementen de landschappelijke inrichting wordt vormgegeven.

• –

  Middels een anterieure overeenkomst tussen gemeente en initiatiefnemer wordt de realisatie van het inpassingsplan financieel, juridisch en feitelijk verzekerd. Duurzame instandhouding, beheer en onderhoud van de landschappelijke inpassing vormen ook aspecten die in de anterieure overeenkomst worden vastgelegd.

Bij de vormgeving en invulling van landschappelijke inpassing wordt gekeken naar de algehele situering van bouwvlak/bestemmingsvlak en niet alleen naar wat er door de desbetreffende ruimtelijke ontwikkeling wordt toegevoegd of veranderd. Kortom bij ontwikkelingen die tot deze categorie behoren, zal een goede landschappelijke inpassing van het totale bouwvlak en/of bouwblok worden verlangd. Hiervan kan alleen worden afgeweken indien deze eis niet in verhouding staat tot de aard van de ontwikkeling, in die gevallen waarvoor een maatwerkoplossing zal worden gevonden.

Categorie 3:

Ruimtelijke ontwikkelingen waarbij de basisinspanning voor kwaliteitsverbetering wordt genormeerd in euro’s (op basis van forfaitaire bedragen)

Dit zijn alle ontwikkelingen die niet passen in de categorieën 1 of 2. Het gaat om ontwikkelingen waarbij de basisinspanning voor kwaliteitsverbetering van het landschap genormeerd wordt. De minimale investeringsverplichting betreft in elk geval het voorzien in een goede landschappelijke inpassing (zoals de ontwikkelingen die zijn opgenomen in categorie 2). Afhankelijk van de hoogte van de basisinspanning, die op basis van normen wordt vastgesteld, zal in een aantal gevallen nog een aanvullende investering nodig zijn. Dit betreft veelal ontwikkelingen die wel ruimtelijk inpasbaar zijn maar die een beduidende invloed hebben op de omgeving. Daarbij gaat het om ontwikkelingen waarbij vergroting van de vigerende bouwmassa/-oppervlakte, vergroting van het vigerende bestemmingsvlak en/of bestemmingswijziging aan de orde is.

Voor een deel van de ontwikkelingen zal de inspanning beperkt blijven tot een investering in een verplichte landschappelijke inpassing indien deze nog niet aanwezig is, zeker bij kleinschalige ontwikkelingen. Uit oogpunt van doelmatigheid wordt ervoor gekozen om een drempel te bepalen, waaronder geen verdere investering wordt gevraagd. Initiatieven die wel vallen onder categorie 3, maar waarvan de basisinspanning lager is dan € 1.000,– worden beoordeeld als een initiatief in categorie 2: er moet alleen landschappelijk worden ingepast.

‘Buitencategorie’

Niet elke ontwikkeling is bij voorbaat te vangen in één van bovenstaande categorieën. Initiatieven kunnen daarvoor te complex zijn en/of hebben door bijzondere omstandigheden minder financieel draagvlak dan in de in categorie 3 gehanteerde normen of dragen op geheel andere wijze bij aan de kwaliteit van het landschap.

Dat maakt het noodzakelijk om de vrijheid te houden maatwerk te leveren. In elk geval zal dit zijn bij initiatieven die vallen onder de planmatige stedelijke ontwikkelingen en infrastructuur, maar ook alle andere initiatieven die niet zijn vermeld. Een ander voorbeeld is de bouw van meer dan 150 m2 aan bijgebouwen bij een (bedrijfs-)woning. Dit oppervlak wordt in principe ook als maximum geaccepteerd.

Alleen in die gevallen waar substantiële kwaliteitswinst is te halen, bijvoorbeeld doordat andere (legale) bebouwing wordt gesloopt, kan medewerking worden overwogen. Als deze initiatieven zich voordoen zal een passende invulling worden gegeven aan de LIR die separaat met de provincie zal worden afgestemd.

2. Methodiek bepalen tegenprestatie categorie 3 gevallen

Deze paragraaf beschrijft voor de ruimtelijke ontwikkelingen behorend tot categorie 3 de methodiek waarmee kwantitatief de minimale omvang bepaald wordt van de investering die gedaan moet worden ten behoeve van kwaliteitsverbetering van het landschap.

