Gedragscode Gemeentebestuur Haaren 2016

Gedragscodes zijn voor gemeenten verplicht op grond van Gemeentewet. De Gemeenteraad stelt zowel voor de eigen leden als voor de bestuurders een gedragscode vast. Voor de opstelling van deze gedragscode is mede gebruik gemaakt van bestaande voorbeelden. Onder ‘bestuurders’ wordt verstaan burgemeester en wethouders. Onder ‘ volksvertegenwoordigers’ wordt verstaan raadsleden en commissieleden. Op een enkele uitzondering na richten de gedragsregels zich op al deze politiek ambtsdragers. Deze gedragscode ziet ook op de door de gemeenteraad benoemde leden van diverse commissies, zoals de auditcommissie, het raadsplein en de rekenkamercommissie.

De gedragscode heeft bestuurlijke en politieke relevantie. Politiek ambtsdragers zijn op de naleving van gedragscodes aanspreekbaar. Als zij zich er niet aan houden kan dat gevolgen hebben voor hun functioneren en positie. Het rechtskarakter van een gedragscode is dat van een interne regeling in aanvulling op de wettelijke regels. De Gemeentewet laat gemeenten ruimte bij de inhoudelijke invulling. Naast deze code bestaan er voorschriften die in wet of elders geregeld zijn, bijvoorbeeld over fraude, valsheid in geschrifte en over nevenfuncties. Dergelijke voorschriften zijn niet in deze code opgenomen, maar de bij deze code gevoegde handreiking gaat er wel op in. De code is belangrijk als beoordelingskader voor leden van het College van Burgemeester & Wethouders en de Gemeenteraad bij vragen, twijfels en discussies. De code bevat zowel normen over hoe in een bepaalde situatie te handelen als regels over procedures die moeten worden gevolgd. Procedureafspraken kunnen een onlosmakelijk onderdeel zijn van een gedragsregel en de transparantie, en kunnen daarmee de controleerbaarheid vergroten.

De code bestaat uit twee onderdelen. Deel I beschrijft een aantal kernbegrippen van integriteit, als het ware de algemene uitgangspunten voor de gedragscode. Daarmee wordt het vraagstuk in een breder kader geplaatst. De gehanteerde begrippen zijn in dezelfde of soms iets andere bewoordingen in de handreiking terug te vinden. Deel II bevat de feitelijke gedragsregels, in dezelfde indeling als de hoofdstukken 1 tot en met 5 van de handreiking: 1. algemene bepalingen en leeswijzer 2. belangenverstrengeling 3. informatie 4. geschenken, diensten en uitnodigingen 5. voorzieningen waaronder bestuurlijke uitgaven, onkostenvergoedingen, buitenlandse reizen.

Leden van het College van Burgemeester en Wethouders en de Gemeenteraad van de gemeente Haaren stellen bij hun handelen de kwaliteit van het openbaar bestuur centraal. Integriteit van het openbaar bestuur is daarvoor een belangrijke voorwaarde. De belangen van de gemeente en in het verlengde daarvan die van de burgers, zijn het primaire richtsnoer. Integriteit van politiek ambtsdragers houdt in dat de verantwoordelijkheid die met de functie samenhangt wordt aanvaard en dat er de bereidheid is om daarover verantwoording af te leggen. Verantwoording wordt intern afgelegd aan collega-bestuurders dan wel aan de Gemeenteraad, maar ook extern aan organisaties en burgers voor wie bestuurders en volksvertegenwoordigers hun functie vervullen. Een aantal kernbegrippen is daarbij leidend en plaatst integriteit van politiek ambtsdragers in een breder perspectief:

Dienstbaarheid

Het handelen van een politiek ambtsdrager is altijd en volledig gericht op het belang van de gemeente en op de organisaties en burgers die daar onderdeel van uit maken.

Functionaliteit

Het handelen van een politiek ambtsdrager heeft een herkenbaar verband met de functie die hij vervult in het bestuur.

Onafhankelijkheid

Het handelen van een politiek ambtsdrager wordt gekenmerkt door onpartijdigheid, dat wil zeggen dat geen vermenging optreedt met oneigenlijke belangen en dat ook iedere schijn van een dergelijke vermenging wordt vermeden.

Openheid

Het handelen van een politiek ambtsdrager is transparant, opdat optimale verantwoording mogelijk is en de controlerende organen volledig inzicht hebben in het handelen van de politiek ambtsdrager en zijn beweegredenen daarbij.

