Organisatie | Houten |
---|---|
Organisatietype | Gemeente |
Officiële naam regeling | Notitie trouwlocaties in de gemeente Houten |
Citeertitel | Notitie trouwlocaties in de gemeente Houten |
Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
Onderwerp | bestuur en recht |
Eigen onderwerp |
Geen
art. 1:63 Burgerlijk Wetboek; art. 147 lid 2 en art. 156 lid 1 Gemeentewet
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
---|---|---|---|---|---|
09-01-2016 | nieuwe regeling | 22-12-2015 | BWV15.0476 |
Het laatste jaar zijn er meerdere verzoeken ontvangen (per telefoon, e-mail en brief) of het mogelijk is om op andere locaties dan de huidige aangewezen locaties in de gemeente Houten te trouwen. Deze verzoeken zijn zowel afkomstig van eigenaren/gebruikers van commerciële ruimten en bruidsparen zelf. Bruidsparen willen steeds vaker trouwen op een locatie, die voor dat bruidspaar een speciale betekenis heeft. Dat kan zijn in het bos, in de horecagelegenheid waar ze elkaar hebben leren kennen of graag komen, thuis of in een tuin. De mogelijkheden zijn legio. In veel gemeenten kan al overal getrouwd worden. Dat maakt dat trouwlustige stellen soms niet in Houten trouwen, omdat er niet aan hun wensen tegemoet wordt gekomen. Met deze notitie wordt aangesloten bij de nieuwe bestuursstijl en het collegeprogramma. Met name het van buiten naar binnen denken en het openstaan van ideeën van buitenaf.
NB: overal waar in deze notitie wordt gesproken over huwelijk kan ook geregistreerd partnerschap worden gelezen.
In Houten is het op een vijftal locaties mogelijk om te trouwen (het gemeentehuis, Makeblijde, het Oude Station, Landgoed Wickenburgh en STUDIO19C). Bruidsparen maken daar ook dankbaar gebruik van. Toch komt vaker de vraag naar voren om het ook op een andere locatie te laten plaatsvinden. Vanuit het beleidsoverleg is de vraag gekomen om de notitie trouwlocaties aan te passen, zodat het mogelijk wordt om meer aan de klantwensen te voldoen.
Dat lijkt eenvoudig, echter er zitten wel wat consequenties aan. Een huwelijk is een juridische aangelegenheid. Om een huwelijk rechtsgeldig te laten zijn, moet er aan de regels worden voldaan. Deze regels zijn vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek, boek 1, titel 5, afdeling 4. Waarbij artikel 63 het belangrijkste uitgangspunt van deze notitie is.
Een huwelijk wordt in tegenwoordigheid van ten minste twee en ten hoogste vier meerderjarige getuigen in het openbaar in het gemeentehuis voltrokken ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand.
In zijn algemeenheid kan worden gesteld, dat er in de wet sprake is van een huis der gemeente. Dat zou impliceren dat trouwen in de openlucht niet is toegestaan.
De gemeente Apeldoorn heeft in mei 2015 aan de minister van Veiligheid en Justitie gevraagd het trouwen in de openlucht wettelijk mogelijk te maken. De minister antwoordde op 7 juli 2015 dat een wijziging van de wet niet nodig is en gaf daarbij de volgende onderbouwing.
Het is aan het bevoegde orgaan van de gemeente (de gemeenteraad of in het geval van delegatie, het college) om zelfstandig te bepalen welke locaties in de gemeente als gemeentehuis worden aangewezen, opdat aldaar een huwelijk kan worden voltrokken. Het begrip gemeentehuis kan daarbij in het kader van een dynamische wetsuitleg in overdrachtelijke zin worden opgevat. Dat betekent dat het niet behoeft te gaan om een gebouw in de traditionele zin van het woord. De raad /het college zal bij de aanwijzing van een locatie toetsen of gelet op de goede smaak en de openbare orde - mede gelet op het feit dat de ambtenaar van de burgerlijke stand zijn werkzaamheden op een veilige manier moet kunnen uitoefenen - geschikt is om als trouwlocatie te worden aangewezen.