Daarvoor is de methodiek gekozen waarbij gewerkt wordt met gestandaardiseerde normbedragen (forfaitaire bedragen) per ruimtelijke ontwikkeling. Hierbij wordt de ‘rode’ ontwikkeling eerst omgerekend naar euro’s. Daarvoor wordt eerst bepaald wat de waardestijging is van de planologische wijziging. Vervolgens wordt op basis van een percentage de minimale investering in euro’s in de kwaliteit van het landschap bepaald. Dit percentage bedraagt tenminste 20% van de waardestijging. In bijlage 1 bij deze notitie is uitgegaan van 20% en waar daarvan af wordt geweken is dit vermeld. De onderbouwing van de aangehouden waardestijging is terug te vinden in bijlage 2. In bijlage 3 is voor een aantal ontwikkelingen een rekenvoorbeeld opgenomen, waarnaar in bijlage 1 onder categorie 3 wordt verwezen.

Belangrijk voordeel van deze methodiek is dat het op veel ontwikkelingen kan worden toegepast en dat het vooraf duidelijkheid biedt aan de initiatiefnemer.

3. Investeren in kwaliteitsverbetering van het landschap

Nadat bepaald is welk bedrag in de kwaliteitsverbetering van het landschap moet worden geïnvesteerd, is de vraag waarin moet worden geïnvesteerd. De gemeente Laarbeek heeft de voorkeur om investeringen te laten plaatsvinden aansluitend op of in de nabijheid van het initiatief. Dit is juridisch ook het beste vast te leggen. Het is echter mogelijk dat investeringen niet in de nabijheid gerealiseerd kunnen worden (bijvoorbeeld vanwege een gebrek aan grond). Op dat moment kan die investering worden ingezet elders binnen de gemeente, om gemeentelijke beleidsdoelen met betrekking tot kwaliteitsverbetering van het landschap te realiseren. In de structuurvisie heeft de gemeente vastgelegd welke landschapsprojecten hiermee worden gerealiseerd.

Er kan op meerdere wijze geïnvesteerd worden in kwaliteitsverbetering van het landschap. Dit kan betreffen een:

• a.

  landschappelijke inpassing van bebouwing- en bestemmingsvlakken;

• b.

  aanleg of herstel van natuur- en landschapselementen ter versterking van de landschapsstructuur;

• c.

  aanleg recreatieve voorzieningen ten behoeve van extensief recreatief medegebruik (bankjes, wandelpaden, bebording, etc.);

• d.

  fysieke inrichtingsmaatregelen gericht op behoud en herstel van cultuurhistorie en archeologie;

• e.

  sloop van (niet cultuurhistorisch waardevolle) gebouwen/stallen/kassen en verwijderen verharding;

• f.

  verkleinen/opheffen van bestemmingsvlakken/bouwvlakken;

• g.

  fysieke bijdrage aan realisering van het Natuurnetwerk Brabant (NNB) en ecologische verbindingszones (EVZ’s).

Ad a. Landschappelijke inpassing

Het bedrag dat met de realisering van landschappelijke inpassing gemoeid is kan afgeleid worden uit het inpassingsplan. In voorkomende gevallen worden standaard de normbedragen uit het Stimuleringskader Groenblauwe Diensten (Stika) aangehouden. Beheer- en onderhoudskosten kunnen niet in dit bedrag worden meegenomen, tenzij het een natuurdoeltype betreft dat niet aangelegd moet worden, maar door het juiste beheer en onderhoud moet ontstaan (bijv. schraalgrasland).

Ad b. Natuur- en landschapselementen

Met betrekking tot een investering in de aanleg van natuur- en landschapselementen kan gebruik worden gemaakt van het Stimuleringskader Groen-Blauwe diensten (Stika). Het plan voor Stika bevat een beschrijving van de aanwezige landschapstypen. Deze landschapstypen sluiten aan op diverse vormen van natuur- en landschapselementen (zoals akkerranden, poelen, hakhoutwallen etc.). Afhankelijk van de locatie waar de investering in het landschap zal landen kan mede aan de hand van Stika bepaald worden welke ingreep gewenst is en wat de bijbehorende kosten zijn. Het is aan de initiatiefnemer om zorg te dragen voor realisatie van de gestelde oppervlakten en kwaliteiten. Indien de initiatiefnemer de aanleg goedkoper kan dan de richtbedragen in Stika dan is dit ten voordele van de initiatiefnemer. Beheer- en onderhoudskosten kunnen niet in dit bedrag worden meegenomen, tenzij het een natuurdoeltype betreft dat niet aangelegd moet worden, maar door het juiste beheer en onderhoud moet ontstaan (bijv. schraalgrasland).

Ad c. Voorzieningen ten behoeve van extensief recreatief medegebruik

Ook een investering in de aanleg van recreatieve voorzieningen ten behoeve van extensief recreatief medegebruik wordt als onderdeel van kwaliteitsverbetering van het landschap gezien.