Betrouwbaarheid

Op een politiek ambtsdrager moet men kunnen rekenen. Die houdt zich aan zijn afspraken. Kennis en informatie waarover hij uit hoofde van zijn functie beschikt, wendt hij aan voor het doel waarvoor die zijn gegeven.

Zorgvuldigheid

Het handelen van een politiek ambtsdrager is zodanig dat alle organisaties en burgers op gelijke wijze en met respect worden bejegend en dat belangen van partijen op correcte wijze worden afgewogen. Deze kernbegrippen zijn de toetssteen voor de nu volgende gedragsafspraken.

• 1.1

  Deze gedragscode geldt voor politiek ambtsdragers van gemeente Haaren.

• 1.2

  Onder politieke ambtsdragers wordt verstaan: leden van het college van Burgemeester en Wethouders, leden van de gemeenteraad en commissieleden van de gemeente Haaren.

• 1.3

  In gevallen waarin de code niet voorziet of waarbij de toepassing niet eenduidig is vindt bespreking plaats in het College van Burgemeester & Wethouders of de Gemeenteraad

• 1.4

  De code is openbaar en voor iedereen makkelijk toegankelijk.

• 1.5

  Politiek ambtsdragers ontvangen bij hun aantreden een exemplaar van de code.

• 1.6

  Een politiek ambtsdrager is aanspreekbaar op de naleving van deze code.

• 2.1

  Een politiek ambtsdrager doet opgave van zijn financiële belangen.

• 2.2

  Bij privaat-publieke samenwerkingsrelaties voorkomt de politiek ambtsdrager (de schijn van) bevoordeling in strijd met eerlijke concurrentieverhoudingen.

• 2.3

  Een oud-politiek ambtsdrager wordt het eerste jaar na de beëindiging van zijn ambtstermijn uitgesloten van het tegen beloning verrichten van werkzaamheden voor de gemeente Haaren.

• 2.4

  Indien de onafhankelijke oordeelsvorming van een politiek ambtsdrager over een onderwerp in het geding kan zijn, geeft hij bij de besluitvorming daarover aan in hoeverre het onderwerp hem persoonlijk aangaat.

• 2.5

  Een politiek ambtsdrager die familie- of vriendschapsbetrekkingen of anderszins persoonlijke betrekkingen heeft met een aanbieder van diensten of zaken aan de gemeente Haaren onthoudt zich van deelname aan de besluitvorming over de betreffende opdracht.

• 2.6

  Een politiek ambtsdrager neemt van een aanbieder van diensten aan de gemeente Haaren geen geschenken, faciliteiten of diensten aan die zijn onafhankelijke positie ten opzichte van de aanbieder kunnen beïnvloeden.

• 2.7

  Een politiek ambtsdrager vervult geen nevenfuncties die een structureel risico vormen voor een integere invulling van de politieke functie.

• 2.8

  Een politiek ambtsdrager geeft ten behoeve van de openbaarmaking van zijn nevenfuncties en q.q-nevenfuncties aan voor welke organisatie de functies worden verricht, wat het tijdsbeslag is en of de functies bezoldigd zijn.

• 2.9

  Een politiek ambtsdrager behoudt geen inkomsten uit een q.q.-nevenfunctie, tenzij dat op grond van de wet geheel of gedeeltelijk is toegestaan. De inkomsten komen ten goede aan de kas van gemeente Haaren. Voor een voltijds bestuurder vindt verrekening plaats met inkomsten uit niet aan het ambt gebonden nevenfuncties.

• 3.1

  Een politiek ambtsdrager gaat zorgvuldig en correct om met informatie waarover hij uit hoofde van zijn ambt beschikt. Hij zorgt ervoor dat stukken met vertrouwelijke gegevens veilig worden opgeborgen en dat computerbestanden beveiligd zijn.

• 3.2

  Een politiek ambtsdrager houdt geen informatie achter.

• 3.3

  Een politiek ambtsdrager verstrekt geen informatie die vertrouwelijk of geheim is.

• 3.4

  Een politiek ambtsdrager maakt niet ten eigen bate of ten bate van zijn persoonlijke betrekkingen gebruik van in de uitoefening van het ambt verkregen informatie.

• 3.5

  Een politiek ambtsdrager gaat verantwoord om met de e-mail- en internetfaciliteiten alsmede met de sociale media van de gemeente Haaren.

• 4.1

  Een politiek ambtsdrager accepteert geen geschenken, faciliteiten of diensten indien zijn onafhankelijke positie hierdoor kan worden beïnvloed. In onderhandelingssituaties weigert hij door betrokken relaties aangeboden geschenken of andere voordelen.