Een belangrijk vereiste voor het voltrekken van een huwelijk is voorts dat deze in de openbaarheid plaatsvindt. Niet valt in te zien waarom een locatie in de open lucht, zo lang deze valt binnen de gemeentegrenzen en traceerbaar is, bijvoorbeeld met behulp van kadastrale gegevens, niet als gemeentehuis kan functioneren.
Er kan in de openlucht getrouwd worden, mits er een uitwijkmogelijkheid is, om te schuilen tegen het onvoorspelbare Nederlandse weer.
Volgens de wet dient een huwelijksvoltrekking in de openbaarheid te gebeuren. Dat betekent dat de locatie voor een ieder die daarbij aanwezig wil zijn ook toegankelijk moet zijn. Kun je daarmee ook trouwen bij particulieren thuis? Ja, dat kan, mits het duidelijk aangegeven is en de deur voor iedereen openstaat.¹
De VNG heeft, in samenwerking met het toenmalige ministerie van Justitie in 1998 een aantal criteria uitgewerkt, waaraan locaties, niet zijnde een gemeentehuis, moeten voldoen. Deze criteria zijn te vinden in bijlage 1.
De gemeente Houten hanteert al sinds 2005 een programma van eisen waaraan een locatie zou moeten voldoen. Sinds 2005 is de bevoegdheid van het aanwijzen van een huis der gemeente gedelegeerd door de raad aan het college van burgemeester en wethouders.
Mogelijke oplossingen om op meer plekken in Houten te trouwen
Het college is bevoegd om een trouwlocatie in de gemeente Houten aan te wijzen. De doorlooptijd van een verzoek tot een aanwijzingsbesluit is ongeveer drie weken. Met het aanwijzen van specifieke trouwlocaties is de gemeente ook verantwoordelijk voor de gang van zaken rond zo’n trouwlocatie. Bovendien leidt het aanwijzen van meer locaties al snel tot discussies over wel of niet aangewezen locaties. Dit is eigenlijk geen optie, omdat het nog steeds niet alle ruimte aan bruidsparen biedt om te trouwen waar zij dit zouden willen.
Een oplossing hiervoor is het overal binnen de gemeente Houten mogelijk te maken om te trouwen of een partnerschap te registreren.
Bij een verzoek om op een niet aangewezen locatie te trouwen wordt een dergelijk verzoek uitsluitend beoordeeld op de volgende criteria: openbare orde, bereikbaarheid, openbare toegankelijkheid en veiligheid.
De aanwijzing geldt voor een periode van 3 jaar. Uiteraard kan tot een kortere of langere periode gekozen worden.
Bij locaties waarvoor geen tijdelijke gebruiksvergunning of geen gebruikersmelding vereist is kan een collega van de Veiligheidsregio Utrecht een toetsing uitvoeren.
Deze oplossing maakt het voor bruidsparen mogelijk om op een speciale trouwlocatie te kunnen trouwen. Het bruidspaar is zelf verantwoordelijk voor de trouwlocatie en dient schriftelijk te bevestigen dat de locatie beschikbaar is en voldoet aan de criteria, waaraan een trouwlocatie moet voldoen. De criteria worden in deze notitie opgesteld.
In 2014 werden er in de gemeente Houten 102 huwelijken voltrokken. Hiervan werden er 16 op locatie voltrokken.
1 In het Burgerlijk Wetboek, art. 1:64 is geregeld dat op medische redenen het mogelijk is om op bijzondere locaties te trouwen. Daar moet een doktersverklaring aan ten grondslag liggen. In deze notitie gaat het om de mogelijkheid om ook onder gewone omstandigheden op andere dan de aangegeven locaties te trouwen.