Initiatieven die gericht zijn op het vestigen of uitbreiden van een recreatief bedrijf hebben voordeel bij het realiseren van recreatieve voorzieningen ten behoeve van extensief recreatief medegebruik, zoals openbaar te gebruiken bankjes of wandelpaden en fietspaden. Het landschapsinrichtingsplan dient een goede omschrijving te geven van de aan te leggen recreatieve voorzieningen, inclusief begroting. Toekomstig onderhoud van aangelegde recreatieve voorzieningen kan niet worden meegenomen. Om te voorkomen dat alleen recreatieve voorzieningen worden aangelegd wordt dit gemaximeerd op 25% van het berekende investeringsbedrag.

Ad d. Cultuurhistorie en archeologie

Het is ook mogelijk om te investeren in cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, elementen of terreinen in de omgeving. Voorbeelden zijn herstel en restauratie van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, bestaande drinkpoelen, wegkruizen en groenelementen. Gedeeltelijk kan de systematiek van Stika hiervoor gebruikt worden.

Voor de investering in cultuurhistorisch waardevolle bebouwing zijn de specifieke restauratiekosten (onder aftrek van subsidies) een aanknopingspunt. Voor cultuurhistorisch waardevol groen kunnen de Stika normen worden gehanteerd. Bij overige kwaliteitsverbeteringen gericht op cultuurhistorie of archeologie zal het landschapsinrichtingsplan met een begroting duidelijk moeten maken hoe de investering er uitziet. Bij bebouwing geldt dat het om herstel en restauratie van bestaande cultuurhistorisch waardevolle bebouwing moet gaan. Cultuurhistorisch waardevolle bebouwing betreft alleen panden die op de Rijksmonumentenlijst of op de gemeentelijke monumentenlijst staan of door de gemeente in het bestemmingsplan als beeldbepalend zijn aangemerkt. Om te voorkomen dat de investering in kwaliteitsverbetering van het landschap volledig in stenen gaat zitten, wordt dit gemaximeerd op 25% van het berekende investeringsbedrag. Nieuwbouw kan nimmer gelden als kwaliteitsverbetering m.b.t. cultuurhistorie.

Ad e. Sloop van (niet cultuurhistorisch waardevolle) gebouwen/stallen/kassen

Het verwijderen van overbodige, landschappelijk storende bebouwing in het buitengebied vormt een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van het landelijke gebied. Voor het slopen van stallen en andere bedrijfsbebouwing (inclusief kelders) wordt gerekend met kosten van € 25,– per m2 en bij het saneren van kassen met € 5,– per m2 glas. Indien de te slopen stallen en andere bedrijfsbebouwing voorzien zijn van asbest daken mag het bedrag van € 25,– per m2 te slopen bebouwing, met € 10,– per m2 te slopen bebouwing worden verhoogd. Deze kosten mogen in mindering worden gebracht op de bijdrage die geleverd moet worden als tegemoetkoming in de kwaliteitsverbetering van het landschap.

In de LIR wordt niet aangegeven dat de sloop van gebouwen/stallen op ‘eigen terrein’ zou moeten plaatsvinden. Concreet betekent dit dat de overbodige landschappelijk storende bebouwing aanwezig op het terrein van derden, uiteraard gelegen in het buitengebied c.q. buiten bestaand stedelijk gebied, hiervoor ingezet kan worden (min of meer ruimte voor ruimte in het klein). Het gaat daarbij niet alleen om de sloop van overbodige landschappelijk storende bebouwing bij al dan niet gestopte agrarische bedrijven die nog een agrarische bestemming hebben of op (korte) termijn stoppende agrarische bedrijven, maar ook om bebouwing aanwezig op locaties die voorheen in gebruik zijn geweest voor agrarische doeleinden en die inmiddels een andere bestemming hebben gekregen (veelal woondoeleinden of een bedrijvenbestemming met de aanduiding stalling en opslag). Ondanks het feit dat daar geen inzicht in bestaat, is op deze locaties een groot aantal vierkante meters aan landschappelijk storende bebouwing aanwezig die eveneens voor sloop in aanmerking komt.

Sloopafspraken maken met derden betekent overigens wel dat een en ander juridisch goed geregeld moet worden in de af te sluiten landschapsinvesteringsovereenkomst. Dit kan door vast te leggen dat wanneer de initiatiefnemer, die de verplichting heeft en die met de door hem gekozen derde niet tot overeenstemming kan komen binnen de hiervoor in de overeenkomst gestelde termijn, alsnog verplicht is om de bijdrage in het gemeentelijk fonds te storten (met hieraan gekoppeld een boetebeding om nakoming af te dwingen). Daarmee ligt de verantwoording ook bij de initiatiefnemer en de derde belanghebbende.