• 4.2

  Geschenken en giften die een politiek ambtsdrager uit hoofde van zijn functie ontvangt, worden gemeld en geregistreerd.

• 4.3

  Geschenken en giften die een politiek ambtsdrager uit hoofde van zijn functie ontvangt en die een geschatte waarde van meer dan € 50 vertegenwoordigen zijn eigendom van de gemeente. Er wordt een gemeentelijke bestemming voor gezocht. Geschenken en giften die een waarde van € 50 of minder vertegenwoordigen worden wel gemeld maar kunnen worden behouden.

• 4.4

  Geschenken en giften worden niet op het huisadres ontvangen. Indien dit toch is gebeurd, meldt een politiek ambtsdrager dit in het bestuursorgaan waarvan hij deel uit maakt, waarna een besluit over de bestemming van het geschenk wordt genomen.

• 4.5

  Aanbiedingen voor privéwerkzaamheden of kortingen op privégoederen worden niet geaccepteerd.

• 4.6

  Een politiek ambtsdrager bespreekt in het bestuursorgaan waar hij deel van uit maakt uitnodigingen voor excursies en evenementen op kosten van derden.

• 5.1

  Uitgaven worden uitsluitend vergoed als de hoogte en de functionaliteit ervan kunnen worden aangetoond. Een politiek ambtsdrager is terughoudend bij het in rekening brengen van uitgaven die zich op het grensvlak van privé en publiek bevinden.

• 5.2

  Een politiek ambtsdrager declareert geen kosten die reeds op andere wijze worden vergoed.

• 5.3

  In geval van twijfel over een declaratie of over het correct gebruik van een creditcard door een bestuurder, wordt dit voorgelegd aan de burgemeester en zonodig ter besluitvorming aan het college Burgemeester & Wethouders.

• 5.4

  Een politiek ambtsdrager die het voornemen heeft uit hoofde van zijn functie een buitenlandse reis (daaronder valt ook een reis naar de landen van het Koninkrijk in de Caraïben en de BES-eilanden) te maken of is uitgenodigd voor een buitenlandse reis of werkbezoek op kosten van derden, heeft vooraf toestemming nodig van het bestuursorgaan waar hij deel van uitmaakt. Het gemeentelijk, belang van de reis is doorslaggevend voor de besluitvorming. Indien het toestemming aan een bestuurder betreft wordt Gemeenteraad van de besluitvorming in het college van Burgemeester & Wethouders op de hoogte gesteld.

• 5.5

  Een politiek ambtsdrager meldt het voornemen tot een buitenlandse reis of een uitnodiging daartoe in het bestuursorgaan waar hij deel van uitmaakt en verschaft daarbij informatie over het doel van de reis, de bijbehorende beleidsoverwegingen, de samenstelling van het gezelschap, de geraamde kosten en de wijze waarop van de reis verslag wordt gedaan. Het eventueel meereizen van een partner en mogelijke verlenging van de reis wordt bij besluitvorming betrokken.

• 5.6

  Gebruik van gemeentelijke eigendommen of voorzieningen voor privédoeleinden is niet toegestaan tenzij het de bruikleen betreft van een fax, mobiele telefoon en computer die mede voor privédoeleinden kunnen worden gebruikt.

• 5.7

  Het College van Burgemeester & Wethouders kan bepalen dat bestuurders voor hun dienstreizen gebruik maken van een dienstauto (met of zonder chauffeur) en dat van de dienstauto gebruik kan worden gemaakt voor woon-werkverkeer of voor de uitoefening van q.q.-nevenfuncties.

• • 6.1

    Indien een concrete integriteitskwestie speelt waarbij sprake is van twijfel over de uitleg of strekking van deze gedragscode of van regelingen voor zover die integriteitsaspecten in zich hebben, maakt de politiek ambtsdrager de aard en achtergrond van zijn twijfel kenbaar aan de griffier voor het geval het een lid van Gemeenteraad betreft, of aan de secretaris voor het geval een lid van het college van Burgemeester en Wethouders betreft.

  • 6.2

    De griffier, respectievelijk de secretaris kunnen in gevallen als bedoeld in 6.1 de Burgemeester, dan wel de werkgroep Integriteit als bedoeld in paragraaf 7 consulteren.