Door het openstellen van deze mogelijkheid zal naar verwachting het trouwen/registeren op locatie toenemen en zullen er meer aanwijzingsbesluiten genomen moeten worden. Vanuit het oogpunt van efficiency is het wenselijk dat de bevoegdheid om te beslissen op dergelijke verzoeken te mandateren aan het afdelingshoofd Dienstverlening met de opdracht dit zo breed mogelijk toe te staan met inachtneming van de in deze notitie opgenomen criteria.
In het kader van “buiten naar binnen denken” waarbij geprobeerd wordt te redeneren vanuit de beleving van de klant/burger de wens van de burger, is deze keuze een heel logische. Het sluit eveneens aan bij het collegeprogramma 2014-2018 “Houten maken we samen”. In hoofdstuk 2.3 Vernieuwend bestuur, staat in de paragraaf “ruimte voor de samenleving” de volgende passage: De lokale overheid wordt transparanter, toegankelijker en proactief in termen van meedenken, meehelpen en faciliteren.
Daarnaast leidt dit tot een mindere belasting van het ambtelijk apparaat. Eenmaal positief getoetst leidt het tot een aanwijzing voor de duur van 3 jaar.
Criteria, waaraan locaties moeten voldoen
Trouwen in Houten moet zo breed mogelijk kunnen, maar er kunnen een aantal beperkingen vanuit het oogpunt van hogere wetgeving zijn, zoals de Natuurbeschermingswet en de Wet op de ruimtelijke ordening (bestemmingsplan). Ook vanuit het oogpunt van veiligheid en toegankelijkheid voor de (buitengewoon) ambtenaar van de burgerlijke stand (babs), de bode en de gasten zijn er een aantal beperkingen.
Verder is het niet mogelijk om te trouwen in de lucht (bijvoorbeeld in een vliegtuig, een helikopter of hangend aan een parachute) of in het water (vloedlijn of duiken). Ook is het niet mogelijk om in voertuigen te trouwen.
Een locatie, die aangevraagd wordt moet voldoen aan de volgende eisen:
De veiligheid moet gewaarborgd zijn. Er moet voldaan worden aan de eisen gesteld in het Bouwbesluit². Bij gebruik van objecten voor meer dan 50 personen is een gebruiksmelding vereist. Voor inrichtingen (geen gebouwen, zoals een tent) met meer dan 100 personen is een tijdelijke gebruiksvergunning vereist³.
Aan de aanwijzing van een locatie zijn de volgende voorwaarden verbonden:
Op elke locatie, aangevraagd of aangewezen binnen de gemeente Houten, gelden de volgende voorwaarden:
Naast de vraag om te trouwen op een trouwlocatie naar eigen keuze, wordt ook steeds meer de vraag gesteld ”Kan dit op een ander moment dan nu mogelijk is?”.
Op dit moment kunnen huwelijk worden gesloten tussen 09.00 uur en 16.00 uur op werkdagen en op zaterdag tussen 10.00 uur en 14.00 uur.
Texel biedt de mogelijkheid van maandag tot en met vrijdag tussen 08.30 uur en 16.30 uur. Op zaterdag en zondag zijnde tijden in overleg.
Een andere gemeente die heel ver gaat in de mogelijkheden om te trouwen is de gemeente Zwolle. Ook daar kan getrouwd worden in elke locatie. De (twee) voorwaarden zijn: schriftelijke toestemming van de eigenaar en de veiligheid van de trouwambtenaar moet zijn gewaarborgd. De gemeente Zwolle vindt deregulering op zijn plaats bij trouwen op geprefereerde locaties. Daarom wordt niet getoetst of de locatie beschikt over de vereiste vergunningen. Daarvoor is de eigenaar verantwoordelijk, evenals voor de eventuele consequenties die daarbij horen. De gemeente is van mening dat het draait om het ja-woord van een bruidspaar in het bijzijn van getuigen, ten overstaan van de trouwambtenaar- en niet om de locatie.
Het trouwen op de aangewezen trouwlocaties is in Zwolle alleen mogelijk op tijdstippen aangewezen door de gemeente, maar op zelf gekozen locaties is dat 24 uur per dag, 7 dagen per week mogelijk. Dus ook op zon- en feestdagen.