Ad f. Verkleining/opheffen van bestemmingsvlakken/bouwvlakken

Bij het omzetten van een agrarisch bouwvlak met bedrijfswoning naar een (burger)woonbestemming ontstaat enerzijds waardevermeerdering voor het deel dat de woonbestemming krijgt. Aan de andere kant zal deze woonkavel veelal aanzienlijk kleiner worden dan de omvang van het oorspronkelijke agrarische bouwblok, dat grotendeels met een agrarische gebiedsbestemming (waarop de voormalige agrarische bedrijfsbebouwing is gesaneerd) kan worden herbestemd. Dit gedeelte van het oorspronkelijke agrarische bouwblok kan dan ook afgewaardeerd worden naar agrarische cultuurgrond. Deze waardevermindering (bestemmingsverlies) kan vervolgens ingezet worden om (gedeeltelijk) invulling te geven aan kwaliteitsverbetering van het landschap. Dat is inherent aan de hiervoor geschetste werkwijze met forfaitaire bedragen. Deze wijze van voldoen aan kwaliteitsverbetering kan ook toegepast worden bij andere verkleiningen of het opheffen van bestemmingsvlakken waarbij duidelijke sprake is van het terugdringen van gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden ten opzichte van de vigerende bestemmingsregeling en daarmee van bestemmingsverlies.

Wel dient een aantal randvoorwaarden gesteld te worden:

• –

  Waardevermindering van de grond mag alleen als kostenpost opgevoerd worden als de bestemming landbouw definitief omgezet wordt naar de bestemming bos, natuur of landschapselement.

• –

  Dit is alleen mogelijk bij ‘blijvende’ natuurtypen zoals beplanting, een poel, ecologische oevers, e.d. Bij alleen bloemrijk grasland, een boomgaard of akkerranden kan geen waardevermindering worden opgevoerd.

• –

  Waardevermindering van grond kan nooit toegepast worden binnen een bebouwingsvlak of agrarisch bouwblok.

• –

  Waardevermindering van grond kan niet toegepast worden binnen 5 meter van enige bebouwing of op als tuin ingerichte gronden. In het verleden zijn wel ‘groene’ bestemmingen tegen bebouwing aangelegd. De natuurwaarden zijn dan te gering en er wordt al snel beplanting gesnoeid of zelfs gerooid als die tegen of over de bebouwing gaat groeien.

• –

  Voor de toepassing van waardevermindering van grond moet het aan te leggen element een oppervlakte hebben van minimaal 500 m2 anders is de omvang te beperkt om een aparte bestemming te rechtvaardigen.

• –

  Om de waardevermindering van grond te kwantificeren wordt uitgegaan van het betreffende normbedrag uit de Stika-regeling.

Ad g. Fysieke bijdrage aan realisering van het Natuurnetwerk Brabant (NNB) inclusief ecologische verbindingszones (EVZ’s)

De kwaliteitsverbetering kan betrekking hebben op het realiseren van delen van NNB en van ecologische verbindingszones. Hierbij wordt veelal agrarische cultuurgrond omgezet in een natuur- of bosbestemming. Om de inrichtingsmaatregelen te kwantificeren wordt gebruik gemaakt van de Stika-normen. Naast de kosten gemoeid met aanleg kan ook de waardevermindering van de grond (omzetten van agrarisch naar natuur) bij de investering in kwaliteitsverbetering betrokken worden (zie onder ad f). Ook hiervoor geldt het betreffende normbedrag uit de Stika-regeling. Onderhoudskosten kunnen niet worden meegenomen voor invulling van de kwaliteitsverbetering.

Wat kan in elk geval niet als kwaliteitsverbetering van het landschap worden meegenomen:

• –

  Het rooien van beplanting (t.b.v. de nieuwe inrichting) is in het verleden ook wel eens opgevoerd als kostenpost. Weghalen van inheemse beplanting draagt (ook als het noodzakelijk is voor een andere terreininrichting) niet bij aan het behalen van een kwaliteitsverbetering en wordt daarom niet meegenomen als investering. Als uitzondering kan gelden het weghalen van uitheemse, landschappelijk niet passende, beplanting (zoals bijvoorbeeld coniferen, laurierkers) onder voorwaarde dat die vervangen wordt door inheemse beplanting.

• –

  Het inzaaien van alleen gras (gazon of weiland). Alleen aanleg van bloemrijk grasland kan gelden als kwaliteitsverbetering.

• –

  Het aanbrengen van gesloten verhardingen, ook niet voor recreatieve voorzieningen.

• –

  Het aanvoeren en verwerken van grond voor het realiseren van grondwallen e.d. Het aanbrengen van grondwallen voegt landschappelijk niets toe. Er kan dan beter voor een dichte houtsingel gekozen worden.

• –

  De kosten voor planvorming en uitwerking.