  • 6.3

    De Burgemeester kan in gevallen als bedoeld in 6.2 voor de algemene lijn afstemmen met de Werkgroep Integriteit als bedoeld in paragraaf 7, dan wel deze overeenkomstig 1.2 ter bespreking voorleggen aan het College van Burgemeester &Wethouders, respectievelijk de Gemeenteraad.

  • 6.4

    In geval van ontvangst van een geschenk of gift als bedoeld in 4.4 van deze gedragscode door een lid van de Gemeenteraad, meldt hij dit aan de griffier, die deze zaak kan voorleggen aan de Burgemeester of aan het presidium. Betreft het een lid van het College van Burgemeester & Wethouders, dan meldt hij dit aan de secretaris, die deze zaak kan voorleggen aan de Burgemeester. Betreft het de Burgemeester, dan meldt hij dit aan het presidium.

  • 6.5

    In geval van ontvangst van een uitnodiging als bedoeld in 4.6 door een lid van de Gemeenteraad, dan bespreekt hij dit met de griffier, die deze zaak kan voorleggen aan de Burgemeester of aan het presidium. Betreft het een lid van het College van Burgemeester & Wethouders, dan bespreekt hij dit met de secretaris, die deze zaak kan voorleggen aan de Burgemeester. Betreft het de Burgemeester, dan bespreekt hij dit in het presidium.

• 7.1

  De Gemeenteraad stelt een werkgroep Integriteit in, hierna genoemd: de werkgroep.

• 7.2

  De werkgroep vervult een ambassadeursrol voor het thema integriteit voor politiek ambtsdragers en vormt een aanspreekpunt voor niet op een individuele persoon toegespitste integriteitskwesties aangaande politiek ambtsdragers.

• 7.3

  De werkgroep kan integriteitskwesties van algemene aard ter bespreking voorleggen aan de vergadering van de Gemeenteraad.

• 7.4

  De voorzitter en de leden van de werkgroep zijn lid van de Gemeenteraad. De werkgroep wordt aangevuld met de griffier en het lid van het College van Burgemeester & Wethouders dat het thema integriteit in zijn portefeuille heeft.

• 7.5

  De Gemeenteraad kan nadere regels vaststellen omtrent de samenstelling en werkwijze van de werkgroep

• 8.1

  Er is een contactpersoon integriteit die een aanspreekpunt vormt voor zowel algemene, als op een individuele ambtsdrager toegespitste integriteitskwesties.

• 8.2

  De griffier vervult de functie van contactpersoon als bedoeld in 8.1 voor het geval de politiek ambtsdrager een lid van de Gemeenteraad is, de secretaris vervult deze functie voor lid van het College van Burgemeester & Wethouders.

• 8.3

  De contactpersoon integriteit besteedt uiterste zorg aan de vertrouwelijke behandeling van gegevens waarvan hij kennis heeft genomen als contactpersoon integriteit.

• 8.4

  De contactpersoon integriteit heeft tot taak:

• a.

  het geven van informatie en advies aan een politiek ambtsdrager die hem raadpleegt over een vermoede of daadwerkelijke misstand, dan wel over een dilemma op het terrein van integriteit;

• b.

  het informeren van een politiek ambtsdrager over de verschillende mogelijkheden die er zijn om de problemen, ontstaan in verband met een integriteitcasus, tot een oplossing te brengen;

• c.

  het op verzoek van een politiek ambtsdrager als melder van een vermoede of daadwerkelijke misstand begeleiden van deze melder bij het doorlopen van de procedure teneinde deze melding goed af te wikkelen;

• d.

  het op verzoek van een politiek ambtsdrager als melder van een vermoede of daadwerkelijke misstand al dan niet vertrouwelijk indienen van de melding;

• e.

  het indien nodig en mogelijk verlenen van nazorg aan een politiek ambtsdrager die een integriteitcasus heeft gemeld. De contactpersoon integriteit kan betrokkene verwijzen naar interne of externe deskundigen.

• 8.5

  De contactpersoon integriteit heeft een geheimhoudingsplicht en onderneemt geen activiteiten zonder toestemming van de politiek ambtsdrager die zich met een integriteitcasus tot de contactpersoon integriteit heeft gewend. Indien de contactpersoon integriteit echter op de hoogte wordt gebracht van misdrijven waarvoor op grond van artikel 160 en 162 Wetboek van Strafvordering een aangifteplicht bestaat, is hij ingevolge deze artikelen verplicht het misdrijf te melden.

• 8.6

  De geheimhoudingsplicht eindigt niet bij het beëindigen van de functie van contactpersoon integriteit.