Aanpassing van de trouwtijden in de gemeente Houten is mogelijk door aanpassing van het Huishoudelijk reglement voor de (buitengewoon) ambtenaren van de burgerlijke stand. Deze kan wordt aangepast door het hoofd van de afdeling Dienstverlening.
Naast aanpassing van het eerdergenoemde reglement moet nog twee besluiten worden genomen om gewijzigde tijden mogelijk te maken, namelijk aanpassing van de tarieventabel (huwelijksleges) en de rechtspositieregeling voor de buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand van de gemeente Houten 2013.
In de huidige rechtspositieregeling is maar één vergoeding van door de buitengewone ambtenaren van de burgerlijke stand voltrokken huwelijken opgenomen. Als gekozen gaat worden voor het trouwen in de avonduren of op zon- of feestdagen dan zal daarvoor een passende beloning voor moeten worden gegeven.
Voor het aanwijzen van een vrije locatie zullen leges in rekening gebracht moeten worden. Hiermee moeten de kosten die aan een dergelijk verzoek zijn verbonden gedekt worden. Hierbij moet onder andere gedacht worden aan de toetsing van de locatie en alle bijkomende kosten, zoals de tijdsbesteding van babs en bodes en de kosten voor burgerzaken. De leges worden jaarlijks aangepast.
14 april 2014 Versie 0 besproken in Beleidsoverleg Burgerzaken
24 april 2014 Versie 0 besproken in het Vergunningenoverleg
21 september 2015 Versie 0.4 besproken met het Cluster Burgerlijke Stand
28 september 2015 – 3 november 2015 Versie 0.5 voor opmerkingen/aanvullingen verzonden aan de deelnemers van het Vergunningenoverleg
Oktober 2015 Versie 0.5 verzonden aan coördinator GBL/afd DV
November 2015 Versie 0.6 verzonden aan hoofd afd DV
19 november 2015 in hoofdlijnen besproken met de babs-en
19 november 2015 besproken met de portefeuillehouder in het beleidsoverleg
De criteria waaraan trouwlocaties moeten voldoen volgens de VNG:
Onderstaande criteria (nr. 1-12) zijn overgenomen van het advies van de VNG (Brief met kenmerk AJZ/706315, 6 januari 1998) welke zij in de loop van de jaren verder heeft aangevuld. De criteria 13-16 zijn additioneel, de criteria 17-19 gelden in geval van huwelijken op een boot. Laatstbedoelde criteria zijn opgesteld naar aanleiding van de adviezen van de NVVB en de gemeente Lelystad waar sinds 2004 huwelijken op boten worden voltrokken.
Aanvraagformulier vrije huwelijkslocatie
E-mail: backofficePBZ@houten.nl
N.B.: de locatie kan pas geboekt worden nadat deze goedgekeurd is door burgemeester en wethouders en er een overeenkomst met de locatie gesloten is. Om die reden moet dit formulier uiterlijk zes weken voor de huwelijksdatum ingestuurd worden.
Overeenkomst vrije trouwlocatie
a.de gemeente Houten, bij mandaat vertegenwoordigd door het hoofd van de afdeling Dienstverlening en in aanmerking genomen het besluit van het college van burgemeester en wethouders van 22december 2015, hierna te noemen de gemeente,
b.< naam trouwlocatie adres….> te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door <**wie+functie (bijvoorbeeld: beheerder van voornoemde locatie)**>hierna te noemen de beheerder;
Overwegende dat de beheerder voornoemde locatie aan de gemeente beschikbaar stelt voor het voltrekken van huwelijken, de registratie van partnerschappen, dan wel het omzetten van een partnerschapsregistratie in een huwelijk hierna te noemen: de ceremonie;
komen de volgende afspraken overeen:
Indien voorgaande afspraken niet worden nagekomen kan dit betekenen dat de ceremonie niet plaats kan vinden. Tevens kan het college worden verzocht om de benoeming tot Huis der Gemeente ongedaan te maken.